 |
|
 |
|
Оросууд дайныг хүссэн гэж үү? |
|
|
 |
|
 |
Оросууд дайныг хүссэн гэж үү?
2023-02-01
“Хотят ли русские войны - Оросууд дайныг хүсээ гэж үү” гэдэг нэгэн орос дуу байдаг даа. Энэ дуунд:
Хотят ли русские войны?
Спросите вы у тишины,
Над ширью пашен и полей,
И у берез, и тополей,
Спросите вы у тех солдат,
Что под березами лежат,
И вам ответят их сыны
Да, мы умеем воевать,
Но не хотим, чтобы опять
Солдаты падали в бою
На землю горькую свою.
Спросите вы у матерей,
Спросите у жены моей,
И вы тогда понять должны...” хэмээн өгүүлдэг юм.
Оросын ард түмэн олон зууны турш хааны зарлигаар дайнд татагдан орж олон сая орос хөвгүүд цус нулимсандаа живж үрэгдэж байлаа. Хорьдугаар зуунд 1941-1945 оны эх орны дайнд зөвлөлтийн 28 сая иргэн үхэж үрэгджээ.Түүнээс хойш элдэв дайн байлдаан, зэвсэгт мөргөлдөөн бараг тасарсангүй.
Оросын ард түмэнд тохиосон аймшигт дайн, хагацал, үхэл, өнчрөл энэ дууг зохиоход хүргэсэн биз. Саяхан хэдхэн сарын өмнө 2022 оны оросын цэргийн намрын дайчилгаанаас зугтаж Монголд ирсэн оросуудыг харлаа. Нялх хүүхдээ нуруундаа үүрээд эхнэр, бяцхан үрсээ дагуулаад Монголд ирсэн оросын залуус эх оронд нь ямар их дарамт, дарангуйлал, айдас байдгийг хэлээд өгч байлаа.
Оросын ард түмэн дайн хийхийг хэзээ ч хүсээгүй. Харин оросын Петр хаанаас эхлээд Сталин, Путин хүртэлхи бүх эрх баригчид нь дайн хийдэг байсан, их гүрний дээрэнгүй үзэлд автаж оросын газар нутгийг тэлэх ёстой, оросоос бусад нь дайсан хэмээн үздэг байсан. Орчин үеийн Оросын эрх баригчид өөрсдөө дайн өдөөчихөөд одоо АНУ, Өрнө дахиныг буруутгаж атомын бөмбөгөөр сүрдүүлж дэлхий дахиныг хараан зүхэж байна. Оросын эрх баригчид ард түмнээ олон зууны туршид дайнд хөөдөг байсан. Тэрхүү дайнд нь оросын үндэстний цөөнх халимаг, буриад, тува, башкир, татар, дагестан, чеченчүүд хамгийн түрүүнд олноороо өртдөг байсан, одоо ч хэвээрээ. Манай экс ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн “Freedom” телевизийн сувгаар хэлдэг шиг “Украины дайнд Москва орчмын мужаас цэрэгт татагдсан нэг орос цэрэг үхэж байхад 625 буриад цэрэг үхэж үрэгдэж байгаа нь геноцид юм”.
Хүн төрөлхтөн олон зууны туршид дайн хийж байсан түүхтэй. Гэхдээ Орос орон шиг сүүлийн таван зуун жилд тасралтгүй дайн хийсэн улс алга. Оросын Эзэнт улсын үед буюу 1500-1900 оны хооронд оросын цэргүүд европын Альпийн нуруу,Балтийн тэнгисээс азийн алс дорнодын Манжуур хүртэл , дундад азийн Памир, Тянь шаны уулс хүртэл, өмнө зүг Афганистан, Турк хүртэл тасралтгүй дайн хийж байлаа. Оросууд швед, герман, турк үндэстэнтэй олон зууны туршид байлдаж байлаа. Хорьдугаар зуунд хаант Оросын хөрсөн дээр үүссэн дэлхийн коммунизмын төв Зөвлөлт Холбоот улс нь хойд зүгт Финлянд, өрнө зүгт зүүн Герман хүртэл, төв азид Казкахстан, Монгол, өмнө зүгт Кавказ, дундад азид Тажик хүртэл дайн хийж нөлөөгөө тогтоож байв. Зөвлөлтийн цэрэг 1940 онд Балтийн орнууд болон Польшийг эзэлж байлаа. Олзлогдсон 22 000 польш офицеруудыг оросууд бүгдийг нь Смоленскийн ойд Хатынд буудаж газар дор нүх ухаад булж байлаа. Орос цэргүүд Молдов, Днестрийг эзлэв.
Хорьдугаар зууны тавь, жараад онуудад Чех, Унгарт зөвлөлтийн танкууд мянга мянгаараа орж жагсагчдыг буудав . Зөвлөлтийн арми Иран, Хятадтай хүртэл байлдаж байлаа. Зөвлөлт улс 1939 онд Японтой монголын Халх голд байлдаж дараа нь 1945 оны 8-р сард Манжуурт Квантуны армийг бут цохиж японы Курилын арлуудыг эзлэв.
Зөвлөлтийн арми Хойд Солонгос, Манжуурыг эзэлж Порт Артурыг буцаан авав. Тавиад онд Солонгосын дайнд Зөвлөлт улс Хойд Солонгост зэр зэвсгийн тусламж үзүүлж нисгэгчид нь байлдааны нисэх онгоцоороо байлдаж байлаа. Жараад онд Вьетнамын дайны үед Зөвлөлт улс хойд вьетнамчуудад зэр зэвсгийн тусламж үзүүлж цэргийн зөвлөхүүд нь тэнд ажиллав. Африкийн Анголын дайнд зөвлөлтийн зөвлөхүүд ажиллав. 1979 онд Зөвлөлтийн арми Афганистанд довтлон орж 10 жил байлдав. Зөвлөлт улс хиллэж байсан улсуудтайгаа дайн хийгээгүй орон бараг алга байлаа. Хамгийн эмгэнэлтэй хачирхалтай нь дэлхийд хамгийн том 22.4 сая квадрат км газар нутагтай Зөвлөлт Холбоот улс 1958 онд жижигхэн Монгол улсын хойд нутгаас алт, мөнгө, уран, гянт зэрэг байгалийн баялаг ихтэй 2446 квадрат км газар нутгийг нь булаан авч байлаа. Зөвлөлтийн цэрэг 1969 онд хятадын Уссури мөрний голд оршдог Жэньбао хэмээн 1.2 квадрат км маш өчүүхэн жижиг арлыг хүртэл булаан авч байлаа. Энэ зэвсэгт мөргөлдөөнд 56 зөвлөлт цэрэг алагдаж, 800 хятад цэрэг амь үрэгдэж байв. Зөвлөлт Холбоот улс тэр үед дэлхийд хамгийн том газар нутагтай, дэлхийн хуурай газрын зургааны нэгийг эзэлсэн улс байж бусдын газар нутгийг цэргийн хүчээр түрэмгийлэн булаадаг байсан нь их гүрний дээрэнгүй үзэл, шунал хоёртой нь л холбоотой байсан биз. 1990 онд дэлхийд коммунизм булшлагдаж түүхийн хог дээр хаягдав. Зөвлөлт Холбоот улс 15 республик болон задарч улмаар Оросын Холбооны улс дахин задрах дөхөв.
Чеченчүүд Орос улсаас тусгаар улс болохоо зарлаж Орос Чечений дайн 6 жил үргэлжлэв. Хорин нэгдүгээр зуунд дэлхий даяар энх тайван тогтвортой байдал тогтож өрнө дорны бүх улсууд найрсаг харилцаа тогтоож хөгжил цэцэглэлийн замдаа оров. Гэтэл гэнэт нартай өдөр аянга цахилгаан буух мэт дэлхийд дайн дэгдэв. Дайн дэгдээсэн этгээд бол өнөөх л дайны хэнээтэн улигт Орос орон. Оросын арми Украиныг довтолсон мэдээг анх сонсоод Зөвлөлт Холбоот Улсын анхны ерөнхийлөгч, “Перестройка”-гийн эцэг Михайл Горбачёв маш их дургүйцэж байсан гэдэг.
1999 онд мафид баригдсан, авилгал цэцэглэсэн, Орос Чечений дайн дэгдсэн, эмх журамгүй замбараагүй болж эдийн засаг нь сүйрч байсан Орос орныг КГБ-ын офицер Владимир Путин олигархийн мэдэлд очсон Ельцинээс хүлээж аваад эмх замбараагүй байдал, авилгал, олигархийг дарж хууль цааз, дэг журмыг тогтоож, гадаадын хөрөнгө оруулалт хийж, өрнө дорнотой харилцаагаа сайжруулж , сүйрч байсан эдийн засгаа өөд татаж GDP буюу оросын нэг хүнд ногдох дотоодын нийт бүтээгдэхүүнийг 10 000 ам. долларт хүргэсэн хүн бол Путин мөн л дөө. Өрнө дахин ч Орос орныг тогтвортой болгож чадсан түүнийг үнэлж “G 7” буюу” их Долоо” дээрээ Орос орныг нэмж их наймын уулзалт хийж дэлхий дахиныг төвхнүүлэх бодлогыг хамтран тодорхойлдог байв. Тэр үед Путин дэлхийд нэр хүнтэй улс төрч байв. Гэтэл Путин 2014 онд Крымийг эзэлж, 2008 онд Грузинд цэргээ оруулж, 2014 онд Украины Донецк, Луганскт нөлөөгөө тогтоож байхад өрнө дахин юү ч хэлээгүй юм. Путиныг ингээд зогсох биз хэмээн өөдрөгөөр бодсон юм. Гэтэл “амташсан хэрээ арван гурав дахина” гэдэг шиг Путин 2022.02.24 ны өглөөний 04 цагт оросын армийг хөдөлгөж, Орос, Беларусь, Крымийн талаас Украин руу гэнэтийн дайралт хийж Украины бүх ПВО, нисэх онгоцуудыг нь сөнөөв. Энгийн хотуудыг пуужингаар харваж таван мянган энгийн иргэд, 455 хүүхэдийг хөнөөв. Өнөөх агуу Путин маань ганцхан хоромын дотор алан хядагч, дайны гэмт хэрэгтэн болов. 22 жил Оросыг удирдсан 70 настай Путин төлөвшөөгүй л удирдагч байж дээ. Путиныг ийм харгис дарангуйлагч, дайны хэнээтэн болно гэж хэн санахав дээ. Хүн төрөлхтөн дэлхий даяараа энэхүү оросын түрэмгий дайныг эсэргүүцэв . Орос орны ард түмэн дайныг эсэргүүцэж жагсаал цуглаан хийв. Гэтэл Путин дайн гэж хэлсэн хүнийг 10 жил шоронд хорино гэсэн хууль гаргаж ард түмнээ шоронд хийв. Оросын олон сэхээтнүүд, дуучид, жүжигчид, зохиолчид, сэтгүүлчид дайныг эсэргүүцэж хэлмэгдэв.
Украины дайн эхэлмэгц оросын суртэл ухуулга өрнөдийн эсрэг, ардчиллын эсрэг,үнэний эсрэг, шударга ёсны эсрэг элдэв гүтгэлэг худал хуурмаг мэдээлэлээр телевиз хэвлэл мэдээлээр өдөр шөнөгүй бөмбөгдөж эхлэв. Оросын тусгай албадын нууц ажиллагаа улам идэвхжив. Улаан Оросын тусгай алба анх 1917 оны 11-р сарын 20-ны өдөр Феликс Дзержинскийн удирдлага дор ВЧК / Онцгой Комисс/ гэсэн нэртэйгээр байгуулагдсан.
Чекистууд 1918-1922 онуудад ямар ч шүүхгүй, ямар ч нотолгоо баримтгүйгээр хувьсгалын эсэргүү, цагаантны үлдэгдэл, германий тагнуул , гадаадын тагнуул гэсэн гүтгэлгээр зөвлөлтийн 500 000 хүнийг буудан хөнөөж байжээ. ЧК нь удалгүй НКВД нэртэй болж энэ байгууллагын дарга Ягода, Ежов, Бериягийн үед хамгийн харгис гэдгээрээ алдаршиж гучаад онуудад зөвлөлтийн 2.0 сая гэмгүй хүмүүсийг баривчилж бараг тал хувийг нь буудан хөнөөжээ. Жар, далаад оны үед КГБ гэдэг нэртэй байхдаа дотоодын энгийн иргэдийн эсрэг, гадаадын бүхэл бүтэн улсын эсрэг элдэв олон хорт ажиллагаа явуулдаг байв. Тэд урт гартай байсан юм. Улаан оросын чекист Яков Блюмкин 1920 онд Иранд зөвлөлт маягийн улс байгуулахын оролдож Ираны төрийн эсрэг зэвсэгт бослого гаргаж , 1923-1928 онуудад оросын эрдэмтэн Рерихийн азийн орнуудаар явсан экспедицэд нууцаар ажиллаж монголын Богд хааныг хөнөөж, Түвдийн Далай ламыг устгах даалгавартай ажиллаж байлаа. Улаан Оросын чекистууд 1930 -аад онд Францын Париж хотод амьдарч байсан оросын цагаан гвардийн генералуудыг гэгээн цагаан өдрөөр хулгайлж хөнөөдөг байв. Зөвлөлтийн чекистууд 1940 онд Мексикт оросын хувьсгалын удирдагч Троцкийг хөнөөж, тавиад онд Баруун Германд украины үндэсний хөдөлгөөний удирдагч Бандераг хортой сумаар буудан хөнөөж, Испанид 1936- 1937 онуудад нууцаар ажиллагаа явуулж байлаа. Улаан оросын чекистууд Монгол, Афганистанд төрийн эргэлт хийж, Хятадад улаан хувьсгалыг өдөөж иргэний дайныг зохион байгуулж байв.
Монгол улсад 70 жилийн турш төрийн тэргүүн хэн байхыг Монголд бус, Зөвлөлт Холбоот улсад Кремлийн удирдагчид шийддэг байв. Зөвлөлтүүд 1956 онд Унгар, 1968 онд Чехословакд олон мянган танк оруулж эрх чөлөөний төлөө тэмцэгчдийг нухчин дарж байлаа. Наяад онд Польшийн “Солидарност”-ийг танкаар дарах гэж оролдов. Алс холын Куба, Никарагуа болон африкийн Анголд хүртэл нууц ажиллагаа явуулж байлаа. Азийн Хойд Солонгос, Вьетнам, Камбож, Лаост улаан хувьсгалчдыг зэр зэвсгээр хангаж байлаа.
1979 оны 11-р сарын 27- ны өдөр зөвлөлтийн Спецназ /тусгайнхан/ Афганистаны нийслэл Кабулд десант буулгаж афганы төрийн ордныг дайрч Афганистан улсын хууль ёсны ерөнхийлөгч Аминыг буудан хөнөөж, оронд нь Зөвлөлт улсад орогнож байсан зөвлөлтийн талыг баримтлагч Бабрак Кармалийг авчирч Афганистан улсын ерөнхийлөгчөөр тавив.Энэ өдрөөс хойш Афганистаны төрийн тэргүүн хэн байхыг афганы ард түмэн шийдэх биш, Зөвлөлт Холбоот улс шийддэг болов.Оросын тусгай албад тухайн гадаад орны төрийн удирдагчид, албан хаагчдад мөнгө, албан тушаал амлаж, улс төрийн бохир ажиллагаандаа маш их хөрөнгө мөнгө зарцуулдаг байв.
Монголд явуулсан улаан оросын НКВД, КГБ зэрэг тусгай албадын хорт ажиллагааг монголчууд юү ч мэддэггүй юм л даа. Улаан Оросын НКВД нь монголын удирдагч Чойбалсанг, Зөвлөлтийн КГБ нь монголын удирдагч Цэдэнбалыг өөртөө элсүүлчихсэн байлаа. Учир нь оросууд монголчуудын толгойд “зөвлөлт хүн бол бурхан, хятад хүн бол дайсан” гэсэн кодыг зуун жилийн турш суулгачихсан байдаг юм. Зөвлөлтийн коммунистууд монголын уламжлалт соёл, шашин, түүх, үндэсний бичиг үсэг, ёс заншлыг нь устгав. Оросын большевикууд анх 1922 – 1925 онуудад большевик тагнуулч, чекист, алан хядагч Яков Блюмкиныг Монгол руу илгээж Богд хаан, Богд хатан, Бодоо, Данзан, Сүхбаатараас эхлээд монголын Богд хаант төрийн бүх зүтгэлтнүүд болон ардын намын удирдагч нарыг нууцаар хөнөөсөн байдаг юм. Монголын ерөнхий сайд Д.Чагдаржав, ерөнхий сайд Ц.Жигжиджав, ерөнхий сайд Жалханц хутагт Ц.Дамдинбазар нарыг буудан хөнөөж байлаа. Улаан Оросын НКВД гучаад онуудад Дугараар / Чойбалсан/ дамжуулж монголын бүх сэхээтэн, эх орончид, лам хувраг, Богд хаант төрийн бүх зүтгэлтнүүдийг толгой дараалан хөнөөсөн юм. Манлай ван Дамдинсүрэнгийн хүү болон өвөр монголын эх оронч Дэмчигдонров вангийн хүүг хүртэл буудан хөнөөж байлаа. Оросын НКВД монголын цэргийн маршал Дэмидийг 1937 онд Москва явах замд нь сибирийн “Тайга” өртөөнд галт тэргэндээ байхад нь хордуулж амь насыг нь хөнөөж байлаа. Монголын сэхээтэн бүсгүй Дунгаржид, Навчаа нарын 10 гаруй жирэмсэн хөл хүндтэй бүсгүйчүүдийг хувьсгалын эсэргүү хэмээн гүтгэж буудан хөнөөж байлаа. Монголын Ерөнхий сайд Пэлжидийн Гэндэнг гэр бүлийнх нь хамт
Оросын Хар далайд амарч сувилуулна хэмээн хуурч Москвад аваачин 1937 оны 11-р сарын 26-ны өдөр буудан хөнөөв. Монгол улсын Ерөнхий сайд А.Амарыг 1939 онд Москвад дуудан авчирч буудан хөнөөж байлаа. Монголын 35 000 гэм зэмгүй ардыг улаан оросын заавраар Чойбалсангийн тушаалаар ямар ч шүүхийн ажиллагаагүй, нотлох баримтгүйгээр буудан хөнөөж байлаа.
Зөвлөлтийн КГБ монголын коммунист Цэдэнпил /Цэдэнбал/-ээр дамжуулан монголын олон сэхээтэн, эх орончдыг шоронд хийж хөдөө цөлдөг байв.1957 онд бүх албан тушаалаасаа мултарсан Сталины баруун гар, большевик, Зөвлөлтийн ГЯЯ-ны сайд асан В. Молотов БНМАУ-д элчин сайдаар томилогдож ирээд ямар ч аргаар хамаагүй зөвлөлт засгийн өмнө гавьяа байгуулж албан тушаал ахих зорилго тавьж хойд монголын алт, мөнгө, уран, гянтаар баялаг 2500 квадрат км газар нутгийг ямар ч буун дуу гаргалгүй Монголоос булаан авч Зөвлөлт улсын нутагт нийлүүлж байлаа. Үүнийхээ төлөө Вячеслав Молотов албан тушаал ахиж шагнал авч НҮБ-ын Женев дэхь Зөвлөлтийн төлөөлөгчдийн газрын даргаар дэвшин томилогдож байв. Энэ нарийн учрыг мэдэхгүй Цэдэнпил монголын газар нутгаа харийн гүрэнд өгөхгүй хамгаалсан ГЯЯ-ын эх оронч сайд С.Аварзэдийг “зөвлөлт монголын найрамдалд сэв суулгалаа” хэмээн буруутгаж албан тушаалаас нь халж хөдөө нутаг руу цөлж байлаа. Өвөг дээдсийнхэ ариун газар нутгийг харийн большевик элчин сайдад бэлэглэсэн хүнийг хэн гэхэв. Агуу удирдагч гэх үү? Адгийн урвагч гэх үү?
Зөвлөлтийн коммунистууд монголын түүхийг гуйвуулж Чингис хааныг хамгийн харгис феодал, Богд гэгээн, лам хутагтуудыг хамгийн хортой шарын шашны феодал хэмээн гүтгэж сургуулийн бүх сурах бичгүүдэд бичиж байв. Монголын түүхийг зөвлөлт хүн Москвад бичдэг байв. Тэд монголын үндэстэн ястангуудын хооронд яс хаяж муудалцуулж байв. Ойрдуудыг манжийн эсрэг тулалдсан баатарууд хэмээн дөвийлгөж халхчуудыг Өндөр гэгээнээсээ эхлээд монголын алтан ургийн бүх тайж язгууртан нарыг манжид урвасан урвагч хар феодалууд хэмээн хооронд нь яс хаяж талцуулж байв. Тэд монголчууд 200 жилийн турш манжийн дарлалын дор ихэд зовж байсан, одоо зөвлөлт засгийн үед жаргаж байна хэмээн алтан урагтай ураг барилдсан монголын холбоотон улс Манжийг газар дор ортол нь муулж байв. Түүхийн үнэнийг үзвэл манж нар хэзээ ч Монголд ирж цэргээ суулгаж байгаагүй, ямар ч татвар монголын ард түмнээс нь авч байгаагүй, ямар ч дарлал байгаагүй, харин монголын ван, гүн, бэйл ноёдыг өндөр цалин пүнлүү, лан мөнгөөр цалинжуулж байсан, гадаадын шахалт/ орос, хятадын түрэмгийлэл/ -аас хамгаалж байсан юм. Зөвлөлтийн коммунистууд социализмын үед казах, узбекчүүд Доголон Төмөр хааныг манай хаан хэмээн булаацалдаж маргалдаж байгааг анзаарч казахуудад “Та нар доголон Төмөр хааныг узбектэй булаалдахын оронд тал нутгийн эзэн Чингис хааныг өөрсдийн хаан гэх нь зүйтэй” хэмээн зөвлөж ятгаж байсан гэдэг. Үүнээс хойш казахууд монголын Чингис хааныг манай хаан хэмээн ярьдаг болжээ.
Хорин нэгдүгээр зуунд оросын тусгай албад Оросын сөрөг хүчний удирдагч Борис Невцовыг хөнөөж түүнийг залгамжилсан оросын сөрөг хүчний удирдагч Алексей Навальныг хордуулав. Саяхан Шведийн Стокгольм хотод жагсагчид Туркийн Элчин сайдын яамны гадаа Коран судар шатаажээ. Үүний дараа “Швед улс НАТО-д элсэх хүсэлтийнхээ талаар биднээс ямар ч сайн санааны тусламж хүлээх хэрэггүй" гэж Туркийн Ерөнхийлөгч Режеп Эрдоган мэдэгджээ. Шведэд Коран шатаасан нь Оросын гадаад тагнуулын газрын ажил, НАТО-тай хөгжүүлж буй түншлэлийг тасалдуулах, тогтворгүй байдлыг өдөөх зорилготой хэмээн зарим мэдээллийн эх сурвалжид бичжээ. Оросууд НАТО-г эдүгээ ихэд үзэн ядаж харааж байна. НАТО бол улс төр, эдийн засаг, цэргийн эвсэл бөгөөд ардчилсан орон бол ямар ч орон элсэж болно. Эдүгээ 30 орон НАТО-д элсээд эдийн засгийн хувьд улам хөгжиж байна, аюулгүй байдал нь улам сайн хангагдаж байна. НАТО бол хадны мангаа биш. НАТО бол ардчилал, эрх чөлөөг хамгаалдаг байгууллага.
Харин зөвлөлтийн коммунистууд хоёр зүйл дээр зөв бодлого барьж байсан юм шүү. Нэг зүйл нь Кубын коммунист намын удирдагч Фидель Кастро зөвлөлтийн удирдагч Хрущевыг шахаж “АНУ-ын эсрэг цөмийн пуужингуудаа Кубын нутгаас харваж америкийг бүхэлд нь устгаач” гэсэн хүсэлтийг нь биелүүлээгүй юм. Энэ нь хүн төрөлхтөнийг аварсан явдал болсон. Нөгөө нэг асуудал нь жараад онд монголын удирдагч Цэдэнбал болон МАХН-ын Төв Хорооны нарийн бичгийн дарга Цэнд нар “БНМАУ-ыг Зөвлөлт Холбоот Улсын бүрэлдэхүүнд 16 дахь бүгд найрамдах улс болгож оруулна уу” хэмээн өргөдөл бичиж гурван удаагийн хүсэлт тавихад зөвлөлтийн коммунист удирдагч нар “Энэ бол тун буруу зүйл. Дэлхий нийт Монгол улсыг өнөөх түрэмгийлэгч Зөвлөлт улс өөртөө хүчээр нэгтгэчихлээ гэж дургүйцнэ” хэмээн үзээд зөвшөөрөөгүй нь монголчуудын хувьд авралын алхам болсон юм.
Эдүгээ Орос орон украины дайныг зогсоох уу? Орос орны цэргийн нөөц дуусах дөхсөн үү? Орос оронд төрийн эргэлт гарах уу? гэсэн гурван асуудал дэлхий нийтийн анхаарлын төвд байна.
Путин Орос Чечений дайнд ялсан. Путин Крымийг эзэлж Орост нэгтгэсэн. Путин Украины Донецк, Луганскд оросын нөлөөг тогтоож Орост нэгтгэсэн. Путин Казахстанд цэргээ оруулж казахын сөрөг хүчнийг дарсан. Путин хуучин Зөвлөл Холбоот улсыг сэргээхийг боддог болсон. Путинд өрнөдийг баримтлагч Зеленский огт таалагдаагүй, өрнөдийг баримжаалсан украины тусгаар улс огт таалагдаагүй. Путинд украины ард түмнээс сонгогдсон ерөнхийлөгч Зеленсксийг унагаж оронд нь беларусийн Лукашенко шиг Кремлийн дуулгавартай тавиул хэрэгтэй байлаа. Путин 72 цагийн дотор Украиныг эзэлнэ хэмээн тооцоолсон. Энэ бүх шалтгаанаар Путин Украинд дайн хийсэн. Гэвч Путины төлөвлөгөө нурсан. Дэлхий дахин Путины өдөөсөн дайны эсэргүүцсэн. АНУ болон Өрнө дахин Орос улсыг түрэмгийлэгч улс хэмээн үзэж эдийн засгийн хориг тавьсан. Орос улс эдүгээ Иран, Хойд Солонгос, Сири улсын зиндаанд шидэггдээд байна. Иранаас байлдааны дрон, Хойд Солонгосоос пуужин, сум авч байна.
Украинчууд оросын армийг анх довтолсон газарт нь буцаан аваачвал дайн зогсож болох юм. Үүний тулд одоо Украинд орчин үеийн “Leopard”, “Abrams” маягийн 500 танк, орчин үеийн “F-16” сөнөөгч нисэх онгоцны 2 эскадриль /1 эскадриль 12 сөнөөгч онгоцтой байдаг/ шаардлагатай байгаа ажээ.
Германий канцлер Шольц Украинд танк нийлүүлэхээсээ саяхан татгалзжээ. Украины цэргийн ур чадвар өдрөөс өдөрт өсөж байна. Хамгийн сүүлийн мэдээгээр оросын армийн Украины энгийн хотууд руу харвасан 55 пуужингийн 47 пуужинг угтуулж угсгажээ. Устгасан пуужингийн дотор оросын дуунаас хурдан хамгийн сүүлийн үеийн “Х-17 Кинжал” пуужин байсан аж. Одоо украины офицеруудыг “Патриот” системд сургахаар болсон байна. Путинд дайныг эхлүүлэх ямар ч бодит шаардлага байгаагүй. Путинд дайныг зогсоох бүрэн боломж байсан. Гэвч тэр дайныг зогсоохын оронд дайныг эцэст нь хүртэл үргэлжлүүлнэ, дайнд бид ялна хэмээн зүтгэж байгаа.” Ичсэн хүн хүн ална” гэгчээр хэрэв тэр энэ дайнд ялахгүй бол дараагийн сонгуулиар Оросын ерөнхийлөгч болж чадахгүй гэдгээ тун сайн ухамсарлаж байгаа. Иймд тэр эцсээ хүртэл дайн хийнэ хэмээн мугуйдалж байгаа. Путин сүүлийн арван сард Москва дахь нууц бункертээ ард түмнээсээ нуугдаж үнэн мэдээлэл гаднаас авч чадахгүй болжээ. Тэр зөвхөн оросын цэргийн Украин дахь ялалтын тухай хуурамч мэдээлэлийг өөрийнхөө тойрон хүрээлэгч генерал нараасаа авч байна. 70 настай Путин шинэ жилээр оросын үнэн алдартны шашны сүмд ганцаараа ирж залбираад сүмээс гараад л Украиныг пуужингаар харвах тушаал өгч байв. Христийн шашинтан юм бол ядаж “Око за око, зуб за зуб”- “Нүдийг нүдээр, шүдийг шүдээр” гэдэг “Ветхий завет”-ийн библийн сургаалийг мэдмээр юм, Христийн хайр энэрэлийн сургаалийг “Новай завет” библээс сурмаар юм. Путин байсан цагт энэ дайн зогсохгүй. Путины тойрон хүрээлэгч генерал Шойгу, Герасимов, Пригожин, Кадыров нар байсан цагт энэ дайн зогсохгүй.”Муу эр дайнд хөөрнө” гэгчээр Рамзан Кадыров “Польштой байлдана” гээд л баярлаад байна лээ.
Мэдээж өрнө дахин Украиныг дэмжинэ. Америк Украиныг дэмжинэ. Зэр зэвсгээр туслах болно. Энэ дайн бол зөвхөн Орос Украины дайн биш. Энэ дайн бол эцэстээ ардчилал, эрх чөлөө ялах уу, ганц хүний дарангуйллын харгис дэглэм ялах уу гэсэн асуудал болж хувираад байна.Энэ дайн Орос орныг хөмөрч мэднэ. Учир нь дэлхийн нэгдүгээр дайнд Оросын Эзэнт улс ороод дотоодын хямрал болж ард түмэн үймээн самуун дэгдээж оросын 300 жилийн түүхтэй хаант засаглалалыг устгасан. Одооны энэ дайн Орос орныг дахин задалж Орос орон 25 хуваагдан задарч болох юм. Учир нь олон зуун жил Кремлийн эрх баригчдад дарлагдсан оросын олон жижиг үндэстэн т сэрж байна. Ойрд халмагийн ард түмний Конгресс байгуулагдаж Халимаг улс Оросоос тусгаар улс болох ёстой хэмээн үзэж байна. “Чөлөөт Буриад” гэсэн хөдөлгөөн үүсч Буриад Монгол улс тусгаар улс болох ёстой гэсэн хөдөлгөөн өрнөж байна. Энэ мэтээр оросын татар, башкир, дагестан гэх мэтийн 25 улс сэрж байна. Оросын Буриад улсад эдүгээ 250 000 буриад монгол үндэстэн амьдарч байна. Украины энэ дайнд цэрэгт татагдсан буриад залуус олноор үхэж үрэгдвэл буриад монгол үндэстэн мөхөх аюултай. Ер нь хаант Оросын үед халимагууд Орост гарсан Пугачёвагийн бослого, Башкирт гарсан бослогыг дарж туркийн дайнд явж швед, францын эсрэг дайнд явж олноороо үхэж үрэгдэж байв. 20-р зуунд эх орны дайнд германий эсрэг дайтаж олон халилмаг, буриадууд үхэж үрэгдэж байлаа. Афганистан Чечений дайнд олон халимаг, буриадууд үхэж үрэгдэж байлаа. Буриад, халимаг, дагестан, чеченүүд нохойд барьдаг мод биш шүү дээ. Ер нь Оросын эзэнт гүрний үеийн Петр хаан, Екатерина хатан хаан, зөвлөлт засгийн үеийн Сталиний үеийн бодлого өнөөгийн Путины бодлогын хооронд ямар ч ялгаа байгүй. Учир нь их гүрний дээрэнгүй үзэл хэзээ ч өөрчлөгддөггүй юм. Петр хаан Оросын төлөө дайнд оролцсон халимагуудад жаахан дарь, буу сум бэлэглэдэг байсан. Сталин халимаг буриадад юун бэлэг өгөх, тэднийг шууд буудчихдаг эсхүл сибирт шоронд цөлчихдөг байсан. Тэдний ихэнхи нь шоронд өвчнөөр эсхүл өлсгөлөнгөөр үхдэг байсан. Өнөө үед Путин дайнд оролцсон халимаг, буриад, дагестан, чечен залууст жаахан рубли өгч байна. Үхэж үрэгдвэл ар гэрт нь жаахан тэтгэмж өгч байна. Хүний алтан амийг мөнгөөр үнэлж болохгүй л дээ. Зүгээр л дайнаа зогсоочих хэрэгтэй юм л даа. Өнөөгийн Оросын ард түмэн дайнаас зугатааж байна. 2022 оны 2-р сарын 22 ноос хойшхи хугацаанд 2022 онд нийт 500 000 орос иргэн гадаадад зугтаан гарч тэндээ үлджээ. Оросын нэрт дуучид жүжигчид сэтгүүлч зэрэг олон сэхээтнүүд гадаадад дүрвэн гарчээ.
Оросын Хууль зүйн яам алдарт жүжчигчин Максим Галкинаас эхлээд олон алдартай соёл, урлагийн хүмүүсийг “гадаадын агент” хэмээн зарлаж хар жагсаалтад бүртгэжээ. Хамгийн сүүлд тэрхүү хар жагсаалтад Оросын Халимаг улсын Бурханы шашны тэргүүн Диолов хутагтыг “гадаадын агент” хэмээн бүртгэсэн аж. Дилов хутагт 2022 оны 10 дугаар сард Украин дахь дайныг эсэргүүцэж “Украины талд шударга ёс байна, дайн бол том зовлон юм, дайн бол огт хэрэггүй зүйл юм” хэмээн үг хэлжээ. Саяхан Дилов хутагт 2023 оны эхээр Орос улсын дарамт шахалт дор буяны ажлаа хийх боломжгүй болсон тул Халимаг дахь шашны тэргүүний ажлаа хүлээлгэн өгч Монгол орны зүг явжээ. Дилов хутагт бол Халимагт 1990 оноос эхлэн Бурханы шашныг сэргээн дэлгэрүүлэх буян номын ажил хийж байсан юм. Орост шударга хүн амьдрах ямар ч боломжгүй болжээ. Орост дайныг эсэргүүцсэн жирийн иргэн, оюутан, багш, инженер, сэхээтэн, сэтгүүлчдийг барьж шоронд хоридог болжээ. Оросын “Мемориал” болон Москва дахь “Сахаровын төв”-ийг хаав.
Эдүгээ Орос оронд дайныг сурталчилдаг, Орос орны түрэмгийллийг зөвтгөдөг суртал ухуулга улам газар авч оросууд дайны хэнээтэн гэдгээ бүх талаар харуулж байна. Оросын телевизийн нэвтрүүлэгчээс эхлээд төрийн том албан тушаалтан Дмитрий Медведев хүртэлхи өчнөөн төрийн албан тушаалтан, хэвлэл мэдэлийн ажилтнууд “Украиныг газрын хөрснөөс арчих хэрэгтэй, тэднийг бөмбөгдөж пуужиндах хэрэгтэй, атомын бөмбөгөөр хуйхлах хэрэгтэй” хэмээн хашгирцгааж байна.
Сүүлдээ бүр “НАТО-гийн бүх орнуудтай байлдах хэрэгтэй, Польш, Герман, Их Британи, АНУ-г атомын бөмбөгөөр бөмбөгдөж газрын хөрснөөс арчих хэрэгтэй” хэмээн орилолдох болжээ. Оросын дайны хэнээтнүүдэд ичих булчирхай алга.
Оросын Холбооны улсын Үндсэн хуульд үг хэлэх, үзэл бодлоо илэрхийлэх, жагсаал цуглаан хийх, хэвлэн нийтлэх эрхийг заасан байдаг. Брежневийн үед Хүний эрхийн үйл ажиллагааг Зөвлөлт Холбоот улсад явуулж болдог байв. Горбачёвийн үед Ил тод байдлыг зарлаж оросын иргэд үг хэлэх, үзэл бодлоо илэрхийлэх, хэвлэн нийтлэх эрхтэй болж байсан юм. Гэтэл эдүгээ Путины үед Орост хүний эрхийн талаар ямар ч ажиллагаа явуулах аргагүй болов. Оросын “Роскомнадзор” хэмээх байгууллага оросын бүх чөлөөт мэдээлэл, телевиз, радио, интернет, сайтыг бүрмөсөн хаав. Путин Оросын Дум- парламентийг чөлөөт үгээ хэлэх эрхгүй болгож, Оросын Үндсэн хуулийг хоосон цаас болгожээ. Оросын Холбооны Улсын Эрүүгийн хуулинд хэрэв хэн нэгэн этгээд өөр улсын эсрэг дайн дэгдээж хилийг нь зөрчиж зэвсэгт хүчин оруулсан бол тухайн этгээдийг 10-20 жил хорих ялтай хэмээн заасан байдаг. Путин өөрөө энэ хуулийн заалтыг зөрчиж дайны гэмт хэрэгтэн болоод байна. Өнөөдөр Украинд оросын цэргийн халдлагад өртөж 4500 энгийн иргэн, 455 хүүхэд алуулаад байна. Дайн дэгдээгч Орос орон өөрсдөө нэг хоногт дунджаар 500 орос цэргээ алдаж байна. Хэн энэ бүх хариуцлагыг хүлээх вэ. Ерөнхийлөгч Путин хүлээнэ. Путины тушаалыг биелүүлсэн оросын офицер, цэргүүд хүлээнэ.
Эдүгээ Путины өдөөсөн дайныг дэлхий даяараа эсэргүүцэж байна. АНУ болон Өрнөдийн улсууд Оросын эсрэг нэгдэн нягтарч Украиныг тусалж дэмжиж байна. Украины цэргийн хүчин дотор “Оросын эрх чөлөө” хэмээх легион байгуулагдаж эрх чөлөөг эрхэмлэдэг орос хүмүүс түүнд орж Украины төлөө тулалдаж байна.Энэ легионы зорилго бол Украины Орост эзлэгдсэн газар нутгийг чөлөөлж, цаашид дарангуйлагч Путинтай тэмцэж, Орос орныг эрх чөлөөтэй болгох юм. Энэ Легионы нэгэн орос цэрэг ярихдаа: “Би Орост төрсөн орос хүн. Би энэ жил 50 настай, барилгачин мэргэжилтэй. Путин Орос орны эдийн засгийг устгаж, Орос орныг хөгжүүлэх боломжгүй болгосон. Оросын иргэд эрх чөлөөтэй, аз жаргалтай амьдрах ямар ч боломжгүй болсон. Би нэг зүйлийг аль эрт ойлгосон. Орост хууль ёсоор ил тод бахйдлаар засгийн эрхийг сольж өөрчлөх ямар ч боломжгүй. Учир нь Орост Кремлийн ганц дарангуйлагч бүх эрхийг гартаа атгасан байдаг. Орост ганц хүний дарангуйллын засгийг сольж өөрчлөхийн тулд зөвхөн зэвсэгт бослого л хийх хэрэгтэй “ гэв.
Европын Холбооны цэргийн удирдагч асан Эрве Блежан 2022 оны сүүлчээр Францын Үндэсний Ассамблейн хуралдаан дээр тавьсан илтгэлдээ: Манай хамгийн сүүлийн үеийн мэдээгээр Оросын арми 2022.02.24-нөөс хойш нийт 60 000 цэргээ алдаж үүнээс 3 дахин олон цэргээ шархдуулж нийтдээ 250 000 орос цэрэг байлдах чадваргүй болоод байна.Оросын арми бүх танкныхаа 60.0 хувь, “Газар – газар” ангиллын бүх пуужингынхаа 70.0 хувь, бүх хуягт машиныхаа 40.0 хувь, бүх их бууныхаа 20.0 хувийг устгуулаад байна. Одоо Орос улс Иранаас байлдааны дрон авч, Хойд Солонгосоос пуужин сум авахаар төлөвлөж байна.Украин ч гэсэн нилээд их хохирол амссан.Украин 2023 оны хавар давшилт хийхээр төлөвлөж байна. Үүний тулд Украин тус бүр 75 000 хүнтэй гурван корпус шинээр байгуулах хэрэгтэй болж байна.2023 онд Оросын арми ч хаврын давшилтад бэлтгэж байгаа хэмээн мэдэгдэв.
Украины цэргийн Жанжин штабын мэдээлснээр 2023.01.16 -ны байдлаар оросын 116080 цэрэг алагдаж, 3118 танк, 6204 хуягт машин, 286 нисэх онгоц, 276 нисдэг тэрэг, 1872 тактикийн пуужин, 749 далавчит пуужин , 17 хөлөг онгоц, 4870 автомобиль цистерн устгагдаад байна.
АНУ-ын дайны шинжээчид дараах дүгнэлт гаргав.” Украин дахь дайны эхний шатан дахь Оросын армийн ялагдлын гол шалтгаан нь:
1. Путин Украиныг тусгаар тогтносон улс гэж үзээгүй,Украиныг 72 цагийн дотор ялна гэж үзсэн.Украины ерөнхийлөгч Зеленскийг санамсаргүй ерөнхийлөгч болсон зүгээр нэг хошин шогийн жүжигчин, дайны эхний өдөр гадаад руу зугатаана хэмээн үзсэн.
2.Оросын арми Украин руу довтлоход Өрнөдийнхөн яаж ч чадахгүй. Оросын арми 2008 онд Грузин руу довтолсон, 2014 онд Украины Крымийг эзэлж, Донбасст иргэний дайн дэгдээсэн.Оросын арми Сирид орсон.Ингэхэд өрнөдийнхөн яаж ч чадаагүй, өрнөдийнхөн бол сул дорой улсууд, Өрнөд дахь АНУ-ын нөлөө дууссан хэмээн Путин үзсэн.
3.Путин 2014 онд Крымийг ямар ч эсэрэгүүцэлгүй алдсан Украиныг хараад Украин бол ямар ч зэвсэгт хүчингүй юм байна хэмээн эндүүрсэн.Украин улс сүүлийн арваад жилд эрс сайжирч орчин үеийн армитай болсон гэдгийг огт мэдээгүй.
4. Оросын армийн генералууд Украин улсын цэргийн хүчин чадал дорой , оросын арми гурав хоногийн дотор бүх Украиныг эзэлнэ хэмээн хуурмаг дүгнэлт гаргасан байсан. Гэтэл дайн эхэлсэн эхний өдрөөс эхлээд АНУ болон Өрнө дахин, тэр дотроо Польш, Герман улс хамгийн түрүүнд хамгийн ихээр Украиныг дэмжиж тусалсан. Оросын арми байлдааны техник, хүн хүчээр хамаагүй илүүрхэж байсан боловч орчин үеийн дайн хийх арга тактик, технологи нь хоцрогдсон байсан. Украины ард түмэн нэг хүн шиг босож эх орноо хамгаалж тулалдсан. Украины зэвсэгт хүчин орчин үеийн арми болсон байсан” гэсэн дүгнэлт гаргажээ..
АНУ-ын Стэнфордын их сургуулийн эрх зүй, ардчиллын төвийн захирал Кэтрин Стоунер: “Оросын ерөнхийлөгч Путин удаан хугацаанд Украин улс Орос улсад аюул занал учруулж байна гэсэн хуурамч бодолдоо улам итгэх болсон. Путин “Украин бол Орос улсын ирээдүйд орших, эс орших, үхэл амьдралын асуудал болсон, Украин улс бол Орос улсын эрх ашиг, тусгаар тогнолын бодит аюул” хэмээн үзэх болсон.Тэр бээр “Киев бол оросуудын эх” хэмээн ярих болсон. Путин дараах хуурамч дүгнэлтэд хүрсэн. Тэр бээр “Ардчилсан Украин улсыг Орос улс алдах юм бол Орос улсын эрх ашиг, түүний дэглэмд ноцтой аюул учрах болно. Иймд Орос улс Украиныг өрнөдөөс аврах хэрэгтэй хэмээн үзсэн. Гэвч бодит байдал дээр украинчууд оросуудаар авруулахыг огт хүсээгүй. Орос орны дотоодод гарсан элитүүдийн төрийн эргэлтээс болж Путин засгийн эрхээс зайлуулагдаж болзошгүй. Орос оронд ард түмний хувьсгал болж магадгүй. Эсхүл Путин нас барж, Оросын дайн дуусах болно.Төрийн эргэлт хийж магадгүй 3 групп Орост оршиж байна. Нэгд, Хатуу бодлого баримтлагчид. Энэ группд КГБ-ийн Нарышкин, Бортников мэтийн хүмүүс төрийн тогойд гарвал Орос орон улам харгис болж Беларусь,Украин, Молдовыг эзэлж улам түрэмгийлэгч улс болно. Хоёрт, Цэргийнхэн. Оросын Батлан хамгаалахын сайд, Зэвсэгт хүчний жанжин штабын дарга, бусад генералууд төрийн эргэлт хийж болзошгүй. Гэвч Орост генералуудын нэр хүнд унасан. Дунд , доод шатны чадварлаг офицерууд нь дайнд үхэж үрэгдсэн. Гуравт. Оросын баячууд хөрөнгөтнүүд төрийн эргэлт хийж болзошгүй. Гэвч тэд айчихсан. Путин дотоодын сөрөг хүчнийг дарчихсан. Путиныг эсэргүүцэх хүчин байхгүй. Гэвч оросын залуу үе Путины дэглэмийг эсэргүүцэж магадгүй.” хэмээн дүгнэлт хийв.
АНУ-аас Украинд сууж байсан Элчин сайд асан Стивен Пайфер: “Оросуудын Украины нутгийн тал хувийг эзэлж, нийслэл Киев хотыг эзлэх зорилт нь биелэх боломжгүй юм. Дайн гараад 11 сарын хугацаа болсны дараа дүгнэхэд Оросын арми Украиныг эзэлж чадахгүй гэдэг нь харагдлаа. Дэлхийн газрын зураг дээр Украин улс үлдэх болно. Украин улс хүчирхэг улс болно. Украинчууд оросуудыг 2-р сарын 23 ны өдөр байсан хил рүүгээ хөөж явуулаад эх орноо чөлөөлөх болно.Үүний тулд Украин улс их хичээл зүтгэл гаргах хэрэгтэй.
Хоёр талаас их хүч гаргаж хоёр талын тулалдаан удаан үргэлжилнэ. Харин хоёр талаасаа харилцан буулт хийж хэлэлцээр хийж чадвал дайн дуусна. Оросын арми Украинд өнгөрсөн оны 2-р сарын 24-ний өдөр довтолтогц НАТО маш шуурхай хөдөлж дорнод хилээ бэхжүүлсэн.
Украинд зэвсэгээр тусалсан. АНУ болон Европын Холбоо Оросын эрсэг маш хурдан эдийн засгийн хориг тавихад Кремль ихэд гайхаж цочсон. Өрнө дахин Оросын төв банкны активыг царцааж, өндөр технологийн экспортыг Орост гаргахыг хориглосон. Энэ бол Путинд үзүүлж байгаа том шахалт, том дарамт юм. АНУ болон Европын Холбоо Укранид нийлүүлж байгаа зэр зэвсгийн хурд нь удаан байна. АНУ орчин үеийн зэр зэвсгээ хурдан шуурхай нийлүүлэх хэрэгтэй. Украинд “Леопард” танк, “М1 Абрамс” танк болон “HIMARS” дунд тусгалын пуужингуудаа хурдан шуурхай нийлүүлэх хэрэгтэй. Украинчууд оросын цэргийн удирдлагын штаб, цэргийн агуулах, тээврийн системийг нь маш сайн устгаж чадаж байсан нь өрнөдийнхний гайхшралыг төрүүлсэн. АНУ украинчуудад тусламжаа улам өргөжүүлж украины тэнгэрийг хаах хэрэгтэй. АНУ болон өрнөдийнхөн Украинд байлдааны нисэх онгоц, хамгийн сүүлийн үещийн ПВО, радиолокацийн тоног төхрөөмж өгөх хэрэгтэй. “F-16” байлдааны нисэх онгоц дээр украины нисэгчдийг сургах хэрэгтэй” гэжээ.
Орос оронд төрийн эргэлт гарах уу? Оросын улс төр судлаач 2008-2010 онд ОХУ-ын Ерөнхий сайд Путины албанд ажиллаж байсан Аббас Галлямов: “ Орост төрийн эргэлт болох нөхцөл бүрдлээ” хэмээн мэдэгджээ. Гадаадын шинжээчид Оросын өнөөгийн байдлыг дүгнэж үзээд дайн ямар ч утагаүй болж Орост төрийн эргэлт гарч болзошгүй болсон байна. Цэргийн эргэлт гарч магадгүй хэмээн үзэх болсон.
Ер нь гадаадад цэргийн эргэлт хэрхэн гардаг вэ? Латин америк болон африкийн орнуудад цэргийн эргэлт дараах тавилтаар өрнөдөг аж. Эхлээд цэргийн эргэлт хийсэн тухайн орны цэргийн генерал эсхүл хурандаа, дунд тушаалын офицерууд цэргийн удирдлагыг гартаа авч армийнхаа танкуудыг нийслэл хотод оруулж засгийн ордныг бүсэлж хотын гудамж талбайг танкаар эзлүүлж цэргүүдийг чухал обьект газруудад тавьж хамгаалалтад авдаг. Дараа нь төрийн ордон, телевизийн төв, банк, төрийн бусад чухал байгууллагуудыг эзэлдэг. Өмнөх засгийн газрын тэргүүнийг бууддаг эсхүл шоронд хийдэг. Дараа нь эрх мэдлийг гартаа авсан генерал төв ТВ-ээр ард түмэндээ хандаж “Авилгалд идэгдсэн өмнөх засаг уналаа. Эрх чөлөөгөө олсон ард түмэнтэйгээ хамт жаргалтай ирээдүй өөд хамтдаа урагшаа” гэх мэтийн мэдэгдэл хийдэг аж. Арабын орнуудад хийсэн цэргийн офицер Гамаль Насер, Хафез Асад, Маумер Каддафи нарын цэргийн эргэлт яг ийм тавилтаар өрнөж ялж байсан юм. Туркийн алдарт цэргийн жанжин Мустафа Кемал султаны эсрэг цэргийн эргэлт хийж, эх орныг нь түрэмгийлж байсан гадаадын улсын армийн эсрэг 6 фронт дээр зэрэг байлдаж ялж байсан баатар эр юм. Ийм түүх дэлхийд байна аа.
Орост ийм явдал болох уу? Түүхийн хуудсыг сөхөж үзвэл Орос оронд ердөө хоёрхон удаа төрийн эргэлт гарч байжээ. Бусад тохиолдолд зөвхөн Эзэн хааны ордны юм уу Кремлийн эрх баригчдын дунд хуйвалдаан гарч засгийн эрхийг тухайн хүрээний нэг хэсэг хүмүүс авч Орос орныг удирддаг байж. 1825 онд хаант засгийн эсрэг дунд болон бага тушаалын офицерууд буюу декабристууд анх удаа төрийн эргэлт хийхийг оролджээ. Гэвч тэдний оролдлого бүтэлгүй болж маш түргэн хугацаанд дарагджээ. Тэднийг заримыг нь цаазаар авч, ихэнхийг нь сибирт цөлсөн байдаг. Хоёр дахь төрийн эргэлт бол 1991 оны 8-р сард Зөвлөлт улсын Батлан хамгаалахын сайд Язов, КГБ-ын дарга Крючков,Төв Хорооны нарийн бичгийн дарга Шейнин нар удирдаж ГКЧП төрийн эргэлт хийхийг оролдсон боловч чадаагүй юм.Тэд олон танкуудыг нийслэл Москвад оруулж чадсан боловч ард түмэн Ельцины талд орсон байлаа.Танкууд парламентийн ордонг буудсан боловч Кремлийг буудаж чадаагүй юм.Сталины үед төрийн эргэлт хийх ямар ч боломжгүй байсан юм. Сталин 1936-1937 онуудад өөрийн өрсөлдөгч цэргийн комиссар Троцкийг Мексикд амьдарч байхад нь хөнөөж, авьяаслаг цэргийн жанжин Тухачевский, Блюхер нарыг шууд л буудчихдаг байсан.
Миний бодлоор одооны оросын генерал Шойгу, Герасимов, Нарышкин, Кадыров, Суровикин, Пригожин нар цэргийн эргэлт хийх нь юү л бол. Тэд цэргийн эргэлт хийж чадахгүй. Оросын сөрөг хүчнийг Путин болон түүний нууц албадынхан аль эрт устгаж дууссан. 2015 онд оросын сөрөг хүчний удирдагч Борис Невцов алуулсан.
Эдүгээ оросын сөрөг хүчний удирдагч Алексей Навальныйн амь насанд оросын тусгай албад хэд хэдэн удаа халдсан, хамгийн сүүлд түүнийг маш аюултай хороор хордуулж золтой л үхээгүй. А.Навальный арайхийж Германд эмчлүүлж амьд гараад эх орондоо буцаж ирэхэд нь оросын тусгай албаныхан түүнийг онгоцны буудал дээр баривчилж шууд шоронд хийсэн. Эдүгээ АНУ-ын Нью –Йорк хотод амьдарч байгаа “Солидарность”-ийн удирдагч, дэлхийн шатрын аварга асан Гарри Каспаров, Британий Лондон хотод амьдарч байгаа тэрбумтан Михайл Ходорковский хоёрыг л сөрөг хүчин гэхгүй юм бол өөр ямар ч сөрөг хүчин Орост байхгүй. Орост сонгууль болсон ч сөрөг хүчнийг огт оролцуулдаггүй. Ямар нэгэн зохиомол юмаар шалтаглаж тэднийг хасдаг юм. Оросын Холбооны улсад зэвсэгт хүчин, тагнуулын тусгай албад, парламент, шүүх засаглал, хэвлэл мэдээлэл зэрэг бүх зүйл ганц дарангуйлагчийн гарт байдаг. Тэхлээр өнөөгийн Орос оронд төрийн эргэлт гарах нь эргэлзээтэй асуудал юм. Ганц хүний дарангуйлалтай Орос орон дахин хэдэн жил оршин тогтнохыг хэн ч үл мэднэ. Сүүлийн 30 жилд Оросын Холбооны Улсад өнөөгийн Польш, Чех шиг өрнөдийн баримжаатай ардчилсан эрх чөлөөтэй улс болж эдийн засгийн өндөр хөгжилд хүрэх боломж байсан. Гэвч Орос улс дарангуйллын дэглэмтэй, харгис дайнч улс хэвээрээ хорин нэгдүгээр зуунд оршиж байна. Оросууд дайныг хүссэн гэж үү.
Доржийн Сүхбаатар
|
Оросууд дайныг хүссэн гэж үү? |
|
|
|
Bolod.mn |
|
Сэтгэгдэл (0) |
|
Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу. Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно |
|
|
|
|

Боксын өсвөрийн Азийн АШТ-ээс Монгол Улсын баг нэг мөнгө, хоёр хүрэл медаль хүртлээ 19:18 Йордан улсын Амман хотод дөрөвдүгээр сарын 18-30-ны хооронд өрнөсөн сонирхогчдын боксын U15, U17 хүртэлх
|
Йордан улсын Амман хотод дөрөвдүгээр сарын 18-30-ны хооронд өрнөсөн сонирхогчдын боксын U15, U17 хүртэлх »»
|
|
Орос, Умард Солонгосыг холбосон авто замын гүүрийг барьж эхэлжээ 18:25 ПЁНЬЯН, 2025 оны тавдугаар сарын 1 /NHK/. Орос, Умард Солонгосын хилийн голыг дамнасан анхны авто замын
|
ПЁНЬЯН, 2025 оны тавдугаар сарын 1 /NHK/. Орос, Умард Солонгосын хилийн голыг дамнасан анхны авто замын »»
|
|
Тавдугаар сарын зурхай 17:25 Хонь
Сүүлийн саруудад гэр бүлийн амьдрал тань ээдрээтэй байсан бол одоо харьцангуй тогтворжиж эхлэх нь.
|
Хонь
Сүүлийн саруудад гэр бүлийн амьдрал тань ээдрээтэй байсан бол одоо харьцангуй тогтворжиж эхлэх нь. »»
|
|
Туркийн шүүх ерөнхийлөгчийг доромжилсон гэж Швед сэтгүүлчийг яллажээ 13:06 Туркийн шүүх Йоаким Медин нэртэй Швед сэтгүүлчийг Ерөнхийлөгч Режеп Тайип Эрдоганыг доромжилсон гэх хэргээр 11 сарын тэнсэн харгалзах ял оноосон байна. Гэхдээ тэр өөр хэргээр шүүгдэх тул цагдан хоригдсон хэвээр байх юм. Шведийн “Dagens ETC” сонинд ажилладаг Медин гуравдугаар сарын 27-нд Туркт өрнөж байсан жагсаалыг мэдээлэхээр очихдоо баривчлагдсан байна.
|
Туркийн шүүх Йоаким Медин нэртэй Швед сэтгүүлчийг Ерөнхийлөгч Режеп Тайип Эрдоганыг доромжилсон гэх хэргээр 11 сарын тэнсэн харгалзах ял оноосон байна. Гэхдээ тэр өөр хэргээр шүүгдэх тул цагдан хоригдсон хэвээр байх юм. Шведийн “Dagens ETC” сонинд ажилладаг Медин гуравдугаар сарын 27-нд Туркт өрнөж байсан жагсаалыг мэдээлэхээр очихдоо баривчлагдсан байна. »»
|
|
TRAPPIST-1f гариг дээр усны уур илрүүлсэн нь амьдралын шинж тэмдэг үү? 12:31 2025 оны 4-р сард НАСА-гийн Жэймс Вэбб сансрын телескоп (JWST) нь Дэлхийгээс 40 гэрлийн жилийн зайд орших TRAPPIST-1f гаригийн агаар мандалд усны уур илрүүлсэн тухай мэдээлэл олон улсын шинжлэх ухааны хүрээллийг донсолголоо. Энэхүү нээлт нь тухайн гариг дээр шингэн ус орших боломжтой гэсэн таамгийг батлах анхны нотолгоонуудын нэг болоод байна.
|
2025 оны 4-р сард НАСА-гийн Жэймс Вэбб сансрын телескоп (JWST) нь Дэлхийгээс 40 гэрлийн жилийн зайд орших TRAPPIST-1f гаригийн агаар мандалд усны уур илрүүлсэн тухай мэдээлэл олон улсын шинжлэх ухааны хүрээллийг донсолголоо. Энэхүү нээлт нь тухайн гариг дээр шингэн ус орших боломжтой гэсэн таамгийг батлах анхны нотолгоонуудын нэг болоод байна. »»
|
|
Богдхан ууланд гарсан түймрийн улмаас амьтад эрдэс тэжээлийн дутагдалд оржээ 12:27 Богдхан уулын зэрлэг амьтад ой хээрийн түймэр хийгээд түүнийг унтраахаар ажиллаж буй иргэд, ажилчдаас айн дайжиж тайван байх нөхцөл нь алдагдан, суурьших бүсээсээ баруун тийш шахсан төлөвтэй байгаа ажээ.
|
Богдхан уулын зэрлэг амьтад ой хээрийн түймэр хийгээд түүнийг унтраахаар ажиллаж буй иргэд, ажилчдаас айн дайжиж тайван байх нөхцөл нь алдагдан, суурьших бүсээсээ баруун тийш шахсан төлөвтэй байгаа ажээ. »»
|
|
Vitality"-ийг зогсоох ганц баг нь "Spirit" мөн үү? 12:23 Мельбурнд түрүүлсэн амжилтаараа Гранд Сламын эзэн болсон Францын "Vitality" багийг энэ жил хожно гэдэг бусад багуудад биелэгдэшгүй даалгавар болжээ. Тэд энэ оны эхний таван том тэмцээний дөрөвт нь түрүүлсэн амжилттай явна. Шинэ улирлын эхэнд "FaZe"-ээс "ropz"-ийг авчирсан нь нүдээ олсон шийдвэр байсныг цаг хугацаа харуулж байна.
|
Мельбурнд түрүүлсэн амжилтаараа Гранд Сламын эзэн болсон Францын "Vitality" багийг энэ жил хожно гэдэг бусад багуудад биелэгдэшгүй даалгавар болжээ. Тэд энэ оны эхний таван том тэмцээний дөрөвт нь түрүүлсэн амжилттай явна. Шинэ улирлын эхэнд "FaZe"-ээс "ropz"-ийг авчирсан нь нүдээ олсон шийдвэр байсныг цаг хугацаа харуулж байна. »»
|
|
Толгойтын замыг Ард Аюушийн өргөн чөлөөтэй холбох авто замыг хучих ажил үргэлжилж байна 12:01 Толгойтын замыг Ард Аюушийн өргөн чөлөөтэй холбох гүүрэн байгууламж, таван нүхэн гарц бүхий 3.9 км авто замын эхний ээлжийн 2.4 км авто замыг асфальтбетоноор хучиж байна.
|
Толгойтын замыг Ард Аюушийн өргөн чөлөөтэй холбох гүүрэн байгууламж, таван нүхэн гарц бүхий 3.9 км авто замын эхний ээлжийн 2.4 км авто замыг асфальтбетоноор хучиж байна. »»
|
|
Сэлэнгэ аймгийн Цагааннуур суманд гарсан гал түймрийг цурманд орууллаа 11:50 Сэлэнгэ аймгийн Цагааннуур суманд /2025.04.28/ гарсан ой, хээрийн гал түймрийг өнөөдөр өглөөний 09:12 цагт цурманд орууллаа.
|
Сэлэнгэ аймгийн Цагааннуур суманд /2025.04.28/ гарсан ой, хээрийн гал түймрийг өнөөдөр өглөөний 09:12 цагт цурманд орууллаа. »»
|
|
"Гэгээн өглөө сайн байна уу" дууны Е.Наранцэцэг МУГЖ цол хүртэхээр болжээ 11:49 Гэгээн өглөө сайн байна уу" дуугаар олонд танигдсан хүүхдийн нэрт дуучин Е.Наранцэцэгт Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар МУГЖ цол хүртээхээр болсон байна.
|
Гэгээн өглөө сайн байна уу" дуугаар олонд танигдсан хүүхдийн нэрт дуучин Е.Наранцэцэгт Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар МУГЖ цол хүртээхээр болсон байна. »»
|
|
Улаанбурханы батлагдсан тохиолдлын тоо 1000 давлаа 11:45 Халдварт өвчин судлалын үндэсний төвөөс улаанбурхан өвчний батлагдсан тохиолдол 1035 болсон талаар мэдээллээ. Харин хавьтлын тоо 11539 байгаа бол эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлж байгаа 209, гэрээр эмчилгээ авч байгаа 72, эдгэрсэн 754 хүн тус тус бүртгэгджээ.
|
Халдварт өвчин судлалын үндэсний төвөөс улаанбурхан өвчний батлагдсан тохиолдол 1035 болсон талаар мэдээллээ. Харин хавьтлын тоо 11539 байгаа бол эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлж байгаа 209, гэрээр эмчилгээ авч байгаа 72, эдгэрсэн 754 хүн тус тус бүртгэгджээ. »»
|
|
БНХАУ татвараас чөлөөлөх Америк бараануудын жагсаалт гаргасан гэв 11:44 АНУ БНХАУ-ын ихэнх бараанд 145 хувийн гаалийн татвар ногдуулсны дараа Бээжин хариу арга хэмжээ авч мөн ихэнх бараанд нь 125 хувийн тариф оноосон. Тэгвэл БНХАУ гаалийн татвараас чөлөөлөх Америк бараануудын жагсаалтыг гаргаж, импортлогч компаниудад чимээгүйхэн мэдэгдэж байгаа гэж хоёр эх сурвалж “Reuters” агентлагт хэлсэн байна.
|
АНУ БНХАУ-ын ихэнх бараанд 145 хувийн гаалийн татвар ногдуулсны дараа Бээжин хариу арга хэмжээ авч мөн ихэнх бараанд нь 125 хувийн тариф оноосон. Тэгвэл БНХАУ гаалийн татвараас чөлөөлөх Америк бараануудын жагсаалтыг гаргаж, импортлогч компаниудад чимээгүйхэн мэдэгдэж байгаа гэж хоёр эх сурвалж “Reuters” агентлагт хэлсэн байна. »»
|
|
Янжуур тамхинаас үүдэлтэй өвчлөлөөр 21,917 мянган хүн нас баржээ 11:43 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 30-ны өдөр янжуур тамхинаас үүдэлтэй өвчлөлөөр 21 мянга 917 хүн нас барлаа. Үүнээс Энэтхэг улсад 2739 мянган нас баралт бүртгэгдсэн нь бүх улсуудыг тэргүүлж бол Монгол улсад өчигдөр 12 хүн нас барсан байна.
|
2025 оны дөрөвдүгээр сарын 30-ны өдөр янжуур тамхинаас үүдэлтэй өвчлөлөөр 21 мянга 917 хүн нас барлаа. Үүнээс Энэтхэг улсад 2739 мянган нас баралт бүртгэгдсэн нь бүх улсуудыг тэргүүлж бол Монгол улсад өчигдөр 12 хүн нас барсан байна. »»
|
|
"Сайжруулсан түлш тасалдсан зүйл байхгүй" 11:32 Сайжруулсан шахмал түлш цэгүүдээр борлуулагдахгүй 10 гаруй хонож байна гэсэн мэдээллийн дагуу Тавантолгой түлш ХХК-иас тодрууллаа.
|
Сайжруулсан шахмал түлш цэгүүдээр борлуулагдахгүй 10 гаруй хонож байна гэсэн мэдээллийн дагуу Тавантолгой түлш ХХК-иас тодрууллаа.
»»
|
|
Толгойтын замыг Ард Аюушийн өргөн чөлөөтэй холбох авто замын эхний ээлжийн 2.4 метр авто замыг хучих ажил үргэлжилж байна 11:16 Толгойтын замыг Ард Аюушийн өргөн чөлөөтэй холбох гүүрэн байгууламж, таван нүхэн гарц бүхий 3.9 км авто замын эхний ээлжийн 2.4 км авто замыг асфальтбетоноор хучиж байна. Уг 2.4 км авто замын зорчих хэсгийн хөдөлгөөнийг ирэх зургаадугаар сард багтаан нээнэ. Үүний дараагаар үлдсэн 1.5 км авто замыг хучих юм.
|
Толгойтын замыг Ард Аюушийн өргөн чөлөөтэй холбох гүүрэн байгууламж, таван нүхэн гарц бүхий 3.9 км авто замын эхний ээлжийн 2.4 км авто замыг асфальтбетоноор хучиж байна. Уг 2.4 км авто замын зорчих хэсгийн хөдөлгөөнийг ирэх зургаадугаар сард багтаан нээнэ. Үүний дараагаар үлдсэн 1.5 км авто замыг хучих юм. »»
|
|
“Дугуйтай Улаанбаатар-2025” өдөрлөг тавдугаар сарын 10-ны өдөр төв талбайд болно 11:13 Нийслэлийн иргэдийн дугуй унах соёл, хэрэглээг төлөвшүүлэх зорилгоор “Дугуйтай Улаанбаатар-2025” олон нийтийн өдөрлөгийг тавдугаар сарын 10-ны бямба гарагт 10:00-18:00 цагийн хооронд төв талбайд зохион байгуулна. Уг өдөрлөгөөр дугуйн спортын тамирчид, сонирхогчдын дунд тэмцээн, уралдаан болж, дугуйн клубуудын танилцуулга, дугуй, дугуйн дагалдах хэрэгслийн дэлгүүрүүдийн худалдаа, засвар үйлчилгээ, банкуудын ногоон зээлийн танилцуулга, дугуй сонирхогчдод зориулсан чөлөөт худалдаа болно.
|
Нийслэлийн иргэдийн дугуй унах соёл, хэрэглээг төлөвшүүлэх зорилгоор “Дугуйтай Улаанбаатар-2025” олон нийтийн өдөрлөгийг тавдугаар сарын 10-ны бямба гарагт 10:00-18:00 цагийн хооронд төв талбайд зохион байгуулна. Уг өдөрлөгөөр дугуйн спортын тамирчид, сонирхогчдын дунд тэмцээн, уралдаан болж, дугуйн клубуудын танилцуулга, дугуй, дугуйн дагалдах хэрэгслийн дэлгүүрүүдийн худалдаа, засвар үйлчилгээ, банкуудын ногоон зээлийн танилцуулга, дугуй сонирхогчдод зориулсан чөлөөт худалдаа болно. »»
|
|
Д.Мөнх-Эрдэнэ, Ж.Энхжаргалан нар цагдаад шалгагдаж байна 09:58 АН-ын гишүүн "Лайвчин" гэгддэг Д.Мөнх-Эрдэнэ "Төв цэнгэлдэх хүрээлэн"-гийн гүйцэтгэх захирал Ж.Энхжаргалантай уулзаж, лайв хийх үеэрээ маргаан үүсгэж, эцэст нь хоёр биенийхээ биед халдсан байдаг.
|
АН-ын гишүүн "Лайвчин" гэгддэг Д.Мөнх-Эрдэнэ "Төв цэнгэлдэх хүрээлэн"-гийн гүйцэтгэх захирал Ж.Энхжаргалантай уулзаж, лайв хийх үеэрээ маргаан үүсгэж, эцэст нь хоёр биенийхээ биед халдсан байдаг. »»
|
|
Хөвсгөлд 4.4 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт боллоо 09:56 Хөвсгөл аймгийн Ханх сумын Турт багийн “Хөвсгөл нуур”-анд /аймгийн төвөөс зүүн хойд зүгт 270 км-т, Ханх сумын төвөөс баруун урд зүгт 34 км-т, 51°15'36.0"N 100°22'48.0"E/ 04.30-ны өдрийн 19:43 цагт 4.4 магнтудын хүчтэй газар хөдөлсөн байна.
|
Хөвсгөл аймгийн Ханх сумын Турт багийн “Хөвсгөл нуур”-анд /аймгийн төвөөс зүүн хойд зүгт 270 км-т, Ханх сумын төвөөс баруун урд зүгт 34 км-т, 51°15'36.0"N 100°22'48.0"E/ 04.30-ны өдрийн 19:43 цагт 4.4 магнтудын хүчтэй газар хөдөлсөн байна. »»
|
|
Өчигдөр нийслэлд 11, орон нутагт дөрвөн ой, хээрийн болон ахуйн түймэр гарчээ 09:51 Өчигдөр нийт 15 галын дуудлага мэдээлэл Онцгой байдлын Ерөнхий газарт бүртгэгдсэн байна.
|
Өчигдөр нийт 15 галын дуудлага мэдээлэл Онцгой байдлын Ерөнхий газарт бүртгэгдсэн байна. »»
|
|
Сарыг эзлэх өрсөлдөөн: АНУ ба Хятадын шинэ сансрын хүйтэн дайн 09:36 2025 он гарсаар дэлхий дахины анхаарал Сар руу дахин хандлаа. Гэхдээ энэ удаад зүгээр нэг шинжлэх ухааны судалгаа бус, геополитикийн шинжтэй, технологийн давамгайллын төлөөх өрсөлдөөн давамгайлж байна. Энэхүү өрсөлдөөнд АНУ болон БНХАУ тэргүүлэх байр суурь эзэлж буй нь шинэ эрин үеийн “сансрын хүйтэн дайн” эхэлж буйг илтгэх мэт.
|
2025 он гарсаар дэлхий дахины анхаарал Сар руу дахин хандлаа. Гэхдээ энэ удаад зүгээр нэг шинжлэх ухааны судалгаа бус, геополитикийн шинжтэй, технологийн давамгайллын төлөөх өрсөлдөөн давамгайлж байна. Энэхүү өрсөлдөөнд АНУ болон БНХАУ тэргүүлэх байр суурь эзэлж буй нь шинэ эрин үеийн “сансрын хүйтэн дайн” эхэлж буйг илтгэх мэт. »»
|
|
Өмнөд Солонгосыг түймрийн гамшиг нөмөрлөө: Түүхэн дэх хамгийн том ойн түймэр 09:10 2025 оны -дөрөвдүгээр сарын 11-нээс эхлэн Өмнөд Солонгосын төв болон өмнөд нутгуудад зэрэгцэн гарсан олон арван ойн түймэр улс орныг бүхэлд нь цочроосон ноцтой байгалийн гамшиг болж, түүхэнд бүртгэгдэн үлдлээ. Хүчтэй салхи, хуурайшилт, уур амьсгалын өөрчлөлтийн улмаас нөхцөл байдал хяналтаас гарч, 20 гаруй түймэр зэрэг дэгдсэн нь олон хүний амь нас, эд хөрөнгөд нөхөн сэргэшгүй хохирол учруулсан юм.
|
2025 оны -дөрөвдүгээр сарын 11-нээс эхлэн Өмнөд Солонгосын төв болон өмнөд нутгуудад зэрэгцэн гарсан олон арван ойн түймэр улс орныг бүхэлд нь цочроосон ноцтой байгалийн гамшиг болж, түүхэнд бүртгэгдэн үлдлээ. Хүчтэй салхи, хуурайшилт, уур амьсгалын өөрчлөлтийн улмаас нөхцөл байдал хяналтаас гарч, 20 гаруй түймэр зэрэг дэгдсэн нь олон хүний амь нас, эд хөрөнгөд нөхөн сэргэшгүй хохирол учруулсан юм. »»
|
|
Д.Трамп 100 хоногийн тайлангаа тавив 18:22 ВАШИНГТОН, 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 30 /BBC/. АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп үүрэгт ажилдаа
|
ВАШИНГТОН, 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 30 /BBC/. АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп үүрэгт ажилдаа »»
|
|
“Баруун сэлбэ” үйлчилгээний төвийн 1226.96 ам метр талбайг нийслэлийн өмчид буцаан авлаа 18:08 Нийслэлийн алдагдсан өмч хөрөнгийг эргүүлэн авах ажлыг хуулийн хүрээнд үе шаттай зохион байгуулж байна. Энэ хүрээнд Чингэлтэй дүүргийн 5 дугаар хороо, “Баруун Сэлбэ” үйлчилгээний төвийн (хуучнаар Нарны Титэм) барилгын “Ж” блокын зүүн жигүүрт байрлах "Улаанбаатар Радио" ХХК-д хамаарах нийт 1226.96 ам метр талбайг нийслэлийн өмчид буцаан авлаа.
|
Нийслэлийн алдагдсан өмч хөрөнгийг эргүүлэн авах ажлыг хуулийн хүрээнд үе шаттай зохион байгуулж байна. Энэ хүрээнд Чингэлтэй дүүргийн 5 дугаар хороо, “Баруун Сэлбэ” үйлчилгээний төвийн (хуучнаар Нарны Титэм) барилгын “Ж” блокын зүүн жигүүрт байрлах "Улаанбаатар Радио" ХХК-д хамаарах нийт 1226.96 ам метр талбайг нийслэлийн өмчид буцаан авлаа. »»
|
|
Хоёр настай хүүхэд моринд өшиглүүлж, гэмтжээ 18:03 Цагдаагийн байгууллагад 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 24-ний өдөр Сүхбаатар аймагт хүүхэд гадаа тоглож байхдаа
|
Цагдаагийн байгууллагад 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 24-ний өдөр Сүхбаатар аймагт хүүхэд гадаа тоглож байхдаа »»
|
|
Украины армид согогтой 120 мянган миномёт нийлүүлсэн хэргээр дөрвөн хүн баривчлагджээ 17:51 Украины Дотоод аюулгүй байдлын алба 120 мянган согогтой миномётыг армид нийлүүлжээ. Энэ хэргийг шалгасны үндсэн дээр дөрвөн хүнийг баривчилсан байна. Тэдний нэг нь цэргийн албан тушаалтан, нэг нь чанарын хяналтан ажилтан, хоёр нь батлан хамгаалахын үйлдвэрлэлийн бизнестэй холбоотой удирдах албан тушаалтнууд байжээ.
|
Украины Дотоод аюулгүй байдлын алба 120 мянган согогтой миномётыг армид нийлүүлжээ. Энэ хэргийг шалгасны үндсэн дээр дөрвөн хүнийг баривчилсан байна. Тэдний нэг нь цэргийн албан тушаалтан, нэг нь чанарын хяналтан ажилтан, хоёр нь батлан хамгаалахын үйлдвэрлэлийн бизнестэй холбоотой удирдах албан тушаалтнууд байжээ. »»
|
|
Б.Эрдэнэбаяр: Улаанбаатар хотын 23 байршилд нийт 14 км дулааны шугамыг засварлаж, шинэчилнэ 17:22 Нийслэлийн төвлөрсөн дулаан хангамжийн системд 2025 онд хийхээр төлөвлөсөн дулааны шугамын өргөтгөл, шинэчлэлтийн талаар “Улаанбаатар дулааны сүлжээ” ТӨХК-ийн Техник технологийн хэлтсийн дарга Б. Эрдэнэбаяраас тодрууллаа.“Улаанбаатар дулааны сүлжээ” ТӨХК-иас энэ онд нийт 23 байршилд ф300-800 мм голчтой 14 км дулааны шугам, тоноглолыг өргөтгөх, шинэчлэн солих болон шинээр угсарна. Тодруулбал, “УБДС” ТӨХК-ийн хөрөнгө оруулалтаар 6 байршилд, Дэлхийн банкны санхүүжилтээр 8 байршилд, Европын сэргээн босголт хөгжлийн банкны санхүүжилтээр 1 байршилд, нийслэлийн төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 5 байршилд, улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 4 байршилд дулааны шугам сүлжээг шинэчилж, өргөтгөх юм
|
Нийслэлийн төвлөрсөн дулаан хангамжийн системд 2025 онд хийхээр төлөвлөсөн дулааны шугамын өргөтгөл, шинэчлэлтийн талаар “Улаанбаатар дулааны сүлжээ” ТӨХК-ийн Техник технологийн хэлтсийн дарга Б. Эрдэнэбаяраас тодрууллаа.“Улаанбаатар дулааны сүлжээ” ТӨХК-иас энэ онд нийт 23 байршилд ф300-800 мм голчтой 14 км дулааны шугам, тоноглолыг өргөтгөх, шинэчлэн солих болон шинээр угсарна. Тодруулбал, “УБДС” ТӨХК-ийн хөрөнгө оруулалтаар 6 байршилд, Дэлхийн банкны санхүүжилтээр 8 байршилд, Европын сэргээн босголт хөгжлийн банкны санхүүжилтээр 1 байршилд, нийслэлийн төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 5 байршилд, улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 4 байршилд дулааны шугам сүлжээг шинэчилж, өргөтгөх юм »»
|
|
Б.Эрдэнэбаяр: Улаанбаатар хотын 23 байршилд нийт 14 км дулааны шугамыг засварлаж, шинэчилнэ 17:21 Нийслэлийн төвлөрсөн дулаан хангамжийн системд 2025 онд хийхээр төлөвлөсөн дулааны шугамын өргөтгөл, шинэчлэлтийн талаар “Улаанбаатар дулааны сүлжээ” ТӨХК-ийн Техник технологийн хэлтсийн дарга Б. Эрдэнэбаяраас тодрууллаа.“Улаанбаатар дулааны сүлжээ” ТӨХК-иас энэ онд нийт 23 байршилд ф300-800 мм голчтой 14 км дулааны шугам, тоноглолыг өргөтгөх, шинэчлэн солих болон шинээр угсарна. Тодруулбал, “УБДС” ТӨХК-ийн хөрөнгө оруулалтаар 6 байршилд, Дэлхийн банкны санхүүжилтээр 8 байршилд, Европын сэргээн босголт хөгжлийн банкны санхүүжилтээр 1 байршилд, нийслэлийн төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 5 байршилд, улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 4 байршилд дулааны шугам сүлжээг шинэчилж, өргөтгөх юм
|
|
Монголын Элчин сайдын яам: Монгол иргэд Японд хулгайн хэргээр саатуулагдах нь олшров 16:06 Япон дахь Монголын Элчин сайдын яамнаас дараах сэрэмжлүүлэг мэдээлэл гаргасан байна. Тодруулбал "Сүүлийн үед Япон Улсад зорчигч монгол иргэдийн тоо нэмэгдэхийн хэрээр монгол иргэд хулгайн гэмт хэрэгт сэжиглэгдэн саатуулагдах тохиолдол олширч, улмаар Япон Улсын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр мэдээлэгдэж, нийгмийн сүлжээгээр тархаж, Монгол Улсын нэр хүндийг унагах болжээ. Мөн Япон Улсад зорчиж байхдаа монгол иргэн түрийвчтэй мөнгө, эд зүйлсээ хулгайд алдсан тохиолдол ч нэмэгдсэн байна.
|
Япон дахь Монголын Элчин сайдын яамнаас дараах сэрэмжлүүлэг мэдээлэл гаргасан байна. Тодруулбал "Сүүлийн үед Япон Улсад зорчигч монгол иргэдийн тоо нэмэгдэхийн хэрээр монгол иргэд хулгайн гэмт хэрэгт сэжиглэгдэн саатуулагдах тохиолдол олширч, улмаар Япон Улсын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр мэдээлэгдэж, нийгмийн сүлжээгээр тархаж, Монгол Улсын нэр хүндийг унагах болжээ. Мөн Япон Улсад зорчиж байхдаа монгол иргэн түрийвчтэй мөнгө, эд зүйлсээ хулгайд алдсан тохиолдол ч нэмэгдсэн байна. »»
|
|
Багануур дүүргийн чиглэлд нийтийн тээврийн автобус үйлчилж эхэллээ 15:18 Нийслэлийн нийтийн тээврийг хөгжүүлэх сангийн санхүүжилтээр БНХАУ-ын “Yutong Bus” ХХК-д үйлдвэрлэсэн “ZK6117H” загварын 10 автобусыг худалдан авч, нийтийн тээврийн салбарт парк шинэчлэлт хийсэн. Эдгээр автобусыг хот орчмын чиглэлд буюу “Чингис хаан” олон улсын нисэх онгоцны буудал, Багануур, Багахангай дүүрэг чиглэлд нийтийн тээврийн үйлчилгээнд явуулах юм. Тэгвэл өнөөдрөөс Багануур-Улаанбаатар чиглэлд эхний ээлжийн хоёр автобус цагийн хуваарийн дагуу үйлчилгээнд явж эхэллээ.
|
Нийслэлийн нийтийн тээврийг хөгжүүлэх сангийн санхүүжилтээр БНХАУ-ын “Yutong Bus” ХХК-д үйлдвэрлэсэн “ZK6117H” загварын 10 автобусыг худалдан авч, нийтийн тээврийн салбарт парк шинэчлэлт хийсэн. Эдгээр автобусыг хот орчмын чиглэлд буюу “Чингис хаан” олон улсын нисэх онгоцны буудал, Багануур, Багахангай дүүрэг чиглэлд нийтийн тээврийн үйлчилгээнд явуулах юм. Тэгвэл өнөөдрөөс Багануур-Улаанбаатар чиглэлд эхний ээлжийн хоёр автобус цагийн хуваарийн дагуу үйлчилгээнд явж эхэллээ. »»
|
|
2025 оны I ээлжийн цэрэг татлагыг нийслэлийн хэмжээнд 5 дугаар сарын 2, 3, 4-ний өдрүүдэд зохион байгуулна 14:45 Нийслэлийн хэмжээнд хугацаат цэргийн албаны 2025 оны I ээлжийн татлагыг ирэх сарын 2-4-ний өдрүүдэд зохион байгуулна. Энэ талаар НЗДТГ-ын Цэргийн штабын дарга Г.Ялалтаас тодрууллаа.
|
Нийслэлийн хэмжээнд хугацаат цэргийн албаны 2025 оны I ээлжийн татлагыг ирэх сарын 2-4-ний өдрүүдэд зохион байгуулна. Энэ талаар НЗДТГ-ын Цэргийн штабын дарга Г.Ялалтаас тодрууллаа. »»
|
|
Чихрийн шижин өвчнөөр 4 сартай хүүхэд оношлогдож байна 14:38 Монгол Улсын хэмжээнд нэгдүгээр хэлбэрийн чихрийн шижинтэй 0-18 насны 253 хүүхэд, 18-аас дээш насны 450 гаруй хүн, нийтдээ 700 орчим иргэн байна. Тэдний 40 гаруй хувь нь 16-гаас доош насны хүүхдүүд байна гэх статистик гарчээ. Тэд байнгын инсулин тарианы хамааралтайгаар сахараа хянадаг гэсэн үг. Иргэдийн дунд чихрийн шижинг хоол хүнсээр зохицуулж болдог гэх нийтлэг ойлголт бий. Гэхдээ энэ нь олдмол буюу хүний амьдралын өдөр тутмын буруу дадал хэвшлээс үүдэлтэйгээр үүссэн чихрийн шижингийн хоёрдугаар хэв шинжид үйлчлэх ойлголт гэдгийг эмч мэргэжилтнүүд хэлж, зөвлөдөг.
|
Монгол Улсын хэмжээнд нэгдүгээр хэлбэрийн чихрийн шижинтэй 0-18 насны 253 хүүхэд, 18-аас дээш насны 450 гаруй хүн, нийтдээ 700 орчим иргэн байна. Тэдний 40 гаруй хувь нь 16-гаас доош насны хүүхдүүд байна гэх статистик гарчээ. Тэд байнгын инсулин тарианы хамааралтайгаар сахараа хянадаг гэсэн үг. Иргэдийн дунд чихрийн шижинг хоол хүнсээр зохицуулж болдог гэх нийтлэг ойлголт бий. Гэхдээ энэ нь олдмол буюу хүний амьдралын өдөр тутмын буруу дадал хэвшлээс үүдэлтэйгээр үүссэн чихрийн шижингийн хоёрдугаар хэв шинжид үйлчлэх ойлголт гэдгийг эмч мэргэжилтнүүд хэлж, зөвлөдөг. »»
|
|
"Харанга" хамтлагийн Европ дахь тоглолт маргаан дагуулав 14:34 Монгол Улсын Төрийн Соёрхолт “Харанга” хамтлаг 35 жилийн ойн тоглолтоо Европын улс орнуудад амьдарч буй монголчууддаа зориулан Будапешт, Вена, Женев, Стокхолм, Антверпен, Франкфурт, Прага, Лондон зэрэг найман хотод амжилттай тогложээ.
|
Монгол Улсын Төрийн Соёрхолт “Харанга” хамтлаг 35 жилийн ойн тоглолтоо Европын улс орнуудад амьдарч буй монголчууддаа зориулан Будапешт, Вена, Женев, Стокхолм, Антверпен, Франкфурт, Прага, Лондон зэрэг найман хотод амжилттай тогложээ. »»
|
|
Он гарсаар 55 суманд ой, хээрийн түймэр гарчээ 14:31 Онцгой байдлын алба хаагчид Сэлэнгэ аймагт гарсан ой, хээрийн гурван түймрийг унтраахаар ажиллаж байгаа ажээ.
|
Онцгой байдлын алба хаагчид Сэлэнгэ аймагт гарсан ой, хээрийн гурван түймрийг унтраахаар ажиллаж байгаа ажээ. »»
|
|
Монгол иргэдийг саатуулж байгаа талаар ЭСЯ-наас сэрэмжлүүлж байна 14:30 Япон дахь Монголын Элчин сайдын яамнаас дараах сэрэмжлүүлэг мэдээлэл гаргасан байна. Тодруулбал "Сүүлийн үед Япон Улсад зорчигч монгол иргэдийн тоо нэмэгдэхийн хэрээр монгол иргэд хулгайн гэмт хэрэгт сэжиглэгдэн саатуулагдах тохиолдол олширч, улмаар Япон Улсын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр мэдээлэгдэж, нийгмийн сүлжээгээр тархаж, Монгол Улсын нэр хүндийг унагах болжээ. Мөн Япон Улсад зорчиж байхдаа монгол иргэн түрийвчтэй мөнгө, эд зүйлсээ хулгайд алдсан тохиолдол ч нэмэгдсэн байна.
|
Япон дахь Монголын Элчин сайдын яамнаас дараах сэрэмжлүүлэг мэдээлэл гаргасан байна. Тодруулбал "Сүүлийн үед Япон Улсад зорчигч монгол иргэдийн тоо нэмэгдэхийн хэрээр монгол иргэд хулгайн гэмт хэрэгт сэжиглэгдэн саатуулагдах тохиолдол олширч, улмаар Япон Улсын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр мэдээлэгдэж, нийгмийн сүлжээгээр тархаж, Монгол Улсын нэр хүндийг унагах болжээ. Мөн Япон Улсад зорчиж байхдаа монгол иргэн түрийвчтэй мөнгө, эд зүйлсээ хулгайд алдсан тохиолдол ч нэмэгдсэн байна. »»
|
|
Хоёр настай хүүхэд моринд өшиглүүлж, гэмтжээ 14:20 Цагдаагийн байгууллагад 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 24-ний өдөр Сүхбаатар аймагт хүүхэд гадаа тоглож байхдаа моринд өшиглүүлж гэмтсэн гэх дуудлага мэдээлэл бүртгэгдсэн.
|
Цагдаагийн байгууллагад 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 24-ний өдөр Сүхбаатар аймагт хүүхэд гадаа тоглож байхдаа моринд өшиглүүлж гэмтсэн гэх дуудлага мэдээлэл бүртгэгдсэн. »»
|
|
Тавантолгой түлш ХХК: Халаалт зогсох хүртэл түлш борлуулагдана 14:04 Тавантолгой түлш ХХК дүүрэг, хороодын түлшний нийлүүлэлтийг тавдугаар сарын 15-ийг хүртэл өгдөг гэдгээ мэдээллээ.
|
Тавантолгой түлш ХХК дүүрэг, хороодын түлшний нийлүүлэлтийг тавдугаар сарын 15-ийг хүртэл өгдөг гэдгээ мэдээллээ. »»
|
|
Монгол иргэд БНСУ-д гэрлэлтээ батлуулах боломжтой болжээ 14:00 БНСУ-ын Мугпу хотын явуулын консулын үйлчилгээгээр монгол хосууд гэр бүлээ батлуулжээ.
|
БНСУ-ын Мугпу хотын явуулын консулын үйлчилгээгээр монгол хосууд гэр бүлээ батлуулжээ. »»
|
|
ОХУ-д нас барсан Украин сэтгүүлчийн эрхтнийг авсан байжээ 13:59 ОХУ-д баривчлагдан хоригдож байхдаа нас барсан Виктория Рощина нэртэй Украин сэтгүүлч эрүүдэн шүүлтэд орж, хэд хэдэн эрхтнийг нь авсан байсан гэх мөрдөн байцаалтын дүгнэлт гарчээ. 27 настай Рощина 2023 оны зун ОХУ-ын эзэлсэн Украины газар нутагт шоронгийн талаар эрэн сурвалжилж байхдаа сураггүй болсон юм.
|
ОХУ-д баривчлагдан хоригдож байхдаа нас барсан Виктория Рощина нэртэй Украин сэтгүүлч эрүүдэн шүүлтэд орж, хэд хэдэн эрхтнийг нь авсан байсан гэх мөрдөн байцаалтын дүгнэлт гарчээ. 27 настай Рощина 2023 оны зун ОХУ-ын эзэлсэн Украины газар нутагт шоронгийн талаар эрэн сурвалжилж байхдаа сураггүй болсон юм. »»
|
|
16 нас хүрээгүй хүүхдийн сошиал хэрэглээг хязгаарлах хуулийн төсөл бичиж эхэлжээ 13:58 Засгийн газрын ээлжит хуралдаан боллоо. Хуралдааны дараа Боловсролын сайд П.Наранбаяр мэдээлэл өгч, Боловсролын зээлийн сангийн журамд өөрчлөлт оруулсан талаар ярилаа.
|
Засгийн газрын ээлжит хуралдаан боллоо. Хуралдааны дараа Боловсролын сайд П.Наранбаяр мэдээлэл өгч, Боловсролын зээлийн сангийн журамд өөрчлөлт оруулсан талаар ярилаа. »»
|
|
ГХЯ: Малайзад амиа алдсан Б.Оргил-Эрдэнийн задлан шинжилгээний хариу гараагүй 13:16 "Ice Top" хамтлагийн ахлагч Б.Оргил-Эрдэнэ буюу "Eyescool" энэ сарын 24-нд Малайз улсад таалал төгссөн харамсалтай мэдээлэл тархсан.
|
"Ice Top" хамтлагийн ахлагч Б.Оргил-Эрдэнэ буюу "Eyescool" энэ сарын 24-нд Малайз улсад таалал төгссөн харамсалтай мэдээлэл тархсан. »»
|
|
Сэлэнгэ аймагт гарсан гурван гал түймрийг унтраахаар ажиллаж байна 13:15 Сэлэнгэ аймагт бүртгэгдсэн гурван гал түймрийг унтраахаар аймаг, сумдын иргэд болон ОБЕГ хамтран ажиллаж байна.
|
Сэлэнгэ аймагт бүртгэгдсэн гурван гал түймрийг унтраахаар аймаг, сумдын иргэд болон ОБЕГ хамтран ажиллаж байна. »»
|
|
"Богд уул" сувиллыг хууль бусаар ашиглаж байсныг таслан зогсоож, нийслэл өмчлөлдөө буцаан авлаа 11:51 Нийслэлийн Өмч хувьчлах комисс энэ сарын 15-ны өдөр хуралдаж, НЗД-ын дэргэдэх "Уламжлалт анагаах ухааны Элэг судлалын клиник төв"-ийг менежментийн гэрээгээр ажиллуулах 73 дугаар тогтоолыг хүчингүй болгосон. Энэ хүрээнд тус төвийн "Богд уул" сувиллыг хууль бусаар ашиглаж байсныг таслан зогсоож, нийслэл өмчлөлдөө буцаан авлаа.
|
Нийслэлийн Өмч хувьчлах комисс энэ сарын 15-ны өдөр хуралдаж, НЗД-ын дэргэдэх "Уламжлалт анагаах ухааны Элэг судлалын клиник төв"-ийг менежментийн гэрээгээр ажиллуулах 73 дугаар тогтоолыг хүчингүй болгосон. Энэ хүрээнд тус төвийн "Богд уул" сувиллыг хууль бусаар ашиглаж байсныг таслан зогсоож, нийслэл өмчлөлдөө буцаан авлаа. »»
|
|
Леброн Жэймс, Лука Дончич нар плейоффоос хасагдах ирмэг дээр ирлээ 10:44 NBA-ийн плейоффын 4-р тоглолтод Лос Анжелес Лэйкерс баг Миннесота Тимбервулвст 116-113 оноогоор хожигдож, цуврал 3-1 харьцаатай болоод байна. Хэрэв тэд дараагийн тоглолтод ялагдвал плейоффоос хасагдна.
|
NBA-ийн плейоффын 4-р тоглолтод Лос Анжелес Лэйкерс баг Миннесота Тимбервулвст 116-113 оноогоор хожигдож, цуврал 3-1 харьцаатай болоод байна. Хэрэв тэд дараагийн тоглолтод ялагдвал плейоффоос хасагдна. »»
|
|
Жүжигчин Ө.Мөнх-Эрдэнийн автомашины дугаар сольж байгаа зөрчилд арга хэмжээ авчээ 10:19 Ө.Мөнх-Эрдэнийн жолоодох эрхийг 3 сараар хасчээ.
|
Ө.Мөнх-Эрдэнийн жолоодох эрхийг 3 сараар хасчээ. »»
|
|
“Ромео Жульетта” эмгэнэлт драмын жүжиг 5 дугаар сарын 9-нд нээлтээ хийнэ 09:21 Улсын Хүүхэд залуучуудын театр Уильям Шекспирийн зохиол “Ромео Жульетта хоёр” эмгэнэлт драмын жүжгийг 59 жилийн дараа төрөлх театрынхаа тайзан дээр дахин тоглоно
|
Улсын Хүүхэд залуучуудын театр Уильям Шекспирийн зохиол “Ромео Жульетта хоёр” эмгэнэлт драмын жүжгийг 59 жилийн дараа төрөлх театрынхаа тайзан дээр дахин тоглоно »»
|
|
Нарны гадаргын урьд өмнө байгаагүй нарийвчилсан зураг нийтэд хүрлээ 09:11 Дэлхийн хамгийн том нарны телескопоор авсан шинэ зураг нарны гадаргууг урьд өмнө байгаагүй нарийвчлалтай харуулжээ. АНУ-ын Үндэсний Шинжлэх Ухааны Сангийн Даниел К. Иноуэгийн нэрэмжит Нарны телескопын шинэ төхөөрөмж болох Тохируулгатай харагдах гэрлийн шүүлтүүр (VTF)-ээр авсан энэхүү зураг нь нарны гадаргуу дээрх үйл явцын гурван хэмжээст дүр зургийг бий болгох боломжийг нээж байна.
|
Дэлхийн хамгийн том нарны телескопоор авсан шинэ зураг нарны гадаргууг урьд өмнө байгаагүй нарийвчлалтай харуулжээ. АНУ-ын Үндэсний Шинжлэх Ухааны Сангийн Даниел К. Иноуэгийн нэрэмжит Нарны телескопын шинэ төхөөрөмж болох Тохируулгатай харагдах гэрлийн шүүлтүүр (VTF)-ээр авсан энэхүү зураг нь нарны гадаргуу дээрх үйл явцын гурван хэмжээст дүр зургийг бий болгох боломжийг нээж байна. »»
|
|
Хотын дарга Х.Нямбаатар логистикийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг ААН-үүдтэй уулзана 15:53 Улаанбаатар хотод 2025-2028 онд 24 мега төсөл хэрэгжүүлнэ. Үүнд Хүннү хот болон Багахангай-Хүннү хот чиглэлийн салбар төмөр замын төсөл багтаж буй. Багахангай өртөөнөөс салаалж, Хүннү хот, Шувуун фабрик чиглэлд явах дээрх төмөр зам 102.5 км урт үргэлжилнэ. Багахангай-Хүннү хот чиглэлийн салбар төмөр замаар жилд 3.5-20 сая тонн ачааг Улаанбаатар хотоор дайруулахгүйгээр логистикийн төв рүү тээвэрлэнэ. Ингэснээр Улаанбаатар хотын төвлөрлийг сааруулах, замын хөдөлгөөний ачааллыг бууруулах, Хүннү хотын шинэ суурьшлын бүсийг дэмжихэд үр нөлөөтэй.
|
Улаанбаатар хотод 2025-2028 онд 24 мега төсөл хэрэгжүүлнэ. Үүнд Хүннү хот болон Багахангай-Хүннү хот чиглэлийн салбар төмөр замын төсөл багтаж буй. Багахангай өртөөнөөс салаалж, Хүннү хот, Шувуун фабрик чиглэлд явах дээрх төмөр зам 102.5 км урт үргэлжилнэ. Багахангай-Хүннү хот чиглэлийн салбар төмөр замаар жилд 3.5-20 сая тонн ачааг Улаанбаатар хотоор дайруулахгүйгээр логистикийн төв рүү тээвэрлэнэ. Ингэснээр Улаанбаатар хотын төвлөрлийг сааруулах, замын хөдөлгөөний ачааллыг бууруулах, Хүннү хотын шинэ суурьшлын бүсийг дэмжихэд үр нөлөөтэй. »»
|
|
Улаанбурхан өвчнөөр 955 хүн өвджээ 15:43 Халдварт өвчин судлалын үндэсний төвөөс улаанбурхан өвчний 955 батлагдсан тохиолдол бүртгэгдсэн талаар мэдээллээ. Эдгээрээс эмнэлэгт 230 хүн хэвтэж байгаа бол гэрээр 61 хүн эмчлүүлж байна. Мөн эдгэрсэн 664 хүн байгаа бол сэжигтэй 20 тохиолдол, 11539 хүн ойрын хавьтлаар бүртгэгдээд байна.
|
Халдварт өвчин судлалын үндэсний төвөөс улаанбурхан өвчний 955 батлагдсан тохиолдол бүртгэгдсэн талаар мэдээллээ. Эдгээрээс эмнэлэгт 230 хүн хэвтэж байгаа бол гэрээр 61 хүн эмчлүүлж байна. Мөн эдгэрсэн 664 хүн байгаа бол сэжигтэй 20 тохиолдол, 11539 хүн ойрын хавьтлаар бүртгэгдээд байна. »»
|
|
Бага насны хоёр хүүхэд буугаар тоглож , сум алдан нэгнээ гэмтээжээ 14:03 Бага насны хоёр хүүхэд буугаар тоглож байгаад сум алдаж нэгнийгээ хүнд гэмтээсэн хэрэг бүртгэгджээ.
|
Бага насны хоёр хүүхэд буугаар тоглож байгаад сум алдаж нэгнийгээ хүнд гэмтээсэн хэрэг бүртгэгджээ. »»
|
|
Метро барих гүйцэтгэгчийн I шатны тендерт долоон улсын 27 компани материалаа ирүүллээ 13:28 Улаанбаатар хот 2025-2028 онд 24 мега төсөл хэрэгжүүлнэ. Үүний нэг нь “Улаанбаатар метро” төсөл юм. Улаанбаатар хотод их багтаамжийн нийтийн тээврийн хэрэгсэл метро барих төслийн барилга угсралтын гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах I шатны тендерийг өнгөрсөн оны 10 дугаар сард зарласан. Тэгвэл I шатны тендерийг энэ сарын 28-ны өдөр нээлээ. Уг тендерт 7 улсын 27 ААН материалаа ирүүлсэн байна. Тодруулбал, Монгол, Солонгос, Англи, ОХУ, Франц, Энэтхэг, Хятад улсын компаниуд материалаа ирүүлжээ.
|
Улаанбаатар хот 2025-2028 онд 24 мега төсөл хэрэгжүүлнэ. Үүний нэг нь “Улаанбаатар метро” төсөл юм. Улаанбаатар хотод их багтаамжийн нийтийн тээврийн хэрэгсэл метро барих төслийн барилга угсралтын гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах I шатны тендерийг өнгөрсөн оны 10 дугаар сард зарласан. Тэгвэл I шатны тендерийг энэ сарын 28-ны өдөр нээлээ. Уг тендерт 7 улсын 27 ААН материалаа ирүүлсэн байна. Тодруулбал, Монгол, Солонгос, Англи, ОХУ, Франц, Энэтхэг, Хятад улсын компаниуд материалаа ирүүлжээ. »»
|
|
|
Орос, Умард Солонгосыг холбосон авто замын гүүрийг барьж эхэлжээ 18:25 ПЁНЬЯН, 2025 оны тавдугаар сарын 1 /NHK/. Орос, Умард Солонгосын хилийн голыг дамнасан анхны авто замын
|
ПЁНЬЯН, 2025 оны тавдугаар сарын 1 /NHK/. Орос, Умард Солонгосын хилийн голыг дамнасан анхны авто замын »»
|
|
Туркийн шүүх ерөнхийлөгчийг доромжилсон гэж Швед сэтгүүлчийг яллажээ 13:06 Туркийн шүүх Йоаким Медин нэртэй Швед сэтгүүлчийг Ерөнхийлөгч Режеп Тайип Эрдоганыг доромжилсон гэх хэргээр 11 сарын тэнсэн харгалзах ял оноосон байна. Гэхдээ тэр өөр хэргээр шүүгдэх тул цагдан хоригдсон хэвээр байх юм. Шведийн “Dagens ETC” сонинд ажилладаг Медин гуравдугаар сарын 27-нд Туркт өрнөж байсан жагсаалыг мэдээлэхээр очихдоо баривчлагдсан байна.
|
Туркийн шүүх Йоаким Медин нэртэй Швед сэтгүүлчийг Ерөнхийлөгч Режеп Тайип Эрдоганыг доромжилсон гэх хэргээр 11 сарын тэнсэн харгалзах ял оноосон байна. Гэхдээ тэр өөр хэргээр шүүгдэх тул цагдан хоригдсон хэвээр байх юм. Шведийн “Dagens ETC” сонинд ажилладаг Медин гуравдугаар сарын 27-нд Туркт өрнөж байсан жагсаалыг мэдээлэхээр очихдоо баривчлагдсан байна. »»
|
|
TRAPPIST-1f гариг дээр усны уур илрүүлсэн нь амьдралын шинж тэмдэг үү? 12:31 2025 оны 4-р сард НАСА-гийн Жэймс Вэбб сансрын телескоп (JWST) нь Дэлхийгээс 40 гэрлийн жилийн зайд орших TRAPPIST-1f гаригийн агаар мандалд усны уур илрүүлсэн тухай мэдээлэл олон улсын шинжлэх ухааны хүрээллийг донсолголоо. Энэхүү нээлт нь тухайн гариг дээр шингэн ус орших боломжтой гэсэн таамгийг батлах анхны нотолгоонуудын нэг болоод байна.
|
2025 оны 4-р сард НАСА-гийн Жэймс Вэбб сансрын телескоп (JWST) нь Дэлхийгээс 40 гэрлийн жилийн зайд орших TRAPPIST-1f гаригийн агаар мандалд усны уур илрүүлсэн тухай мэдээлэл олон улсын шинжлэх ухааны хүрээллийг донсолголоо. Энэхүү нээлт нь тухайн гариг дээр шингэн ус орших боломжтой гэсэн таамгийг батлах анхны нотолгоонуудын нэг болоод байна. »»
|
|
БНХАУ татвараас чөлөөлөх Америк бараануудын жагсаалт гаргасан гэв 11:44 АНУ БНХАУ-ын ихэнх бараанд 145 хувийн гаалийн татвар ногдуулсны дараа Бээжин хариу арга хэмжээ авч мөн ихэнх бараанд нь 125 хувийн тариф оноосон. Тэгвэл БНХАУ гаалийн татвараас чөлөөлөх Америк бараануудын жагсаалтыг гаргаж, импортлогч компаниудад чимээгүйхэн мэдэгдэж байгаа гэж хоёр эх сурвалж “Reuters” агентлагт хэлсэн байна.
|
АНУ БНХАУ-ын ихэнх бараанд 145 хувийн гаалийн татвар ногдуулсны дараа Бээжин хариу арга хэмжээ авч мөн ихэнх бараанд нь 125 хувийн тариф оноосон. Тэгвэл БНХАУ гаалийн татвараас чөлөөлөх Америк бараануудын жагсаалтыг гаргаж, импортлогч компаниудад чимээгүйхэн мэдэгдэж байгаа гэж хоёр эх сурвалж “Reuters” агентлагт хэлсэн байна. »»
|
|
Сарыг эзлэх өрсөлдөөн: АНУ ба Хятадын шинэ сансрын хүйтэн дайн 09:36 2025 он гарсаар дэлхий дахины анхаарал Сар руу дахин хандлаа. Гэхдээ энэ удаад зүгээр нэг шинжлэх ухааны судалгаа бус, геополитикийн шинжтэй, технологийн давамгайллын төлөөх өрсөлдөөн давамгайлж байна. Энэхүү өрсөлдөөнд АНУ болон БНХАУ тэргүүлэх байр суурь эзэлж буй нь шинэ эрин үеийн “сансрын хүйтэн дайн” эхэлж буйг илтгэх мэт.
|
2025 он гарсаар дэлхий дахины анхаарал Сар руу дахин хандлаа. Гэхдээ энэ удаад зүгээр нэг шинжлэх ухааны судалгаа бус, геополитикийн шинжтэй, технологийн давамгайллын төлөөх өрсөлдөөн давамгайлж байна. Энэхүү өрсөлдөөнд АНУ болон БНХАУ тэргүүлэх байр суурь эзэлж буй нь шинэ эрин үеийн “сансрын хүйтэн дайн” эхэлж буйг илтгэх мэт. »»
|
|
Өмнөд Солонгосыг түймрийн гамшиг нөмөрлөө: Түүхэн дэх хамгийн том ойн түймэр 09:10 2025 оны -дөрөвдүгээр сарын 11-нээс эхлэн Өмнөд Солонгосын төв болон өмнөд нутгуудад зэрэгцэн гарсан олон арван ойн түймэр улс орныг бүхэлд нь цочроосон ноцтой байгалийн гамшиг болж, түүхэнд бүртгэгдэн үлдлээ. Хүчтэй салхи, хуурайшилт, уур амьсгалын өөрчлөлтийн улмаас нөхцөл байдал хяналтаас гарч, 20 гаруй түймэр зэрэг дэгдсэн нь олон хүний амь нас, эд хөрөнгөд нөхөн сэргэшгүй хохирол учруулсан юм.
|
2025 оны -дөрөвдүгээр сарын 11-нээс эхлэн Өмнөд Солонгосын төв болон өмнөд нутгуудад зэрэгцэн гарсан олон арван ойн түймэр улс орныг бүхэлд нь цочроосон ноцтой байгалийн гамшиг болж, түүхэнд бүртгэгдэн үлдлээ. Хүчтэй салхи, хуурайшилт, уур амьсгалын өөрчлөлтийн улмаас нөхцөл байдал хяналтаас гарч, 20 гаруй түймэр зэрэг дэгдсэн нь олон хүний амь нас, эд хөрөнгөд нөхөн сэргэшгүй хохирол учруулсан юм. »»
|
|
Д.Трамп 100 хоногийн тайлангаа тавив 18:22 ВАШИНГТОН, 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 30 /BBC/. АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп үүрэгт ажилдаа
|
ВАШИНГТОН, 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 30 /BBC/. АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп үүрэгт ажилдаа »»
|
|
Украины армид согогтой 120 мянган миномёт нийлүүлсэн хэргээр дөрвөн хүн баривчлагджээ 17:51 Украины Дотоод аюулгүй байдлын алба 120 мянган согогтой миномётыг армид нийлүүлжээ. Энэ хэргийг шалгасны үндсэн дээр дөрвөн хүнийг баривчилсан байна. Тэдний нэг нь цэргийн албан тушаалтан, нэг нь чанарын хяналтан ажилтан, хоёр нь батлан хамгаалахын үйлдвэрлэлийн бизнестэй холбоотой удирдах албан тушаалтнууд байжээ.
|
Украины Дотоод аюулгүй байдлын алба 120 мянган согогтой миномётыг армид нийлүүлжээ. Энэ хэргийг шалгасны үндсэн дээр дөрвөн хүнийг баривчилсан байна. Тэдний нэг нь цэргийн албан тушаалтан, нэг нь чанарын хяналтан ажилтан, хоёр нь батлан хамгаалахын үйлдвэрлэлийн бизнестэй холбоотой удирдах албан тушаалтнууд байжээ. »»
|
|
Монгол иргэдийг саатуулж байгаа талаар ЭСЯ-наас сэрэмжлүүлж байна 14:30 Япон дахь Монголын Элчин сайдын яамнаас дараах сэрэмжлүүлэг мэдээлэл гаргасан байна. Тодруулбал "Сүүлийн үед Япон Улсад зорчигч монгол иргэдийн тоо нэмэгдэхийн хэрээр монгол иргэд хулгайн гэмт хэрэгт сэжиглэгдэн саатуулагдах тохиолдол олширч, улмаар Япон Улсын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр мэдээлэгдэж, нийгмийн сүлжээгээр тархаж, Монгол Улсын нэр хүндийг унагах болжээ. Мөн Япон Улсад зорчиж байхдаа монгол иргэн түрийвчтэй мөнгө, эд зүйлсээ хулгайд алдсан тохиолдол ч нэмэгдсэн байна.
|
Япон дахь Монголын Элчин сайдын яамнаас дараах сэрэмжлүүлэг мэдээлэл гаргасан байна. Тодруулбал "Сүүлийн үед Япон Улсад зорчигч монгол иргэдийн тоо нэмэгдэхийн хэрээр монгол иргэд хулгайн гэмт хэрэгт сэжиглэгдэн саатуулагдах тохиолдол олширч, улмаар Япон Улсын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр мэдээлэгдэж, нийгмийн сүлжээгээр тархаж, Монгол Улсын нэр хүндийг унагах болжээ. Мөн Япон Улсад зорчиж байхдаа монгол иргэн түрийвчтэй мөнгө, эд зүйлсээ хулгайд алдсан тохиолдол ч нэмэгдсэн байна. »»
|
|
ОХУ-д нас барсан Украин сэтгүүлчийн эрхтнийг авсан байжээ 13:59 ОХУ-д баривчлагдан хоригдож байхдаа нас барсан Виктория Рощина нэртэй Украин сэтгүүлч эрүүдэн шүүлтэд орж, хэд хэдэн эрхтнийг нь авсан байсан гэх мөрдөн байцаалтын дүгнэлт гарчээ. 27 настай Рощина 2023 оны зун ОХУ-ын эзэлсэн Украины газар нутагт шоронгийн талаар эрэн сурвалжилж байхдаа сураггүй болсон юм.
|
ОХУ-д баривчлагдан хоригдож байхдаа нас барсан Виктория Рощина нэртэй Украин сэтгүүлч эрүүдэн шүүлтэд орж, хэд хэдэн эрхтнийг нь авсан байсан гэх мөрдөн байцаалтын дүгнэлт гарчээ. 27 настай Рощина 2023 оны зун ОХУ-ын эзэлсэн Украины газар нутагт шоронгийн талаар эрэн сурвалжилж байхдаа сураггүй болсон юм. »»
|
|
Нарны гадаргын урьд өмнө байгаагүй нарийвчилсан зураг нийтэд хүрлээ 09:11 Дэлхийн хамгийн том нарны телескопоор авсан шинэ зураг нарны гадаргууг урьд өмнө байгаагүй нарийвчлалтай харуулжээ. АНУ-ын Үндэсний Шинжлэх Ухааны Сангийн Даниел К. Иноуэгийн нэрэмжит Нарны телескопын шинэ төхөөрөмж болох Тохируулгатай харагдах гэрлийн шүүлтүүр (VTF)-ээр авсан энэхүү зураг нь нарны гадаргуу дээрх үйл явцын гурван хэмжээст дүр зургийг бий болгох боломжийг нээж байна.
|
Дэлхийн хамгийн том нарны телескопоор авсан шинэ зураг нарны гадаргууг урьд өмнө байгаагүй нарийвчлалтай харуулжээ. АНУ-ын Үндэсний Шинжлэх Ухааны Сангийн Даниел К. Иноуэгийн нэрэмжит Нарны телескопын шинэ төхөөрөмж болох Тохируулгатай харагдах гэрлийн шүүлтүүр (VTF)-ээр авсан энэхүү зураг нь нарны гадаргуу дээрх үйл явцын гурван хэмжээст дүр зургийг бий болгох боломжийг нээж байна. »»
|
|
Ватикан: Шинэ папыг сонгох нууц зөвлөгөөн тавдугаар сарын 7-нд эхэлнэ 11:47 ВАТИКАН, 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 29 /BBC/. Дараагийн пап ламыг сонгох нууц зөвлөгөөнд оролцохоор
|
ВАТИКАН, 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 29 /BBC/. Дараагийн пап ламыг сонгох нууц зөвлөгөөнд оролцохоор »»
|
|
“Америк, Хятадын худалдааны дайн”-ы сүүлийн үеийн нөхцөл байдал: Хятадын талаас авч буй хариу арга хэмжээ, үр дагавар, цаашдын хандлага 11:20 АНУ-аас хэрэгжүүлж буй өндөр тарифын бодлогын эсрэг Хятадын эрх баригчид дотоод, гадаадад чиглэсэн идэвхтэй арга хэмжээг авч буй ч тодорхой үр дүнд хүрэхгүй байна.
Тухайлбал:
1) 2025 оны 4-р сарын 18-ны өдөр Хятадын Сиамэнь агаарын тээврийн компани АНУ-д захиалсан
|
АНУ-аас хэрэгжүүлж буй өндөр тарифын бодлогын эсрэг Хятадын эрх баригчид дотоод, гадаадад чиглэсэн идэвхтэй арга хэмжээг авч буй ч тодорхой үр дүнд хүрэхгүй байна.
Тухайлбал:
1) 2025 оны 4-р сарын 18-ны өдөр Хятадын Сиамэнь агаарын тээврийн компани АНУ-д захиалсан »»
|
|
Иргэдийн дийлэнх нь Трампын эдийн засгийн бодлогыг шүүмжилж байна 09:42 CNN-ийн SSRS судалгаагаар Америкийн иргэдийн 59% нь Ерөнхийлөгч Дональд Трампын эдийн засгийн бодлого улсад сөргөөр нөлөөлсөн гэж үзэж байна. Энэ үзүүлэлт гуравдугаар сард 51% байсан бөгөөд Жо Байденын хамгийн доод үнэлгээтэй ижил түвшинд хүрчээ.
|
CNN-ийн SSRS судалгаагаар Америкийн иргэдийн 59% нь Ерөнхийлөгч Дональд Трампын эдийн засгийн бодлого улсад сөргөөр нөлөөлсөн гэж үзэж байна. Энэ үзүүлэлт гуравдугаар сард 51% байсан бөгөөд Жо Байденын хамгийн доод үнэлгээтэй ижил түвшинд хүрчээ. »»
|
|
Коби Брайантын Анхны тоглолт хийхдээ өмсч байсан өмсгөл долоон сая ам.доллараар худалдах болжээ 12:34 Коби Брайантын "NBA"-д Анхны тоглолт хийхдээ өмсч байсан өмсгөлийг долоон сая ам.доллараар дуудлагаар худалдах болжээ. "Sotheby’s" дуудлага худалдааны төвийн мэдээлснээр, "Лос Анжелес Лэйкерс" багийн домогт тоглогчтой холбоотой эд зүйлс дундаас уг өмсгөлийн үнэ дээд амжилт тогтоож байна. Брайантын 2007-08 оны улиралд өмсч байсан, гарын үсэгтэй өмсгөл өмнө нь 5.85 сая ам.доллараар зарагдаж байжээ. Тус өмсгөлийг өмссөн жилээ Брайант "NBA"-ийн хамгийн үнэ цэнтэй тоглогч гэсэн шагналыг авч байв.
|
Коби Брайантын "NBA"-д Анхны тоглолт хийхдээ өмсч байсан өмсгөлийг долоон сая ам.доллараар дуудлагаар худалдах болжээ. "Sotheby’s" дуудлага худалдааны төвийн мэдээлснээр, "Лос Анжелес Лэйкерс" багийн домогт тоглогчтой холбоотой эд зүйлс дундаас уг өмсгөлийн үнэ дээд амжилт тогтоож байна. Брайантын 2007-08 оны улиралд өмсч байсан, гарын үсэгтэй өмсгөл өмнө нь 5.85 сая ам.доллараар зарагдаж байжээ. Тус өмсгөлийг өмссөн жилээ Брайант "NBA"-ийн хамгийн үнэ цэнтэй тоглогч гэсэн шагналыг авч байв. »»
|
|
Коби Брайантын Анхны тоглолт хийхдээ өмсч байсан өмсгөл долоон сая ам.доллараар худалдах болжээ 12:34 Коби Брайантын "NBA"-д Анхны тоглолт хийхдээ өмсч байсан өмсгөлийг долоон сая ам.доллараар дуудлагаар худалдах болжээ. "Sotheby’s" дуудлага худалдааны төвийн мэдээлснээр, "Лос Анжелес Лэйкерс" багийн домогт тоглогчтой холбоотой эд зүйлс дундаас уг өмсгөлийн үнэ дээд амжилт тогтоож байна. Брайантын 2007-08 оны улиралд өмсч байсан, гарын үсэгтэй өмсгөл өмнө нь 5.85 сая ам.доллараар зарагдаж байжээ. Тус өмсгөлийг өмссөн жилээ Брайант "NBA"-ийн хамгийн үнэ цэнтэй тоглогч гэсэн шагналыг авч байв.
|
Коби Брайантын "NBA"-д Анхны тоглолт хийхдээ өмсч байсан өмсгөлийг долоон сая ам.доллараар дуудлагаар худалдах болжээ. "Sotheby’s" дуудлага худалдааны төвийн мэдээлснээр, "Лос Анжелес Лэйкерс" багийн домогт тоглогчтой холбоотой эд зүйлс дундаас уг өмсгөлийн үнэ дээд амжилт тогтоож байна. Брайантын 2007-08 оны улиралд өмсч байсан, гарын үсэгтэй өмсгөл өмнө нь 5.85 сая ам.доллараар зарагдаж байжээ. Тус өмсгөлийг өмссөн жилээ Брайант "NBA"-ийн хамгийн үнэ цэнтэй тоглогч гэсэн шагналыг авч байв. »»
|
|
Бандар Аббас хотод пуужингийн түлш дэлбэрчээ 11:54 Ираны өмнөд хэсгийн Бандар Аббас хот дахь Шахид Ражаи боомтод чингэлэгт хадгалж байсан химийн бодис дэлбэрсэн хэрэг Бямба гаригт гарсан билээ. Дэлбэрэлтийн улмаас нас барагсдын тоо 40, шархдаж гэмтэгсдийн тоо 1000 давжээ. Шархадсан хүмүүст цусаа бэлэглэхээр иргэд эмнэлэгт сайн дураараа хандацгааж байна.
|
Ираны өмнөд хэсгийн Бандар Аббас хот дахь Шахид Ражаи боомтод чингэлэгт хадгалж байсан химийн бодис дэлбэрсэн хэрэг Бямба гаригт гарсан билээ. Дэлбэрэлтийн улмаас нас барагсдын тоо 40, шархдаж гэмтэгсдийн тоо 1000 давжээ. Шархадсан хүмүүст цусаа бэлэглэхээр иргэд эмнэлэгт сайн дураараа хандацгааж байна.
»»
|
|
Трампын “ЭНХИЙН” нэрийн доорхи бодлого Украины эсрэг ажиллаж байна 11:10 АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трампын Украины дайныг зогсоох нэрийдлээр танилцуулсан энхийн төлөвлөгөө нь ОХУ-ын байр суурийг бэхжүүлэх агуулгатай байгааг улс төрийн шинжээчид болон дипломатчид онцолж байна.
|
АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трампын Украины дайныг зогсоох нэрийдлээр танилцуулсан энхийн төлөвлөгөө нь ОХУ-ын байр суурийг бэхжүүлэх агуулгатай байгааг улс төрийн шинжээчид болон дипломатчид онцолж байна. »»
|
|
Украин АНУ-ын дэмжлэгээс татгалзахад бэлтгэж байна 09:27 Украин улс хамгийн муу хувилбарт, ялангуяа АНУ-ын дэмжлэгээс татгалзахад бэлтгэж байна гэж “Bild” сонин мэдээлжээ.
|
Украин улс хамгийн муу хувилбарт, ялангуяа АНУ-ын дэмжлэгээс татгалзахад бэлтгэж байна гэж “Bild” сонин мэдээлжээ. »»
|
|
Монголын уулын дугуйчид урд хөршид очжээ 17:26 БНХАУ-ын Гүйжоу хотод уулын дугуйн 2025 оны Ази тивийн аварга шалгаруулах тэмцээн эхэллээ.
|
БНХАУ-ын Гүйжоу хотод уулын дугуйн 2025 оны Ази тивийн аварга шалгаруулах тэмцээн эхэллээ. »»
|
|
|
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Боловсролын чанар, хүртээмжийн асуудлыг төвлөрлийг сааруулах, нийслэл Улаанбаатар хотын түгжрэлийг бууруулах бодлоготой уялдуулж шийдвэрлэнэ 18:07 Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Боловсролын чанар, хүртээмжийн асуудлыг төвлөрлийг сааруулах, нийслэл
|
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Боловсролын чанар, хүртээмжийн асуудлыг төвлөрлийг сааруулах, нийслэл »»
|
|
ХЗДХ-ийн сайд О.Алтангэрэл: Ухаа Худагийн ордын төрийн эзэмшлийн хувь хэмжээг тогтоох тогтоолын төслийг УИХ-д өргөн мэдүүлнэ 12:07 Монгол Улсын Засгийн газраас стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын орд гэж УИХ-аас тогтоосон Ухаа Худагийн
|
Монгол Улсын Засгийн газраас стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын орд гэж УИХ-аас тогтоосон Ухаа Худагийн »»
|
|
Батзандан яаж ажиллах ёстойг Учрал санууллаа 14:24
|
|
|
Нүүрсний үнэ унаж байгаатай холбоотойгоор төсөвт тодотгол хийх үү гэдэг асуудал үүссэн 18:27 Нүүрсний үнэ унаж байгаатай холбоотойгоор төсөвт тодотгол хийх үү гэдэг асуудал үүссэн. Харин энэ талаар Сангийн сайд
|
Нүүрсний үнэ унаж байгаатай холбоотойгоор төсөвт тодотгол хийх үү гэдэг асуудал үүссэн. Харин энэ талаар Сангийн сайд »»
|
|
Сар шинийн амралтыг 7-10 хоног болгож сунгахыг та дэмжих үү? 21:13
|
|
|
Б.Жаргалсайхан: Монголчууд юм үзээгүй зангаасаа болж дээр доороо хэрэлдэж алалцдаг учраас улс хөгжихгүй байна 11:50
|
|
|
ВИДЕО: БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Юн Сок Ёол баривчлагдахаасаа өмнө богино хэмжээний ганцаарчилсан мэдэгдэл хийжээ 17:15 Онц байдал тогтоосонтой нь холбогдуулан БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Юн Сок Ёолийг баривчлах тушаал гаргаж өнөөдөр өглөө
|
Онц байдал тогтоосонтой нь холбогдуулан БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Юн Сок Ёолийг баривчлах тушаал гаргаж өнөөдөр өглөө »»
|
|
Хамтарсан Засгийн газрын 2024-2028 онд хэрэгжүүлэх 14 мега төслийг танилцуулж байна - Төсөл-8 Гангийн үйлдвэр 11:33
|
|
|
150 мВт хүчин чадалтай станц эрчим хүчээ нийлүүлж эхэллээ 18:43
|
|
|
СТАНДАРТ бидний амьд явах баталгаа 18:22
|
|
|
Эрчим хүчний салбарт хөрөнгө оруулж байгаа хувийн хэвшлийнхэндээ баярлалаа 13:48 Эрчим хүчний салбарт хөрөнгө оруулж байгаа хувийн хэвшлийнхэндээ баярлалаа. Хамтдаа зүтгэж, эрчээ алдсан ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ салбарыг сэргээцгээе!
#GoMongolia
|
Эрчим хүчний салбарт хөрөнгө оруулж байгаа хувийн хэвшлийнхэндээ баярлалаа. Хамтдаа зүтгэж, эрчээ алдсан ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ салбарыг сэргээцгээе!
#GoMongolia »»
|
|
Х.Нямбаатар: “Сэлбэ дэд төв” дээр газар чөлөөлөлт 2200 айлаас 1500 айлтай гэрээ хийгээд байна 10:57 Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Х.Нямбаатар: “Сэлбэ дэд төв” дээр газар чөлөөлөлт 2200 айлаас
|
Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Х.Нямбаатар: “Сэлбэ дэд төв” дээр газар чөлөөлөлт 2200 айлаас »»
|
|
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Улаанбаатар хотын бүтээн байгуулалтын талаар сэтгүүлчдийн асуултад хариуллаа 17:57 Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Хамтарсан Засгийн газар Бүсчилсэн хөгжлийн бодлого бүхий үйл ажиллагааны хөтөлбөр хэрэгжүүлнэ.
|
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Хамтарсан Засгийн газар Бүсчилсэн хөгжлийн бодлого бүхий үйл ажиллагааны хөтөлбөр хэрэгжүүлнэ. »»
|
|
Хамтарсан Засгийн газар 2024-2028 онд 14 мега төсөл хэрэгжүүлнэ 23:25 Төсөл-1
|
|
|
Элон Маск хиймэл оюун ухаан ашиглан дэлхийн удирдагчдын загварын шоу хийжээ 22:02 Элон Маск дэлхийн улс төрийн удирдагчид болон технологийн аваргуудыг хиймэл оюун ухаанаар бүтээгдсэн виртуал
|
Элон Маск дэлхийн улс төрийн удирдагчид болон технологийн аваргуудыг хиймэл оюун ухаанаар бүтээгдсэн виртуал »»
|
|
Авлигачид ялах уу, ард түмэн ялах уу? 20:36
|
|
|
Ахмадуудад туслах робот хүүг зохион бүтээжээ 14:45 Германий “Navel Robotics” гэх гарааны компани өндөр настнуудын асрамжийн газарт ашиглах зориулалттай робот үйлдвэрлэж эхэлжээ.
|
Германий “Navel Robotics” гэх гарааны компани өндөр настнуудын асрамжийн газарт ашиглах зориулалттай робот үйлдвэрлэж эхэлжээ. »»
|
|
Газар тариалан, гурилын үйлдвэрлэл жилд 3-4% ашигтай. Харин уул уурхайн үйлдвэрлэл 40-50% ашигтай 20:57
|
|
|
Дубай хотод “нисдэг хүмүүс”-ийн анхны уралдаан зохион байгуулагджээ 14:35 Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын Дубай хотод өчигдөр анх удаагаа “нисдэг хүмүүс”-ийн уралдаан зохион байгуулагджээ.
|
Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын Дубай хотод өчигдөр анх удаагаа “нисдэг хүмүүс”-ийн уралдаан зохион байгуулагджээ. »»
|
|
ОХУ-ын Алс Дорнодын Сахалин мужид их хэмжээний цас орсон байна 11:28 ОХУ-ын Алс Дорнодын Сахалин мужид энэ сарын 24-ний өдрөөс эхлэн их хэмжээний цасан шуурга гурван өдөр үргэлжилж, урд өмнө нь болж байгаагүй байгалийн аюулт үзэгдэл тохиолоо.
|
ОХУ-ын Алс Дорнодын Сахалин мужид энэ сарын 24-ний өдрөөс эхлэн их хэмжээний цасан шуурга гурван өдөр үргэлжилж, урд өмнө нь болж байгаагүй байгалийн аюулт үзэгдэл тохиолоо. »»
|
|
|


|