Төсвийн мөнгөөр бөхчүүдийг тэтгэх албатай юу?

2011-08-15

Манай улс бөхийн орон болчихжээ. Юун мал аж ахуй, уул уурхай. Бөхөө үзэж, бөхөөрөө талцаж, бөхөө мялаахын

төлөө ажиллаж амьдарч, татвар төлж, төрийн байгууллагын дарга нар нь цол нэмсэн бөхчүүдээ шагнах байрны том, байны бяраар илүүрхэж өрсөлдсөөр.
Улсын баяр наадмаар шөвгийн дөрөвт үлдсэн ч юм уу цол нэмсэн бөхийг хэрхэн баярлуулснаар нь яамдын сайдын, байгууллагын даргын ажил дүгнэгдээд ч байгаа юм уу гэмээр. Компани ч юм уу, нутгийн зөвлөлийг бүр больё, байлах нэрээр бэл бэлчингээрээ зиндаархаж нийтэд сайн нэр олохыг хичээдэг тухай, бай харамжид зарцуулдаг хөрөнгө нь ямар замаар, яах зорилгоор орж гардаг тухайг ч орхиё. Харин төсөвт байгууллагууд чухам ямар эх үүсвэрээр бөхчүүдийг дөрөв, таван өрөө байраар шагнаад байгааг татвар төлөгчийн хувьд анхаарахаас, асууж сурахаас өөр арга алга.
Уг нь бид өвдсөн үедээ эмнэлгийн үйлчилгээ авах гэж, халдашгүй байдлаа хамгаалуулах гэж, үр хүүхдээ сургах гэж, өвгөд хөгшидөө халамжлуулах гэж татвар төлдөг. Гэтэл сүүлийн үед түрүү бөхийг байлах гэж цалин хөлс, орлогынхоо баймгай хувийг барьж өргөөд байх шиг. Чухамдаа яамны мөнгө гэдэг чинь улсын мөнгө, улсын мөнгө бол татварын мөнгө, татварын орлого та бидний шимтгэлээс бүрддэг болохоор л ингэж гоншгоноод байгаа юм. Түүнээс биш монголчууд бөхдөө хэчнээн хайртайг, түүнд ямар уламжлал заншил агуулагддагийг, түрүү байр эзлэхийн тулд хэчнээн их хөрөнгө хөдөлмөр, хөлс хүч урсдагийг мэдэхгүйдээ биш.
Эсвэл үнэхээр татварын санд гар хүрэлгүйгээр бусад орлогоор шагнаад байгаа бол түүнийгээ тайлагнаж, үгүйдээ л аудит хийлгэж дүнг нь зарлаад санааг минь амраагаад өгмөөрсөн, арслан Б.Ганбатад дөрвөн өрөө байрны түлхүүр гардуулсан Батлан хамгаалахын сайд Л.Болд, аварга С.Мөнхбатыг дөрөв, арслан Г.Эрхэмбаярыг гурав, өөр бас гарьд цол хүртсэн Ж.Бат-Эрдэнэ, начин цол хүртсэн Ш.Жаргалсайхан нарыг хоёр өрөө байраар шагнасан өгөөмөр сайд Ц.Нямдоржоос эхлээд. Мэдээж тэд халааснаасаа гаргаагүй нь лавтай. Хандив тусламж байдаг бол хаанахын хэн гэдгийг нь зарлаач.
Гадарлана л даа, Хил, хамгаалах ерөнхий газрын дэргэд “Хилчин” спорт хороо, ШШГЕГ-ын дэргэд “Сүлд” спорт хороо, ЦЕГ-ын дэргэд “Хүч” спорт хороо, ТЕГ-ын дэргэд “Эрч” спорт хороо гэх мэтээр харьяалагддаг болохоор тамирчдын бэлтгэл сургуулилтыг хангах, цалинжуулах, спортод амжилт гаргахыг нь дэмжих үүргийг салбарын яам хүлээдэг гэдгийг. Гэхдээ хэдэн саяар тоологдох олон өрөө байрны мөнгө яг хаанаас гардаг болоод олон хүнд зэрэг зэрэг олгоод байгааг л ойлгохгүй юм. Шагналын төсөв гэж байдаг юм уу, эсвэл баяр наадмын зардлаас уу. Үнэхээр тэгж төсөвлөдөг бол Монгол Улсын нийт төсвийн хэчнээн хувь нь иймэрхүү зүйлд зарцуулагддаг бол. Утаа арилгахад төсөвлөдөг зургаан тэрбумаас хол давна даа. Ер нь энэ зун төсөвт байгууллагуудаас бөхчүүдэд олгосон шагнал урамшууллын дүнг нэгтгээд үзвэл багаар бодоход хүүхдийн цэцэрлэг, багцлаад үзвэл томоохон үйлдвэр байгуулчих хэмжээний хөрөнгө гарах болов уу.
Ер нь төрийн байгууллага дэргэдээ спорт хороотой байж түүгээрээ “имиж” хийх нь хэр зөв юм бол. Спортыг жинхэнэ утгаар нь хөгжүүлье гэвэл мэргэжлийн холбоодын мэдэлд шилжүүлж, арилжааных нь горимоор зохион байгуулдаг баймаар. Уг нь бол бөхөд төр, төрийн байгууллагын оролцоо, хүндэтгэл нэг их шаардлагатай биш. Спортод ч бас үйлчилдэг зах зээлийн хуулиар үзэгчдийг баясгаж, олны сонирхлыг татаж үндэсний хэмжээнд сонирхогч, хичээллэгчдийг татаж, тамирчин, дасгалжуулагч, зохион байгуулагчдаа тэжээх бүрэн боломж бий. Ядаж л олимпийн төрөлд багтдаг спортынхон шиг олон улсын тавцанд улс орны нэрийг гаргах, медаль зулгаах хүнд үүрэг хүлээхгүй.
“Цол дагаж бяр” гэдэг байсан бол одоо цол дагаж мөнгө, байр, машин бас хурандаа, дэд хурандаа гэхчлэн цэрэг цагдаагийн байгууллагад насаараа ажилласан болгонд олдоод байдаггүй хэргэм дагалдаж байгаа. Бөхийн цолыг тухайн спортын дагнасан мэргэжлийн байгууллага болох Монголын бөхийн холбоо биш Ерөнхийлөгч зарлигаар олгодог нь улсын байгууллагуудыг хүртэл “өвчлүүлж”, бөхөөр гангарах, нэр төр хийх хийрхэлд дуудаж байна гэж дүгнэж болохоор байна. Энэ яваа насандаа яаж ийгээд улсын цол авчихвал түүнийгээ дахиж хэзээ ч батлах шаардлагагүй болохоор үндэсний бөх бусад олон улсын хэмжээний спортын төрөлд “шавар хаадаг” гэж тайлбарлах спорт сонирхогч ч байдаг юм билээ.
Гэвч энэ удаа бөхийн дүрэм журам, ёс жудагийн талаар биш шагнал урамшлын эх үүсвэрийн талаар ярьж байгаа учир ингээд зогсоё.
Ямар боловч хоёр хоног барилдаад хурандаа цол авч, дөрвөн өрөө байрны эзэн болсон идэр залууд цагтаа эх орныхоо төлөө цусаа урсгаж, бидний өнөөгийн амьдрах орчин нөхцлийг бүрдүүлэхэд хувь нэмэр оруулсан, одоо нэг өрөө байраа хүлээж цөхөж байгаа хэдэн ахмад дайчин атаархдаггүй юм гэхэд аягүйцэж л байгаа.
Энэ жил олон цол гуншинтай баяр давхацсаныг хэлэх үү, бараг л аймаг бүр тэгш ой тэмдэглэснийг хэлэх үү дөмөгхөн барилдсан нэг нь дөрвөн улиралд сэлгэж амьдрах байр сууцтай, сар бүр солих унаа тэрэгтэй болцгоосон. Чадаж байгаа юманд арга алга гэдэг. Эр бяраараа эд баялаг олж авч байгаа нь сайхан л хэрэг.
Гэхдээ хармын сэтгэлээр биш, төсөвт байгууллагаас, яамдаас тэдэнд олгож байгаа бай шагналд миний татварт төлсөн мөнгө зориулалт бусаар урсаж байгаа юм биш байгаа гэсэн харын сэтгэлээр энэ сэдвийг хөндөж байна.

Э.Адъяа

Монцамэ

Төсвийн мөнгөөр бөхчүүдийг тэтгэх албатай юу?
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (1)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Зочин
маш зөв зүйл хөндсөн байна. Ялангуяа үндэсний бөхөөр барилдахаас өөр гавьяагүй Төрийн өмчит байгуул********ас ц********ин авдаг мөртлөө ажил хийхгүй битгий хэл очдог ч үгүй бөхчүүд ч цөөнгүй байдаг юм бишүү. Нутаг усныхаа бөхчүүдийг эвээн тэтгэдэг дарга нар тэнд сууж ард бидний хөрөнгийг нутаг усаар хувааж идэж байна гэсэн. Энэ нь ашиг сонирхолын зөрчил мөнөөс мөн баймаар юм. Олимп дэлхийн дэвжээнд Монголын нэрийг мандуулж байгаа бол бас яахав гэсэн. АТГ-д харагддаггүй хамаар********гүй л юм байлгүй дээ

2016-08-01 | 09:40:30 | 202.131.235.74 |

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео

Архив ангилал

Төсвийн мөнгөөр бөхчүүдийг тэтгэх албатай юу?

Сэтгэгдэл (1)