УИХ-ын гишүүн, Өргөдөл, гомдлын байнгын хорооны дарга Р.Бурмаатай ярилцлаа.

-Өргөдөл гомдлын байнгын хороог байгуулахаар хэлэлцэж байх үед дэмий зүйл, долоо байгааг найм болгож тоог нь нэмэгдүүлэхээс хэтрэхгүй хэмээн шүүмжилж байсан. Харин одоо бол чамгүй олон асуудлыг шийдвэрлэчихсэн, үйл ажиллагаа нь жигдэрчихэж?
-Тэгэлгүй яах вэ, Өргөдөл, гомдлын байнгын хорооны ажил аль хэдийнэ жигдэрчисхэн. Харин цаашид хийх ажлуудаа төлөвлөөд хүлээж байна даа.

-Иргэд танай байнгын хорооны ажлыг хэрхэн дүгнэж байгаа бол. Өмнөх үеийг бодвол тухайн асуудлыг дагнасан байнгын хороотой болсноор ажлын ачаалал нэмэгдсэн үү?
-Хүн бүр хийсэн ажлынхаа үр дүнг үзэхийн төлөө чадах чинээгээрээ хичээдэг. Манай байнгын хорооны хувьд өнгөрсөн хугацаанд нэлээд үр дүнтэй ажилласан гэж бодож байгаа. 2013 оны эхний 11 сарын байдлаар УИХ болон Тамгын газарт давхардсан тоогоор 5575 иргэнээс, 8852 хуудас бүхий 2202 өргөдөл ирүүлсэн бөгөөд тэдгээрийн 1415-ыг Байнгын хорооны эрхлэх асуудлын хүрээнд судлаж үзэн амаар болон бичгээр хариу өгсөн. Бусад байгууллага, албан тушаалтнаас шилжүүлэн ирүүлсэн 49 өргөдлийг мөн шийдвэрлэж хариу өглөө. Харьяаллын дагуу холбогдох байгууллага, албан тушаалтанд нь шийдвэрлүүлэхээр 605 өргөдлийг шилжүүлсэн.

Байнгын хороонд 109 өргөдлийн шийдвэрлэлтийг эргэн мэдэгдэхийг үүрэг болгосноос 92-ынх нь хариуг холбогдох байгууллага, албан тушаалтан нь ирүүлсэн. Одоогоор тус байнгын хороонд 182 өргөдөл судалж шийдвэрлэх шатандаа байгаа.

-Иргэд УИХ-ын гишүүдэд хандахдаа ихэнхдээ ахуйтайгаа холбоотой асуудлыг мэдүүлдэг. Байнгын хороонд ирүүлсэн өргөдлүүдийн утга нь чухам юу зонхилох юм?
-Хүний амьдралд ямар асуудал, хүндрэл тулгардаг вэ, тэр бүхэн л байна. Бидэнд ирүүлсэн өргөдлийг ангилж үзэхэд 1606 өргөдөл нь иргэний хувийн асуудалтай холбоотой байсан.

Тухайлбал УИХ-ын гишүүдтэй уулзахыг хүссэн 59, мөнгөн тусламж хүссэн 189, шагнал урамшуулал хүссэн 67, тэтгэвэр, тэтгэмж, ахмадууд ялангуяа ахмад дайчдын тэтгэврийг ахиу нэмэгдүүлэх, эмчилгээний, рашаан сувиллын хөнгөлөлт үзүүлэх, харьяалалгүй ахмадуудыг харьяалах байгууллагатай болгох, амьдрал дорой, орлого багатай өрх толгойлсон эмэгтэйчүүдийг онцгой анхаарч хүүхэд асарсны тэтгэмж, ядуурлыг бууруулах зээл, тусламжид хамруулах, тахир дутуу иргэдийн ажиллах нөхцөл бололцоог бий болгох зэрэг нийгмийн даатгал, халамжтай холбогдсон 155 гэх мэтээр ирдэг.

-Гэр хүссэн өргөдөл их ирдэг үү?
-Тиймээ. Сүүлийн үед орон сууц олгох, зээлийн орон сууцны дараалалд оруулах, гэр, хашаа байшин авах, барихад зориулан зээл олгуулах зэрэг асуудал маш их буюу 334 ирсэн. Ер нь санхүүгийн туслалцаа хүссэн өргөдөл, хүсэлт нэлээд ирнэ. Сургалтын төлбөр болон сургууль, анги солиулах, гадаадад сургуульд явахад туслалцаа үзүүлэх, ажилд орох гэх мэтчилэнгээр ирүүлдэг.

-Уг нь танай байнгын хороо дээрх асуудлуудыг эцэслэн шийдвэрлэх үүрэггүй биз дээ. Хаана, хэнд хандахаа мэдэхгүй болохоор ирүүлээд байна уу?
-Иргэдийн хувьд өөрийн тань хэлдгээр хаана, хэнд хандахаа мэдэхгүй тохиолдол байна. Тиймээс олон хувь бичээд олон байгууллага, газар руу зэрэг явуулчихдаг юм байна.

Өмнө нь бол иргэдээс ирүүлсэн өргөдөл, хүсэлтийг манайд хамаарахгүй гээд буцаачихдаг байсан. Одоо бол тайлбар болон хуулийн заалт, зөвлөмж өгөөд шаардлагатай бичиг баримтын бүрдүүлэлт, холбогдох байгууллага, албан тушаалтныг зааж өгч байгаа. Ингэснээр олон нийтийн цаг завыг ч хэмнэж эхэлсэн.

-Төрийн байгууллагууд өөр хоорондоо цахимаар холбогддог. Тэгвэл өргөдөл, хүсэлтийг цахимаар авч болдоггүй юм болов уу?
-Бид энэ зарчимд шилжих зорилт тавин ажиллаж байгаа. Тухайлбал байгууллага хоорондын бичиг баримт солилцдог зарчмаар иргэдийн материалыг ч илгээх боломжтой болгох, түүгээрээ дамжуулаад тухайн асуудал нь яг хаана, хэн гэдэг албан тушаалтанд, ямар үе шаттай яваа нь эргээд мэдэгддэг байх жишээтэй.
Эхний ээлжинд яг манай байнгын хороо өөрийн цахим хуудас болон Иргэдийн саналыг сонсдог “11-11” төвийн лавлах дугаарын утас, вэб сайт зэргээр иргэдтэй холбогдож байгаа.

-Иргэд Төрийн ордонд нэвтэрч өргөдөл, гомдлоо өгөхөөс эхлээд чирэгдэл ихтэй шүү дээ. Энэ бүхнийг хялбаршуулж болдоггүй юм уу?
-Байнгын хорооны ажилтнууд тодорхой өдөр, цагт Төрийн ордонд иргэдийг хүлээн авч уулзаж, өргөдлөө хэрхэн яаж бичих, хэнд хандах зэргийг нь зөвлөдөг болно. Өөрөөр хэлбэл заавал “Нэвтрэх үнэмлэх” авах шаардлагагүй болох юм.

Түүнчлэн нээлттэй хэлэлцүүлгийн журмыг батлуулахаар зэхэж байгаа. Ингэснээр иргэдээс ирүүлсэн саналыг байнгын хороогоор олон нийтийн нээлттэй хэлэлцүүлгээр авч хэлэлцдэг болно.

Иргэний санал үндэслэл бүхий байж олон түмний дэмжлэгийг авбал УИХ-ын мэргэжлийн байнгын хороод болон УИХ-ын чуулганаар ч хэлэлцүүлэх боломжтой.

-Тэгэхээр иргэд хууль хэлэлцэх үйл явцад гар, бие оролцоно гэсэн үг үү?
-Тэгнэ. Иргэд хууль, тогтоолын шийдвэр боловсруулахад оролцох оролцоог нь хангаж өгөх юм. Одоо бол хэнд хандахаа мэдэхгүй байгаа Өргөдөл, гомдлын байнгын хороогоор дамжуулан иргэд саналаа өгч, хууль санаачлагчдад дамжуулна.

-Иргэд өөрт тулгарсан бэрхшээлтэй асуудлаа л уламжилдаг. Тэгэхээр тун удахгүй хөрсөн дээр буудаггүй хууль гэх ойлголт үгүй болж мэдэх нь ээ?
-Тийм ээ. Энэ нь цаг хугацааны л асуудал. Бид ч гэсэн энэ асуудлыг иргэдийн саналаас тулгуурлан гаргаж ирсэн.

Тодруулбал, цэргийн байгууллагад ажиллаж байгаад хуулийн дагуу 50 настай тэтгэвэрт гарсан хоёр иргэн бидэнд хандсан. Гэтэл тэднийг Тэтгэврийн тухай хуулиар заавал 55 нас хүрч байж мөнгөө ав гэсэн байгаа юм. Судлаад үзэхэд хууль хоорондын зөрчлөөс болоод тэтгэвэрт гарчихсан хэрнээ таван жил мөнгөө авч чадахгүй хохирчихсон юм билээ. Энэ тухай л өргөдлөө өгсөн юм.

Үүний дагуу бид хууль хоорондын завсардлыг арилгахаар ажлын хэсэг байгуулан ажиллаж байгаа. Энэ дагуу саналаа УИХ-д оруулж, хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулна. Энэ мэтчилэн иргэдэд тохиолдсон асуудал, хүндрэлүүдээс үүдэн хуульд зайлшгүй өөрчлөлт, нэмэлт оруулна. Ингэхээр олон нийт хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах үйл ажиллагаанд хувь нэмрээ оруулах боломж бүрдэнэ гэсэн үг л дээ.

Ер нь ингэж байж л амьдралд нийцтэй хэрэгжих үндэстэй хууль батлагдах учиртай.

Ж.Нарангэрэл

Р.Бурмаа: Иргэд хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах үйл ажиллагаанд саналаа өгөх боломжтой болно
Tweet
Bolod.mn