Монголын ирээдүйг марихуанаар төгсгөж мэдэх ноцтой мэдэгдлийг эсэргүүцэхийн учир

2023-03-29

Амай буюу Ж.Золбаяр цагдаагийн дарангуйллын эсрэг гэх тодотголтой өлсгөлөн зарласан. Түүнийг цагдаагийн байгууллагаас иргэний дуудлагын дагуу шалгаж, улмаар мансууруулах бодис хэрэглэсэн нь урьдчилсан байдлаар тогтоогдсон. Үүний дараа тэрээр өөрийн цахим хуудсаараа мэдэгдэл хийсэн байдаг.

Өлсгөлөн зарласан шалтгаанаа цагдаагийн алба хаагчийн зүй бус харилцаан дээр Х.Нямбаатар сайдыг анхаарлаа хандуулахыг шаардаж, мөн Амай мансууруулах бодис хэрэглэсэн нь тогтоогджээ гэдгийг олон нийтэд зарлаж сэтгэл санааны болон бие, оюун ухааны маш их дарамтыг үзүүлсэнд гомдож уурласан учраас гэж тайлбарлаж байгаа юм. Хамгийн ноцтой нь өөрийн хэрэглэсэн гэх мансууруулах бодисыг хүний биед хэрэгтэй гэж, түүнийгээ архитай харьцуулалт хийн сурталчилсан нь хариуцлагагүй үйлдэл боллоо.

Түүний хэрэглэдэг “ардын эм” гэх тодотголтой өвс нь цаашид хар тамхинд донтох суурь буюу эхний шат нь болдог гэнэ. Тухайлбал, АНУ-д маш олон залуучууд өвснөөс эхлэлтэй донтолтод автаж, өдгөө хүнд хэлбэрээр хар тамхинд донтон зомби шиг болсон байгааг бичлэгээс харж болно. Энэ бол өнөөгийн дүр төрх нь. Хэдийгээр эмчийн жороор олгодог боловч нэг төрлийн бизнес болгосноор өнөөдөр АНУ-ын залуучуудад ийм гамшиг нүүрлээд байгаа юм байна.

/АНУ-ын Филаделфиа хотын Кенсингтон гудамж/

Хэрэв энэ өвс Амайгийн ярьснаар өвчнөө дарангуйлах халхавчаар эрэлт ихтэй бараа болж, энэ төрлийн бизнес илт дэлгэрвэл цөөхөн монголчууд бид ирээдүйн тухай ярих ч шаардлагагүй болох биз. Өнөөдөр нууц хэлбэрт өрнөж байгаа үйлдлүүд дээр бид залуусаа аварч чадахгүй ямар байдалтай байгаа билээ.

Нэгдсэн Үндэстний байгууллагын Хар тамхи, гэмт хэрэгтэй тэмцэх албаны 2010 оны тайланд Монгол Улсыг мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис дамжин өнгөрүүлэгч улс гэж үзсэн байсан бол 2014 онд хэрэглэгч улс гэж дүгнэсэн. Монгол Улсын хэмжээнд сүүлийн 5 жилийн хугацаанд энэ төрлийн 1064 гэмт хэрэгт 1300 хүн холбогдон шалгагдсан бөгөөд холбогдогчдын 92.3 хувийг 35 хүртэлх насны хүүхэд, залуучууд эзэлж байна. Цагдаагийн байгууллагаас сүүлийн 3 жилийн хугацаанд 143.043 хүний нэг удаа мансуурах хэмжээний эм, бодис хураасан ба 2022 онд 58.639 хүний нэг удаагийн хэрэглээг хураажээ.

Амай бас каннабисыг конвенцын жагсаалтаас хассан тухай ярьсан. Энэ тухайд, 2020 онд Мансууруулах эмийн комиссын 63-р хуралдаанаар НҮБ-ын 1961 оны “Мансууруулах эмийн тухай нэгдсэн конвенц”-ын IV жагсаалтаас судалгаа, шинжилгээний зорилгоор ашиглахаар “каннабис болон каннабисын давирхай”-г хассан. Амайгийн бас нэг ярьсан асуудал бол Монгол Улс үүнд нийцүүлэн хуулиа өөрчилж, энэ төрлийн гэмт хэрэгт холбогдон хоригдож байгаа залуусыг шоронгоос суллах тухай байв. Магадгүй энэ бол ахтай нь холбоотой асуудал байх. Гэхдээ тус конвенцын 1-р жагсаалт буюу “Олон Улсын хяналтад байх бодисын жагсаалт”-аас дээрх бодисыг хасаагүй гэдгийг анхаарах хэрэгтэй. 1-р жагсаалтаар бол мансууруулах зорилгоор ашиглах нь хатуу хориотой.

Каннабис нь дэлхий даяар хамгийн түгээмэл хэрэглэгддэг, олдоц ихтэй мансууруулах бодис бөгөөд НҮБ-ын Гэмт хэрэг, мансууруулах бодистой тэмцэх газрын 2021 оны тайланд 2030 он гэхэд хөгжиж буй орон буюу эдийн засгийн хувьд бага хөгжилтэй орнууд дахь мансууруулах, сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглэгчдийн тоо 43 хувиар нэмэгдэх хандлагатай байна гэж дүгнэсэн байна. Манайхны хувьд НҮБ-аас олсны ургамлыг конвенцоос хассан учраас хэрэглэхийг эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлж болзошгүй, каннабисыг зөвшөөрсөн гэж буруугаар ойлгох хүмүүс цөөнгүй байна.

Одоо энэ бодисын талаар товч мэдээлэл өгье. Өвс бол каннабисын ургамалын гаралтай сэтгэцэд нөлөөлөх бодис. Каннабисын сэтгэцэд нөлөө үзүүлдэг бодис нь тетрaгидроканнабинол (THC) юм. Амайгаас авсан шинжилгээгээр энэ бодис илэрсэн юм билээ. Каннабист 100 гаруй төрлийн бодис байдгаас нэг нь каннабидиол буюу CBD юм. Шинжлэх ухааны үүднээс CBD нь бүрэн судлагдаагүй бодис бөгөөд хорт хавдрыг эмчилдэг гэх эмнэл зүйн судалгаа ч байхгүй. Дэлхийн улс орнуудаас 20 гаруй хувь нь каннабисын хэрэглээг хуульчилснаас 15.4 хувь нь мансууруулах зорилгоор хэрэглэх, тогтоосон хэмжээтэйгээр биедээ авч явахыг зөвшөөрсөн. Шалтгаан нь мансууруулах, сэтгэцэд нөлөөт бодисын хар зах зээл, гэмт бүлэглэлүүдийг хянах, хэрэглэгч донтогч нарыг эмчилгээ үйлчилгээнд хамруулах юм.

Каннабисын урт хугацааны хэрэглээний нөлөө нь тодорхойгүй байгаа ч донтолт нь хүнийг хаана хүргэж болохын бодит жишээ бол АНУ. Сүүлийн жилүүдэд дэлхийн улс орнууд каннабисд тавих хяналтыг эргээд хатуу хэлбэрт шилжүүлэх болсон.

Манайд Эрүүгийн хуулиар мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис, тэдгээрийн түүхий эдтэй холбоотой гэмт хэрэгт 1-20 жил хүртэл эсхүл бүх насаар хорих ял шийтгэдэг. Мөн Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисын эргэлтэд хяналт тавих тухай хуулиар эмчилгээ, шинжилгээ, судалгааны зорилгоос бусад тохиолдолд тэдгээрийн түүхий эд бэлтгэх, үйлдвэрлэх, худалдах, ашиглах, хэрэглэхийг хориглоно гэж заасан байдаг. Гэхдээ Амай олон нийтийн сүлжээгээр өөрийгөө хаацайлах гэсэн тайлбартаа эмчилгээ гэсэн нэрийн дор бараг сурталчилгаа болох үйлдэл хийсэн асуудал нь өөрөө ноцтой үр дагаварт хүргэж мэдэх юм. Гэвч тэр үүндээ хариуцлага хүлээхгүй нь тодорхой. Түүний хувьд өвдөлтийг намдаах зорилгоор уг бодисыг хэрэглэдэг гэсэн юм. Гэтэл эрүүл мэндийн шалтгаантай болохоосоо өмнө “ардын эм”-ээ хэрэглэж байгаагүй гэдгийг хэн нотлох вэ? Түүний ойрын хүмүүс, найз нөхөд нь мэдэх биз. Ямартай ч нийгэм Амайгийн асуудлыг анхааралтай харж байгаа учраас болгоомжлол илүүдэхгүй гэж энэ сэдвийг хөндлөө. Амайгийн ярьж байгаа бүхэн 86 орноор явсан хүний үг учир "үнэн" гэж үзэх нь учир дутагдалтай.

Ирээдүй өнөөдрөөс эхтэй гэдгийг л бид мартаж болохгүй. Өнөөгийн Америкын залууст учирч буй дүр зургийг ирээдүйд Монголдоо харахгүйн төлөө та бидний оролцоо маш чухал. Цагдаагийн байгууллагаас энэ төрлийн хэргийг мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад холбогдсон этгээдүүдээс гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэх болсон шалтгаан нөхцлийг судлахад 80 орчим хувь нь эх сурвалжгүй, нотлогдоогүй мэдээлэлд итгэх, найз нөхдөө даган дуурайх, эрүүл мэнд, нийгэмд учруулах хор уршиг, хууль эрх зүйн үр дагаврын талаар мэдлэггүй улмаас анх удаа хэрэглэж үзсэн нөхцөл байдал тогтоогджээ.

BOLOD.MN