холбоотой хүмүүс хоорондоо гэр бүл болох үзэгдэл түгээмэл болсон талаар эрдэмтэд өгүүлж байна.

Энэ нь үндэсний аюулгүй байдал хийгээд хүн амын удмын сангийн аюулгүй байдалд харанга дэлдсэн үзүүлэлт болсон нь судалгаагаар нотлогджээ.

Хүн судлалын үндэсний төвийн эрдэмтэн, нарийн бичгийн дарга, анагаах ухааны доктор Э.Энхмаатай энэ талаар ярилцлаа.

-Угийн бичгийг Монголчууд хэдий үеэс хөтөлж эхэлсэн юм бэ?
-Монголчууд эрт дээр үеэс л аман болон бичгийн хэлбэрээр хөтөлж байсан. Харин 1925 онд Засгийн газрын нууц тогтоол гарч Монгол хүн овгоо хэрэглэх, угийн бичиг хөтлөхийг болиулчихсан юм билээ. Тэр цагаас хойш өнөөдрийг хүртэл 86 жил өнгөрчээ.

Хүний нэг үе удам гарч ирэх генетикийн хугацаа дунджаар 25 жил байдаг. Өөрөөр хэлбэл, миний хүүхэд төрөөд дунджаар 25 нас хүрч байж гэрлээд дараагийн үе удмаа төрүүлнэ. Тиймээс энэ хугацаагаар тооцвол даруй гурван үе удам давсан хугацаа өнгөрсөн байгаа биз.

Увс аймгийн Тариалан сумын хотончууд гол төлөв дотроо гэрлэдэг учир цус ойртсон, төрөлхийн өвчин, согогтой хүүхэд олон төрдөг гэх яриа 1970-аад оны эхээр нэлээд дэлгэрсэн байж л дээ. Иймээс 1974 онд МАХН-ын Төв хороо, Сайд нарын зөвлөлөөс Увс аймгийн Тариалан сумын хотон ястны хүн амд генетикийн судалгаа хийх даалгаврыг тэр үеийн Биологийн хүрээлэнгийн антропологийн /хүн судлалын/ тэнхимд өгсний дагуу хүн судлаач эрдэмтэн Ж.Батсуурь антропологи-генетикийн судалгааг эхэлсэн түүхтэй.

Ийнхүү Монгол Улсын Шинжлэх ухааны гавъяат зүтгэлтэн, ШУ-ны доктор, профессор Ж.Батсуурь багш маань шавь нарынхаа хамт 1974 оноос хойш 40-өөд жилийн турш Монголын хүн ам дахь генетик процессийн онцлог, гэрлэлтийн байдал, цус ойртолтыг судалсны дүнд хүн амын доторхи цус ойртох үзэгдлийн учир шалтгаан, өнөөгийн төвшин, түүний уршигт үр дагаврыг эдүгээ бүрэн тогтоогоод байна.

Хүн амын доторхи цусан төрөл ойртолтын төвшнийг илэрхийлдэг амьгүй төрөлт, үр зулбалт, оюун ухааны хомсдол, удамшлын өвчин, согогийн илрэл харьцангуй ихэссэн үзэгдэл 1970-аад оны сүүлчээс эхлэн зөвхөн хотонгуудад төдийгүй нийт Монголчууд ялангуяа, орон нутгийн хүн амын дунд ажиглагдах болсон. Иймээс дээрх генетикийн судалгааг өргөжүүлэх шаардлага тулгарсан. Ингээд зогсохгүй Монголчуудынхаа удмын санг судалсан олон жилийн судалгааны бодит үр дүнд тулгуурлан “Монгол Улсын иргэн угийн бичиг хөтлөх үлгэрчилсэн загвар” гарын авлага бүтээж, олны хүртээл болгож эхлээд байна.

Энэ номыг ард түмэнд сурталчлан дэлгэрүүлэх ажлыг Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Соёл, урлагийн хороо хариуцан Хүн судлалын үндэсний төвтэй хамтран тодорхой ажлыг хийж эхлээд байна. Тухайлбал, Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын соёлын төвийн эрхлэгч И.Нарангэрэлийн иргэдээ угийн бичигжүүлэх санаачлагыг Засаг дарга Б.Дэндэвсамба дэмжин хөрөнгө мөнгийг гаргаж сумынхаа 820 өрхийг дээрх номоор хангасан нь Монголчуудын угийн бичгийн соёлыг улс орон даяар сэргээн дэлгэрүүлэх их үйлсийн галыг асаасан үлгэр жишээ гараа болсон.

Мөн уулын баяжуулах “Эрдэнэт үйлдвэр”-ийн дэргэдэх “Уурхайчин” соёлын ордноос санаачлан үйлдвэрийнхээ хамт олны хүрээнд угийн бичиг хөтлөх ажлыг эхлүүлснийг тэмдэглэн хэлэхэд таатай байна.

-Судалгааны үр дүнгээс дэлгэрэнгүй танилцуулахгүй юу?
-Хүн ам дахь цус ойртолтын бүх тохиолдол тухайн хүнээс дээш дөрөв дэх үе буюу би-эцэг, эх-өвөг эцэг, эмэг эх-элэнц эцэг, эх-хуланц эцэг, эх хүртэл төвшиндөө цусан төрлийн холбоотой үр удмууд хоорондоо гэрлэх тохиолдлын хэмжээнд хүрсэн. Энэ бол үнэхээр Монгол хүний удмын сангийн аюулгүй байдалд заналхийлсэн, Монгол Улсын үндэсний аюулгүй байдлын хэмжээнд ярих асуудал.

Монголчууд бидний олонхи нь өвөө, эмээгээсээ урагш өвөг дээдсээ мэдэхээ больсон. Өөрөөр хэлбэл, гэрлэгсэд өөрсдөөсөө дээш ес дэх үе бүү хэл эцгийн эцэг эх, эхийн эцэг эхийн тухай угийн бичиг хөтлөхөд холбогдох бүрэн мэдээлэлгүй болж, цусан төрлийн холбоогүй гэсэн ерөнхий таамгаар бие биеэ сонгодог болжээ.

Цус ойртолтын газарзүйн тархалтын хамгийн их голомт хаана байна гэхээр Монгол орны хойноос өргөргийн дагуу урагшлах тутам хүн ам дахь цус ойртолтын төвшин аажмаар ихэсдэг зүй тогтол ажиглагдана. Тодруулбал, урагшаа говь уруу явахын хэрээр хүн амын суурьшилт сийрэгжиж, хосууд бие биеэ сонгох сонголт багасан, хүссэн хүсээгүй хоорондоо гэрлэж байна гэсэн үг.

Хүн амын дотор цус ойртолт ихсэх үзэгдэлд нөлөөлөх бас нэг том хүчин зүйл нь засаг захиргааны хэт жижигрүүлсэн бүтэц юм. Хуучин дөрвөн аймгийн тогтолцоотой байхад хангайгаасаа говь, говиосоо хангай уруу отор нүүдэл хийдэг байсан. Энэ хэрээр мал нь тарга тэвээрэг авдаг, залуус нь хоорондоо танилцаж дотносдог сайхан тогтолцоотой байсан. Гэтэл засаг захиргааны хувьд 18, дараа нь 21 аймаг цаашилбал, 370 гаруй сум, 1500-аад баг гээд хэт жижигрүүлсэн бүтцэд хувааснаас хүн амынхаа хөдөлгөөнийг хүлчихсэн. Засаг захиргааны энэ бүтэц төрийн үйлчилгээг хүн амд хүргэх талаасаа мэдээж зөв. Харин хүн амынхаа хөдөлгөөнийг хорьж, цус холилдох үзэгдлийг зогсонги байдалд оруулж байгаагаараа муу үр дагавартай. Энэ нь ч судалгааны бодит жишээгээр нотлогдсон.

Тухайлбал, хүн амын дунд нэг багийн уугуул хүмүүс хоорондоо гэрлэх нь нийт гэрлэлтийн 85.4, нэг сумын хүн амын хувьд тухайн сумын уугуул хүмүүс хоорондоо гэрлэх нь нийт гэрлэлтийн 73.9, нэг аймгийн хэмжээнд 86.1 хувийг эзэлж байна. Ингэж хүн амын дотор цус ойртолт чимээгүй тахал маягаар тархсаар өнөөдөр жинхэнэ нүдэнд харагдаж, гарт баригдахуйц хэмжээнд хор уршиг нь илэрч байна.

-Элэнц, хуланцын төвшинд ураг төрлийн хамаатай хүмүүс гэрлэж цус ойртоод байна гэж Та хэллээ. Нийслэл гэхээсээ аймаг, орон нутагт энэ үзэгдэл илүү түгээмэл байна уу?
-Хүмүүс “Нийслэлд байдал гайгүй, Хөвсгөлийн цаатнууд, эсвэл говь уруугаа цус ойртолт их” гэдэг. Гэтэл тийм биш. Нийслэлд шилжин ирж байгаа айл өрх ихэнхдээ ах дүүгээрээ ирэхээс гадна нутгийнхнаа бараадаж айл хөрш буудаг. Түүнээс биш орон нутгаас нийслэлд шилжиж ирээд нийслэлийн унаган иргэнтэй гэр бүл болж байгаа нь ховор.

Ер нь хүмүүс цус ойртолт гэхээр өөрөөсөө алс зайд ойлгодог. Өнөөдөр танай аймаг цус ойртоод хэцүүдлээ, манай аймаг бага байна гэж хоорондоо мэтгэлцэх шаардлагагүй шахам болчихож. Иймээс нийслэлд цус ойртолт бага, орон нутагт илүү гэж хэлэхэд хэцүү. Зарим хүн өөрөөсөө дээш есөн үеэ мэднэ гэх ч лавлаад асуухаар аавынхаа талаар л дээш есөн үеэ нэрлэж чаддаг. Энэ бол хангалтгүй. Учир нь хүн өөрийнхөө эцгийн эцэг эх, эхийн эцэг эх гэсэн дөрвөн баганаар тус бүр дээш есөн үеэ бүрэн мэддэг бол есөн үеэ мэддэг гэж тооцно.

Хүн аав, ээжтэйгээ удмын сангийнхаа 50, 50 хувиар хамаатай буюу энгийнээр хэлбэл, биеэр нь аавын цусны 50, ээжийн цусны 50 хувь эргэж байдаг. Цаашилбал, өвөө, эмээгийн цусны 25, 25 хувь гэхчилэн хоёр дахин багасч дээш явсаар ес дэх үе дээр удмын сангийн холбоо 0.19 хувь болдог. Харин 10 дахь үеийн өвөг дээдэстэйгээ удмын сангийн хувьд бараг хамаагүй, харь элгийн хүмүүс болж хувирдаг. Өөрөөр хэлбэл “Есөн үеийн дотор ураг холбохыг цээрлэнэ” гэдэг Монгол ёс заншлын шинжлэх ухааны үндэслэл энэ. Иймээс дөрвөн баганаар дээш есөн үеэ бүрэн мэддэггүй бол уугуул баг, сум, аймгаасаа цаашилбал хил залгаа байрлалтай өөр аймгийн сум, багаас хань ижлээ битгий сонгоорой гэдгийг хэлье.

-Төрөлхийн хөгжлийн гажиг цус ойртолттой холбоотой юу?
-Сүүлийн жилүүдэд төрөлхийн гаж хөгжилтэй нярай олон төрөх болсон. Иймээс улсын хэмжээнд төрөлхийн согог, гажигтай нярайг бүртгэх нэгжийг ЭНЭШТ-ийн дэргэд 2005 онд байгуулсан. Тус нэгжийн мэдээлснээр 2005-2008, 2009 оны эхний зургаан сарын байдлаар улсын хэмжээнд төрөлхийн хөгжлийн гажгийн 689 тохиолдол бүртгэгдэж, жилээс жилд давтамж нь өсчээ. Гэхдээ энэ нь бүрэн бус мэдээлэл.

Өөрөөр хэлбэл, зарим аймаг мэдээллээ бүрэн өгөөгүй байсан. Үүнд уруул, тагнайн сэтэрхий, нугас нь ивэрхий, тархи нь усаар дүүрсэн, өтгөний сүв нь битүү, хэвлийн урд талын хана байхгүй зэрэг 10 төрлийн гажиг бүртгэгдсэн. Эдгээр нь цус ойртолтоос үүдэлтэй болох нь бидний судалгаагаар батлагдсан. Төрөлхийн хөгжлийн гажиг, оюуны хомсдол бол хүний нүдэнд илэрхий харагддаг. Гэтэл олон улсын X ангиллын 19 бүлэг өвчин, 32 төрлийн хорт хавдраар Монгол хүн өвдөхөд, цаг бусаар эндэхэд цус ойртолт баталгаатай нөлөөлж байна. Иймээс хүн ам дахь цус ойртолтыг бууруулах, цус ойртолтоос гаргах, хамгаалах арга хэмжээ авахгүйгээр хүн амынхаа өвчлөл, нас баралтыг дорвитой бууруулна гэж ярилтгүй. Гаж хөгжилтэй төрж байгаа хүүхдүүд ч үүнд хамаатай.

Хүн амын өвчлөл, нас баралтад агаарын бохирдол, архи, тамхи, хоол хүнсний аюулгүй байдал тодорхой хэмжээгээр нөлөөлж байгаа нь мэдээж. Гэхдээ эдгээр хүчин зүйлтэй харьцуулахад цус ойртолтын өнөөгийн төвшин голлон нөлөөлж байгаа нь судалгаагаар нотлогдож байгаа юм. Цус ойртолтоос гарах нь зөвхөн биднээс хамаарах асуудал. Гаднаас зээл тусламж аваад шийднэ гэж байхгүй. Юун түрүүн Монгол Улсын иргэн, өрх бүр угийн бичгээ хөтөлж эхлэх хэрэгтэй.

-Дотроо цус ойртоод хэцүү байвал бусад орны хүмүүстэй гэрлэвэл зөв юм биш үү?
-Ташаа ойлголт. Хэт их эрлийзжээд байх нь хэд хэдэн сөрөг үр дагавартай. Жишээлбэл, тухайн гэр бүлээс өөрийн гэсэн амьдралын унаган экологи орчингүй хүүхэд төрнө. Хүн амьдралын орчиндоо удмын сангийнхаа тусламжтай дасан зохицож, амьдрал нь тэнцвэртэй явагддаг. Өөрөөр хэлбэл, бид Монгол цус, Монгол удмын сангаар Монголынхоо байгаль, уур амьсгалд дасан зохицож байж сая эрүүл чийрэг бие бялдар, оюунлаг байдлаа хадгална. Нөгөө талаас эрлийзжилтээр тухайн улс үндэстний удмын санд урьд хожид байгаагүй удамшлын өвчний ген хэдэн мянгаараа ороод ирдэг.

Зөвхөн Африкт тохиолддог халуун хумхаа ч орж ирэхийг үгүйсгэх аргагүй. Цаашилбал, Монгол цус эрлийзжээд балархайтаад байвал эцсийн дүндээ Монгол үндэстэн орших уу, эс орших уу гэдэгт хүрнэ шүү дээ.

-Өнөөдрийн байдлаар угийн бичгийн хөтлөлт хэр үр дүнтэй байна вэ?
-1997 онд Засгийн газрын тогтоол гарч Монгол хүн овгоо сэргээж эхлэхдээ буруу сэргээж будлиан үүссэн. Яагаад гэвэл, овог гэдэг цусан төрлийн нэг язгуурт хүмүүсийн нэгдэл. Гэтэл өнөөдөр Монголчуудын 86.6 хувь нь Боржигон овогтон болсон. Төрсөн ах, дүү хоёр өөр овогтой болсон байх жишээтэй. Иймээс овгоор баримжаалж цус ойртолтоос хамгаалах ямар ч аргагүй болсон. Иргэний үнэмлэх дээр тавьж байгаа овгийг гэрлэлтээ шийдэх, цус ойртолтоос хамгаалах арга хэрэгсэл битгий болгооч гэж анхааруулах нь зүйтэй болов уу.

Ж.Хорлоо

"Монголын үнэн"

Цус ойртолт үндэсний аюулгүй байдалд харанга дэлдэж байна
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (0)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео

Наадмын нээлт, хаалтыг 21 аймгийн төв талбайд шууд дамжуулна
16:30

Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах хорооны ээлжит хуралдаанаар Тулгар төрийн 2234, Их Монгол Улсын 819,

»»

Өсвөр насны хүүхдүүд гудамжинд танхайрсан үйлдлийг шалгаж байгаа
16:02

Зайсангийн Оргил худалдааны төв орчимд 12-16 насны согтуу хүүхдүүд танхайрсан зураг, бичлэг олон нийтийн сүлжээнд цацагдсан.

»»

Наадмын нээлтийн тоглолтыг 7 дугаар сарын 11-ний 21:00 цагт дахин тоглоно
14:19

Тулгар төрийн 2234 жил, Их Монгол Улсын 819 жил, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 114,

»»

“Хүннү Эйр” Улаанбаатар–Эрээн чиглэлийн нислэгийг 7-р сарын 10-ноос өдөр бүр эхлүүлнэ
00:09

2025 оны 7-р сарын 3, Улаанбаатар — Монголын иргэний агаарын тээврийн “Хүннү Эйр” ХХК энэ сарын 10-наас эхлэн Улаанбаатар-Эрээн чиглэлийн шууд нислэгээ өдөр бүрийн тогтмол давтамжтайгаар сэргээхээр болсноо мэдэгдлээ.

»»

ЦЕГ: Хар тамхитай тэмцэх газрын алба хаагчид PLAYTIME болж буй тухайн газар ажиллаж байгаа
15:37

Өчигдөр буюу пүрэв гарагт жил бүр болдог PLAYTIME хөгжмийн фестивал арга хэмжээ Налайх дүүргийн нутагт гурав хоног

»»

НӨАТ-ын буцаан олголтыг энэ сард иргэдийн дансанд шилжүүлнэ
15:32

2025 оны хоёрдугаар улирал буюу 4, 5, 6-р сарын төлбөрийн баримтаа долдугаар сарын 8-ны 23:59:59 цагаас өмнө

»»

Сэлбэ хотын орон сууцжуулах төслийн шинэчилсэн таван багц тендерийг зарлалаа
15:08

Сэлбэ хотын орон сууцжуулах төслийн 3, 4 дүгээр багц тендерийг задалж, тав хувааж зарлана гэдгийг өнгөрсөн долоо

»»

ХӨСҮТ: 10-14 насны 4591 хүүхэд улаанбурханаар өвджээ
14:20

Xалдварт өвчин судлалын үндэсний төвөөс гаргасан мэдээллээр, 2025 оны долдугаар сарын 4-ны байдлаар улаанбурхан

»»

И.Цэлмүүн шатрын өсвөрийн дэлхийн цомоос медаль хүртсэн анхны тамирчин болов
14:11

Гүрж улсын Батуми хотод шатрын 8, 10, 12 насныхны Дэлхийн цомын тэмцээн зургадугаар сарын 22-ноос долоодугаар

»»

Бусдыг хутгалсан гэх этгээдүүдийг хяналтын камерын тусламжтай олж тогтоон мөрдөн шалгаж байна
10:34

Энэ оны 07 дугаар сарын 03-ны өдөр цахим орчинд “Үл таних этгээд дүүг минь зөрж өнгөрөхдөө хутгалсан байна” гэх мэдээлэл нийтлэгдсэн.

»»

Ээлжийн амралтын мөнгөө дутуу авбал маргаан таслах комиссоор шийдүүлэх боломжтой
10:32

–Зарим хүмүүс ээлжийн амралтын мөнгө нь бодсоноос нь бага орсон гээд байдаг. Үндсэн цалингаас нь ээлжийн амралтын

»»

Сэлэнгэ аймгийн Баянгол сумын нутагт гарсан түймрийг бүрэн унтраалаа
10:07

Сэлэнгэ аймгийн Баянгол сумын Баян багийн “Хар морьт” гэдэг газар гарсан ойн гал түймрийг өнөөдөр /2025.07.03/ 13:41

»»

Labubu-г бүтээгч Хятадын хамгийн залуу тэрбумтан боллоо
10:01

“Pop Mart” компанийн тэргүүн, 38 настай Ван Нин Хятадын хамгийн баян 10 хүний тоонд багтаж, улсынхаа хамгийн залуу тэрбумтан болжээ.

»»

Ой, хээрийн гал түймэртэй тэмцэх, шуурхай хариу арга хэмжээ авахад шаардлагатай 6,7 тэрбум төгрөгийг Засгийн газрын нөөц сангаас гаргана
09:53

Засгийн газрын ээлжит бус хуралдаан боллоо.

»»

Хятадын эрдэмтэд хүчирхэг шинэ оптик тооцоолох чип бүтээжээ
17:48

Хятадын эрдэмтэд тооцоолол хийхдээ цахилгааны оронд гэрэл ашиглаж ажилладаг компьютерийн чипийг бүтээжээ.

»»

Ливерпулийн довтлогч Диого Жота 28 насандаа таалал төгслөө
17:44

Английн Премьер лигийн аварга Ливерпуль багийн довтлогч Диого Жота Испанид автомашины ослоор өөд боллоо.

»»

Өсвөрийн шатарчдын “Дэлхийн цом” тэмцээнээс И.Цэлмүүн хүрэл медаль хүртжээ
17:36

Монгол Улсын дөрвөн удаагийн аварга шатарчин И.Цэлмүүн өсвөрийн шатарчдын “Дэлхийн цом” тэмцээнээс хүрэл медаль хүртсэн байна.

»»

Үндэсний их баяр наадамд зодголох бөхчүүдийн бүртгэл даваа гаригт эхэлнэ
16:22

Тулгар төрийн 2234, Их Монгол Улсын 819, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 114,

»»

II улирлын баримтаа энэ сарын 8-ны дотор бүртгүүлж, НӨАТ-ын буцаан олголт авна
16:07

2025 оны хоёрдугаар улирлын төлбөрийн баримтаа долоодугаар сарын 8-ны 23:59:59 цагаас өмнө амжиж бүртгүүлэн НӨАТ-ын буцаан олголтын урамшууллаа авна.

»»

Хойд Солонгос улс аялал жуулчлалын шинэ бүсээ нээв
15:46

Хойд Солонгос улс зургадугаар сарын 24-ний өдөр Вонсан Калма аялал жуулчлалын бүсийг нээлээ. Далайн эргийн шинэ

»»

Чансаатай хөгжлийг дэмжиж буй Өвөр Монголын практик
14:58

ХКН-ын төв хорооны ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ши Жиньпин 2023 оны 06-р сард ӨМӨЗО-нд дөрөв дэх удаа ажиллаж, Өвөр Монголын ажлыг удирдан чиглүүлэв. Ши Жиньпин дарга:

- Бид ХКН-ын төв хорооноос ӨМӨЗО-нд авч буй стратегийн бодлогыг тууштай баримталж, хөгжлийн шинэ үзэл баримтлалыг бүрэн, үнэн зөв, иж бүрэн хэрэгжүүлэх ёстой. Чансаатай хөгжлийг ахиулах үндсэн зорилтод анхаарлаа хандуулан, Хятадын үндэстнүүдийн хамтын цогцын ухамсрыг бэхжүүлж, хөгжил, аюулгүй байдалд адилхан ач холбогдол өгөх ёстой. Экологийг тэргүүнд тавих ногоон хөгжлийн чиг баримжааг баримталж, хөгжлийн шинэ хэв маягийг бий болгоход идэвхтэй нэгдэж, үйлчилнэ. "Экологийн болон аюулгүйн халхавч", "Хоёр бааз", "Нэг гүүрэн гарц"-ын бүтээн байгуулалтад шинэ амжилт үзүүлж, Өвөр Монголд Хятад маягийн орчин үеийн шинэчлэлийн шинэ хуудсыг нээх ёстой гэж онцоллоо.

2025 оны Зуны Давосын форум дах ”Хятадын хэв маяг”
14:55

2025 оны Зуны Давосын форумын үеэр Тяньжинь хот хамгийн сүүлийн үеийн технологи, ухаалаг үйлдвэрлэл, түүхэн соёл, хотын өнгө үзэмж зэрэг олон төрлийн сэдвийг хамарч, үүний зэрэгцээ соёлын биет бус өвийн гайхамшигт төслүүд, соёл урлагийн тоглолт, тусгай хоолны амталгаа болон бусад арга хэмжээнүүд зохион байгуулж, өнгөрсөн ба одоо үеийг хослуулсан, нээлттэй, хүртээмжтэй байдал, инновац ба дэвшлийг агуулсан "Хятадын хэв маяг"-ийг зочдод мэдрүүлсэн байна.

»»

УИХ-ын гишүүн П.Сайнзориг Counter strike-2 тоглоомын дэлхийн аваргын дэд байрт шалгарсан “THE MONGOLZ” багийн тамирчидтай уулзлаа
13:36

АНУ-д болсон Countre strike-2 энэ оны эхний дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс Монголын The MongolZ баг Ази тивээс

»»

Унадаг дугуйтай бага насны хүүхэд замын хөдөлгөөнд оролцож байх үедээ ачааны машинд дайруулж, амь насаа алджээ
13:27

Энэ оны 06 дугаар сарын 27-ны өдөр Увс аймгийн цагдаагийн газарт “Гурван замын уулзварт ачааны автомашин унадаг

»»

Японы хаан Монголд айлчлах үеэрээ Япон цэргүүдийн булшийг эргэнэ гэв
11:58

Японы Цог Жавхлант Эзэн хаан, Эрхэм Дээд хатны хамт энэ сарын 6-ны өдрөөс Монгол Улсад төрийн айлчлал хийхтэй

»»

P. Diddy-г хүнд гэмт хэргүүдэд буруугүй гэж үзжээ
11:22

ВАШИНГТОН, 2025 оны зургаадугаар сарын 3 /DW/. P.Diddy, Puff Daddy, Diddy гэсэн тайзны нэрээр алдаршсан Америкийн

»»

Ойн түймэр 77.1 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байна
10:17

Улсын хэмжээнд өнөөдөр /2025.07.02/ 11:00 цагийн байдлаар Сэлэнгэ аймгийн Хүдэр суманд-2, Баянгол, Алтанбулаг суманд

»»

Далай лам дахин төрнө гэдгээ зарлаж, хойд дүрийг нь зөвхөн Гадэн Подран сан хайх эрхтэй гэв
09:45

Төвөдийн оюун санааны удирдагч Далай лам лхагва гарагт мэдэгдэхдээ, өөрийн нас барсны дараа дахин төрнө гэж баталж,

»»

Хэт халалтын улмаас Франц сургуулиудын үйл ажиллагааг зогсоож, Итали гадаа ажиллахыг хязгаарлав
09:44

Европт хэт халалт эхэлсний улмаас Франц сургууль, цэцэрлэгүүдийн үйл ажиллагааг зогсоож, Итали гадаа ажиллахыг хязгаарласан байна.

»»

”Солонго ярилцлага”｜Г.Баатар: Тэнгэрлэг сайхан аав минь
17:34

“Бүс ба Зам - Гэрэлт аялал” үргэлжилсээр
17:18

“Бүс ба Зам - Гэрэлт аялал” Монгол улс дахь төслийн 2025 оны үйл ажиллагаанд хамрагдахаар Монгол Улсын нүдний болор цайх өвчтэй 121 хүн 06 дугаар сарын 20-ны өдөр Эрээн боомтоор Хятад улсад иржээ.

Авлига авсан ХХЕГ-ын Нууцын албаны ажилтнуудын 2 жил нийтийн албанд томилогдох эрхийг хасаж, ₮6 саяар торголоо
15:18

Хил хамгаалах ерөнхий газар (ХХЕГ)-ын Нууц, мэдээллийн аюулгүй байдлын албаны Бүртгэлийн нэгдсэн системийн

»»

Долдугаар сард ЦАГ АГААР ямар байх вэ?
13:17

Цаг уурын байгууллагаас долдугаар сард нутгийн өмнөд хэсэг болон говийн аймгуудын нутгаар бороо хур ихтэй байх төлөвтэй байгааг мэдээлжээ.

»»

BTS хамтлаг 2026 онд шинэ цомог, дэлхийн аялан тоглолтоор эргэн ирнэ
12:49

Мягмар гарагийн /2025.07.01/ орой Өмнөд Солонгосын алдарт BTS хамтлаг ирэх жил эргэн эрэлтээ хийнэ гэж Weverse

»»

Путин, Макрон нар гурван жилийн дараа дахин утсаар ярилаа
12:47

ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин, Францын Ерөнхийлөгч Эммануэль Макрон нар долдугаар сарын 1-ний өдөр утсаар

»»

“Дээлтэй Монгол” наадам энэ сарын 8-нд болно
10:33

Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газар, нийслэлийн Аялал жуулчлалын газар, Соёл, Спорт, Аялал жуулчлал,

»»

Дэлгүүрийн худалдагчийг зодсон эрэгтэйг 48 цаг саатуулжээ
09:06

Цагдаагийн байгууллагад энэ оны 06 дугаар сарын 27-ны өдрийн 22:40 цагт Дундговь аймгийн Сайнцагаан сумын 7-р багийн

»»

Нагоя башёд Монголын 20 бөх барилдана
08:45

Японы сумо бөхийн холбооноос ирэх сарын 13-нд эхлэх Нагоя башёгийн банцүкэг өчигдөр зарлаж манай улсаас 20 бөх дөрвөн зиндаанд зодоглох юм.

»»

Ой хээрийн хоёр түймрийг бүрэн унтраалаа
17:04

Өнөөдөр хоёр гал түймрийг бүрэн унтраасан талаар ОБЕГ-аас мэдээллээ.

»»

Өвөр Монголын цөлийг зассан туршлага
15:40

Энэ жил “Гурван умард” төсөл хэрэгжиж эхэлсний 47 жилийн ой тохиож байна. Хагас зуун жил үргэлжилсэн уйгагүй хөдөлмөрөөр Өвөр Монгол орон эх орныхоо хойд хилд нуршгүй ногоон хэрэм босгож, улс орны экологийн аюулгүй байдлыг үр ашигтайгаар баталгаажуулсан юм.

Харилцаа хамтын ажиллагаагаа гүнзгийрүүлж, Хятад Монголын найрамдлын түүхийг өгүүлнэ
15:39

6-р сарын 10-нд Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн Хүбэй муж, ӨМӨЗО дахь хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээний нээлтийн үеэр Бүх Хятадын Сэтгүүлчдийн Нийгэмлэг болон Монголын СНЭ-ыэ дарга нар захидал илгээж, хамтарсан сурвалжилга амжилттай эхэлсэнд баяр хүргэжээ.

Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийнхний хамтарсан сурвалжилга эхэллээ
15:38

Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдийн Хүбэй, ӨМӨЗО дахь "Боломжоо хуваалцан, хамтдаа хөгжье" хамтарсан сурвалжилгын үйл ажиллагаа ӨМӨЗО-ны Тунляо хотод 6-р сарын 10-ны үдээс хойш эхэллээ. Энэхүү арга хэмжээг БХСН, БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа ЭСЯ, Монголын СНЭ хамтран гүйцэтгэж, ӨМӨЗО-ны Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллин алба, Хүбэй мужийн Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба хамтран зохион байгуулж буй юм.

Шэнь Миньжуань:Хятад, Монголын хүмүүнлэгийн солилцооны агуулгыг баяжуулж, найрамдлыг бэхжүүлнэ
15:37

БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Шэнь Миньжуань Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээнд захидал илгээж, Бүх Хятадын сэтгүүлчдийн нийгэмлэг, БНХАУ-аас Монгол улсад суугаа Элчин Сайдын Яам, Монгол Улсын СНЭ, ӨМӨЗО-ны ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба, Хүбэй мужийн ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн албанаас хамтран зохион байгуулж буй Хятад, Монголын сэтгүүлчдийн Хүбэй, Өвөр Монгол дахь хамтарсан сурвалжилгын ажиллагаа эхэлсэнд баяр хүргэв.

Хятад улс сансар судлалын өдрөөрөө Хятад маягийн сансар судллын шинэ аяллаа эхлүүлэв
15:36

4-р сарын 24-ний өдөр бол Хятадын сансар судлалын арав дах өдөрлөг юм. Энэ өдөр мөн Хятад улсын анхны хиймэл дагуул "Дүнфанхүн-1"-ийг амжилттай хөөргөсний 55 жилийн ой юм. Энэ өдөр "Шэньжөү-20" нисэгчтэй сансрын хөлгийг хөөргөж, орчлон ертөнцийг судлах шинэ аяныг дахин эхлүүлсэн юм.

Өнөөдөр бид бүгдээрээ одон орон сонирхогчид болсон. 04-р сард бид сансрын нисгэгчиддээ хүндэтгэл үзүүлэх ёстой, уудам орчлонгийн нууцыг тайлж, сансрын нисгэгчдийн бичсэн хятад маягийн романтикийг мэдрэх ёстой.

Супер хиймэл оюун бүтээх лаборатори байгуулжээ
14:53

НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны долоодугаар сарын 1 /Bloomberg/. Өгөгдсөн даалгаврыг хүний түвшинд эсвэл бүр илүү сайн