Архив ангилал

Хэдэн жилийн өмнөх "Бөмбөгөр" худалдааны төвийг өөрийн эрхгүй санагдуулсан харамсалтай үйл явдал болж өнгөрсөн нь манайхны хэлдгээр "хар зах" шатсан хэрэг байв. Үнэндээ Нарантуул Олон улсын худалдааны төв хэмээх гоёмсог, сүржин нэртэй ч энэ нэрэндээ даанч нэг хүршгүй энэ захын бусдаасаа арай тохилог, хүнсний бараа зарагддаг дугуй хүний хүршгүй энэ захын бусдаасаа арай тохилог, хүнсний бараа зарагддаг дугуй хөх дээвэртэй хоёр байшин багцаар 30-хан минутын дотор дүрэлзээд дууссан.

Бучнтай зах шүү

Ардчилал ялж, зах зээлийн нийгэм эхлэхтэй зэрэгцэн цөөн хэдэн хүн насныхаа хоолтой золгосон түүхийн нэгээхэн хэсэгт Ш.Сайхансамбуу зайлшгүй багтана. Өмч хувьчлалын ороо бусгаа үеэр өөрийн болгосон "хар зах"-ынх нь түүх ч урт.

Энэхүү худалдааны төв нэг зүйлээр бусдаас ялгардаг нь тийм ч сайн зүйл биш. 1990 оноос цаг үе, өнгө төрх солигдсоор ирэв. Эрээлжлэх киноны кадрууд шиг урсаж ирсэн олон янзын өнгө, хар цагаанаас, өнгөт болтлоо өөрчлөгдөж буй Улаанбаатарын хөгжил дунд "стоп" товчийг дарчихсан юм шиг нэгэн кадр буй. Энэ бол С.Нарантуул охины нэрээр нэрлэгдсэн "Олон Улсын" гэх тодотголтой худалдааны төв өдгөө нэрээрээ худалдааны төвийг овоглосон охин том болсон. Харин түүний нэрийг зүүсэн зах хэвээрээ. Тоос шороо бужигнаж, халаасны хулгайчдын өлгий нутаг янзаараа. Өвөлдөө хүн хөлдөөж алах шахдаг задгай, бохир, стандартын бус мөртлөө "Олон Улсын" гэх тодотголыг зүүж чадсан энэ зах хуучнаараа. Цагийн эргэлтэд өнгө будгаа өөрчлөөгүй кадр энд буй. Гэвч...

...Гэвч үүн шигээ л буянаа хайрласан газар гэж үгүй. Ялангуяа эзэн нь болсон эрхэмд "тэнгэрт шүргэтэл" томрох боломж олгосон нь Нарантуул. Харин бусдад бол үгүй. Ямар ч гэсэн амьдралаа аваад явчих болсон хүн олон бий л дээ. Гэвч тэд өвлийн хүйтэнд чөмгөө хөлдтөл зогсч байж өдий зэрэгт хүрсэн болохоор энэхүү буянаас хүртсэн гэхээсээ илүү асар их үнээр худалдаж авсан хүмүүс.

ГАЛЫН УЛМААС ЮУ БОЛОВ

Галын улмаас хохирсон иргэдийг зохион байгуулалттайгаар хэргийн газарт оруулж, шатсан эд зүйлийг таниулж, хэргийн газрын үзлэг, мөрдөн байцаалтын ажиллагаа хийх зэргээр цагдаагийн 585 алба хаагч 72 цагийн турш амралтгүй ажилласан. Шатсан нэгдүгээр давхрын нурангиас 40 мянган ам.доллар /шатсан байдалтайгаар/, зургаан орчим сая төгрөг бэлнээр олсон гэсэн мэдээлэл Баянзүрх дүүргийн Засаг даргаар ахлуулсан ажлын хэсгийнхэн өгч буй. Мөн хонгилын агуулахаас таван иргэний зургаан хөргөгч бүхий үхэр, хонь, тэмээний 395 килограмм хөлдөөсөн мах гарч иржээ. Түүнээс гадна галын нурангин дороос нэг хүнийг цогцос олдсон. Цогцос 50 гаруй настай эмэгтэй хүнийх гэдгийг шүүх шинжилгээний албаныхан тогтоожээ. 1999 оноос хойш үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн "Хүнсний зах"-ыг улсын комисс хүлээж аваагүйгээс гадна үйл ажиллагаа явуулах албан ёсны зөвшөөрөлгүй байжээ. Галын ямар ч дохиолол, усны нөөцгүй, аливаа гамшиг, эрсдэлийг огтхон ч тооцоолоогүйг удаа дараа сануулж, мэргэжлийн байгууллагуудаас 10 удаа шаардлага хүргүүлж, гурван удаа уйл ажиллагааг нь зогсоох акт хүртэл хүргүүлж байсан ч захын удирдлагууд ямар ч арга хэмжээ аваагүйгээс өнөөдрийн нөхцөл байдалд хүрсэн нь тодорхой байна.

ХАРИУЦЛАГА ХИЙГЭЭД, "ҮҮРЭХ" АЧАА

Энэ захаас бүртгэлтэй бүртгэлгүй олон мянган хүн хэдийгээр хүн тогтохын аргагүй хортой хэцүү нөхцөлд ч гэсэн хоолоо залгуулсаар ирсэн. Харин өнөөдөр тус захын "Хүнсний хэсгийн" түрээслэгчид "нэг хэсэгтээ л" амжиргаанаасаа салж орхилоо. Тэрхүү "Нэг хэсэгтээ" нь хэр удаан үргэлжлэхийг Ш. Сайхансамбуу мэднэ. 2007 онд "Бөмбөгөр" худалдааны төв түймэрт юу ч үгүй болтлоо нэрвэгдсэн түүхтэй. Энэхүү худалдааны төв "Нарантуул" захтай харьцуулахад дулаан байртай түрээслэгчид нь ямар ч гэсэн даарах аюулгүй байртай байлаа. Харин шатсаных нь дараа "Алтжин" груп хийгээд ГАлтан захирлынх нь хувьд түрээслэгчдийнхээ хохирлыг барагдуулах, суурин дээр нь шинэ "Бөмбөгөр" барих гээд том том асуудлууд босч ирсэн. Харин ч ГАтган эмэгтэй хүн гэхэд дэндүү зоригтой, хүн чанартай алхам хийсний үр дүнд түүнээс өөр хэн ч хохиролгүй болж чадсан. Энэ хүн хариуцлага хийгээд үүрэх ачаагаа сайн ухамсарласан нь үүнээс харагдана. Харин адилхан тохиолдолд "Нарантуул" ОУХТ-ийн эзэн Ш.Сайхансамбуу эр хүнийхээ хувьд, түрээслүүлэгчийн зүгээс хэрхэн хандах нь монгол даяар "сонин", хохирогчдын хувьд зайлшгүй шаардлагатай зүйл болоод байгаа. Орох хаалганаасаа л өдөрт хэдэн тэрбумыг олдог, ачаа зөөдөг тэргээ хүртэл түрээсэлдэг энэ аварга том санхүүгийн механизм ийм зэргийн эрсдэлийг даах л ёстой. Ш.Сайхансамбууд Г.Алтангаас илүү юу гэхээс дутуугүй "даац" ч байх л учиртай.

"ТУСЛАХ АЯН" ГЭЖ СОНСЛОО, ХУДЛАА БИЗ

"Нарантуул Олон улсын худалдааны төвийн босс Ш.Сайхансамбууд туслах аяныг завханчууд эхлүүлсэн" гэсэн мэдээлэл цахим ертөнцөөр таржээ. Учир нь, захынхаа "Хүнсний зах"-ыг үнс болтлоо шатаалгасан эрхэм гишүүн асаны хувьд ихээхэн хохирол амсч, шокийн байдалтай байгаа аж. Үнэн худал нь мэдэгдэхгүй энэ мэдээлэлд итгэхгүй хүмүүс олон байна. Харин итгэсэн нэг нь Ш.Сайхансамбууг "арай ч дээ" хэмээн товчхон дүгнэсэн байна билээ.

НОЁН НУРУУ, ЭР АРАНШИН

Түүнээс эр хүний араншин, ноён нуруу гарахыг хүлээгсэд харин олон байгаа. Тэр олон цуурхал, үнэн ч бай худал ч бай таамаглалуудыг цаг хугацаа тайлаад өгөх биз ээ. Зарим нэг учир мэдэх хүн "Сайхансамбуу энэ асуудал дээр хэрхэн хандсанаас түүний улс төрийн карьер үргэлжлэх эсэх нь шууд хамаарна. Ухаалаг хандаж чадвал цэцэглэх нь дамжшгүй" гэж үзэж байна.

ЭХ СУРВАЛЖ: ӨДРИЙН ШУУДАН