2023-04-16Bolod.mn сайт долоо хоног бүр улс төр, нийгэм, эдийн засгийн хүрээнд болж өрнөсөн онцлох үйл явдлуудыг тоймлон хүргэдэг уламжлалтай. Эдгээр өдрүүдэд УИХ-аас санаачлан хэрэгжүүлж буй 5Ш ажиллагааны нэг болох "шүүр" ажиллагаагаар Н.Багабанди, Х.Бадамсүрэн нарыг үүрэгт ажлаас нь чөлөөлөв. Түүнчлэн Сонгуулийн тухай хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг хэлэлцлээ. Эдгээр болон бусад онцлох үйл явдлуудын тойм мэдээллийг хүргэж байна.
Шүүх Ц.Хулангийн өмгөөлөгчийн гаргасан хүсэлтээс татгалзаж, шүүх хурлыг товлолоо
Нийслэлийн Прокурорын газраас яллагдагч Ц.Хулан, Б.Отгонбаатар нарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 19.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар /Гадаадын тагнуулын алба, байгууллага, иргэнтэй хууль бусаар хамтран ажилласан/ эрүүгийн хэрэг үүсгэж, яллагдагчаар татан, яллах дүгнэлт үйлдэж шилжүүлсэн /12 хавтаст/ хэргийг шүүх 2023 оны гуравдугаар сарын 21-ний өдөр хүлээн авсан байдаг.
Яллагдагч Ц.Хулангийн өмгөөлөгч Л.Өлзийхүү, Д.Оюунбаатар нараас хэрэгт нэмэлт мөрдөн шалгах ажиллагаа хийлгэх, хэргийг прокурорт буцаалгах тухай хүсэлт ирүүлснийг шүүх өнөөдөр /2023.04.12/ урьдчилсан хэлэлцүүлгийн шүүх хуралдаанаар хянан хэлэлцлээ.
Ингээд Сүхбаатар дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх яллагдагч Ц.Хулангийн өмгөөлөгч нараас гаргасан хүсэлтийг хүлээн авахаас татгалзаж, яллагдагч Ц.Хулан, Б.Отгонбаатар нарыг шүүхэд шилжүүлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.
Шүүх Ц.Хулан Б.Отгонбаатар нарт холбогдох хэргийг хэлэлцэх шүүх хуралдааныг 2023 оны дөрөвдүгээр сарын 25-ны өдрийн 10:30 цагт товлож, хуралдаан болтол тэдэнд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үлдээж шийдвэрлэлээ.
Эмнэлэгт иргэний илгээх 13А маягтыг цахимжууллаа
Эмнэлэгт иргэнийг илгээх АМ-13А, АМ-13Б, АМ-13В маягтыг цахимаар шилжүүлэх нөхцлийг бүрдүүлж, эрүүл мэндийн салбарын хэмжээнд сургалтыг нэгдсэн арга зүй, удирдлага зохион байгуулалтаар ханган хэрэглээнд нэвтрүүлэх арга хэмжээ авч ажиллахаар болжээ.
Эрүүл мэндийн салбарын цахим шилжилтийг эрчимжүүлэх чиглэлээр Эрүүл мэндийн сайд, Цахим хөгжил, харилцаа холбооны сайдын хамтарсан тушаалаар ажлын хэсэг байгуулан ажиллаж байгаа юм. Хамтарсан ажлын хэсэг өнгөрсөн хугацаанд эрүүл мэндийн салбарын 19 үйлчилгээг Төрийн үйлчилгээний нэгдсэн систем “И-Монголиа”-д нэгтгэжээ.
Эрүүл мэндийн статистикийн мэдээлэлд дурдсанаар 2022 онд улсын хэмжээнд өвчтөн илгээх хуудсаар үйлчилсэн хүний тоо 317,736 байна. 13А маягтыг цахимжуулах чиглэлээр дараах ажлуудыг хийж гүйцэтгэн хэрэглээнд нэвтрүүлэхэд бэлэн болжээ. Эрүүл мэндийн даатгалын “health.gov.mn” системд түшиглэн эрүүл мэндийн үйлчилгээнд ашиглагдаж буй дөрвөн төрлийн мэдээллийн систем хооронд 13А маягтын мэдээллийг цахимаар бүртгэх, солилцох нэмэлт хөгжүүлэлтийг хийж, анхан шатны 530, лавлагаа шатлалын 334, нийт 864 эмнэлэг цахимаар хүлээн авах, илгээх боломжтой боллоо.
13А маягтыг иргэнд хүргэхэд шаардлагатай хөгжүүлэлтийг хийж төрийн цахим үйлчилгээний “И-Монголиа” системд нэгтгэж, “Үйлчилгээ” цэсийн “Эрүүл мэнд” ангилалд 13А цахим маягтыг байршуулсан байна.
13А маягтад иргэний шинжилгээний мэдээллийг давхар илгээх, насанд хүрээгүй хүүхдийн маягтыг түүнийг төлөөлөх эрх бүхий этгээд нь харах, татан авах нөхцлийг тус тус бүрдүүлжээ.
Цахим маягтыг эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээнд нэвтрүүлснээр эмч, ажилчдын ачааллыг нэмэгдүүлэхгүй байх, иргэдэд үүсэх хүлээлт, чирэгдлийг багасгах ач холбогдолтой гэж үзэж байгаа юм.
Н.Багабанди, Х.Бадамсүрэн нар “шүүх”-дүүлэв
Ерөнхийлөгч асан Н.Багабандийг "Оюутолгой"-н ТУЗ-ийн гишүүнээс чөлөөлөх асуудал олон жил яригдаж, олон нийтийн шүүмжлэлд явж ирсэн. Мөн "Эрдэнэс Монгол" ХХК-ийн "Зэс, металлын нэгдэл" группийн захирал Х.Бадамсүрэнг чөлөөлөх эсэх асуудал ч олны анхааралд ороод байв.
Тэгвэл Н.Багабанди "Эрдэнэс Оюутолгой" компанийн ТУЗ-өөс чөлөөлөгдөх хүсэлтээ гаргасан байна. Тэрээр тус компани байгуулагдсан цагаас эхлэн бүтээн байгуулалтын ажлыг бий болгох, хэрэгжүүлж эхлэх хүртэл бодлогын түвшинд нь оролцож ажиллах хүсэлтэйгээр ТУЗ-ийн гишүүний үүргийг гүйцэтгэж байсан бөгөөд одоо далд уурхайн бүтээн байгуулалт нээлтээ хийсэн учраас чөлөөлөгдөх хүсэлтээ өгсөн гэдэг тайлбарыг ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалан тайлбарлалаа.
Х.Бадамсүрэн захирлыг мөн чөлөөлөх шийдвэрийг Засгийн газраас гаргажээ. Түүний хувьд "Эрдэнэт үйлдвэр"-ийн захирлаар ажиллаж байхад нь чөлөөлж "Эрдэнэс Монгол" ХХК-ийн "Зэс, металлын нэгдэл" группийн үйл ажиллагааг албан ёсоор эхлүүлэх үүргийг хүлээлгэж ажиллуулж байсан бол өнөөдөр тус групп албан ёсоор байгуулагдаж, үйл ажиллагаа нь жигдэрсэн учраас түүнийг чөлөөлсөн гэлээ.
ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалан энэ сарын 04-нд "Эрдэнэс Монгол" ХХК-д ажиллах үеэр "Шүүр" ажиллагааны хүрээнд Х.Бадамсүрэн, Н.Багабанди нарыг чөлөөлөх эсэх асуултад хариулахдаа "энэ сарын 10-ны хяналт шалгалтын дараа тодорхой болно" гэж хэлж байсан юм. Тэгэхээр Засгийн газар тэдэнд хүрсэн "шүүр" ажиллагаагаа зөөлрүүлж, дээрх тайлбарыг өгч байгаа бололтой.
Петрочайна Дачин тамсаг ХХК-ийн ажилчид ажил хаялт зарлажээ
БНХАУ-ын 100 хувийн хөрөнгө оруулалттай “Петрочайна Дачин Тамсаг” ХХК 2005 оноос Дорнод аймгийн Халхгол, Матад сумын нутаг дэвсгэрт газрын тосны олборлолтын үйл ажиллагаа явуулж байгаа юм. Төдийгөөс өдийг хүртэлх хугацаанд энэ компанийн хийсэн бүтээгдэхүүн хуваах гэрээнээс авахуулаад хууль бус үйл ажиллагаа нь олон нийтэд илчлэгдсээр байна. Үүний нэг жишээ бол татварын асуудал. Өдгөө тус компанид татварын хяналт шалгалт үргэлжилж байна.
“Петрочайна Дачин Тамсаг” компанийн 2013-2017 оны хугацаан дахь аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвар, нөөцийн татвар, хувь хүний орлогын албан татварт ногдох 312 тэрбум төгрөгийн асуудлыг өнгөрсөн оны долоодугаар сард Татварын ерөнхий газрын Маргаан таслах зөвлөл хэлэлцсэн байдаг.
Тухайн үед 312 тэрбум төгрөгийг төлүүлэх улсын байцаагчийн шийтгэлийн хуудсыг хүчингүй болгох шийдвэр гарсан. Дараа нь 2023 оны нэгдүгээр сарын 13-ны өдөр Маргаан таслах зөвлөл дахин тогтоол гаргасан. Тэрхүү тогтоолдоо долоодугаар сард хүчингүй болгосон тогтоолоо буцаагаад сэргээсэн юм. Өөрөөр хэлбэл 2023 оны нэгдүгээр сарын 13-ны өдрөөс эхлээд “Петрочайна Дачин Тамсаг” компани 2013-2017 оны хооронд тооцогдох татвар буюу 312 тэрбум төгрөгийг төлөхөөр болсон гэсэн үг. Гэвч тухайн компани хуулийн хугацаанд татвараа төлөөгүй учраас Татварын ерөнхий газраас дараагийн арга хэмжээгээ авч, татвар төлөгчид мэдэгдэж, дансыг нь хаан, нэхэмжлэл хүргүүлсэн байна.
Тэгвэл өнөөдөр Петрочайна дачин тамсаг компанийн ажилчид ажил хаялт зарлаж, тайван жагсаал хийж эхэлжээ. Учир нь “Петрочайна Дачин Тамсаг” компани дансаа хаалгасан болохоор ажилчдынхаа цалинг тавьж чадахгүй нөхцөл байдал үүсчээ.
Үүнийг өнгөцхөн харахад “Петрочайна Дачин Тамсаг” компани ажилчдынхаа цалин өгөхгүй иргэдийг хохироож байгаа мэт боловч нөгөөтээгүүр татвар төлөгдөх хөшүүрэг болж байгаа юм. Тухайн компани ажилчингүй болж үйл ажиллагаагаа зогсоохгүйн тулд ажилчдынхаа цалинг тавих шаардлага тулгарна, цалин тавихын тулд дансаа нээлгэх хэрэгтэй. Дансаа нээлгэхийн тулд улсад татварын өрөө барагдуулахаас өөр аргагүй юм.
Өнөөдрийн байдлаар тус компанийн 2019, 2020, 2021 оны татварын тайланд хяналт шалгалт хийж байна.
Х.Булгантуяаг ХНХ-ын сайдаар, Б.Тулгыг Боомтын сайдаар томиллоо
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Монгол Улсын Үндсэн хууль, Засгийн газрын тухай хуулийг үндэслэн Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайдаар Хүрэлбаатарын Булгантуяаг,
Монгол Улсын сайд, Боомтын сэргэлтийн үндэсний хорооны даргаар Буяагийн Тулгыг томиллоо. Засгийн газрын гишүүнийг томилох тухай Захирамжид гарын үсэг зурж, гардуулах ёслол боллоо.
Сонгуулийн тухай хуулийн нэмэлт өөрчлөлт оруулах хуулийн төслүүдийг хэлэлцэхийг дэмжив
Улсын Их Хурлын өнөөдрийн нэгдсэн /2023.04.13/ хуралдаанаар Монгол Улсын Их Хурлын сонгуулийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцлээ. Хуулийн төслийг УИХ-ын гишүүн Н.Энхболд нарын дөрвөн гишүүн 2023 оны 04 дүгээр сарын 05-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн юм. Хууль санаачлагчийн илтгэлийг УИХ-ын гишүүн Н.Энхболд танилцуулав. Тэрбээр, Монгол Улсын урт хугацааны хөгжлийн бодлогод Улсын Их Хурлын сонгуулийг холимог системээр явуулах эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх зорилт дэвшүүлсэн. Түүнээс гадна улс төр, нийгэм, эдийн засгийн сөрөг үр дагаврыг арилгах, төрийн бодлого, үйл ажиллагааны тогтвортой байдалд эерэг нөлөөтэй сонгуулийн тогтолцоо бүрдүүлэх зэрэг шаардлагаас үүдэн УИХ-ын сонгуулийн тогтолцоог мажоритар болон пропорциональ хосолсон тогтолцоогоор явуулах эрх зүйн үндсийг бүрдүүлж байна гэх зэрэг үндэслэлийг илтгэлдээ онцлов. Мөн хуулийн төсөлд оруулсан өөрчлөлтүүдийг танилцууллаа.
Тухайлбал, Монгол Улсын Их Хурлын 38 гишүүнийг хуульд заасны дагуу байгуулагдсан сонгуулийн тойргоос, 38 гишүүнийг энэ хуульд заасны дагуу сонгуульд оролцохоор бүртгүүлсэн нам, эвслийн нэр дэвшигчдийн жагсаалтаас тус тус сонгох сонгуулийн хосолсон тогтолцоотой байхаар тусгаж, үүнтэй холбоотойгоор нэр дэвшүүлэх, нэр дэвшигчийг бүртгэх, саналын хуудсыг хэвлүүлэх, сонгогч санал өгөх, түүнийг тоолох, дүн гаргах, суудал хуваарилах зэрэг хэд хэдэн харилцааг нарийвчилсан зохицуулалтуудыг тусгасан байна.
Түүний дараа тус хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн УИХ-ын тогтоолын төслийн хэлэлцэх эсэх талаарх Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг УИХ-ын гишүүн Д.Сарангэрэл танилцуулсан.