Нэг хэсэгтээ л олны анхаарлын төвд байсан Дорноговь аймгийн Улаанбадрах сум, “Кожеговь” компани, 20 тугалаа алдсан малчин Д.Норсүрэн, гажигтай төлөөр хотоо дүүргэж байсан малчдыг одоо хэн санаж байгааг сайн мэдэхгүй юм.

Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн өмнө асуудлыг нэлээд дэвэргэсэн. Өнөөх алдартай иргэний хөдөлгөөнийхөн бараг л бүгд ураны асуудлыг барьж авч, хэвлэлийн хурал хийлгэж, зарим нь Засгийн газар руу дайрч байлаа.

Бүр эрчимтэй зарим нь Дорноговь аймаг руу явж, Улаанбадрах сумын иргэдтэй уулзаж, баримт материал цуглуулж байсан.

Өөрсдөө цацраг идэвхт бодисыг шалгаж, хэвийн хэмжээнээс илүү байгааг ч тогтоосон. Гэвч энэ бүхнийг Засгийн газар, Цөмийн энергийн газар тоож авч хэлэлцээгүй. Яах вэ, анх асуудал босч ирж, Тал хонгорын шар дов гэдэг газарт цацраг идэвх стандартаас 30 дахин илүү гарлаа. Мал эмнэлгийн газраас малчин Д.Норсүрэнгийн тугал цацрагийн ужиг хордлогоос болж үхсэн гэсэн бичиг гэнэт гарч ирээд алга болж байх үед Засгийн газар ажлын хэсэг байгуулсан.

Тэр ажлын хэсэг нь Улаанбадрах сумын иргэд, мал, цаашлаад Дулаан уул орчмын байгаль орчин хордсон байна уу, үгүй юу гэдгийг огт хайхраагүй. Зүгээр л тугал цацраг идэвхт бодист хордоогүй гэсэн дүгнэлт гаргах гэж л улсын төсвөөс 90 гаруй тэрбум төгрөг үрсэн. Энэ мэтээр асуудал бага багаар дарагдаж явсаар Ерөнхийлөгчийн сонгуультай золгов.

Уг нь Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн өмнө “Кожеговь” компанийн үйл ажиллагааг түр зогсоогоод байсан. Гэтэл зургадугаар сарын 26-нд Ерөнхийлөгчийн сонгууль болсны маргааш нь л “Кожеговь” компанийнхан ажлаа эхэлж, туслан гүйцэтгэгч “Ордгео” компани хоёр өрмийн баг аваад Дорноговийг зорьж байх жишээтэй.

Тэгэхээр “Арева”-г манай Засгийн газар яаж ч чадаагүй, зүгээр л сонгууль өнгөртөл асуудлыг намжаасан гэдэг нь ойлгомжтой болж байгаа юм. Дээрээс нь одоо “Кожеговь” компанийн туслан гүйцэтгэгч “Ордгео” компанийнхан Дулаан уулд биш Зүүнбаян багийн бараг хажууд нь өрөмдлөг хийж, хайгуулын ажлаа үргэлжлүүлж байна.

Эхлээд ганц хоёрхон өрмөөр өрөмдлөгө хийж байсан. Одоо өрмийнхөө тоог нэмж, хайгуулын ажлыг улам идэвхжүүлж байгаа сураг байна. Гэхдээ хамгийн сүүлийн мэдээгээр хоёр өрөм нь зогсчихсон байгаа юм билээ. Учир нь нутгийн ардууд өрөмдлөг хийж байгаа газар нь очоод зогсчихсон эсэргүүцэж байгаа гэнэ. Гэхдээ л энэ асуудал нэг их удаан үргэлжлэхгүй байх. “Арева” ялах нь тодорхой болчихоод байгаа.

Чухам яагаад “Арева” группын охин компани “Кожеговь” Улаанбадрах сумын нутаг Дулаан уул орчмоос холдож, Зүүнбаян баг руу явав гэдэг нь өөрөө зарим зүйлийг тодорхой болгоод байх шиг.

Хавар “Ордгео” компанийнхныг Улаанбадрахад очиход нутгийн иргэд буу агсан эсэргүүцсэн талаар мэдээлж байсан. Мөн Дулаан уул орчимд байгаа болон Улаанбадрах сумынхан нэгдэж, эсэргүүцлийн хөдөлгөөн өрнүүлээд байгаа. Тэгэхээр нутгийн иргэдээс жаахан жийрхэж, намдаах гэсэн оролдлого байж болох. Нөгөө талаар Дулаан уул орчимд хайгуул хийгээд байх шаардлагагүй болсон. Тэртэй тэргүй “Кожеговь” Дулаан уулын хавьд хангалттай судалгаа хийсэн, 3.5 тонн уран олборлочихсон байгаа. Гурав дахь хувилбар тэр хавийн байгаль орчин хордсон гэдэг баталгаатай болохоор Засгийн газраас чиглэл өгч, хэл ам намжсан дээр бага ч болов саармагжуулж, ойр хавийн ард иргэдийг ийш тийш нь нүүлгэх арга хэмжээ авч байж ч болох. Ямар ч байсан “Кожеговь” хайгуулынхаа буурийг сэлгэж, Зүүнбаян руу халдаад эхэллээ.

Үүнээс гадна өнгөрсөн хавар уран олборлох А лиценз хүссэн байсан “Арева”-гийн асуудлыг Засгийн газраас нааштайгаар хүлээж авсан нь тодорхой болоод байна. Бүр тодорхой хэлбэл, Монгол Улсын Засгийн газраас “Арева” группыг уран олборлох аргаа өөрчилбөл А лиценз олгоно гэж мэдэгдсэн гэсэн мэдээлэл байна.

Өөрөөр хэлбэл, уусган олборлох аргаасаа татгалз гэж шаардсан гэсэн үг. Шаардах ч гэж дээ хүссэн, эсвэл гуйсан байх. Энэ явдал ч гэсэн Улаанбадрах хордсон гэдгийг битүү утгаараа батлаад байгаа юм.

Ерөөсөө дэлхий даяараа ураныг хүхрийн хүчлээр уусган олборлох аргаас татгалзаад байгаа. Учир нь энэ аргаар уран олборлосон улс болгон гүний усаа хордуулж, олон үндэстэнд уранд хордож байгаа жишээ олон бий.

Францын атомын гигант “Арева” дэлхийн 100 улсад үйл ажиллагаа явуулдаг. Түүний нэг нь Африк тивийн Негир улс. Тус улсын иргэд хортой агаараар амьсгалж, бохирдсон ус ууж байгаа. Ийм жишээг дахиад хэдэн арваар нь дурьдаж болно. Энэ бүхэн уран уусган олборлож байгаагаас үүдсэн гэхэд нэг их буруудахгүй байх.

Тиймээс манай улс, тэр дундаа Дорноговь аймгийн Улаанбадрах сум хордож, ард иргэд нь мөхлийн ирмэгт тулчихсан гэдэг нь баталгаатай гээд хэлчихэд буруудахгүй болчихоод байна. Засгийн газар ч энэ мэтхэнийг мэдэж байгаа болохоор “Арева”-гаас олборлолтынхоо аргыг өөрчилбөл А лиценз өгнө гэж хэлсэн байлгүй дээ.

Харин “Арева” групп энэ саналыг жаахан дурамжхан хүлээж авч байгаа юмдаг уу даа. Учир нь олборлолтынхоо аргыг өөрчилнө гэвэл маш их хөрөнгө мөнгө шаардах учраас жаахан хойрго хандаж байгааг ч зарим эх сурвалж хэлж байна.

Ер нь “Арева”-гийн барих бодлого уусган олборлох аргаа хэрэглээд дайрах ч байж магадгүй юм. Ерөөс тэд уусган олборлох арга ямар ч аюулгүй, гүний ус хордохгүй. Харин газар ухвал аюултай гэж ухуулаад байгаа.

Аль ч талаас нь аваад үзсэн одоогийн байдлаар “Арева” уран олборлох нь тодорхой болчихоод байна. Ердөө л цаг хугацааны л асуудал. Тиймээс Засгийн газар, Ерөнхий сайд, Цөмийн энергийн газраас нэгийг бодож, хоёрыг тунгааж байгаа биз ээ. Эс бөгөөс уранд хордсон олон улсын жишгийг нэгээр нэмэх вий дээ.

Н.Пунцагболд

/Монголын мэдээ/

“Арева” Монголд уран олборлох нь тодорхой боллоо
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (3)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Зочин
миний эх орон шиг сайхан нутаг хаана байнаа. хүний нутгаас энэ л ус,агаар,цэцэгсийг хүсэж тэмүүлэн ирж байхад иймэрхүү байд******** угтах юм бол дахиад хэзээ ч ирэхийг хүсэхгүй байна. эх орондоо хайртай гэхээс өөр юу ч хэлж,хийж чадахгүй болж байгаан байна даа ард түмэн бид чинь

2013-07-24 | 18:13:59 | 124.158.93.48 |

Зочин
Хухрийн хүчлээр уусгах аргын онцлог нь цацраг идэвхит хаягдлыг нь монголын нутаг дээр үлдээх дээ байгаа юм. Хэрвээ хүчлээр уусгахгуй тэр чигээр нь усаар соруулж аваад ачаад явб******** цацраг идэвхит бодисын хаягд******** цөөрөм үүсэхгүй. аюул багатай. Харин францууд цацрагтай хаягд******** авч явахыг хүсэхгүй, мөн тээврийн зард******** өндөр болно. Ураны задр********ын Ради, Радон, Полони гэх цацраг идэвхит элемэнтүүд цөөрөмд үлдэж, уур********д с********хиар тарж гаж төрөлт, төл м********ын үхлийг авчраад байгаа. Хойтон хавар м******** төллөхөд энэ жилийнхээс их гаж төл гарна. Хүн дээр ч ийм асууд******** гарахгүй гэх бат********гаагуй.

2013-07-24 | 15:54:03 | 80.254.155.75 |

Зочин
Хуцаж бна даа 100 улсад ч гэх шиг 3.5 тн ч гэх шиг Уранийг Монголд олборлоогуй бг********дээ хун мунхруулхаа болимоор бна даа

2013-07-24 | 10:56:03 | 202.21.120.234 |

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео