 |
|
 |
|
ТЭНЭГ АВЬЯАС /Хөрөг тэмдэглэл/ |
|
|
 |
|
 |
ТЭНЭГ АВЬЯАС /Хөрөг тэмдэглэл/
2019-04-25Авьяасыг заримдаа “Тэнэг” байдаг гэх. Тэр ч үнэн. Яагаад гэвэл авьяас ихэнхдээ учир шалтгааны ухааныг онхи тас мартаж  орхидог юм. Бүр эсрэг байна гээч. Ер нь ч авьяас угаасаа тийм учир шалтгаанлаг биш л дээ. Ялангуяа орчлонгийн элдэв явдлыг учирзүйн үүднээс ойлгож хүлээж авахаасаа илүүгээр яруу эгшгээр, гоо сайхнаар, гэрэл гэгээгээр, баялхам их хайраар, хөөрөл догдлолоор, эсвэл гутрал гуниг, харуусал халаглал, үзэн ядалт, гаслант хашгичаанаар хүлээж авдаг яруу найрагчийн авьяас, төрөлх зөн үү. Үүндээ яг могойд хатгуулсэн мэт болдог ад биш ааш ариншин нь уу... Ээ дээ, ихээхэн асуудал, бэрхшээлийг ямагт үүсгэж, араасаа дагуулж, эзнийхээ зүрхэнд ямагт эцэс төгсгөлгүй мэт баяр, гуниг, жаргал зовлонг ээлж чөлөөгүй уудалж байдаг. Учир шалтгаанч хүн тэнгэрийн хаяанаа солонго татаж буйг хараад, “Солонго татаад эхэллээ, бороо татарч, тэнгэр онгойх нь дээ, ашгүй” гэж бодно. За “Яасан сайхан харагдаж байна вэ” ч гэх байх. Бүр зарим шинжлэхүй ухаанчаар сэтгэдгүүд нь “Борооны бяцхан дуслууд дээр нарны гэрлийн цацраг хугардаг. Энэхүү хугарсан цацраг нь долоон өөр өнгийг ялгаруулахаар ингэж харагддаг байна” гэж бодох билээ. Харин яруу найрагч бол огт өөрөөр төсөөлж, харж, сэрдэг. Жишээлбэл, Тэртээд солонго татуулна... Тэнгэрийн хаяаны үүлс бороо тээсээр ирж яваа Тэгэхэд чи минь бороон дундуур нүцгэн гарч нэг үзээрэй... Тэвчээр алдсан тэр нулимсан дуслууд Тэврээгүй биеийг чинь үл мэдэгхэн сэрүүцүүлээд Тэсгэлгүй дотроо уйлмаар болбол Нүглээс ангид миний сэтгэлийн ариухан хайр Нүдний чинь өмнүүр тийнхүү бороо болсон гэж санаарай... Сар жилүүд юутай хурдан өнгөрсний дараа гуниг минь Сайхан хар үсэнд чинь аяндаа л зүүсгэл болон гялалзана аа... Сарнайн илтэс шиг зөөлхөн алгандаа нуусан аз жаргалыг минь чи тэгэхэд Салхин дундаа сэмээрхэн цацчихаарай... Зүгээр л нэг солонго татаж байгааг хараад, хэн нэгэн бүсгүйг хайрласандаа унагасан нулимснууд нь бүр бороо болчихоод хаа хол тэнгэрийн хаяанаас дахиад асгарахаар нүүгэлтэн ирж яваа гэж төсөөлж байгаа хүнийг эрүүл гэх үү. Тэгээд ч зогсохгүй гэртээ сууж тэвчээгүй бүсгүйг нүцгэн гараад гүйхэд нь нулимсан бороонд хувилсан найрагчийн хүсэл мөрөөдөл тэврээд авах нь.. Бүр мань эрийн гуниг хүүхний үсийг цайлгах бололтой. Сайхан мөрөөдөл шүү. Тас мартчихсан байвал яах вэ? Гуниг шаналандаа цайсан үгс яахаараа гоёлын зүүлт шиг сайхан гялалзаж харагдана гэж... гэх мэтээр учир шалтгаангүй юмс зөндөө. Зөндөө ч гэж яруу найрагчийн сэрж мэдэрсэн бүхэн бол учир шалтгаанч хүнд бүхэлдээ ямар ч утга учиргүй зүйл болно. Өөрөөр хэлбэл, яруу найрагчийн мэдрэмж нь учир шалтгааны үүднээс алив үзэгдлийг хүлээн авч, дүгнэн боловсруулдаг чадвараасаа хэт хэтийдээд ирэхээрээ бараг эмгэнэл болж хувирна. Яруу найрагчийн мэдрэмж хичнээн хурц байна, бодит ахуйтай сөргөлдөх нь төдий хэрээр хурц болж, энэ нь бүр гарцгүй эмгэнэлд хүргэх нь олонтаа. Тиймдээ ч ихэнх яруу найрагчид байнгад цаг үедтэйгээ зөрчилдөж, арсалдаж, цаг үедээ адлагдаж, тэнэг шизогоороо дуудуулж, хөөгдөж туугдаж... Хөөрхий Ли Байг нуурын мандалд туссан сартай тэврэлдэх гээд живээд үхчихэд нь бусад үхтлээ шоолон хөхрөлдсөн. Хөөрхий Махтумкули нутгийнх нь булаг биесээ хядалцсан ахан дүүсийн цусаар үерлэхийг хараад зүрх нь хаагдахад бусад нь “Юун ч хөгийн эмзэг юм” гэж гайхацгаасан. Хөөрхий Пушкинийг ихэс дээдсүүд ад үзэж, аргыг нь барж, эрээгүй офицерүүд эхнэрээр нь оролдон, элбэж шахсаар байгаад дуэльд гарган буудчихсан. Хөөрхий Рубцовыг сургуулийнхаа коридорт байгаа зураачийн зурагт дурлачихаад, орныхоо ард өлгөчихсөнд “Хулгайч” гэж цоллоод, яллаж орхисон. Хөөрхий Лермонтов, хөөрхий Китс, хөөрхий Токүбокү... гээд л хөөрхийлөх хүмүүсийн тоо талийж өгнө дөө. “Миний нутаг” шүлгээ 50 төгрөгөөр зарсан Их Нацагдоржийг гудамжны мухарт согтуу хэвтэж байгаад тэнгэрт одоход ашгүй нэг согтуу далд орлоо гэж бодсон нь олон биз. Дашбалбар найрагчийг нацистийн дүрэмт хувцастай УИХ-ын чуулганы индэр дээр гарахад мөн ч олон хүн шизо, мэдрэлээр нь дуудсан даа. Заримдаа яруу найрагчийн ухамсаргүй мэт тэнэг үйлдэл нийгмийн сэтгэлгээний мөн чанарыг яг голоор нь олоод дэлсэж орхих нь байх. Нацистийн дүрэмт хувцас бол тэр цагийн бидний оюун санаа, итгэл үнэмшил хэр зэрэг туйлдан доройтсоныг сануулан билгэдсэн үйлдэл ч байж болох. Тийн дуудсан хүмүүсийг буруутгах гэсэнгүй, угаасаа ч учирзүйг тухайн зөвхөн юмс үзэгдлийнхээ хүрээн дотор хардаг хүмүүст ихэвчлэн яруу найрагчийн зөн совин, хилэнгийн шуурга, баясал хөөрөл нь хөгийн инээдэмтэй, учирзүйгүй, заримдаа бүр шал утгагүй тэнэг, шизо болж харагддаг зүй тогтолтойгоос хойш яая гэхэв. Карл Чапекийн нэг өгүүллэг байдаг. “Яруу найрагч” нэртэй. Тэнд, гудамжинд нэг хөөрхөн бүсгүйг машин дайрчихаад зугтчихна. Хэрэг гарах үед ганцхан хүн тэр хавьд байж таардаг. Тэр нь шал согтуу найрагч. Цагдаагийн хэлтэс дээр авчраад мэдүүлэг авах гэсэн боловч “Хайран сайхан амьтан, хичнээн үзэсгэлэнтэй бүсгүй байв. Машин ирээд л дайрчихсан, няц дайрчихсан” гээд нулимсаа урсган ухилан орилохоос өөр ямар ч баримттай мэдээлэл өгч чадсангүй. Юу ч санадаггүй. Цагдаа зугтсан этгээдийг олох боломжгүй болж мухардана. Гэнэтхэн өнөөх найрагч, “Би харууслын шүлэг бичсэн” гэнэ. Жаахан найдвар төрсөн мөрдөгч тэр шүлгийг үзэхэд хүн ойлгох эцэсгүй юм байна. Хоёр мөөм, 7-ын тоо, бас өрөөсөн сэнж нь тасарсан хувин ч билүү, нэг тиймэрхүү эмх замбараагүй юм. Базаад тэр тэнэг шүлэгчийн нүүр өөд шидэж орхих. Орой нь орондоо элдвийг бодож хэвттэл өнөөх шүлэгт буй дүрслэлүүд яв явсаар болсон үйл явдлыг өвөрмөц мэдрэмжээр ямар уран болоод төгс илэрхийлснийг олж харна. Тэр ч бүү хэл дайрсан машины номер, өнгө ч яг гараад ирнэ. Сайхан бүсгүйн хэрцгий үхэл яруу найрагчид бол огт өөрөөр, яруу сайхнаар буужээ. Үхэл, эмгэнэлд хүртэл яруу сайхан гэж бас байх.
* * * 1994 оны хавар, яруу найрагч Цэндийн Доржсэмбэ ширүүн хүйтэн царайтай, нүүрэндээ сорвитой, ороодог улаан баагиулсан цонхигор залуу дагуулсаар манайд ирдэг юм. Цай аялгалж амжаагүй байтал надаас ч асуусан юмгүй, өөрийн юм шиг л номын санг маань онгичиж гарах нь тэр. Бүр хоймор маань нээг их шавхайтай том хар ботинктой хөлөө жийж ирээд тухалж байна. Ер би тийм бүдүүлэг, эрээгүй этгээдүүдэд дургүй. Сэмбээ рүү, ямар гээчийн хогийн гар дагуулаад ирэв дээ гэсэн янзтай харлаа. Харин ном яриад эхэлтэл тэр хүн хаа холын биш харин их ойрын хүн байж билээ. Тэр бүдүүлэг нөхөр бол яруу найрагч Цэвэгжавын Батбаатар болно. Ном, яруу найраг, хайр дурлал, баатарлаг явдал ярихаараа нүд нь гялалзаад, цонхигор царай нь гэрэлтээд ирнэ. Тэр цагаас хойш манайд байн байн ирсээр... Намар хүйтрэх үеэр орон байрнаасаа хөөгдсөн тэрбээр надтай хамт өвөлжихөөр боллоо. Тэр үед чинь одоотой адилгүй цагийн, өдрийн ажил олдоно гэж ёстой үгүй дээ. Мөнгөгүй, хоолгүй, түлшгүй бидэн хоёр тэр нэгэн их хүйтэн өвлийг яруу найргийн ертөнцийн халуун бүлээн, гэгээн сайхны хүчинд осгочихолгүй, тураалдаа орчихолгүй давж билээ. Батбаатар орой бүр шүлэг бичнэ. Бичгийн цаасан дээр харандаагаар голдуу. Заримдаа дөрөв таван мөр, заримдаа бүр хэдэн арван хуудас байна. Тэр үед бид Төв музейн баруун хойт буланд байсан хуучин номын дэлгүүрээс усанд ороод захаасаа шарлачихсан II зэргийн бичгийн бор цаасыг бүтэн шуудайгаар нь бараг үнэгүй шахам авч билээ. Өвөлжин, хаваржин бичсэн Батбаатарын бичвэр нэлээд зузаан тэвхийсэн юм болсон байлаа. 500 гаруй хуудас. Ихэнх нь шүлэг. Бодрол, өгүүллэг ч байх. Шөнө бүр 3 болтол сууна. Гэрэл байсан ч түүнийг хэрэглэхгүй ямагт лааны гэрэлд өгцийн суух билээ. Бичсэнээ маш их засна, дахин дахин бичнэ, урж хаяна. Дахиад бичнэ. Заримдаа бүр ганцхан амьсгаагаар хэдэн хуудас ч биччихнэ. Бичсэн бүхнээ надад уншиж өгнө. Хоолой нь цээлшээд, нүд нь гялалзаад, гараа савчиж, галтай цогтой гэж хачин, юу юугүй нисээд, дүүлээд явчих гэж буй мэт. Энэ хооронд хэдэнтээ дурлаж, тэр хэрээрээ сэтгэл зүрх нь аймшигтай гүнзгий шархдаж, шаналж, гансарч, амиа хорлох гэж гүйж юм юм л болсон. Хайрлаж дурласан охиноо зуруулах юм болно. Одоотой адилгүй, зургийн аппарат ховор. Надад байсан ганц гайгүй үнэ хүрэх Зенит АМ аппаратаа зах гаргаад зарчихсан юм. Тэгээд цайны газар тэр охинтойгоо болзоод, би охины эсрэг талд нь өөрийнх нь ард сууж, охиныг нууцаар зурсансан. Тэр зургийг сахиус шиг хүзүүндээ нандигнан зүүнэ. Манай муу галгүй мөсөн хонгил болсон гэрт ямагт гал бадарсан яриа өрнөж байна. Яруу найраг, хайр дурлал, хорвоо ертөнцийн хамаг хэрэг явдал, улс төр, гүн ухаан гээд л, шүүж хэлэлцээгүй сэдэв тэр үед бид хоёрт ер үлдсэнгүй шиг билээ. Бүгдийг нь имэрч тэмтэрч үзсэнсэн. Ямар нэгэн ном уншвал хоёул үг өгүүлбэр бүрээр нь хайр найргүй задлан дэлгэж, шүүн хэлэлцэнэ, ихэнхдээ хөөрхий тэр зохиолчийг авах юмгүй болтол нь бут авна. Тэр хатуу ширүүн бөмбөгдөлтөнд үе тэнгийнхэн маань болоод манай ахмад үеийнхэн голдуу өртөнө дөө. Тэр бүү хэл, Ги де Мопассан, Лев Толстой гуайгаас ч өөлөх юмаа олчихдог байж билээ. Нааштай үнэлж, бүр бахдан баярласан нь бас бий, тухайлбал Сольтогтохын Дамдиндоржийн “Жимсний бөөр” ном, Гүрж.Нямдоржийн шүлэг, өгүүллэгүүд, Содномнамжил, Баттогтохын шүлгүүд гэх мэт... Мөн ихэнхдээ бидний санал нийлнэ. Ялангуяа дотоод ертөнц, амьдралыг үзэх үзлийн хувьд, ихээхэн романтик, оргилуун... Шөнөжин цаас шажигнуулан нухаж нухаж, өглөө үүрээр “Өнөөдөр хөгшин нь ямар ч байсан талхны мөнгөтэй ирнэ ээ” гээд бичсэн шүлгээ, эсвэл нийтлэлээ нямбайхан боогоод урамтай гарч өгнө. Ихэнхдээ хов хоосон ирэх. Автобусны мөнгөгүйгээс Баруун 4 замаас, Их дэлгүүрээс, ер хаанаас ч тэр Шар хадны Эрдэнэтолгойн өвөр хүртэл манартал, улаа бутартлаа алхана. Жаахан юм олбол царай нь гэрэлтчихсэн, яг л хүсэн хүлээж байсан бэлгээ авсан жаахан банди шиг байдгаараа баярлачихсан дэгдээд ороод ирэх. Тийм бол тэр үнэхээр шүлгээ, бичвэрээ шударгаар хэдэн төгрөг болгожээ гэсэн үг. Заримдаа овоо ахиухан мөнгө олсон ч баярласан ямар ч шинжгүй, хэрхэн яаж олсноо огт хэлэхгүй, хар цагаан дуугүй, доогуур харж хулмалзана. Сүүлдээ би түүнийг нь мэддэг болсон, мань хүн буруу аргаар, өөрөөр хэлбэл “эрийн сайндаа” юм олж ирсэн нь тэр... Хангинаж, загнаж, уурлавал бүр шалчийгаад явчихна. Уйлчихаа алдана. Мах хулгуулчихаад загнуулж буй банхрын гөлөг шиг өөдөөс өрөвдөлтэй харна. Би ч тэсэхгүй өршөөнө, эвлэрнэ. “...Аавынхаа дэргэдээс холдох л юм бол Айлын хойморт төөрчих гээд байдаг Аймхай бүлтгэр үр байлаа Бөөсгий засдаг том том хутгатай Бөөн адуу шиг хүмүүсийн хөлд Бөлтийсөн жаахан үр байлаа...” Хэдий 20 хол гарсан, юм юм үзчихсэн тэр ширүүн хүйтэн царайтай эрийн цээжний гүнээс яг л тийм хоёрхон настай бүлтгэр аймхай үр харагдана. Магадгүй, түүнд насан туршид нь олонхи хүмүүс үнэхээр “Бөөсгий засдаг том том хутгатай бөөн адуу шиг” хатуу ширүүн, өршөөл энэрэлгүй, хайхрамжгүй хахь хөндий хүмүүс болж харагдсаар яваа ч байж магад. Яагаад гэвэл тэр хүмүүстэй зохицож, хэл амаа ололцож ер чаддаггүй. Тэгээд өөрийнхөөрөө л хариуг нь өгдөг, ихэнхдээ. Зодоон цохион хийнэ, хэмлэлдэнэ, янз бүрээр чадна, бас чадуулна.
* * * 1995 оны хавар, нялх ногооны үнэр хангиж эхлэх цагсан. Мань хүн нэг орой гэнэтхэн өнөөх олон нооргоо шатаах юм болоод овогноод явчихав. Яасан гэхээр, “Би одоо цоо шинээр бичнэ, бүр цоо шинээр төрнө. Чи хар даа, гадаа цоо шинэ ногоо ургачихаж. Би ч бас цоо шинээр ургана” гэж байна. Бүтэн өвөлжин бичсэн 500 гаруй хуудас шүлгүүд... Тэгээд зуухны таглаа авч байгаад хуудас бүрээр нь базаад галд шидээд байх. Тийн суухдаа нэг л их зовлонгоос салж ангижирч буй аятай хөгжүүнээр дуу аялна. Үе үе тамхиа угзарна. “Чи үнэхээр энэ бичсэнээсээ илүү бичиж чадна гэж итгэж байна уу?” “Чадахгүй бол хохь нь болог. Үүнээ шатааж чадсан зүрх зориг минь, харуусал минь надад илүү сайн бичих онгод хүч чадлыг өгөх болно.” Надад харамсалтай байлаа. Тэгээд гал дөл, үнс чандар болон шатаж буй шүлгүүд дотор үнэхээр тасарчихсан шүлгүүд олон байсансан. Гэхдээ өөрийгөө тийн хурцалж буй хүнтэй юу ярих вэ дээ. “Ууланд удаа үүрсэхэд уяан дээр илжиг тонгочно” гэдгийн үлгэрээр дагаад бас өдрийн тэмдэглэлээсээ бусад өөрийнхөө бичсэн хэдэн юмыг шатааж орхив. Бас болоогүй ээ, дундаа нэг шил юм тавьчихсан. Задгай гал дээр нэг нэгээр нь хийгээд л хэрхэн дүрэлзэн бадрахыг харж баясан, шилэн стакан тулгаад сууж байв.
* * * Авьяас өөрөө мэдрэмж, эмзэглэл юм. Авьяас өөрөө учир шалтгаангүй хаос ертөнцийн чинад учир шалтгаан юм. Чинад учир шалтгаан дотор учир шалтгаангүй хаос ертөнц оршино, харин тэр учир шалтгаангүй дотор олон жижиг учир шалтгаанууд өөр өөрийнхөөрөө зөв хэмээн цоролзон оршдог. Өөр өөрийнхөөг зөв гэдэг учраас бүхэлд нь харвал ямар ч учир замбараагүй хаос болно. Бидний оюун сэтгэлгээ ихэнхдээ энэ олон жижгүүд дотор л эргэлдэх билээ. Авьяасыг заримдаа хазаарлан барьж, учир шалтгаантай хослуулан тэнцвэрийг нь олж байхгүй бол эмгэнэл болж хувирна. Харин дандаа учир шалтгаанд дулдуйдан оршвол тэнэгрэл болж хувирна. Бидний оршихуйн хоёрдагч суурь яагаад үл ойлгогдох зөрчилдсөн хаос байдгийн учир тэр билээ. “Сарнай элбэгтэй газар Янагын явдал хямдхан Санаа сэтгэлийн гуниг Түүнээс бүр ч хямдхан” байдгийн учир тэр... *** Нэгэнтээ, “Хөөё, чи энийг хараа” гэх. Е.Виниградовын нэгэн шүлэг байна. “...Яруу найрагч - эзэн хаан ч, ядуу гуйлгачин ч байсан Яам тамганд шөнө дөл өнгөртөл өгцийн уйтгарлаж Дэлдэн бичээч болон үзэг чихнуулж, Дэргэдэх хатдын гарыг үнсэн уярааж...” гэж уншсанаа намайг “Энэ ч чи л байна даа” гэв. Нээрээ хожим яг тийм л болсон доо. Төрийн албанд бараг хорь хүрэх шахам жил өгцийтлөө уйтгарлан зүтгэжээ, би. Шөнө дүл өнгөртөл үзэг чихнуулаад л..., үг үсэг, хэл найруулга зассан шиг, цалин мөнгө, мэдээ занги, төлөвлөгөө төсөл гэсэн шиг... “...Хуур чирэн, сахал унжуулан захаар тэнүүчилж Хувьсгалт тэмцэлд дуугаа дуулсаар үрэгдэж Тэртээх Кавказын хөдөн зөргөөр тэжигнүүлж, Тэнгэсээр тэнүүчилж, тэндээ нөхцөж явсаан... Яруу найрагч гэдгээ л харин Ямар ч үед мартаж байгаагүй юм шүү,” гэж би үргэлжлүүлж уншаад “Энэ хоёр дахь хэсэгт дүрслэгдэж буй нөхөр бол харин чи яг байна” гэвэл мань хүн үнэхээр баясан, бар бар инээж, сэтгэл нь хөдөлсөндөө нааш цааш холхин, “Нээрээ яг шүү, хуур чирээд байхдаа яахав дээ, олддог бол чирнэ л дээ. Харин сахал л байхгүй юм, за яахав ургуулчихаж болох... Тэнүүчилнэ шүү дээ, хувьсгал хийж байгаа газар хаана билээ?” гээд л. Үнэхээр л хаа нэгтээд гал бадарсан хувьсгал болж буй бол туг далбаа, буу шийдэм бариад гүйхэд бэлэн буй бололтой. Хоёр хоногоос мань хүн хэлж байна. “Одоо би явлаа. Монголыг явганаар нар зөв тойрно. Бясалгал хийж тойрно.” “Яах гэж?” “Хавар болж байна шүү дээ. Яаж гэрт тогтож суудаг юм. Хаашаа ч хамаагүй явмаар байна. Гэхдээ жаахан утга учиртай явьяа. Монголоо үзьеэ. Бас өөрийгөө сорьёо.” Ингээд хоёул сууж Монголыг явган тойрох маршрут зохиолоо. Улаанбаатараас гарч алхаад Хархорин орж, С.Дамдиндоржтой уулзана. Тэндээсээ Арвайхээр орно, Цаашлаад Баянхонгорын Баянговь орж яруу найрагч Ванхүүгийн Батбаярынд очино, тэгээд хойшоо Алтай-Чардаг, Лхагвасүрэн, Увс-яруу найрагч Пүрэвсүрэн, Хөвсгөл яруу найрагч Гүрж.Нямдорж, Завхан яруу найрагч Батхүү гэх мэтчилэн... Яруу найрагч Содномнамжилаас нэг хуучин хуврага хувцсыг нь гуйж авчрав. Бас нэг хуучин хуван эрх, ямрыг нь мэдэхгүй нэг шогол номтой. Хэнээс нь ч билээ, нэг муухан бержитэн үүргэвч олж ирэв. Миний орос шар хадаастай хуучивтар орос бакалыг духав. Үүргэвчиндээ Блокийн шүлгийн түүвэртэй, нэг давхцаг дээлтэй, нэг модон аягатай. Тэр халтар модон аягаа олон ч удаа айлын эзэгтэйн өмнөөс царайчлан тоссон байх даа. Тэгсгээд л Монголыг явганаар тойрох их аяллын бэлтгэл ханах нь тэр. Халаасандаа ямар ч мөнгөгүй ээ. “Ээ аян зам, аян зам, аян зам Энэ үгийг хэлэхээр л хөлдөө дөнгөтэй байтлаа Эрх таваараа тэнүүчилж яваа мэт санагдана Ээ аян зам, аян зам, аян зам Энэ үгийг хэлэхээр л залуугийн омог бадарч Эхийн минь энхрийлэл, эцгийн минь голомт ч мартагдана” гэсэн бүлэг шүлэг бичиж орхиод гарч өгсөндөө. Явсан газар бүрээсээ надад захидал бичиж байна гэв. Бичиж байсаан, Хархоринд байснаа, замдаа чононд ээрэгдэж, пүнзэнд орж амь аврагдсанаа, миний муу орос бакал юутай ч Баянхонгорын Баянговь хүртэл тэссэн тухай, Батбаяр найрагчийнд очсоноо, Алтайд цагдаад баригдаж, шоронд сууж, цагдаагийн машинаар Улиастай хүргүүлснээ, бас Увсын Зүүнхангайд Пүрэвсүрэн найрагчтай хамт аглагт дацан барилцсанаа бичиж байв. Тийн тэнэж явахдаа олон ч шүлэг бичсэн. Төрсөн нутаг Архангайн Хотонтоор дайрахдаа бичсэн “Миний суурин” жаалхан шүлэгт нь ямар их гуниг багтаж ядан, халгиж цалгина гээ. Яг тэр шүлэг өнөө бас үлдсэнгүй. Хожим харин нутаг нэг явахдаа нэгэн бүсгүйтэй зам зуурт учир ургуулж, тэгээд нэг ийм шүлэгтэй ирсэнсэн. “Хавар болжээ Газраас биений нь загас гэссэн охин улирал Хамрын өмнүүр гэзэг задрах шиг анхиллаа Баруун голын мөс… шөнө торхийн мултарч Байгаль бүсгүй үүдээ түгжихгүй хонодог болжээ Хөлийн чимээ шиг сэмхэн шиврэх бороонд Хөрс шороо нь нялхарч бие сул тавилаа Аль намраар хvлээсэн үү… нөгөө л хуучин бороондоо Ахин бас гэнэдэж газрын өнгө туяарлаа Амраг болжээ… Тэнгэрээс сэтгэл рvv хөрвөөсөн Галийдаасын бийбаа нь Аянгын үүлэнд цахилгаан хєгжим шиг дуурслаа” Хүмүүс ихэнхдээ түүнийг овоо чанга гар гэдэг, энэ ч үнэн шүү. Юутай ч тэр Монгол орноо бүтэн биш юм гэхэд тал тойрчихсон хүн. Явганаар, бүр халаасандаа гапий улаан ч зоосгүйгээр шүү дээ. Зарим үедээ хоол олж идэхийн тулд лам болж айлд балин гаргаж өгч байсан гэдэг. Түүнийг нь бодохоор л инээд хүрээд тэсдэггүй юм. Ердөө хоёр тарни, нэг мэгзэмтэй л хүн шүү дээ. Юун балин гаргах... Ингэж л мань хүн муугаар бол “Бадарчин”, сайнаар бол “Гэгээн хэсүүлчин” алдар хүртсэн дээ.
* * * Манай үеийн их сэтгэгч, яруу найрагч Д.Урианхай абугай уран бүтээлчдийн тухай ийн өгүүлжээ. “Би залуудаа бодохдоо, зохиолч, яруу найрагч хүн бусад хүмүүсээс хавьгүй илүү ухаантай, мэдлэг боловсролтой бэрх амьтан байх ёстой гэж боддог байлаа. Бас л алдаа!... Зохиолч, яруу найрагч хүн харин бусдаас илүү гэгээрсэн, сэрэхүй мэдрэхүй маш хүүхдэрхүү, нарийн торгон, зөн билиг их хөгжсөн, тэнгэрийн хэл сонсохдоо сонор, онгон зэрлэг амьтад шиг маш мэдрэмхий, байгаллаг, хөгжилтэй байвал зохих юм байна гэсэн бодолд автдаг болсон” Урианхай ахын үгийг боджээ суухад эрхгүй мань Батбаатарын дүр төрх ургаад ирнэ. Юутай ч мань хүн бол “бусад хүмүүсээс илүү ухаантай, мэдлэг боловсролтой бэрх амьтан” яавч биш, бүр тэр зүгт хавьтуулах ч аргагүй этгээд. Харин тэр зөн билэг нь хөгжсөн, заримдаа тэнгэрийн хэл сонсохдоо сонор талдаа бол, бүр онгон зэрлэг амьтад шиг маш мэдрэмтгий гэвээс их ойр. Батбаатарыг “гэгээрсэн амьтан” гэвэл олон хүн шууд цус харвах биз. Гэхдээ түүний тэр бүдүүлэг, дүрэмгүй, барьцгүй, эрээгүй танхайрал, хулхи араншин бүхнээс нь, хэрвээ сонсож чадвал нэг тийм “дотоод гэгээрэл”-д тэмүүлсэн байгаллаг хүч мэдрэгддэг юм. Ер нь аливаа зүйлийн учир шалтгааны учрыг олохгүй төөрөх үедээ авьяас юу ч хийж, ямар ч тэнэг үйлдэл хийж мэдэх. Тиймээс мань хүнээс ямар ч солиотой гэмээр ааш араншин гарна. Барьцгүй ч мэт. Дотроо туйлын зөрчилтэй, ёстой бурхан, буг хоёр нэг биенд бүрэн цогцолсон ЭТГЭЭД гэж болно. Нэг бол бүхнээс уян, бүхнээс зөөлөн, бүхнээс ухаалаг, бүхнээс өгөөмөр, бүхнээс гэнэн, бүхнээс эмзэг, бүхнээс үнэнч анд нөхөр байна. Тэгснээ хормын дотор хамгийн харгис, хамгийн тэнэг, хамгийн эгиост, хамгийн хүйтэн, хамгийн давхар бодолтон, хамгийн урвагч, хамгийн хогийн этгээдийн дүрд хувилна. Яруу найрагчийн сүнсийг бурхан, буг хоёр ээлжлэн зайдагнаж байх мэт... Хөөрхий тэр зовлонт сүнс тэр хоёр туйлын дунд тарчилж гүйцэх билээ. Олон ч хүн надад түүний тухай тун таагүй байдгаа илэрхийлдэг. Хулхиддаг л гэнэ, хуурдаг л гэнэ, зоддог л гэнэ, дээрэмддэг л гэнэ. Харин ч надад тэр “гараг андуураад ирчихсэн” нөхөр шиг ямагт санагддаг... Нэгэнтээ “Энэ утга учиргүй цаг үед утга учиргүй амьдрахгүй бол галзуурах нь байна” гэж гаслах. “Хэрвээ би XIII зуунд төрсөнсөн бол ямар бахтай сайхан амьдарч, ядахдаа аравтын дарга болчихоод Зэв ноёныг даган ертөнцийн бүхий л саад бэрхшээлүүдийг дуу аялан гэтэлж, ард түмнүүдийн бүхий л зоригтнуудтай ид хавтай илд зөрүүлж явах байсансан. Амьдрал минь утга учиртай, аз жаргал дүүрэн байхсан” гэнэ.
Батбаатарт зориулж манай хүний бичсэн нэг ийм шүлэг ч бий. Ц.Б-д Жигүүрээ хугачсан тэнгэрийн ханхүү Өмнө минь зогсоно Жад, хүлэг, гилбэлгээн өнгөт дуулга Гучин гурван баатар... Түүнд юу ч алга Гарвал угсаа болоод Үнэн төрхөө мартжээ тэр. Ертөнцийн хэвэнд таараагүйдээ Эрлэг тамын амьтан шиг үзэгдэж Амьдралын ёроол руу шидэгдэн Адлуулж, хараалгаж, хөөгдөн Талын салхийг гандтал тэнэхдээ Ганцаас бусдыг санахаа больсон Гинарын хөгөөр дуулахаа л мартаагүй. Газарт ирэхэд нь, магад цөлөгдөхөд нь /Гэнэрхэн, эсвэл зугаацахаар мордоход нь/ Хурмастын гүнж даган гүйгээд өгсөн Хуурын алтан аялгуу л... Эндэхийн биш, эгэлийнх ч биш Эрхэмсэг, эрхэмсэг, эрхэмсэг, Ижилгүй л авай. Яруу найрагч Дашийн Оюунчимэг 1997
* * * 2004 онд Америкаас түр ирээд буцахдаа мань хүнтэй уулзлаа. Шинэхэн номоо гаргалаа гээд шүлгийн номоо барьж байна. Би бас нэг номоо барив. Харин тэр шүлгийн номд нь өнөөх урам зоригтой шатааж орхисон шиг нь тийм оргилуун , дутуу болсон тошлог шиг исгэлэн, юу юугүй үргээд дэгдэн одохоор завдан буй гөрөөсний нүд шиг, бас шүүдрийн дусал шиг өнгө аяс нь байхгүй болчихсон байв. Нэг л их гунигтай байлаа, надад... Би хэллээ. “Чи шүлгээ шатаагаад өөрийгөө өөрчилсөн нь мэдэгдэж байна. Гэхдээ сайжруулж биш шүү”. “Тийм байна уу, амьдрал минь л шүү дээ. Залуугийн гэгээн юм өдөр өдрөөр яг л элсэн цаг шиг урсаж байгааг би мэдэрч байна. Гэхдээ хөгшин нь илүү сайн бичнэ гэсэн итгэлээ одоо ч алдаагүй яваа. Мэдээж шүлэг биш л дээ. Хүүрнэл зохиол” “Тэгээрэй. Сайн зохиол бичвэл хөгшин нь хэвлүүлж өгөе. Харин муу юм бичвэл надруу битгий зүглээрэй...” Ийм нэгэн яриа өнгөрснөөс хойш он жилүүд өнгөрсөөр л байлаа. Нэгэн удаа ажлын газрын харуул утас цохиж байна. “Дарга аа, Таны найз гээд нэг хачин хүн ирчихээд уулзана гээд байна. Яах вэ?” “Хачиндаа яаж байна?” “Архи үнэртэж байна, хувцас нь уранхай, бас ... кмм, Батбаатар гэдэг гэнэ ээ” “Оруул, оруул” Мань хүн хэнхдэгтээ энд тэндээ цусны толботой хир заарцаг болсон нэг цамцны тасархай углачихаж, уруул нь хар хөх юм болчихож, нүд нь байдгаараа цэлхийчихэж. Үнэр танар гэж өрөөгөөр нилхийгээд л явчихаж байна. Дотрыг нь засаж, цайныхаа газарт оруулж хооллов. “Хайран сайхан авьяас, хэн ч биш, чи л өөрөө буруутай. Хог новш шиг явах нь юун сайхан байгаа юм” гэх мэтээр зад загнав. Хэсэг дуугүй сууснаа “Чиний ертөнц өөр, миний ертөнц өөр, чиний тойрог өөр, миний тойрог өөр. Хэрвээ чи минийх шиг тойрог хүрээлэл дотор амьдарвал тэсэхгүй шүү дээ. Харин ч би өдий зэрэгтэй амиа хорлочихгүй яваад минь баярла” гэж байна. “Ямар тойрог өөртөө бий болгох чинь чиний сонголт шүү дээ” “Гэхдээ, хөгшөөн нэг ийм ахуй, орчин, ертөнц байдаг гэдгийг харахгүй, анзаарахгүй яаж өнгөрөх юм бэ. Мартаж яаж чадах юм бэ? Яахав өөртөө нэг сайхан орчин үүсгэчихээд тэндээ сэтгэл ханаад, өөрийгөө хуураад, таг харалган гүйгээд байж чадна л даа. Гэхдээ...” гэж байна. Ийм хүнтэй чинь юу ч ярихав дээ... Ер түүний өөрийгөө зөвтгөдөг олон зөвтгөлүүд нь учир шалтгааны ултай үндэслэл үгүй, ихээхэн хийсвэр байх. Гэвч эцсийн эцэст тэр үндэслэл муутай олон жижиг зөвтгөлүүд нэгдэхээрээ нэг их хүчирхэг, юугаар ч няцааж болшгүй тийм үгүйсгэл болж харагддаг. Дахиад л он жилүүд өнгөрсөөр... Нэгэнтээ номын дэлгүүрт Цэвэгжавын Батбаатар гэсэн зохиогчтой “Монголчууд Шаолинь сүмийнхэнтэй тулалдсан нь” ном таарав. Нэг талаар баярлав, мань хүнийг бүтээлээ хаячихаагүй, хийж байгаад нь. Бас жаахан гомдлийн сүүдэр бүрсхийж байна, надад яагаад үзүүлсэнгүй, хэвлүүлж орхив гээд... Худалдан аваад гэртээ тухлан уншлаа. Сэтгэлд ер хүрсэнгүй. Түүнээс арай ч ийм нэг шальдар бульдар, аар саархан юм би л лав хүлээж байгаагүй билээ. Тэгээд уулзаад хэллээ. “Чи чинь юу биччихээ вэ?” “Өө, чи түүнийг ном гэж битгий тоо. Шар сонинд зориулж бичсэн юм. Хөгшин чинь гэр бүлээ тэжээх хэрэгтэй байна шүү дээ. Хэдэн төгрөгний төлөө л бичсэн юм. Бүтээл биш ээ. Жинхэнэ сайхан бүтээлээ бичиж байгаа. Дуусгачихаад би чам дээр ингээд (гартаа төө зузаан юм барьж буй мэт үзүүлэв) бариад очино, чи хүлээж байгаарай” гэж байна. За тийм байлгүй дээ. Дахиад л өдөр хоногууд урссаар, бас нэгтээ “Монгол сэлмэнд халтирсан нинжагийн од” гэсэн хачин сүртэй нэртэй ном нь гарчээ. Надруу бариад ирэлгүй, тэрүүгээрээ хэвлүүлчихсэнийг нь бодвол тэр өнөөх бүтээл нь биш бололтой. Сөхөөд харах нээ тийм аж. Дахиад хүлээсээр...
* * * Дээр цагт, 1997 оны үед санагдана, тэрээр “Улс төр, иргэний уянгын шүлэг бичлээ” гэж билээ. Тэр улс төрийн шүлэг нь маш “ноцтой”. “...Эх орноо би хайрлаж чадахгүй ээ Энхрий зөөлөн дуугаар хүүхэмсэж бүүр ч чадахгүй Эмс охидыг таалах шиг тэгж худлаа нялуурах ч үгүй...” гээд эхэлнэ. “...Ийм зүрх цээжинд минь цохилж яваа цагт Илүү дутуу донгосч цэцэг навч үнэрлэхгvй ээ Эх орноо хайрла гээд цохонд буу тулгасан ч Эгц урдаас нь шулуухан чадахгvй ээ гэж сөргөнө өө ... Элдэв таваар зүхүүлж эргүү тэнэгээ дуудуулсан ч Инээд хүрмээр тийм дүрд би хувирч чадахгvй ээ...”
* * * Тийм ээ, тэр үнэнээ л, сэтгэлд нь төрж буй үнэн мэдрэмжээ ямар ч хуурмаг хөшиг, илүү чимэггүйгээр илэрхийлж буй нь тэр... Тэр байдгаараа байдаг, хуурмаар бол хуурдаг, үзэн ядмаар бол түүнээ нуудаггүй, цохиод авмаар санагдвал өчүүхэн ч эргэлзэхгүй. Байдгаараа байдаг түүнийг үнэнээрээ байгаагийнх нь төлөө харин үнэнээ ямагт элдэв гоё сайхан засдаг хуурамч инээд, арга заль ухаанаараа нуудаг хүмүүс ад үзээд байдаг нь заримдаа дэндүү шударга бус мэт... ... “...Сайхан монгол орондоо даанч дэндүү хайртай гэнэ ээ Санаа нь зовдоггүй бэртэгчин хоолой зангируулж үхэх нь ээ Сая доллар үзүүлсэн ч би лав ингэж чадахгүй ээ Сагсуу ч гэлээ өөрийгөө улаан тэгэж гөрдөхгүй ээ Эх нутгаа хармагц үнсэн таалмаар болдог гэнэ Энэ ч бүр засрахгvй муухай өвчин тусчихжээ...” ... Тэр 90-ээд он ер хүнийг аварч бус алж л чаддаг цаг үе байлаа. Мэдээж аливааг шууд утгаар нь ойлгодог хүмүүсийн боддогчлон шууд алаад, нядлаад байсан гэсэн үг биш юм шүү дээ. Хүний дотоод ертөнцийг алж байсан юм. Итгэл үнэмшилгүй, хуурамч, зальжин, ховдог шунахай, хамгийн аймшигтай нь өөрийн хамаг үнэт цэнэт зүйлээ, дотоод ертөнцөө ахуйн аар саархан, мөнгө төгрөг, алдар нэр, хуурамчхан амжилт мэтээр хайр найргүй арилжиж, сольж байсан үе. (Өнөө бол тэр дотор ертөнцөө хайр найргүй хядуулсан хүмүүсийн нийгэмд амьдарч байна. Эвдрээгүй цоо шинэ үеийнхэн одоо л соёолж байна.) Тэгээд найрагч тэр бүхэнтэй эвлэрч үл чадна. Болдогсон бол ёстой Маяковский шиг тэднийг чононоос дутахгүй зулгаамаар болно. Зарим нэгийг нь гэнэн тэнэг байсных нь төлөө, тэр өчүүхэн учир шалтгаант тойрог дотроо учиргүй “утга учиртай” сайхан амьдарч байгаагийнх нь төлөө урж тасчаад хаячихмаар болно. Ер тэр цаг үеийн харанхуй бурангуй шуурганд олон ч сайхан онгон зэрлэг мэт их авьяастнууд сөхөрсөн дөө. Нэрийг нь энд дурдаад яахав. Даанчиг хайран авьяастнууд ... ... “...Хөлдөж vхэх вий гэж өвөг дээдэс минь Хөрзөн шавхай аргал хомоолхон хормойлсоор Хөвч тайгаа тэр чигээр нь үлдээснийг Хөрөөдєж суухдаа би ямар шүлэг унших юм бэ...” Тэр ямар хүмүүстэй чухам ямар учир шалтгааны улмаас адарч, сөргөлдөж буй нь шуудхан энэ мөрүүд дээр ирэхэд харагдана. Нэг л их эх орондоо хайр зарласан, эцэг эхээ хайрлан нялуурсан, энхрий янагтаа хайлан ууссан мэт хүмүүс хаа сайгүй хөлхөлдөнө. Харин найрагч тэр бүхнийг нэвт харна, хэн нь эх орноо хэдэн халтар доллараар зарж байгааг, хэн нь өвөг дээдсээ үгүйсгэн гутааж байгааг, хэн нь энхрий янагаа араар нь тавьж байгааг тэр нэвт харна, мэднэ. Тэгээд тэр бүхэнтэй эвлэрч үл чадна, өөрийнхөөрөө дуулж, адарч, сөргөж, өөрийнхөөрөө агсамнан цамнаж гарах нь тэр. “...Худлаа инээж долигносон зусар бялдууч уянгалал Хулхинд сарнай ургуулсан сохор зоосны шvлгvvд минь...” ...Хэтэрхий дассан ертөнцийн хавар нь ирэхээр хөөрхий Хэнээс ч асуусан олдохгүй бол намайгаа уучлаарай...” Бичсэн ганц “улс төр, иргэний уянга” нь энэ.
* * * Тэр хүмүүстэй, нийгэмтэй зөвхөн зөрчилдөөд зогсохгүй, тэднийг хатгаж, өдөж, шоглон даажигнана. Ахуй амьдралын аар саархан бэрхшээлийн өмнө өчүүхэн сул дорой гэдгээ батлан илэрхийлж, хүзүүгээ найр тавьж өгөөд, сайн дураараа дөнгө, худрага, буулгыг хайр гамгүйгээр зүүлгэж, илжиг мэт, шар мэт юуг ч бодож сэтгэхгүйгээр, мөрөөдөн тэмүүлэхгүйгээр зүтгэцгээж буйг нь хараад, бас ертөнцийн гоо сайхны өмнө тийм байдалтайгаар өчүүхэн ч анзааргагүй аж төрцгөөн буйг нь хараад уур хилэн нь бадарна. Зүдүүр зовлонгоо сөрж чадахгүй болохоор Борви өвдөг нь сөгдөн нугарсан байна... Зүрх сэтгэл нь шаналан тарчлаагүй болохоор Боолын гинж бүгдэд нь зохисон байна... Тэгээд өөрт нь ч бас тийм боолын гинж зүүлттэй байгааг гэнэтхэн анзаарахаараа бүр ч тэсгэлгүй аашилж цамнаж гарна. Агсамнан үсчинэ. Тэгснээ найраг шүлгээ, зөвхөн тэр найраг шүлгээ л аргадан тайтгарна. Залуугийн минь шүлгэнд хөгшин хүний буурал байвал Залуугаараа намайг үхчихсээн гэж хундага өгөлгүй алгасаарай. Найраг шүлэг минь архины охь шиг часхийж байг Нацистын парад, генералын команд шиг тас няс байг Шүршихэд бэлэн автомат буу шиг цэнэгтэй байг Шүдэнз хавирсан шатахууны гал шиг тэсрэлттэй байг Зэв, Сүбээдэйн майга сэлэм шиг гялбалзсан хурц байг Зэрлэг согоо эргэж харах мэт уянга гунигийн зурагтай байг Ер нь та нарт онгирсон ч яадгийм, сагсуу байг Есөн хайрхан догширч бөөлсөн онгод байг Завилсан бурхад залбирч тахисан тэнгэр байг Задарсан тархийг шалба гуядмаар ойворгон ч байг Залуу явахдаа хөгшин хүн шиг сургаал бичээгүй л байвал Захын нэг муу төрийн соёрхолт миний дэргэд юу юм бэ?
* * * Гэвч яг үнэндээ эцсийн эцэст, орчлон ертөнцийн бүхий л юм үзэгдлийн эмх замбараагүй, хачин хаос оршихуйд байх ер бусын хачин, магадгүй жинхэнэ учир шалтгааныг нь яруу найрагч барьж авсан нь тэр байхаа магад. Яагаад гэвэл, тэр цагт, “...Сарнайн илтэс шиг зөөлхөн алгандаа нуусан аз жаргалыг минь чи тэгэхэд Салхин дундаа сэмээрхэн цацчихаарай...” гэж буй юм. Магадгүй энэ орчлонгийн жинхэнэ учир шалтгаан чухам үүнд л нуугдаж буй байх. Мань хүнийг олонхи хүн их муу хүн гэж боддог байхаа магадгүй. Харин түүний хувьд олонхи хүмүүс “Бөөсгий засдаг том том хутгатай бөөн адуу шиг” дажигнасан, хайхрамжгүй хүйтэн хүмүүс байдаг шиг ээ.
2016 оны 1 сарын 30.
|
ТЭНЭГ АВЬЯАС /Хөрөг тэмдэглэл/ |
|
|
|
Bolod.mn |
|
Сэтгэгдэл (0) |
|
Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу. Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно |
|
|
|
|


"Талх чихэр" ХК-ийн хэвийн боовны үйлдвэрлэл эхэллээ 18:34 Үндэсний үйлдвэрлэгч "Талх чихэр" ХК-ийн хамт олон Хөхөгчин могой жилийн хэвийн боовны үйлдвэрлэлээ өнөөдөр /2025.02.12/ албан ёсоор эхэллээ.
|
Үндэсний үйлдвэрлэгч "Талх чихэр" ХК-ийн хамт олон Хөхөгчин могой жилийн хэвийн боовны үйлдвэрлэлээ өнөөдөр /2025.02.12/ албан ёсоор эхэллээ. »»
|
|
Рашаан хотын мөс цасны наадам болж байна 17:53
|
|
Бага цагаан сар 17:49
|
|
“Нөхөрлөл” - Аялал жуулчлал 17:45
|
|
Д.Дашням: Иргэнийг удаан хугацаагаар саатуулах, хонуулах боломжгүй 17:12 Х.Номинцэцэг гэх эмэгтэй ХУД-ийн Цагдаагийн нэгдүгээр хэлтсийн хонгилд 6 шөнө, 7 өдөр хоносон гэх мэдээлэл цахим орчинд цацагдсан.
Үүнтэй холбоотой ХУД-ын цагдаагийн нэгдүгээр хэлтсийн дарга, хурандаа Д.Дашням мэдээлэл өглөө
|
Х.Номинцэцэг гэх эмэгтэй ХУД-ийн Цагдаагийн нэгдүгээр хэлтсийн хонгилд 6 шөнө, 7 өдөр хоносон гэх мэдээлэл цахим орчинд цацагдсан.
Үүнтэй холбоотой ХУД-ын цагдаагийн нэгдүгээр хэлтсийн дарга, хурандаа Д.Дашням мэдээлэл өглөө »»
|
|
Х.Номинцэцэг: Ганцхан хэрэг 10 хавтаст хэрэг болтлоо үргэлжлиж байна 17:08 “Хан Уул дүүргийн цагдаагийн нэгдүгээр хэлтсийн хонгилд 6 шөнө 7 өдөр хоносон” гэх мэдээллийн дагуу өнөөдөр 11:00 цагт иргэн Х.Номинцэцэг монгол ньюсийн байранд мэдээлэл өглөө.
“Хан Уул дүүргийн цагдаагийн нэгдүгээр хэлтсийн хонгилд 6 шөнө 7 өдөр хоносон” гэх мэдээллийн дагуу өнөөдөр 11:00 цагт иргэн Х.Номинцэцэг монгол ньюсийн байранд мэдээлэл өглөө.
“Хан Уул дүүргийн цагдаагийн нэгдүгээр хэлтсийн хонгилд 6 шөнө 7 өдөр хоносон” гэх мэдээллийн дагуу өнөөдөр 11:00 цагт иргэн Х.Номинцэцэг монгол ньюсийн байранд мэдээлэл өглөө.
|
“Хан Уул дүүргийн цагдаагийн нэгдүгээр хэлтсийн хонгилд 6 шөнө 7 өдөр хоносон” гэх мэдээллийн дагуу өнөөдөр 11:00 цагт иргэн Х.Номинцэцэг монгол ньюсийн байранд мэдээлэл өглөө.
“Хан Уул дүүргийн цагдаагийн нэгдүгээр хэлтсийн хонгилд 6 шөнө 7 өдөр хоносон” гэх мэдээллийн дагуу өнөөдөр 11:00 цагт иргэн Х.Номинцэцэг монгол ньюсийн байранд мэдээлэл өглөө.
“Хан Уул дүүргийн цагдаагийн нэгдүгээр хэлтсийн хонгилд 6 шөнө 7 өдөр хоносон” гэх мэдээллийн дагуу өнөөдөр 11:00 цагт иргэн Х.Номинцэцэг монгол ньюсийн байранд мэдээлэл өглөө.
»»
|
|
Нарны замд "Prius 30" маркийн автомашинд мөргүүлсэн явган зорчигч ухаангүй байна 15:30 Өнөөдөр буюу /2025.02.12/-ны өдөр Баянгол дүүргийн нутаг дэвсгэрт байрлах Нарны замд "Prius 30" маркийн автомашины жолооч явган зорчигчийг дайрсан хэрэг гарлаа.
|
Өнөөдөр буюу /2025.02.12/-ны өдөр Баянгол дүүргийн нутаг дэвсгэрт байрлах Нарны замд "Prius 30" маркийн автомашины жолооч явган зорчигчийг дайрсан хэрэг гарлаа. »»
|
|
Бусадтай өөрийгөө бүү харьцуул 13:23 Хүнд сэтгэлийн олон янзын дарамт байдаг. Эдгээр нь хүний биед цусны даралт ихсэх, багасах, толгой эргэх, нойр хулжих,
|
Хүнд сэтгэлийн олон янзын дарамт байдаг. Эдгээр нь хүний биед цусны даралт ихсэх, багасах, толгой эргэх, нойр хулжих, »»
|
|
Ипотекийн зээл зогсох уу? 13:16 2013 оноос хойш Монгол Улсад орон сууцны хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, иргэдийн санхүүгийн дарамтыг бууруулах зорилгоор
|
2013 оноос хойш Монгол Улсад орон сууцны хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, иргэдийн санхүүгийн дарамтыг бууруулах зорилгоор »»
|
|
Цэрэг хүү, түүний талийгаач ээжийн талаар ЭМЗЭГ МЭДЭЭЛЛИЙГ ЗАДАЛСАН этгээдийг тогтоожээ 13:08 Өнгөрөгч нэгдүгээр сарын 23-24-нийг шилжих шөнө Баянгол дүүргийн 22-р хороонд нэг гэрийн зургаан хүн угаартаж,
|
Өнгөрөгч нэгдүгээр сарын 23-24-нийг шилжих шөнө Баянгол дүүргийн 22-р хороонд нэг гэрийн зургаан хүн угаартаж, »»
|
|
Иргэдэд нөөцийн мах муу гэсэн эргэлзээ байдаг 13:02 Улаанбаатар хотын төвийн зургаан дүүргийн нутаг дэвсгэрт 176 дэлгүүрээр нөөцийн хонь, үхрийн махыг худалдан борлуулж байгаа билээ.
|
Улаанбаатар хотын төвийн зургаан дүүргийн нутаг дэвсгэрт 176 дэлгүүрээр нөөцийн хонь, үхрийн махыг худалдан борлуулж байгаа билээ. »»
|
|
Багшлах эрхийн сургалтад хамрагдсан эхний 53 хүн гэрчилгээгээ гардан авлаа 10:29 Боловсролын судалгааны үндэсний хүрээлэнгээс зөвшөөрсөн Монгол Улсын Боловсролын Их Сургууль, Отгонтэнгэр их сургууль, Санхүү, Эдийн Засгийн Их Сургууль, Олон улсын Улаанбаатар их сургуулийн багшлах эрхийн сургалтыг дүүргэсэн 53 иргэн гэрчилгээгээ гардан авсан байна.
|
Боловсролын судалгааны үндэсний хүрээлэнгээс зөвшөөрсөн Монгол Улсын Боловсролын Их Сургууль, Отгонтэнгэр их сургууль, Санхүү, Эдийн Засгийн Их Сургууль, Олон улсын Улаанбаатар их сургуулийн багшлах эрхийн сургалтыг дүүргэсэн 53 иргэн гэрчилгээгээ гардан авсан байна. »»
|
|
Солонгос гоо сайхны стандарт: Baby face 10:27 Өмнөд Солонгост бусадтай харилцан яриа өрнүүлэхийн тулд насыг нь асуух нь хэвийн үзэгдэл. Яагаад гэвэл насыг нь
|
Өмнөд Солонгост бусадтай харилцан яриа өрнүүлэхийн тулд насыг нь асуух нь хэвийн үзэгдэл. Яагаад гэвэл насыг нь »»
|
|
Харбин-2025: Монголын тамирчид ямар амжилттай оролцож байна вэ? 10:24 Ес дэх удаагийн Азийн өвлийн наадам Хятад улсын Харбин хотноо үргэлжилж байна. 34 орны 1275 тамирчин 11 спортын 64 багц медалийн төлөө өрсөлдөж байгаа билээ. Энэ удаагийн наадамд Монгол Улс түүхэндээ хамгийн өргөн бүрэлдэхүүнтэй буюу долоон спортын 28 дасгалжуулагч, 35 тамирчинтай оролцож буй. Та бүхэнд Монголын баг тамирчдын мэдээллийг хүргэе.
|
Ес дэх удаагийн Азийн өвлийн наадам Хятад улсын Харбин хотноо үргэлжилж байна. 34 орны 1275 тамирчин 11 спортын 64 багц медалийн төлөө өрсөлдөж байгаа билээ. Энэ удаагийн наадамд Монгол Улс түүхэндээ хамгийн өргөн бүрэлдэхүүнтэй буюу долоон спортын 28 дасгалжуулагч, 35 тамирчинтай оролцож буй. Та бүхэнд Монголын баг тамирчдын мэдээллийг хүргэе. »»
|
|
ЗГ:Улсын аварга малчин шалгаруулах тухай хэлэлцэж байна 10:19 Долоо хоног бүрийн Лхагва гаригт Засгийн газар хуралддаг товтой.
|
Долоо хоног бүрийн Лхагва гаригт Засгийн газар хуралддаг товтой. »»
|
|
Нойрны саажилт уу, сүнсэнд даруулах уу! 09:54 Нойрны саажилт гэдэг нь хүн сэрсэн даруйдаа эсвэл унтахынхаа өмнө хөдөлж, ярьж чадахгүй болох түр хугацааны байдлыг хэлдэг.
|
Нойрны саажилт гэдэг нь хүн сэрсэн даруйдаа эсвэл унтахынхаа өмнө хөдөлж, ярьж чадахгүй болох түр хугацааны байдлыг хэлдэг. »»
|
|
АНУ-д бичиг, баримтгүй амьдарч буй гадаадын иргэдийг албадан буцаах ажлыг эрчимжүүлжээ 09:53 АНУ-ын Цагаачлал, Гаалийн хэрэгжилтийн Алба (ICE) тус улсад бичиг, баримтгүй оршин суугаа гадаадын иргэдийг
|
АНУ-ын Цагаачлал, Гаалийн хэрэгжилтийн Алба (ICE) тус улсад бичиг, баримтгүй оршин суугаа гадаадын иргэдийг »»
|
|
60 м.кв хүртэл хэмжээтэй байрыг ЗУРГАА, 61-80 м.кв бол НАЙМАН хувийн зээлээр авна 09:39 Засгийн газрын 483 дугаар тогтоолоор, 2024 оныг “Бүсчилсэн хөгжлийг дэмжих жил” болгон зарласан.
|
Засгийн газрын 483 дугаар тогтоолоор, 2024 оныг “Бүсчилсэн хөгжлийг дэмжих жил” болгон зарласан. »»
|
|
Тестостерон даавар ихтэй эмэгтэй тамирчдын асуудлыг World Athletics хэлэлцэж байна 09:38 ВАШИНГТОН, 2025 оны хоёрдугаар сарын 11. /ТАСС/. Тестостерон дааврын түвшин өндөртэй эмэгтэй тамирчдыг
|
ВАШИНГТОН, 2025 оны хоёрдугаар сарын 11. /ТАСС/. Тестостерон дааврын түвшин өндөртэй эмэгтэй тамирчдыг »»
|
|
"Улаанбаатар хот-2040" хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөг танилцуулж байна 19:34 "Улаанбаатар хот 2040" хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөнд тусгаснаар нийслэлийг дараах үндсэн зургаан чиглэлээр хөгжүүлнэ.
|
"Улаанбаатар хот 2040" хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөнд тусгаснаар нийслэлийг дараах үндсэн зургаан чиглэлээр хөгжүүлнэ. »»
|
|
Илон Маскийн хөрөнгө 2025 он гарсаар анх удаа $400 тэрбумаас буурав 19:31 “Tesla”-ийн хувьцааны ханш 27 гаруй хувиар унасан нь Илон Маскийн хөрөнгийн хэмжээ буурахад голлон нөлөөлжээ
|
“Tesla”-ийн хувьцааны ханш 27 гаруй хувиар унасан нь Илон Маскийн хөрөнгийн хэмжээ буурахад голлон нөлөөлжээ »»
|
|
Зөвшөөрлийн тухай хууль давсан хоёр журмыг цуцалжээ 19:16 ЗГХЭГ-ын дарга Н.Учрал хууль давсан бүртгэл, журмыг долоо хоногийн дотор цуцлах үүрэг даалгавар өгсөн.
Энэ хүрээнд Хот байгуулалт, барилга орон сууцжуулалтын сайд Ж.Батсуурь “Зөвшөөрлийн тухай хууль”-ийн хэрэгжилтийг хангуулж хууль давсан хоёр журмыг цуцалсан байна.
|
ЗГХЭГ-ын дарга Н.Учрал хууль давсан бүртгэл, журмыг долоо хоногийн дотор цуцлах үүрэг даалгавар өгсөн.
Энэ хүрээнд Хот байгуулалт, барилга орон сууцжуулалтын сайд Ж.Батсуурь “Зөвшөөрлийн тухай хууль”-ийн хэрэгжилтийг хангуулж хууль давсан хоёр журмыг цуцалсан байна. »»
|
|
Угаарын хийн хордлогын шинж тэмдэг хэрхэн илэрдэг вэ? Угаарын хийн хордлогын үед анхны тусламж хэрхэн үзүүлэх вэ? 18:53 Угаарын хийн хордлогын шинж тэмдэг хэрхэн илэрдэг вэ?
|
Угаарын хийн хордлогын шинж тэмдэг хэрхэн илэрдэг вэ? »»
|
|
"Монгол нүүдэлчин" өвлийн фестивалийн бэлтгэл 50 хувьтай үргэлжилж байна 18:35 Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын сайд Ч.Номин “Монгол” нүүдэлчин өвлийн фестивалийн бэлтгэл ажилтай танилцлаа. Тус арга хэмжээ 2025 оны 2-р сарын 16-22-ны өдрүүдэд Улаанбаатар хотын Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнд анх удаа зохион байгуулагдах бөгөөд бэлтгэл ажил одоогийн байдлаар 50 хувийн гүйцэтгэлтэй байна.
|
Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын сайд Ч.Номин “Монгол” нүүдэлчин өвлийн фестивалийн бэлтгэл ажилтай танилцлаа. Тус арга хэмжээ 2025 оны 2-р сарын 16-22-ны өдрүүдэд Улаанбаатар хотын Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнд анх удаа зохион байгуулагдах бөгөөд бэлтгэл ажил одоогийн байдлаар 50 хувийн гүйцэтгэлтэй байна. »»
|
|
Банк хоорондын гүйлгээнд IBAN дансны дугаар ашиглаж эхэллээ 18:28 Монгол Улсын хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж буй арилжааны банкууд олон улсын жишгийн дагуу IBAN дансны дугаарлалтын системд үе шаттайгаар шилжиж буй билээ. Энэхүү шинэчлэлийн хүрээнд ХААН Банк IBAN дансны дугаарлалтыг өнөөдрөөс үйл ажиллагаандаа нэвтрүүлж эхэллээ. Ингэснээр харилцагчид банк хоорондын гүйлгээ хийхдээ IBAN дансны дугаар ашиглан гүйлгээ хийх боломжтой болж байгаа бөгөөд 2025 оны 3-р сарын 24-нөөс банк хоорондын бүх гүйлгээ зайлшгүй IBAN дансны дугаараар хийгдэх юм. Харин ХААН Банкны данс хоорондын гүйлгээнд IBAN дансны дугаарыг ашиглах шаардлагагүй.
|
Монгол Улсын хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж буй арилжааны банкууд олон улсын жишгийн дагуу IBAN дансны дугаарлалтын системд үе шаттайгаар шилжиж буй билээ. Энэхүү шинэчлэлийн хүрээнд ХААН Банк IBAN дансны дугаарлалтыг өнөөдрөөс үйл ажиллагаандаа нэвтрүүлж эхэллээ. Ингэснээр харилцагчид банк хоорондын гүйлгээ хийхдээ IBAN дансны дугаар ашиглан гүйлгээ хийх боломжтой болж байгаа бөгөөд 2025 оны 3-р сарын 24-нөөс банк хоорондын бүх гүйлгээ зайлшгүй IBAN дансны дугаараар хийгдэх юм. Харин ХААН Банкны данс хоорондын гүйлгээнд IBAN дансны дугаарыг ашиглах шаардлагагүй. »»
|
|
“Насны хишиг”-ийг 2-р сарын 13,25 нд олгоно 17:35 Хөдөлмөр халамж үйлчилгээний ерөнхий газраас энэ сард олгогдох халамж, тэтгэвэр тэтгэмжийн хуваарийг гаргаад байна.
|
Хөдөлмөр халамж үйлчилгээний ерөнхий газраас энэ сард олгогдох халамж, тэтгэвэр тэтгэмжийн хуваарийг гаргаад байна. »»
|
|
Энэ сарын хүүхдийн мөнгө, тэтгэвэр, тэтгэмж олгох хуваарь 17:33 Хоёрдугаар сарын хүүхдийн мөнгө, нийгмийн халамжийн тэтгэвэр, тэтгэмж олгох хуваарийг Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний ерөнхий газраас танилцууллаа. Тухайлбал,
|
Хоёрдугаар сарын хүүхдийн мөнгө, нийгмийн халамжийн тэтгэвэр, тэтгэмж олгох хуваарийг Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний ерөнхий газраас танилцууллаа. Тухайлбал, »»
|
|
"Ардын хувьсгалын 25 жилийн ойн өндөрлөг" түүхэн дурсгалт хөшөөг нурааж, сүйтгэжээ 17:29 Улаанбаатар хотын орчин цагийн анхны хөшөөнүүдийн нэг "Ардын хувьсгалын 25 жилийн ойн өндөрлөг" түүхэн дурсгалт хөшөөг нурааж, сүйтгэжээ. Соёлын өвд бүртгэлтэй энэ хөшөөний газрыг Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яамнаас нэр бүхий компанид шилжүүлэн өгсөн байна.
|
Улаанбаатар хотын орчин цагийн анхны хөшөөнүүдийн нэг "Ардын хувьсгалын 25 жилийн ойн өндөрлөг" түүхэн дурсгалт хөшөөг нурааж, сүйтгэжээ. Соёлын өвд бүртгэлтэй энэ хөшөөний газрыг Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яамнаас нэр бүхий компанид шилжүүлэн өгсөн байна. »»
|
|
Шунхлай группээс мэдэгдэл гаргалаа 17:10 Шунхлай группээс өнөөдөр мэдэгдэл гаргалаа.
Шунхлай группээс өнөөдөр мэдэгдэл гаргалаа
|
Шунхлай группээс өнөөдөр мэдэгдэл гаргалаа.
Шунхлай группээс өнөөдөр мэдэгдэл гаргалаа
»»
|
|
Буриад лам могой жилийн талаар 16:47 Хятад улс могой жилээ тэмдэглэж байна. 2025 оны нэгдүгээр сарын 29 бол хөрш орнуудын хувьд чухал өдөр юм.
|
Хятад улс могой жилээ тэмдэглэж байна. 2025 оны нэгдүгээр сарын 29 бол хөрш орнуудын хувьд чухал өдөр юм. »»
|
|
“Цагдаагаас ярьж байна” гэх нэрийдлээр бусдыг залилсан үйлдэл бүртгэгдлээ 16:46 Тодруулбал, Энэ оны 02 дугаар сарын 06-ны өдөр орон нутагт худалдаа үйлчилгээ эрхэлдэг иргэн рүү үл таних
|
Тодруулбал, Энэ оны 02 дугаар сарын 06-ны өдөр орон нутагт худалдаа үйлчилгээ эрхэлдэг иргэн рүү үл таних »»
|
|
Мэдээлэл задруулсан хэрэгт 5 хүнийг шалгаж байна 15:39 Тухайлбал, үзлэг шалгалт хийсэн, утаа мэдрэгч суурилуулсан зэрэг мэдээллийг Цагдаагийн байгууллагаас, бусад мэдээлэл хэлбэрээр бэлдэж олон нийтэд цацсан бусад мэдээллийг энэхүү группээс бэлдсэн нь тогтоогдсон.
|
Тухайлбал, үзлэг шалгалт хийсэн, утаа мэдрэгч суурилуулсан зэрэг мэдээллийг Цагдаагийн байгууллагаас, бусад мэдээлэл хэлбэрээр бэлдэж олон нийтэд цацсан бусад мэдээллийг энэхүү группээс бэлдсэн нь тогтоогдсон. »»
|
|
Фото сурвалжилга: Чанартай, баталгаатай, эх орны үйлдвэрийн бүтээгдэхүүнийг хямд үнээр худалдан авах боломжтой 14:39 “Амар байна уу 2025” өргөтгөсөн худалдаанд 21 аймаг, нийслэлийн есөн дүүргийн 1000 гаруй жижиг, дунд бизнес эрхлэгч 50 мянга гаруй нэр төрлийн бүтээгдэхүүнийг дэлгэж оролцож байна. Тодруулбал, ЖДҮ эрхлэгчид хотын А бүсэд байрлах худалдааны төвд түрээсийн төлбөргүй чанартай, баталгаатай, эх орны үйлдвэрийн бүтээгдэхүүнийг хямд үнээр худалдан авах нөхцөлийг иргэдэд олгож байна.
|
“Амар байна уу 2025” өргөтгөсөн худалдаанд 21 аймаг, нийслэлийн есөн дүүргийн 1000 гаруй жижиг, дунд бизнес эрхлэгч 50 мянга гаруй нэр төрлийн бүтээгдэхүүнийг дэлгэж оролцож байна. Тодруулбал, ЖДҮ эрхлэгчид хотын А бүсэд байрлах худалдааны төвд түрээсийн төлбөргүй чанартай, баталгаатай, эх орны үйлдвэрийн бүтээгдэхүүнийг хямд үнээр худалдан авах нөхцөлийг иргэдэд олгож байна. »»
|
|
Хүүхдээ түрж явсан эмэгтэйн утсыг хулгайлсан этгээдийг олжээ 13:35 Хүүхдээ тэрэгтэй түрээд явж буй ээжийн утсыг нэгэн этгээд автомашинаас бууж ирэн, дагаж байгаад хулгайлж буй бичлэг
|
Хүүхдээ тэрэгтэй түрээд явж буй ээжийн утсыг нэгэн этгээд автомашинаас бууж ирэн, дагаж байгаад хулгайлж буй бичлэг »»
|
|
Дүүжин тээврийн замыг барихдаа 42 метрийн өндөртэй 19 тулгуур багана босгоно 13:24 Нийслэл Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах нэгдсэн төсөл хэрэгжүүлэх нэгжийн Хөдөлмөрийн аюулгүй
|
Нийслэл Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах нэгдсэн төсөл хэрэгжүүлэх нэгжийн Хөдөлмөрийн аюулгүй »»
|
|
"Эрдэнэс Тавантолгой" ХК: ТУЗ шийдвэр гаргавал үлдэгдэл ногдол ашгийг сар шинийн баярын өмнө иргэдийн дансанд шилжүүлнэ 13:14 “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д Монгол Улсын иргэн бүр хувьцаа эзэмшдэг. Өнгөрсөн оны ногдол ашгийн эхний хэсгийг
|
“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д Монгол Улсын иргэн бүр хувьцаа эзэмшдэг. Өнгөрсөн оны ногдол ашгийн эхний хэсгийг »»
|
|
Газрын ховор элементийн аль орд илүү ашигтай вэ 13:12 Газрын ховор элементэд лантаноидын бүлгийн лантан (La), цери (Ce) тэргүүтэй 15 элемент, тэдгээртэй химийн шинж
|
Газрын ховор элементэд лантаноидын бүлгийн лантан (La), цери (Ce) тэргүүтэй 15 элемент, тэдгээртэй химийн шинж »»
|
|
Сансар огторгуйн ховор үзэгдлийн зургийг авчээ 13:09 ЛОНДОН, 2025 оны хоёрдугаар сарын 11 /BBC/. “Эйнштейний цагариг” буюу галактикийн таталцлын нөлөөгөөр
|
ЛОНДОН, 2025 оны хоёрдугаар сарын 11 /BBC/. “Эйнштейний цагариг” буюу галактикийн таталцлын нөлөөгөөр »»
|
|
he MongolZ-ыг хожсон Vitality Катовицед аваргаллаа 11:17 #CS2 Дэн "apEX" Мадэсклэйр ахлагчтай Франц баг 400,000 ам.долларын (1.38 тэрбум төгрөг) шагналыг авав.
|
#CS2 Дэн "apEX" Мадэсклэйр ахлагчтай Франц баг 400,000 ам.долларын (1.38 тэрбум төгрөг) шагналыг авав. »»
|
|
Хуучин гараашнуудыг буулгаж, чөлөөлсөн газрыг нийтийн зориулалтаар тохижууллаа 11:06 Нийслэлийн Засаг даргын захирамжаар нийслэлийн нутаг дэвсгэрт иргэдийн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах эрхийг
|
Нийслэлийн Засаг даргын захирамжаар нийслэлийн нутаг дэвсгэрт иргэдийн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах эрхийг »»
|
|
Ахмадууд: Тэтгэврийн мөнгөөрөө ганц ууц ч авч хүрэхгүй байна 10:50 “Хүчит шонхор” зах цагаан сарын бэлтгэлээ базаах иргэдийн хөлд дарагджээ. Ууц ямар үнэтэй байгааг сонирхон асуух хүн
|
“Хүчит шонхор” зах цагаан сарын бэлтгэлээ базаах иргэдийн хөлд дарагджээ. Ууц ямар үнэтэй байгааг сонирхон асуух хүн »»
|
|
СЭРЭМЖЛҮҮЛЭГ: Төв болон говийн аймгуудын нутгаар цас орж, шуурна 10:49 Малчид, иргэд, тээвэрчдийн анхааралд: Энэ сарын 11-нд буюу өнөөдөр төвийн аймгуудын нутгийн зүүн, зүүн аймгуудын
|
Малчид, иргэд, тээвэрчдийн анхааралд: Энэ сарын 11-нд буюу өнөөдөр төвийн аймгуудын нутгийн зүүн, зүүн аймгуудын »»
|
|
Нэг анги нь 60 секунд үргэлжилдэг драм цувралууд Хятадад $7 тэрбумын зах зээл болжээ 10:47 Мини-драмууд БНХАУ-д анх 2018 оноос буюу “TikTok” танилцуулагдсаны дараахан гарч эхэлсэн байна.
|
Мини-драмууд БНХАУ-д анх 2018 оноос буюу “TikTok” танилцуулагдсаны дараахан гарч эхэлсэн байна. »»
|
|
Дадлагажигч эмчээр ажиллаагүй байхад төсвөөс 24.5 саяын цалин олгожээ 10:46 Прокурорын байгууллага 2025 оны хоёрдугаар сарын 3-7-ны өдрийг хүртэл хугацаанд хэрэг бүртгэлтийн 48542, мөрдөн
|
Прокурорын байгууллага 2025 оны хоёрдугаар сарын 3-7-ны өдрийг хүртэл хугацаанд хэрэг бүртгэлтийн 48542, мөрдөн »»
|
|
Гуравдугаар сарын 1-ний өдрөөс автобусанд хугацаатай картаар зорчих боломжгүй болно 10:40 Нийслэлийн иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын тогтоол, Нийслэлийн Нийтийн тээврийн бодлогын газраас ирүүлсэн чиглэлийн
|
Нийслэлийн иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын тогтоол, Нийслэлийн Нийтийн тээврийн бодлогын газраас ирүүлсэн чиглэлийн »»
|
|
Илон Маск “TikTok”-ийг авах сонирхолгүй байгаагаа илэрхийлэв 10:05 "ByteDance” компани “TikTok”-ийг зарах төлөвлөгөөгүй байгаагаа мэдэгдээд байна.
|
"ByteDance” компани “TikTok”-ийг зарах төлөвлөгөөгүй байгаагаа мэдэгдээд байна. »»
|
|
18-аас дээш насны хүн унасан морин уралдааныг зохиохгүй 17:15 Монголын Морин спорт, уяачдын холбоо хаврын морин уралдааныг хориглосон шийдвэрийн талаар байр сууриа илэрхийлж мэдээлэл өглөө.
|
Монголын Морин спорт, уяачдын холбоо хаврын морин уралдааныг хориглосон шийдвэрийн талаар байр сууриа илэрхийлж мэдээлэл өглөө. »»
|
|
ХӨСҮТ: Менингококкын сэжигтэй тохиолдол нэмж бүртгэгдээгүй 15:43 Амралтын өдрүүдэд сэжигтэй тохиолдол дахин бүртгэгдээгүй. Хэрэв менингококк байж болзошгүй тохиолдолд шууд ХӨСҮТ хүлээж авч байгаа. Тиймээс сэжигтэй тохиолдлын мэдээлэл бүртгэгдэнэ гэлээ.
|
Амралтын өдрүүдэд сэжигтэй тохиолдол дахин бүртгэгдээгүй. Хэрэв менингококк байж болзошгүй тохиолдолд шууд ХӨСҮТ хүлээж авч байгаа. Тиймээс сэжигтэй тохиолдлын мэдээлэл бүртгэгдэнэ гэлээ. »»
|
|
5G сүлжээг орон даяар нэвтрүүлнэ 15:27 Цахим хөгжил инновац харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү 2025 онд хийх онцлох 10 ажлаа танилцуулах үеэрээ 5G технологийн хэрэглээг эхлүүлж, бүх сумдын интернэтийн хурдыг 10 дахин нэмэгдүүлнэ гэлээ.
Сумдад 5G сүлжээ нэвтэрснээр хөдөөгийн иргэд хот суурин газруудын адилаар IPTV зэрэг интернэтийн хурд, багтаамж шаардсан үйлчилгээг авах болон 5G гэх мэт шинэ технологид суурилсан үйлчилгээнүүдийг сумдад оруулах боломж бүрдэх юм. Мөн Засгийн газраас хэрэгжүүлж буй "Цахим үндэстэн" хөтөлбөрийг орон даяар амжилттай хэрэгжүүлж, богино хугацаанд цахим шилжилтийг улс орныхоо өнцөг булан бүрд хийх суурь дэд бүтцийг шинэчлэх нөхцөл бүрдэнэ гэдгийг онцолж байна.
|
Цахим хөгжил инновац харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү 2025 онд хийх онцлох 10 ажлаа танилцуулах үеэрээ 5G технологийн хэрэглээг эхлүүлж, бүх сумдын интернэтийн хурдыг 10 дахин нэмэгдүүлнэ гэлээ.
Сумдад 5G сүлжээ нэвтэрснээр хөдөөгийн иргэд хот суурин газруудын адилаар IPTV зэрэг интернэтийн хурд, багтаамж шаардсан үйлчилгээг авах болон 5G гэх мэт шинэ технологид суурилсан үйлчилгээнүүдийг сумдад оруулах боломж бүрдэх юм. Мөн Засгийн газраас хэрэгжүүлж буй "Цахим үндэстэн" хөтөлбөрийг орон даяар амжилттай хэрэгжүүлж, богино хугацаанд цахим шилжилтийг улс орныхоо өнцөг булан бүрд хийх суурь дэд бүтцийг шинэчлэх нөхцөл бүрдэнэ гэдгийг онцолж байна. »»
|
|
Согтуурсан үедээ эмэгтэй найзынхаа толгой руу төмрөөр цохиж хүнд гэмтээжээ 14:33 Хүний эрүүл мэнд, бие эрх чөлөөнд халдах эрх хэнд ч байхгүй. Гэвч архи согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ бусдын
|
Хүний эрүүл мэнд, бие эрх чөлөөнд халдах эрх хэнд ч байхгүй. Гэвч архи согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ бусдын »»
|
|
|
Израил: Хамас барьцааны иргэдийг суллахгүй бол гал зогсоох гэрээ хүчингүй болно 10:31 Израилын ерөнхий сайд Бенжамин Нетаньяху “Хамасын тал бямба гараг гэхэд барьцааны иргэдийг суллахгүй бол
|
Израилын ерөнхий сайд Бенжамин Нетаньяху “Хамасын тал бямба гараг гэхэд барьцааны иргэдийг суллахгүй бол »»
|
|
Илон Маскийн хөрөнгө 2025 он гарсаар анх удаа $400 тэрбумаас буурав 19:31 “Tesla”-ийн хувьцааны ханш 27 гаруй хувиар унасан нь Илон Маскийн хөрөнгийн хэмжээ буурахад голлон нөлөөлжээ
|
“Tesla”-ийн хувьцааны ханш 27 гаруй хувиар унасан нь Илон Маскийн хөрөнгийн хэмжээ буурахад голлон нөлөөлжээ »»
|
|
ТРАМП 2.0-ын бодлого 11:06 Дональд Трамп 2025 оны 1-р сарын 20-нд АНУ-ын Ерөнхийлөгчийн тангараг өргөснөөс хойш гаргасан шийдвэрүүд нь
|
Дональд Трамп 2025 оны 1-р сарын 20-нд АНУ-ын Ерөнхийлөгчийн тангараг өргөснөөс хойш гаргасан шийдвэрүүд нь »»
|
|
Илон Маск “TikTok”-ийг авах сонирхолгүй байгаагаа илэрхийлэв 10:05 "ByteDance” компани “TikTok”-ийг зарах төлөвлөгөөгүй байгаагаа мэдэгдээд байна.
|
"ByteDance” компани “TikTok”-ийг зарах төлөвлөгөөгүй байгаагаа мэдэгдээд байна. »»
|
|
Хятадад хөрсний гулгалтын улмаас 30 хүн сураггүй болоод байна 14:25 Бямба гарагт Хятадын Сичуань мужид хөрсний гулгалт болж, дор хаяж 30 хүн сураггүй болоод байгааг төв телевиз нь мэдээллээ.
|
Бямба гарагт Хятадын Сичуань мужид хөрсний гулгалт болж, дор хаяж 30 хүн сураггүй болоод байгааг төв телевиз нь мэдээллээ. »»
|
|
БНСУ | Нохойн мах бэлтгэх үйлдвэрүүдийг 2026 онд бүрэн ХААНА 14:22 Өмнөд Солонгост нохойн мах бэлтгэхийг хориглосон нь тус чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг үйлдвэрүүдийн
|
Өмнөд Солонгост нохойн мах бэлтгэхийг хориглосон нь тус чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг үйлдвэрүүдийн »»
|
|
Карибын орнуудад хамгийн хүчтэй газар хөдлөлт болох дөхөв 12:26 Гондурасын хойд хэсэгт, Карибын тэнгист 7.6 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт өнгөрсөн Бямба гаригт болжээ.
|
Гондурасын хойд хэсэгт, Карибын тэнгист 7.6 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт өнгөрсөн Бямба гаригт болжээ. »»
|
|
Д.Трамп дайныг зогсоох талаар В.Путинтэй ярилцжээ 11:43 ВАШИНГТОН, 2025 оны хоёрдугаар сарын 10 /VOA/. АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп Украины дайныг зогсоох
|
ВАШИНГТОН, 2025 оны хоёрдугаар сарын 10 /VOA/. АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп Украины дайныг зогсоох »»
|
|
Шигэрү Ишиба: “Nippon Steel” компани “US Steel”-д хөрөнгө оруулна 11:02 АНУ-д айлчилж буй Япон улсын Ерөнхий сайд Шигэрү Ишиба Ерөнхийлөгч Дональд Трамптай уулзлаа
Японы Ерөнхий сайд Шигэрү Ишиба АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамптай уулзах үедээ "Nippon Steel" компани "US Steel"-д хөрөнгө оруулна. “US Steel” америкчуудын удирддаг, АНУ-ын компани хэвээр байх болно гэж мэдэгдлээ.
|
АНУ-д айлчилж буй Япон улсын Ерөнхий сайд Шигэрү Ишиба Ерөнхийлөгч Дональд Трамптай уулзлаа
Японы Ерөнхий сайд Шигэрү Ишиба АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамптай уулзах үедээ "Nippon Steel" компани "US Steel"-д хөрөнгө оруулна. “US Steel” америкчуудын удирддаг, АНУ-ын компани хэвээр байх болно гэж мэдэгдлээ. »»
|
|
Трамп эмэгтэйчүүдийн спортын төрөлд хүйсээ солиулсан хүмүүс орохыг хориглов 10:59 АНУ-ын ерөнхийлөгч Дональд Трамп эмэгтэйчүүдийн спортын төрөлд хүйсээ солиулсан хүмүүс оролцохыг хориглосон
|
АНУ-ын ерөнхийлөгч Дональд Трамп эмэгтэйчүүдийн спортын төрөлд хүйсээ солиулсан хүмүүс оролцохыг хориглосон »»
|
|
USAID-ийн ажилтнууд шүүхэд ханджээ 10:58 ВАШИНГТОН, 2025 оны хоёрдугаар сарын 8 /DW/. АНУ-ын Олон улсын хөгжлийн агентлагийн /USAID/ дотоодод
|
ВАШИНГТОН, 2025 оны хоёрдугаар сарын 8 /DW/. АНУ-ын Олон улсын хөгжлийн агентлагийн /USAID/ дотоодод »»
|
|
Хөрөнгө оруулагчид хиймэл оюун руу хошуурснаар уур амьсгалын технологийн санхүүжилт буурчээ 10:55 2024 онд уур амьсгалын технологийн хөрөнгө оруулалтын дүн дэлхийн хэмжээнд 40 хувиар буурсныг “BloombergNEF” тооцоолсон байна.
|
2024 онд уур амьсгалын технологийн хөрөнгө оруулалтын дүн дэлхийн хэмжээнд 40 хувиар буурсныг “BloombergNEF” тооцоолсон байна. »»
|
|
DeepSeek-ийг ашиглахыг хориглон хязгаарлаж буйтай холбогдуулан байр сууриа илэрхийлжээ 10:47 2 дугаар сарын 6-нд, БНХАУ-ын Гадаад Харилцааны Яамны хэвлэлийн төлөөлөгч Гүө Жякүнь хэвлэлийн бага хурал хийв.
|
2 дугаар сарын 6-нд, БНХАУ-ын Гадаад Харилцааны Яамны хэвлэлийн төлөөлөгч Гүө Жякүнь хэвлэлийн бага хурал хийв. »»
|
|
Жүжигчин Барби Сюг эцсийн замд нь үдлээ 13:31 Тайванийн алдарт жүжигчин Барби Сюг өнөөдөр эцсийн замд нь үдлээ. Түүний оршуулах Японд болж байгаа бөгөөд ойр дотных нь хүмүүс цуглан талийгаачид хүндэтгэл үзүүлэн, эмгэнэл илэрхийлжээ.
|
Тайванийн алдарт жүжигчин Барби Сюг өнөөдөр эцсийн замд нь үдлээ. Түүний оршуулах Японд болж байгаа бөгөөд ойр дотных нь хүмүүс цуглан талийгаачид хүндэтгэл үзүүлэн, эмгэнэл илэрхийлжээ. »»
|
|
БНХАУ АНУ-ын эсрэг хариу арга хэмжээ авахаа зарлав 17:46 Өчигдөр буюу 2-р сарын 4-нд БНХАУ-ын Худалдааны яам болон Сангийн яамнаас Хтус улс АНУ-ын эсрэг хэд хэдэн хариу
|
Өчигдөр буюу 2-р сарын 4-нд БНХАУ-ын Худалдааны яам болон Сангийн яамнаас Хтус улс АНУ-ын эсрэг хэд хэдэн хариу »»
|
|
Шведэд сургуулийн байранд гал нээсний улмаас 10 хүн амиа алджээ 12:03 СТОКХОЛМ, 2025 оны хоёрдугаар сарын 5 /DW/. Швед дэх насан туршийн боловсролын төвд нэгэн этгээд гал
|
СТОКХОЛМ, 2025 оны хоёрдугаар сарын 5 /DW/. Швед дэх насан туршийн боловсролын төвд нэгэн этгээд гал »»
|
|
Худалдааны дайн, тарифын дайнд ялагч байхгүй гэв 14:25 2-р сарын 1-нд АНУ-ын Засгийн Газар фентанилын асуудлыг үндэслэл болгож, АНУ-д экспортолж буй Хятадын
|
2-р сарын 1-нд АНУ-ын Засгийн Газар фентанилын асуудлыг үндэслэл болгож, АНУ-д экспортолж буй Хятадын »»
|
|
Конгод 7 хоногийн дотор 700 хүн амь үрэгдлээ 14:12 Конго улсын Гома хотод өнгөрсөн Ням гаригаас хойш ширүүн тулаан өрнөж байна. Тодруулбал, Руандагийн дэмжлэгтэй
|
Конго улсын Гома хотод өнгөрсөн Ням гаригаас хойш ширүүн тулаан өрнөж байна. Тодруулбал, Руандагийн дэмжлэгтэй »»
|
|
АНУ-ын Филадельфийн дүүрэгт эмнэлгийн онгоц осолджээ 10:40 Эмнэлгийн тээврийн жижиг онгоц АНУ-ын Филадельфийн дүүргийн зүүн хойд хэсэгт хэд хэдэн барилга байгууламжийг мөргөж,
|
Эмнэлгийн тээврийн жижиг онгоц АНУ-ын Филадельфийн дүүргийн зүүн хойд хэсэгт хэд хэдэн барилга байгууламжийг мөргөж, »»
|
|
Трамп: Худалдааны дайн АНУ-д ашигтай байх болно. Бид цаашид "тэнэг улс" байхгүй 10:37 АНУ-ын ерөнхийлөгч Дональд Трамп Канад, Мексик, Хятад улсуудын импортын бараанд татвар ногдуулж, худалдааны дайн эхлүүлсэн.
|
АНУ-ын ерөнхийлөгч Дональд Трамп Канад, Мексик, Хятад улсуудын импортын бараанд татвар ногдуулж, худалдааны дайн эхлүүлсэн. »»
|
|
|


|