-Та ургамлын гаднын буюу стресс нөлөөг тэсвэрлэх чадварын талаар онолын мэдлэгээ бидэнтэй хуваалцвал ямар вэ. Ургамалын стресс гэж чухам юуг ойлгох вэ?

-Эхлээд ургамлын амьдралд стресс үүсгэгч хүчин зүйлүүдийг тодруулах хэрэгтэй байх. В.В. Полевой (1989) ургамлын амьдралд стресс үүсгэгч хүчин зүйлийг дараах гурван бүлэгт ялгаж авч үзсэн байдаг. Үүнд: 1) физик стрессорууд буюу чийгийн илүүдэл ба дутагдал, гэрэл, температур, радио идэвхт цацраг, механик үйлчилгээ; 2) химийн стрессорууд буюу зарим төрлийн давс, хий болон бусад бодисууд (ксенобиотикууд буюу организмд байдаггүй хөндлөнгийн нэгдлүүд болох пестицид, үйлдвэрийн хаягдлууд г.м.); 3) биологийн стрессорууд болох өвчин үүсгэгчид, хортон амьтан, ургамал хоорондын өрсөлдөөн (competitiveness) гэж ангилан үзсэн байдаг. Эдгээр хүчин зүйлүүд ургамлын бодисын солилцооны үйл ажиллагаанд өөрчлөлт оруулах замаар стресст нөхцөл, стресс үүсэж байгаа юм.

-Ургамал гаднын хүчин зүйлийн нөлөөг амьтдаас ялгаатай хэлбэрээр хэрхэн яаж хүлээн авч хариу үйлдэл үзүүлдэг бол?

-Ургамалд амьтадтай адил стресст нөхцөлд ялгарах гормон, мэдрэлийн систем огт байхгүй. Ургамал стресс нөхцөлд амьдралын үйл ажиллагаагаа идэвхжүүлдэггүй сулруулдаг бол амьтан эсрэгээрээ идэвхжүүлдэг онцлогоороо хоорондоо ялгаатай. Орчны хүчин зүйлсийн нөлөөлөл олон янз байдаг – зарим нь илүү хүчтэй байхад зарим нь бараг мэдэгдэхгүй байж ч болно. Түүнийг хүлээж авах нь организмын онцлог ба шинж чанараас хамаарах нь ойлгомжтой юм. Түүхэн хөгжлийн явцад ургамалд амьдрах орчиндоо дасан зохицох чадвар үүссэн ба энэ нь улам төгс хэлбэрийг олсон байна. Мөн элдэв сөрөг нөлөөллөөс өөрийгөө хамгаалах, хариу үйлдэл үзүүлэх хэлбэр нь олон янзаар хэлбэржсэн байх ба энэ нь бодисын солилцоо (метаболизм)-ны механизмаас эхлээд анатоми, морфологийн (өргөс, хатгуур зэрэг) төвшинд тодорч харагддаг.

-Гаднын хүчин зүйлээс ирж буй стресст нөхцөлд ургамлын эсэд чухам ямар нарийн механизм явагддаг бол?

-Ургамал орчны хүчин зүйлийн таагүй үйлчилгээнд хэвийн байдлаа алдаж хүндрэлтэй нөхцөлд өртдөг. Үүнээс үүдэлтэйгээр “дасан зохилдлогооны синдром” буюу стресс бий болж түүнд өвөрмөц бус өөрчлөлт гарч хариу үйлдэл үзүүлдэг. Дж. Грайм стресс нөхцөл фитоценозын хэмжээнд бүтээмжийг хязгаарлан ургац буурах байдлаар илэрдэг болохыг анх тодорхойлсон байдаг. Экологийн стресс нөхцөлд ургамал найдвартай ургах нь эсийн үйл ажиллагааны идэвх, бүтцийн зохион байгуулалтыг алдахгүй байх чадвараар тодорхойлогдоно. Ер нь амьд организмын чухал шинж чанар бол гадаад орчны төрөл бүрийн хүчин зүйлийн үйлчилгээнд дотоод орчноо харьцангуй тогтвортой (гоместаз) хадгалах чадвартай байхад оршино. Ургамлын амьдралд стресс үүсгэгч хүчин зүйлүүдийн нөлөөлөх байдал эсийн эрчим хүчний процесс доройтох, мембраны хэвийн үйл ажиллагаа алдагдах, нэвтрүүлэх чадвар ихсэх, плазмалем деполяризацад орох зэрэг шинжээр илэрнэ. Нөгөө талаар стресст нөхцөлд үүсэх уурагын нийлэгжилт идэвхжихийн зэрэгцээ бусад нийлэгжилтийн процесс буурах ба цитоплазм ээдэх, гидролизын процессууд эрчимждэг.

-Тэгвэл энэ бүхэн ургамлын стресст нөхцөлд дасан зохицох, хариу үйлдэл үзүүлэх үндсэн үйл ажиллагааны суурь болно гэсэн үг үү?

-Тиймээ. Дээр дурдсан эдгээр өөрчлөлтүүд хүчин зүйлийн тааламжгүй үйлчилгээнд хурдан хариу үйлчилгээ үзүүлэхэд чиглэгдэж байдаг. Орчны хүчин зүйлийн таагүй (стрессор) үйлчилгээнд ургамал дасан зохицож хамгаалах чадварыг ургамлын тэсвэрийн физиологид молекулын ба эсийн төвшинд нэлээд нарийн тодорхой авч үздэг. Тодруулбал чийгийн илүүдэл, дутагдалд, халуун хүйтэн, хортой хий г.м. хүчин зүйлүүдэд ургамал хэрхэн зохицох, тэсвэрлэх талаар тод томруун авч үздэг болно. Энэтхэгийн ургамлын физиологич Д.Бос анх удаа судалгааныхаа дүнд ургамал ба амьтан хүрээлэн байгаа орчиндоо хариу урвал үзүүлэх нь адил механизмаар явагддаг болохыг тогтоосон байдаг. Энэ үзэл санааг Д.Н. Насонов, В.Я. Александров цаашид эрчимтэй хөгжүүлж хүрээлэн байгаа орчны төрөл бүрийн таагүй нөхцөлөөс протоплазмд үзүүлэх нөлөө төстэй болохыг тогтоосон байдаг. Эдгээр эрдэмтдийн үзэж байгаагаар орчны зохимжгүй үйлчилгээ ямарч эсийн протоплазмд дараах тодорхой дараалалтайгаар өөрчлөлт үүсгэдэг байна. Үүнд: 1) цитоплазмын дисперсийн зэрэг буурах, 2) мембраны нэвтрүүлэх чадвар нэмэгдэх, 3) уураг задарч шинж чанараа алдах, 4) бөөм үхэлд ойртох, 5) цитоплазм бүлэгнэх зэрэг болно. Эдгээр өөрчлөлтүүд ямар ч гэмтлийн үед бий болох бөгөөд уг гэмтэл нь сэргэж арилсны дараа үгүй болдог. Өвөрмөц бус эдгээр шинжүүд аль нэгэн эдийн эсэд болон нэг эст организмуудад янз бүрийн гэмтэл үүсэхэд дагалдан гарах нь ажиглагдана. Дээр дурдсан физик-химийн өвөрмөц бус гэмтлийн шинжүүд үхэлд хүргэх (паранекроз) аюултай болно.

-Энэ үед эсийн үйл ажиллагаанд өөрчлөлт орох уу? Эсэд чухам ямар механизм явагдах вэ?

-Энэ чиглэлээр хийсэн эрдэмтдийн олон судалгаа бий. Стресс үүсгэгч хүчин зүйлсээс өдөөсөн хүчтэй ба хурдтай нэмэгдэх элдэв нөлөөнд ургамлын эсэд олон арван механизм явагддаг байна. Эдгээрээс товч дурдвал: плазмын мембран дахь потенциалд деполяризаци явагдах ба ингэснээр мембраны нэвчилт идэвхэжнэ. Эсийн цитоплазмд кальци (Ca²⁺) нэвтрэн орно. Ингэснээр эсийн хана ба эсийн доторх хэсгүүд болох вакуоль, эндоплазмын тор, митохондрид хүрнэ. Цитоплазмын рН орчин хүчиллэг тал руу хэлбийж зуурамтгай чанар, гэрлийн тархалт нэмэгдэнэ. O₂-ийн шингээлт нэмэгдэж, Аденозинтрифосфатийн алдагдал хурдсан чөлөөт радикал урвал үүснэ. Гидролизийн процессын өсөлт явгадна. Стресст уургийн нийлэгжилт идэвхэжнэ. Эсийн хуваагдал ба өсөлтийн явц дарангуйлалд орно. Эсийн шингээлтийн идэвхжил, хэвийн нөхцөлд явагдах физиологийн болон бодисын солилцооны бусад дийлэнх үйл явц сааталд өртдөг болохыг эрдэмтэд тогтоосон.

-Стресст нөхцөлд ургамал уураг нийлэгжүүлэхийг идэвхжүүлдэг зохилдлоготой гэж дурдлаа. Үүнийг тодруулбал?

-Олон арван ургамалд дулааны цочролын уургууд тогтоогдсон байдаг. Зарим ургамлын уургийн нийлэгжилт +45 ^оС-ийн температурт идэвхэждэг. Эдгээр уураг нь цитоплазмд урьдчилан бий болсон байдаг бөгөөд стресс үүсэхэд хуваагдаж идэвхэждэг байна. Олон тооны ургамлуудад (арвай, буудай, хөвөн гэх мэт) усны дутагдлын үед цитоплазм дахь пролины агууламж 100 дахин нэмэгддэг гэсэн судлаачдын дүгнэлт бий. Ургамал пролиныг осмотик идэвхтэй органик бодис болгон хуримтлуулж, өөрийн эсэд ус хадгалагдах үйл явцыг дэмжүүлдэг.

-Эсийн төвшинд явагдах нарийн механизмын талаар та бид ярилцлаа. Харин организмын хувьд дасан зохицох, стресст механизм хэрхэн яаж явагдах вэ?

-Ургамал организмын төвшинд эсэд агуулагдах дасан зохицох бүх механизмыг өөртөө хадгалаад зогсохгүй тэдгээрийг бүхэлд нь шинээр хүлээн авч өөрийгөө хөгжүүлдэг. Өөрөөр хэлбэл эдгээр нь физиологийн идэвхт бодис ба эрхтэн хоорондын өрсөлдөөнт харилцаа болж хөгждөг байна. Жишээлбэл, стресст нөхцөлд үетэн ургамлын үр боловсрох оронд бүх үр гүйцэд боловсордоггүй. Харин дутуу боловсорч үлдсэн үр нь ердийн хэмжээгээр боловсордог. Мөн тааламжгүй нөхцөлд ургамлын хөгшрөлтийн явц хурдсаж, түрүүлж гарсан навч хагдран унах ба ингэснээр шим тэжээлийн бүтээгдэхүүнийг залуу эрхтнээ тэтгэхэд ашигладаг зохилдлого үүснэ. Стресст нөхцөлд ургамалд этилен, абсцизын хүчлийн нийлэгжилт огцом нэмэгдэх, бодисын солилцоо буурах, өсөлтийн явц саатах, навч гундах, хагдрах үйл ажиллагаа явагдах ба ургамлын хувьд тайван байдалд шилждэг байна.

-Тэгвэл популяцын төвшинд ямар нөлөө үзүүлэх вэ?

-Урт хугацаанд үргэлжилсэн хүчтэй стресст нөхцөлд ургамал нь өөрийн биологийн потенциалыг ашиглаж дууссанаар үрэгдэж үгүй болдог. Үрэгдсэн ургамлууд популяцаас хасагдах бөгөөд харин үүний үр дүнд тэдгээрийн үрээр дамжин генетикийн хувьд шалгарсан, стресст нөхцөлд илүү тэсвэртэй ургамал үүсдэг ажээ. Ингэснээр популяц дахь дасан зохицох, хүчин зүйлийн нөлөөг тэсвэрлэх чадвар нэмэгдэнэ гэсэн үг юм. Өөрөөр хэлбэл стресст нөхцөл нь ийм байдлаар популяцын төвшинд ургамалд шинэ сонголт үүсгэж, түүхэн хөгжлийн явцад генетикийн хувьд шинэ организм, шинэ зүйл бий болоход хүргэдэг байна. Мөн үүний зэрэгцээ ауксин, цитокинин, гибберлины агууламж буурч өсөлт сааруулагч фитогормоны идэвх шийдвэрлэх үүрэг гүйцэтгэнэ. Урт хугацааны эсвэл хүчтэй стрессын үйлчилгээнд гадаад орчны өөрчлөлтийг мэдрэх чадвар муутай ургамлууд богино хугацаанд үхэж үрэгдэх нь олонтой тохиолддог. Популяцын төвшинд авч үзвэл үрээс ургасан үр удам нь стресс нөхцөлд генетикийн хувьд нилээд тэсвэртэй байх тул зохилдлогоо сайтай бодьгалын тоо өсөн нэмэгддэг болно. Ямар нэгэн хүчин зүйлд популяц, сортын тэсвэрлэлтийн төвшин нь популяци бүрдүүлэгч организмуудын тэсвэржилт тэдгээрийн тааламжгүй нөхцөлд өндөр бүтээмжтэй байх нь тодорхойлогдоно.

-Ургамлын гаднын хүчин зүйлээс үүдэлтэй стресст нөхцөлийг тэсвэрлэх чадварын төрөл ба хэлбэрийг хэрхэн ангилах вэ?

-Ургамал нь төрөл бүрийн орчинд олон янзын эрсдэлтэй нөхцөлийг тэсвэрлэх бөгөөд орчны тааламжгүй нөхцөлд идэвхтэй амьдралын хэмнэлээ зогсоодоггүй. Жишээлбэл, зарим доод ургамал усны солилцоог зохицуулах чадвар үүсээгүй учир усны хомстлыг тэсвэрлэж агаарын, тэр бүү хэл хуурай орчинд дасан зохицож шилжин амьдардаг. Ургамалд идэвхтэй ба идэвхгүй гэсэн хоёр төрлийн эсэргүүцэл байна. Ургамлын амьдрах орчны нөхцөл байдал маш олон янз. Үүнийг дагаад эдгээр нөхцөлд ургамал дасан зохицох арга замууд мөн олон янз байдаг. Хүчин зүйлийн тэсвэрлэлтийн үндсэн төрлүүдийг дурдвал: 1. Жавар тэсвэрлэлт (хасах температурыг тэсвэрлэх чадвар). 2. Өвлийн тэсвэрлэлт (өвөлжилтийн таагүй нөхцөлийг тэсвэрлэх чадвар). 3. Хүйтний тэсвэрлэлт – (бага буюу эерэг температур, хөлдөлт үүсгэдэггүй богино хугацааны хүйтрэлтийг тэсвэрлэх чадвар). 4. Хөлдөлтийн тэсвэрлэлт (хөлдөлт, сөрөг температурыг тэсвэрлэх чадвар). 5. Дулаан тэсвэрлэлт (хэт халалт, өндөр температурыг тэсвэрлэх чадвар). 6. Ганд тэсвэрлэлт (чийг алдалтын нөлөөг тэсвэрлэх чадвар). 7. Хөрсөн дэх хүчилтөрөгчийн дутагдлыг тэсвэрлэх чадвар. 8. Давс тэсвэрлэлт (хөрсөн дэх илүүдэл давсны орчинг тэсвэрлэх чадвар). 9. Хий ба тоос тэсвэрлэлт (техногенийн гаралтай хий ба тоосжилтыг тэсвэрлэх чадвар). 10. Цацраг идэвхийн тэсвэрлэлт (цацраг идэвхт туяаны үйлчлэлд тэсвэрлэх чадвар). 11. Дархлаа (эмгэг төрүүлэгч бичил биетнийг тэсвэрлэх чадвар). Эдгээр тэсвэржилтийн талаар дараа тодорхой авч үзвэл зүгээр санагдана.

-Сонирхолтой ярилцлага өгч, онолын мэдлэгээсээ хуваалцсан Танд маш их баярлалаа.

Э.Ариунболд

Ш.Цоож: Ургамал ч мөн стрессд өртдөг, стресстэй тэмцдэг
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (0)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео

УИХ-ын гишүүн П.Сайнзориг Counter strike-2 тоглоомын дэлхийн аваргын дэд байрт шалгарсан “THE MONGOLZ” багийн тамирчидтай уулзлаа
13:36

АНУ-д болсон Countre strike-2 энэ оны эхний дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс Монголын The MongolZ баг Ази тивээс

»»

Унадаг дугуйтай бага насны хүүхэд замын хөдөлгөөнд оролцож байх үедээ ачааны машинд дайруулж, амь насаа алджээ
13:27

Энэ оны 06 дугаар сарын 27-ны өдөр Увс аймгийн цагдаагийн газарт “Гурван замын уулзварт ачааны автомашин унадаг

»»

Японы хаан Монголд айлчлах үеэрээ Япон цэргүүдийн булшийг эргэнэ гэв
11:58

Японы Цог Жавхлант Эзэн хаан, Эрхэм Дээд хатны хамт энэ сарын 6-ны өдрөөс Монгол Улсад төрийн айлчлал хийхтэй

»»

P. Diddy-г хүнд гэмт хэргүүдэд буруугүй гэж үзжээ
11:22

ВАШИНГТОН, 2025 оны зургаадугаар сарын 3 /DW/. P.Diddy, Puff Daddy, Diddy гэсэн тайзны нэрээр алдаршсан Америкийн

»»

Ойн түймэр 77.1 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байна
10:17

Улсын хэмжээнд өнөөдөр /2025.07.02/ 11:00 цагийн байдлаар Сэлэнгэ аймгийн Хүдэр суманд-2, Баянгол, Алтанбулаг суманд

»»

Далай лам дахин төрнө гэдгээ зарлаж, хойд дүрийг нь зөвхөн Гадэн Подран сан хайх эрхтэй гэв
09:45

Төвөдийн оюун санааны удирдагч Далай лам лхагва гарагт мэдэгдэхдээ, өөрийн нас барсны дараа дахин төрнө гэж баталж,

»»

Хэт халалтын улмаас Франц сургуулиудын үйл ажиллагааг зогсоож, Итали гадаа ажиллахыг хязгаарлав
09:44

Европт хэт халалт эхэлсний улмаас Франц сургууль, цэцэрлэгүүдийн үйл ажиллагааг зогсоож, Итали гадаа ажиллахыг хязгаарласан байна.

»»

”Солонго ярилцлага”｜Г.Баатар: Тэнгэрлэг сайхан аав минь
17:34

“Бүс ба Зам - Гэрэлт аялал” үргэлжилсээр
17:18

“Бүс ба Зам - Гэрэлт аялал” Монгол улс дахь төслийн 2025 оны үйл ажиллагаанд хамрагдахаар Монгол Улсын нүдний болор цайх өвчтэй 121 хүн 06 дугаар сарын 20-ны өдөр Эрээн боомтоор Хятад улсад иржээ.

Авлига авсан ХХЕГ-ын Нууцын албаны ажилтнуудын 2 жил нийтийн албанд томилогдох эрхийг хасаж, ₮6 саяар торголоо
15:18

Хил хамгаалах ерөнхий газар (ХХЕГ)-ын Нууц, мэдээллийн аюулгүй байдлын албаны Бүртгэлийн нэгдсэн системийн

»»

Долдугаар сард ЦАГ АГААР ямар байх вэ?
13:17

Цаг уурын байгууллагаас долдугаар сард нутгийн өмнөд хэсэг болон говийн аймгуудын нутгаар бороо хур ихтэй байх төлөвтэй байгааг мэдээлжээ.

»»

BTS хамтлаг 2026 онд шинэ цомог, дэлхийн аялан тоглолтоор эргэн ирнэ
12:49

Мягмар гарагийн /2025.07.01/ орой Өмнөд Солонгосын алдарт BTS хамтлаг ирэх жил эргэн эрэлтээ хийнэ гэж Weverse

»»

Путин, Макрон нар гурван жилийн дараа дахин утсаар ярилаа
12:47

ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин, Францын Ерөнхийлөгч Эммануэль Макрон нар долдугаар сарын 1-ний өдөр утсаар

»»

“Дээлтэй Монгол” наадам энэ сарын 8-нд болно
10:33

Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газар, нийслэлийн Аялал жуулчлалын газар, Соёл, Спорт, Аялал жуулчлал,

»»

Дэлгүүрийн худалдагчийг зодсон эрэгтэйг 48 цаг саатуулжээ
09:06

Цагдаагийн байгууллагад энэ оны 06 дугаар сарын 27-ны өдрийн 22:40 цагт Дундговь аймгийн Сайнцагаан сумын 7-р багийн

»»

Нагоя башёд Монголын 20 бөх барилдана
08:45

Японы сумо бөхийн холбооноос ирэх сарын 13-нд эхлэх Нагоя башёгийн банцүкэг өчигдөр зарлаж манай улсаас 20 бөх дөрвөн зиндаанд зодоглох юм.

»»

Ой хээрийн хоёр түймрийг бүрэн унтраалаа
17:04

Өнөөдөр хоёр гал түймрийг бүрэн унтраасан талаар ОБЕГ-аас мэдээллээ.

»»

Өвөр Монголын цөлийг зассан туршлага
15:40

Энэ жил “Гурван умард” төсөл хэрэгжиж эхэлсний 47 жилийн ой тохиож байна. Хагас зуун жил үргэлжилсэн уйгагүй хөдөлмөрөөр Өвөр Монгол орон эх орныхоо хойд хилд нуршгүй ногоон хэрэм босгож, улс орны экологийн аюулгүй байдлыг үр ашигтайгаар баталгаажуулсан юм.

Харилцаа хамтын ажиллагаагаа гүнзгийрүүлж, Хятад Монголын найрамдлын түүхийг өгүүлнэ
15:39

6-р сарын 10-нд Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн Хүбэй муж, ӨМӨЗО дахь хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээний нээлтийн үеэр Бүх Хятадын Сэтгүүлчдийн Нийгэмлэг болон Монголын СНЭ-ыэ дарга нар захидал илгээж, хамтарсан сурвалжилга амжилттай эхэлсэнд баяр хүргэжээ.

Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийнхний хамтарсан сурвалжилга эхэллээ
15:38

Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдийн Хүбэй, ӨМӨЗО дахь "Боломжоо хуваалцан, хамтдаа хөгжье" хамтарсан сурвалжилгын үйл ажиллагаа ӨМӨЗО-ны Тунляо хотод 6-р сарын 10-ны үдээс хойш эхэллээ. Энэхүү арга хэмжээг БХСН, БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа ЭСЯ, Монголын СНЭ хамтран гүйцэтгэж, ӨМӨЗО-ны Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллин алба, Хүбэй мужийн Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба хамтран зохион байгуулж буй юм.

Шэнь Миньжуань:Хятад, Монголын хүмүүнлэгийн солилцооны агуулгыг баяжуулж, найрамдлыг бэхжүүлнэ
15:37

БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Шэнь Миньжуань Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээнд захидал илгээж, Бүх Хятадын сэтгүүлчдийн нийгэмлэг, БНХАУ-аас Монгол улсад суугаа Элчин Сайдын Яам, Монгол Улсын СНЭ, ӨМӨЗО-ны ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба, Хүбэй мужийн ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн албанаас хамтран зохион байгуулж буй Хятад, Монголын сэтгүүлчдийн Хүбэй, Өвөр Монгол дахь хамтарсан сурвалжилгын ажиллагаа эхэлсэнд баяр хүргэв.

Хятад улс сансар судлалын өдрөөрөө Хятад маягийн сансар судллын шинэ аяллаа эхлүүлэв
15:36

4-р сарын 24-ний өдөр бол Хятадын сансар судлалын арав дах өдөрлөг юм. Энэ өдөр мөн Хятад улсын анхны хиймэл дагуул "Дүнфанхүн-1"-ийг амжилттай хөөргөсний 55 жилийн ой юм. Энэ өдөр "Шэньжөү-20" нисэгчтэй сансрын хөлгийг хөөргөж, орчлон ертөнцийг судлах шинэ аяныг дахин эхлүүлсэн юм.

Өнөөдөр бид бүгдээрээ одон орон сонирхогчид болсон. 04-р сард бид сансрын нисгэгчиддээ хүндэтгэл үзүүлэх ёстой, уудам орчлонгийн нууцыг тайлж, сансрын нисгэгчдийн бичсэн хятад маягийн романтикийг мэдрэх ёстой.

Супер хиймэл оюун бүтээх лаборатори байгуулжээ
14:53

НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны долоодугаар сарын 1 /Bloomberg/. Өгөгдсөн даалгаврыг хүний түвшинд эсвэл бүр илүү сайн

»»

Баяр наадмын нээлтийн тасалбар 07 сарын 02 буюу маргааш 07 цагаас худалдаанд гарна
14:31

Баяр наадмын нээлтийн тасалбар 07 сарын 02 буюу маргааш 07 цагаас худалдаанд гарна

»»

Ерөнхий Сайд Г.Занданшатар: Засгийн газар үнэнч, ил тод, хариуцлагатай байх зарчмыг тууштай баримтлана. Хөрөнгө оруулагчдад ээлтэй бодлого хэрэгжүүлж, тэдний эрх ашгийг хамгаалж ажилллана
13:57

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар гадаад улсаас Монгол Улсад суугаа дипломат төлөөлөгчийн газар болон олон

»»

Ганцмод-Гашуунсухайт боомтын хил дамнасан төмөр замын шав тавилаа
12:55

Хятад, Монголын уламжлалт анагаах ухааны эмчийн ур чадварыг дээшлүүлэх сургалт болов
12:37

Эрч хүчтэй залуу насаа хайрлая
12:00

Найруулагч:	С.УРЬХАН
Эх сурвалж:	СОЛОНГО

Уламжлалт заслаар бяцхан охины ”Нойрмог”нүдийг сэргээлээ
11:50

Зохиогч:	Ц.Урантунгалаг,Б.Сурнаа
Найруулагч:	Б.СУРНАА
Эх сурвалж:	solongonews.mn

2025 онд ахмад настанд амралт, сувиллын үйлчилгээ үзүүлэх байгууллагын жагсаалт гарлаа
09:57

Ахмад настны тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.2-т заасан эрхийн бичгийн хөнгөлөлттэй үнээр ахмад настанд амралт,

»»

Дональд Трампын дэвшүүлсэн хуулийн төслийг Маск дахин шүүмжлэв
09:25

Зургадугаар сарын 28-ны өдөр Америкийн бизнес эрхлэгч Элон Маск АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трампын дэвшүүлсэн "том мөртөө

»»

Аутизмын хүрээний эмгэгийн оношилгоог эрт илрүүлж, эмчлэх боломж нээгдлээ
15:34

”Монгол Улсад эмчлэгдэх боломжгүй өвчлөлийг бууруулах” бодлогын хүрээнд СЭМҮТ-ийн нарийн мэргэжлийн хүүхдийн

»»

Баруун Европ даяар хэт халж байна
15:25

БЕРЛИН, 2025 оны зургаадугаар сарын 30 /DW/. Өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд Баруун Европын орнуудад агаарын хэм

»»

Blue Origin жуулчдыг сансарт аялуулжээ
12:44

НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны зургаадугаар сарын 30 /TASS/. Америкийн “Blue Origin” компани сансрын дэд тойрог замд

»»

Хөх хот Улаанбаатар чиглэлд шууд нислэг үйлдэнэ
10:25

Хөх хот Улаанбаатар чиглэлд шууд нислэг үйлдэнэ

»»

Улаанбурханы товлолт дархлаажуулалтад бүрэн хамрагдаагүй хүүхдүүдийн гэрт нь очиж вакцин хийнэ
09:49

Улаанбурханы нөхцөл байдалтай холбоотойгоор дархлаажуулалтыг эрчимжүүлэхээр болоод байна.

»»

"Багийн бага сургууль"-д хувийн хэвшлийнхэн хөрөнгө оруулна
09:24

Боловсролын яам, НҮБ-ын Хүүхдийн Сангийн хамтын ажиллагааны хүрээнд хэрэгжүүлэх “Багийн бага сургууль” санаачилга албан ёсоор эхэллээ.

»»

"Түймрээр эхээсээ өнчирсөн хоёр янзагыг хариуцлагатай айлд хүлээлгэн өгнө"
09:16

Сэлэнгэ аймгийн Алтанбулаг сумын ойн түймэрт өртөж, эхээсээ өнчирсөн 2 янзагыг өөрсдийн нутагт нь амьдардаг

»»

С.Молор-Эрдэнэ Монголчуудтай “таарсан” анхны философич гэж үү?
08:58

Олон нийтийн анхаарлын төвд байдаг хүмүүсийн нэг бол философич С.Молор-Эрдэнэ . Тэрээр “Монголчууд анх удаа л

»»

“GEM Mall”-д эхнэрээ хутгалж хөнөөсөн хэрэг гарлаа
08:07

Өнөөдөр Баянгол дүүргийн 6 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “GEM Mall” худалдааны төвд эмэгтэй хүнийг

»»

Дорнодын түймрийг унтрааж, Хөвсгөл, Сэлэнгэ, Булган аймагт гарсан 7 түймрийг цурамд оруулжээ
19:16

Дорнод аймгийн Баян-Уул сумын Өвөр эрээн багийн “Тарам” гэдэг газар өчигдөр буюу энэ сарын 26-нд гарсан ой,

»»

Ерөнхий Сайд Г.Занданшатар Хүнс, Хөдөө Аж Ахуй, Хөнгөн Үйлдвэрийн салбарын цаг үеийн ажлын талаар УИХ-д мэдээлэл хийлээ
19:14

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарын цаг үеийн

»»

Японд ажлаас үүдэлтэй сэтгэцийн өвчлөл дээд хэмжээнд хүрчээ
18:24

ТОКИО, 2025 оны зургаадугаар сарын 27 /NHK/. Японд ажилтай холбоотой сэтгэцийн эрүүл мэндийн асуудлаар

»»

Төр нийгмийн нэрт зүтгэлтэн Жамсрангийн Самбуугийн алдар гавьяаг мөнхжүүллээ
17:31

АРД ОЛОНДОО МОНГОЛ ТӨРИЙН МЭРГЭН ӨВӨӨ ХЭМЭЭН АЛДАРШСАН ТӨР, НИЙГМИЙН НЭРТ ЗҮТГЭЛТЭН

»»

Хятад-Төв Азийн олон улсын соёл аялал жуулчлалын анхны галт тэрэг Ши-Аниас аялж эхэллээ
16:23

Энэ онд Казахстаны "Хятадын аялал жуулчлалын жил" тохиож байна. Хятад, Казахстаны соёлын солилцоог дэмжиж, Хятад, Төв Азийн орнуудын дэд бүтцийн холболтыг гүнзгийрүүлэх зорилгоор өчигдөр Хятадын Ши-Ань хотоос Казахстаны Алматы хот чиглэлийн Хятад-Төв Азийн олон улсын соёл аялал жуулчлалын тусгай галт тэрэгний анхны галт тэрэг Ши Ань өртөөнөөс хөдөллөө. Тусгай галт тэрэг Шааньши, Ганьсу, Шиньжян зэрэг муж, өөртөө засах орныг дайран өнгөрч, Хоргос боомтоос хил гарч, 05-р сарын 31-нд Алматы хотод ирэх төлөвтэй байна.