Архив ангилал

ЭМЯ-нд “Монголын эмэгтэйчүүдийн эрүүл мэнд” сэдвээр хэвлэлийн бага хурал хийсэн юм. Энэ өдрийг зөвхөн баяр тэмдэглэн өнгөрөөх биш, Монголын охид, эмэгтэйчүүдийн эрүүл мэндийн асуудалд онцгой анхаарах нь улс орны аюулгүй байдал, ирээдүйд маш чухал болохыг олон нийтийн сонорт хүргэх, ингэснээрээ нийгмийн анхаарлыг эхчүүд, эмэгтэйчүүд, хүүхэд, өсвөр үеийнхэнд чиглүүлэхийг зорьж байна гэлээ. Монголын хүн амын өсөлт нэмэгдэж байгаа боловч, эмэгтэйчүүдийн эрүүл мэндийн байдал муу гэсэн үзүүлэлттэй явж байна” гэж тэрбээр хэллээ.

Нийт эмэгтэйчүүдийн 70 хувь нь эрхтэн тогтолцооны ямар нэгэн өвчтэй, 45-аас дээш насны 3 эмэгтэй, 2 эрэгтэй хүн тутмын 1 нь халдварт бус өвчнөөр өвчлөх эрсдэлтэй хэмээн онцолсон. “Халдварт бус өвчний эрсдэлт хүчин зүйлсийн тархалтын түвшин тогтоох судалгаа”-гаар 15-64 насны хүн амын дунд өдөр бүр тамхи татдаг хүмүүсийн тархалт 24,2 хувь, үүнээс тогтмол тамхи татдаг эрэгтэйчүүд 43,1 хувь, эмэгтэйчүүд 4,1 хувь байгаа ажээ. Монголын хүн ам дахь согтууруулах ундааны хэрэглээ асар өндөр. Судалгаагаар нийт эрэгтэйчүүдийн 4,3, эмэгтэйчүүдийн 1,8 хувь нь согтууруулах ундааны аюултай хэрэглээтэй, эрэгтэйчүүдийн 10, эмэгтэйчүүдийн 2,8 хувь хортой үр дагавар өгөхүйц хэрэглээтэй гэжээ. Сүүлийн таван жилд сүрьеэ, БЗДХ тогтвортой буурахгүй байгаа. Манай улсад үр хөндөлтийн асуудал нөхөн үржихүйн тулгамдсан асуудлын нэг болоод байгаа. Нийт үр хөндүүлсэн эмэгтэйчүүдийн 46 хувь нь анхны үр хөндөлт, түүний 16 хувь нь оюутан. Өсвөр насны охидоос судалгаа авахад 15-19 насны гэрлэсэн охидын 23,5 хувь нь хүсээгүй жирэмсэлсэн гэсэн тоо гарчээ. Ялангуяа хөдөөгийн эмэгтэйчүүдийн дунд хүсээгүй жирэмслэлт өндөр хувьтай байдаг аж.

Биеэ үнэлэх асуудал хуулиар хориотой боловч цагдаагийн байгууллагын мэдээллээс үзэхэд Улаанбаатар хотод 1600 орчим биеэ үнэлэгчид бий. Тэдний 60 орчим хувь нь 13-16 насны охид байгаа нь үнэхээр сэтгэл эмзэглүүлсэн, анхаарал татсан асуудал болж байгаа гэсэн юм. Эмнэлгийн яаралтай түргэн тусламж нь дэлхийн стандартаар бол 8 минутын хугацаанд дуудлага өгсөн иргэдэд үйлчлэх ёстой байдаг бол манайх 20,30 минут бараг түүнээс ч дээш хугацаатай байдаг. Энэ нь хот төлөвлөлттэй шууд хамааралтай машин орох зай талбай бүрт элдэв барилга байшин барьчихдаг, тойрч давхисаар байтал нэлээд хугацаа алддаг.

Түрүү жил гэхэд эмнэлгийн яаралтай тусламж авч чадаагүйгээс 2220 хүн нас барсан. Ер нь иргэдийн эрүүл мэндийн асуудал зөвхөн Эрүүл мэндийн байгууллагын асуудал бишээ. Хамтаараа нийтээрээ сэтгэл зүтгэл гаргаж , санал бодлоо нэгтгэж зам харгуй, засах залруулах бүхнээ иж бүрнээр нь шийдэх нь үнэхээр чухал гэдгийг хэлж байв. Монгол Улсын төрөөс “Хүн амын хөгжлийн талаар баримтлах бодлогыг /2004-2015/ хүртэл тодорхойлсон. 2008 онд “Монгол Улсын Мянганы хөгжлийн зорилтод суурилсан Үндэсний хөгжлийн цогц бодлого” батлан гаргасан. “Эхийн эндэгдлийг бууруулах стратеги, “Нөхөн үржихүйн эрүүл мэнд”, үндэсний хөтөлбөрүүдийг боловсруулан хэрэгжүүлж эхэлснээр эхийн эндэгдлийг 1990 оны түвшингээс 4 дахин бууруулж чадсан гэлээ. Одоо эхийн эндэгдлийг бууруулах гэж ярих биш, эх, нярайн эрүүл мэндийг сайжруулах асуудлаар ярьж үйл ажиллагаагаа хэрэгжүүлэх болсон гэлээ. Монгол Улсын засгийн газраас “Хүүхэд хөгжил хамгаалал 2002-2010” хөтөлбөр батлан хэрэгжүүлж ирсэн бөгөөд 2010 онд хэрэгжилтийн үнэлгээг хийж байна. Энэ хөтөлбөрт өсвөр үеийнхний эрүүл мэндийн асуудал, зорилтууд тодорхой туссан бөгөөд үүнд 1.Өсвөр үеийнхэнд ээлтэй эрүүл мэндийн тусламж бүрдүүлэх, 2.Өсвөр үеийн эрүүл мэндээр мэргэшсэн мэргэжилтэн бэлтгэх, тэдэнд зориулсан сургалт сурталчилгааг өрнүүлэх гэх мэт олон асуудлыг тусгасан. ДЭМБ-ын дэмжлэгээр Өсвөр үеийн эрүүл мэндийн үндэсний стратеги боловсруулахаар төлөвлөөд байгаа, Нийслэлийн 1 дүгээр амаржих газрын их засварт 2.3 тэрбум төгрөг, тус амаржих газрын өргөтгөлд 7,5 тэрбум, эх хүүхдийн эрүүл мэндийн төв байгуулахад 19 тэрбум төгрөг зарцуулахаар шийдвэрээд үйл ажиллагаагаа хэрэгжүүлж байгаа гэлээ. Мөн 2 дугаар амаржих газрыг шинээр барих ажлыг шийдвэрлээд зураг төслийг нь дууссан. Ховд, Увс, Баянхонгор аймагт амаржих газрыг шинээр барьж ашиглалтад оруулсан. Хөвсгөл аймагт амаржих газар барьж эхэлсэн. Цаашдаа Булган, Дархан-Уул, Өвөрхангай аймгуудад амаржих газар барих, Говьсүмбэр аймагт төрөх тасгийг өргөтгөх асуудлыг судалж байгаа гэж тайлагнав.

Нэгдүгээр эмнэлгийн дотоод шүүрлийн булчирхайн тасгийн эрхлэгчтэй ярилцлага хийж байхад нийт хүн амын 70 хувь нь чихрийн шижин өвчтэй, Дэд сайдын мэдээллээр бол эмэгтэйчүүдийн 70 хувь өвчтэй, дээрээс нь элэгний вирусгүй хүн ховор, бэлгийн замын халдварт өвчин, сүрьеэ, ДОХ гээд нэмээд байх юм бол хоёр сая гаруй хүн амтай манай улсад эрүүл хүн ер нь байна уу та минь ээ. Чамгүй мөнгө төсөвлөж Монгол хөтөлбөр хэрэгжээд дууссан гэж дуулсан.

-Эрүүл Монгол хөтөлбөр юу болсон бэ хэмээн дэд сайдаас тодруулахад?
-Эрүүл Монгол хөтөлбөр хэрэгжээд дууссан. Энэ хөтөлбөр учир дутагдалтай болсон гэж хэлнэ. Зөвхөн хүмүүсийг оношлоод л орхисон. Эмчилгээ нь байхгүй. Тэгвэл бид оношилж сэтгэл зүйн дарамт үзүүлээд орхих биш. Хэнийг ч хэн гэж ялгалгүй эрүүл мэндийн үйлчилгээг жигд үзүүлэх тал руу чиглэж байна. Хувийн эмнэлгүүдийн тогтолцоог дэмжиж төрийн ачаанаас үүрэлцэх түншлэлийг зүй зохистой уялдуулж ажиллахаар явж байна.

-Эрүүл мэндийн даатгалын одоогийн баримталж байгаа журмаар бол даатгал төлөгч нэг жилд 1 сая 200 мянган төгрөгийн эрүүл мэндийн үйлчилгээг үнэ төлбөргүй авч байх ёстой юм билээ. Жил бүр эмнэлэгт хэвтээд байдаггүй хүмүүс бишгүй л байдаг. Жилд нэг удаа өөрийн сонгосон сайн гэж бодсон эмнэлэгтээ даатгуулагч эрүүл мэндийн даатгалаараа эхо, компьютер, цусны бүх төрлийн, шүдний эмчилгээг жилд нэг удаа хийлгэж болохгүй гэж үү? Яг тийм тогтолцоонд шилжвэл иргэдэд илүү үр дүнтэй биш үү?
-Эрүүл мэндийн иргэний даатгалын хууль өөрчлөгдөж байгаа. Хууль батлагдах юм бол үнэхээр иргэн хүн эрүүл мэндийн даатгал төлснөөрөө тэр хэмжээгээрээ үйлчилгээ авах боломжтой болно. Нэг худалдан авагчийн тогтолцоог хэрэгжүүлэх гэж зорьж байна. Энэ маань юу гэхээр эрүүл мэндийн даатгалаас орж ирэх мөнгийг нэг газарт төвлөрүүлж эмнэлгүүдтэйгээ гэрээ хийж, эмнэлгүүд маань бид төдий хэмжээний хүн амд ийм шинжилгээ, тусламж үйлчилгээ бүрэн өгөх боломжтой гэсэн чадамжаа тодорхойлоод гэрээ хийх юм.

-Даатгуулагч хэн нэгнээр зуучлуулах биш. Өөрөө эмнэлгээ сонгож үзүүлэх боломж байна уу?
-Бололгүй яах вэ. Иргэн өөрөө эмнэлгээ сонгоно. Эмчилгээ, үйлчилгээгээ сонгох боломжтой, нээлттэй хөрвөх чадвартай тогтолцоо руу орно.

Хэвлэлийн бага хурлын үеэр ДЭМБ-ын Монгол дахь суурин төлөөлөгч Р.Виват Номхон далайн баруун бүсийн бүхий л насны эмэгтэйчүүдийн эрүүл мэндэд тулгараад байгаа 10 асуудлыг тодорхойлсноо танилцуулав.
1.Эмэгтэйчүүдийн дунд тохиолдож буй өвчлөл, эндэгдлийн ихэнх хувь нь эмэгтэйчүүдийн нөхөн үржихүйн үүрэг болох жирэмслэлт, төрөлтөөс шалтгаалсан байдаг. Төрөлт, жирэмслэлттэй холбоотой хүндрэлээс сэргийлж болох өртөг багатай, энгийн аргууд байгаа хэдий ч эхийн эндэгдлийн хувь өндөр хэвээр байгаа.
2.Мөн Номхон далайн баруун бүсийн орнуудад хоол тэжээлийн дутагдал хүүхдүүдийн дунд өвчлөл, эндэгдлийн гол шалтгаан болсон. Охидын хувьд хоол тэжээлийн дутагдал нь тэдний өсөлт, хөгжилд нөлөөлөөд зогсохгүй, нөхөн үржихүйн болон хөдөлмөрлөх чадварт нь муугаар нөлөөлдөг. Тухайн бүсийн 7 улсад жин багатай төрөлтийн хувь 10-аас илүү байгаа нь жирэмсэн эмэгтэйчүүд хоол тэжээлийн дутагдалтай байгаагийн илрэл. Мөн цус багадалтын тархалт жирэмсэн эмэгтэйчүүдийн 30,7 хувь, жирийн эмэгтэйчүүдийн дунд 21,7 хувьтай байгааг онцлов.

3.Өсвөр насныхны гэрлэлт, хүсээгүй жирэмслэлт нь тус бүс нутгийн зарим орнуудын хувьд анхаарал татсан асуудал хэвээр байгаа гэв. Сүүлийн 10 жилийн хугацаанд жирэмслэлтээс хамгаалах хэрэгслийн хэрэглээ ихсэж байгаа ч тус бүсийн гурван улсын хувьд жирэмслэлтээс сэргийлэх арга хэрэгсэл хэрэглэх байдал 40 хүрэхгүй хувьтай байгаа нь мэдээлэл, үйлчилгээний хүртээмж муу байгаатай холбов.

4.Эмэгтэйчүүд эрэгтэйчүүдийг бодвол биологийн хувьд ДОХ, бэлгийн замын бусад халдварт өвчинд илүү өртөмхий байгаа ч аюулгүй бэлгийн харилцааны тал дээр сонголт хийх боломжоор хязгаарлагдмал байдаг. Бүсийн хэмжээнд ДОХ-ын халдвар эмэгтэйчүүдийн дунд ихсэх хандлагатай байгаа ба тэдний зөвхөн 32 хувь нь зохих эмчилгээг авдаг.
5.Бүсийн хэмжээнд хүчирхийлэл, санаатай халдлага нь эмэгтэйчүүдийн эрүүл мэндэд сөрөг нөлөө үзүүлж буй ноцтой 10 хүчин зүйлийн нэгд тооцогддог. Хүчирхийлэл, халдлагын улмаас эмэгтэйчүүд нь сэтгэл санаа, бие махбодийн хууч өвчтэй болж энэ нь нийгмийн эрүүл мэндийн өмнө тулгараад байгаад ноцтой асуудал болон хувирч байна.
6.Эмэгтэйчүүд амьдралын хэв маягтай холбоотой өвчинд өртөх эрсдэлт хүчин зүйлс өндөр байна. Тус бүсийн хэмжээнд зүрх судасны эмгэг, хөх болон умайн хүзүүний хавдрын тархалт их. Тухайлбал жилд хөхний хавдрын 300 мянга, умайн хүзүүний хавдрын 100 мянган тохиолдол шинээр гарч байна.

7.Бүсийн хэмжээнд мэдрэл, сэтгэцийн эмгэг нь эмэгтэйчүүдийн өвчлөлд нөлөөлж буй 10 голлох шалтгааны нэг болж байна. Эмэгтэйчүүд нь эрэгтэйчүүдийг бодвол сэтгэл гутралын эмгэгт өртөх нь илүү байдаг ба мэдрэл сэтгэцийн эмгэгээс үүссэн хөдөлмөрийн чадвар алдагсдын 42 хувь нь эмэгтэйчүүд байхад 29,3 хувь нь эрэгтэйчүүд байдаг байна.
8.Мөн эмэгтэйчүүдийн дунд тамхи таталтын тархалт бусад бүсүүдтэй харьцуулахад харьцангуй бага байгаа ч сүүлийн жилүүдэд эмэгтэйчүүд рүү чиглэсэн тамхины сурталчилгаа ихсэж байна. Зүрх судасны эмгэг, уушигны хавдартай болох эрсдэлт хүчин зүйлсийг бий болгодог дам тамхи таталтад эмэгтэйчүүд олноороо өртдөг. 13-15 насны охидын 50 гаруй хувь нь гэрийн нөхцөлд, 64 гаруй хувь нь олон нийтийн газарт дам тамхидалтад өртдөг.

9.Дэлхийн болон бүсийн хэмжээнд эмэгтэйчүүдийн дундаж наслалт эрэгтэйчүүдийнхтэй харьцуулахад урт байдаг. Энэхүү эерэг үзүүлэлт нь орлого багатай орнуудын хувьд ч гэсэн гарч байгаа нь онцлох зүйл юм. Гэвч наслалтын асуудлыг амьдралын чанар, эрүүл мэндтэй хамтад нь анхаарах хэрэгтэй. Тус бүсэд 65-аас дээш насны нийт хүн амын 1/3 нь амьдардаг ба тэдний талаас илүү хувь нь эмэгтэйчүүд аж. Өндөр настай эмэгтэйчүүдэд зориулсан эрүүл мэндийн үйлчилгээ, нийгэм, эдийн засгийн дэмжлэг нь ихэнх улс орнуудад хангалтгүй байгаа нь анхаарвал зохих чухал асуудлын нэг гэнэ.
10.Эрүүл мэндийн үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг сайжруулах хэрэгцээ байгаагийн зэрэгцээ, эмэгтэйчүүдийн эмчилгээний төлбөр, худалдан авах чадвар, цогц бус үйлчилгээ, удаан хугацаагаар хүлээх, унаа тээвэр, алслагдмал байдал, хувийн мэдээллийн нууцлал, эмч нарын харилцаа хандлага зэрэг сөрөг хүчин зүйлсээс шалтгаалан эмэгтэйчүүд авах боломжтой байгаа үйлчилгээгээ хүртэж чаддаггүй. Нийгмийн үе давхаргууд дахь хүн амын эрүүл мэндийн мэдээллийг хүйсээр ялган гаргасан мэдээлэл байдаггүй учир тохирох бодлогыг гаргахад хүндрэлтэй байдаг ч эрүүл мэндийн систем нь эмэгтэйчүүдийн эрүүл мэндийн хэрэгцээнд нийцсэн байх ёстой хэмээн тодорхойлжээ.

Д.Догсмаа

montsame

ЯАРАЛТАЙ ТУСЛАМЖ АВЧ ЧАДДАГГҮЙГЭЭС ЖИЛД 2000 ГАРУЙ ХҮН НАС БАРДАГ
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (1)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Зочин
цолмон одоо болиочээ өөрийгөө зовоож яах вэ дээ тэгээд чи гарахгүй нь ойлгомжтой хайран цаг, хийрхэл. Үүнийхээ оронд чи нэг хүнд ч болов буян хийгээч тэр шүдний хувийн эмнэлэгтэй очиж шүд эмчил чаддаг ажлаа л хий л дээ энд ганц цолмонмаагаар дамжуулж бусад эмч нар дарга хийх гэж үхэн хатан явж хахууль өгч доодохий нь долоож явахаа болиочээ бүх юм чинь ил тод харагдаад байна шүү дээ сайдад хахууль өгч дарга болоод бусниулж өгч байна лээ тэр ногоонноо нэгийнхнийг... удахгүй илчлэгдэнэ биз дээ ичээч сайд,ИХГ, зөвлөгч нарааЮ

2011-03-14 | 13:42:48 | 202.179.20.169 |