УИХ-ын гишүүн Д.Дондогийн бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх тухай албан бичгийг Улсын Ерөнхий прокуророос ирүүлээд байгаа. Д.Дондог гишүүнийг залилангийн хэргээр шалгах шаардлага гарсан гэж яригдаж байгаа. Гишүүний туслахаар ажиллаж байсан Д.Сайнбаярын өмгөөлөгч, Монголын Өмгөөлөгчдийн холбооны гишүүн Д.Пүрэвбаатартай ярилцлаа. Тэрбээр болж буй үйл явдлын талаар дэлгэрэнгүй тайлбар хүргэсэн юм.

-Д.Дондог гишүүн, түүний туслах Д.Сайнбаяр нарыг хуулийн байгууллагаас ямар үндэслэлээр шалгаж байгаа юм бэ?

-Мөрдөн байцаалт явагдаж байгаа учир дэлгэрэнгүй ярих боломжгүй ч тодорхой хэдэн асуудлыг ярья. Энэ хэрэг 2006 оноос эхлэлтэй. "Меритон" ХХК барилга барихаар хотын төвд газар хайж л дээ. Тэгээд газар олж өгөөч ээ гэж "Сум бар" ХХК-ийн захирал А.Батбилэг, орлогч С.Батцэнгэл нарт хандсан байна. Тэр хоёр газар олж өгнө хэмээн "Меритон" ХХК-иас урьдчилгаа маягаар 900 мянган ам.доллар авсан байдаг юм. Хүний мөнгийг авсан ч газраа олж өгч шийдвэрлэж чадаагүй хэцүүхэн байх үедээ УИХ-ын гишүүний туслах Д.Сайнбаяртай ярилцаж А зэрэглэлийн бүсэд газар олж өгөх арга чарга байна уу гэж асууж л дээ. Д.Сайнбаяр энэ тухай гишүүн Д.Дондогт хэлэхэд "Надад мөнгө яаралтай шаардлагатай байна. Наад газрын асуудлыг чинь жич шийдэж өгч болно. Би ганцхан сонгуулиар ялж гарах хэрэгтэй байна" гэжээ. Ингээд "Меритон" ХХК "Сум бар" ХХК-ийн нөхдүүдээр дамжуулан Д.Дондог гишүүн, түүний туслахтай холбогдсон тул үнэн эсэхийг тодруулахаар УИХ-ын гишүүн Д.Дондог руу утсаар шууд ярьсан байдаг юм.

-Д.Дондог гишүүний яриагаар бол туслах байсан Д.Сайнбаяр нь түүнийг нэрийг зээлдэж хүнээс мөнгө төгрөг авсан байж болзошгүй гээд байгаа. Дам дамаа яригдсан асуудал болохоор үнэн чанартаа нотлох тодорхой баримт байдаг юм уу?

-"Меритон" ХХК-ийнхан Д.Дондог гишүүнтэй утсаар ярихдаа гар утсаа чанга яригч дээр тавьж байгаад бичлэг хийж хадгалж авч үлдсэн юм билээ. Утсаар тэдний ярилцсан яриагаар бол сонгуулийн ажилд оролцоход надад мөнгө хэрэгтэй байна. Газрын асуудлыг чинь сонгогдсоныхоо дараа шийдвэрлэхэд дөхөмтэй болно. Хотын захиргаатай ярья гэх зэргээр өөр хоорондоо тохироо хийсэн. "Меритон" ХХК-ийнхан үүнд итгэсний дараагаар "Сум бар" ХХК-ийн захирал А.Батбилэг, Д.Сайнбаяр нарын гурван талын гэрээ байгуулж гарын үсэг зурж сая гаруй ам.доллар өгчээ. Энэ мөнгөнөөс 300 мянган ам.доллар мөн 400 сая төгрөгийг Д.Сайнбаяр авч УИХ-ын гишүүн Д.Дондогийн сонгуулийн ажилд зориулсан байдаг. Үлдсэн 200 гаруй мянган ам.долларыг А.Батбилэг авч өөрийн компанийн үйл ажиллагаанд зарцуулсан гэнэ лээ.

-Одоо болохоор Д.Дондог гишүүн сонгуульд зарцуулахаар 150 сая төгрөг зээлсэн гэж хэлдэг. Энэ ямар учиртай юм бэ?

-Д.Дондог гишүүний зээл авсан гэх баримт, гэрээ нь огт байдаггүй. УИХ-ын сонгуульд оролцохдоо Төв аймгийн 27 сумаар тойрч нэр дэвшигчийн үйл ажиллагаа явуулах шатахууны зардал, автомашин, ухуулагч, туслахуудын цалин, 27 суманд тус бүр компьютер, хувилагч машин, тав таван гэр зэрэг бүх зардал нь нийлээд ойролцоогоор 560-600 сая төгрөг болсон. Ер нь Төв аймгаас сонгогдсон дөрвөн нэр дэвшигчийн дээд тал нь хоёр тэрбум, доод тал нь 600 орчим сая төгрөг сонгуулийн ажилд зарцуулсан гэгддэг. Тэгээд Д.Дондог гишүүн сонгуульд ялсан хэрнээ хэлсэн амандаа хүрээгүй буюу газар олж өгөөгүй юм байна л даа. Тэгэхээр нь "Меритон", "Сум бар" ХХК хамтдаа албан бичиг бичиж байсныг Д.Дондог гишүүн Засгийн газрын зүүн хойд хаалгаар өөрөө гарч ирээд авсан байдаг. Газрын асуудал шийдэгдэхгүй удаад байнгуут "Меритон" ХХК "Сум бар" ХХК-ийг цагдаагийн байгууллагад өгч шалгуулж эхэлсэн. Энэ хэрэг ингэж л эхэлсэн. "Сум бар" ХХК авсан нөгөө мөнгөөрөө орон сууц барьж байсан гэсэн. Хүний мөнгө авчихаад өгч чадахаа байсан А.Батбилэг нь Д.Сайнбаярыг энэ хэрэгт буруутай гэж хэлээд хэрэгт нэмж татаж оролцуулсан. Тэгэхдээ өөрийнхөө таньдаг өмгөөлөгч, хуулийн ажилтнуудаар дамжуулан Д.Сайнбаярыг "Ганц худаг"-т зургаан сарын турш дарамтлуулж "Нийт хоёр сая 400 мянган ам.долларыг авсан гэж хүлээ" гэж тулгаж шаардсан. Д.Сайнбаяр зургаан сар хоригдохдоо бие нь ч дийлэхээ байж хамаг үнэнээ тоочсон. Миний үйлчлүүлэгч болох Д.Сайнбаярын хувьд нийт авсан мөнгө нь 300 мянган ам.доллар болон 400 сая төгрөг юм. Үүнээс 54 мянган ам.долларыг А.Батбилэг бас авсан гэсэн. Д.Сайнбаяр авсан мөнгөө Д.Дондог гишүүний сонгуулийн ажилд зарцуулсан байдаг. Туслах нь байсан учир мөнгө санхүүжилтийг олох ажлыг зохион байгуулсан гэдгээ үнэнээ хэлж байгаа.

-Энэ хэргийг яагаад Улсын прокурорын дэргэдэх Мөрдөн байцаах албанаас шалгаж байгаа юм бэ. Иргэд хоорондын маргаан биз дээ?

-Д.Сайнбаярт дарамт шахалт үзүүлсэн прокурор, өмгөөлөгч нарын төрийн тусгай албан хаагчид давхар шалгуулах шаардлага үүссэн. Хуулийн ажилтнууд шахалт үзүүлэхийн тулд мөнгө төгрөг авсан асуудал ч үүсч болзошгүй байгаа гэсэн. Онц ноцтой энэ хэргийн мөрдөн байцаалтын ажиллагаа одоо маш сайн, шударга явагдаж байгаа гэдгийг зориуд хэлмээр байна. Тус газрын ахлах дэслэгч Ц.Болд ажилдаа нягт нямбай ханддаг мөрдөн байцаагч байна лээ. Мөрдөн байцаагч нар маршрут тогтоож сумуудаар явж сонгуулийн сурталчилгаанд хичнээн төгрөг зарцуулагдсаныг тоон баримжаагаар судлан тогтоож байгаа. Тэгээд Д.Дондог гишүүнээс тодруулга авах зайлшгүй шаардлагатай гэж үзсэн. Байцаалт, мэдүүлэг авахын тулд хуульд заасны дагуу гишүүний бүрэн эрхийг нь түр түдгэлзүүлэх шаардлага тавьсан. УИХ-ын гишүүн нь онцгой бүрэн эрх эдэлдэг тул гишүүнээс мэдүүлэг авъя гэвэл зайлшгүй бүрэн эрхийг нь түдгэлзүүлэх шаардлага гарсан. Одоо хуулийн байгууллагаас Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд оролцуулж гэрчийн мэдүүлэг авах гэсэн юм. Эрхийг нь түр түдгэлзүүлж өгнө үү гэсэн хүсэлт УИХ-д гаргахад "Үгүй ээ" гэчихээд байна. Тиймээс олон тэрбум төгрөгийн хохиролтой энэ хэрэг гацчихаад байна. Ер нь Д.Дондог гишүүнийг энэ мөнгийг хувьдаа ашиглачихлаа гэж хэлсэн хэн ч байхгүй. Харин яах аргагүй сонгуульд мөнгө зарцуулсан нь үнэн. Энэ тайлангаа үнэн зөв гаргаад өгчихөж болох хэрэг биш үү.

-"Сум бар" ХХК-ийн захирал А.Батбилэг нарын энэ хэргийн сэжүүрийг манай сонины Эрэн сурвалжлах, тоймчдын албаныхан олон нийтэд анх сөхөн тавьж байсан. Одоо энэ хэрэгт нийт хичнээн хүн, хуулийн ямар үндэслэлээр шалгагдаж байгаа вэ?

-Залилангийн гэмт хэрэг буюу Эрүүгийн хуулийн 148.4 дүгээр зүйл ангиар шалгагдаж байгаа. "Сум бар" ХХК яах аргагүй "Меритон" ХХК-ийг залилсан гэх үндэслэл гараад ирж байгаа юм. Уг компанийн хувьд ганцхан энэ хэрэг төдийгүй орон сууц барина хэмээн иргэдээс мөнгө татсан асуудал бас байгаа гэсэн. Мөн УИХ-ын гишүүн Д.Дондогт зуучилж мөнгө авч өгсөн Д.Сайнбаяр 148.4-өөр шалгагдаж байгаа.

-Д.Дондог гишүүнийг ямар үндэслэлээр шалгаж байгаа юм?

-Мөн адил 148.4 дүгээр зүйл анги буюу залилангийн хэргээр шалгаж байгаа. Хэрэв Д.Дондог гишүүн шударга хандаж байгаа юм бол халдашгүй бүрэн эрхээ түр түдгэлзүүлж албан ёсоор мэдүүлгээ өгчих хэрэгтэй. Хэрэг шалгах бодит боломжийг хангуулахыг цагдаагаас албан ёсоор тавиад байхад хэргийг улам уяад байх юм. Үнэн бодит байдлаа шалгуулахын оронд Д.Дондог гишүүн сонин хэвлэлээр өөрийгөө буруугүй гэх мэтээр ярьж гогцоогоо улам чангаруулж орооцолдуулж байна. Миний үйлчлүүлэгч болох Д.Сайнбаярыг гүтгэж байгаа нь харамсалтай. Хүн гүтгэж хөгийн зан гаргаж байхынхаа оронд нэг нутгийн, цагтаа багш нь байсны хувьд нүүр нүүрээ хараад тооцоогоо нийлээд ярилцчих хэрэгтэй. Тэгтэл худлаа улстөржүүлээд байгаа нь буруу л даа. Цаашид Д.Дондог гишүүн миний үйлчлүүлэгчийн нэр хүндэд халдаж буруу ташаа мэдээлэл ярьж асуудлыг улам дэврээгээд байх юм бол нэр хүнд гутаасан гэдэг үндэслэлээр Д.Дондог гишүүнийг давхар шалгуулах хэрэгтэй болно.

-Энэ хэрэг залилангийн гэмт хэргээс илүүтэй авлигын хэрэгт хамаарахгүй гэж үү. Ер нь "Меритон" ХХК анхнаасаа хуулийн дагуу газраа авчихаж болоогүй хэрэг үү?

-Бусдаас мөнгө авсан албан тушаалтны хувьд авлигын хэрэгт хамаарч болохоор л доо. Манай нийгэмд хамгийн ашигтай бизнес газар, барилгын бизнес байсан нь үнэн шүү дээ. Өрсөлдөөний журмаар газар олж авч чадаж байгаа нь нууцгүй. Шударгаар явж газраа авч чадахгүй учир арга буюу ар өврийн хаалга хэрэглэж байсан байх. Эцэстээ үүний золиосонд олон хүн хутгалдлаа. Хэн нь ямар буруутай вэ, хандив тусламж байсан уу, үгүй юу гээд бүгдийг нь хуулийн байгууллагаас шалгаж тогтооно. Одоо шалгаад тогтоочихъё гэхээр Д.Дондог гишүүн ордноос би гарахгүй ээ гээд суугаад байж болохгүй л дээ.

-Таны үйлчлүүлэгч Д.Сайнбаяр барилгын компани, гишүүн хоёрынхоо дунд зуучилж өгөхдөө дундаас нь мөнгө аваагүй гэх нь дэндүү үнэмшилгүй хэрэг. Үнэндээ Д.Сайнбаяр өөрөө хичнээн төгрөг авсан байдаг юм бэ?

-Үйл ажиллагаа зохион байгуулах явцад өөртөө хэрэглэх зайлшгүй зардал гардаг. Тэр зардлуудаа гаргуулсан зүйл байх нь бий. Бүгдийг нь баримтаар гаргаад өгсөөр байтал Д.Дондог гишүүн 150 сая төгрөг зээлсэн гэж яриад байгаа. Зээлийн баримт нь долдугаар сарын 1-ний өдрийн үймээний үеэр шатсан гэж ярьдаг. Намын байранд гишүүний өрөө байдаггүй учир тэр дотор баримт хадгална гэж байхгүй ээ. Ер нь сонгуульд зарцуулсан зарцуулалтаа хуулийнханд гаргаад өгчихвөл бүх зүйл тодорхой болно. Шүүхээр гэм буруутай нь тогтоогдоогүй цагт хэн ч буруутай биш шүү дээ. Хамгийн гол нь хуулийн шаардлагын дагуу шалгуулчих ёстой.

Б.ДОЛЗОДМАА

udriin sonin

Д.Пүрэвбаатар: Д.Дондог гишүүн худлаа улстөржүүлээд байхынхаа оронд шалгуулчих хэрэгтэй
Tweet
Bolod.mn