орнуудын маргааны сэдэв болжээ-

Дэлхийн хүн ам өнгөрсөн онд 6,8 тэрбумд хүрчээ. Хүн төрөлхтөн 2050 он гэхэд 9,2 тэрбум болно гэдэг урьдчилсан тооцоо бий. Улс орнууд ийнхүү хурцацтай өсч буй хүн амаа тэжээллэг, шимт чанараа алдаагүй, эрүүл ахуй, ариун цэврийн шаардлага хангасан цэвэр хүнсээр хэрхэн, яаж хангах вэ гэдэг бэрхшээлтэй тулгарч байна. АНУ, Аргентин, Канад, Хятад зэрэг улс генетикийн өөрчлөлттэй хүнс (GMF-genetically modified foods) үйлдвэрлэх замаар хүн амынхаа хүнсний хангамж, хүрэлцээг нэмэгдүүлэхийг зорьж байгаа нь хэдийнэ нууц биш болжээ.

Генетикийн өөрчлөлттэй хүнсний бүтээгдэхүүний 99 хувийг эдгээр улсад үйлдвэрлэдэг. Харин үлдсэн ганцхан хувь нь ямар ч химийн орц, найрлагагүй цэвэр бүтээгдэхүүн гээд та төсөөл дөө. Энэхүү судалгааг АНУ-ын Хүнс, ХАА-н байгууллага (FAO)-аас хийсэн юм. Газар тариалангийн салбарт генетикийн өөрчлөлттэй хүнсний үйлдвэрлэл түлхүү явагдаж байна. Ялангуяа, шар буурцаг, төмс, улаан лооль, эрдэнэ шиш зэрэг хүнсний ногоо генийн өөрчлөлтөд хамгийн ихээр өртжээ. Анх 1992 онд АНУ-д Калифорнийн "Калжина" компани "Flavr Savr" хэмээх улаан лоолийг генетикийн өөрчлөлтийн тусламжтайгаар гарган авсан байна.

Ердийн улаан лоольтой харьцуулахад том, болц сайтай учраас "Flavr Savr''-ын борлуулалт хэсэг хугацаанд маш сайн байжээ. Удалгүй түүнийг хэрэглэгчид "Амт муутай" хэмээн голж эхлэв. Энэ нь худалдан авалт эрс буурахад нөлөөлжээ. Үйлдвэрлэгчид алдагдалд орохгүйн тулд лоолийг даршлан лаазлах, кетчуп хийх замаар дүрсийг нь хувирган борлуулах арга олдоо. Ийнхүү генетик организм агуулсан хүнсний үйлдвэрлэл 1995 оноос хойш эрчимжиж эхэлсэн юм.

Гэтэл дэлхийн хамгийн ядуу хоёр тэрбум хүн орлогынхоо 50-70 хувийг хоол хүнсэндээ зарцуулдаг. Өнгөрсөн онд 1,25 ам.доллараас бага орлоготой ядуу иргэдийн тоо 44 саяар нэмэгджээ. Тэд амьд байх эрхээ эдлэхийн тулд ямар хүнсээр бор ходоодоо хуурч, өнөө маргаашаа аргацаасан нь эргэлзээтэй. Одоогоос 11 жилийн өмнө дэлхийн 13 орон генетикийн өөрчлөлттэй хүнс, ургамлыг худалдаанд гаргасны 68 хувийг АНУ, 23 хувийг Аргентин, долоон хувийг Канад, нэг хувийг Хятадад үйлдвэрлэжээ.

Мөн Австрали, Болгар, Герман, Мексик, Румын, Испани, Өмнөд Америкт бага хэмжээгээр үйлдвэрлэдэг байна. Генетикийн өөрчлөлттэй хүнсний үйлдвэрлэлийн 82 хувийг шар буурцаг эзэлдэг. Тэрхүү шар буурцагны 74 хувь нь зэрлэг буюу бидний ярьж заншсанаар хогийн ургамал тэсвэрлэх, 19 хувь нь хортон шавьж эсэргүүцэх чадвартай нэмэлт гентэй юм байна. Европын холбоо, Австрали, Япон, БНСУ зэрэг улсын эрдэмтэд генетикийн өөрчлөлттэй хүнсийг хүний генд, цаашлаад үр удамд сөрөг нөлөөтэй гэж үзэн үйлдвэрлэл, тариалалтыг хязгаарлах, хүнсний бүтээгдэхүүний орцод генетикийн өөрчлөлттэй организм 0,9-өөс дээш хувиар орсон бол "Генетикийн өөрчлөлттэй хүнс" гэсэн тэмдэглэгээ, хаяг заавал тавихыг шаардаж байгаа юм.

Харамсалтай нь зарим улс ямар ч хамаагүй замаар хүнсний хангамжаа нэмэгдүүлэхийн тулд болон бизнесийн ашиг сонирхлоор "Хүний биед сөрөг нөлөөтэй нь нотлогдоогүй" гэсэн тайлбар хийсээр өнөөдрийг хүрчээ. Тэд таныг сонин уншиж буй энэ агшинд ч генетикийн өөрчлөлттэй хүнсний үйлдвэрлэл, тариалалтаа эрхэлсээр л байна. Тиймээс Америкийн ирээдүй судлаачид НҮБ-ын эдийн засагчдын илтгэлд үндэслэн "Манай гаригт эрчим хүчний нөөцөөс биш, харин хоол хүнснээс болж дэлхийн III дайн гарна" гэж үзжээ.

Ган, зуд, үер зэрэг байгалийн давагдашгүй хүчин зүйлээс шалтгаалж хүнс, тэжээлиин хэмжээ ямар байх нь хамаардаг. Харин энэ удаад цаг агаараас биш, хүн төрөлхтөн өсч, зоогийн ширээнд өдөр тутам 219 мянган "хоолны сав" нэмэгдсэнд хамаг учир байгаа юм. Ийнхүү хүн төрөлхтнийг шаналгасан "шүдний өвчин" Монголд ч бас хамаатай. Анх нийслэл Улаанбаатартаа 400 мянган хүн амьдарна хэмээн төлөвлөж бүтээн байгуулалтын их ажлыг эхлүүлж байсан гэдэг. Харин одоо 2,7 сая хүн амын тал хувь нь дөрвөн уулынхаа дунд бөөгнөрчихсөн.

Саяхныг хүртэл талын салхи, наранд ойрхон байсан нүүдэлчин монголчууд сүүлийн жилүүдэд эрүүл, зөв хооллож, гоолиг сайхан биетэй, цэвэр тунгалаг царайтай болох тухай их ярьдаг болжээ. Ингэхдээ шар буурцаг, шар буурцагны мах, сүү, бяслаг (дүпү) хэрэглэж, цагаан, ногоон буюу ургамал хоолтон болох моод дэлгэрсэн. Зарим нэг нь бүр юу ч иддэггүй агаар хоолтон болохоор туйлширч яваа. Түрүүчээсээ уургийн дутагдалд орж эмч, эмнэлгийг шүтсэний буянаар хүн төрхөндөө буцаж ирсэн нь ч бий. Махнаас бусдыг импортоор хангадаг манай улсын иргэдэд энэхүү генетикийн өөрчлөлттэй шар буурцаг, төмс, улаан лооль, эрдэнэ шишийн талаарх мэдлэг, мэдээлэл хангалтгүй байна уу даа гэсэн хар эрхгүй төрж байна.

Хөгжил рүү чадан ядан тэмүүлж байгаа манай улс хөгжилтэй орнуудын генетикийн өөрчлөлттэй хүнсний бүтээгдэхүүнээ "шахаж" борлуулах сүүлчийн цэг болж байгаа юм биш биз. Хүн төрөлхтөн хэдийнэ зай барин жийрхэж эхэлсэн генетикийн өөрчлөлттэй шар буурцгийн хэрэглээг Монголд янз бүрийн шашны номлолын хамтаар нутагшуулж, бүр иймэрхүү төрлийн сургалт, зоогийн газруудыг санхүүжүүлдэг гадаадын бизнес эрхлэгч байдаг гэсэн яриа иргэдийн дунд бий. Эрүүл мэнд, гоо сайхандаа анхаарал тавьж химийн орц, найрлагагүй цэвэр цагаан хоол хэрэглэхийг эсэргүүцсэн юм биш. Сүжиг сүсгээр дээдлэн хүртсэн идээ зоог нь меламинтай сүү шиг асуудал битгий үүсгээсэй билээ.

Эцэст нь "Генийн өөрчлөлттэй шар буурцаг байжээ" гэдэг үгийг сонсохыг ямар ч хэрэглэгч хүсэхгүй. Тиймээс төр төмөр нударгаа үзүүлж, иймэрхүү төрлийн бүтээгдэхүүнд анхаарал хандуулж, хяналт тавих цаг болжээ. Бид одоо ч, ирээдүйд үр хүүхдүүд маань ч алт, нүүрс, зэс, уран зооглохгүй. Тиймээс уул уурхай тойрсон их асуудлынхаа хажуугаар хүнсний аюулгүй байдлыг эргээд нэг хараасай, Танд ч, надад ч, ер нь хүн болгонд хамаатай энэхүү асуудал дөнгөж хаалганы цаана тосоод зогсч байна.

Г.Ганчимэг

Дэлхийн III дайн хоол хүнснээс үүдэж болзошгүй
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (3)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Зочин
FAO хэзээнээс АНУ-ын Хүнс, ХАА-н байгуул******** болчихсон юм бэ?

2014-06-25 | 11:40:17 | 202.131.230.100 |

Зочин
Генетикийн өөрчлөлттэй хүнсний бүтээгдэхүүний 99 хувийг эдгээр улсад үйлдвэрлэдэг. Харин үлдсэн ганцхан хувь нь ямар ч химийн орц, найр********гүй цэвэр бүтээгдэхүүн гээд та төсөөл дөө. Бичсэн зүйлээ ун********д үз дээ сэтгүүлч гуай Энэ орнууд генийн өөрчлөлттэй бүтээгдэхүүний 99%-ийг үйлдвэрлэдэг байлаа гээд энэ улсуудад үйлдвэрлэгддэг бүх бүтээгдэхүүний 99% нь генийн өөрчлөлттэй гэсэн үг биш шүү дээ. Г********зуу хүний өдрийн тэмдэглэл юм уу х********аа юм.

2014-06-25 | 11:39:23 | 202.131.230.100 |

Зочин
энч харин мэдмээр юум бна ямар юултай юум бэ хүмүүсэ болгоожлоорой

2011-06-24 | 04:48:52 | 78.251.127.106 |