Бараг хоёр сарын хугацаа өнгөрч байна. Төрийн ордонд “Монголд сэтгүүл зүй үүсч хөгжсөний 100 жилийн ойн” баярын хурал болсны дараа Монгол улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж намайг дуудаж өрөөндөө уулзсан. Бид хоёр цаг гучин минут ний нуугүй ярилцсан. Ардчилсан нам, төр засгийн эрхийг аваад найман сар өнгөрч байгаа, Ерөнхийлөгчийн сонгууль хаяанд ирчихсэн энэ үед ахмад сэтгүүлч Жамъян гуай ямар бодолтой явна гэдгийг “тандаж” байх шиг билээ. Би, төрийнхөө тэргүүнд бодсон санасанаа ний нуугүй ярих завшаан олдсон л доо.
Ерөнхийлөгчид өөрт нь гурван зүйлд шүүмжлэлтэй хандаж байгаагаа хэлсэн. Өнөөгийн эрх баригчид үндсэн хуулийн хүчин төгөлдөр байгаа заалтуудыг илт зөрчин гарч ирээд хууль ёсны бус УИХ, засгийн газар байгуулж, энэ дарангуйлагчдын балгаар Монголд ардчиллын үнэт зүйлс бүхэн устаж байгаа учир би эд нөхдийг шүүмжилнэ гэдгээ хэлсэн.

Ерөнхийлөгчийн бодлогын ямар гурван зүйлд шүүмжлэлтэй хандаж байгаагаа би ингэж тайлбарласан.

Нэгдүгээрт: Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж маань хүний эрх, эрх чөлөө, шудрага ёсыг тогтоох уриатайгаар сонгуульд өрсөлдөөд ялсан. Би бодохдоо, Монголын цагдаа, хуулийн байгууллагуудыг шударга хүмүүсээр бэхжүүлээд, сүүлийн жилүүдэд улстөрийн аллагад өртсөн, учир битүүлэгээр нас барсан 10 улстөрчийнхөө хэрэг явдлыг захаас нь шийдвэрлэчих байх гэж бодож байсан. С.Зориг, О.Дашбалбар, Ш.Отгонбилэг, М.Зэнээ, О.Энхсайхан, М.Чимидцэрэн, Б.Энэбиш, Б.Дангаасүрэн, Ж. Наранцацралт, Д.Бадраа нарын үхлийг хэлээд байгаа юм. Гурван жилийн хугацаанд бараг л ил цагаан С.Зориг, Ш.Отгонбилэг, Б.Дангаасүрэн нарын хэргийг илрүүлчихэж болноо доо. Яагаад энэ хэрэг явдлыг илрүлсэнгүй вэ гэж шаардах болов гэвэл энэ бүх үхлийн чинь ард цагдаа хуулийнхантай эвссэн улс төрийн том бүлэглэлүүд байсан. Одоо ч байгаа. Түүнийг эвдэлгүйгээр Монголд шударга ёс тогтохгүй гэж олон түмэн шивнэлддэг юм. Энэ арван хүнээс ганц нэг нь ердийн үхлээр үхсэн байж болно л доо. Гэхдээ зайлшгүй шалгах ёстой үхлүүдийг нь яагаад хав дараад, ярьж хэлэхээсээ хүртэл айгаад байгаа юм?! С.Зоригийн хэрэг бол амьд гэрчтэй, өчнөөн олон нотлох баримттай хэрэг. Алуурчин нь, амьд гэрчдээ багаа авч нүүрээ харуулсан, ярьсан байдаг юм. Энэ хэргийг би, “Цагдаагийн сургуулийн оюутан ч илрүүлэх хэрэг” гэж мөн ч олон бичсэн дээ. Авилгатай тэмцэх газрын дарга Б.Дангаасүрэнг яалаа? Австралид аваачин хөнөөгөөд, дөрвөн хавиргыг нь хугалан, нүдий нь ухаад пластмассан хоёр ногоон нүд хийгээд шарилыг нь ирүүлж байхад огт шалгалгүй, захиалагч, гүйцэтгэгчдийг тогтоолгүй өнгөрөөж байгаа юм даа. Хөдөлмөрийн баатар Ш.Отгонбилэгийн үхлийн шалтгааныг гурван жил мөрдөж, шүүхээр олон удаа хэлэлцээд, хоёр нисэгчийн буруу болгон өнгөрөөсөн. Энэ тухай би сонинд, номонд олон удаа бичсэн. Зөвхөн С.Зоригийг алсан аллагын дараа гэрчилж магадгүй гэсэн 15 хүн учир битүүлэг нас барсан гэж номонд байдаг юм. Энэ бүхний цаана мөн их хүч байгаа биз?! Эхний ээлжинд энэ бүхнийг илрүүлэхгүй бол Монголд шударга ёс тогтооно гэж ярихын ч хэрэггүй гэдгийг би ерөнхийлөгчид хэлсэн л дээ.

Хоёрдугаарт: Эзэн Чингисийнхээ нэрийг барин, Монголчуудыг хэдэн үеэрээ төлж барахгүй өрөнд унагааж байгаа Чингис бондонд хориг тавьсангүй, энэ хэдэн луйварчдын амаар шийдүүлчихлээ гэж би шүүмжилсэн. УИХ-ын дарга З.Энхболд, ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг нар таны зөвлөмжийг ч хайхарч үзсэнгүй гэсэн. Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж бонд гарангуут сайхан зөвлөмж гаргасан л даа. Энэ хоёр, төрийн тэргүүнээ “хүн зөвлөж байна” гэж огт бодоогүй. УИХ-ын намрын чуулганд Бондны эрх зүйн үндсийг хэлэлцүүл гэж зааж байхад З.Энхболд хэлэлцүүлэлгүй орхичихоод яваад өгч байгаа юм. Зөвлөмжиндөө Ерөнхийлөгч маань “Засгийн газар бондын зарцуулалтыг ил тод байлга” гэж заасан. Гэтэл Н.Алтанхуяг, Ч.Улаан хоёр “менежментийн гэрээ” гэж зүйлээр ард түмнийхээ тархийг угааж байгаа. Бонд борлуулж 1.5 тэрбум ам.доллар оруулж ирээд дөрвөн сар өнгөрөхөд, хүүнд нь бидний тооцоогоор 120 цэцэрлэг барих мөнгө хийсгэчихээд байгаа. Гэтэл Н.Алтанхуяг, Ч.Улаан хоёр, хүүний төлбөр байтугай ашигтай ажиллаад байгаа гэнэ. Бүтээн байгуулалтад ганц цент зараагүй байж, яахаараа тийм их ашиг олдог билээ. Төрийн нэр барьж мөнгө угаагаад байгаа хэрэг үү? Энд би Ч.Улаан гэж хүний тухай жаахан тодруулмаар байна. Монголын өөдөлж уруудаж яваа бүхэн энэ хүнтэй холбоотой. МАХН шинээр байгуулагдаж, намын дарга нь баривчлагдах болоход “аврагч, буянтны” дүрээр урваж орж ирээд намынх нь удирдлагад суусан хүн. Одоо бол Ардчилсан нам, Алтанхуягийн засгийн газрын бузар булхай бүхнийг “нүцгэн цээжээрээ” хамгаалагч болсон. Ч.Улааныгаа монголчууд сайн мэднэ дээ.

Гуравдугаарт: Ерөнхийлөгч болоод гурван жил гаруй хугацаа өнгөрөхөд төрийн дээд шагнал, одон медалиудыг зах зээлийн нийгэмдээ зохицуулан өөрчилсөнгүй гэж би шүүмжилсэн. Төрийн дээд шагнал одон медаль гэдэг зүйл аль ч оронд байсаар ирсэн, одоо ч байгаа. Хойшид ч байх зүйл. Хөдөлмөр, бүтээлдээ амжилт гаргагсадыг урамшуулж, төрөөс эрч хүч нэмэж байдаг зүйл. Америкийн хэдэн генерал Монголд айлчилахад, энгэр дүүрэн одон медальтай л байна билээ. Оросын ерөнхийлөгч саяхан хөдөлмөрийн баатараа сэргээж байна. Би Ерөнхийлөгчид хандахдаа, энэ алдар цол, одон медаль чинь үеэ өнгөрөөж. Зах зээлийн нийгэмдээ зохицуулаад цөөлье, мөнгө дагалддаг болгоё л гэсэн. Нэрнээсээ хүртэл ойлгомжгүй болчихлоо шүү дээ. “Цэргийн гавъяаны улаан тугийн одон”, “Хөдөлмөрийн гавъяаны улаан тугийн одон”, “Алтан гадас одон”, “Хөдөлмөрийн хүндэт медаль” гэхчилэн. Хөдөлмөр бүтээлийн өндөр амжилт гаргасан хүнд одон медалийн зэрэгцээ, тэр хүний амьдралыг нэг хэсэгтээ, болж өгвөл үхэн үхтэл нь тэтгэхээр мөнгө өгчихөж байя л даа. Нямын Цэгмид гуай, Бадер эмч, Пунцаг сэтгүүлч гээд манай сор болсон олон алдар цуутнууд ямар хөөрхийлөлтэй амьдарч, насан эцэслэв дээ. Ингээд л би төрийн алдар цол, одон медалиудыг өөрчлүүлэх гээд байгаа юм.

Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржид би өнөөгийн эрх баригчдын харалган бодлогоор Монголд ардчиллын үнэт зүйл бүхэн устаж байна гэдгийг хэдэн зүйлээр хэлсэн. Заримыг нь ч хэлж тайлбарлаж амжаагүй. Ардчиллын үнэт зүйлс гэдэгт үндэсний тусгаар тогтнол, үндэсний аюулгүй байдал, хүний эрх, эрх чөлөө, шудрага ёс, эрх тэгш шудрага сонгууль, хувийн өмч, хэвлэлийн эрх чөлөө, энэ бүхнийг оруулж байгаа.

1990 оны ардчилсан хувьсгалаар Монголчуудын олж авсан энэ бүх үнэт зүйл, өнөөдөр ардчиллын баг өмссөн цөөн хэдэн хүний балгаар булшлагдаж байна.
Үндэсний тусгаар тогтнол: Өнөөдөр Монгол улсыг мөхөөхийн тул буу барьж ирээд довтлох дайсан алга аа. Харин, монголчуудыг олон намаар, олон шашнаар, аймаг үндэстнээр нь талцуулан мөхөөх бодлого хүчтэй явагдаж байна. 2012 оны УИХ-ын сонгуулиар үндсэн хуулийнхаа “шууд” “нууц” гэсэн заалтуудыг зөрчин, намын жагсаалт гэгчийн эхэнд өөрсдийнхөө нэрийг илээр бичиж байгаад УИХ-ын гишүүний суудалд орж ирсэн, тэгээд ч сэтгэл нь ханалгүй ард түмнээсээ өрсөлдөн гарч ирсэн хүмүүсийн “толгой дээгүүр гишгээд” УИХ-ын дарга, Ерөнхий сайд, Олонхийн бүлгийн дарга болчихсон хүмүүс өнөөдөр Монголчуудыг намаар талцуулан үзэн ядах бодлогоо хэрэгжүүлж эхлэлээ. Төрийн олон мянган ажилтныг хоморголон халж, мэдлэг чадваргүй, ах дүү хамаатан садан, мянга мянган хүнийг ардчилсан намын нэрээр өндөр албан тушаалд томилон Монгол төрийг хүчингүйдүүллээ. Дүүрэг, хороо, аймаг сумын төрийн ажилтнууд, хэсгийн дарга нарыг хүртэл хоморголон халлаа. МАН-аас нэр дэвшүүлсэн 6 аймгийн Засаг даргыг батламжлахгүй, түр орлон гүйцэтгэгч ажиллуулж байгаагаа ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг “Түрүү та нар 4 аймгийн засаг даргыг томилохгүй байсан учир, бид 6 аймгийн Засаг даргыг томилохгүй байхад яадаг юм” гэнэ. Энэ чинь өшөө авалт мөн биз дээ. Энэ чинь хорсол тайлалт мөн биз дээ. Ардчилсан намын пайзгүй л бол, өдий төдий хүнийг сэжигтнээр татаж цагдан хорьж, залхаан цээрлүүлэлт явагдаж байна. Монголд ардчилсан намынхаас бусад хүн, хүн биш боллоо. Ингэж монголчууд хэдэн хэсэг талцан хуваагдаж, хэврэгшиж эхлэлээ. Үндэсний тусгаар тогтнолд аюул занал учруулж байгаа нөгөө нэг зүйл нь: Монголчууд яаж ч ажилласан хамгийн бага цалин авдаг, гадныханд бол гар татдаггүй явдал. Иймээс, Монголын ажлын чадвартай эрэгтэйчүүд нь арга буюу нутаг орноо орхин дайжиж, тэр чинээгээр гадныхныг оруулж ирдэг боллоо. Өнөөдөр “их бүтээн байгуулалт “ хуурамч нэрийн доор өндөр цалин хангамжинд ивээгдсэн 28000 хятад иргэн орж ирэхээр пүүгээгээ бэлдчихээд сууцгааж байна. Энхболдтон, Алтанхуягтны төрийн хар хайрцагны бодлого энэ. Энэ тоо улам нэмэгдэж, сонгуулийн дөрвөн жилд хэдэн зуун мянгад хүрэхийг төсөөлөхийн арга алга. Үндэсний аюулгүй байдал, тусгаар тогтнол ийм байдалд хүрлээ.

Хүний эрх, эрх чөлөө: Монгол бол хүний эрх, эрх чөлөө ноцтой зөрчигдсөн цөөн хэдэн орны нэг. 1930-1940-өөд оны их хэлмэгдүүлэлтийг ярихаа болъё. 2008 оны сонгуулийн дараа үзэл бодлоо илэрхийлсэн жагсагчдыг Д.Сүхбаатарын талбайд цагаан зээр шиг хөөн буудаж 5 хүнийг хөнөөн, олон хүнийг шархдуулсан. 800-900 хүнийг хоморголон баривчилж, олон зуун хүнийг эрүүдэн шүүж, хилс ял тулгасан. Гэтэл энэ аймшигт яргаллыг зохион байгуулсан Засгийн газрын тэргүүн нь Америк Канадаар орогнож, зарим нь өнөөдөр дээд албанд ажиллаж байгаа. Хүний эрхийг ноцтой зөрчигчдөд ийнхүү хариуцлага тооцдоггүйгээс өнөөдөр Монголд эрх нь зөрчигдөх явдал арай ч хэтэрлээ. Монголын нэрт дуучин залууг сэжигтнээр татаж шоронд хорьж байхдаа дөрвөн мөчийг нь гавлаж дөнгөлөөд галдан шатаасан хэрэг саяхан гарлаа. Гавтай, дөнгөтэй хүнийг, өөрийгөө шатаасан болгох гэж хичнээн үзэв дээ. Өөрийгөө шатаасан бол асаагуур ч юм уу, ямар нэг гал гаргах зүйл тэнд үлдэнэ биз дээ. Бас нэгэн аймшигт явдал саяхан боллоо. Саатуулагдаж байсан хүнийг цагдаа хуулийнхан үгсэн хуйвалдаж “батлан даалтад” гаргах нэрээр сул чөлөөтэй явуулснаас тэр алуурчин нь нэг гэрийн 6 ам бүл дээр бензин асгаж гэртэй нь шатаалаа. Тав нь нас барж нэг нь амьтай төдий байгаа гэсэн. Ийм хэрэг явдлыг Монголд тоочихын аргагүй боллоо. Зөвхөн энэ оны нэгдүгээр улиралд л гэхэд гэмт хэрэг хоёр дахин өслөө гэнэ. Засгийн газар, хууль зүйн яам, харъяа агентлагуудын удирдлага эсэн мэнд сууцгааж байгаа юм даа. Хүний эрхийг дээдэлдэг улс оронд бол бүгд огцорч, гэм буруутнууд ял зэмлэл хүлээх ёстой.

Шударга сонгууль: Монголд сонгууль бол зүгээр л луйвар болсон. Хэн сайн луйвар хийж байна, хэн шүүхэд их танил талтай байна, тэр нь ялдаг жишиг тогтлоо. Уул нь Ц.Элбэгдорж 2008 онд, ерөнхийлөгч болохоосоо өмнө хэлсэн нэг сайхан үг байдаг юм. “Ард түмний сонголтонд гаднаас хэн ч нөлөөлөх учиргүй. Олон түмний саналыг аль илүү авсан нь л ялах ёстой” гэж. Тэгсэн чинь сүүлийн үед ард түмний саналаар биш шүүхийн шийдвэрээр УИХ-ын гишүүн томилогддог гаж тогтолцоо бий боллоо. Ардчилсан намын удирдлагууд өрсөлдөгчөө ялихгүй зүйлээр өөтүүлэн шүүхийн нөхдөөрөө ялсан шийдвэр гаргуулан амтшив. Саяхан УИХ-ын сонгуулийн Сонгинохайрхан дүүргийн 26-р тойргийн дахин санал хураалтаар АН-аас өрсөлдсөн Л.Эрхэмбаяр ялагдахад өнөөх “амташсан хэрээ” -нүүд мөн л шүүх яриад эхлэсэн. Энэ ялагдал бол Л.Эрхэмбаяр гэдэг хувь хүний ялагдал биш. Удирдлагуудынх нь хэдэн хүний балгаар Ардчилсан намын нэр хүнд яаж унаж байна гэдгийн тод баталгаа болсон юм. Тэгтэл Ерөнхийлөгчийн зөвлөх Л.Эрхэмбаяр ялагдлаа хүлээгээд МАН-ын өрсөлдөгч Д.Сумъяабазарт тахимаа өгөн амжилт хүслээ. Шударга байгаа биз?! Ардчилсан намд ийм шударга гишүүд олон бий дээ. Энэ намын толгойд байгаа, гарын арван хуруунд багтмаар хэдэн хүн л Монголын ардчиллыг, Ардчилсан нам, Ардчилсан холбоог” бузартуулж байгаагаас биш!

Хэвлэлийн эрх чөлөө: Ардчилсан хувьсгалын ололтын нэг чухал хэсэг нь хэвлэлийн эрх чөлөө байсан. Одоо энэ эрх чөлөө хумигдаж, чөлөөт телевиз сайтуудыг нэг л өдөр бөөнөөр хааж 300 сэтгүүлчийг ажилгүй болголоо. Хөдөөгийн нэг аймагт өөрсдийгөө магтан дөвийлгөсөнгүй гэж Ардчилсан намын удирдлагууд аймгийнхаа телевиз, сониныг гаднаас нь хааж сэтгүүлчид нь гуравдугаар давхарын цонхоор орж байгаа харагдана. Хэвлэлийн эрх чөлөөг боймолсон хуулийн төсөл УИХ-аар орж ирээд хүчтэй эсэргүүцэлтэй тулгаран нэг удаа буцлаа. Бөөнддөг “өвчин” нь хөдлөөд, нэг сиймхийг ашиглан батлуулчихсан байхыг байг гэх газаргүй л бол уу. Би монголын сэтгүүл зүйд 60 жил зүтгэхдээ ихэнх хугацааг социализмын үед үдсэн хүн. Хуучин тогтолцооны үед хэвлэлийн цензур байсан. Главлет (хэвлэл утга зохиол хянах газар)-аар шүүсээ шахуулж хүнд хэцүү бүхнийг туулсан. Гэхдээ өнөөдрийнх шиг хэвлэл мэдээллийн газруудыг хоморголон хааж, сэтгүүлчдийг хэдэн зуугаар нь ажилгүй болгож байхыг үзээгүй. Энэ янзаар бол Монголын хэвлэлийн эрх чөлөө нухчин дарагдаж, олон сэтгүүлч үзэл бодлынхоо золиос болж магадгүй боллоо.

Хувийн өмч, хөрөнгө: Ардчиллын нэг ололт нь ард түмнийг хувьдаа газартай, малтай, орон сууцтай, үйлдвэртэй, хадгаламжийн данстай болгосон. Өнөөдрийн эрх баригчид, энэ бүхэн рүү улангасан дайрч байна. Хувьчилсан газруудыг эргүүлэн татаж Ардчилсан намын пайзтай хүмүүст өгч байна гэдэг мэдээлэл ирэх боллоо. “Газрыг албадан чөлөөлөх” хууль гаргах гэж яаравчилж байна. Зах зээлийн нийгэмдээ зохицуулаад хувийн орон сууц эзэмших сууц өмчлөгчдийн холбоо (СӨХ) байгуулсныг, дээд зөвлөлөөс нь эхлээд устгах бодлого явуулж эхлэлээ. СӨХ-үүдийг дүүрэгт хариуцуулан бүх удирдлагыг нь Ардчилсан намын хүн болгоно гэсэн яриа чих дэлсэх боллоо. Хувийн орон сууцнууд маань нам төрийн хэсэг бүлэг хүмүүсийн мэдэлд очвол, сууцнаас үл ялих шалтгаанаар өөтүүлэн шахаж гаргах бусармаг явдал газар авахыг байг гэх газаргүй хэмээн хүмүүс шуугих боллоо. Хувьчилсан байгууллагуудыг эргээд төр өөрийнхөө мэдэлд авч байна. Энэ чинь ардчилал, зах зээлийн нийгэм мөн юм уу, яавч биш.

Ард түмнийхээ хувийн өмчид ийнхүү зэрлэгээр хандаж байхад, дээгүүрээ биднээс “хулгайлсан” хөрөнгө мөнгөө гадаад руу сэм зөөж байна. Монголд, төрийн өндөр дээд албан тушаалтны хөрөнгө орлогын мэдүүлгийг авдаг, шаардлагатай гэж үзвэл хянаж шалгадаг болсноос, өндөр албаныхан мөнгөө гадаадын банкинд нууцаар хадгалуулж, гадаадын хамгийн сайхан байгаль цаг ууртай “диваажин”-гуудад орд харш, эдлэн газар байгуулж зарим нь бараг л хот хүрээ шиг байдаг сураг байна. Биднийгээ хамгийн утаатай, хортой нүүрсээр утаж орхичихоод, бүх зүйлийнх нь үнийг тэнгэрт хадаачихаад явцгааж байгаа нь тэр.

Би түрүүнд хэлсэн. Монголын хөрөнгийн ихэнх тал нь гадаадад гараад явчихсан. Түүнийг шалгая гэсэн хүн ажлаасаа халагдаж байгаа юм билээ. Тэр их хөрөнгийг мөсөн уултай зүйрлэвэл, Улсын их хурлын дэд дарга С.Баярцогтын Щвейцарийн банкинд “хятадын монгол” хаягаар байршуулж татвар, хөрөнгө орлогын мэдүүлгээс зугтаалгасан нэг сая ам.доллар бол зөвхөн ялихгүй орой нь цухуйж байгаа хэрэг. Дээгүүрээ үймэлдэж, тэр оройг булах гэж ямар ичгүүр сонжуургүй загнаж байгааг саяны чуулганаас манайхан харсан байх. Ерөнхий сайд, УИХ-ын дэд дарга хоёроо, царай нь улалзаад л магтаж долигоноод байх юм даа. Тэр хүмүүсийн хэд нь гадаадад “хятадын монгол”- хаягаар их мөнгө байршуулчихсан, миний ээлж ирнэ гэхээс үхтлээ айж байгаа бол хэмээн инээд хүч суулаа.

ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Путин гэдэг чинь аргагүй л ухаантай хүн юмаа. Саяхан, төрийн өндөр дээд албаныхан гадаадын банкуудад байршуулсан мөнгөө хоёр сарын дотор улсдаа оруулж ирэх үүрэг өгсөн. Бас л манайхан шиг хөрөнгийн тал хувь нь гадаадад гарч явчихаад хүнд байгаа байх л даа. Консерциумын жагсаалтад орсон хүмүүстэйгээ гадаад улс орнуудад хатуу хариуцлага тооцож эхлэлээ. Юун албан тушаалаас огцрох, нууц мөнгөнийх нь талаар, сайдтайгаа эрүүгийн хариуцлага тооцож байгаа тухай телевизээр цацагдана билээ. Монгол банкны ерөнхийлөгчийн албыг олон жил хашсан О.Чулуунбат ойрын үед телевизийн суваг нээхээр л “Банкны мөнгийг хөдөлгөж болохгүй. Маш нууцлах хэрэгтэй” гэж яриад байгаа юм. Мань хүн мэдээллийг хамгийн түрүү аваад Баярцогт мэтийн хүмүүсийг өмгөөлж рекламдаж байгаа ая нь тэр юм бол уу. Өөрийнх нь ч овоо юм байж магадгүй гэж хүмүүс ярьдаг. Манай сэтгүүлчдийн зарим байгууллага, хүмүүс олон улсын сэтгүүлчдийн эрэн сурвалжлах консерциумд бичиг явуулах гэж байгаа сураг байсан. Монголоос, татвар орлогоо нуусан, мөнгө угаасан хүмүүсийн нэрс баримтыг гаргаж ирүүлээч гэж. Урт дараалал орж ирж мэдэх л байх. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч ч гэсэн В.Путины адилаар төрийн өндөр албан тушаалтны гадаадад байршуулсан хөрөнгийг оруулж ирмээр юмдаа. Монголын эдийн засагт яасан их ач нөлөө үзүүлэх бол.

Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж надтай ярилцаж байхдаа өнөө жилийн Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн талаар сонирхоно билээ. Би ,өнөө жилийн Ерөнхийлөгчийн сонгуульд тантай өрсөлдөх хэмжээтэй хүнийг олж харахгүй байна. Өнөөх л үеэ өнгөрөөсөн, ашиг сонирхлын зөрчилтэй гээд цоллогдож байдаг хүмүүсийн нэр яваад байна. Миний хувьд таныг дэмжинэ гэдгээ хэний ч өмнө хэлнэ. Түрүүчийн сонгуулиар таны тухай “Ардчиллын алаг туган доор дээлтэй арслан шиг дэрвэж явна” гээд бичиж байснаасаа ухрахгүй гэсэн. Ц.Элбэгдорж гэж хүн ардчилсан хувьсгалыг ямар хэцүү үед амь насаараа дэнчин тавин удирдсныг нь би байтугай монголын ард түмэн мартах эрхгүй.

Ерөнхийлөгчтэй уулзаж ярилцаснаас хойш хоёр сар шахам хугацаа өнгөрлөө. Би бас Ц.Элбэгдорж гэж хүнийг дотроо “тандаад” байгаа. Ерөнхийлөгчийн ивээлийн өвс ачсан цуваа ч гэх шиг, хөл бөмбөгийн тэмцээн ч гэх шиг. Яль шалихгүй юманд л нэр нь гараад, дүр нь үзэгдээд байгаа.
Уул нь Ерөнхийлөгч маань, шударга ёсыг уриалан дуудаж л гарч ирсэн юмсан даа. Өнөөдөр Монгол улс, Монголын ардчилал ямар болчихоод байна? Чингис хааныхаа нэр барьж, Бонд нэрээр оруулж ирсэн өнөөх их өндөр хүүтэй валютаа Н.Алтанхуяг,Ч.Улаан нарын хэдэн хүн, ёстой л “ялихгүй зүйлд” зарсан болоод хувааж авахаар тохиролцов бололтой. Олон улсын Бондын тэр өндөр хүүтэй валютыг хотын зам засвар, жижиг дунд үйлдвэрийг дэмжих зэрэгт хувааж байгаа сураг байна. Ийм нэрээр мөн ч их мөнгө зувчуулсан даа. Олон улсын Бондыг чинь тулгамдсан том бүтээн байгуулалтуудад зориулдаг болохоос биш ингэж үрэн таран хийдэггүй биз дээ?! Ерөнхийлөгч маань таг дуугүй.

УИХ-ын дэд дарга С.Баярцогтоос эхлээд татвараас зугтаалгаж гадаадын банкуудад байршуулсан асар их мөнгөний эздийн жагсаалт гарлаа. Жагсаалтад орсон хүмүүстэйгээ гадаад ертөнц хатуу тооцоо хийж байна. Манай ерөнхийлөгч таг дуугүй. Ерөнхий сайд нь удирдаад дал наян хүнтэй баг Бурхан халдунд аялаж зугаалан, осгож үхэцгээгүй нь яамай боллоо. Ямар их зардал чирэгдэл гарав. Ерөнхийлөгч таг дуугүй.
Төрийн тэргүүнтэйгээ би мөддөө уулзаж чадахгүй нь мэдээж. Энэ дашрамд нэг л зүйлийг хэлмээр байна. Ийм өөдгүй хүмүүсийн барьцаанд битгий байгаач. Шудрага бус явдалтай тэмцэж, бүх ард түмний ерөнхийлөгч гэдгээ харуулвал яасан юм. Эд, таныг Ерөнхийлөгчид нэр дэвшүүлнэ үү, байна уу, өөрсдөө мэдэг. Танд дөрвөн жилийн Ерөнхийлөгчийн суудал байтугай, дөчин жил улс гүрнээ удирдах нас, эрч хүч, эрдэм мэдлэг бий.
Болгоотугай

Эх сурвалж "Зууны мэдээ" сонин

Ардчиллыг булшлагчид
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (2)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Зочин
ТӨВ АЙМГИЙН БАЯНЖАРГАЛАН СУМЫН НУТАГТ ОРШИХ ХӨМӨӨЛТ, ТӨГРӨГИЙН ОРД НЬ ШАТДАГ ЗАНАР 4,0 ТЭРБУМ ТОНН, Х vРЭН Н v vРС 2,0 ТЭРБУМ ТОННЫ НӨӨЦТЭЙ ОРДЫГ МОНЭКО КОМПАНИЙ Г vЙЦЭТГЭХ ЗАХИРЛААР АЖИЛЛАЖ БАЙСАН НАЦАГДОРЖ ГЭГЧ ӨВӨР МОНГОЛ ХУЛГАЙЧ ХЯТАДУУТАЙ НИЙЛЖ ХУУЛЬ БУСААР АВЧ ЭЗЭМШИЛДЭЭ АВААД БАЙНА. МОНГОЛ ТӨР БАЙДАГ БОЛ ХӨШӨӨТ, ОЮУТОЛГОЙ, ГАЗРЫН ТОС ГЭХ МЭТ ОРДУУДАА АЛДСАН ШИГ АЛДАХААСАА ӨМНӨ МЭДЭЛДЭЭ АВАХ ХЭРЭГТЭЙ БАЙНА ЛИЦЕНЗНЫ НАЙМААЧИН НАЦАГДОРЖ ГЭГЧ ЭТГЭЭДИЙГ ШАЛГАХ ХЭРЭГТЭЙ

2013-04-28 | 21:36:06 | 122.201.18.5 |

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео