Үүнийг “Улстөрчид өөр хоорондоо арцалддаг байснаа хадуураад, одоо бүр аль дивангалавт бурхан болсон, өөрсдөө амьд зүсийг нь огтоос хараагүй элэнц хуланцтайгаа тэрсэлддэг, хамсардаг болжээ” гэж тоймч Д.Оюунцэцэг дүгнэсэн байна.

Өөрсдийгөө түүхч, судлаач хэмээж буй Засгийн газрын ХЭГ-ын дарга байсан Т.Лхагва нарын телевизэд төлбөр төлөн ярьж буйгаар, С.Данзан, Д.Сүхбаатар хоёр Элбэгдорж (Ерөнхийлөгчтэйгээ эндүүрэв) Ренчинотой хүч хавсран Д.Бодоог хороосон юм байх. Дараа нь Оросуудад өөрсдөө алуулжээ.

Ер нь Дамдины Сүхбаатар хувьсгалын удирдагч биш, цэргийн ойворгондуу бага дарга байсан гэх болов. Тойруугаар одоогийн МАН-ын ерөнхий нарийн бичгийн дарга У.Хүрэлсүхийг хэлээд байгаа ч юм шиг. Хачин юм.

Бас болоогүй Сүхбаатар нь Сүрэнхор гэдэг нөхрөрхүү мөрийтэй тоглодог, ялгаатай нь нэг нь улсын мөнгийг нөгөө нь хувийн гэр, орноо мөрийд тавиад туусан гэх. За тэгээд, Сүхбаатарын аав Дамдин урдаас орж ирсэн гээд байгаа нь Ерөнхий сайд Батболдын аав Дамдины Сүхбаатар өвөрлөгч шүү гээд ч байгаа юм уу. Урд хэмээсэн нь үзэмчинг хэлснээс Хятадыг хэлээгүй байна хэмээн зарим нэг шог гарууд өмөөрөх ч шинжтэй. Ямар хүүхэд хуурч байгаа биш, урд газар гэхээр монголчууд Хятадыг л ойлгодог, тэгээд ч Чайна таунд амьдарч байгаад, хятадуудын оршуулгын газар хөдөөлүүлсэн хэмээн цагаан дээр хараар бичээд байхад шүү.

Ийм хорон гэхээр утга агуулгатай нийтлэлийг ноён Баабар үе үе бичдэг. Саявтар Б.Цэнддоо бас нэг иймэрхүү юм бичээд, Сүхбаатарчуудын эсэргүүцэлтэй тулсан даа. Эцэст нь “Үнэн түүх” гэсэн худал нэртэй нэвтрүүлэг хийн телевизүүдээр цацав. Зорилго нь чухам юу юм, Төрийн шагналтнууд аа.

Үнэн хэрэгтээ Батболд, Хүрэлсүх хоёр толгой дээр минь гарсанд Сүхбаатарын буруу гэж юу байх билээ дээ. Үнэхээр буруутан хэрэгтэй гэвэл ноён Баабар С.Баярын албан бус зөвлөх байснаараа Сүхбаатараас түрүүнд дуудагдана.

Түүхийг чухамхүү үнэнээр нь гаргаж чадвал сайн хэрэг. Түүнээс сайн юм бараг үгүй. Улстөрийн зорилгоор, эсхүл ямар нэгэн ашиг хонжоо олох санаагаар гуйвуулах нь муу хэрэг. Түүнээс муу юм үгүй.

Дамдины Сүхбаатар Бүх цэргийн жанжин байсан гэдэг уг нь хөдөлшгүй үнэн. Түүнээс өмнө бага дарга байсан л байх. Байлдагчийн халаасанд генералын погоон бий гэдэг хойно.

1921 оны ардын хэмээх хувьсгалаас, 1990 оны ардчилсан гэх хөдөлгөөнөөс үнэ цэнэтэй 1911 оны Үндэсний эрх чөлөөний хөдөлгөөн хэмээн түүхэнд тэмдэглэсэн үнэн хэрэгтээ хувьсгалыг Монгол бус Түвд хүн наймдугаар Богд Жабзундамба удирдсан гэдэг нь маргаангүй үнэн болж таарч байна. Тэр Богд хаантай Бодоо, Данзан бус Баабарын бичээд байгаачлан нэг муу цэргийн бага дарга их л ойр дотно байсан түүхэн баримт хөдөлшгүйн дээр Сүхбаатар удирдагч нь биш байлаа ч нэг муу “хаартчин” байгаагүйг бэлээхэн хэлнэ биш үү. Өнөөдрийн түүхээ бүтээж чадахгүй хэвтэж өмнөх түүхээ гуйвуулан гутаах хэрэггүй.

Тэрхүү телевизийн төлбөрт нэвтрүүлгээр хувьсгалын үеийн зургуудыг баримт болгон үзүүлэхдээ зургуудын төв хэсэгт “бага дарга” Д.Сүхбаатар сууж буйг ер хайхарсангүй. Дунд сургуулийнхан зургаа авахуулахад багш төвд нь суудаг шиг, Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрынхан патиараа татууллаа гэж бодвол Элбэгдорж голд нь зогсох шиг. Түүх судлалд голд байгаа нь л гол хүн гэх бат нотолгоо байдаггүй ч харгалзан үзэх, таамаг дэвшүүлэх хүчин зүйл болдог юм шүү дээ.

Уг нь тэд үнэхээр түүх сонирхоод, үнэнийг хайгаад буй юм бол ерэн оны түүхээ бичмээр байгаа юм. Ардчилсан холбоо хаана, хэзээ байгуулагдсан юм. Бат-Үүлийн бүлэг анхдагч уу, Дарь.Сүхбаатарын хэлээд байгаа байгууллага эхнийх нь үү. Эсхүл ардчилсан хөдөлгөөн Ховдоос, одоогийн МАН-ын гишүүн, Засаг дарга Г.Нямдаваа нарын оролцоотойгоор эхэлсэн юм уу. Удирдагч нь С.Зориг юм уу, Бат-Үүл үү, бүр Дарь.Сүхбаатар юм уу, эсхүл оюутан Эрдэнэцогт уу. Тэр үед Баабар хаана явсан юм. Ухуулга хуудас нааж байв уу, урж суув уу гэх зэргээр. Тодруулах юм, үнэн түүх хэрэгтэй л байна.

Тэгэхгүй бол 90 жилийн дараа Бат-Үүл, Баабар хоёр Элбэгдоржтой хүч хавсран Зоригийг хороосон гэж хэн нэгэн бичих ч юм билүү. Тэгж бичих л байх аа даа.

Гэгээн хорин С.МӨНХЖАРГАЛ

Бат-Үүл, Баабар хоёр Элбэгдоржтой хүч хавсран Зоригийг хороосон гэж…
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (22)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Зочин
Өгүүлбэр зүйн бүтэц талаасаа нэг хүн бүгдийг дахин дахин бичсэн байгаа нь харагдаж байна. Гэхдээ их л хорсолтой бичсэн нь сайхан хүүхэн чангаагаад баралгүй гар хангалга хийж байгаа тахир дутуу нөхөр шиг харагдаж байна. Ийм амьтад олоны бодлыг тааж чадахгүй ганцаараа өөрийгөө хуурч ийм юм бичиж таашаал авдаг нэрээ ч хэлж чадахгүй хэдэн нөхөр байдаг тэднийг уншигчид бүгд мэддэг. Аа тэр л байнашдээ гэдэг юм. Тэр яахав Зориг гэснээс би хамт ажиллаж байсны хувьд андахгүй. Ердийн нэг архи тамхи,хүүхэн,тоглоомонд толгойгоо мэдүүлсэн нөхөр байсан юм. Иргэний хамгаалалтын хээрийн сургуульд явахад майхандаа согтуу шууд босоод гаралгүй зогсож байгаад шээж орхидог тасарсан хүн байж билээ. Өөд болоод одоо ч дүү охинтойгоо монголын арчлалд мөн ч их хар мөр үлдээж байна даа.Зориг агсан анх намаасаа өөр нам байгуулж салахыг эхлүүлсэн. одоо дүү нь Баярын даалгавраар 12 жил АН-ыг хорлолоо. Болоо юм биш үү.Арайчдээ орос,хятадын эрлийзүүд хэзээ биднийг хорлохоо зогсоох юм бэ

2012-06-16 | 15:15:13 | 78.188.135.56 |

Зочин
90 онд би залуухан ,халуухан байсан. миний төрсөн өссөн 60, 70 - аад оны үеэс 80 , 90 - ээд онд монгол улс эрс хөгжиж өөдлөх замдаа орж байна уу даа гэхүйцээр болсон . энэ үед хүмүүсийн амьдрал гайгүй болоод ирэхээр "цадахад цагаан хурганы сүүл хатуу " - гийн үлгэрээр цамаан болж Горбачевын өөрчлөн байгуулалтын дуулиан монголын төр МАХН- ын үзэл бодолд ч нөлөөлж өөрчлөлт шинэчлэлтийн асуудал хүчтэй тавигдсан нөхцөлд С.Зориг улс төрийн боловсролтой байсны хувьд залуусынхаа дотор зүй ёсоор ноён оргил нь байсан. зоригийг гадаад яамны сайдаар томилох яг тэр агшинд үхлийн ҮҮл баатарлаг үйлс бүтээснийхээ шагнал / улсын баатар / -ыг хариуг мартдаггүй даган алиалагч, далан үгт ерөнхийлөгчөөсөө авсан нь тодорхой. түүнээс 90 онд 2008 ,07,01 шиг хурцдмал уур амьсгал байгаагүй. учир нь өөрчлөлтийг хүлээж авахад нийтээрээ бэлэн байсан.

2012-02-28 | 12:43:43 | 202.179.11.42 |

Зочин
Одоо хамаг буруугаа ойлгож алдаагаа засах гэж мунгинаж буй муу одой Бааварыг нухаад яах вэ дээ. Байж л байг хөөрхий, заримдаа бас хөөрхөн, хөөрхөн үг хэлж биднийгээ баясгаад л байдаг шүү дээ...

2011-10-24 | 12:12:29 | 203.91.112.12 |

Зочин
унэн унэн 90 ч биш 40 жилийн дараа тэгэж бичнэ.Одоо хумуус энэ ардчилсан намын туухийг мэдэх н юу л бол .уурсдуу ундурсунруугээ буудаж байгаа юм чин удахгуй ирээдүй их буугаар тун харамсах юмгуй буудаж туухийн шаралсан хуудаснаас авч хаяах болно.Учир н эд одоо муу хэлүүлээд байгаа өвөг дээдсийнхээ адил эх орондоо ю хийсэн юм.Идсэн уусанаараа туухэнд улдэх хумуус тэгээд ч монголийн туухийн хамгийн хар толбо болж улдэх хумуус.

2011-03-01 | 16:30:50 | 213.113.65.155 |

Зочин
эр ни баабар гэдэг хвн хамгийн их хутгуур шв дэ байж байгаа тсарай ни хвртэл жинхэнэ хужаа байхаа тэгээд монголийг бутаргах гэсэн санаа байнга байдаг шв Зоригийг алахад яалт ч гуй Элбэг_ыыл 2 байж байгаа тэгээд ногоохоо улсийн баатар болгоод л

2011-02-28 | 20:01:21 | 49.0.129.153 |

Зочин
новшийн сэтгүүлчийн нэр барисан новшийн хутгуур яс хаягч мин аятайхан юм бичээч чи муу харин жинхэнэ оороо жанжин Сухийг муулаад байна шуу дээ ЖАНЖИН СУХ зугээр нэг энгийн бух тсэргийн дарга байгаагуй тэр жинхэнэ баатар зоригтон зохион байгуулагч авяастан уран илтгэгч хун байсан яагаад гэвэл тэр маш залуугаасаа хал узэж хатуу шируунийг туулсан дайн байлдаанд их орсон туршлагатай монгол тсэргийн офитсэр хун байсан 20 настайгаасаа дайн тулаанд оролтсож эхэлсэн тууний оюун ухаан тсэтсэн тсэлмэг зохион байгуулах чадвар сайтай эр зоригтой уран илтгэгч эх орноо гэсэн сэтгэл туунийг МОНГОЛ УЛСИЙН ЖАНЖИН БААТАР гэсэн алдартай болгосон уунийг жирийн нэг хун огоогуй ард тумэн огсон гэж бодож байна тууний монгол улсийнхаа толоо хийсэн уйлийг ни буу доромжил

2011-02-28 | 19:15:52 | 175.211.50.14 |

Зочин
баабар новшийг нухаад хаячихад харамсах хүн байхгүй

2011-02-28 | 18:19:14 | 203.128.209.135 |

Зочин
баабар гэнэ шуу, энэ муу солиотой тагжгар барзайсан тсарай гэж узлийн муухай иумиг иу гэж давруулаад байдаг иум бэ? иу ч мэдэхгүй гэж байж элий балай иум ургэлж донгосдог иум.ал ал тэрийг, зоригийн аллаганд энэ мэдээж оролтсон байгаа ш дээ.элий балай Батбаяраа умхий амаа тагла. чи хэнд ч хэрэггүй. тийм иум бол али хэзээний аятайхан ардчилалиг байгуулахад оролтсохгуй ясан иум бэ? тэр сайхан ардчилал монгол улс гээд орилолдоод байсан, хаана байнаа,ядуураад хятадад уусаад дуусаж байна.чи иу хийсэн иум бэ? хэлээч.

2011-02-28 | 18:03:11 | 92.225.88.4 |

Зочин
Түүхийг түүхийрүүлж байгаа нөхдийг цаазалвал таараа үнэхээр 1990 оныхоо түүхийг үнэнээр нь бичвэл таараа Хүрэлсүх ,Батболд хоёрыг ёгтоор хэлээд байгаа юм болбуу л гэж бодох юмдаа Ингэж далдуур хэлээд яахав үнэнээр нь хэлчихвэл монголчууд ойлгоно Үнэндээ Гадаадад МАН намыг хэнч ойлгохгүй нь үнэн шүү Одооч үхсэн хүнийг бостол үхээгүй хүнийг үхтэл нь худлаа бичих юмдаа хөөрхий

2011-02-28 | 17:14:23 | 202.70.34.18 |

Зочин
Áóëãàí Áат ¿¿ë 2 Çîðèãèéã íóõñàí íü ¿íýí.ýëáýãýý òýäíèéã õààöàéëæ õýðãèéã íü õààñàí.Ìîíãîëûí ò¿¿õýíä ãýð÷èéã íü àìüä ¿ëäýýñýí ãàíö õ¿í àìüíû õýðýã þì ãýíý ëýý.ßìàð ÷ àëóóð÷èí ãýð÷ ¿ëäýýäýã¿é.

2011-02-28 | 16:06:02 | 202.179.20.138 |

Зочин
ард түмний хэлж ярилцдагыг л бичиж маш сайн байна БААБАР гээд өөртөө гоё нэр шагнал худалдаад авчихсан шогийн бааагий сосорбурдагтайгаа нийлээд шөвөгний үзүүр болж олон юм донгосдог лаларууд

2011-02-28 | 15:53:02 | 202.131.232.212 |

Зочин
Суxбаатар 116 тулалдаан xийж ялалт байгуулсан байдаг Баабар 116 гадний заxиалгаар xэнд ч xэрэггүй xог новш бичиж суудаг тэгээд бас Монголчууд тэнэг би ганцаараа уxаантай гэж xуцаж суудаг гэсэн дээ асар иx зуруутэй байгаа шыы дэ баабар бол намxануудийн талийн xун Суx бол Монгол эр тэр шанаа туушийг н xараxад Баабар шиг малийсан xужаа царай лав биш дээ

2011-02-28 | 15:21:01 | 180.149.64.200 |

Зочин
за за ашгуй гое мэдээ байна. яваад байгаарай цаашаагаа. 1930 он руу буцаад ормоор байx шиг байна шуу зарим xумууст. одоо наадаx тэнэг гутгэлгэнд ни чини xэн ч итгэxгүй.

2011-02-28 | 14:27:35 | 76.171.152.252 |

Зочин
Зайлуул даа, өөр аятайхан баримт сэлттэй юм бичихгүй, нэг иймэрхүү хэнч чалчиж болох хэдэн үг эрээчсэнээр өөдтэй юм болохгүй л дээ. Тэр кинонд гардаг шиг баримт нотолгоотой зүйл гаргаж ирвэл сайн л байна. Сүхбаатар гоу мэн баатар байгаагүй, гоймин байсан гээд тэр гоймин гэдэг нь ийм учиртай /өндөр байснаар нь гоймон гэхгүй л дээ/ гэх маягаар аан. Тэгээд Манжаас Монгол улс 1911 онд биш 1921 онд өрх тусгаарласан, түүний удирдан чиглүүлэгч, оюун санааны удирдагч нь баталгаатай ийм ийм түүхэн баримтаар нотлогдож байна гээд гаргаад ирээч. Тэгвэл би итгэе ээ. Ингэж Моонголынхоо түүхээр тоглох эрх та нар шиг тэнэгээ мэдэхгүй тэнэгүүдэд байхгүй шүү. Соц үед яахав үзэл суртал болгож, улаан оросын заавраар дөвчигнөж байж. Одоо бол тийм хүмүүс зүгээр л эмгэнэлтэй харагдаж байна шүү.

2011-02-28 | 14:20:25 | 202.126.90.21 |

Зочин
Ер нь Батүүл Элбэгдорж Баавар нар үнэхээр Зоригийн үхлийг маш санй ммэдэж байгаа нь жирийн нэг иргэн над тодорхой байгаа юм. Хэзээ нэг цагт үнэн гарч ирнэ биз дээ, тэнгэрт очихоороо хойд насандаа зовдог гэсэн шүү ийм хүмүүс муу зүйл хийж байгаа хүмүүс, үүнийг шинжлэх ухаан батлаад байгаа.

2011-02-28 | 14:14:00 | 159.93.101.144 |

Зочин
наад сэтгэл мэдрэлийн увчтэй баабар гэж нэг пиздааг тэр шар кхадний тусгай тасагт кхэвтүүлээч юч мэдэкхгүй нэг муу сээнэн гааг алвал таарна

2011-02-28 | 14:03:04 | 125.7.71.6 |

Зочин
тусгаар тогтнолын 90жил гээд байх юм,гадаад адаглаад л орчин їеийн Орос ХЯтадад Сїхбаатар,МАН нам гэвэл хэн ч мэдэхгїй шїї дээ,Оросуудаас бусад нь Гадаадынхан хувьсгалаас ємнєх Монголчуудыг цог жавхлантай ,эрїїл сайхан газар амьдардаг хєгжилтэй,Баяр ёслолоо сайхан тэмдэглэдэг хїмїїс гэж бичсэн байдаг,Монголын тїїхийн 90 жилд багтааж тархинд нь шахах гэвэл бїтэхгїй

2011-02-28 | 13:36:31 | 202.72.245.190 |

Зочин
Уг нь тэд үнэхээр түүх сонирхоод, үнэнийг хайгаад буй юм бол ерэн оны түүхээ бичмээр байгаа юм. Ардчилсан холбоо хаана, хэзээ байгуулагдсан юм. Бат-Үүлийн бүлэг анхдагч уу, Дарь.Сүхбаатарын хэлээд байгаа байгууллага эхнийх нь үү. Эсхүл ардчилсан хөдөлгөөн Ховдоос, одоогийн МАН-ын гишүүн, Засаг дарга Г.Нямдаваа нарын оролцоотойгоор эхэлсэн юм уу. Удирдагч нь С.Зориг юм уу, Бат-Үүл үү, бүр Дарь.Сүхбаатар юм уу, эсхүл оюутан Эрдэнэцогт уу. Тэр үед Баабар хаана явсан юм. Ухуулга хуудас нааж байв уу, урж суув уу гэх зэргээр. Тодруулах юм, үнэн түүх хэрэгтэй л байна. Тэгэхгүй бол 90 жилийн дараа Бат-Үүл, Баабар хоёр Элбэгдоржтой хүч хавсран Зоригийг хороосон гэж хэн нэгэн бичих ч юм билүү. Тэгж бичих л байх аа даа. ёстой унэн хэлж дээ

2011-02-28 | 11:12:46 | 221.146.22.164 |

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео