Д.ЭНХЭЭ

Forbes-ийн хувилбараар шилдэг ажил олгогчдын чансааг америкийн таван компани тэргүүлж байна. Жагсаалтыг тэргүүлж байгаа корпорацуудын ажил хөдөлмөрийн онцлогийн талаар “РБК Стиль” өгүүлэхээр шийджээ.

Дэлхийн хоёр мянган компани оролцсон чансааг технологийн хөгжил, зугаа цэнгэлийн контент бүтээж, тараан түгээх ажил үйл эрхэлдэг корпорацууд тэргүүлсэн.

Ажил олгогчдынхоо талаар өгүүлэхийг санал болгосон 430 мянга гаруй ажилтны санал сэтгэгдэлд дүн шинжилгээ хийх замаар энэ жагсаалтыг гаргажээ.

Нэгдүгээр байранд бүрэлдэхүүнд нь Google багтдаг Alphabet холдинг, хоёрт – Microsoft, гуравт-Apple, “технологи эзэгнэгчдийн” жагсаалын дөрөвт зугаа цэнгэлийн Disney орсон бол интернет худалдааны зэрэгцээ Amazon Prime платформд суурилан сүүлийн хэдэн жилийн турш цуврал бүтээж байгаа Amazon тавд оржээ.

Хоёр мянган сонголтоос тэргүүлнэ гэдэг гарцаагүй амжилт. Эдгээр компани юугаараа ажилтнууддаа тийм сайн байдаг юм бол?

Alphabet (Google)

Хоёр жил дараалан энэ холдинг чансааг тэргүүлж байна. Forbes-ийн онцолж байгаагаар компанийн удирдах албан тушаалын 25,5 хувийг эмэгтэйчүүдэд олгожээ. Түүнчлэн корпорацийн топ-менежерүүдийн дунд үндэсний цөөнхийн төлөөлөл болох-латин америкчүүд болон африк гаралтай америкчүүд байдаг аж. Хөдөлмөрийн нөхцөл болон нэр хүнд зэрэг үнэлгээний бусад шалгуур үзүүлэлтээр Alphabet үнэхээр өндөр гарчээ.

Reputation Institute компанийн явуулсан глобал судалгаагаар корпорацийн хариуцлагыг биелүүлэх талаар Google өөлөхийн аргагүй нэр хүндтэй аж. Энэ компанийн хамгийн сайн зүйл нь ажилтнуудын багаар ажиллах чадвар, мөн ажил олгогчид нь ажилтнуудтайгаа хамт ижил нөхцөл, боломжийг дагаж мөрдөхийг эрмэлзэх явдал хэмээн Reputation Institute-ийн ерөнхий мэргэжилтэн Стивен Хан-Гриффитс мэдээлэв.

PayScale-ийн баримтаар Google-ийн ажилтнуудын 86 хувь 2016 онд ажилдаа сэтгэл маш хангалуун, эсвэл хангалуун, өөрийнхөө ажлыг нийгэмд үнэ цэнэтэй хэмээн үзжээ. Корпорацийн жилийн дундаж цалин $197 000 (504 911 000₮). Дээр нь нэмээд ажилтнууд бонус авна, бас компанийн хувьцааг ч худалдаж авч болно.

Баг, бүлгээр аялал, экскурс хийх, салхинд гарч хээрийн цай, үдэшлэг зохион байгуулах, цанын зугаалгаар явах, наран шарлагын газарт амрах гэх мэт нь дүрэм журмыг шударга үнэнчээр сайн сахиж, хичээнгүй зүтгэж хөдөлмөрлөсний урамшууллын зөвхөн нэг хэсэг нь бөгөөд ер нь санхүүгийн давуу байдлыг хөдөлмөрийн дээр дурдсан тааламжтай нөхцлүүд бас дагалддаг ажээ.

Google-д албан тушаалын шат ахих, шинэ төсөлд хамрагдах, эсвэл өөр хэсэг салбарт шилжих зэрэг нь төвөг чирэгдэлгүй амар хялбар бүтнэ. Alphabet-ийн удирдлага ажилтнууддаа аль болох ойр байхын тулд доод тушаалын хүмүүс удирдлагадаа хандаж дуртай асуудлаа тавьж болох тусгайлсан уулзалтууд зохион байгуулдаг.

Үндсэн үүрэгт ажлаасаа хамааралгүйгээр сэтгэлд нийцсэн төслүүдэд ажилтнууд нэгдэж нийлэх (интеграц) бодлогыг компани талархан дэмждэг.

Alphabet болон Google-ийн хувьд ажилтнуудын сайн сайхан аж байдал тэргүүн зэргийн асуудал. Тийм болохоор дасгал сургуулилтын заал, волейболын талбай, эрүүл мэндийн даатгал, бариа заслын танхим бүгд үнэ төлбөргүй, хүртээмжтэй. Калифорнийн Маунтин-Вью хотхоны (кампусын) нутаг дэвсгэрт хоол хүнс үнэ төлбөргүй. Хоол хүнсэнд Google жил бүр сая сая доллар зарцуулдаг.

Google өөртөө амралтгүй, хорин дөрвөн цагаар ажилладаг техникийн тусламж дэмжлэг үзүүлэх TechStop газартай бөгөөд эвдэрсэн хулгана, эсвэл бүр зөөврийн компьютерийг (нөүтбүүк) ч маш богино хугацаанд тэр дор нь үнэ төлбөргүй солих зэргээр оффисын ажилтнуудын тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэдэг.

Ажилтныг ажлын байр, хотхоноос (кампусаас) гадагш гаргахгүйн тулд корпораци бүхнийг хийдэг юм шиг санагдах байх. Үнэндээ бол тийм биш, Alphabet хүүхэд төрүүлсэн эхчүүдэд жил хагасын, эсвэл шинэхэн аавуудад хагас жилийн амралт олгодог.

Бүр онцгой гоё баримт гэвэл үр хүүхдээ ажлынхаа албан байранд (оффист) авчирч болох юм байна. Корпорацийн ийм олон давуу байдалд ажилладаг хүмүүс найз нөхдөө бушуухан Google-д орж ажиллахыг дуртайяа зөвлөж санал болгодог.

Microsoft

2017 онд Вашингтон мужийн Редмонд дахь Microsoft-ын хотхонд (кампуст) ойд моддын дунд урц маягийн байгууламжууд бий болсон. Тэдгээрийг ажил алба явуулах, хурал, цуглаан зохион байгуулах зориулалтаар тусгайлан барьж босгожээ.

Ажилтнуудыг байгаль дунд ажиллахад нь тохь тухтай байлгахын тулд ойр тойрны моднуудад Wi-Fi болон цахилгаан гэрэл татжээ. Барилгуудын нэгэнд задгай тавцан дээр мах шарах төхөөрөмж (барбекю), өөртөө үйлчлэх кафе (кафетерий) байрлуулжээ. Моддын ердийн ургалт, өсөлтөд саад болохооргүйгээр эдгээр бүх байгууламжийг барьж босгосон байна.

Урцан офисийн зэрэгцээ Microsoft-ын ажилтнуудын үйлчилгээнд зориулж номын сан, гарааж (оюуны хөдөлмөрийг биеийнхтэй хослуулах шаардлагатай хүмүүст зориулсан), банк, шуудан, үүрэн холбооны операторын оффис, дэлгүүр, техникийн үйлчилгээний TechLink зэргийг бүрдүүлсэн байна.

Компанийн ажилтнуудыг эргэн тойрон эцэс төгсгөлгүй шилэн хана, гэрэл нь анивалзах мониторууд хүрээлэхээс гадна Microsoft-ын цуглуулга болох урлаг, уран сайхны бүтээлүүдийг байршуулжээ. Цуглуулга нь хэдэн мянгаар тоологдох орчин үеийн уран зураг, баримал, гэрэл зураг, нэр цуутай болон шинэ залуу зураачдын бүтээлүүд байх ажээ.

Дэлхий даяар тарсан компанийн оффисуудад 124 мянган хүн ажиллаж байна. Ийм нүсэр хамт олныг удирдан жолоодох үйл явцад маш олон хүнд суртлын дэг журам үүсч гарах бөгөөд энэ талаар ажилтнууд байнга гомдол гаргадаг. Microsoft-ын удирдлага энэ асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд ажиллаж байна.

Microsoft-ын Редмонд дахь байр.

Тухайлбал, 2014 онд компанийн ерөнхий захирлын албан тушаалд очсон Сатья Наделла компанийн дотоод харилцаа холбоонд тохь тухтай орчин нөхцөл бүрдүүлэхийн төлөө ихээхэн хүчин чармайлт гаргажээ. Тэрээр корпорацийн соёлыг өөрчлөхийн тулд анхаарал төвлөрүүлж, Google корпорацийн диваажингийн багш нараас үлгэр авч, тэдний чиг хандлагыг  “Microsoft-ын гэр бүл”-д тохируулан нутагшуулжээ.

Apple

Ажилтнууд нь санаандгүй мөргөж орхидог, сансрын Marvel орчлонгоос ирсэн харь гаригийн хөлгийг санагдуулам тунгалаг шилэн хаалгуудаараа алдартай Apple-ийн шинэ кампуст дээд зэргийн нууцлалын орчин ноёрхоно. Ер нь нууцлалын асуудлыг компанийн бодлогод эртнээс баримталж ирсэн, тухайлбал, дизайны хэлтэс гэхэд “зоорийн (подвалын) нөхцөлд” ажилладаг, ажилтнууд юу санаж сэдэж байгааг хэн ч мэдэх ёсгүй, бэлтгэж байгаа дуулиан шуугианы талаарх мэдээллийг цагаас нь өмнө дэлхийд цацуулахгүйн тулд цонх, хаалганы шилийг бүдэг бүүдгэр болгодог.

Энэ бүхэн ажилтнуудын заримыг эргэн тойрныхоо юм бүхэнд сэтгэл дундуур болгодог. Тэдний зарим нь Apple-ийн ханыг орхисон ч араас нь хэн нэгэн ажиглаж харж байгаа гэх сэтгэгдлээсээ гарч чаддаггүй. Компанийн дизайнер асан  Эндрю Боровски Калифорниос Нью-Йоркт шилжиж ирсэнийхээ дараа ажилтан, дарга нарын хооронд нээлттэй, илэн далангүй байх бодлогод огт дасч чадахгүй байгаа тухайгаа өгүүлсэн байдаг.

Компанийн ерөнхийлөгч Тим Кук бол зарим талаараа андроид л гэсэн үг. Тэр өглөө дөрөв хагаст сэрж, ажилтнууддаа өглөөний цахим шуудангаар урам сэргээсэн захиа даалгавар тарааж явуулаад, өөрөө биеийн тамирын заал руу дасгал хийхээр явна, дараа нь компанийн албан өргөө болох Apple Park-т ирж, шөнө дөл болтол ажиллана. “Алимны” стратегичийн галзуу солиотой юм шиг ажлын график кампусын бусад ажилтнуудад төмөр мэт сахилга дэг журмыг сахиж, удирдагчийнхаа үлгэр жишээг дагахаас өөр ямар ч боломж олгодоггүй.

Тим Кук

Apple-ийн өөр нэгэн ажилтан Бен Фарреллын хэлснээр вирусээс болж сунаж унатлаа ажиллаад эцэст нь яаралтай эмнэлэгт хүргүүлэхэд араас нь ажил дээр ямар нэг яаралтай зүйл дуусгах шаардлагатай гэсэн мэдээлэл авч байжээ. “Тэр ч бүү хэл, хуримынхаа өглөө эрт би ажил дээр хэн нэг нь ямар нэг зүйлээ хаяж гээснээ олоход нь туслахын тулд хамт ажиллагсаддаа цахимаар, утсаар ярьж тайлбарлан хариулахаас өөр аргагүй байдалд орж байсан”-хэмээн тэрээр өгүүлжээ.

Бүтэн сайны орой бүгд ажлын байрандаа үлдэж үүрэгт ажлаа нягт нямбай гүйцэтгэнэ, учир нь маргааш өглөө даваа гарагт удирдлагадаа ажлын тайлангаа танилцуулна. Магадгүй, Apple-ийн бүтээгдэхүүний чанарын нууц нь эцэж ядармаар ажлын ийм графикт байдаг ч юм болов уу?

Амьдралын спортлог хэв маяг бол компанийн хамгийн чухал зүйл нь. Энэ бол Кукийн нөлөөллийн бас нэгэн үр дүн. Бараг бүх ажилтан нэг бол триатлоноор хичээллэнэ, эсвэл унадаг дугуйн тэмцээн, эсвэл гүйлтийн марафонд оролцоно. Компанид ажиллахаар ирсэн илүүдэл жинтэй хэн нэгэн спортоор хичээллэдэг нөхдөдөө уруу татагдан жингээ хасдаг гэсэн.

Disney

Walt Disney Company-д бараг 200 мянган хүн ажилладаг. Ах дүү Уолтер, Рой Дисней нар 1923 онд багавтар анимацийн (хүүхэлдэйн киноны) студи байгуулж эхэлсэн бол өнөөдрийн Disney – зугаа цэнгэлийн ертөнц дахь аж үйлдвэрийн санхүүгийн томоохон нэгдлийн (конгломерат) нэг болжээ. Компани зугаа цэнгэлийн арваннэгэн парк, хоёр аквапарк, телевиз, радиогийн (АВС-ийг оролцуулан) нэвтрүүлгийн хэд хэдэн сүлжээ, Marvel, Lucasfilm, Touchstone Pictures зэрэг студийг эзэмшдэг бөгөөд одоогоор бие даасан стриминг (үзүүлж, сонсгох) үйлчилгээ явуулахаар бэлтгэж байна.

Glassdoor сайтад санал сэтгэгдлээ үлдээхээр шийдсэн Disney-н хуучин ажилтнууд өгүүлэхдээ энэ корпорацид маш их ажилладаг байсан гэжээ. Тэдний нэг нь 11 өдөр дараалан өдөрт 12 цаг ажилладаг байсан, “энэ бол үнэн шүү, анхааруулж байна” гэжээ.

Өөр нэгэн ажилтан харин дотоод бүтцийн ажлыг цалгар назгай (захиалгын хугацаа байнга тасалдана) хэмээн буруутгаж, хүмүүсийг тааламжгүй (жинхэнэ дотно нөхөрлөх хүн олдохгүй) хэмээн нэрлэж, хөдөлмөрийн хөлсийг бага гэж, компани дотор өсч хөгжих боломжийг тэг гэж үзжээ.

Гэсэн хэдий ч калифорнийн Бербанк дахь компанийн албан өргөөнд хөдөлмөрлөх тохь тухтай нөхцлийг бүгдийг хангасан, хажууд корпорацийн нэрийн дэлгүүр, бас Starbucks гэх зэргээр давуу талыг тоочсон бараг бүх санал сэтгэгдэл өөр хоорондоо адилхан байсан.

Ажилтнууд бонус авна, баяр ёслолын үеэр нэмэлт амралт, компанийн үйл ажиллагаатай холбоо бүхий янз бүрийн арга хэмжээний урилга, тасалбар олгоно, зарим тохиолдолд уян хатан графикаар ч ажиллаж бас болно. Шинээр ажилд орсон хүмүүс өндөр мэргэшилтэй халамжлан хүмүүжүүлэгчдийг дагалдан суралцах хөтөлбөрт хамрагдана.

Disney-н сайтад Forbes-ийн чансаагаар компани дөрөвдүгээр байранд орсон нь жирийн хэрэг биш болохыг онцолжээ. Тун саяхан Disney Aspire санаачилгыг эхлүүлсэн. Энэ нь дунд сургууль дүүргэх, англи хэл сурах хөтөлбөрөөс эхлээд бакалавр, магистрын түвшний мэргэжлийн боловсрол олж авах хөтөлбөр хүртэл сонголт хийх хувилбарыг ажилтнуудад бий болгосон ажээ. Энэ хөтөлбөр Disney-н 80 гаруй мянган шинэ ажилтанд үүд хаалгаа нээх ёстой юм байна.

Үүнээс гадна Heroes Work Here төсөл 10 мянга гаруй ахмадууд, цэргийн алба хааж байсан хүмүүсийг компанид ажилд оруулсан ажээ.

Amazon

Жефф Безос хэмээх дэлхийд нэртэй баян хүний энэ компани корпорацийн хүчтэй соёлоороо алдартай билээ. Энэ онд Amazon-ны хөрөнгийн хэмжээ хэсэгхэн зуур Apple-ийн хөрөнгийн хэмжээтэй адил түвшинд буюу 1 их наяд долларыг давж гарсан. Компанийхаа нэр хүндийг өндөрт гаргахын тулд Безос олон нийтэд хандан янз бүрийн хурал зөвлөгөөнд оролцон үг хэлж, өмсөж зүүсэн хувцас чимэглэлээрээ сэтгүүлчдийн нүдийг бүлтийлгэн цөхрөлтгүй ажилласаар байна.

Хэдхэн жилийн өмнө Amazon-ны ажилтнууд компанийхаа корпорацийн соёлыг түрэмгий хэмээн тайлбарлаж байв. Тухайлбал, Amazon Books-ийн ажилтан асан Боб Олсон “хамт ажилладаг хүн нэг бүрийг ширээний ард нулимстай байхыг харсан”  хэмээн хүлээн зөвшөөрчээ.

Аmazon-ы Сиэтл дэх байр.

Өнгөрсөн жилээс улстөрчид үзэл бодлоо компани руу хандуулах болсон байна. Социал демократ Берни Сандерс агуулахын ажилтнуудын цалинг шударга бус багаар тогтоосон хэмээн Безосыг буруутгажээ. Шүүмжлэлийн хариуд Amazon цагийн ажлын хөлсний доод хэмжээг 15 доллар хүртэл нэмжээ. 566 мянган ажилтнаас хоёр хүний нэг нь уг нааштай өөрчлөлтөд хамрагдсан хэмээн мэдээлжээ.

Үүний хамт Glassdoor сайтад санал өгсөн хүмүүс компанийг гол төлөв сайн хэмээн үнэлжээ. Ажилтнууд өөрсдийнх нь төлөө халамж анхаарал тавьдаг, эргэн тойронд нь ухаантай, эрдэм боловсролтой хүмүүс хүрээлж байдаг, компанийн удирдлага албан тушаалын шат ахих маш сайн боломжийг санал болгодог хэмээн дүгнэжээ. Гэхдээ энэ талаар зарим хэтрүүлэг, нугалаа бий гэж үздэг.

Amazon компанийн оффис 

Гэсэн хэдий ч компани “өдөр бүр ямар нэг шинэ зүйлд суралцах боломжоор дүүрэн, гайхалтай, эрч хүчтэй ажлын байр” мөн хэвээр үлдэж байна. Бас бие хүний хувьд, мэргэжлийн хувьд хувийн амьдралдаа хор хохирол учруулалгүйгээр өсч хөгжих, хэрвээ шаардлагатай бол алсын зайнаас ч ажиллах боломжоор дүүрэн ажээ.

Эх сурвалж: www.polit.mn