Бид долоо хоногт нэг кардтай тэнцэх хэмжээний бичил хуванцар иддэг

2024-08-10

Микропластик буюу бичил хуванцар нь үүсэхээсээ эхлээд хог болж хаягдах амьдралын мөчлөг бүртээ хүний эрүүл мэнд,

хүрээлэн буй орчинд сөрөг нөлөө үзүүлж байдаг. Хуванцар материалын 99 хувь нь шатах түлшнээс гаралтай бөгөөд энэ нь хүний эрүүл мэндэд хор хөнөөлтэй.

Дэлхий даяар нийт 50 тэрбум тонн хуванцар хог хаягдал байдгаас түүний ердөө есхөн хувийг дахин боловсруулдаг байна. Хуванцар нь зөвхөн ундаа усны сав мэтээр зогсохгүй бидний өдөр тутамдаа хэрэглэдэг хоол хүнс, хувцас хэрэглэлд, агаар мандалд ч их хэмжээгээр байдаг байна.

2024 оны хоёрдугаар сард Environmental Research-ээс гаргасан судалгаагаар амьтан, ургамлын гаралтай бүтээгдэхүүний 90 хувьд микропластик буюу бичил хуванцрууд агуулагддаг нь тогтоогджээ. Мөн хүмүүс өөр ч мэдэлгүйгээр идэж, хэрэглэж байгаа зүйлсээрээ дамжуулан долоо хоногт дунждаар нэг кардтай тэмцэх хэмжээний хуванцрыг иддэг гэж тооцоог гаргажээ.

Бохь

-Хүмүүсийн 85 хувь нь бохинд хуванцар агуулагддагийг мэддэггүй. Орцонд нь полиэтилин зэрэг бодисууд ордог.

Далайн давс

-Далайд хаягдаж буй их хэмжээний хог хаягдлаас болж далайн давснаас бичил хуванцрууд илэрдэг.

Савласан ус

-Бидний өдөр тутамдаа хэрэглэдэг савласан усны зөвхөн савлагаанд биш дотор нь байгаа усанд ч мөн адил хуванцар агуулагддаг байна. 1 литр усанд 240,000 бичил хуванцар байдаг гэж судалгаагаар тогтоогджээ.

Будаа

-Квинсландын их сургуулийн хийсэн судалгаагаар 100 грамм (1/2 аяга) будаа тутамд гурваас дөрвөн миллиграмм хуванцар байдаг болохыг тогтоожээ. Харин будааг сайтар угаах нь хуванцар бохирдлыг 40 хувь хүртэл бууруулдаг.

Саатай тень

-Нүдний тенийг гялалзуулагч саа нь өөрөө хуванцар байдаг ажээ. Түүнээс гадна сормуусны будаг, уруулын будаг зэрэгт бичил хуванцрууд агуулагддаг байна.

Хамгийн бага бичил хуванцар агуулагддаг уургаар баялаг хүнсний бүтээгдэхүүнд тахианы цээж мах, гахайн ууцны мах, дүпү зэрэг орж байна.

Эдгээр бичил хуванцар нь хүний биед ямар хор хөнөөлтэй вэ?

-Агаарт дэгдсэн бичил хуванцрууд нь амьсгалын замаар, арьсны нүх сүв болон хүнсээр дамжин хүний биед нэвтэрдэг. Хуванцрын үндсэн түүхий эдийг гарган авахад ашигладаг 170 гаруй химийн бодис нь хорт хавдар үүсгэх, мэдрэлийн тогтолцоог доройтуулах, нөхөн үржихүй, өсөлт хөгжил, дутуу төрөлт, дархлааны тогтолцоог доголдуулах зэргээр хүний эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлдөг нь тогтоогдсон. Мөн эдгээр хорт бодисууд нь арьс, нүд болон бусад мэдрэхүйн эрхтэн, амьсгалын зам, мэдрэл, ходоод гэдэсний тогтолцоо, элэг, тархинд шууд нөлөөлдөг байна.

Сүүлийн үеийн судалгаагаар 16000 хуванцар химийн бодис байгаагийн 4200-аас доошгүй нь хүний эрүүл мэнд, хүрээлэн буй орчинд "маш аюултай" гэж тооцогддог.

Хуванцрыг багасгах арга замууд

Хуванцар саванд хадгалсан бүх зүйлийг идэхгүй байхыг хичээх. Шилэн, паалан эсвэл тугалган цаасанд хадгалсан хоол идэх
Байгалийн даавуугаар хийсэн хувцас өмсөж, байгалийн гаралтай материалаар хийсэн өргөн хэрэглээний бүтээгдэхүүнийг худалдаж авах
Хуванцрыг богино долгионы зууханд хийж болохгүй. Харин хоолоо шилэнд хийн богино долгионы зууханд халаах
Аль болох шинэхэн хоол идэж, хуванцраар ороож боловсруулсан хүнсний худалдан авалтыг хязгаарлах

Бэлтгэсэн Д.Хулан

https://itoim.mn/a/2024/08/09/health/uiu?310a353844a78c405e58e928c72bc067