Олноо Нямжавын гэдгээс илүүтэйгээр “Фортуна” хэмээн анх байгуулж байсан компанийхаа нэрээр овоглогдож ирсэн энэ эр хэн бэ. Тэр Монголын төрд хэрхэн, яаж “зүтгэж” бас нурааж ирэв.

Н.Батбаяр сайдын хувьд компанийнхаа нэрнээс гадна олон ч хаяг зүүлттэй.

Фракцаар бол түүнийг МҮДНяк /экс МҮДН-ынх/ гэдэг бол намын нөхөр Б.Баабар нь “паталогийн асуудалтай Мээк” гэж нэрлэсэн удаатай.

Хэдэн жилийн өмнөөс тэрбээр бөө болж, тэнгэр бурхантай аливаа асуудлыг “зөвлөх” болсон. 2012 оны сонгуулийн үр дүнгээр Засгийн газар байгуулагдахад Сангийн яамнаас нэг хэсгийг нь салган Үндэсний хөгжил, шинэтгэлийн хороо хэмээх агентлагтай нийлүүлэн Эдийн засгийн хөгжлийн яамыг байгуулж, сайдын албанд томилогдсон. Их мөнгөтэй яамны сайд учраас Ерөнхий сайдаас ч том гэдгээ ил далд харуулсаар, энд тэнд илэрхийлж ч ирэв. Бондын мөнгийг л гэхэд баруун, солгойгүй тараасан учраас өөрийгөө “Албан бус Ерөнхий сайд” гэдэг гэнэ лээ.

Ийм нэг сайдын гарт үнэндээ Монгол Улсын санхүү, эдийн засаг “амь тавих” шахаж байна. Тийм ч учраас Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж Н.Алтанхуягт “Эдийн засгийн удирдлагаа гартаа ав. Тэгэж байж улстөрийн удирдлага гартаа авч чадна” гэж хэлсэн болов уу. Мөн тэрбээр “Эдийн засгийн хөгжлийн яам биш, Эдийн засгийн хямралын яам болчихлоо” гэж ч зүгээр нэг хэлчихээгүй нь ойлгомжтой юм.

УНАГАЛЦАЖ, ГОЛ ГАРГАЛЦАЖ ИРСЭН НЬ

ЗХУ-д эдийн засагч-статистикч, улстөрийн мэргэжил эзэмшсэн тэрбээр бүр нийгэм солигдох үед Н.Батбаяр Да.Ганболд нарын хамт Монголын үндэсний дэвшлийн нам /МҮДН/-ыг үүсгэн байгуулалцаж, 1990 онд АИХ-ын депутатаар сонгогдон хоёр жил ажилласан байдаг.

1992 оны анхны чөлөөт ардчилсан сонгууль болон 1996 оны сонгуульд тус тус өвдөг шорооджээ. Ингэж явахдаа хувийн бизнес хийн “Фортуна” компаниа болон хөрөнгө орлогын мэдүүлэгтээ байнга бичдэг “Монгол түлхүүр” ХХК-иа байгуулж, 1998 он хүртэл ажилласан байдаг. Ингээд “АХ” эвслийнхэн хоёр дахь Засгийн газраа огцруулж, гурав дахийнхаа эрэлд зургаан сар хатаж, нэгэн гол лидер С.Зориг нь аймшигтайгаар алагдсан тэр үед хотын мээр байсан Ж.Наранцацралт агсан Ерөнхий сайд болов. Ж.Наранцацралт агсан нэг намаас угшилтай Н.Батбаярыг Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын даргаар томилсон юм.

1999 оны зун Ж.Наранцацралт агсаны Засгийн газрыг унагах ээлжит хор найруулга хэрэгжив. Энэхүү ажиллагааны нэг гол хүн нь Н.Батбаяр байлаа. Тухайн үед ТӨХ-ны даргаас хусагдан УИХ-ын дарга Р.Гончигдоржийн зөвлөх болоод байсан З.Энхболд тэр хоёр ОХУ-ын Ерөнхий сайдын орлогчид Ж.Наранцацралтын явуулсан захиа хэмээгчийг гаргаж ирсэн ба асуудал их л хурдацтай өрнөн, Ерөнхий сайдыг огцруулсан. Энэ хооронд О.Дашбалбар агсны хэлснээр “Урвагчид” тодорсны нэг нь Н.Батбаяр байлаа. Хууль зүйн сайд Л.Цогоос бусад сайдууд Ж.Наранцацралт агснаас урвасныхаа шанд сайдын суудалтайгаа үлдсэн билээ.

Н.Батбаяр Монголын төр, засагт ажиллаж эхэлмэгцээ л ийнхүү хор найруулгад оролцон урваж шарваж эхэлсэн байдаг юм. Дараагийн Ерөнхий сайд бас л МҮДН-ын угшилтай Р.Амаржаргал болов. Н.Батбаяр Ерөнхий сайд Р.Амаржаргалд “ухамсарын шанаа” өгсөн ч гэлцдэг.

68 ХУВИЙН ТАТВАР БА МЭЭК

Тэр ардчиллынхан ялагдсан дөрвөн жилд компанидаа очоод хэвтчихсэн. Хажуугаар нь Архангай руу үе үе ухасхийсээр 2004 оны сонгуулиар сонгогдож чадсан юм.

Тэр үеийн “Эх орон-Ардчилал” эвслийг амжилттай удирдаж, ялалтад хүргэсэн М.Энхсайханыг гол гаргахад зүтгэсний хариуд Ц.Элбэгдоржийн хоёрдугаар засагт Барилга хот байгуулалтын сайд болж амжсан билээ. Ж.Наранцацралт агсныг огцруулах болон М.Энхсайханыг “гол гаргах”-д оролцсон оролцоог нь мэддэгийн хувьд Ц.Нямдорж саяхан АН-ынханд хандаж “Та нар Н.Батбаярын үгээр яваад бурууддаг шүү” гэж хэлсэн хэрэг биз ээ.

БХБ-ын сайд байх үедээ Н.Батбаяр экс соцдек, залуу удирдагч Э.Золбаяр, “Монсоник”-ийн Т.Баярхүү нарын хамт орон сууцны моргейжийн зээл болоод “Гандирс” хэмээх үлгэрийн хорооллын тухай нүдэнд үзэгдтэл ухуулж явсан. Эдүгээ ч тэднийг хамтдаа яваа гэх.

Сайдын суудлаа 2006 онд өгсөн Н.Батбаяр гэнэт Ашигт малтмалын орлогоос асар өндөр татвар авах гэнэтийн ашгийн татвар гээчийг санаачлан тэр дор нь батлуулав. Ингэснээр аж ахуйн нэгжүүд 15-25 тонн алт олборлож, Монголбанкинд тушаадаг байсан цаг өнгөрч жилдээ 2-3 тонныг чүү чамай тушаадаг болтлоо буурсан үзүүлэлт үргэлжилсэн юм.

68 хувийн татвар нь Монголын ганц “саалийн үнээ” Эрдэнэт” -ийг л жинхэнэ утгаар нь сорон мөлжиж, техник, технологийн шинэчлэлт хийх ч боломжгүй болгож байсан нь түүх болон үлджээ. Энэ хуулиас болж алтны компаниуд дампуурах нь дампуурч, гадаадын хөрөнгө оруулагчид зугтах болсон.

2008 онд УИХ-д дахин орж ирсэн тэрбээр С.Баярын санаачилгаар байгуулагдсан “стандарт бус” Засгийн газарт Сангийн сайдын суудал горилсон ч түүнд өгөлгүй С.Баярцогтод өгч орхисон билээ. Ингээд Н.Батбаяр дөрвөн жил нам нэгт сайд С.Баярцогттой хэрэлдсэн юм. Энэ хугацаанд тэр эдүгээ гол яамдын сайд болцгоосон хэдэн найзынхаа хамт Оюутолгойн гэрээг бүрэн утгаар нь үгүйсгэн “тэмцэж” ирсэн байдаг. Түүний санаачилж батлуулсан 68 хувийн татвар, Оюутолгойн гэрээг бойкотлож ирснийг нь Б.Баабар байнга сануулж, “паталогийн асуудалтай Мээк эр” гэж хочилдог юм.

ХӨГЖЛИЙН БУС ХЯМРАЛЫН САЙД

2012 онд АН “олуулаа” хальт ялахад тэрээр сайд болохын тулд УИХ-ын гишүүдийн картыг хүртэл сугалж гүйсээр шинэ яам байгуулуулж авсан. Энэ хоёр жилд Эдийн засгийн хөгжлийн яамны хийсэн ажил гэвэл Монгол Улсыг олон улсад барьцаанд тавин баахан мөнгө оруулж ирээд, улсын төсвөөс гадуур цацдаг л ажил хийж ирэв.

“Чингис”, “Самурай” нэртэй бондын өр Монгол Улсыг цаг, минутаар өрөнд оруулсаар ирлээ. Гэвч сайд нь үүнийг өр биш хэмээн мэдэгддэг. Уг нь Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж түүнийг эдийн засгийг хөгжүүлэх байх гэж итгэсэндээ гавьяат эдийн засагч цол өгсөн гэлцдэг. Гэвч нөгөөхийнх нь явуулж байгаа үйл ажиллагаа эдийн засгийг хямраахад л чиглээд байгаа учир энэ хавар Хөгжлийн бус хямралын сайд гэж хэлэхэд хүрсэн биз ээ. Н.Батбаяр мөн Хөгжлийн банк хэмээх банкийг хувийнх юм шиг, түүнд төвлөрсөн мөнгийг өөрийнхөө юм шиг санаж бусад сайд, дарга нарыг өөртөө мөргүүлж, сөхрүүлэх болсон гэдэг.

Энэ хооронд Н.Батбаярыг огцруулах асуудал ийнхүү хоёр дахиа өргөн баригдаж, энэ долоо хоногт хэлэлцэх гэж байна. Н.Алтанхуягт хариуцлагагүй сайд нараа өөрчлөх 10 хоногийн хугацаатай шаардлагыг сөрөг хүчнийхэн тавьсан ч биелүүлээгүй учир ийнхүү өргөн барьсан юм.

Харин Н.Алтанхуяг түүнийг солих асуудлыг яагаад гаргаж тавиагүй нь дараах шалтгаантай хэрэг. Түүний улстөрийн замнал өөрийн төлөө л бол хэнээс ч урваж, улаан цайм дайрдаг араншинг сайтар мэдэх Н.Алтанхуяг өөрөө санаачлаад огцруулах асуудлыг өргөн барьчих юм бол сайнаа үзэхгүй гэдгээ сайтар мэдэж байгаа хэрэг юм.

Эх сурвалж: Улстөрийн тойм сонин