-"Монгол судлалыг дэмжих сан"-гийн үйл ажиллагааны тухай ярихгүй юу?
-2012 онд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар "Монгол судлалыг дэмжих сан"-г байгуулсан. Энэ сан маань 2014 оноос эхлэн үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа.

Өнөөдөр "Монгол судлалын үндэсний зөвлөл", "Монгол судлалыг дэмжих сан" хамтран түүх, хэл, утга зохиол, гүн ухаан, шашин, соёл, урлаг, хөдөө аж ахуй гээд энэ бүх салбар чиглэлд судалгаа хийж байгаа эрдэмтдийг цуглуулан цаашдын үйл ажиллагааны чиг, монгол судлал юунд анхаарах ёстой юм, юу нь хоцрогдож байна вэ, яг юуг чухал сэдэв гэж үзэх вэ зэрэг дээр эрдэмтдийн хүрээнд нээлттэй ярилцлага хийж байна. Энэ долоо хоногт бүхэлдээ монгол судлалын салбар хорооны хэлэлцүүлэг өрнөнө.

-Өнөөдөр "Монголд хэл бичиг судлалын тулгамдсан асуудал" сэдвийн дор нээлтэй хэлэлцүүлэг өрнөж байгаа. Монгол хэл шинжлэлийн уламжлал, шинэчлэлийн асуудал, өнөөгийн байдлыг та хэрхэн дүгнэж байна вэ?
-Хэлэлцүүлэгт энэ чиглэлийн Монгол Улсын тэргүүлэх эрдэмтэд, энэ салбарын байгууллагуудын удирдлагууд оролцож байна. Монгол хэл шинжлэл нь Дорно дахин, түүний дотор Энэтхэг, Түвдийн хэл шинжлэлийн уламжлал, арга зүйг хэрэглэн, судалж ирсэн.

XIX зууны үеэс Орос, Европын зарим орны эрдэмтэд монгол хэлийг судалж эхэлсэн байдаг. Монгол эрдэмтэд 1930-аад оны сүүлчээс монгол хэлний хэлзүйг зохиохдоо Европын хэл шинжлэлийн аргыг хэрэглэсэн байдаг юм.

Тэр үетэй харьцуубал өнөөдөр монгол хэл шинжлэл нь маш өндөр түвшинд хүрсэн байна. Авиазүй, үгийн бүтэц, хэлзүйн байгуулал зэрэг олон талыг хамарсан судалгаанаас гадна монгол хэл, аялгууны судалгаа зэргээр нарийсан судлагдаж байна.

-Монгол судлалыг Монголд хөгжүүлэхэд цаашдын баритлах чиг хандлага юу байх бол?
-Юуны түрүүнд монгол хэл бичиг, түүх, соёлыг судлах судлаачдыг дэмжих асуудлыг төр, засгаас анхаарах хэрэгтэй. Үнэнийг хэлэхэд, манай улсад монгол судлалын бүтээлийг бүрэн утгаар нь үнэлж чадахгүй байна.

Бараг сайн дурын ажил гээд хэлчихвэл бодит байдлаас нэг их хэтэрсэн болохгүй. Эрдэмтэн, судлаачид ч өөрийн хийж бүтээсэн зүйлийнхээ үнэ цэнийг таниулах, нөгөө талаас холбогдох газрууд түүнийг нь үнэлж чаддаг байх тогтолцоо шаардагдаж байгаа юм.

Ерөнхийдөө монгол судлалыг хөгжүүлэхэд холбогдох салбар бүрийн оролцоо маш чухал үүрэгтэй юм. Нэгд, манай судлаачид орчин үеийн судалгааны арга барилыг маш сайн эзэмших, хоёрт, сургалтын байгууллагууд боловсон хүчнээ улам чанаржуулан бэлтгэх нь чухал.

Гуравт, эрдэм шинжилгээиий байгууллагууд монгол судлалын тулгамдсан асуудлуудыг нэн түрүүнд судлах. Дөрөвт, төр, засгаас монгол судлалын судалгааны чиглэлийг бүх талаар дэмжих хэрэгтэй байна.

-Төрийн хэл, төрийн албан ёсны бичгийн талаар таны бодлыг сонсмоор байна. Түүнтэй холбогдох төрийн бодлогыг хэр оновчтой гэж үздэг вэ?
-Дэлхийн олон орон эх хэлээ хайрлан хамгаалах, хөгжүүлэх, цэвэр ариун байлгах чиглэлийг төрийн бодлогодоо тусгасан байдаг. Мөн хэлний хууль гэж бий. Манай орон хэдэн жилийн өмнө Төрийн хэлний тухай хууль баталсан.

Аливаа улс орон эх хэлээрээ төрийн бүхий л албан хэргээ явуулдаг. Төрийн албаны хэл цэгцтэй, ойлгомжтой байх ёстой бөгөөд түүнийг зохицуулах зорилгоор хэлний хууль байдаг юм. Гэтэл манай оронд хэлний хэм хэмжээг зөрчих явдал ихээхэн гарч байна. Хамгийн наад захын жишээ нь албан газар, хувийн хэвшлүүдийн хаягийг хар даа.

Тэдгээр нь стандартын бус, харь хэлээр бичсэн зэрэг зөрчилтэй байгаа юм. "Рапид" харш л гэнэ, "Сиси" харш л гэнэ. Том том пүүс, компаниудын реклам бол дан англиар явах жишээтэй. Яагаад монголоороо нэрлэчихэж болдоггүй юм бэ.

Хууль гараад багагүй хугацаа өнгөрсөн хэдий ч тодорхой үр дүнд хүрээгүй байна. Аливаа хаяг нь төрийн байгууллага, түүнээс доод шатны байгууллага зэрэг зохих ёсны эрэмбээрээ хэмжээ зааг, стандарт нь өөр байх ёстой.

-Дээр нь хотын гудамжинд байрладаг байгууллагын хаяг, рекламны самбар зөв бичих дүрмийн их алдаатай байдаг. Энэ нь хүмүүсийн нүдэнд мөн л дасал болж эх хэлний утга алдагдахад хүргэдэг?
-Албан байгууллагын хаяг, худалдаа үйлчилгээний газар хаягаа монголоор бичих ёстой. Монголоор бичихдээ болж өгвөл монгол бичгээр, болохгүй бол кирилл үсгээрээ бичих нь зөв.

Дараа нь гадаадын улс орны төлөелегч, жуулчдад зориулж доод талд нь англиар бичих нь зөв юм. Түүнээс биш янз бүрийн хэлээр бичдэг нь буруу. Хэл соёлын хувьд биеэ даасан тусгаар улс гэдэг агуулгатай өнөөдрийн хаяг харшилдаг.

Монгол хүн тусгаар тогтносон эх орондоо эрх чөлөөтэй, жаргаж байгаагаа мэдэхгүй өөреө өөрийгөе үгүйсгэж, хүчгүй болгож байгаа зүйл нь энэ шүү дээ. Ийм байдлыг цэгцлэх нь хотын захиргааны үүрэг. Хэдэн жилийн өмнө хотын захиргаа их ажил өрнүүлж цэгцлэх гэж оролдсон.

-Бичгийн олон эрдэмтэд монгол бичиг нь төрийн бичиг байх ёстой гэх зүйлийг ярьдаг. Энэ талаар таны бодол?
-Миний хувьд монгол хүн бүр монгол бичгээр уншиж чаддаг болох ёстой гэж үздэг. Энэ нь ямар ажил алба хашдаг, ямар ч мэргэжлийн хүн байсан хамаатай юм. Харин шаардлагатай бол монгол бичгээр бичиж сурах хэрэгтэй.

Бүх хүнд монгол бичгээр бичиж сурах шаардлага тавина гэдэг бол бэрхшээлтэй зүйл. Монгол бичгийн дүрэм бол нэлээд нарийн, ярианы хэлнээсээ зөрүүтэй. Монгол бичгийн хэл одоогоос 1000 гаруй жилийн өмнөх монгол хэл юм.

Монгол хэлээр уул гэдэг үгийг агула гэж бичдэг нь эртний монгол хэлний хэллэг. Энэ нь VIII, IX зууны үед монгол хүн уулыг агула гэж хэлдэг байсантай холбоотой. Гэхдээ энэ нь монгол бичгийн хэл хоцрогдсон гэсэн үг биш, хамгийн гол нь бид ярианы хэлтэйгээ ойрхон бичиг сурсан болохоор түүнд дасахад бэрхшээл байгаа байх.

-Хэлний засаглал мөхөж байна, харь хэлний түрэмгийлэл газар авч байна гэх яриа олны дунд байдаг. Энэ талаар бодлоо хуваалцаач?
-Дэлхий дээр олон жижиг хэл мөхөж байна. Суүлийн 50 жилийн дотор 3000 гаруй жижиг хэл мөхсөн гэх тооцоо бий. Монгол хэлний тухайд Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийн хэл бохир, муу байна, ярианы хэлний хэм хэмжээнд бичиж байна, харь үгийн "довтолгоо"-нд их өртөж байна гэсэн яриа байдаг нь нэгэнт үнэн зүйл.

Үүнээс үүдэлтэй олон сөрөг үр дагаварууд ч гарч байгаа. Бичгийн, ярианы хэл нь тус тусдаа хэм хэмжээтэй. Гэтэл өнөөдөр энэ ялгаа зааг бүдгэрч байгаа нь харамсалтай.

Үүнд санаа зовниж, хэл соёлоо цэвэр ариунаар нь хадгалж үлдэх гэсэн сэтгэлээр хандаж байгаа нь сайшаалтай хэрэг. Нөгөө талаас нь авч үзвэл монгол хэл мөхлийн ирмэгт тулж очсон уу гэвэл тийм биш. ЮНЕСКО-гоос бие даасан хэлний шалгуур шинжүүдийг гаргасан байдаг.

Тэр шалгуураар монгол хэлийг авч үзвэл монгол хэл мөхөх аюулд тулж очоогүй. Тухайлбал, монголчууд гэр орон, ажил төрөлдөө монгол хэлээр ярьдаг, төрийн албан бичиг, бүх шатны сургалт, соёл урлаг, эрдэм шинжилгээний бүтээл зэрэг нийгмийн бүх салбарт монгол хэл үйлчилж байна. Энэ бүхнээс харахад монгол хэл нь одоогоор бие даасан хэлнийхээ шинжийг хадгалж чадаж байгаа юм.

А.Халиун

Эх сурвалж: Нийслэл таймс

Д.Мөнх-Очир: ЮНЕСКО-гоос гаргасан бие даасан хэлний шалгуур шинжүүдээр авч үзвэл монгол хэл мөхөх аюулд тулж очоогүй
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (0)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео

”Солонго ярилцлага”｜Г.Баатар: Тэнгэрлэг сайхан аав минь
17:34

“Бүс ба Зам - Гэрэлт аялал” үргэлжилсээр
17:18

“Бүс ба Зам - Гэрэлт аялал” Монгол улс дахь төслийн 2025 оны үйл ажиллагаанд хамрагдахаар Монгол Улсын нүдний болор цайх өвчтэй 121 хүн 06 дугаар сарын 20-ны өдөр Эрээн боомтоор Хятад улсад иржээ.

Авлига авсан ХХЕГ-ын Нууцын албаны ажилтнуудын 2 жил нийтийн албанд томилогдох эрхийг хасаж, ₮6 саяар торголоо
15:18

Хил хамгаалах ерөнхий газар (ХХЕГ)-ын Нууц, мэдээллийн аюулгүй байдлын албаны Бүртгэлийн нэгдсэн системийн

»»

Долдугаар сард ЦАГ АГААР ямар байх вэ?
13:17

Цаг уурын байгууллагаас долдугаар сард нутгийн өмнөд хэсэг болон говийн аймгуудын нутгаар бороо хур ихтэй байх төлөвтэй байгааг мэдээлжээ.

»»

BTS хамтлаг 2026 онд шинэ цомог, дэлхийн аялан тоглолтоор эргэн ирнэ
12:49

Мягмар гарагийн /2025.07.01/ орой Өмнөд Солонгосын алдарт BTS хамтлаг ирэх жил эргэн эрэлтээ хийнэ гэж Weverse

»»

Путин, Макрон нар гурван жилийн дараа дахин утсаар ярилаа
12:47

ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин, Францын Ерөнхийлөгч Эммануэль Макрон нар долдугаар сарын 1-ний өдөр утсаар

»»

“Дээлтэй Монгол” наадам энэ сарын 8-нд болно
10:33

Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газар, нийслэлийн Аялал жуулчлалын газар, Соёл, Спорт, Аялал жуулчлал,

»»

Дэлгүүрийн худалдагчийг зодсон эрэгтэйг 48 цаг саатуулжээ
09:06

Цагдаагийн байгууллагад энэ оны 06 дугаар сарын 27-ны өдрийн 22:40 цагт Дундговь аймгийн Сайнцагаан сумын 7-р багийн

»»

Нагоя башёд Монголын 20 бөх барилдана
08:45

Японы сумо бөхийн холбооноос ирэх сарын 13-нд эхлэх Нагоя башёгийн банцүкэг өчигдөр зарлаж манай улсаас 20 бөх дөрвөн зиндаанд зодоглох юм.

»»

Ой хээрийн хоёр түймрийг бүрэн унтраалаа
17:04

Өнөөдөр хоёр гал түймрийг бүрэн унтраасан талаар ОБЕГ-аас мэдээллээ.

»»

Өвөр Монголын цөлийг зассан туршлага
15:40

Энэ жил “Гурван умард” төсөл хэрэгжиж эхэлсний 47 жилийн ой тохиож байна. Хагас зуун жил үргэлжилсэн уйгагүй хөдөлмөрөөр Өвөр Монгол орон эх орныхоо хойд хилд нуршгүй ногоон хэрэм босгож, улс орны экологийн аюулгүй байдлыг үр ашигтайгаар баталгаажуулсан юм.

Харилцаа хамтын ажиллагаагаа гүнзгийрүүлж, Хятад Монголын найрамдлын түүхийг өгүүлнэ
15:39

6-р сарын 10-нд Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн Хүбэй муж, ӨМӨЗО дахь хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээний нээлтийн үеэр Бүх Хятадын Сэтгүүлчдийн Нийгэмлэг болон Монголын СНЭ-ыэ дарга нар захидал илгээж, хамтарсан сурвалжилга амжилттай эхэлсэнд баяр хүргэжээ.

Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийнхний хамтарсан сурвалжилга эхэллээ
15:38

Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдийн Хүбэй, ӨМӨЗО дахь "Боломжоо хуваалцан, хамтдаа хөгжье" хамтарсан сурвалжилгын үйл ажиллагаа ӨМӨЗО-ны Тунляо хотод 6-р сарын 10-ны үдээс хойш эхэллээ. Энэхүү арга хэмжээг БХСН, БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа ЭСЯ, Монголын СНЭ хамтран гүйцэтгэж, ӨМӨЗО-ны Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллин алба, Хүбэй мужийн Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба хамтран зохион байгуулж буй юм.

Шэнь Миньжуань:Хятад, Монголын хүмүүнлэгийн солилцооны агуулгыг баяжуулж, найрамдлыг бэхжүүлнэ
15:37

БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Шэнь Миньжуань Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээнд захидал илгээж, Бүх Хятадын сэтгүүлчдийн нийгэмлэг, БНХАУ-аас Монгол улсад суугаа Элчин Сайдын Яам, Монгол Улсын СНЭ, ӨМӨЗО-ны ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба, Хүбэй мужийн ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн албанаас хамтран зохион байгуулж буй Хятад, Монголын сэтгүүлчдийн Хүбэй, Өвөр Монгол дахь хамтарсан сурвалжилгын ажиллагаа эхэлсэнд баяр хүргэв.

Хятад улс сансар судлалын өдрөөрөө Хятад маягийн сансар судллын шинэ аяллаа эхлүүлэв
15:36

4-р сарын 24-ний өдөр бол Хятадын сансар судлалын арав дах өдөрлөг юм. Энэ өдөр мөн Хятад улсын анхны хиймэл дагуул "Дүнфанхүн-1"-ийг амжилттай хөөргөсний 55 жилийн ой юм. Энэ өдөр "Шэньжөү-20" нисэгчтэй сансрын хөлгийг хөөргөж, орчлон ертөнцийг судлах шинэ аяныг дахин эхлүүлсэн юм.

Өнөөдөр бид бүгдээрээ одон орон сонирхогчид болсон. 04-р сард бид сансрын нисгэгчиддээ хүндэтгэл үзүүлэх ёстой, уудам орчлонгийн нууцыг тайлж, сансрын нисгэгчдийн бичсэн хятад маягийн романтикийг мэдрэх ёстой.

Супер хиймэл оюун бүтээх лаборатори байгуулжээ
14:53

НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны долоодугаар сарын 1 /Bloomberg/. Өгөгдсөн даалгаврыг хүний түвшинд эсвэл бүр илүү сайн

»»

Баяр наадмын нээлтийн тасалбар 07 сарын 02 буюу маргааш 07 цагаас худалдаанд гарна
14:31

Баяр наадмын нээлтийн тасалбар 07 сарын 02 буюу маргааш 07 цагаас худалдаанд гарна

»»

Ерөнхий Сайд Г.Занданшатар: Засгийн газар үнэнч, ил тод, хариуцлагатай байх зарчмыг тууштай баримтлана. Хөрөнгө оруулагчдад ээлтэй бодлого хэрэгжүүлж, тэдний эрх ашгийг хамгаалж ажилллана
13:57

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар гадаад улсаас Монгол Улсад суугаа дипломат төлөөлөгчийн газар болон олон

»»

Ганцмод-Гашуунсухайт боомтын хил дамнасан төмөр замын шав тавилаа
12:55

Хятад, Монголын уламжлалт анагаах ухааны эмчийн ур чадварыг дээшлүүлэх сургалт болов
12:37

Эрч хүчтэй залуу насаа хайрлая
12:00

Найруулагч:	С.УРЬХАН
Эх сурвалж:	СОЛОНГО

Уламжлалт заслаар бяцхан охины ”Нойрмог”нүдийг сэргээлээ
11:50

Зохиогч:	Ц.Урантунгалаг,Б.Сурнаа
Найруулагч:	Б.СУРНАА
Эх сурвалж:	solongonews.mn

2025 онд ахмад настанд амралт, сувиллын үйлчилгээ үзүүлэх байгууллагын жагсаалт гарлаа
09:57

Ахмад настны тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.2-т заасан эрхийн бичгийн хөнгөлөлттэй үнээр ахмад настанд амралт,

»»

Дональд Трампын дэвшүүлсэн хуулийн төслийг Маск дахин шүүмжлэв
09:25

Зургадугаар сарын 28-ны өдөр Америкийн бизнес эрхлэгч Элон Маск АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трампын дэвшүүлсэн "том мөртөө

»»

Аутизмын хүрээний эмгэгийн оношилгоог эрт илрүүлж, эмчлэх боломж нээгдлээ
15:34

”Монгол Улсад эмчлэгдэх боломжгүй өвчлөлийг бууруулах” бодлогын хүрээнд СЭМҮТ-ийн нарийн мэргэжлийн хүүхдийн

»»

Баруун Европ даяар хэт халж байна
15:25

БЕРЛИН, 2025 оны зургаадугаар сарын 30 /DW/. Өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд Баруун Европын орнуудад агаарын хэм

»»

Blue Origin жуулчдыг сансарт аялуулжээ
12:44

НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны зургаадугаар сарын 30 /TASS/. Америкийн “Blue Origin” компани сансрын дэд тойрог замд

»»

Хөх хот Улаанбаатар чиглэлд шууд нислэг үйлдэнэ
10:25

Хөх хот Улаанбаатар чиглэлд шууд нислэг үйлдэнэ

»»

Улаанбурханы товлолт дархлаажуулалтад бүрэн хамрагдаагүй хүүхдүүдийн гэрт нь очиж вакцин хийнэ
09:49

Улаанбурханы нөхцөл байдалтай холбоотойгоор дархлаажуулалтыг эрчимжүүлэхээр болоод байна.

»»

"Багийн бага сургууль"-д хувийн хэвшлийнхэн хөрөнгө оруулна
09:24

Боловсролын яам, НҮБ-ын Хүүхдийн Сангийн хамтын ажиллагааны хүрээнд хэрэгжүүлэх “Багийн бага сургууль” санаачилга албан ёсоор эхэллээ.

»»

"Түймрээр эхээсээ өнчирсөн хоёр янзагыг хариуцлагатай айлд хүлээлгэн өгнө"
09:16

Сэлэнгэ аймгийн Алтанбулаг сумын ойн түймэрт өртөж, эхээсээ өнчирсөн 2 янзагыг өөрсдийн нутагт нь амьдардаг

»»

С.Молор-Эрдэнэ Монголчуудтай “таарсан” анхны философич гэж үү?
08:58

Олон нийтийн анхаарлын төвд байдаг хүмүүсийн нэг бол философич С.Молор-Эрдэнэ . Тэрээр “Монголчууд анх удаа л

»»

“GEM Mall”-д эхнэрээ хутгалж хөнөөсөн хэрэг гарлаа
08:07

Өнөөдөр Баянгол дүүргийн 6 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “GEM Mall” худалдааны төвд эмэгтэй хүнийг

»»

Дорнодын түймрийг унтрааж, Хөвсгөл, Сэлэнгэ, Булган аймагт гарсан 7 түймрийг цурамд оруулжээ
19:16

Дорнод аймгийн Баян-Уул сумын Өвөр эрээн багийн “Тарам” гэдэг газар өчигдөр буюу энэ сарын 26-нд гарсан ой,

»»

Ерөнхий Сайд Г.Занданшатар Хүнс, Хөдөө Аж Ахуй, Хөнгөн Үйлдвэрийн салбарын цаг үеийн ажлын талаар УИХ-д мэдээлэл хийлээ
19:14

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарын цаг үеийн

»»

Японд ажлаас үүдэлтэй сэтгэцийн өвчлөл дээд хэмжээнд хүрчээ
18:24

ТОКИО, 2025 оны зургаадугаар сарын 27 /NHK/. Японд ажилтай холбоотой сэтгэцийн эрүүл мэндийн асуудлаар

»»

Төр нийгмийн нэрт зүтгэлтэн Жамсрангийн Самбуугийн алдар гавьяаг мөнхжүүллээ
17:31

АРД ОЛОНДОО МОНГОЛ ТӨРИЙН МЭРГЭН ӨВӨӨ ХЭМЭЭН АЛДАРШСАН ТӨР, НИЙГМИЙН НЭРТ ЗҮТГЭЛТЭН

»»

Хятад-Төв Азийн олон улсын соёл аялал жуулчлалын анхны галт тэрэг Ши-Аниас аялж эхэллээ
16:23

Энэ онд Казахстаны "Хятадын аялал жуулчлалын жил" тохиож байна. Хятад, Казахстаны соёлын солилцоог дэмжиж, Хятад, Төв Азийн орнуудын дэд бүтцийн холболтыг гүнзгийрүүлэх зорилгоор өчигдөр Хятадын Ши-Ань хотоос Казахстаны Алматы хот чиглэлийн Хятад-Төв Азийн олон улсын соёл аялал жуулчлалын тусгай галт тэрэгний анхны галт тэрэг Ши Ань өртөөнөөс хөдөллөө. Тусгай галт тэрэг Шааньши, Ганьсу, Шиньжян зэрэг муж, өөртөө засах орныг дайран өнгөрч, Хоргос боомтоос хил гарч, 05-р сарын 31-нд Алматы хотод ирэх төлөвтэй байна.