газета» сонинд нийтэлжээ. Уг баримт бичгүүдэд 2012 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн өмнө Орост бий болоод буй нөхцөл байдалд тус улсын улс төр судлаачдын өгсөн үнэлэлт дүгнэлтүүдийг тусгасан байна.

Викиликсийн нотолсноор, тус хуудсанд тавьсан баримт бичгүүд нь Москвад суугаа АНУ-ын Элчин сайдын яамнаас тус улсын Төрийн департаментад илгээсэн нууц мэдээллүүд байжээ. Тэдгээр баримт бичгийг 2010 оны хоёрдугаар сарын 13-нд АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн даргын орлогч Николас Бернс Оросын нөлөө бүхий улс төрийн 4 шинжээчтэй хийсэн уулзалтын материал дээр үндэслэн бэлтгэсэн байна. «Оросын улс төрийн дээд зиндааныхан өс хонзон санадаг учраас « тус сонин шинжээчдийн нэрийг дурдаагүй байна.

Баримт бичгийг бэлтгэгчид ирэх онд болох Оросын Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн талаар бичихдээ, Ерөнхийлөгч Дмитрий Медведевийн байр суурь, Ерөнхий сайд Владимир Путиныхаас хавьгүй сул байна. В.Путин төрийн тэргүүний албан тушаалыг дахин хашихыг хүсэж байгаа бололтой гэж үзэж байгаагаа илэрхийлжээ.

«Медведев Ерөнхийлөгчөөр ажилласан эхний жилдээ 1000-аас илүүгүй тооны өөрийн хүмүүсийг Засгийн газрын байгууллагуудад оруулсан байна. Путины талын арми түүний дотор аюулгүй байдлын албаны бүтцүүдэд ажиллагсадтай нийлээд лав 7000 хүн байна» гэж Оросын шинжээчдийн нэгний хэлснийг дипломатчид иш татжээ.
Тэр шинжээчийн үзэж байгаагаар, «Путин 2012 онд Ерөнхийлөгчийн албан тушаалд буцан орж, энэ тушаалыг 2024 он хүртэл хаших бодолтой байгаа гэдэг нь нотлох шаардлагагүй үнэн» гэнэ. «Ерөнхийлөгчийн тушаалд даруй буцаж орохын тулд Медведевийг Ерөнхийлөгч байх үед нь мэдэгдэхүйц чухал өөрчлөлт хийлгэхгүй байх нь Путины гол зорилго юм» гэж өөр нэгэн шинжээч тэмдэглэсэн байна.

Ингэхдээ баримт бичгүүдэд тэмдэглэснээр, улс төрийн дээд бүлгүүдийн доторх Медведевийн талынхан /тэдний тоонд Ерөнхийлөгчийн тамгын газрын нэгдүгээр орлогч дарга Владислав Сурков, Үр ашигтай бодлогын сангийн ерөнхийлөгч Глеб Павловский нарыг нэрлэжээ/ Ерөнхийлөгчийг сурталчлах кампанит ажлыг Орос улсыг шинэчлэх үзэл санаанд тулгуурлан явуулж байна.

Николас Бернстэй ярилцсан шинжээчид уг кампанит ажлын үр ашгийг дүгнэхдээ санал зөрөлджээ. Тэдний нэг нь шинэчлэл хийнэ гэдэг нь нийгэмд төдийлөн ойлгомжтой бус «цэвэр хоосон гоё үг юм» гээд Медведевийн улс төрийн ялалтад 2010, 2011 онд хийх боловсон хүчний халаа сэлгээ улс төрийн аливаа санаачилгаас нь чухал байх болно гэж тэмдэглэсэн байна. Гэхдээ бас нэгэн мэргэжилтний үзэж байгаагаар, шинэтгэлийн илүү «түрэмгий» бодлого явуулж улс төрийн тогтолцоонд гүнзгий шинэчлэл хийхийг Медведевийн талынхан түүнд шаргуу зөвлөсөөр байгаа ажээ.
Улс төр судлаачдын дүгнэж байгаагаар, Оросын эрх баригч дээдэс өөрсдийнхөө байр суурь тогтворгүйг мэдэрч Украин маягаар улбар шар хувьсгал гарахаас болгоомжилсондоо шинэчлэл хийж, авлигатай тэмцэх нь зайлшгүй чухал болохыг ойлгож байна. Үүний сацуу «бялуунаас хувь хүртэж, байгалийн нөөцийн экспортоос ногдол ашиг авч байх бололцоо олгохуйц статустай байхыг эдийн засгийг хянагч дээд зиндааныхан хүсч байна» гэж дээрх баримт бичигт өгүүлжээ. «Шинэчлэл хийснээр тэдний хүртэх бялууг үлэмж томсголоо ч гэсэн үүнд нь ямар нэгэн аюул учрахаар байвал тийм өөрчлөлт тэдэнд ашиггүй» гэж улс төрч судлаачтай хийсэн ярианд үндэслэсэн баримт бичгүүдэд дурдсан байна.

Дээд зиндааныхны дэмжлэг

Оросын улс төрийн тоймч Дмитрий Орешкины үзэж байгаагаар, үнэхээр Путин болон Медведевийн аль нь Ерөнхийлөгчид нэр дэвших тухай ярихдаа юуны өмнө тэдний ард байгаа бүлгүүдийг тооцон үзвэл зохих ажээ. Эдгээр бүлэг нь «бүс нутаг, хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийн болон хүчний байгууллагуудынхан юм». Медведевийг эдгээр бүлгийн олонх нь дэмжиж байгаа нь улам бүр ойлгомжтой болж байна. Энэ нь Ерөнхийлөгч хүмүүстэй уулзаж байгаа байдлаар, телевизийн сувгуудаар олонтоо гарах болсноор, түүний хийж байгаа мэдэгдлүүдээр илэрч байна гэж Орешкин хэлжээ. Улс оронд улс төр, эдийн засгийн шинэчлэл хэрэгтэй байгааг дээр дурдсан бүлгүүд ойлгож байгаа, эдгээр шинэчлэлийг Путин, Медведев хоёрын аль аль нь хийж чадна гэж тэрбээр тэмдэглэжээ.
Өөр нэгэн шинжээч Кремл.орг интернэт хуудсын ахлах редактор Павел Данилины үзэж байгаагаар, дээд зиндааныхны дэмжлэг маргаангүй чухал бөгөөд Ерөнхийлөгчид нэр дэвшигчийг тодруулан сонгоход тэдний саналыг харгалзан үздэг хэдий ч Медведев, Путин хоёрын тухайд бол «асуудлыг хоорондоо харилцан зохицож шийдэх» ажээ.

Д.Жаргал