МАН-ын дарга Ө.Энхтүвшин нэр нэвшигч Б.Бат-Эрдэнийн сурталчилгааны нээлт дээр хэлсэн үгэндээ хэл хальтирч бус хэлэх гэж хэлсэн санаагаа дайжээ. Үүнийг сийрүүлбэл: ... “Ерөнхийлөгчийн сонгууль Б.Бат-Эрдэнэ, Ц.Элбэгдорж, Н.Удвал гэсэн хүмүүсийн хооронд өрнөнө гэхээсээ илүү өнгө, хэлбэрээс нь агуулга мөн чанарыг зааглах, нийгэмд дүр эсгэсэн хуурамч ардчилал ноёрхохоос сэргийлэх асуудлын өрсөлдөөн болно гэж бодож байна” гэх далд егөө үгээр Ө.Энхтүвшин дайралтаа эхэлжээ.

Мэдээж сонгууль нэр дэшигчдийн хооронд л өрнөнө. Учир нь хууль тийм юм. Тэгэхээр түүний цэцэрхэл өөр зүйлийг онилж байна. Юуг, хэнийг ?

Өнгө, хэлбэрээс нь агуулга мөн чанарыг зааглах гэсэн түүний санааг дараах үг тодруулна. Ө.Энхтүвшин: Юуны түрүүнд нэр дэвшигчийн хэдхэн хүний хүрээнд ярилцаад бага хуралд оруулдаг жишгийг өөрчилье. Нэр дэвшигч нь Бат уу? Цэцэгээ юу? Цэрэн үү? Балбар уу? гэдгийг яаран зарлахаа больё...

Манай намын гишүүн нэр хүндтэй, чадалтай, бэлтгэгдсэн олон хүний нэр газар бүрээс ирсэн. Эрэмбэлж, дарааллуулж өмнө хойно нь оруулахад амаргүй байсан гэдгийг энд зориуд тэмдэглэе гэх зэргээр гомдоллосон Ө.Энхтүвшингийн үгсийг энгийн хэл рүү орчуулбал дараах утга гарна.

“Би бол мөн чанар байсан, харин та нар өнгө, хэлбэр харж нэг бөх дэвшүүллээ шүү! Эрэмбэ дарааллаа ойлгож, урд хойно нь оруулж чадахгүй л байна даа, та нар. Гээд одоо би яалтай билээ” Тодорхой хүний нэр гэхээсээ албан тушаалын эрэмбээр нэр дэвшигчээ тодруулъя гэсэн санааг Ө.Энхтүвшин УИХ-ын гишүүн асан А.Базархүүгээр дамжуулан илэрхийлж байжээ.

А.Базархүү нь нам болон төрийн ажил мэддэг, өндөр дээд албан тушаалд ажиллаж байсан туршлагатай хүмүүсээс нэр дэвшүүлэх ёстой гэдгийг шулуухан хэлснийг бүгд санаж байгаа. Харин У.Хүрэлсүх үүний эсрэг Батаа, Эрдэнээ нарын нэрийг дэвшүүлэх бодлого барьсан.

Ө.Энхтүвшин сонгуулийн эхний өдрөөс танигдахаа больж, Ханнара намын гишүүн шиг байн байн бөхөлзөн, мөр толгой холбон шүлэглэх, хурай хурай хэмээн хоолой цахиртуулах болсон нэр дэвшигчээ “дүр эсгэсэн хуурамч” байдал үзүүллээ хэмээн чимхээд авчээ.

Үнэхээр ч нөгөө сайхан аврага бөх маань тав алхаад л тонголзоод, хоёр алгаа олонд дэлгэн үзүүлж, цэвэрхнийг нь гайхах зэргээр аяглах болсон нь “дүр эсгэсэн, хуурамч” гэх даргын тодорхойлолт байгаа олсон гэлтэй.

Бөх Б.Бат-Эрдэнэ байгаагаараа илүү сайхан атал ийнхүү дүрд хувирч, гараа цэвэрлэдэг (ажил хийдэггүй гэсэн утга), сэтгэлээ ариусгадаг(юу ч боддоггүй, эсвэл нүглээ ламаар цайруулдаг гэсэн утга), ариун бус үйл хийдэггүй(винайн ёсыг сахисан лам шахуу юм) гэх ухааны юм яриад жүжиглээд эхлэсэн нь намын даргад нь, цаашилбал сонгогчдод таалагдсангүй. Хэнтий зүгийн жирийн иргэд аврагын гар цэвэр үү, сэтгэл цэвэр үү, үйл ариун уу гэдгийг өчнөөнөөр нь няцааж чадна. За энэ яахав, цаашаа явъя.

Ө.Энхтүвшин цааш нь өнөөх мөн чанар бус өнгө, хэлбэр болсон нөхрөө “Төрийн наадмын түрүүг 12 удаа авсан шигээ төр засах ухаан Бат Эрдэнэ дэвшигчид маань бий гэдэгт огтхон ч эргэлзэхгүй байна” хэмээн даапаалжээ.

Наадамд түрүүлэх, төр засах хоёр хоорондоо ямар ч уялдаагүй, тэс хөндлөн зүйлс гэдгийг Ө.Энхтүвшин мэдэхийн дээдээр мэдэж байгаа ч наашаа харж инээн, цааш харж тавлан байж ингэж хэллээ. Далд санаа нь бол “төр нь төрөөрөө байг, бөх нь бөхөөрөө үлдэг” гэж тайлагдахаар юм.

Уяа бөхийн хариу мэх

“Уяа бөх” цолыг бөх сонирхогчдоос арван хоёр удаа хүртэж явсан Б.Бат-Эрдэнэ даргынхаа далд санааг тайлж уншаад даруй хариуг өгчээ. Б.Бат-Эрдэнэ: “Өнөөдөр улс төрийн орчин бохир байна. Улс төрийн тогтолцоо нь өөрөө ээнтэй уунтай байна. Тийм учраас эндээс эхлэх ёстой. Оройгоосоо эхлээд өөрчлөгдөх хэрэгтэй гэж би үздэг” хэмээн айлдав.

Энэ бол намын даргынхаа хорон үгийг газар авахуулахгүй уяж, хорих гэсэн дархан мэх юм. Энгийн хэл рүү хөрвүүлбэл: “Манай намын удирдлага улс төрийн орчинг бохирдуулсан. Энэ заваан ажил буух эзэнтэй. Эрхэм дарга та өөрөө үүнд хамаарна шүү! Би Ерөнхийлөгч болохгүй юм гэхэд намын дарга болно. Намынхаа орой дээр заларч яагаад болохгүй гэж?”

Б.Бат-Эрдэнэ нээлтийн дараах цайллага дээр хөөрч, халамцах үедээ сонгуулийн дараа намын дарга болдог ч юм уу гэсэн үгийг өөрийг нь дэмжигч Үрэлсүхийн дагуулуудад хэлээд амжсан байна.

Ж.Мөнхбат энэ үгийг У.Хүрэлсүх сонсчихно гэхээс хамгийн их айсан гэх агаад аварга руу зандчих шахан ийн хэлжээ: “Та эхлээд урдах тавагтай хоолоо л барахыг бод. Намын даргын тухай ярих эрт байна. Болох дээрээ тулбал таныг нэг дэд дарга болговол дээдийн заяа”

Б.Бат-Эрдэнэ зүгээр суусангүй, даргадаа хийсэн хариу мэхээ хэвлэлээр үргэлжлүүлэв. Нэр дэвшигч болон нэр дэвшүүлэгчийн хооронд өрнөж буй далд хэмлэлдээнийг “Өөр мэдээ” сонины сурвалжлагч Б.Онон гэгч олон нийтэд нилээд хэмжээгээр ил гаргаж тавьсан байгааг одоо сонирхоцгооё.

“Ийм даргатай МАН яана аа?!” гэх өдсөн гарчигтай бичвэрт: “Хөөрхий, Ө.Энхтүвшин дарга Бага хурлынхаа үеэр Б.Бат-Эрдэнэ аваргатай хоёр хайнцаад, гурав дахид нь ялагдсан гэж байгаа. Ялсан Б.Бат-Эрдэнэ сурталчилгаандаа мордохтой зэрэгцэн Ө.Энхтүвшин дарга өөрийгөө хамгаалах PR хийж эхлэв.

“Ардын нам ардчиллыг бодож, намын даргаа бус сул гишүүнээ Ерөнхийлөгчид нэр дэвшүүллээ” хэмээн мэдлийнхээ сониноор бичүүлж байна. Ядарсан л арга юм уу даа. Яг үнэндээ Ардын нам түүхэндээ Ө.Энхтүвшин шиг сул даргатай байж үзээгүй биз ээ. ... нэр дэвшигч Б.Бат-Эрдэнэ аварга намаа гоё харагдуулж, даргаа халхалж байгаа.

Харин Ө.Энхтүвшин намаа индианчуудын тахиа болдог дорой бүргэдийн үлгэрийн замаар оруулж мэдэх нь. Уг нь бүргэд, тахианы үүрэнд байсаар нисдэггүй, өндөрт гарч чаддаггүй тахиа шиг болчихсон эмгэнэлтэй үлгэр байдаг ажгуу” гэх зэргээр намын даргаа гоочилжээ.

Энэ бичвэрийг захиалагч нь яруу найрагч Ж.Мөнхбат гэдгийг эх сурвалж хэлж байна. “Дунд хуруугаараа дурласан амрагаа жаргаадаг, би” хэмээн шүлэглэж, болор цомыг 2 сая төгрөгөөр урхилж явсан энэ этгээд Ө.Энхтүвшингийн нээлтийн үгэнд хамгийн их эмзэглэсэн гэнэ. Эмзэглэл нь тулаанд түлхжээ. МАН доторх хамгийн сонирхолтой тулаан энэ бичвэрийн сэтгэгдэл дээр өрнөсөн байх юм.

Сэтгэгдэл: Бөхийг дэвшүүлдэг, одоо ингээд намын дарга руугаа чулуу шидээд эхэлдэг нь Миегомбын Энхболд тэргүүтэй хэсэг луйварчдын найрулсан болхи жүжиг л яваад байна аа даа... Бөх гарахгүй бол унагаана... Гарсан ч бас унагаана юм биз дээ... Энэ намын төгсгөл ирж байгаа бололтой.

Сэтгэгдэл: Ээ хэ хэ... Уг нь бол энэ үедээ алдаагаа залруулах ёстой. МАН одоохондоо зөвхөн дотоод асуудлаа шийдвэрлэх хэрэгтэй байна. Түүнээс биш юун Ардчилсан намтай арсалдах, юуны чинь Элбэгээтэй бөх өрсөлдүүлэхэв дээ.

МАН-ын дайсан бол Ардчилсан нам огт биш, нам дотор байгаа авлигачид, төрөөс төрсөн тэрбумтнууд шүү дээ. Гэмээ ойлгоогүй цагт манай нам хэзээ ч сэхэл авахгүй. Мөнчиг олон сонгуульд ялдагдна даа.

Сэтгэгдэл: Лүндээжанцан, Нямдорж нар нөгөө л далдуур хуйвалддаг зангаараа намын даргаа хорлоно доо.

Сэтгэгдэл: Энэ намыг хагалан бутаргах гэсэн хорон санаат авилгач, газрын наймаач М.Энхболдын захиалгаар бичсэн байна.

Тэр шаар эртнээс намын даргын суудалд санаархаж Ө.Энхтүвшин даргыг мах 1200 болсон гэж хэл нь хальтарсныг далимдуулж хар пиараа хийж байгаа. Бага хурал дээр Энхтүвшин даргыг 2 удаа тэнцэхэд наадах чинь санал авж чадахгүй. Аваргыг гаргавал бөхөд хайртай монголчууд нам явна гэж хөөргөсөн улс бол Г.Занданшатар, М.Энхболд нар шүү.

Энэ бүхнээс ажихад МАН дотроо будлиантай байна. Будаан дээрээ зодоонтой байна.

Эх сурвалж:Мо.Галсан(Шударгуу Хас бүлгэм)