Нэг. Жирийн гишүүдээ яагаад жийх болов?    МҮЭХ-ны Ерөнхийлөгч "том" ярьдаг С.Ганбаатарт түүний жирийн

гишүүд голдоо ортол гомджээ. Мань "Фэнь шү" хэмээгдэх С.Ганбаатар иргэдийн хөдөлгөөнд идэвхтэй оролцохоосоо эхлээд иргэд, ард түмнийхээ төлөө өглөө үдэшгүй ярьдаг, ажилгүй иргэдийг орлоготой болгох, ажил хийж байгаагийнх нь цалин пүнлүүг нэмэгдүүлэх гэж хөлөө хүрэх газар хүртэл гүйж, хэлээ хүрэх цэг хүртэл хошуу цорвойж байгаа харагддаг. Тэрбээр МҮЭХ-г ч иргэдийн ажлын байрны баталгаа, ажилчдын эрх ашгийг хамгаалах гол "фронт" болгосноо ч мэдэгддэг. Түүний иргэд, МҮЭ-ийн гишүүддээ хайртайг "зурагт"-аас харах юм бол удахгүй болох сонгуулиар "улаан цаас" атгуулаад ард түмний түшээ болгочихмоор дүр төрхийг харж болно. Гэвч өнөөх "том" ярьдаг Ганбаа дарга маань жинхэнэ дүрийнхээ цаана жирийн гишүүдээ өшиглөн хөөх цэвдэг сэтгэлтэн болж хувирдаг нь даанч харамсмаар. Ядаж байхад яг дэргэд нь худлаа ярьж, хоёр нүүр гаргаад буй нь жигшилтэй. "Том" Ганбаа дарга яагаад жирийн гишүүдээ "жижигрүүлэх" болов?
    Тэр нь МҮЭХХ-ны байрны дорхи нэгэн жаахан зоориноос үүдэлтэй аж. "Оготны нүхэн дэх сувд" гэгчээр олон жил тоохгүй явсан зоорио гэнэт санаж, "овоорсон мөнгө"-ний уут байгаа юм шиг санагджээ. Хэн хүнд саад болдоггүй, ердөө хөлийн дорх бяцхан зоорь шүү дээ. Тэгэхдээ 20 гаруй жил дээр нь ажил үйлчилгээгээ хийж, амьдрал ахуйгаа залгаж явсан жирийн иргэдийн эрх ашгийг хөндөж, ажлын байргүй болгоход хүрсэнд л хамаг учир гогцоо нь байна. МҮЭХ-ны байранд ганц энэ ч биш хэд хэдэн ийм хөлийн дорх зоорь байдаг аж.  "Коника" гэрэл зургийн газрын шалан дор ч нэг байдаг, нөгөө нь худалдаа үйлчилгээ эрхэлдэг 22 хүний хөлийн дор ч байдаг, яг одоогоор хэн ч юугаа ч хийдэггүй хоосон нүх л байгаа аж. Тэр нүх өнөөдөр МҮЭХ-ны удирдлагад   "мөнгөний хүүдий" мэт харагдах болж, шөнө ч зүүдэнд нь зоос шаргих мэт харагдаад байдаг болсон бололтой.
Зүв зүгээр ажлаа хийж суусан лангуу түрээслэгчдэд "Зооринд засвар хийх боллоо. Өөрсдөө мөнгөгүй тул гадны мөнгөтэй хүнээр засуулна. Тиймээс байр чөлөөлж өг" хэмээсэн муйхар мэдэгдэл гэнэтхэн ирүүлжээ.    
    МҮЭХ-ны дэд ерөнхийлөгч Х.Амгаланбаатарын гарын үсэгтэй "МҮЭХ-ны байрны нэг давхарт жижиглэн худалдаа явуулж буй түрээслэгч нарт.
    Та бүхний байрны ажил үйлчилгээ явуулдаг байрны зоорийн доороос ус гардаг, агааржуулалт байхгүй, чийг, цанталтаас үүсэлтэй мөөгөнцөр үүссэн, бохир үнэртэй зэрэг шалтгааны улмаас "Хөдөлмөрийн аюудгүй ажиллагааг, эрүүл ахуй, ажлын байрны орчин эрүүл ахуй" MNS 4990:2000 стандартын шаардлага хангаггүй байгааг Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газар, улсын байцаагчийн лүгнэлтэр тогтоон засвахр хийх, хөрсний усыг зайлуулах инженерийн шиидлийг гаргахыг шаардсан болно. Засварын зураг төсөл хийлгэх, батлуулах, зарцуулах хөрөнгийг 2011 оны төсөвт тусгуулах хөрөнгийн эх үүсвэрий гтогтоох зэрэ гүлй ажиллагаа явагдах шаардлага гарч байна. Иймд та бүхэнтэй 2011 онд тодорхой бус хугацаагаар түрээсийн гэрээ хийх бололцоогүй болж байна. 2011 оны 01 сарын 13-15-ны хооронд байраа чөлөөлөхийг мэдэгдэж байна" гэсэн бичиг иржээ. Үүнээс хойш 1 дүгээр сарын 25, 2 дугаар сарын 1, ,25-ны өдрүүдэд бас дахин мэдэгдэл өгчээ. Дараагийн эдгээр бичгүүд нь МҮЭХ-ны Ерөнхийлөгч С.Ганбаатар Санхүү аж ахуйн газарт үүрэг болгож цохсоны дагуу хэмээгээд р.Лхагвасүрэн, л.Цогбадрах, Б.Сүрэнжаргал нарын мутартай байх аж. .С.Ганбаатар тэднийгээ урдаа барьдаг нь ч учиртай. Өөрөө болохоор МҮЭ-ийн гишүүн, жирийн иргэдэд "Би наад аж ахуйн ажлыг чинь мэдэхгүй. Манай наад нөхдийн чинь хийх ажил" гээд бултаад байдаг гэнэ. МҮЭХ-ны Ерөнхийлөгч хүн ганцхан нүхэ нзоорийг мэдэхгүй сууж байдаг нь гайхмаар. Цаанаа бол мэдэхий ндээдээр мэдээд санхүүгийн хэдэн бор нөхдөө ажлаас чинь хална, заавал наад зоориоо суллуул гээд шахдаг бололтой. Санхүүгийн нөхөд нь түрээслэгчдэд "Та нар байдлыг ойлго л доо. Шууд үнэнээ хэлье. Биднийг ганбаатар дарга шахада байна. Биднийг ажлаас өмнө нь халж ч байсан. Одоо хаөлна гээд байгаа. Бид яаж ажилгүй болчих вэ дээ" гэж учирлаж нэг, уурлаж нэг үздэг гэнэ. МҮЭ-ийн гишүүн  Л.Маналжав, Д.Оюунаа, Б.Бямбажав тэргүүтэй 22 хүний гарын үсэгтэй түрээслэгчдийн албан хүсэлт, гуйлт ч С.Ганбаатар даргын ширээн дээр, цүнхэн дотор явна. Тэднийг биеэр уулзахад тэрбээр "Аж ахуйн ажил би мэдэхгүй" гээд бултуулчихна.  Дэргэдээ, хамрынха адор ажил үйлчилгээ явуулдаг жирийн МҮЭ-ийн гишүүдийнхээ ажлын байрыг булаах "жүжиг" дэглэчихээд ийнхүү барим тавим худла ярьж, хуудуутай загнах С.Ганбаатарын бас нэгэн булхай ч илрээд байна. Тэрбээр төрийн хэвшил, хувийн хэвшлийг уялдуулан хоёр, гурван талт гэрээ, хэлэлцээрийн ширээний ард суух дуртай  гэж ярьдаг. Гэтэл жирийн гишүүддтэйгээ өөрийнхээ эрх мэдлийн ширээний ард ч сууж ярьж чадахгүй болтлоо жижгэрчээ. Бүүр төрийн хяналтын албаар тоглож, тоглоом тохуу хийсэн баримтыг тэр яаж булзааруулах билээ?
    Хоёр. Нийслэлийн Мэргэжлийн хяналтын байцаагчдаар хуурамч акт тавиулж жүжиглэв
    МҮЭХ-ны захиалгаар хуурамч акт гаргасан Нийслэлийн Чингэлтэй дүүргийн МХХ-ийн  хөдөлмөрийн хяналтын улсын ахлах байцаагч Л.Ургамал, хөдөлмөрийн эрүүл ахуйн хяналтын улсын байцаагч Ч.Бүжинлхам нарын дүгнэлтийг нь мөнөөх жирийн иргэд шалгуулжээ. Тэдний  /2010.12.01-ний өдрийн 11-29-148/1442 тоот/ дүгнэлтийг нь  Нийслэлийн МХГ-ын дарга бөгөөд улсын ахлах байцаагч Л.Бямбасүрэн хүчингүй болгосон шийдвэр гаргажээ. 2011 оны 01 сарын 21-ний өдрийн 01-05/01 тоот шийдвэрийг  үзье л дээ.
    "Тус газрын Чингэлтэй дүүрэг дэх МХХ-ийн   хөдөлмөрийн хяналтын улсын ахлах байцаагч Л.Ургамал, хөдөлмөрийн эрүүл ахуйн хяналтын улсын байцаагч Ч.Бүжинлхам нарын 2010 оны 12 дугаар сарын 01-ний өдрийн 11-29-148/1442 дугаартай МЭҮХ-ноос ирүүлсэн хүсэлтийн дагуу төв байны зоорийн болон нэгдүгээр давхарт гаргасан "ажлын байрны тухай" дүгнэлтийг Улсын Ерөнхий Прокурор, УИХГ-ын даргын хамтарсан 2004 оны 5 дугаар сарын 14-ний өдрийн 142/159 дүгээр тушаалаар баталсан "Мэргэжлийн хяналтын улсын байцаагчаас захиргааны зөрчлийн хэрэг бүртгэлийн ажиллагаа явуулах, түүнд прокурор хяналт тавих журам"-ын 6.1, 6.2-т заасны дагуу дараах зөрчил тогтоогдов. Үүнд:
         1. МҮЭХ-ны төв байрны зоорийн болон нэгдүгээр давхарт хийсэн физик хэмжилтийн дүнг дүгнэлтэд  тусгаагүй, хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуй, ажлын байрны орчин, эрүүл ахуйн шаардлага МИS 4990:2000 стандартын дагуу хана таазанд үүсэн мөөгөнцөр болон тасалгааны агаараас шинжилгээ аваагүй, өөрийн чиг үүрэгт хамааралгүй хяналт шалгалт хийж дүгнэлт гаргасан нь "төрийн хяналт шалгалтын тухай" хуулийн 10 дугаар зүйлийн 10.12.1 дэх заалт / Холбогдох байгууллагатай тохиролцон зохих мэргэжлийн хүмүүсийн хяналт шалгалтын ажилд татан оролцуулах, шаардлагатай асуудлыг магадлах зорилгоор лабориторийн буюу магадлан шинжилгээний мэргэжлийн байгууллагаар гүйцэтгүүлэх/-ыг зөрчсөн байна.
Монгол Улсын "захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай" хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.1.9, УЕП, УИХГ-ын даргын хамтарсан "мэргэжлийн хяналтын улсын байцаагчаас захиргааны зөрчлийн хэрэг бүртгэлийн ажиллагаа явуулах, түүнд прокурор хяналт тавих журам"-ын 6.4-т заасныг тус тус үндэслэн Шийдвэрлэх нь:
    1.Чингэлтэй дүүрэг дэх МХХ-ийн хөдөлмөрийн хяналтын улсын ахлах байцаагч Л.Ургамал, хөдөлмөрийн эрүүл ахуйн хяналтын улсын байцаагч Ч.Бүжинлхам нарын 2010.12.01-ний өдрийн 11-29-148/1442 дугаартай МҮЭХ-ны төв байрны зоорийн болон нэгдүгээр давхарт гаргасан "Ажлын байрны тухай" дүгнэлтийг хүчингүй болгосугай.
        Нийслэлийн МХГ-ын дарга бөгөөд улсын ахлах байцаагч Л.Бямбасүрэн. Ийм алба ндүгнэлтийг МҮЭХ болон мөнөөх Чингэлтэй дүүргийн МХХ-ийн нэр бүхий байцаагчид яаж үгүйсгэж чадах вэ? Хамгийн гол нь төрийн хяналтын байгууллагын нэрийг барьж ,хуурамч акт гаргасан улсын байцаагчид, МҮЭХ-ны Ерөнхийлөгч, дэд ерөнхийлөгч тэргүүтнийг шүүхэд хэрэгт татах цаг болсон харагдана. Ингэж төрийн байгууллагын нэр төрөөр тоглож болох уу?
    Эдний энэ маргааныг таслах гэж МҮЭХ-ны Ерөнхий зөвлөлийн хурал ч болжээ. Уг хурлаас жирийн МҮЭ-ийн гишүүдийнхээ эрх ашгийг хамгаалж, түрээсийн сунгалтыг хийх, засвар үйлчилгээ хийх зоорины шалтаг гаргаж ажлын байрнаас иргэдийг хөөснийг буруушаасан байна. Түүгээр зогсохгүй мөнөөх тэргүүлэгчдийнхээ хурлын протоколыг ч хагас дутуу өөрсөддөө хэрэгтэй үг өгүүлбэрийг үлдээн бидэнд үзүүлээд байна гэж ажилчдын эрх ашгийг хамгаалах хэсгийнхэн ярьж байна. "Өдрийн сонин"-д ч ажлын байр түрээслүүлэх зар нийтлүүлжээ. Түүндээ өндөр үнэтэй 3-6 жилийн хугацаатай гэрээ хийх санал гаргажээ. Түрүүчийн түрээслэгчдээсээ сард нэг түрээслэгчээс 4 сая төгрөг, нийтдээ 22 хүнээс 48 сая төгрөг авдаг нь багадаа юу? Мөнгө үнэртсэн зоориноос үүдсэн хэрүүл, маргааны тулам ингэтлээ дэлбэрэх болчихоод байна?
    Гурав. МҮЭ-ийн гишүүн түрээслэгчид "худалч Ганбаа хуурамч жүжгээ зогсоо" гэж байна
    МҮЭХ-ны дэргэдэх "Эв нэгдэл" хорооны дарга Ё.Отгонбаяр:
    -2010 оны 12   дугаар сарын 13-нд бидэдн анхны мэдэгдэл өгсөн. Дэд ерөнхийлөгч Х.Амгаланбаатарын гарын үсэгтэй бичиг, удалгүй Чингэлтэй дүүргийн МХХ-ийн улсын байцаагч гэх Л.Ургамал, Ч.Бүжинлхам нарын дүгнэлт бүхий мэдэгдэл ч ирсэн. Мөнөөх хоёр байцаагчийн дүнэлтийг шалгуулсан чинь барилгын дүгнэлт гаргадаггүй, өөр чиглэлээр ажилладаг улсууд байсан. Хүчээр, хуурамчаар ийм дүнэлт гаргуулса нд бид МҮЭХ-ны удирдлагуудад гомдсон. Бид Ерөнхийлөгч С.Ганбаатартай уулзаад лавлахад "Би аж ахуйн ажил мэдэхгүй. Дэд ерөнхийлөгч мэддэг, түүнтэй уулз" гэсэн Амгаланбаатартай нь уулзахад "Би мэдэхгүй юм. Манай аж ахуйнхан өөр бичиг гэж хэлээд гарын үсэг зуруулсан байна. Түүнийг нь би мэдсэнгүй" гэж хөгийн тайлбар өгдөг. Харин ч тэрбээр бид мөнгөгүй учир юун засвар хийтэй манатай, Бид гэрээгээ та нартай хэвээр явуулж байгаа сунгагдсан гэж ойлгоорой гэж сайхан загнадаг. Тэгсэн атлаа / гартаа олон мэдэгдэл барьснаа харуулав/ ийм мэдэгдлүүд өгөөд мэргэжлийн хяналтын байцаагчдаар хуурамч дүгнэлт гаргуулаад байгаа юм даа.  МҮЭХ тэдний хувийн өмч болчихсон юм уу хаашаа юм. Бид бүгдээрээ МҮЭ-ийн гишүүд. Түрээсийнхээ мөнгийг хугацаанд өгдөг. Одоо бидний ажиллаж байгаа ажлын байр эрүүл ахуйн хувьд ч ажиллах нөхцлийн хувьд болохоо байчихаагүй. Зоорийг нь ч үз дээ. /Хоосон зоорь байх аж/ Бид нийслэлийн МХГ-ын даргаа рнь дахин шалгуулаад дээрх байцаагчдынх нь дүнэлтийг хүчингүй болгочихсон. /Дээрх баримтыг үзүүлэв/
    Ийм байсаар байтал биднийг хөөж байнгындарамтад оруулж, бизнес үйл ажиллагааг саатуулан хохироогоод байна. бид зохих хууль хяналтын байгууллагаар дахин шалгуулна. иргэдээ хамгаалдаг гэж худлаа ярихаа болоич гэж МҮЭХ-ны Ерөнхийлөгч С.Ганбаатар танд хатуу анхааруулья. тэгээд л бид хэвэл мэдэээлийнхэнд албан ёсоор хандаж байгаа нь энэ.
    Түрээслэгч МҮЭ-ийн гишүүн Ж.Мөнхтуяа:
    -МҮЭХ-ны удирдлагууд өөрсдөө захиалгаар хуурамч дүгнэлт гаргуулаад биднийг түрэн гаргах зорилготой байна. Биднээс илүү мөнгөтэй хүмүүст байраа чөлөөлж өгөх гээд бажгадаж байгаа юм.  Бид сар бүр 4 сая төгрөг түрээст өгдөг. Энэ мөнгө багадаа юу? Бид гомдлоо дээд мэргэжлийн байгууллагад нь өгсөн чинь дүүргийн байцаагч нары ндүгнэлтийг хүчингүй болгосон. Өөр ямар баримт хэрэгтэй юм бэ? Засвар үйлчилгээнд нь мөнгө хэрэгтэ йбол бид 6 сарынхаа түрээсийг ч хамаагүй өгье гэсэн шүү дээ. МҮЭХ иргэдээ, жирийн гишүүдээ хамгаалахгүй байна. харин ч хөдөлмөр эрхлэлтийн жилийн хүрээнд бидний ажлын байрыг булаах бус сайжруулж өгөх ёстой биз дээ. МҮЭ-ийн гишүүн 22 хнүий эрх ашиг хөндөгдөж байгааг С.Ганбаатар ойлогх гүй байна гэж үү?
    Д.Маралхүү:
    -Энд номын худалдааны дэлгүүр байхаас 30 гаруй жил ажиллаж байна. Энэ их хугацаанд эрүүл мэндээр хохироогүй. нэг ч өдөр эмнэжлэгт хэвтээгүй. Агааржуулалт маш сайн. Олон том цонхтой. Би МҮЭ-ийн гишүүнээр 40 гаруй жил явж байгаа. С.Ганбаатар зурагтаар гарах болгондоо хөдөлмөрчин иргэдийн эрх ашиг гэж ярьдаг. Ам ажил нь алд дэлэм зөрж байгааг бидний ажлын байрыг булаах гэж байгаагаас хар л даа.
    Х.Гантулга:
    -МҮЭХ-ны Ганбаатар
   
    дарга дандаа худлаа ярина. Өөрийнхөө холбооны өмчийг мэддэггүй дарга юм бол ажлаа өгсөн нь дээр. МҮЭХ-ны Тэргүүлэгчдийн хурлаар жирийн гишүүдээ хамгаалсан шийдвэр гаргасан. Үүнийг биелүүл л дээ. Цахилгаан таслаад 10 гаруй хонож байна. Бид сэтгэл санаа болон эд материалын хохирлоо С.Ганбаатараар төлүүлнэ.
    В.Баасанхүү:
    -Урьд нь ҮЭ-ийн багууллага иргэдийнхээ, жирийн гишүүдийнхээ эрх ашгийг хамгаалдаг байсан бол энэ Ганбаатарын үед баячууд, дээдсүүдэд үйлчилдэг болжээ. Биднийг 2 дахь удаагаа хөөж байгаа юм. Биднийг уулзахаар улаа ннүүрэн дээр худлаа ярьж, өөрийгөө гэмгүй мэт болгодог. Энэ явуургүй муухай жүжгийн гол баатар нь ГАНБААТАР ӨӨРӨӨ. Телевиз радиогаар дандаа худлаа ярина. Иргэдээ хамгаалсан ардын баатар болчихсон суудаг. Түүний худалчийг бид дэргэдээс нь харж байна шүү дээ. Гудамжнаас гэнэтхэн гарч ирж МҮЭХ-г гартаа авсан. Ямар ч байсан монголын иргэдийг хууран мэхлэгч нөхөр юм гэдгийг бид түмэн олондоо илчилж хэлье. Ирэх 6 сард даргын сонгууль нв болох гээд түүний наана халаасаа зузаалах гээд байж ядаж байна.  Бид тэмцлээ хурцдуулж чадна шүү.
    Ё.Отгонбаяр . бидэнтэй тэрсэлддэг мөртөө хажуугийн МАКС, Коникатай бас тэрсэлдээч. тэдний дор зоорь байгаа шүү дээ. тэдний нөхцөл манайхаас их муу. Зоориндо хүнсний юмаа хадгалдаг, агааржуулалтгүй зургийн хоронд ажилладаг. Бид болохгүй бол барьцана. Зөрчлөө адилхан л арилгуулна. Зөөлөн дуугараад орхичихгүй, тэмцлийн хурц хэлбэр, хэвлэл мэдээллээр Ганбаатарын булхайг дэлгэж чадна гэж манай хорооныхон үзэж байгаа.
    Жирийн гишүүдээ гудамжинд гаргах гэж жижгэрсэн "Том" амтай Ганбаа та нээрээ ичээч. Иргэдээ хамгаалж чадахгүй ингэж хуурамч жүжиг тавих юу байна вэ?

Ж.Батсайхан

"Монцамэ"