Учиг гогцоо нь үл тайлагдах учир битүүлэг хэргийн араас хөөцөлдсөн цагдаагийнхны эрэл мухардлаа. Гэтэл говийн нэгэн жуулчны баазад дахин хоёр хүн алагдав. Нэг нь Америкаас ирсэн жуулчин. Нөгөө нь баазын менежер. Хохирогч үнэхээр жуулчин байсан уу? Аллагууд хоорондоо холбоотой юу? Аймшигт цуврал аллагын захиалагч хэн байв? Алтны нинжа энэ хэрэгтэй ямар холбоотой вэ? Мөрдөн байцаагч Нэргүй энэ хэргийн халуун мөрөөр мөшгинө. Английн Засгийн газраас энэ хэрэг дээр ажиллуулахаар томилсон туршлагатай мөрдөгч Дрю Улаанбаатарт хэдхэн хоноод алуурчинд барьцаалагдсан нь байдлыг улам ч ээдрээтэй болгож орхино. Английн детектив зохиолч Майкл Уолтерсийн “Сүүдрээр алхагч” нэртэй романы үйл явдал ийнхүү онц сонирхолтойгоор өрнөнө. Уг романыг бид орчуулан цувралаар хүргэж байна. Ээдрээт хэргийн араас хамтдаа мөрдөцгөөе.

Хав харанхуй. Хов хоосон.

Энд хэр удаан байгаагаа мэдэх юм алга. Ухаан орж эхэлсэн ч цаг хугацаа зогсчихсон юм шиг л санагдана. Амьд байгааг нь, амьдрал юутай ч гэлээ үргэлжилж байгааг мэдрүүлэх өлсөх, цангах, өвдөх мэдрэмж бүгд алга болжээ. Доороос нь нухах хатуу зүйл, хөл, гар, хүзүүгээр нь уясан хүлээснээс өөр юу ч мэдрэхгүй байлаа. Үүнийг эс тооцвол бодит байдлаас холоо тасарсан шиг санагдана. Анх ухаан сэхээ ормогцоо мэдэрч байсан айдас одоо алга. Юу ч юм түүнийг тайвшруулаад бүгдийг тайван, ухаантайгаар эргэцүүлэх боломжийг өгчээ.

Солиотой юм. Бүх зүйл утгагүй. Түүн рүү яагаад дайрав? Яах гэж энд авчирсан юм? Энд ингээд хорих нь хэнд ашигтай вэ? Түүнийг хулгайлсан юм болов уу? Цагдаа хүний толгой автоматаар ажиллаж эхлэв. Байж болох хувилбаруудыг бодов. Түүнд байгаа боломжуудыг ч бас тунгаав. Хэрвээ түүнийг ямар нэг онцгой шалтгаанаар хулгайлсан бол түүнд амьд үлдэх боломж өндөр. Эрх бүхий хүмүүсээс хүлээж авах боломжтой, боломжгүй хамаагүй ямар нэг зүйл шаардана. Хэлэлцээ хийнэ. Өөрсдийн боломжийг алдахгүйн тулд түүнийг амьд байлгана. Энэ бодол түүнд итгэл найдвар төрүүлж байлаа. Барьцаалагчдын зүс царайг хараагүй, тэдний талаар юу ч мэдэхгүй бол түүнийг суллахад эрсдэлгүй. Мэргэжлийн барьцаалагчид хүний амийг утга учиргүй хөнөөх дургүй.

Хэрвээ түүнийг зүгээр нэг сонирхогч нөхөр хулгайлсан бол харин эрсдэлтэй. Байдал бишидвэл түүнийг нухаж хаячихаад арилаад өгнө. Гэнэт тэр хамаг биеэр нь жихүүдэс даан, яг л хүйтэн салхи үлээх мэт болохыг мэдрэв. Нуруу нь өвдөж байлаа. Хүлээсээ тайлах санаатай оролдсон ч нэмэргүй. Ахин дахин оролдсон ч амжилт олсонгүй. Сүүлдээ тэр ядраад, юу ч мэдрэхгүй үхдэл шиг болж орхив. Урьд өмнө хэзээ ч зүүдэлж байгаагүй аймшигт хар дарсан зүүдэн дунд хөвөх шиг харанхуйд ууслаа.

Зүүд огцом дуусах нь тэр. Хурц гэрэл асан тархи толгойг нь төөнөх шиг болов. Тэр гэрэл гал шиг улаан, нар шиг халуун байлаа. Хурц гэрлийн туяа нүдийг нь сохлох шахна. Хашгирах тэнхэл ч байсангүй, түрүүчийн хав харанхуйдаа эргээд очихыг юу юунаас илүү хүсэв. Хэрэв энэ үхэл бол тэр тамын хаалган дээр ирж байх шиг байна. Гэвч түүний зүрх тайвширч, толгой нүд хоёрын өвдөж байсан нь арай гайгүй боллоо. Гэсэн хэдий ч харж чадахгүй хэвээр. Сохолчих шахан гялбуулах энэ гэрэл зүгээр ердийн гэрэл болохыг анзаарав. Хар өнгийн цэг, дүрснүүд гэрэлд сүүмэлзэнэ. Тэгж тэгж тэр нүдээ хөдөлгөхтэй боллоо. Түүний хувьд хэдэн цаг болох шиг санагдана. Нүдээ нээсэнгүй. Айдас нь нүдийг нь нээлгэхгүй байлаа. Юу харагдах бол гэхээс тэр айж байлаа.

Тайвшрахыг хичээв. Урт урт амьсгаа аван, айдсаа дарахыг хичээнэ. Эцэст нь нүдээ алгуурхан нээлээ. Санасныг бодоход сонин содон юм алга аа. Сохлох шахаад байсан хурц туяа таазнаас дүүжилсэн дөрвөн ширхэг гэрлээс гарсан юм байж. Толгойгоо аль чадахаараа хөдөлгөхийг бодов. Хана, төмөр тавиурууд, ямар нэг шошго бүхий хайрцагнууд. Үйлдвэрийн тоног төхөөрөмж гэмээр машинууд тоосонд дарагджээ. Агуулах юм уу даа. Тэр модон сандал дээр хэвтэж байлаа. Толгойгоо өндийлгөн гараа харлаа. Сандалны доогуур оруулан скочоор олон дахин ороожээ. Хөл, хүзүүг нь мөн л тэгж багласан байх хэмээн таамаглав. Дугуйчдын хэрэглэдэгэрхүү савтай усыг түүний аманд ойрхон байрлуулан сандалд бэхлэн скочдож орхижээ. Хэцүү байсан ч хичээж байгаад уснаас хэд балгаад авлаа.

Өрөөнд чимээгүй. Хөдлөхөө болиод чимээ чагнав. Түүний өөрийнх нь зүрхний цохилт, амьсгалах чимээнээс өөр чимээ үл сонсогдоно. Амьсгаагаа хүчлэн түгжээд чагнав. Тэр сонслоо. Өөр хэн нэгний аяархан амьсгалах чимээг сонсов. Толгойгоо өндийлгөн харахыг хичээсэн ч болсонгүй. Гэрэл, хэдэн тавиураас өөр юу ч харагдахгүй байлаа. Гэвч нүдэнд харагдах хил хязгаараас нь гадна хэн нэгэн хүн түүнийг ширтэж байгааг мэдрэв.

Арвандолоо

Тэднийг хотын зах руу орж ирэхэд цас орж эхэллээ. Гудамжны гэрэлд будран унах цасан ширхэг тодхон. Өнгөрсөн долоо хоногт цас дөнгөж хялмаалсан. Харин энэ бол жинхэнэ утгаараа энэ өвлийн анхны цас. Тэднийг хөдөө явж байхад цас ороогүй нь яамай. Цаг агаар таагүй байхад хөдөөгийн замаар давхина гэдэг амаргүй.

Шөнийн нэг цаг болж байна. Гудамж хүнгүй, чив чимээгүй. Нэргүй анх удаа ийм эзгүй, дүнсгэр орчныг сэтгэл тайван хүлээж авлаа. Гэрэлд гялтганах цасан ширхгийн цаана гэрэлгүй гудамж ярайна. Гэхдээ машин Цагдаагийн газрын арын талбайд ирж зогсох хүртэл түүнд бяцхан түгшүүр мэдрэгдээд байлаа. Машинаасаа буун, байшин руу орохоор цасан дундуур яаран алхаж явахдаа ч хойшоо эргэж хараад амжлаа. Дотор дулаахан, нам гүм. Ганц хоёр офицер ээлжинд гарч, бусад нь амралтын өрөөнд кофе уун сууцгаана. Нэргүй тэдний хажуугаар гаран дээшээ өрөө рүүгээ явлаа. Ширээнийхээ ард суусныхаа дараа л тэр сая нэг бүрэн тайшрав. Доржпалам, Чулуун хоёр түүний өөдөөс харан суув.

Юу болоод байна даа? Бараг л насанд хүрсэн цагаасаа л ийм ажил хийж ирсэн. Юунаас ч айдаггүй, зоригтой гэдгээрээ тэр алдартай. Одоо гэхэд өндөр хамгаалалт бүхий Цагдаагийн байшин дотор өч төчннөн залуусын хамт байна. Гэтэл сүүдрээсээ цочих нь холгүй айж түгшээд байх юм. Наашаа ирэх замд гар утасны сүлжээ бараг байхгүй байсан. Томоохон хот суурингуудад бол сүлжээ хангалттай сайн. Харин хөдөөгүүр зарим газар боломжгүй. Хот руу орж ирмэгц түүний утасны дохио хангинан мессеж ирснийг сануулж эхэлсэн билээ. Тэр тэнд суугаа офицерууд руу дохин өөрсдөдөө кофе авчирч өгөхийг хүсэв. Тэгээд суугаад мессежээ сонсож эхэллээ.

Эхнийх нь мэдээж сайдаас. “Нэргүй, чи хаана байна аа?” хэмээн хэлэх түүний дууны өнгөнд түгшүүр илэрхий. “Юу хийж байгаагаа сайн мэдэж байгаа л гэж найдаж байна шүү. Гэвч энэ бүхэн арай дэндүү замбараагүй болж байна. Би Британийн Засгийн газрыг чадах ядахаараа саатуулж байна. Гэхдээ тэднийг удаан торгоож чадахгүй. Тэдэнд ямар нэг хариулт өгөх хэрэгтэй. Аль болох хурдхан шиг. Эргэж ирээд залгаарай. Хэдэн цагт ч байсан хамаагүй”

Нэргүй цагаа харлаа. 01.15. Холбоо барихгүй байх нь шөнө дөлөөр залгаснаас илүү гэм хүлээх хэрэг. Гэвч тэр эргэлзэж байлаа. Сайдад илтгэх шинэ мэдээ байхгүй шүү дээ.

Хоёр дахь мессеж Элчин сайдаас. “Нэргүй, би танай тэр сайдтай чинь холбогдох гээд бүтэхгүй байна. Үргэлжийн мөнх уулзалттай байдаг юм уу хаашаа юм” Сайд Элчингийн өөрийнх нь туршлагыг хэрэгжүүлж дээ хэмээн Нэргүй бодлоо. “Гадаад хэргийн яам түүнтэй холбоотой байгааг мэдэж байна. Гэхдээ би ямар нэг мэдээ сонсмоор байна. Хэн ч, юу ч хэлэхгүй байна шүү дээ. Над руу өглөө залгаарай. Би юу болоод байгааг мэдмээр байна, Нэргүй”

Дахин нэг мессеж үлдлээ. Нэргүй хэсэг хүлээгээд, сонслоо. Батзоригийн дуу. “Та сүлжээгүй газар байх шиг байна. Хаана байгааг чинь мэдэхгүй юм. Энэ мессэжийг авмагцаа над руу залгаарай. Яаралтай хэрэг байна. Бид нэг дуудлага хүлээж авсан...”

Нэргүй год үсрэн бослоо. Хэдхэн секундын дотор тэрбээр аль хэдийнэ өрөөнөөсөө гаран шатаар доошоо гүйж явав. Амралтын өрөө рүү гүйн ороход нь тэнд байсан гурван офицер гайхан харлаа.

“Батзориг хаана байна?”

“Дээр өрөөндөө байгаа байх. Тэр танд...”

“Тэгээд яагаад хэлээгүй юм?”

“Тэр тодорхой зүйл хэлээгүй л дээ” Офицерууд бүр гайхаж хоцорчээ.

“За зүгээр, зүгээр”

Нэргүй өрөөнөөс бас л гүйхээрээ гараад шатаар буцаад өгслөө. Батзоригийн өрөө байшингийн арын хэсэгт. Том өрөөнд дөрвүүлээ суудаг. Өнөөдөр тэр ганцаараа ээлжтэй байгаа. Нэргүйн орж ирэхийг хараад тэр ширээнийхээ араас үсрэн бослоо. “Та миний мессежийг авсан уу?”

“Хэдхэн минутын өмнө. Юу болсон юм бэ?”

“Нэг их ноцтой зүйл биш байж ч мэднэ. Бид орой нэг дуудлага хүлээж авсан. Би утсаа авч таарсан юм”

“Ямар дуудлага?”

“Бараг бүгдийг нь бичиж авч амжсан. Гаднаас орж ирж байгаа дуудлагыг бичиж авах төхөөрөмжийг ашигласан юм. Чухал байж магадгүй гэж бодонгуутаа би бичлэгийг залгасан”

“Сайн байна” Энэ хэдэн залуу офицерууд түүнд үнэлэгдэх гэж яагаад ингэтлээ хичээдэг юм бол оо. Тэр ч бас залуудаа яг л эдэн шиг байсан болов уу? Тийм л байх хэмээн Нэргүй бодов.

Батзориг хуурцгийг аваад тоглуулагчид хийлээ. Энэ бүхнийг Нэргүйд зориулаад тун хичээж бэлтгэсэн нь илт. Хуурцгийг тавьж эхэлмэгц таг чиг байснаа гэнэт нэгэн хүний дуу орж ирлээ. “Зарим нэг зүйл чамд сонин байж магад. Надад байгаа зүйлийг аюулгүйхэн шиг буцаагаад өгч болох л юм. Гэхдээ үүний тулд хамтран ажиллах хэрэгтэй. Маргааш өглөө 09.00 цагт дахин залгана аа”

Батзориг тэр хүнээс зарим нэг зүйлийг тодруулахыг хичээж байгаа сонсогдоно. Гэвч нөгөө этгээд утсаа тасалчихсан нь тодорхой.

“Хэдэн цагт залгасан?”

Батзориг тэмдэглэлээ эргэн харснаа “22.00 цаг дөнгөж өнгөрч байхад. Тодруулбал Арваас долоон минут өнгөрч байхад”

Өөрийг нь ажил дээрээ байхгүй байгааг тэр нөхөр мэдэж байсан уу, Доржпаламтай хамт гараад явахыг нь харсан болов уу хэмээн Нэргүй бодлоо. Магадгүй түүний буцаж ирэхийг ч бас харсан байх. Тэр Батзоригт хандан “Надтай хамт ирсэн хүнийг аваад ир. Доржпаламтай миний өрөөнд юм уу, амралтын өрөөнд байгаа байх” гэлээ.

Батзориг яаран гарлаа. Нэргүй хуурцаг тоглуулагчийг ширтэн сууна. Тэгээд дахин сонслоо. “Зарим нэг зүйл чамд сонин байж магад. Надад байгаа зүйлийг аюулгүйхэн шиг буцаагаад өгч болох л юм. Гэхдээ үүний тулд хамтран ажиллах хэрэгтэй. Маргааш өглөө 09.00 цагт дахин залгана аа”

Нэг нэгэн чулуу хөөлгөн, даажигнаж байж ч болох юм. Тийм ч юм шиг санагдаад явчихлаа. Дрюгийн талаар хэвлэлээр мэдээлсэн байж таарна. Тиймээс иймэрхүү “нөхөрсөг” дуудлага ойрын өдрүүдэд цөөнгүйг хүлээж авах бэлтгэлтэй байх хэрэгтэй. Гэвч Нэргүй үүнийг тоохгүй өнгөрч болохгүй гэж бодлоо. Ярьсан этгээдийн дууны өнгө түүнийг тавгүйтүүлж орхив.

Хаалга онгойн Батзориг Доржпалам, Чулуун хоёрыг дагуулаад ороод ирлээ. Нэргүй Чулууныг суухыг хүслээ. Бусад нь өөрсдөө энэ бүхэнд оролцож болох эсэхэд эргэлзэн зогсосноо орж ирээд хаалга хаав.

“Үүнийг сонс доо. Энэ хүний дууг таньж байна уу?” хэмээн Нэргүй асуув. Чулууныг хүчлэхийг хүсээгүй ч түүний асуулт тов тодорхой.

Бичлэгийг дахин тавьлаа. “Зарим нэг зүйл чамд сонин байж магад. Надад байгаа зүйлийг аюулгүйхэн шиг буцаагаад өгч болох л юм. Гэхдээ үүний тулд хамтран ажиллах хэрэгтэй. Маргааш өглөө 09.00 цагт дахин залгана аа”

Чулуун тоглуулагч руу гайхан харснаа “Та үүнийг Базар гэж бодож байна уу?”

Нэргүй толгой дохисноо Чулууныг нухацтай ширтэв. Энэ залууд итгэж болох үгүйд, ахынхаа тухай үнэн мэдээлэл өгөх эсэхэд Нэргүй эргэлзсэн хэвээр.

“Дахиад нэг сонсоё”

Бичлэгийг дахин нэг удаа сонслоо. Одоо энэ яриаг цээжээр давтсан ч чадна. Гэхдээ л ямар ч шинэ зүйл хэлэхгүй байлаа.

Нэргүй дахин нэг удаа сонсгов. Дууныхаа өнгийг өөрчилсөн нь илт. Хоолойгоо албаар шахсан нь мэдрэгдэнэ. Гэхдээ л худлаагаасаа жүжиглэсэн шинжгүй.

“Сайн мэдэгдэхгүй байна. Түүний дуутай адилгүй сонсогдож байна л даа. Магадгүй түүнийг мөн гэдэгт итгэхийг хүсэхгүй байгаагаас болж байж ч мэднэ”

“Тэгэхээр бидний хийж чадах зүйл гэвэл өглөө дахин утасдахыг нь л хүлээцгээе. Залгах нь уу гэдгийг нь харъя” гээд Нэргүй Доржпалам, Батзориг хоёр руу харан “Тэгтлээ их ач холбогдол өгөөд хэрэггүй. Худлаа чулуу хөөлгөж байж ч мэдэх юм” гэлээ. Тэгээд Чулуунд хандан “Хэрвээ ах чинь хотод байгаа л бол заавал олох хэрэгтэй. Хаана очсон байж болохыг мэдэж байна уу?” хэмээн асуув.

“Цөөн хэдэн хүн бий. Их сургуулийн найзууд”

“Тэдэнтэй утсаар холбогдож болох уу?”

“Заримынх нь утасны дугаар надад бий. Тэд голдуу төрийн албанд ажилладаг л даа”

Нэргүй цагаа харлаа. “Их орой болжээ. Гэхдээ цаг алдаж болохгүй. Утсаар ярьж эхэлбэл яасан юм? Цагдаа нар ярьснаас чи ярьвал арай дээр байх”

“Өдийд ярихад таатай хариулт авах нь юу л бол”

“Өглөө болтол хүлээх боломжгүй ээ. Бид чамд тусална. Ах чинь сураггүй болсон, санаа зовж байна гэж тэдэнд хэлбэл...”

“Алга болчихоод л байна л даа. Тэгээгүй бол би энд юу гэж ирэхэв”