МТШХХГ-ын санаачлагаар Монголын програм хангамж үйлдвэрлэгчдийг дэмжих зорилгоор салбарын анхдугаар чуулганыг өнгөрөгч оны суүлчээр зохион байгуулсан билээ.

Энэхүү чуулганаар мэдээллийн технологийн салбарыг хөгжуүлэхэд зүрх, сэтгэлээ зориулж буй үе уеийнхэн маань төрөөс баримтлах бодлого, 2014 оны төлөвлөгөөнд тусгах олон сайхан санаа оноогоо солилцож, туршлагаа хуваалцсан юм.

Чуулганаас салбарын хөрөнгө оруулалтын нэгдсэн бодлого, уул уурхайг даган орж ирж байгаа програм хангамжийн платформуудад монголын програм хангамж хөгжүүлэгч нар болон монгол инженерүүд суралцах, ноу-хау болон хөрөнгө оруулалтыг Монголдоо авч үлдэх, өөрсдөө чадавхижих, залуу зохион бүтээгчдийн төвийг сэргээж хүүхдүүдийн техник сэтгэлгээг багаас нь хөгжүүлэх, боловсролын системд шинэчлэлт хийж өрсөлдөх чадварыг өндөрсгөх, салбарын хууль эрхзүйн шинэчлэлтхийх, аутсорсинг яагаад хөгжихгүй байгаад анализ дүгнэлт шинжилгээ хийх, Монголд Цахиурын хөндийг байгуулах ажил яагаад зогсов зэрэг олон асуудлыг тойрон хэлэлцэв.

Хэлэлцсэн олон сонирхолтой асуудлын нэг нь АНУ-ын "Силикон Вайлий"-д Монгол старт-ап компанийг гаргах байлаа.
Тиймээс 2014 оны босгон дээр "АНУ-ын Силикон Вайлийд Монгол старт-ап компанийг байгуулах" зорилго бүхий ажлын хэсэг байгуулагдлаа. Энэ ажлын хэсгийг МТШХХГ-ын дэд дарга З.Энхболд ахлан ажиллахаар томилогдсон бөгөөд бүрэлдэхүүнд нь гадаадын өндөр хөгжилтэй оронд програм хангамжийн компани байгуулан ажиллаж байсан туршлагатай, кластер, старт-ап, аутсорсингийн чиглэлээр судалгаа хийж байсан болон энэ чиглэлээр ажиллах сонирхолтой хүмүүсээр багаа бүрдүүлсэн юм.

Нэг үеэ бодвол гаднын шилдэг сургуулиудад боловсрол эзэмшсэн, хос мэргэжилтэй, гадаад хэл сайтай шилдэг залуу үе түрэн гарч, богино хугацаанд өндөр амжилтыг гаргаж байна. Монголчууд бид 1990-ээд оны эхээр амьдралын эрхэнд зарим нь ганзагын наймаа хийхээр хилийн дээс алхсан бол оюун ухааныг эрхэмлэсэн хэсэг нь гадаадад их сургуульд суралцахаар зорьж байв. Тэгвэл өнөө үед ингэж ганц нэгээрээ биш харин хүсэл сонирхол нэгдсэн залуус нэг баг болж, олон улсын зах зээлд гарах GАТЕ буюу ХААЛГА болсон "Силикон Вайлий"-д компаниа байгуулж эхэллээ. Энэ нь дэлхийн хэмжээний тэрбумтаны нэг нь Монгол хүн байх гараа эхлэх цаг болсныг нэгэнт гэрчилж буй юм.

Өнөөгийн байдлаар шилдэг санааг дэмжээд бүтээл болгоход зориулсан сан, хөрөнгө оруулалт байхгүй байна. Тухайлбал, Венчийн хөрөнгө оруулалтын сан болон Инновацийн сан гэх мэт сангуудыг байгуулсан боловч хөрөнгө төвлөрүүлээгүй байгаа билээ. Энэ утгаараа Монголдоо өсч төрсөн, эх нутагтаа инженерийн боловсрол эзэмшсэн хүн олон улсын зах зээлийн хэрэгцээг ойлгож, "Силикон Вайлий"-н санаануудыг гүйцэж өрсөлдөхуйц санаагаар монгол брэнд болгон гаргах нь хол байна гэж үзэх нэг хэсэг байгаа ч МТШХХГ-ын даргын тушаалаар байгуулагдсан дээрх ажлын хэсэг нь энэ чиглэлийн ажлын эхлэлийг тавъя, залуучуудаа идэвхижүүлье, дэмжье, жим гаргая хэмээн зорьж буй билээ.

Мөн гаднын томоохон сургуулиудад мэдлэг чадвартай залуусыг олноор нарийн мэргэжпээр сургавал ирээдуйд тэд эх орныхоо хөгжилд гар бие оролцохоос гадна "Силикон вайлий"-д Монгол компанийн Монгол брэндийг үйлдвэрлэх түүчээ болох юм.
Хүн болгон энтрепренерч байдаг. Гагцхүү энэ сэтгэлгээг бүдгэрүүлж, оюун санаагаар өтөлж хөгшрүүлэлгүй үргэлж залуу байлгахын тулд байнгын идэвхтэй хөдөлгөөнд оршиж, аливаа зуйлд өөрийгөө сорьж, хийж чадаагүйгээ хийхийн төлөө, илрүүлээгүй авьяасаа илрүүлэхийн төлөө ажилсаг шоргоолж шиг ажиллаж, хөдөлмөрлөж, суралцаж байж цаашид ахиж дэвшин, орлогоо нэмэгдуүлж, амьдралаас үр жимсээ хүртдэг ийм л цаг үед бид амьдарч байна.

Тиймээс ч бид энэхүү ажлын хэсгээр олон улсын төвшинд өрсөлдөх боломжтой шилдэг санааг шалгаруулж, АНУ-ын "Силикон вайлий"-д старт-аn компани гаргах ажлыг үе шаттайгаар зохион байгуулж, төрөөс дэмжлэг үзүүлэх зорилготой. Уг ажилтай холбогдох судалгааг хийж, удирдамж боловсруулан, төсөв тооцоо гаргахаас гадна хөрөнгө оруулагчид, энтерпренер, старт-ап компани, Засгийн газрын шийдвэр гаргагч нар, Засгийн газрын тусгай сангууд болон бусад талуудыг дунд нь холбох, хамтарсан шийдэл гаргах зохион байгуулалтыгхийнэ. Зарим нэр томьёог оруулбал зүйтэй гэж учир дараахь тодорхойлолтыг оруулав.

Үүнд:
Старт-аn компани гэдэг нь гарааны компани буюу саяхан байгуулагдсан компанийг хэлэх бөгөөд зөвхөн шинээр байгуулагдсан компанийг хэлдэг гэж бас ойлгож болохгүй юм. Харин зах зээлийн эрэлт хэрэгцээг соргогоор олж харж чадсан маш богино хугацаанд үсрэлттэй хөгжиж, мөнгө хийж чадах компанийг хэлнэ.
Харин энтрепренер гэдэг нь зах зээлийн эрэлт хэрэгцээг олж харазс:, шийдэл гаргаж түүнийгээ хэрэгжүүлэхийн тулд тодорхой эрсдлийг үүрэх зоригтой, манлайлах чадвартай хүнийг хэлнэ.

Өөрөөр хэлбэл санааг бүтээл болгох лроцессийг удирдан зохион байгуулж, санааныхаа төлөө эцсээ хүртэл явж чадах хүнийг хэлдэг.
Энтрепренершип гэдэг нь санааг бүтээл болгох процессийг амжилттай хэрэгжүүлж чадах чадамж, ур чадвар, урлагийг агуулсан үйл явц юм.
Венч хөрөнгө оруулалт нь өндөр технологи /өндөр технологид нано, био, мэдээллийн технологи орно/-ийн салбаруудад банкны зээл авах боломжгүй байгаа өндөр эрсдэлтэй ч эргээд ашиг орлого нь арвин болох магадлал бүхий хөрөнгө оруулалтыг хэлэх бөгөөд венч хөрөнгө оруулагч нь уг старт-аn компанидаа Удирдах зөвлөлд ажиллах юм уу эсвэл эргэн олох ашиг орлогоос тодорхой хувь хүртэх тохироог хийдэг
хөрөнгө оруулалтыг хэлнэ.

Харин анжел хөрөнгө оруулагчид нь тухайн хүнд нь хөрөнгө оруулдаг, ашиг орлого гэхээсээ илүүтэйгээр тухайн хүнийг дэмжих хүсэлтэй хөрөнгө оруулагчдыг хэлдэг.
Иймд манай програм хангамж үйлдвэрлэгчид болон электроникийн салбарынхан дотор Олон улсын төвшинд өрсөлдөх шилдэг санааг өвөрлөн яваа, эсвэл энэ чиглэлээр ажиллах хүсэлтэй хүмүүс байвал бидэнтэй холбогдож, хамтран ажиллахыг уриалж байна.
Монгол Ухаанаар Монгол брэндийг бий болгоё.

МТШХХГ-ын Мэдээллийн технологи, инновацийн хэлтсийн ахлах мэргэжилтэн Э.Бямбасүрэн

It news