Архив ангилал

бус түрүүлж хөгжих учиртай. Гэвч манай улсын хувьд энэ салбар улс орны хөгжлөөс хэд дахин хоцорч, өөрийн гүйцэтгэх үүргээ умартсан сайд нарын балгаар улам ухарч, хоцрогдсоор буй билээ.

Хөгжилд хөтлөх “Эзэн-100” хөтөлбөр хэрэгжүүлээд ч урагш явахаа байсан Засгийн газрынхаа үйл ажиллагааг хэд, хэдэн сайдаа золигт гарган байж сайжруулах оролдлого хийх гэж байгаа Ерөнхий сайд Н.Алтанхуягийн танхимд сайдаар үлдэх магадлалгүй зарим нэг хүн нь сугараад үлдчихэв.

Ямартай ч ССАЖЯ-ыг авч үлдэх болсон нь сайд Ц.Оюунгэрэлийн хувьд бус яамных нь чиг үүрэг өнөөгийн нийгэмд хэрэгтэй байснаас үүдэлтэй гэж харагдаж байгаа. Энэ Засгийн газрын хувьд хэд хэдэн эмэгтэй сайд байгаагаас ийнхүү БОНХ-ийн сайд С.Оюун тэгтлээ хэл ам татлаад байдаггүй.

Харин Эрүүл мэндийн сайд Н.Удвалын хувьд хариуцсан салбараа дордуулж, унагасан, ажил хийхээсээ илүүтэй амбиц хөөсөн үйлдэл нь “Шинэчлэлийн” гэх тодотголтой танхимаа муухай харагдуулдаг.

Ажил хийдэггүй, хэл ам таталдаг, салбартаа дарангуйлал тогтоосон гэдэг үзүүлэлтээрээ Эрүүл мэндийн сайд Н.Удвалын хувь заяа хамгийн бүрхэг байна. Хэрэв тэрбээр сайдаараа үлдвэл энэ салбарт сайны дохио юу, эсвэл гэсэн асуултыг үлдээх болно. МАХН-аас УИХ-ын сонгуульд Архангай аймагт нэр дэвшсэн ч өвдөг шороодсон Н.Удвалыг намынхаа даргад хэт үнэнч гэдэг үзүүлэлтээр нь Эрүүл мэндийн сайд болгосон.

Үнэндээ ч сайд болсныхоо дараа тэрбээр Монгол Улсын Засгийн газрын Эрүүл мэндийн яамыг толгойлж буй сайд бус Н.Энхбаяр гэдэг хүний эрүүл мэндэд ихээхэн анхаарч нэг хэсэггээ гүйсэн. Энэ үедээ хутгасан холион бантан нь одоо ч хоёрдугаар эмнэлгийн өмнө тулгамдсан асуудал болоод байгаа билээ. Түүний намын даргадаа тавьсан өр ингээд цайраагүй.

Эрүүл мэндийн яамны Төрийн нарийн бичгийн даргаар нэг намын "Элэг"-ний хэмээх Ж.Хатанбаатар эмчийг томилов. Энэ нь тус яамны үйл ажиллагааг төрийн өмнөөс зохицуулах эрх бүхий албан тушаал. Гэтэл сайдын дураар дургих эрх, эрх чөлөөнд хэт халтай байсан тул хууль зөрчин түүнийг зайлуулж оронд нь өөрийн хүнийг томилуулахаар улайрав.

Тэрбээр Төрийн нарийн бичгийн даргыг чөлөөлүүлэх санал гаргаж Төрийн албаны зөвлөлд албан тоотоор хандсан ч “Таны тавьсан саналд дүгнэлт гаргаж өгөх боломжгүй” гэсэн хариуг Н.Удвал сайд болон ЗГХЭГ-ын дарга Ч.Сайханбилэг нарт Төрийн албаны зөвлөлөөс өгсөн байдаг.

Гэвч хууль зөрчин байж санасандаа хүрч, Эрүүл мэндийн яамны Төрийн нарийн бичгийн даргаар Шадар сайд Д.Тэрбишдагвын хүн гэгддэг А.Эрдэнэтуяаг томилуулж чадав. Ингэснээр тэрбээр нутаг нэгт, нэг намын, Шадар сайд Д.Тэрбишдагвад тусалж, дэмжиж ирсэнд нь талархаж буйгаа илэрхийлсэн гэдэг.

Үүний дараагаас эмнэлэгийн дарга нарыг солих, өөрийн хүнээ дуртай албан тушаалд тавих зэргээр туйлж эхэлсэн. Энэ үеэс Эрүүл мэндийн яам “уруудаж” эхэлсэн нь ч ортой. Түлэнхийн төв гэж байв.

Уг нь сайхан байртай болох гэж байсан. Гэвч Н.Удвал сайд төрийн нарийн бичгээ сольсны дараа өөрийн дотно анд, хамтран зүтгэгч Л.Жамбалжав гэгчийг Түлэнхийн төвийн захирлаар тавив.

Гэвч хэл амтай томилсон нь тодорхой болсон тул ГССҮТ-ийн даргаар тавих гэж үзээд арай л бослого гаргуулж, яамаа тараачих шахсан. Л.Жамбалжав нь ГССҮТ-ийн даргын албан тушаалд тэнцэх эсэх шалгалтад хамгийн өндөр оноо авсан энэ тэр гэж баахан сурталчилсан ч гурав хоног л тэнд дарга хийж үзсэн дээ.

Сүүлийн үеийн мэдээллээр хэрэв Н.Удвал сайд огцорвол түүний оронд очсон газар бүхэндээ ад үзэгдэж, сандал ширээний бужигнаан үүсгэсэн Л.Жамбалжав сайдаар очих сураггай. Хэрэв энэ үнэн бол ёстой нөгөө “Сахил хүртээд шал дордов” гэгч үлгэр л энэ яаманд тохиох гээд байна.

Н.Удвал сайдын суух суудал, гүйх гүйдлийг нь олж тавиагүй дээрх олон томилгоо ЭМЯ-нд өнөөдөр ч элэг доог болсоор байна. Түүний гарын хүн гэгдэх Ч.Энхбаяр нь Шастины нэрэмжит гуравдугаар эмнэлгийн дарга болох шалгалтад орсон ч тэнцээгүй тул ГССҮТ-ийн захирлын албан тушаалд дэвшүүлэх гэж үзэв.

Ийнхүү нэг эмнэлгийн даргаар өөрийн хоёр хүнээ томилсон ч амжилтад хүрээгүй юм. Энэ мэт хууль завхруулсан олон үйлдэл нь илчлэгдсэн ч Н.Удвал сайдтай хэн ч хариуцлага тооцоогүй.

Зөвхөн энэ ч биш төрсөн дүүгээ цаг бүртгэгчээс Хүний нөөцийн дарга болгосон гээд хууль бус танил тал, өөрийн хүмүүстээ өрөө цайруулах олон томилгоонууд нэг хэсэгтээ л түүний үндсэн ажил нь болж байлаа.

Гэтэл эрүүл мэндийн салбарт тулгамдсан олон асуудал гарцаа олохгүй, зөв гольдролдоооржчадахгүй хоёр жилийн нүүрийг үзэх гэж байна. Үүний нэг нь эмнэлгийн барилгын асуудлууд. Өдгөө эрүүл мэндийн салбарт хамаарал бүхий 38 барилга барьж байгаагаас 30 нь хөдөө орон нутагт, үлдсэн нь нийслэлд барьж буй. Гэвч эндээс өнөөдрийг хүртэл нэг нь ч эрүүл мэндийн чиглэлээр үйлчилгээ үзүүлэх хэмжээнд баригдаагүй байгаа гэх.

Хан-Уул дүүргийн Яармагийн дэнжид баригдаж буй 300 ортой төрөх эмнэлгийн барилгыг хоёр жилиййн өмнө ашиглалтад оруулах ёстой байсан ч нэмж хөрөнгө оруулалт шаардлагатай гэж шийдэж өгөхгүй байсаар гацаанд оруулав.

Гуравдугаар амаржих газрыг 150 ортой барихаар 2011 оны тавдугаар сард Засгийн газрын шийдвэр гарч, арван сарын дотор ашиглалтад оруулах байсан ч өнөөдрийг хүртэл гацаанд ороод буй. Сүүлийн 20 жилд шинээр ашиглалтад оруулсан нь нэгдүгээр эмнэлгийн 150 ортой өргөтгөл л байна.

Харин сайн санаат буяны их үйлстэн Ажиа Ренбүүчи өөрийн санаачилгаар олон сайн санаат хүмүүсийн буяны хандив өглөгөөр Хүүхдийн цусны эмгэг хавдрын эмнэлэг байгуулж өгсөн нь Монголын эрүүл мэндийн тэр дундаа хүүхдэд зориулж барьсан сүүлийн үеийн ганц том бүтээн байгуулалт болон үлдэж байна.

Тэрбээр энэхүү буяны үйлсээ улам өргөтгөж, Яармагийн дэнжид ашиглалтад орохгүй удаж буй 300 ортой терөх'' Шйэлгийг барихад зориулж, 20 сая ам.долларын хандив олох бодолтой байгаагаа ч хэлж байсан.

Тэгвэл Н.Удвал сайд юу хийв. Халаа сэлгээ, эмч нарыг солих зэрэг томилгоо л түүний өнгөрсөн хугацаанд хамгийн их хийж чадсан ажил нь байлаа. Түлэнхийн төвийн барилгын ажил зогссоноор “Мөнгөн гүүр” гэх хувийн эмнэлгийг хоёр жил түрээслэсэн. Эрүүл мэндийн яамнаас 14.5 тэрбум төгрөгөөр долоон давхар эмнэлэг барихаар зураг төслийг нь гаргуулж барих ажил нь үлдсэн хэмээн мэдэгдэж байсан нь өнгөрсөн жил.

Гэвч 2002 онд 16400 ам.метр талбайн зөвшөөрөлтэй байсан Түлэнхийн төвийн газрын зай талбай нь жил ирэх тусам багассаар өдгөө' 7339 ам.метр болоод байна. Өөрөөр хэлбэл, барилга барих гэж дунших хооронд багагүй хэмжээний газрыг хувийн мэдэлд өгчихсөн гэсэн үг.

Үүнд “Саммид медикал’’ ХХК-д 930 ам. метр газрыг 2012 оны дөрөвдүгээр сарын 18-нд барилга барих зөвшөөрөлтэйгөөр, “Алтайн тулга” компанид 2011 онд 4024 ам. метр талбайг эмнэлэг барих зориулалтаар өгсөн гэдэг.

Ийнхүү Түлэнхийн төв газрынхаа ихэнхийг алдаж, үлдсэн жаахан газар нь хэзээ, хэний мэдэлд очихыг ёстой л цаг хугацаа харуулах болчихоод байна. Өдгөө Эрүүл мэндийн яамныхан Түлэнхийн төвийн газрын болоод эмнэлгийн барилга хэзээ барих талаар мэдээлэл өгөхөөс зугтдаг болов. Түлэнхийн төвийн 9061 ам.метр газар хаачсан бэ гэж Н.Удвал сайдаас асуух эрх ард түмэнд бий.

Н.Удвал гэдэг хүний Монголын эрүүл мэндийн салбарт хийсэн, бүтээсэн ньгэвэл нэгиймэрхүү. Түүний эрүүл мэндийн салбарт үлдээсэн саар зүйл нь сайнаасаа ихдэнэ үү гэхээс багадахгүй.

Монголын ард түмэн түүнийг сайдаар ажилласан хугацаанд "Заавал хэвшүүлэх 21 зүйл” бүхий тулган шаардах бичиг л хүлээн авснаас өөрөөр энэ салбарт ахиц гараагүй юм.

Д.Лхагва

Эх сурвалж: Монголын үнэн