 |
|
 |
|
Тайлагдашгүй орчлонгийн ойлгомжтой гариг эрхсүүд |
|
|
 |
|
 |
Тайлагдашгүй орчлонгийн ойлгомжтой гариг эрхсүүд
2019-11-12-2019 оны Нобелийн шагналыг юуны учир өгсөн бэ?-
Нобелийн хороо энэ жилийн физикийн салбарын шагналыг хүн бүхэнд маш ойлгомжтой одон орны нээлт хийгээд нэгэн цагт  “тэсэрсэн” Орчлон ертөнцөд далдлагдсан материйн хувь хэмжээ их болохыг харуулсан од эрхэс судлалын салбарын онолын бүтээлд хамтатган олгожээ. Энэ талаар tass.ru-д Иван Шуниний бичсэн нийтлэлийг орчуулан хүргэж байна. Швейцарийн одон орон судлаач Мишель Майор, Дидье Кело нар 1995 онд нартай төсөөтэй оддын тойрог зам дахь өвөрмөц гаригийг түүхэнд анх удаа нээсэн бөгөөд тэр цаг мөчөөс Нартай адил улайссан аварга том хийн оддыг Нарны аймгийн гаригуудтай адил биетүүд тойрон эргэдэг нь бид бүхэнд тодорхой болсон. Нобелийн шагналын хоёр дахь хэсгийг орчин үеийн орчлон судлалын суурь үндсийг бий болгосон онолын бүтээл туурвисан орчлонгийн үүсэл хөгжлийг судлаач Жим Пиблст олгожээ. Өөрөөр хэлбэл, орчлон ертөнцөд тоо томшгүй олон од эрхэс байдаг болохоор мөн тийм тооны маш олон гариг байдаг нь туйлын гайхалтай зүйл хэмээх ойлголтын төлөө гэсэн үг. Орчлонгийн дөнгөж таван хувь нь бидэнд харагдах бодисоор дүүрсэн, тэдгээр нь нэгэнтээ Агуу тэсрэлтийн дүнд буй болсон, улам бүр хурдтайгаар өргөжин тэлсээр байгаа ажээ. Үүний шалтгаан чухам юу болохыг бид одоо хүртэл мэдэхгүй. Гэхдээ энэ бол гарцаагүй болж байгаа зүйл, тэгэхдээ од эрхсийн үүсэл хөгжлийг судлаачдын хийгээд Жим Пиблсийн дүрслэн тайлбарлаж байгаагийн дагуу болж байгаа зүйл юм.
Бусад ертөнц
Өөр гариг ертөнц оршин байгаа талаар хүн төрөлхтөн маш эртнээс мэддэг байсан билээ. Тэдгээр гариг эрхэс нь та бидний амьдран суугаа гаригийн нэгэн адил биет гэдгийг бид мөн л хэдэн зуун жилийн өмнөөс ухаарч ойлгосон. Бүр XVIII зуунд Кант өөр гариг ертөнц дээр оюун ухаантнууд оршдог байх гэсэн санааг дэвшүүлж байжээ.
Түүний энэ санааг хүмүүс ерөнхийд нь ойлгон хүлээж авч байсан ажээ.1995 онд саран дээр хүн хэдийнээ хөл тавьж, “Вояжер” хөлгүүд нарны аймгийн хил хязгаар руу нисч, сансрын бусад хөлөг Ангараг (Марс), Сугар (Венера) гаригуудад хүрч очсон байсан юм. Эд бүхэн бол манай гариг дэлхийн нэгэн адил Нарны тойрог замд байрлах бөмбөлөг хэлбэртэй, дагуулууд бүхий биетүүд гэдгийг бид мэддэг байв. Тэдгээрийн хувьд бүх зүйл ойлгомжтой байсан. Алсын оддыг ч бид ерөнхийдөө манай Нартай төстэй биетүүд гэдгийг мэддэг байсан. Бөмбөлөг хэлбэртэй аварга том хий, голд нь халуун цөмийн урвал явагддаг. Харин тэдгээрт өөрийн гэсэн гаригууд байдаг болов уу. Эсвэл энэ тал дээр манай нарны аймаг (тогтолцоо) цор ганцаараа маш ховор содон юм болов уу. Чухам тийм болохоор бид өнөөг хүртэл “ногоон хүмүүстэй” таараагүй, өөр гариг эрхсээс ирэх ямар нэг дохио мэдээллийг хүлээж аваагүй юм болов уу.
Гэтэл 1995 онд энэ бүхэн өөрчлөгдсөн. Мишель Майор, Дидье Кело нар манай гариг дээр амьдарч байгаа хүн бүрт дэндүү ойлгомжтой нээлт хийсэн. Тэд нарны аймгаас гаднахь гариг бүхий од олсон. “Од-51 Пегаса” бол үндсэндээ манай нартай адил. “Гариг-51 Пегаса b” нь харин Бархасбадь гаригтай төстэй ажээ. Энэ өдөр хорвоо ертөнц ойлгомжтойгоор, өөрөөр хэлбэл Нарны аймаг бол тийм ч ховор содон зүйл биш, бусад одыг ч бас гаригууд тойрон эргэлддэг юм байна гэдэг ойлголтоор баяжсан. Мөн тэдгээр гаригийн зарим нь манай дэлхийтэй адилхан, заримд нь амьдрал үүсч (эсвэл байдаг) болох юм гэж хүлээх үндэслэл бий болсон.

© ESO/M. Kornmesser/Nick Risinger/CC BY 4.0/Wikimedia Commons
Үнэндээ бол тэдгээр гаригийг 1992 онд нээчихсэн аж. Гэхдээ тэдгээрийг нээсэн хүмүүс Нобелийн шагнал хүртээгүй юм байна. Москвагийн улсын их сургуулийн П. К. Штернбергийн нэрэмжит одон орон судлалын хүрээлэнгийн одон орон судлаач (астрофизикч) Сергей Попов ТАСС агентлагт өгсөн ярилцлагадаа хэрэв нарны аймгийн гаднахь гаригуудыг нээсний төлөө Нобелийн шагналыг хэзээ нэгэн цагт олгох ёстой байсан бол Майор, Кело нарт энэ шагнал очих ёстой гэдэгт ямар нэг эргэлзээ огт байгаагүй. Хэдэн жилийн өмнө тэднийг энэхүү шагналыг хүртэх боломжтой нэр дэвшигчид хэмээн шинжлэх ухааны хэмжилт хийж, Нобелийн шагнал гардуулахаас хэдхэн долоо хоногийн өмнө манай гаригийн “хамгийн нөлөө бүхий” эрдэмтдийн жагсаалтыг нийтлэх ажлыг эрхэлдэг компани /Clarivate Analytics/ -ийн мэргэжилтнүүд нэрлэж байжээ.
“Нарны төрлийн одны тухай үг хэллэг Нобелийн хорооны томьёололд хаанаас гарав? Бусад өрсөлдөгчийг зайлуулахын тулд үүнийг бий болгосон. 1992 онд нейтрон оддоос гурван гариг нээсэн юм.
Тэр үед нарны төрлийн одыг нартай төстэй од гэж үздэггүй байсан. Энэ бол нейтрон биш, харин жирийн л од гэж үзэж байсан” хэмээн астрофизикч Сергей Попов ярьж байна.
Нейтрон однууд бол Нартай огт адилгүй. Тэдгээр од маш өчүүхэн жижиг (диаметр нь дөнгөж хэдэн арван километр), гэхдээ маш нягт, масс ихтэй (нарны масстай харьцуулахуйц) аж. 90-ээд оны эхээр нээсэн Полтергейст дээр PSR 1257+12 пульсараас ионы маш хүчтэй урсгал байнга цацарч байдаг бөгөөд энэ нь хүнийг үхэлд хүргэх нөхцөл. Огт өөр од, огт өөр гариг учраас энэ тогтолцоог Нартай харьцуулах боломжгүй юм. Ийм одны дэргэд гариг үүсэх явдал маш ховор, зөвхөн нэр бүхий цөөн хэдэн пульсарын хувьд л гаригууд байдаг гэдгийг Нобелийн хороо өөрөө онцолж байгаа билээ. Нарны аймгийн гаднахь гаригуудыг өнөөдөр сард хэдэн арваар нь нээж байна гэвэл хэтрүүлэг болохгүй. Нээсэн гариг ертөнцийн тоо өнөөдөр хэдэн мянгаар тоологдож, дэлхийн араас нисч, тэнгэр огторгуйн зургийг эргэн тойронгүй (панорам зураг) авдаг ТESS дуран авайг сансарт гаргаснаас хойш шинэ од гаригийг нээж илрүүлэх хурд эрс нэмэгдсэн ажээ. NASA-гаас нийтэд ил тод гаргадаг одон орны ажиглалтын өгөгдөл баримтуудыг сайтар нягталж үздэг жирийн сонирхогч хэн боловч өнөөдөр тийм гаригийг нээж илрүүлэх боломжтой болжээ. Харин одоо тэдгээр гаригуудыг ердийн од хийгээд тэдгээрийг ажиглаж байгаа дуран авайн дундуур одыг тойрон эргэх гариг явж өнгөрөх зуур хэд хэдэн цуврал гэрэл зураг дээрх оддын гэрэл бүдгэрэн буурч байгаагаар нээн илрүүлж байна. Гэрэлтэж байгаа одны график зураг дээр толбо үүсэхийг олж илрүүлэхийн тулд техникийн өндөр бэлтгэлтэй одон оронч байх шаардлагагүй болсон байна.
Гэхдээ Майор, Кело нар өөрсдийн нээлтийг иймэрхүү дуран авай бий болохоос өмнө хийсэн аж. Тэдний нээлтийг спектрографын тусламжтайгаар хийсэн. Ажиглаж байсан оддын нэг болох “51. Пегаса”-гийн спектрограмм дөрөв хоногийн давтамжтайгаар хэлбэлзэж байгааг эрдэмтэд олж илрүүлснээр тухайн од нь дэлхий рүү нэг ойртож, нэг холдож байгааг харуулж байгаа хэрэг. Үүнийг хэрхэн тайлбарлаж болох вэ. Жишээлбэл, Дэлхий ван (Плутон) гаригийн нэг цэгийг тойрон түүний дагуул Харон эргэдгийн нэгэн адил тэрхүү од хангалттай масс ихтэй ямар нэг обьектын гол төвийг тойрон эргэж байгаагаар үүнийг тайлбарлана. Гариг өөрийнхөө одыг “даялуулж”, одны спектр нь тэр хэрээр одыг холдоход “улаарч”, ойртоход “цэнхэртэх” ажээ. Майор, Кело нар урьд өмнө нь танигдаагүй, тэгэхдээ маш түгээмэл хэв шинж болох манай Бархасбадь гариг шиг том, Буд гаригаас илүү наранд ойрхон, мөн масс ихтэй агуу том хийн халуун бархасбадийг нээжээ гэдгийг одоо бид мэдэх болов. Энэхүү гаригийн гадаргуугийн температур нь Кельвины 1300 орчим градус, энэ бол Бархасбадийнхаас 100 дахин илүү гэсэн үг. Майор, Кело нар өгүүллээ нийтлүүлснээс хойш нэг жилийн дараа бусад иймэрхүү гариг болох “70 Охин” (Дева), “47 Их долоон бурхан” одын халуун бархасбадийг тус тус нээжээ. 2000 он гэхэд шинээр нээсэн Нарны аймгийн гаднахь гаригийн тоо 34 болов. Одоо энэ тоо дөрвөн мянгыг давжээ. Тэдгээрийг нээсэн тухай мэдээ одоо гайхаш төрүүлэхээ нэгэнт больжээ. Сэтгүүлчид ч тэдгээр одны тухай бичиж нийтлэхээ больсон байна.
Тайлагдашгүй Орчлонгийн төлөө олгосон шагнал
Нобелийн шагналын хоёр дахь хэсгийг “Орчлон судлалд онолын нээлт хийсэн учир” гэсэн томьёоллоор Жим Пиблст олгосон. Пиблст хамааруулж болох тэрхүү нээлтүүд нь ямар нэг зүйлээр бидэнд бүр хэвийн зүйл болсон маш ойлгомжтой нарны аймгийн гаднах гаригуудыг бодвол зарим талаараа судалгааны нөгөө зах нь юм.
The Astrophysical Journal Letters сэтгүүлийн 1965 оны тавдугаар сарын дугаарт радиоастрономч Арно Пензиас, Роберт Вильсон нар /it starts with a bang/ Их тэсрэлтийн цуурайг сонсох боломж олдсон тухайгаа тайлагнажээ. Пензиас, Вильсон нар өмнөө ийм том зорилт тавиагүйг анхаарууштай. Тэд эхэндээ “Эхо” хиймэл дагуултай холбоо барих зорилгоор ашиглаж байгаад дараа нь өөр хиймэл дагуул хөөргөсний улмаас Беллийн лабораториудад (тухайн үеийн теле холбоо харилцааны томоохон компани, одоо Nokia-д хамаарах) хэрэггүй болсон радиоантенныг өөрсдийн мэдэлд авмагцаа галактик (оддын ай) хоорондын орон зайг ажиглахаар бэлтгэж байжээ.
Эрдэмтэд төхөөрөмжийг боловсронгуй болгож ажиглалт явуулахаар оролдож эхэлжээ. Гэтэл тэдний хэмжилтэд эх сурвалжийг нь тодорхойлж чадаагүй богино долгионы дуу чимээ байнга саад болсоор байжээ. Одон орон судлаачид хэд хэдэн таамаг дэвшүүлсэн байна. Эхэндээ тэд Нью-Йоркийн цахилгаан соронзон бохирдол эфирийг дүүргэж байна гэж бодсоноо дараа нь ойролцоо хаа нэгтээ цэрэг дайны туршилт хийж байгаа байх гэж үзэв. Эцэст нь антеннууд дээр тагтаанууд үүрлэснээс хамаг хэрэг болж байна гэж ч таамаглаж байв.
Антенныг угааж цэвэрлэн тагтаануудыг буудаж устгасан ч тус болсонгүй
Харин Их тэсрэлтийн онолыг туршилтаар баталгаажуулах эрэл хайгуул хийж байсан мэргэжил нэгт одон орон судлаач нөхөд – Роберт Диккегийн бүлэг тэдэнд тус болжээ. Пензиас, Вильсон нарын баримт сэлтийг өнгөц хараад Дикке багийнхныхаа хамт өндөр давтамжтай сансрын туяаны араас нэхэн хөөх ажлаа эхлүүлэлгүйгээр зогсох хэрэгтэй болжээ гэдгийг ойлгосон. Учир нь алсын оддыг ажиглах гэсэн юунд ч эргэлзээгүй радиоастраномчдод саад болж байсан зүйл нь харин энэ л байжээ. Вильсон, Пензиас нарын баримт сэлтийг Орчлон судлалын үүднээс тайлбарласан Диккегийн бүлгийн өгүүлэл “Астрофизикийн сэтгүүл”-ийн нэгэн дугаарт нийтлэгджээ. Түүгээр ч барахгүй Беллийн радиоастрономчдын баримт сэлтэд аль эртнээс эрэн сурвалжилж байсан Их тэсрэлтийн “цуурай” буюу өндөр давтамжтай сансрын туяа бүртгэгдэж байна гэсэн дүгнэлтийг чухамхүү онолчид хийжээ, Пензиас, Вильсон нарын өгүүлэлд “Температурын баримт сэлт дэх ажиглагдаж байгаа дуу чимээний талаарх боломжит тайлбарыг Дикке, Пиблс, Ролл, Вилькинсон нарын өгүүлэлд өгсөн байна” хэмээн бичсэн байна.
Радиоастрономчдын баримт сэлт нь Георгий Гамовын “халуун Орчлон ертөнц” -ийн орчлонгийн загварт багтаж байгаа болохыг өөрийнхөө бүтээлд онолчид харуулжээ. Орчлон өөртөө агуулагдах бүхий л элементүүдийн хамт үүсэн буй болохын тулд эхлээд тэрээр өөрийнхөө түүхийн эхэнд Кельвины хэдэн мянган градус температурт халаагдсан байх шаардлагатай байсан хэмээн 1948 онд Гамов өгүүлсэн байдаг. Тэрээр мөн энэхүү төлөв байдлын “цуурай” өнөөг хүртэл ажиглагдах ёстой, бүдүүвчилж хэлбэл, Орчлон ертөнц, түүний алив цэгийн хувьд тэгтэй ойролцоо температур байх ёстой хэмээн урьдчилсан таамаг дэвшүүлж байв. Энэ нь хий хоосны температур гэсэн үг. Тухайлбал энэ температур нь Гамовын үнэлгээгээр абсолют тэгээс Кельвины гурван градусаар илүү байх ёстой. Түүнийг Вильсон, Пензиас нар барьж авсан бөгөөд харин Дикке Пиблстэй хамтарч тодорхойлжээ.
Энэхүү өгүүллийн хоёр дахь зохиогч нь Пиблс, бодит үнэнээрээ бол онолын бүхий л ажлын гол “зүтгүүр” нь байсан бөгөөд Нобелийн шинэхэн шагналтан маань эрдэм шинжилгээний удирдагчийнхаа дэвшүүлсэн санааны бартаат жимээр урагшилсаар байсан аж. Туршин судлаач Вильсон, Пензиас нар 1978 онд Нобелийн шагналтан болцгоосон. Дашрамд тэмдэглэхэд тухайн оны шагналын хоёр дахь хэсгийг хэт бага температурын физикийн бүтээлд нь Петр Капицад олгож байжээ. Өндөр давтамжит сансрын туяаны бүтээлээр онолчид өнөөг хүртэл шагнал хүртээгүй байгаа билээ. Дээр дурдсан өгүүлэлд эрдэмтэд ихэнх хэсгийг нь бид ажиглаж байгаа орчлон ертөнцөд бид бүхний дассан материйн хэлбэрийн ямар хувь хэмжээ байх ёстой вэ гэдгийг үнэлжээ. Матери гэдэгт хэдийгээр бид бүрэн дүүрэн итгэл үэмшилгүй ч гэсэн хар биш бүх зүйл орно гэдгийг хэлэхийг хүсэх боловч хэрэв матери нь далдлагдсан энергийн бүрэлдэхүүнд орж байгаа бол эрт орой нэгэн цагт бид тэдгээрийг илрүүлэх бололцоотой. Мөн онд бичсэн өгүүлэлдээ Пиблс “галактикийн бүрдэлтэд чухал хүчин зүйл нь Орчлон ертөнц дэх хар биеийн туяа цацрах явдал байж болох юм” (black body-radiation content in the universe) – хэмээн өгүүлжээ. Ер нь та бүхэн хэзээ нэгэн цагт хар матери, далдлагдсан энергийн тухай сонсож байсан уу? Тийм ээ, Пиблс яг л тэдгээрийн тухай өгүүлж байгаа юм. Орчлон ертөнцийн тухай төсөөллийн орчин үеийн стандартыг ΛCDM (“лямбда-сидиэм” хэмээн уншигддаг) загвар хэмээн нэрлэдэг. Онолч Пиблсийн бүтээлүүд энэхүү загварын үндэс болсон юм. Уг загварыг орчин үеийн төлөв байдалд хүргэсэн хүмүүсийн нэг нь тэр мөн бөгөөд сүүлийн арваад жилийн дотор астрофизикийн ухааны дэвшүүлсэн онолын олон санаа чухамхүү түүний гараар бичсэн бүтээлүүдтэй холбоотой ажээ.
Орчлон ертөнцийн агуулж байгаа бүх зүйлийн тав орчим хувь нь бидий ажигладаг матери юм. Одод, мананцрууд, та биднийг оролцуулсан өчүүхэн жижиг бүх обьект бодитой.Үлдсэн нь 95 хувь нь өнөөх “лямбда-сидиэм” буюу далдлагдсан энерги юм. “Ердийн” материйн зэрэгцээ Орчлон ертөнцийн 69 хувийг далдлагдсан энерги, 26 хувийг далдлагдсан матери дүүргэдэг.
Нэгэн цагт Орчлон ертөнц үүссэн бөгөөд энэ үзэгдлийг Их тэсрэлт хэмээн нэрлэдэг. Их тэсрэлтийн “цуурай” энэ бол абсолют тэгээс ялгаатай температур, өргөжин тэлсээр байгаа Орчлон ертөнцийн бүхий л орон зайд түгэн тархсан өндөр давтамжтай сансрын туяа юм. “Тэсэрч тэлсээр байгаа” Орчлон ертөнц халуун бөгөөд жигд бус өргөжин тэлсээр байсан, чухам тийм болохоор түүний хаа нэгтээ бодис их, зарим хэсэгт хов хоосон байна.

© NASA/WMAP Science Team/Public domain/Wikimedia Commons
Орчлон ертөнц өргөжин тэлсээр байна, тэхдээ улам бүр өсөн нэмэгдэх хурдаар тэлж байна, үүнд далдлагдсан энерги, “лямбда” буруутай. Энэ бол оргүй үг биш, яагаад гэвэл энэхүү өргөсөлтийн хурд жигд бус, өөрөөр хэлбэл, Орчлон ертөнцийн янз бүрийн цэг хэсэгт ялгаатай байна. Далдлагдсан матери (cold dark matter, CDM) “хар” байдаг нь ердийн бодистой огт харилцан үйлчилдэггүй, тийм учраас манай багаж хэрэгсэлд яагаад ч бүртгэгддэггүй, харин “хүйтэн” байгаа нь гэрлийн хурдаас бага хурдаар хөдөлж байгаа учраас тэр. Тэрээр “хүйтэн”, удаан болохоор галактикууд “ямар нэг” агуу том зүйлийн хэлтэрхий шиг бус, харин бодис, массыг хуримтлуулан томорсоор байдаг. Эцэст нь хэлэх зүйл. Их тэсрэлтийн улмаас үүсч, бодис, далдлагдсан матери, далдлагдсан энергиэс бүрдэж, улам бүр өргөжин тэлсээр байгаа Орчлон ертөнц бол нэгэн төрөл. Тийм учраас улам хурдан, эцэс төгсгөлгүй өргөжин тэлсээр байх болно.
Энэ бүх дүр зургийг тайлбарлан таниулахад маш олон тооны онолч эрдэмтэн оролцсоны дотор Оросын эрдэмтэд ч бас бий. Пиблсийн нэрийн хамт нэгэн эгнээнд Фридман, Гамов, Зельдович, Сюняев, Лифшиц нарын нэр бас орно. Өнөөдөр Пиблс зарим талаар бүгдийн өмнөөс шагнал хүртсэн нь тэр зүгээр л орчин үеийн Орчлон судлалын бүхий л суурь судалгаагаар идэвхтэй ажиллаж, бүгдэд нь өөрийн хувь нэмрээ оруулсантай холбоотой. Дан ганц Жим Пиблсийн бодож олсон Орчлон ертөнцөд бид амьдраагүй нь мэдээж. Тэрээр “аварга том гигантуудын” мөрөн дээр зогссон төдийгүй, бусадтай нэгэн эгнээнд зогсч байсан юм. Гэхдээ тэр энд ч, тэнд ч, бас өөр хаа нэгтэйд ямар нэг зүйл хийж чадсан. Тэр нэгэн өглөө Нобелийн хорооны төлөөлөл болон сэтгүүлчидтэй утсаар ярилцахдаа Пиблс ямар нэг тодорхой ганц зүйлээр онцолж түүнийг гавьяа байгуулснаар тооцох нь төвөгтэй: – “Энэ бол насан турш үргэлжилсэн урт удаан хугацааны ажил байсан” – гэж хэлсэн.
Орчлон ертөнцөд болж байгаа чухам тэр бүх зүйл ямаршуу байдлаар явагдаж байгаа талаар бид өнөөг хүртэл бараг ойлголтгүй шахам байгаа. Ажиглалтын янз бүрийн аргуудаар бол түүний өргөжин тэлэлтийн хурд ялгаатай.
Манай галактикийн хувьд илүү хурдтай юм шиг байвч бусад галактикийн хувьд удаан байх жишээтэй. Тийм байх ёсгүй атал баримт сэлт ийм л байна. Далдлагдсан материйн тасархайг барьж авч чухам юу болохыг нь олж таних боломж одоо хүртэл бидэнд олдоогүй. Гэхдээ бид Орчлон ертөнц өргөжин тэлж байгааг мэднэ. Ямар нэг зүйл галактикуудыг тал тал тийш нь түлхэж байгааг, тэгэхдээ улам бүр хүчтэй түлхсээр байгааг бид мэднэ. Бидний мэддэг материас ялгаатай өөр ямар нэгэн зүйл байгааг бид бас мэднэ. Бидний ажиглаж болдог таван хувийн материд яг юу болоод байгааг бид бүр илүү сайн мэднэ. Тэдгээрийн тоонд оддыг тойрон эргэх гаригууд хамаарна. Эдгээр гаригууд бол Нарны аймгийн хувьд тийм ч сонин содон зүйл биш ээ. Тэд яг л манай гаригуудтай адилхан. Тэгэхээр, магадгүй, Орчлон ертөнцийн байгууламжийн талаар бид ганцаараа толгой өвтгөөгүй юм биш үү.
Орчуулж бэлтгэсэн Д.ЭНХЭЭ Орчуулгын редактор Л.Бямбажаргал
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
|
Тайлагдашгүй орчлонгийн ойлгомжтой гариг эрхсүүд |
|
|
|
Bolod.mn |
|
Сэтгэгдэл (0) |
|
Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу. Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно |
|
|
|
|

Наадмын нээлт, хаалтыг 21 аймгийн төв талбайд шууд дамжуулна 16:30 Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах хорооны ээлжит хуралдаанаар Тулгар төрийн 2234, Их Монгол Улсын 819,
|
Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах хорооны ээлжит хуралдаанаар Тулгар төрийн 2234, Их Монгол Улсын 819, »»
|
|
Өсвөр насны хүүхдүүд гудамжинд танхайрсан үйлдлийг шалгаж байгаа 16:02 Зайсангийн Оргил худалдааны төв орчимд 12-16 насны согтуу хүүхдүүд танхайрсан зураг, бичлэг олон нийтийн сүлжээнд цацагдсан.
|
Зайсангийн Оргил худалдааны төв орчимд 12-16 насны согтуу хүүхдүүд танхайрсан зураг, бичлэг олон нийтийн сүлжээнд цацагдсан. »»
|
|
Наадмын нээлтийн тоглолтыг 7 дугаар сарын 11-ний 21:00 цагт дахин тоглоно 14:19 Тулгар төрийн 2234 жил, Их Монгол Улсын 819 жил, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 114,
|
Тулгар төрийн 2234 жил, Их Монгол Улсын 819 жил, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 114, »»
|
|
“Хүннү Эйр” Улаанбаатар–Эрээн чиглэлийн нислэгийг 7-р сарын 10-ноос өдөр бүр эхлүүлнэ 00:09 2025 оны 7-р сарын 3, Улаанбаатар — Монголын иргэний агаарын тээврийн “Хүннү Эйр” ХХК энэ сарын 10-наас эхлэн Улаанбаатар-Эрээн чиглэлийн шууд нислэгээ өдөр бүрийн тогтмол давтамжтайгаар сэргээхээр болсноо мэдэгдлээ.
|
2025 оны 7-р сарын 3, Улаанбаатар — Монголын иргэний агаарын тээврийн “Хүннү Эйр” ХХК энэ сарын 10-наас эхлэн Улаанбаатар-Эрээн чиглэлийн шууд нислэгээ өдөр бүрийн тогтмол давтамжтайгаар сэргээхээр болсноо мэдэгдлээ. »»
|
|
ЦЕГ: Хар тамхитай тэмцэх газрын алба хаагчид PLAYTIME болж буй тухайн газар ажиллаж байгаа 15:37 Өчигдөр буюу пүрэв гарагт жил бүр болдог PLAYTIME хөгжмийн фестивал арга хэмжээ Налайх дүүргийн нутагт гурав хоног
|
Өчигдөр буюу пүрэв гарагт жил бүр болдог PLAYTIME хөгжмийн фестивал арга хэмжээ Налайх дүүргийн нутагт гурав хоног »»
|
|
НӨАТ-ын буцаан олголтыг энэ сард иргэдийн дансанд шилжүүлнэ 15:32 2025 оны хоёрдугаар улирал буюу 4, 5, 6-р сарын төлбөрийн баримтаа долдугаар сарын 8-ны 23:59:59 цагаас өмнө
|
2025 оны хоёрдугаар улирал буюу 4, 5, 6-р сарын төлбөрийн баримтаа долдугаар сарын 8-ны 23:59:59 цагаас өмнө »»
|
|
Сэлбэ хотын орон сууцжуулах төслийн шинэчилсэн таван багц тендерийг зарлалаа 15:08 Сэлбэ хотын орон сууцжуулах төслийн 3, 4 дүгээр багц тендерийг задалж, тав хувааж зарлана гэдгийг өнгөрсөн долоо
|
Сэлбэ хотын орон сууцжуулах төслийн 3, 4 дүгээр багц тендерийг задалж, тав хувааж зарлана гэдгийг өнгөрсөн долоо »»
|
|
ХӨСҮТ: 10-14 насны 4591 хүүхэд улаанбурханаар өвджээ 14:20 Xалдварт өвчин судлалын үндэсний төвөөс гаргасан мэдээллээр, 2025 оны долдугаар сарын 4-ны байдлаар улаанбурхан
|
Xалдварт өвчин судлалын үндэсний төвөөс гаргасан мэдээллээр, 2025 оны долдугаар сарын 4-ны байдлаар улаанбурхан »»
|
|
И.Цэлмүүн шатрын өсвөрийн дэлхийн цомоос медаль хүртсэн анхны тамирчин болов 14:11 Гүрж улсын Батуми хотод шатрын 8, 10, 12 насныхны Дэлхийн цомын тэмцээн зургадугаар сарын 22-ноос долоодугаар
|
Гүрж улсын Батуми хотод шатрын 8, 10, 12 насныхны Дэлхийн цомын тэмцээн зургадугаар сарын 22-ноос долоодугаар »»
|
|
Бусдыг хутгалсан гэх этгээдүүдийг хяналтын камерын тусламжтай олж тогтоон мөрдөн шалгаж байна 10:34 Энэ оны 07 дугаар сарын 03-ны өдөр цахим орчинд “Үл таних этгээд дүүг минь зөрж өнгөрөхдөө хутгалсан байна” гэх мэдээлэл нийтлэгдсэн.
|
Энэ оны 07 дугаар сарын 03-ны өдөр цахим орчинд “Үл таних этгээд дүүг минь зөрж өнгөрөхдөө хутгалсан байна” гэх мэдээлэл нийтлэгдсэн. »»
|
|
Ээлжийн амралтын мөнгөө дутуу авбал маргаан таслах комиссоор шийдүүлэх боломжтой 10:32 –Зарим хүмүүс ээлжийн амралтын мөнгө нь бодсоноос нь бага орсон гээд байдаг. Үндсэн цалингаас нь ээлжийн амралтын
|
–Зарим хүмүүс ээлжийн амралтын мөнгө нь бодсоноос нь бага орсон гээд байдаг. Үндсэн цалингаас нь ээлжийн амралтын »»
|
|
Сэлэнгэ аймгийн Баянгол сумын нутагт гарсан түймрийг бүрэн унтраалаа 10:07 Сэлэнгэ аймгийн Баянгол сумын Баян багийн “Хар морьт” гэдэг газар гарсан ойн гал түймрийг өнөөдөр /2025.07.03/ 13:41
|
Сэлэнгэ аймгийн Баянгол сумын Баян багийн “Хар морьт” гэдэг газар гарсан ойн гал түймрийг өнөөдөр /2025.07.03/ 13:41 »»
|
|
Labubu-г бүтээгч Хятадын хамгийн залуу тэрбумтан боллоо 10:01 “Pop Mart” компанийн тэргүүн, 38 настай Ван Нин Хятадын хамгийн баян 10 хүний тоонд багтаж, улсынхаа хамгийн залуу тэрбумтан болжээ.
|
“Pop Mart” компанийн тэргүүн, 38 настай Ван Нин Хятадын хамгийн баян 10 хүний тоонд багтаж, улсынхаа хамгийн залуу тэрбумтан болжээ. »»
|
|
Ой, хээрийн гал түймэртэй тэмцэх, шуурхай хариу арга хэмжээ авахад шаардлагатай 6,7 тэрбум төгрөгийг Засгийн газрын нөөц сангаас гаргана 09:53 Засгийн газрын ээлжит бус хуралдаан боллоо.
|
Засгийн газрын ээлжит бус хуралдаан боллоо. »»
|
|
Хятадын эрдэмтэд хүчирхэг шинэ оптик тооцоолох чип бүтээжээ 17:48 Хятадын эрдэмтэд тооцоолол хийхдээ цахилгааны оронд гэрэл ашиглаж ажилладаг компьютерийн чипийг бүтээжээ.
|
Хятадын эрдэмтэд тооцоолол хийхдээ цахилгааны оронд гэрэл ашиглаж ажилладаг компьютерийн чипийг бүтээжээ. »»
|
|
Ливерпулийн довтлогч Диого Жота 28 насандаа таалал төгслөө 17:44 Английн Премьер лигийн аварга Ливерпуль багийн довтлогч Диого Жота Испанид автомашины ослоор өөд боллоо.
|
Английн Премьер лигийн аварга Ливерпуль багийн довтлогч Диого Жота Испанид автомашины ослоор өөд боллоо. »»
|
|
Өсвөрийн шатарчдын “Дэлхийн цом” тэмцээнээс И.Цэлмүүн хүрэл медаль хүртжээ 17:36 Монгол Улсын дөрвөн удаагийн аварга шатарчин И.Цэлмүүн өсвөрийн шатарчдын “Дэлхийн цом” тэмцээнээс хүрэл медаль хүртсэн байна.
|
Монгол Улсын дөрвөн удаагийн аварга шатарчин И.Цэлмүүн өсвөрийн шатарчдын “Дэлхийн цом” тэмцээнээс хүрэл медаль хүртсэн байна. »»
|
|
Үндэсний их баяр наадамд зодголох бөхчүүдийн бүртгэл даваа гаригт эхэлнэ 16:22 Тулгар төрийн 2234, Их Монгол Улсын 819, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 114,
|
Тулгар төрийн 2234, Их Монгол Улсын 819, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 114, »»
|
|
II улирлын баримтаа энэ сарын 8-ны дотор бүртгүүлж, НӨАТ-ын буцаан олголт авна 16:07 2025 оны хоёрдугаар улирлын төлбөрийн баримтаа долоодугаар сарын 8-ны 23:59:59 цагаас өмнө амжиж бүртгүүлэн НӨАТ-ын буцаан олголтын урамшууллаа авна.
|
2025 оны хоёрдугаар улирлын төлбөрийн баримтаа долоодугаар сарын 8-ны 23:59:59 цагаас өмнө амжиж бүртгүүлэн НӨАТ-ын буцаан олголтын урамшууллаа авна. »»
|
|
Хойд Солонгос улс аялал жуулчлалын шинэ бүсээ нээв 15:46 Хойд Солонгос улс зургадугаар сарын 24-ний өдөр Вонсан Калма аялал жуулчлалын бүсийг нээлээ. Далайн эргийн шинэ
|
Хойд Солонгос улс зургадугаар сарын 24-ний өдөр Вонсан Калма аялал жуулчлалын бүсийг нээлээ. Далайн эргийн шинэ »»
|
|
Чансаатай хөгжлийг дэмжиж буй Өвөр Монголын практик 14:58 ХКН-ын төв хорооны ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ши Жиньпин 2023 оны 06-р сард ӨМӨЗО-нд дөрөв дэх удаа ажиллаж, Өвөр Монголын ажлыг удирдан чиглүүлэв. Ши Жиньпин дарга:
- Бид ХКН-ын төв хорооноос ӨМӨЗО-нд авч буй стратегийн бодлогыг тууштай баримталж, хөгжлийн шинэ үзэл баримтлалыг бүрэн, үнэн зөв, иж бүрэн хэрэгжүүлэх ёстой. Чансаатай хөгжлийг ахиулах үндсэн зорилтод анхаарлаа хандуулан, Хятадын үндэстнүүдийн хамтын цогцын ухамсрыг бэхжүүлж, хөгжил, аюулгүй байдалд адилхан ач холбогдол өгөх ёстой. Экологийг тэргүүнд тавих ногоон хөгжлийн чиг баримжааг баримталж, хөгжлийн шинэ хэв маягийг бий болгоход идэвхтэй нэгдэж, үйлчилнэ. "Экологийн болон аюулгүйн халхавч", "Хоёр бааз", "Нэг гүүрэн гарц"-ын бүтээн байгуулалтад шинэ амжилт үзүүлж, Өвөр Монголд Хятад маягийн орчин үеийн шинэчлэлийн шинэ хуудсыг нээх ёстой гэж онцоллоо.
|
|
2025 оны Зуны Давосын форум дах ”Хятадын хэв маяг” 14:55 2025 оны Зуны Давосын форумын үеэр Тяньжинь хот хамгийн сүүлийн үеийн технологи, ухаалаг үйлдвэрлэл, түүхэн соёл, хотын өнгө үзэмж зэрэг олон төрлийн сэдвийг хамарч, үүний зэрэгцээ соёлын биет бус өвийн гайхамшигт төслүүд, соёл урлагийн тоглолт, тусгай хоолны амталгаа болон бусад арга хэмжээнүүд зохион байгуулж, өнгөрсөн ба одоо үеийг хослуулсан, нээлттэй, хүртээмжтэй байдал, инновац ба дэвшлийг агуулсан "Хятадын хэв маяг"-ийг зочдод мэдрүүлсэн байна.
|
2025 оны Зуны Давосын форумын үеэр Тяньжинь хот хамгийн сүүлийн үеийн технологи, ухаалаг үйлдвэрлэл, түүхэн соёл, хотын өнгө үзэмж зэрэг олон төрлийн сэдвийг хамарч, үүний зэрэгцээ соёлын биет бус өвийн гайхамшигт төслүүд, соёл урлагийн тоглолт, тусгай хоолны амталгаа болон бусад арга хэмжээнүүд зохион байгуулж, өнгөрсөн ба одоо үеийг хослуулсан, нээлттэй, хүртээмжтэй байдал, инновац ба дэвшлийг агуулсан "Хятадын хэв маяг"-ийг зочдод мэдрүүлсэн байна. »»
|
|
УИХ-ын гишүүн П.Сайнзориг Counter strike-2 тоглоомын дэлхийн аваргын дэд байрт шалгарсан “THE MONGOLZ” багийн тамирчидтай уулзлаа 13:36 АНУ-д болсон Countre strike-2 энэ оны эхний дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс Монголын The MongolZ баг Ази тивээс
|
АНУ-д болсон Countre strike-2 энэ оны эхний дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс Монголын The MongolZ баг Ази тивээс »»
|
|
Унадаг дугуйтай бага насны хүүхэд замын хөдөлгөөнд оролцож байх үедээ ачааны машинд дайруулж, амь насаа алджээ 13:27 Энэ оны 06 дугаар сарын 27-ны өдөр Увс аймгийн цагдаагийн газарт “Гурван замын уулзварт ачааны автомашин унадаг
|
Энэ оны 06 дугаар сарын 27-ны өдөр Увс аймгийн цагдаагийн газарт “Гурван замын уулзварт ачааны автомашин унадаг »»
|
|
Японы хаан Монголд айлчлах үеэрээ Япон цэргүүдийн булшийг эргэнэ гэв 11:58 Японы Цог Жавхлант Эзэн хаан, Эрхэм Дээд хатны хамт энэ сарын 6-ны өдрөөс Монгол Улсад төрийн айлчлал хийхтэй
|
Японы Цог Жавхлант Эзэн хаан, Эрхэм Дээд хатны хамт энэ сарын 6-ны өдрөөс Монгол Улсад төрийн айлчлал хийхтэй »»
|
|
P. Diddy-г хүнд гэмт хэргүүдэд буруугүй гэж үзжээ 11:22 ВАШИНГТОН, 2025 оны зургаадугаар сарын 3 /DW/. P.Diddy, Puff Daddy, Diddy гэсэн тайзны нэрээр алдаршсан Америкийн
|
ВАШИНГТОН, 2025 оны зургаадугаар сарын 3 /DW/. P.Diddy, Puff Daddy, Diddy гэсэн тайзны нэрээр алдаршсан Америкийн »»
|
|
Ойн түймэр 77.1 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байна 10:17 Улсын хэмжээнд өнөөдөр /2025.07.02/ 11:00 цагийн байдлаар Сэлэнгэ аймгийн Хүдэр суманд-2, Баянгол, Алтанбулаг суманд
|
Улсын хэмжээнд өнөөдөр /2025.07.02/ 11:00 цагийн байдлаар Сэлэнгэ аймгийн Хүдэр суманд-2, Баянгол, Алтанбулаг суманд »»
|
|
Далай лам дахин төрнө гэдгээ зарлаж, хойд дүрийг нь зөвхөн Гадэн Подран сан хайх эрхтэй гэв 09:45 Төвөдийн оюун санааны удирдагч Далай лам лхагва гарагт мэдэгдэхдээ, өөрийн нас барсны дараа дахин төрнө гэж баталж,
|
Төвөдийн оюун санааны удирдагч Далай лам лхагва гарагт мэдэгдэхдээ, өөрийн нас барсны дараа дахин төрнө гэж баталж, »»
|
|
Хэт халалтын улмаас Франц сургуулиудын үйл ажиллагааг зогсоож, Итали гадаа ажиллахыг хязгаарлав 09:44 Европт хэт халалт эхэлсний улмаас Франц сургууль, цэцэрлэгүүдийн үйл ажиллагааг зогсоож, Итали гадаа ажиллахыг хязгаарласан байна.
|
Европт хэт халалт эхэлсний улмаас Франц сургууль, цэцэрлэгүүдийн үйл ажиллагааг зогсоож, Итали гадаа ажиллахыг хязгаарласан байна. »»
|
|
”Солонго ярилцлага”|Г.Баатар: Тэнгэрлэг сайхан аав минь 17:34
|
|
“Бүс ба Зам - Гэрэлт аялал” үргэлжилсээр 17:18 “Бүс ба Зам - Гэрэлт аялал” Монгол улс дахь төслийн 2025 оны үйл ажиллагаанд хамрагдахаар Монгол Улсын нүдний болор цайх өвчтэй 121 хүн 06 дугаар сарын 20-ны өдөр Эрээн боомтоор Хятад улсад иржээ.
|
|
Авлига авсан ХХЕГ-ын Нууцын албаны ажилтнуудын 2 жил нийтийн албанд томилогдох эрхийг хасаж, ₮6 саяар торголоо 15:18 Хил хамгаалах ерөнхий газар (ХХЕГ)-ын Нууц, мэдээллийн аюулгүй байдлын албаны Бүртгэлийн нэгдсэн системийн
|
Хил хамгаалах ерөнхий газар (ХХЕГ)-ын Нууц, мэдээллийн аюулгүй байдлын албаны Бүртгэлийн нэгдсэн системийн »»
|
|
Долдугаар сард ЦАГ АГААР ямар байх вэ? 13:17 Цаг уурын байгууллагаас долдугаар сард нутгийн өмнөд хэсэг болон говийн аймгуудын нутгаар бороо хур ихтэй байх төлөвтэй байгааг мэдээлжээ.
|
Цаг уурын байгууллагаас долдугаар сард нутгийн өмнөд хэсэг болон говийн аймгуудын нутгаар бороо хур ихтэй байх төлөвтэй байгааг мэдээлжээ. »»
|
|
BTS хамтлаг 2026 онд шинэ цомог, дэлхийн аялан тоглолтоор эргэн ирнэ 12:49 Мягмар гарагийн /2025.07.01/ орой Өмнөд Солонгосын алдарт BTS хамтлаг ирэх жил эргэн эрэлтээ хийнэ гэж Weverse
|
Мягмар гарагийн /2025.07.01/ орой Өмнөд Солонгосын алдарт BTS хамтлаг ирэх жил эргэн эрэлтээ хийнэ гэж Weverse »»
|
|
Путин, Макрон нар гурван жилийн дараа дахин утсаар ярилаа 12:47 ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин, Францын Ерөнхийлөгч Эммануэль Макрон нар долдугаар сарын 1-ний өдөр утсаар
|
ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин, Францын Ерөнхийлөгч Эммануэль Макрон нар долдугаар сарын 1-ний өдөр утсаар »»
|
|
“Дээлтэй Монгол” наадам энэ сарын 8-нд болно 10:33 Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газар, нийслэлийн Аялал жуулчлалын газар, Соёл, Спорт, Аялал жуулчлал,
|
Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газар, нийслэлийн Аялал жуулчлалын газар, Соёл, Спорт, Аялал жуулчлал, »»
|
|
Дэлгүүрийн худалдагчийг зодсон эрэгтэйг 48 цаг саатуулжээ 09:06 Цагдаагийн байгууллагад энэ оны 06 дугаар сарын 27-ны өдрийн 22:40 цагт Дундговь аймгийн Сайнцагаан сумын 7-р багийн
|
Цагдаагийн байгууллагад энэ оны 06 дугаар сарын 27-ны өдрийн 22:40 цагт Дундговь аймгийн Сайнцагаан сумын 7-р багийн »»
|
|
Нагоя башёд Монголын 20 бөх барилдана 08:45 Японы сумо бөхийн холбооноос ирэх сарын 13-нд эхлэх Нагоя башёгийн банцүкэг өчигдөр зарлаж манай улсаас 20 бөх дөрвөн зиндаанд зодоглох юм.
|
Японы сумо бөхийн холбооноос ирэх сарын 13-нд эхлэх Нагоя башёгийн банцүкэг өчигдөр зарлаж манай улсаас 20 бөх дөрвөн зиндаанд зодоглох юм. »»
|
|
Ой хээрийн хоёр түймрийг бүрэн унтраалаа 17:04 Өнөөдөр хоёр гал түймрийг бүрэн унтраасан талаар ОБЕГ-аас мэдээллээ.
|
Өнөөдөр хоёр гал түймрийг бүрэн унтраасан талаар ОБЕГ-аас мэдээллээ. »»
|
|
Өвөр Монголын цөлийг зассан туршлага 15:40 Энэ жил “Гурван умард” төсөл хэрэгжиж эхэлсний 47 жилийн ой тохиож байна. Хагас зуун жил үргэлжилсэн уйгагүй хөдөлмөрөөр Өвөр Монгол орон эх орныхоо хойд хилд нуршгүй ногоон хэрэм босгож, улс орны экологийн аюулгүй байдлыг үр ашигтайгаар баталгаажуулсан юм.
|
|
Харилцаа хамтын ажиллагаагаа гүнзгийрүүлж, Хятад Монголын найрамдлын түүхийг өгүүлнэ 15:39 6-р сарын 10-нд Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн Хүбэй муж, ӨМӨЗО дахь хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээний нээлтийн үеэр Бүх Хятадын Сэтгүүлчдийн Нийгэмлэг болон Монголын СНЭ-ыэ дарга нар захидал илгээж, хамтарсан сурвалжилга амжилттай эхэлсэнд баяр хүргэжээ.
|
|
Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийнхний хамтарсан сурвалжилга эхэллээ 15:38 Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдийн Хүбэй, ӨМӨЗО дахь "Боломжоо хуваалцан, хамтдаа хөгжье" хамтарсан сурвалжилгын үйл ажиллагаа ӨМӨЗО-ны Тунляо хотод 6-р сарын 10-ны үдээс хойш эхэллээ. Энэхүү арга хэмжээг БХСН, БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа ЭСЯ, Монголын СНЭ хамтран гүйцэтгэж, ӨМӨЗО-ны Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллин алба, Хүбэй мужийн Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба хамтран зохион байгуулж буй юм.
|
|
Шэнь Миньжуань:Хятад, Монголын хүмүүнлэгийн солилцооны агуулгыг баяжуулж, найрамдлыг бэхжүүлнэ 15:37 БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Шэнь Миньжуань Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээнд захидал илгээж, Бүх Хятадын сэтгүүлчдийн нийгэмлэг, БНХАУ-аас Монгол улсад суугаа Элчин Сайдын Яам, Монгол Улсын СНЭ, ӨМӨЗО-ны ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба, Хүбэй мужийн ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн албанаас хамтран зохион байгуулж буй Хятад, Монголын сэтгүүлчдийн Хүбэй, Өвөр Монгол дахь хамтарсан сурвалжилгын ажиллагаа эхэлсэнд баяр хүргэв.
|
|
Хятад улс сансар судлалын өдрөөрөө Хятад маягийн сансар судллын шинэ аяллаа эхлүүлэв 15:36 4-р сарын 24-ний өдөр бол Хятадын сансар судлалын арав дах өдөрлөг юм. Энэ өдөр мөн Хятад улсын анхны хиймэл дагуул "Дүнфанхүн-1"-ийг амжилттай хөөргөсний 55 жилийн ой юм. Энэ өдөр "Шэньжөү-20" нисэгчтэй сансрын хөлгийг хөөргөж, орчлон ертөнцийг судлах шинэ аяныг дахин эхлүүлсэн юм.
Өнөөдөр бид бүгдээрээ одон орон сонирхогчид болсон. 04-р сард бид сансрын нисгэгчиддээ хүндэтгэл үзүүлэх ёстой, уудам орчлонгийн нууцыг тайлж, сансрын нисгэгчдийн бичсэн хятад маягийн романтикийг мэдрэх ёстой.
|
|
Супер хиймэл оюун бүтээх лаборатори байгуулжээ 14:53 НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны долоодугаар сарын 1 /Bloomberg/. Өгөгдсөн даалгаврыг хүний түвшинд эсвэл бүр илүү сайн
|
НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны долоодугаар сарын 1 /Bloomberg/. Өгөгдсөн даалгаврыг хүний түвшинд эсвэл бүр илүү сайн »»
|
|
Баяр наадмын нээлтийн тасалбар 07 сарын 02 буюу маргааш 07 цагаас худалдаанд гарна 14:31 Баяр наадмын нээлтийн тасалбар 07 сарын 02 буюу маргааш 07 цагаас худалдаанд гарна
|
Баяр наадмын нээлтийн тасалбар 07 сарын 02 буюу маргааш 07 цагаас худалдаанд гарна »»
|
|
Ерөнхий Сайд Г.Занданшатар: Засгийн газар үнэнч, ил тод, хариуцлагатай байх зарчмыг тууштай баримтлана. Хөрөнгө оруулагчдад ээлтэй бодлого хэрэгжүүлж, тэдний эрх ашгийг хамгаалж ажилллана 13:57 Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар гадаад улсаас Монгол Улсад суугаа дипломат төлөөлөгчийн газар болон олон
|
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар гадаад улсаас Монгол Улсад суугаа дипломат төлөөлөгчийн газар болон олон »»
|
|
Ганцмод-Гашуунсухайт боомтын хил дамнасан төмөр замын шав тавилаа 12:55
|
|
Хятад, Монголын уламжлалт анагаах ухааны эмчийн ур чадварыг дээшлүүлэх сургалт болов 12:37
|
|
Эрч хүчтэй залуу насаа хайрлая 12:00
Найруулагч: |
С.УРЬХАН |
Эх сурвалж: |
СОЛОНГО |
|
|
|
Хойд Солонгос улс аялал жуулчлалын шинэ бүсээ нээв 15:46 Хойд Солонгос улс зургадугаар сарын 24-ний өдөр Вонсан Калма аялал жуулчлалын бүсийг нээлээ. Далайн эргийн шинэ
|
Хойд Солонгос улс зургадугаар сарын 24-ний өдөр Вонсан Калма аялал жуулчлалын бүсийг нээлээ. Далайн эргийн шинэ »»
|
|
Хэт халалтын улмаас Франц сургуулиудын үйл ажиллагааг зогсоож, Итали гадаа ажиллахыг хязгаарлав 09:44 Европт хэт халалт эхэлсний улмаас Франц сургууль, цэцэрлэгүүдийн үйл ажиллагааг зогсоож, Итали гадаа ажиллахыг хязгаарласан байна.
|
Европт хэт халалт эхэлсний улмаас Франц сургууль, цэцэрлэгүүдийн үйл ажиллагааг зогсоож, Итали гадаа ажиллахыг хязгаарласан байна. »»
|
|
Д.Трамп: Израиль гал зогсооход шаардлагатай нөхцөлүүдийг хүлээж авлаа 15:13 АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трамп долдугаар сарын 1-нд мэдэгдэхдээ, Израиль Палестины Исламын эсэргүүцлийн хөдөлгөөн
|
АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трамп долдугаар сарын 1-нд мэдэгдэхдээ, Израиль Палестины Исламын эсэргүүцлийн хөдөлгөөн »»
|
|
Путин, Макрон нар гурван жилийн дараа дахин утсаар ярилаа 12:47 ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин, Францын Ерөнхийлөгч Эммануэль Макрон нар долдугаар сарын 1-ний өдөр утсаар
|
ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин, Францын Ерөнхийлөгч Эммануэль Макрон нар долдугаар сарын 1-ний өдөр утсаар »»
|
|
Путин, Макрон нар гурван жилийн дараа утсаар ярихдаа Иран, Украины асуудлыг хэлэлцэв 08:59 ОХУ-ын ерөнхийлөгч Владимир Путин болон Францын ерөнхийлөгч Эммануэль Макрон нар Иран-Израилын мөргөлдөөн,
|
ОХУ-ын ерөнхийлөгч Владимир Путин болон Францын ерөнхийлөгч Эммануэль Макрон нар Иран-Израилын мөргөлдөөн, »»
|
|
Трампаас болж унасан АНУ-ын хөрөнгийн зах зээл одоо түүхэн дээд түвшинд хүрэв, энэ өсөлт хэр удаан үргэлжлэх вэ 11:24 АНУ-ын хөрөнгийн зах зээл сүүлийн саруудад олон сорилттой тулгарсан. Ерөнхийлөгч Доналд Трампын гаалийн татвар,
|
АНУ-ын хөрөнгийн зах зээл сүүлийн саруудад олон сорилттой тулгарсан. Ерөнхийлөгч Доналд Трампын гаалийн татвар, »»
|
|
Дональд Трампын дэвшүүлсэн хуулийн төслийг Маск дахин шүүмжлэв 09:25 Зургадугаар сарын 28-ны өдөр Америкийн бизнес эрхлэгч Элон Маск АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трампын дэвшүүлсэн "том мөртөө
|
Зургадугаар сарын 28-ны өдөр Америкийн бизнес эрхлэгч Элон Маск АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трампын дэвшүүлсэн "том мөртөө »»
|
|
Баруун Европ даяар хэт халж байна 15:25 БЕРЛИН, 2025 оны зургаадугаар сарын 30 /DW/. Өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд Баруун Европын орнуудад агаарын хэм
|
БЕРЛИН, 2025 оны зургаадугаар сарын 30 /DW/. Өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд Баруун Европын орнуудад агаарын хэм »»
|
|
Японд ажлаас үүдэлтэй сэтгэцийн өвчлөл дээд хэмжээнд хүрчээ 18:24 ТОКИО, 2025 оны зургаадугаар сарын 27 /NHK/. Японд ажилтай холбоотой сэтгэцийн эрүүл мэндийн асуудлаар
|
ТОКИО, 2025 оны зургаадугаар сарын 27 /NHK/. Японд ажилтай холбоотой сэтгэцийн эрүүл мэндийн асуудлаар »»
|
|
АНУ, Хятад улс худалдааны хэлэлцээр байгуулжээ 13:46 ВАШИНГТОН, 2025 оны зургаадугаар сарын 27 /TASS/. АНУ энэ сарын 25-нд БНХАУ-тай худалдааны шинэ
|
ВАШИНГТОН, 2025 оны зургаадугаар сарын 27 /TASS/. АНУ энэ сарын 25-нд БНХАУ-тай худалдааны шинэ »»
|
|
Ираны дээд удирдагч: АНУ-ын цохилт ямар ч үр дүнд хүрээгүй 10:24 Ираны дээд удирдагч Аятолла Али Хамней АНУ-ын Ираны цөмийн байгууламжуудад өгсөн агаарын цохилт нь нөхцөл
|
Ираны дээд удирдагч Аятолла Али Хамней АНУ-ын Ираны цөмийн байгууламжуудад өгсөн агаарын цохилт нь нөхцөл »»
|
|
Кенид улс даяар жагсаал болж, 16 хүн амь үрэгджээ 10:16 “Amnesty Kenya” байгууллага мэдэгдэл хийхдээ лхагва гарагт /2025.06.25/ улс даяар явагдсан засгийн газрыг эсэргүүцсэн
|
“Amnesty Kenya” байгууллага мэдэгдэл хийхдээ лхагва гарагт /2025.06.25/ улс даяар явагдсан засгийн газрыг эсэргүүцсэн »»
|
|
Израил-Ираны дайн ба “Сибирийн хүч-2” 08:39 БЭЭЖИН, 2025 оны зургаадугаар сарын 26 /DW/. Оросоос эрчим хүчний хэт хамааралтай болохоос болгоомжилдог
|
БЭЭЖИН, 2025 оны зургаадугаар сарын 26 /DW/. Оросоос эрчим хүчний хэт хамааралтай болохоос болгоомжилдог »»
|
|
Иранд дахин цохилт өгөхийг үгүйсгэсэнгүй 13:15 ХААГ, 2025 оны зургаадугаар сарын 26 /DW/. Цөмийн хөтөлбөрөө сэргээвэл Ираны цөмийн байгууламжуудад дахин
|
ХААГ, 2025 оны зургаадугаар сарын 26 /DW/. Цөмийн хөтөлбөрөө сэргээвэл Ираны цөмийн байгууламжуудад дахин »»
|
|
Трампын зарласан гал зогсоох хэлэлцээр нэг цагийн настай байв 22:07 1. 2025 оны 6-р сарын 24-ний өглөөний 3 цагт АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп Израиль ба Ираны хооронд гал зогсоох
|
1. 2025 оны 6-р сарын 24-ний өглөөний 3 цагт АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп Израиль ба Ираны хооронд гал зогсоох »»
|
|
Сергей Лавров барууны орнуудыг Украинд зэвсэг нийлүүлж байна гэж буруутгав 21:26 ОХУ-ын ГХЯ-ны сайд Сергей Лавров 6-р сарын 24-ний өдөр хэлэхдээ, Герман болон барууны бусад орнууд Украинд зэвсэг
|
ОХУ-ын ГХЯ-ны сайд Сергей Лавров 6-р сарын 24-ний өдөр хэлэхдээ, Герман болон барууны бусад орнууд Украинд зэвсэг »»
|
|
Ираны Ерөнхийлөгч: 12 хоног үргэлжилсэн дайн дуусч, сэргээн босголт эхэлж байна 16:08 Ираны Ерөнхийлөгч Масуд Пежичян 24-ний өдөр Ираны ард түмэнд хандан ил захидал илгээн, Ираны ард түмэн баатарлаг
|
Ираны Ерөнхийлөгч Масуд Пежичян 24-ний өдөр Ираны ард түмэнд хандан ил захидал илгээн, Ираны ард түмэн баатарлаг »»
|
|
АНУ яагаад Иранд цохилт өгсөн бэ 10:52 АНУ-ын зэвсэгт хүчин Ираны гурван гол цөмийн байгууламжид цохилт өгсөн гэж Доналд Трамп бямба гарагт /2025.06.21/ мэдэгдсэн.
|
АНУ-ын зэвсэгт хүчин Ираны гурван гол цөмийн байгууламжид цохилт өгсөн гэж Доналд Трамп бямба гарагт /2025.06.21/ мэдэгдсэн. »»
|
|
Ираны цөмийн байгууламжуудад асар их хохирол учирсан гэж мэдэгджээ 13:35 ВАШИНГТОН, 2025 оны зургаадугаар сарын 23 /BBC/. Ираны цөмийн байгууламжуудад асар их хохирол учирсан
|
ВАШИНГТОН, 2025 оны зургаадугаар сарын 23 /BBC/. Ираны цөмийн байгууламжуудад асар их хохирол учирсан »»
|
|
Ираны Ерөнхийлөгч АНУ-ын түрэмгийлэлд хариу өгнө гэжээ 11:25 Ираны ерөнхийлөгч Масуд Пежичян 6-р сарын 22-нд Францын Ерөнхийлөгч Эммануэль Макронтой утсаар ярихдаа, Америкийн
|
Ираны ерөнхийлөгч Масуд Пежичян 6-р сарын 22-нд Францын Ерөнхийлөгч Эммануэль Макронтой утсаар ярихдаа, Америкийн »»
|
|
|
Парист орсон хүчтэй аадар борооны улмаас RER галт тэрэгний буудал усанд автжээ 14:12 Парист орсон хүчтэй аадар борооны улмаас RER галт тэрэгний буудал усанд автжээ. Улсын хэмжээнд хэт халалтын улмаас аадар бороо үргэлжилж, сүүлийн өдрүүдэд агаарын хэм 40°C давжээ.
|
Парист орсон хүчтэй аадар борооны улмаас RER галт тэрэгний буудал усанд автжээ. Улсын хэмжээнд хэт халалтын улмаас аадар бороо үргэлжилж, сүүлийн өдрүүдэд агаарын хэм 40°C давжээ. »»
|
|
Д.Амарбаясгалан: УИХ-ын гишүүд хэт ЭМЗЭГ байгаад хэрэггүй. Гүтгэх, доромжлуулах олон нөхцөл байдлыг улстөрч хүн туулаад явдаг 14:42 Д.Амарбаясгалан: УИХ-ын гишүүд хэт ЭМЗЭГ байгаад хэрэггүй. Гүтгэх, доромжлуулах олон нөхцөл байдлыг улстөрч хүн туулаад явдаг
|
Д.Амарбаясгалан: УИХ-ын гишүүд хэт ЭМЗЭГ байгаад хэрэггүй. Гүтгэх, доромжлуулах олон нөхцөл байдлыг улстөрч хүн туулаад явдаг »»
|
|
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Боловсролын чанар, хүртээмжийн асуудлыг төвлөрлийг сааруулах, нийслэл Улаанбаатар хотын түгжрэлийг бууруулах бодлоготой уялдуулж шийдвэрлэнэ 18:07 Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Боловсролын чанар, хүртээмжийн асуудлыг төвлөрлийг сааруулах, нийслэл
|
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Боловсролын чанар, хүртээмжийн асуудлыг төвлөрлийг сааруулах, нийслэл »»
|
|
ХЗДХ-ийн сайд О.Алтангэрэл: Ухаа Худагийн ордын төрийн эзэмшлийн хувь хэмжээг тогтоох тогтоолын төслийг УИХ-д өргөн мэдүүлнэ 12:07 Монгол Улсын Засгийн газраас стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын орд гэж УИХ-аас тогтоосон Ухаа Худагийн
|
Монгол Улсын Засгийн газраас стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын орд гэж УИХ-аас тогтоосон Ухаа Худагийн »»
|
|
Батзандан яаж ажиллах ёстойг Учрал санууллаа 14:24
|
|
|
Нүүрсний үнэ унаж байгаатай холбоотойгоор төсөвт тодотгол хийх үү гэдэг асуудал үүссэн 18:27 Нүүрсний үнэ унаж байгаатай холбоотойгоор төсөвт тодотгол хийх үү гэдэг асуудал үүссэн. Харин энэ талаар Сангийн сайд
|
Нүүрсний үнэ унаж байгаатай холбоотойгоор төсөвт тодотгол хийх үү гэдэг асуудал үүссэн. Харин энэ талаар Сангийн сайд »»
|
|
Сар шинийн амралтыг 7-10 хоног болгож сунгахыг та дэмжих үү? 21:13
|
|
|
Б.Жаргалсайхан: Монголчууд юм үзээгүй зангаасаа болж дээр доороо хэрэлдэж алалцдаг учраас улс хөгжихгүй байна 11:50
|
|
|
ВИДЕО: БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Юн Сок Ёол баривчлагдахаасаа өмнө богино хэмжээний ганцаарчилсан мэдэгдэл хийжээ 17:15 Онц байдал тогтоосонтой нь холбогдуулан БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Юн Сок Ёолийг баривчлах тушаал гаргаж өнөөдөр өглөө
|
Онц байдал тогтоосонтой нь холбогдуулан БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Юн Сок Ёолийг баривчлах тушаал гаргаж өнөөдөр өглөө »»
|
|
Хамтарсан Засгийн газрын 2024-2028 онд хэрэгжүүлэх 14 мега төслийг танилцуулж байна - Төсөл-8 Гангийн үйлдвэр 11:33
|
|
|
150 мВт хүчин чадалтай станц эрчим хүчээ нийлүүлж эхэллээ 18:43
|
|
|
СТАНДАРТ бидний амьд явах баталгаа 18:22
|
|
|
Эрчим хүчний салбарт хөрөнгө оруулж байгаа хувийн хэвшлийнхэндээ баярлалаа 13:48 Эрчим хүчний салбарт хөрөнгө оруулж байгаа хувийн хэвшлийнхэндээ баярлалаа. Хамтдаа зүтгэж, эрчээ алдсан ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ салбарыг сэргээцгээе!
#GoMongolia
|
Эрчим хүчний салбарт хөрөнгө оруулж байгаа хувийн хэвшлийнхэндээ баярлалаа. Хамтдаа зүтгэж, эрчээ алдсан ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ салбарыг сэргээцгээе!
#GoMongolia »»
|
|
Х.Нямбаатар: “Сэлбэ дэд төв” дээр газар чөлөөлөлт 2200 айлаас 1500 айлтай гэрээ хийгээд байна 10:57 Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Х.Нямбаатар: “Сэлбэ дэд төв” дээр газар чөлөөлөлт 2200 айлаас
|
Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Х.Нямбаатар: “Сэлбэ дэд төв” дээр газар чөлөөлөлт 2200 айлаас »»
|
|
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Улаанбаатар хотын бүтээн байгуулалтын талаар сэтгүүлчдийн асуултад хариуллаа 17:57 Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Хамтарсан Засгийн газар Бүсчилсэн хөгжлийн бодлого бүхий үйл ажиллагааны хөтөлбөр хэрэгжүүлнэ.
|
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Хамтарсан Засгийн газар Бүсчилсэн хөгжлийн бодлого бүхий үйл ажиллагааны хөтөлбөр хэрэгжүүлнэ. »»
|
|
Хамтарсан Засгийн газар 2024-2028 онд 14 мега төсөл хэрэгжүүлнэ 23:25 Төсөл-1
|
|
|
Элон Маск хиймэл оюун ухаан ашиглан дэлхийн удирдагчдын загварын шоу хийжээ 22:02 Элон Маск дэлхийн улс төрийн удирдагчид болон технологийн аваргуудыг хиймэл оюун ухаанаар бүтээгдсэн виртуал
|
Элон Маск дэлхийн улс төрийн удирдагчид болон технологийн аваргуудыг хиймэл оюун ухаанаар бүтээгдсэн виртуал »»
|
|
Авлигачид ялах уу, ард түмэн ялах уу? 20:36
|
|
|
Ахмадуудад туслах робот хүүг зохион бүтээжээ 14:45 Германий “Navel Robotics” гэх гарааны компани өндөр настнуудын асрамжийн газарт ашиглах зориулалттай робот үйлдвэрлэж эхэлжээ.
|
Германий “Navel Robotics” гэх гарааны компани өндөр настнуудын асрамжийн газарт ашиглах зориулалттай робот үйлдвэрлэж эхэлжээ. »»
|
|
Газар тариалан, гурилын үйлдвэрлэл жилд 3-4% ашигтай. Харин уул уурхайн үйлдвэрлэл 40-50% ашигтай 20:57
|
|
|
|


|