BOLOD.MN сайт долоо хоног бүрийн ням гараг болгон өнгөрсөн долоо хоногийн хугацаанд улс төр, нийгэм, эдийн засгийн хүрээнд болж өрнөсөн онцлох үйл явдлуудыг тоймлон хүргэдэг билээ. Эдгээр өдрүүдэд Засгийн газрын хуралдаанаар онцлох хэд хэдэн асуудлыг хөндөн хэлэлцлээ. Улмаар баяр наадмыг дараа жил хүртэл хойшлуулах шийдвэр гаргалаа. Улмаар цар тахлын хүрээнд авч хэрэгжүүлж убуй хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулж шинэчлэн баталсан юм. Эдгээр болон бусад мэдээ мэдээллийг тоймлон хүргэе.

Улсын их баяр наадмыг нэг жилийн хугацаатайгаар хойшлууллаа

Өнгөрсөн баасан гарагт Засгийн газар ээлжит бусаар хуралдаж, баяр наадмыг хойшлуулах эсэх асуудлыг хэлэлцлээ. Ингэхдээ энэ жилийн баяр наадмыг цуцалж, ирэх жил тэмдэглэхээр шийдвэрлэв. Харин энэ жилийн наадмын үеийн амралтын өдрүүдийг хэвээр үлдээхээр болжээ.  Нийтээр тэмдэглэх баярын болон тэмдэглэлт өдрүүдийн тухай хуульд Үндэсний их баяр наадмаар 11-15-нд амрахаар заасан байдаг.

Энэ жилийн тухайд долдугаар сарын 16 баасан гарагт таарч байгаа тул тус ажлын өдрийг долдугаар сарын 24-ний өдөрт шилжүүлж, бямба, ням гарагтай хамтатган, нийт ес хоног амраахаар болсон билээ Эл хугацаанд нийслэлийн хөдөлгөөний нягтаршлыг аль болох бууруулах, иргэдийг гэр бүлийн хүрээнд амрах нөхцөлийг бүрдүүлнэ гэж Эрүүл мэндийн сайд С.Энхболд мэдэгдэж буй.

Харин өнгөрсөн пүрэв гарагаас эхэлж #NoNaadam уриан дор иргэд Төв талбайдаа эсэргүүцэл зарлаж тайван жагсаал хийсэн. Ийнхүү иргэдийн шаардлага тавьсан эсэргүүцэл тодорхой үр дүнд хүрлээ хэмээн талбайд жагсаж буй иргэд үзэж байна. Гэвч өчигдөр өглөөнөөс эхлэн Морин уралдааны холбооноос болон хурдан морины уяач нар моритойгоо төв талбайд хүрэлцэн ирсэн.  Тэд баяр наадмыг ёслол төгөлдөр хийх ёстой хэмээн үзэж байгаа бөгөөд өөрсдийн шаардлагыг Засгийн газарт хүргүүлсэн.

Өндөржүүлсэн бэлэн байдлын зэргийг наймдугаар сарын 30-ныг хүртэл сунгалаа

Засгийн газрын ээлжит хуралдаан энэ сарын 1-ны өдөр боллоо. Хуралдаанаар цаг үеийн ач холбогдолтой хэд, хэдэн асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэжээ. Хуралдаанаас ямар шийдвэр гаргасан талаар Засгийн газрын Хэвлэлийн төлөөлөгч Х.Болортуяа мэдээлэл хийлээ. Тэрбээр "Хуралдаанаар Засгийн газраас цар тахлын эсрэг авч байгаа хариу арга хэмжээний талаар Улсын Онцгой комиссын мэдээллийг хүргэлээ. Улмаар улбар шат түвшинд байгаа өндөржүүлсэн бэлэн байдлыг 2021 оны наймдугаар сарын 31-ний өдрийг хүртэл сунгах шийдвэрийг гаргалаа. Монгол Улсын хувьд өндөржүүлсэн бэлэн байдлын хугацаа зургаадугаар сарын 30-аар дуусах байсныг ийнхүү хоёр сараар сунгаж байна.

700 гаруй хоригдлыг өршөөхөөр хуульд тусгажээ

МАН 100 жилийн ойн босгон дээр Өршөөлийн хуулийг санаачилж,  Хуульзүйн байнгын хороогоор хэлэлцүүллээ. Эрх баригч нам Өршөөлийн хуульд эрүүгийн хариуцлага хүлээсэн хоригдлын оногдуулсан ялаас, эсхүл эдлээгүй үлдсэн хорих ялаас хоёр жилийг хасахаар тусгасан бөгөөд хорихоос өөр төрлийн ял оногдуулсан бол торгох ялын арван таван нэгжийг, нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын 8 цагийг, зорчих эрхийг хязгаарлах ялын 1 өдрийг хорих ялын нэг хоногоор тооцож ялтны ялаас дүйцүүлэн хасахаар болжээ. Мөн 2021 оны долдугаар сарын 1-ний өдрөөс өмнө Үндэсний их баяр наадмын тухай хууль тогтоомжид заасны дагуу үндэсний бөхийн барилдаан болон сур харваанд оролцох эрхээ хасуулсан бөх, сурын харваачийн үндэсний их баяр наадамд оролцох эрхийг нэг удаа өршөөн сэргээхээр тусгасан байна.

Өөрөөр хэлбэл, хорих ялаар шийтгүүлсэн 4175 хоригдлоос 150 хоригдол ялаас  чөлөөлөгдөж, 371 хоригдлын хорих ялыг зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар солих, 188 хоригдлын хорих ялаас хоёр жилийг хасч, өсвөр насны 25 хүн, нийт 709 хоригдол хорих ялаас чөлөөлөгдөх гэнэ. Харин өршөөлийн хуульд Авилга, албан тушаалын хэрэгтэн, Бэлгийн дур хүслээ ёс бусаар хангасан зэрэг ял эдэлж буй хэрэгтнүүд хамрагдахгүй юм байна.

Хүүхдийн 100 мянган төгрөгийн тэтгэмжийг он дуустад олгохоор болов

Засгийн газрын зургадугаар сарын 31-ны хуралдаанаар айл өрхүүд, аж ахуй нэгжүүдийн орлогыг дэмжих хүрээнд:

• Хүүхдийн 100 мянган төгрөгийн мөнгөн тэтгэмжийг 2021 оны арванхоёрдугаар сарын 31-ний өдөр хүртэл сунгахаар,
• ААН, өрхийн цахилгаан дулаан, цэвэр, бохир ус, хог хаягдлын хураамжийг төрөөс төлөх шийдвэрээ 2021 оны арванхоёрдугаар сарын 31-ний өдөр хүртэл сунгахаар,
• Сайжруулсан шахмал түлшний үнийг 50 хувиар хөнгөлөх арга хэмжээг 2022 оны гуравдугаар сар хүртэл сунгах зэрэг асуудлууд багтах юм.

Ипотекийн зээлийн төлөлтийг хойшлуулах хугацааг он дуустал сунгалаа

Монгол Улсын Их Хурлын 2021 оны 6 дугаар сарын 29-ний өдрийн нэгдсэн чуулганаар “Коронавируст халдвар (Ковид-19)-ын цар тахлаас урьдчилан сэргийлэх, тэмцэх, нийгэм, 

эдийн засагт үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг бууруулах тухай хууль”-д нэмэлт өөрчлөлт оруулж, хуулийн үйлчлэх хугацааг 2021 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийг дуустал сунган баталлаа.

Иймд хуулийн хэрэгжилтийг хангах, өрхийн орлогод дэмжлэг үзүүлэх, зээлийн эргэн төлөлт тасалдах эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор Монголбанкнаас холбогдох байгууллагуудтай хамтран Төрөөс хэрэгжүүлж буй орон сууцны ипотекийн хөнгөлөлттэй хүүтэй зээлийн үндсэн болон хүүгийн төлбөрийг 2021 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийг дуустал хүү хуримтлуулж тооцохгүй нөхцөлөөр дахин хойшлуулахаар шийдвэрлэлээ.

Тус арга хэмжээний хүрээнд:

1. Төрөөс хэрэгжүүлж буй орон сууцны ипотекийн хөнгөлөлттэй зээлийн төлбөрөө 2021 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдрийг хүртэл хойшлуулсан зээлдэгч нарын төлбөрийг нэмэлт хүсэлт гаргах шаардлагагүйгээр үргэлжлүүлэн сунгах,
2. Харин хөтөлбөрийн хүрээнд зээлийн төлбөрөө хойшлуулах хүсэлт шинээр гаргах зээлдэгч нарын хувьд хүсэлт гаргасан өдрөөс хойш 2021 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийг дуустал хүү хуримтлуулж тооцохгүй нөхцөлөөр хойшлуулах юм.

Шинээр зээлийн төлбөрөө хойшлуулах хүсэлт гаргах зээлдэгч нар хүсэлтээ 2021 оны 7 дугаар сарын 31-ний өдрийн дотор харилцагч банканд өөрийн боломжит цахим хэлбэр (банкны цахим хуудас, и-мэйл, ухаалаг гар утасны банкны апликэйшн, утас зэрэг)-ээр эсхүл банкинд очин гаргаж, төлбөрөө хойшлуулах боломжтой.

Их хэмжээний валют алдагдсан хэрэгт ХХБ-ны ажилтнуудыг холбогдууллаа

Өнгөрөгч тавдугаар сарын 25-ны өдөр Худалдаа хөгжлийн банк /ХХБ/-ны ШангриЛа дахь салбараас бүлэг этгээд, хуурамч бичиг баримт үйлдэн их хэмжээний валют буюу хоёр сая ам.доллар залилсан хэрэг гарсан. Энэ хэргийг шалгаж, нэр бүхий дөрвөн этгээдийг саатуулаад байгаа ба сэжигтэн этгээдүүд нь байгууллагын тамга болон бусад холбогдох бичиг баримтыг хуурамчаар үйлдэж хоёр сая ам.долларыг бэлнээр гаргуулсан байдаг. Одоогоор 1.5 сая ам.долларыг цагдаагийнхан олж тогтоогоод байгаа ба үлдсэн мөнгийг хайж байгаа аж. Дээрх этгээдүүд нь залилсан валютаа “Урт цагаан”-ы валют арилжааны цэгт очиж солиулсан байх ба “Тэди” төвөөс iphone-12 загварын гар утас худалдан авсан байжээ. Мөн бэлэн мөнгөөр автомашин худалдан авсан нь тогтоогдсон байна.

Хэргийн шалгалтын ажиллагаа үргэлжилж байгаа ба энэ хэрэгт Худалдаа хөгжлийн банкны эдийн засагч болон санхүүгийн албаны хэд хэдэн хүнийг мөн холбогдуулан шалгаж байгаа аж. Учир нь хохирсон компанийн санхүүгийн албанаас хөрөнгө оруулалттай холбоотойгоор их хэмжээний бэлэн мөнгө гаргуулах тухай захиалгыг хэрэг гарахаас дөрвөн өдрийн өмнө Худалдаа хөгжлийн банканд хүргүүлсэн байжээ. Харин их хэмжээний мөнгөний  захиалга орж ирсэн тухай мэдээллийг тус банкны ажилтнууд задруулж, сэжигтэн этгээдүүдтэй хамтран ажилласан байж болзошгүй байгаа аж.

80-100 тонн түлш асгарсан ч Орхон гол руу ороогүй гэжээ

Улаанбаатар хотоос Орхон аймгийн чиглэлд шатахуун тээвэрлэж явсан ачааны галт тэрэг Сэлэнгэ аймгийн Орхонтуул сумын Шар-Ус багийн Цагаан тохой хэмээн газар замын хажуу руу унасан осол гарсан.  Их хэмжээний борооны улмаас төмөр замын ул шороо угаагдаж төмөр замд эвдрэл үүсэж Салхит өртөөнөөс Эрдэнэт өртөөний чиглэлд 78 дугаар км-т ачааны галт тэрэгний есөн вагон үүнээс долоон вагон дизель түлш, нэг  вагон элс, нэг вагон масло ачиж явжээ.

Тус хэсэгт ажилласан Сэлэнгэ аймгийн байгаль орчин, аялал жуулчлалын газрын дарга З.Түвшинтөгс "Ослын улмаас асгарсан түлшний хэмжээ ойролцоогоор 80-100 тонн, түлш асгарсан талбай гурван га хамарсан гэж тогтоогоод байна. Ослын газарт Байгаль орчинд үүсэх хохирлын хэмжээг бууруулахаар 35-40 см гүнтэй хөрс хуулалт хийж,  цуваанд ачиж явсан элс хайргыг ашиглан асгарсан түлшийг шингээж авах арга хэмжээ авсан. Түлш асгарсан газар нь Орхон голоос 5-6 км зайтай бөгөөд  голд хүрээгүй. Ослын газраас 500 метр гаруй зайтай борооны улмаас үүсэн тогтоолд түлш орсон учир уснаас дээж авч эрсдэлийг үнэлэх ажлыг зохион байгуулж байна" гэв.

“Хүчит шонхор” захаас авсан арчдаснаас хүний ялгадаст байдаг нян илэрчээ

Мэргэжлийн хяналтын байгууллагаас хүнсний аюулгүй байдлыг хангуулах чиглэлээр “Хүчит шонхор” худалдааний төвд шалгалт хийжээ. 

Тодруулбал, мах зөөх тэрэг, хөдөө орон нутгийн машин, дайврын заал, лангуу, жин, халад, махны өлгүүр, хана зэрэг гадаргуунаас санамсаргүй түүврийн аргаар дээж авч шинжилсэн байна. Ийнхүү 80 цэгээс арчдасын дээж авч НМХГ-ын лабораторид шинжлүүлэхэд 62 дээжээс гэдэсний халдварт өвчин үүсгэгч "Enterоbacter spp" болон "E coli" нян илэрсэн талаар ШӨХТГ-аас мэдээллээ. Энэ нь хүний өтгөн, ялгадаст байдаг нян юм. 

Замын-Үүдэд ачаа тээврийн дарааллыг 6 сая төгрөгөөр зардаг зөрчил илэрчээ

ШӨХТГ-аас цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл хийлээ. Мэдээллийн дундаас импортын барааг Эрээнээс Улаанбаатарт тээвэрлэн ирэх зардал огцом өссөн, хахуулиар оочер дараалал зардаг асуудалд хийсэн шалгалтын дүн анхаарал татав. ШӨХТГ-ын дарга Б.Бат-Эрдэнэ энэ тухай "Зөрчил илэрсэн аж ахуйн нэгжүүд асуудлаас бултаж байна. Тухайлбал, тээврийн асуудлыг Зам тээврийн яам хариуцах ёстой. Гэтэл нэг нэг рүүгээ шилжүүлж, бултаж байна. Дугаар урдуур оруулж өгнө гээд 6 сая төгрөг авсан хэрэг гарсныг АТГ-т шилжүүлсэн. Очер зардаг асуудлууд байсан. Үүнийг Хил хамгаалах газраас зогсоосон" хэмээв.

Засгийн газрын шийдвэрээр өнгөрсөн дөрөвдүгээр сарын 7-ноос БНХАУ руу тээврийн хэрэгсэл бага багаар нэвтрүүлж эхэлсэн. Ингэснээр импорт багассаны улмаас жижиглэнгийн худалдаа 20 гаруй хувиар өссөн тооцоог ШӨХТГ танилцуулав. Эрээнээс Улаанбаатар хүртэлх тээвэрт энгийн үед жолооч сард 4-5 удаа тээвэр хийж 3-3.5 сая төгрөгийн хөлстэй байсан. Гэвч импорт багассаны улмаас тээврийн хөлс нь 20-30 сая болж өссөн. Эдгээр хүмүүст шалгалт хийж 38 сая төгрөгийн торгууль ногдуулжээ.

Сунгаанд оролцсон зургаан настай хүү мориноос унаж амиа алджээ

Архангай аймгийн Өлзийт суманд долдугаар сарын 1-ны өдөр болсон хурдан морины уралдааны үеэр зургаан настай хүүхэд мориноос унаж, амиа алджээ. Тодруулбал, тус сумын Ямаат баг Зодохын хөндий гэх газарт сунгаа болж, сунгаанд оролцсон тус аймгийн Өгийнуур сумын Өгий багт суух зургаан настай Х гэх хүүхэд мориноос унаж, нас барсан байна.

Сануулахад, өнгөрсөн сарын 13-нд Төв аймгийн Аргалант сумын хоёрдугаар баг Их цагаан хөтөл гэх газарт 12 настай хүүхэд моринд чирэгдэж, нас барсан билээ. Түүнчлэн Архангай аймгийн Хайрхан суманд 11 настай хүүхэд морь хөлсөлж яваад унаж, биеийн байдал нь өнөөг хүртэл дээрдэхгүй, хүнд байгааг ХЭҮК-оос мэдээлсэн байдаг.

АИ-92 шатахууны үнэ 300 төгрөгөөр өсжээ

Өнөөдрөөс эхлэн АИ-92 шатахууны үнэ литр тутамдаа 1740-1750 төгрөгийн үнэтэй болжээ. АМГТГ ирэх даваа гарагт 11.00 цагт хэвлэлийн хурал хийж, үнийн нэмэгдлийн талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгнө гэв. Өнгөрсөн сарын эхээр шатахуун импортлогч компаниуд үнэ нэмэх саналаа АМГТГ-т гаргасан юм. Харин АМГТГ-ын дарга Ц.Эрдэнэбаяр үнэ өсөхгүй гэж мэдэгдэж байв. АМГТГ-наас мэдээлснээр манай улс  2019 онд 468 мянга, 2020 онд 562 мянган тонн газрын тос импортолжээ. Энэ оны эхний таван сард 139 мянган тонн шатахуун импортолсон байна.

Тавдугаар сарын 31-ний байдлаар Лондоны биржид нэг баррель брент төрлийн газрын тос (манай улс брент төрлийн газрын тос хэрэглэдэг.)  68.88 ам.долларын үнэтэй байжээ. Харин яг нэг жилийн өмнө 43.08 ам.долларын үнэтэй байв.      

Архангайн Хашаат сумын Засаг дарга бусдын гарт амиа алджээ

Архангай аймгийн Хашаат сумын Засаг дарга 31 настай Н энэ сарын 27-нд бусдын гарт амиа алдсан ноцтой хэрэг гарчээ. Тодруулбал, талийгаачийн аминд түүний хадам аав болох Б гэгч хүрсэн гэх мэдээлэл бий. Талийгаач гэр бүлийн маргааны улмаас амиа алдсан байж болзошгүй гэнэ. Хадам аав нь талийгаачийн зүүн гарын суганд нь нэг удаа хутгалж, амийг нь хөнөөсөн байжээ. Хэрэг гарах үед талийгаачийн хадам аав нь архи, согтууруулах төрлийн ундаа уусан байсан бололтой.

Цагдаа нар хэргийн газраас 0.5 литрийн "Экс" архины шил, бор өнгийн хутга болон 80 гаруй кадр зургийг эд мөрийн баримтаар хураан авсан ажээ. Талийгаач Н 2020 оноос Хашаат сумын Засаг даргаар ажиллаж эхэлсэн бөгөөд эхнэр, хоёр хүүхдийн хамт амьдардаг байсан аж.