“Бумаа mодел”
2011-11-04 “Э.Туул, Ш.Туяа, Д.Бум-Очир”
UPTOWN “Туул&Туяа” шинэ булангынхаа анхны дугаарыг та бүхэнд хүргэж байна. Тэд мэргэжлийн сэтгүүлчид биш, гэхдээ тэд нийгэмд хүмүүсийн сонирхдог сэдвүүдээр ямар нэгэн цензур, шаардлага тавилгүйгээр зөвхөн өөрсдийн бодлоор ярилцаж байх болно. Та бүхэн ч гэсэн тэдний ярилцлагыг уншаад өөрийн бодлыг тунгаах биз ээ. Ярилцагч бүсгүйчүүдийн хувьд,Э.Туул Унгар улсад эдийн засгийн магистр хамгаалсан төдийгүй бизнес удирдлагын магистрант хамгаалж байгаа бол Ш.Туяа Америкт уран зохиол судлалын магистр хамгаалсан, одооМУИС-д багшилдаг. Тэд анхныхаа зочноор МУИС-ийн Нийгэм Соёлын Антропологийн Тэнхмийн эрхлэгч, академик Д.Бум-Очирыг урьж, өнөөдрийн нийгэм, боловсролын асуудлаар ярилцлаа.
Туяа: Бумаа 1990-ээд оноос багшилсан гэсэн. Тухайн үед багшлах, одоо багшлах хоёр юугаараа ялгаатай байх юм? Бум-Очир: Миний бодлоор одооны оюутнуудын чадвар нэлээд өндөр болчихсон юм шиг санагддаг. Оюуны чадвар гэхээсээ илүү энгийн техникийн чадвар талаас нь ярьж байна л даа. Тэр үеийн оюутнуудыг бодвол одооны оюутнуудад цаг үеэ дагаад боломж их болчихсон. Гэхдээ хангалттай биш. Энэ бол зөвхөн манай нийгэм, соёлын антропологийн салбарын хэмжээнд биш Монголын оюутнуудад тулгарч байгаа гол асуудал. Харин өнгөрсөн үеийн оюутнуудын идэвхи чармайлт их өндөр байсан юм шиг надад санагдаад байдаг. Магадгүй илүү хүнд амьдрал үзэж туулсан болохоор тэмцэлтэй, хөдөлмөрч байсан юм болов уу. Одоо хүүхдүүд арай л юм хийхээ больчихов уу даа гэж боддог. Туул: Генерац болгон өөрийн шинж тэмдэгтэй гэж үзвэл одооны хүүхдүүд аль генерацийн хүүхдүүд болж таарах вэ? Бум-Очир: Миний бодлоор 1990-ээд оны үед оюутан болж орж ирж байсан хүүхдүүдээс одооны хүүхдүүд илүү амьдрал нь хялбар, бэлэн болчихсон юм болов уу гэж би хардаж байна. Өнөөгийн нийгэмд хүмүүст үнэгүй юм тараадаг уламжлал бий болчихлоо. Мэдээж нийгмийн халамж байлгүй яахав. Гэхдээ хүн болгонд тараагаад цацаад байх нь зөв ч юм уу, буруу ч юм уу. Тодорхой хэмжээгээр бодлоготойгоор өгөхөөс биш түүнийг хавтгайруулбал хүний хөдөлмөрлөх идэвхи зүтгэлийг нь мохоогоод байдаг юм шиг. Тухайн үед бас хүмүүжилтэй, дэгтэй байх гэдэг ойлголт нийгэм даяараа байсан. Одооны оюутнууд барууных, бас манай уламжлалт коммунист дэг хоёрын завсрынх буюу нэлээд либерал, индивидуалист талын хүмүүжил нь давамгайлах болсон. Хэт либерал байх юунд хүргэж байна вэ. Жишээ нь неолиберализмийн онолууд дээр энэ асуудлууд их яригдаж байна. Хүний мөн чанар ямар аймшигтай болоод байна вэ, маш их хувиа хичээсэн, зөвхөн өөрийнхөө юм уу, нэг зүйлийн төлөө зүтгээд ирэхээр нөгөө коммунал буюу олон нийтийн бусдыгаа гэсэн сэтгэлгээ чинь бага багаар алга болох магадлалтай. Гол эх авч байгаа газар малталт хийх юм бол тэр гол ширгэнэ, тэр гол ширгэх юм бол түүнээс хичнээн зуун километрт ундаалж байгаа хүн мал усгүй, хоол ундгүй болно, яваандаа үгээгүй ядуурна. Тэрийг мэдэж байгаа ёс суртахуунтай, жудагтай хүн бол хичнээн мөнгө олохыг хүсч байсан ч ингэж би бусдыг хохироож баяжиж яах юм бэ гэж бодох байх л даа.
Туул: Тэр хувь хүний ёс суртахууны ойлголтууд хүмүүст яагаад бий болохгүй байна?Бум-Очир: Би буруу ярьж байж мэдэх юм. Гэхдээ миний бодлоор бол өнөөгийн нийт хүн төрөлхтөнд давамгайлах хандлагатай байгаа хэт либералтай холбоотой. Би энэ дээр учиргүй их академик онол ярихгүйг хичээе. Либерализмын тухай нэг онол байдаг. Samuel Huntington-ы “Даяаршил хоорондын мөргөлдөөн” номын шүүмжийг Aivon On хэмээх Малайз гаралтай Америкийн иргэн антропологич хүн бичсэн. Энэ хүн бол яг энэ неолиберализмын чиг баримжааг судалж байгаа нэртэй антропологич. Huntington зохиолдоо “Хятадад, Азийн орнуудад либерализм байхгүй” гэсэн дүн шинжилгээнд хүрсэн байдаг. Aivon On хариуд нь “Уучлаарай, та буруу дүгнэсэн байна. Азид ондоо либерализм байдаг” гэж хэлсэн. Samuel Huntington Өрнөдийн хүмүүжил, ёс суртахуун, соёлд байдаг тэр либерализмыг Азиас хайсан, мэдээж тэр нь олдохгүй нь ойлгомжтой. Ялгаа нь юу гэхээр Өрнөдөд байдаг либерализм бол индивидуализм дээр суурилдаг либерализм. Өрнөдөд индивидуал хүнээ, хувь хүнээ нэн тэргүүнд тавьдаг. Өөрөөр хэлбэл төрөхөд нь нэг өрөөнд байлгаад түүнээс хойш тусгайлан бие хүн болгоод хүмүүжүүлчихдэг. Харин Азид жишээ нь Монголыг аваад үзэх юм бол чи төрөхдөө монгол гэрт төрнө, чи энэ гэрт ганцаараа биш, чи заавал бусдынхаа олон нийтийн ашиг сонирхлыг түрүүнд тавьж, өөрийнхөө ашиг сонирхлыг заавал хоёрдугаарт тавина. Энэ бол Азийн либерализм. Үүнийг Аivon On коммунал либерализм гэж хэлсэн.
Туяа: Либерализм гэснээс би Jijek-ийн номыг их унших дуртай. Яагаад дуртай гэхээр онигоо их ярьдаг. Жишээ нь дээр үед жишээ нь эмээ нь өвдчихлөө гэхэд аав нь хүүдээ “эмээ дээрээ оч” гэдэг, хүү нь “за” гээд явдаг байсан байгаа юм. Орчин үед нийгэм хэтэрхий либералчлагдсан байгаа үед аав нь хүүдээ дээрхийг хэллээ гэхэд “очихгүй, яагаад би очих ёстой юм” гэдэг. Тэгэхээр аав нь “чамайг очихгүй бол эмээ чинь үнэхээр гомдоно, өвчин нь даамжирна, тиймээс чи заавал очих ёстой” гэх мэт натуральный байдлаар хүчирхийлэл явагдаж байгаа байхгүй юу, нийгэмд. Энэ онигоо юу харуулж байна гэхээр хүнийг шууд очоод тулгаад байхгүй мөртлөө чимээгүй байдлаар хүчирхийлэлд өртүүлж байгаа юм.
Бум-Очир : Бид хоёр хэт академик юм ярих гээд байдаг... Puko бол хүнийг “хүмүүжүүлэх хүч”-ээр буюу дотор нь оруулж, өөрөөр нь ямар нэгэн зүйлийг зөвшөөрүүлэх хүчний тухай ярьсан байдаг. Жишээ нь би өглөө болгон 07 цагт босоод байвал хичээлтэй учраас гадны нөлөөнд автаад арай гэж босдог. Гэтэл арван жилийн дараа хичээлд явахаа больчихсон мөртлөө би өглөө болгон 07-д босоод хүмүүжчихсэн байдаг... Хүнийг хүмүүжүүлэх хүчний нэг энгийн жишээ гэж хэлж болох байх. Өөрөөр хэлбэл гадны нөлөө мэдэгдэхгүй болно гэсэн үг шүү дээ. Түрүүн ярьж байсан яагаад дэг бий болохгүй байна гэдэг дээр нэг зүйл хэлье. Саяхан надад Монголын ардчиллын өнөөдрийн байдлыг судлах ажилд орчуулагчаар ажиллах боломж гарсан юм. Монгол бол яг энэ ардчилал гэдэг зүйлд шилжиж байгаа орон юм байна л даа. Тэгээд либерализм ороод ирэнгүүт хамгийн түрүүнд өөрийнхөө эрхийн тухай асуудлыг ярьж эхэлдэг. Гэтэл эрхийн ард заавал үүргийн асуудал байдаг. Харин өнөөдрийн Монголын нийгэмд либерализм ямар байдалтай байна гэхээр хүмүүс үүргээ ухамсарлахгүй хэрнээ эрхээ хэт их эдэлдэг. Гэтэл өрнөдийн зарим орнууд коммунист юм уу коммунал талаа чухалчилдаг... энэ бол либерализмын нөгөө тал. Энэ тал Монголд дутуу хөгжөөд байгаа юм шиг санагддаг. Энэ хөгжөөд ирвэл хүмүүс дэгтэй байх тухай асуудлыг ярьж эхэлнэ, бусдын эрх ашиг сонирхлыг зөрчихгүй байх асуудлыг ярьж эхэлнэ.
Туул: Манайд ардчиллын тогтолцоо бий болоод 20 гаруй жил болж байна. Үүнээс болж байна уу? Эсвэл?Бум-Очир: Энэ бол миний хариулт биш. Дээр дурдсан миний ажилласан хүмүүс Шведэд байдаг IDEA гээд байгууллагынх. Би энэ талаар дэлгэрэнгүй яриад яахав. Тэр байгууллагын мэргэжилтэн, улс төр судлаач юм уу шилжилтийн улстөрийн нийгмийн байдлыг судалдаг хүн “Энэ бол байдаг зүйл, маш олон оронд тохиолддог. Харамсалтай нь энэ шилжилт маш удаан явагддаг” гэж хэлсэн. Би болохоор “Бид 20 жил шилжлээ, одоо бид чинь учраа олох болоогүй юм уу” гэж боддог. Гэтэл тэр хүний хэлснээр дахиад 10-15 жил шаардлагатай гэсэн. Энэ их индивидуализмын төгсгөлд эргээд л коммунал байдлыг чухалчлах өнгө аясыг номлоод эхэлж байна. Бид хүйтэн дайны үе, капитализмыг харгис гэдэг. Гэхдээ одоогийн капитализм бол 1800 оны сүүл үед Maрксын “Капитал” гэдэг зохиолоо бичиж байсан үеэс шал өөр болчихсон. Ингээд бодохоор нөгөө капитализм чинь явж явж буцаад нөгөө бусдыгаа чухалчлах коммунизм дээр ирж байгаа юм.Туяа: Гэснээс... за одоо энэ тухай яриагаа ингээд зогсооё...Туул: За яг стоп хийлээ шүү. /Инээлдэв/
Туяа: Бумаагийн докторын судалгааны сэдэв юу байсан юм бэ?
Бум-Очир: Хүмүүсийн хоорондын хүндэтгэлийн харилцаа байсан. Би хүмүүс хоорондоо нэг нэгнээ хүндэлж харилцсанаар, эсвэл бүлгүүд хоорондоо бие биенээ хүндэтгэж бас эс хүндэтгэж харилцсанаар ямар харилцаа бий болдгийг судалсан. Өрнө дахины хүчний онол дээр эсэргүүцэлгүй хүч гэж байдаггүй гэсэн хандлага байдаг. Хэн нэгэн хүчтэй хүн хүчгүйгээ дарамталдаг, хүчгүй нь хүчтэйгээ эсэргүүцдэг тиймээс дандаа хамт явдаг гэж олон онолчид үздэг. Би хувьдаа Хөх нуурын монголчуудыг судалж үзээд “хэн нэгэн хүчтэй хүн нь хүчгүйдээ туслана, хайрлана, хамгаална, тэгсний үндсэн дээр нөгөө хайрлал хамгаалалд нь байгаа хүмүүс нь хүчтэйгээ хүндэлнэ, хүндэтгэснээрээ хүчтэйгээ улам хүчирхэг болгоно” гэсэн. Өөрөөр хэлбэл чин сэтгэлийн хүндэтгэл хүчийг бий болгодог, бүтээдэг. Энэ тохиолдолд би Өрнөдийн онолчдынх шиг хүч заавал эсэргүүцэлтэй биш, хүндэтгэлтэй хамт байж болдгийг гаргаж тавьсан юм. Миний докторын ажлын гол онолын маргаан энэ байсан.
Туул: Тэгвэл өнөөдөр яагаад манай нийгэмд энэ байдал ажиглагдахгүй байна?Бум-Очир: Энэ Монголын нийгэмд маш сайн ажиллаж байгаа гэж би хэлнэ. Өнөөдөр Монголын нийгэмд танил тал, ах дүү хамаатан садны холбоо байна, нэг нь хүчтэй болдог, нөгөөдүүлээ татдаг. Энэ бол яг нөгөө хүндэтгэлийн хүч. Туул: Амьдрал дээр байна гэж үү. Би бол амьдрал дээр яг үүний эсрэгийг амсч мэдэрч яваа хүн. Бум-Очир: Байна. Жишээ нь би өнгөрсөн хавар “Тогтвортой амжиргаа” төслөөс малчдын бүлэг гэж бий болгоод малчдын амжиргааг дэмжих төсөл хийхэд судалгаан дээр нь ажилласан. Тэгэхэд төсөл эхлээд сумын захиргаан дээр байдаг, захиргаан дээр байгаа хүн төслийн шалгаруулалтыг өөрийнхөө хамаатны хүнд өгдөг. Монголын уламжлалт нийгэм нь ийм учраас тэр сумын засаг дарга, төсөл хариуцаж байгаа хүнийг би хүн судлаач хүнийхээ үүднээс буруутгаж болдоггүй. Тэр хүн өөрийнхөө ураг төрлийнхөн дотор хүлээсэн үүрэгтэй, хүндэтгэлийг олчихсон. Тэр хүндэтгэлийнхээ хариуд бусдаас хүч авдаг. Ийм уламжлалт харилцаа байгаад байхад бид нар нөгөө талаас аягүй гоё ардчилал яриад, өрнөдийн гоё либералыг нэвтрүүлэх гээд байдаг. Гэтэл гаднаас импортолж оруулж ирж байгаа соёл маань бидний өөрийн соёлтой мөргөлдөж байна. Туул: Би бол бизнесийн салбарын хүн. Хүчтэй нь хүчгүйгээ харж үзэх туслах, дээшлүүлэх юм зөндөө. Харин тэр хүн буцаад намайг хүндэтгэж, хүч өгч, ажил урагшилж байгаа нь цөөхөн, тийм хүч хүндэтгэлийн харилцааг Монголд нийгмийн тогтолцоо мэт үзэх нь юу л бол гэж бодож байна, уучлаарай. Хоёрдугаарт би хүч гэдэг зүйлийг хэтэрхий субъектив гэж үздэг. Хүч гэж яг яаж бий болдогийг олон хүн олон янзаар тайлбарладаг биз дээ?
Бум-Очир: За би үүн дээр хоёр зүйлийг хэлье. Нэгд би олон янзын хүндэтгэлийн төрлүүдийг жагсаасан. Зан үйлийн хүндэтгэл буюу үзэн яддаг мөртлөө хүндэтгэлийг үзүүлсээр байдаг тохиолдлыг ч ярьсан. Харагдах байдал нь хүчтэй болгож байгаа юм шиг мөртлөө чадвал энэ нэг нөхрийг татаад буулгачих юмсан гэж боддог. Тэгэхээр энэ бол хоёр өөр хүндэтгэл. Нэг нь чин сэтгэлийнх, нөгөө нь магадгүй ёс гүйцээх гэсэн үйлдэл. Хоёрдугаарт би таны хэлж байгаатай санал нэг байна. Нэгэнтээ Монголын нийгэм өнөөдөр шилжиж байгаа нийгэм учраас зарим хүмүүс нь өөр хүмүүжил, өөр соёлд дасан зохицсон байна. Ялангуяа хотод өссөн хүмүүс. Гэхдээ заавал хот хөдөөгөөр нь ялгах хэрэггүй байх. Түрүүний миний ярьсан зүйл хаана илүү байна гэхээр орчин үеийн хотод өсч байгаа хүмүүст биш, Ховдынхон, Булганыхан Өвөрхангайнхан гэх мэт уламжлалт хүмүүжил ихтэй, орчин үеийн өөрчлөлт шинэчлэлт харьцангуй хожуу хүрдэг хотын бус бүсүүдэд их байна.Туул: Ер нь хүндэтгэл гэдгийг заавал хувь хүний хувьд ойлгохгүйгээр байгууллага гэх мэт өргөн хүрээгээр авч үзэх юм бол?Бум-Очир: Би Хөх нуурын дээд монголчуудын жишээн дээр төрийг хүндэтгэх үзлийн тухай ярьсан. Хөх нуурын дээд монголчууд гэдэг чинь Төвдтэй ойрхон газар, нөгөө машин тэрэг, вагон, хөгжил харьцангуй хожуу хүрдэг учраас уламжлалт үзэл баримтлалаа их хадгалж үлдсэн хүмүүс. Нөгөө төрөө хүндэтгэх үзэл маш их байдаг. Бод доо, тэд Төвдөд байгаа Хятадын иргэд. Тэгээд төрийг хүндэлнэ гэхээр Хятадын төрийг хүндлэх юм уу, ямар төрийг хүндлэх юм. Түүхэндээ бол тэдний төр гэхээр хамгийн сүүлд ойр байсан төр нь Цогттайж кинон дээр гардаг Ойрадын хошуудуудын гол удирдагч Төрбайх Гүшхаан байгаа юм. Одоо болтол тэд Гүш хааныхаа төрийг хүндэлдэг. Би Хөх нуурт нэг айлын хуримын найранд очсон юм. Хөх нуурын дээд монголчууд яадаг гэхээр бүх эрэгтэйчүүд нь насныхаа эрэмбээр хоймроосоо суудаг, тэгээд хамгийн залуу эрэгтэй хамгийн сүүлд сууж дуусахад хамгийн настай эмээгээс эхлээд эмэгтэйчүүд нь сууж эхэлдэг. Манайх бол настай л бол эрэгтэй эмэгтэй үл хамааран хоймортоо суудаг шүү дээ. Тэгээд би нэг настай эмээ байхаар нь доор нь очоод суучихлаа. Нөгөө эмээ сандраад миний хүү өөдөө суу гэж байна. Би нөгөө судалгаа хийж яваа хүн чинь сонирхоод яагаад ингэж байгаа юм бэ гэхэд “Би зөвхөн чамайг хүндлэх биш бас төрөө хүндлэх хэрэгтэй. Энэ ёс жудгийг чинь төр бий болгосон, тиймээс би хүндэтгэх ёстой” гэж байсан. Төр нь байхгүй ч гэсэн төрийн бий болгосон ёс жудгийг нь дагасан хэвээр л байна.
Туяа: Уучлаарай, Бумаа. Миний хувьд, Хоббсын онол энэ тэрийг ярьж болно л доо. Гэхдээ ерөнхийдөө хүн байгалиасаа авторити байнга хайж байдаг гэдэг, энэ нь бурхнаар ч илэрч болно, төр засаг ч байж болно. Гэтэл өнөөдөр дуртай нь гарч ирээд засаг унагаана гэх юм. Ингэж болох уу, хувьсгалыг 100 жилд нэг л удаа хийдэг, гэтэл хоёр, гурван удаа хийж болох уу. Яагаад төрөө хүндлэхээ больчихов оо? Бум-Очир: 1911, 1921, 1990 он гээд нэг зууны дотор гурван хувьсгал хийх шахлаа шүү дээ. Гэхдээ маш олон судлаачид энэ бол хувьсгал биш, харин нэг хувьсгалын үргэлжлэл гэж тайлбарладаг. Үүнийг би ярихаа болъё. Өнөөдөр яагаад бид төрдөө итгэхгүй болчихоод байна гэхээр миний бодлоор нийгмийн бүтэц, зохион байгуулалтын өөрчлөлтөөс болж байна. Бид нар шилжилтийн үе гэдэг рүүгээ явчихаж байгаа юм. Коммунизмын үед ч ийм байгаагүй. Энэ бол нөгөө либерал. Неолиберализм. Туяа: Сэдвээ жаахан өөрчилье л дөө. Хүмүүс академийг дандаа гуйлгачин, ядуу хүний амьдралаар сэтгэдэг, ялангуяа манай нийгэмд. Гэхдээ би энэ салбар луу орох юм бол хүн оюуны амьдралаар маш сайхан сэтгэл хангалуун, бас ахуйнхаа талаас зөв ухаалаг, нийгэмдээ тустай ажиллаж амьдарч болдог юм байна аа гэдгийг ойлгосон. Энэ нь ч сэхээтэн хүний үүрэг гэж би боддог. Бум-Очир: Санал нэг байна. Заавал ном үзсэнээрээ тэрнийхээ горыг амсаад ядуу байх албагүй. Ямар нэгэн байдлаар хослуулж чадаж байгаа, боломж байгаа бол түүнийгээ хий. Багшиллаа гээд улс бидэнд хангалттай цалин өгөхгүйгээс хойш төсөл бичдэг юм уу өөрсдийгөө авч явах л хэрэгтэй. Туул: Хажуугаар нь бизнес хийгээд ч амьдарч болно шүү дээ. Туяа: Нөгөө талаас энэ миний комплекс байж магадгүй л дээ. Би уран зохиолын мэргэжилтэй хүн. Магистр хийгээд оюутан байхдаа би валентиур хийх их дуртай байсан. Тэгээд сууж байхад эцэг эхчүүд, хүүхдүүд над дээр ирээд уран зохиолын мэргэжилтэй болбол яг юу хийх вэ, ямар цалинтай байхав гэж дандаа асуудаг байсан. Би тэр үед 20 хэдхэн настай байсан болохоор тэгж асуухаар нь тулгамдчихна, барьцтай юм хэлж чаддаггүй байсан. Харин төгссөний дараа надад зөндөө гоё боломжууд олдсон. Би уран зохиолдоо үнэхээр дуртай. Нөгөө талаас академик надад аливаа дата, бүх юманд анализ хийгээд найруулаад биччихдэг болоход тусалсан. Яахав нийгэмд намайг тийм серёзный академик болж чадахгүй гэж хүмүүс харж байж магадгүй. Гэхдээ нөгөө талаас би хүүхдүүдийг академик руу орох зүрхийг нь авмааргүй байна. Боломж байгаа гэдгийг, урам зориг өгөхийг хүсч байна. Энэ чухал биз дээ?
Бум-Очир: Үнэн. Өнөөгийн Монголд материаллаг ядуурлын тухай их ярьдаг хэрнээ оюуны ядуурлын тухай огт ярихгүй байгаа. Монголд нүүрлээд байгаа хамгийн том ядуурал бол Оюуны ядуурал. Залуучууд ном уншихаа больчихсон. Шилжилтийн үед байгаагийн нэг онцлог байх л даа. Бидний хэн нь ч өөр газар чадалтай бололцоотой ажил хийх боломж зөндөө байгаа. Сургууль төгссөний дараа надад ямар бодол төрж байсан гэхээр би Америкт ажиллалаа гэхэд илүү хангамж сайтай байлаа ч тэнд над шиг өчнөөн мянган антропологич тэнд байгаа, надаас өөр мянган хүн түүнийг над шиг, надаас ч илүүг заачихна. Харин Монголд хуруу дарам. Энэ салбарт би хувь нэмрээ оруулж, багшилж яваадаа дараа нь өөртөө сэтгэл хангалуун байна шүү дээ. Туул: Өөрийг чинь хараад “Бумаа загвар” нэртэй шинэ ойлголт нийгэмд түгээмээр санагдаад байх юм. Та залуучуудын хувьд сургамж болох хүн. Залуу, бүхэл бүтэн тэнхимийг удирдаж байгаа оюунлаг хүн. Тэгсэн хэрнээ амьдралаа хангалуун авч явж чадах, хамгийн гол нь хувь хүний хувьд эх орондоо ихийг хийж чадах, миний хэлэх дуртайгаар бол “жинхэнэ монгол эр хүн”. Туяа: Бумаа, бид өнөөдөр гээд өнөөдөртэй бүх зүйлийг холбоод байх юм. Бидний дараачийн үе байна. Улстөрд ч дараагийн үе орж ирнэ. Нийгмийг авч явдаг элитүүдээс гадна ард түмэн гэж байна. Бидний хойч үе ямар нийгэмд амьдрах вэ?Бум-Очир: Түрүүлж ургасан чихнээс сүүлд гарсан эвэр урт гэдэг. Залуу хүнийг хэзээ ч битгий дорд үз. Энэ бол бидний ирээдүй. Хүмүүс энэ муу залуу, энэ хүүхэд юу ч мэдэхгүй гэж хандах гээд байдаг. Би өөрөө ямар хүүхэд байсан гэхээр сурлага тааруу хүүхэд байсан. Тэр үед намайг энэ нэг муу юм гээд мохоочихсон бол би өдий зэрэгтэй явах байсан ч уу, үгүй ч үү. Дээр нь бас нэг зүйлийг ярихад өнөөдөр манай оюутнууд өөрсдийнхөө хүчинд итгэдэггүй байдал байх шиг. Би бол жишээ нь хэзээ ч Кембрижид доктор хамгаална гэж бодож байгаагүй. Би хэзээ ч гавал хүүхэд байгаагүй болохоор тэр. Гэвч Монголын энгийн нэг айлын хүүхэд би чадаж байгаа бол чи ч гэсэн чадна аа л гэсэн үг. Гол нь хүн түүнийхээ төлөө хөдөлмөрлөж тууштай байх хэрэгтэй. Туяа: Яагаад өнөөдөр Монголын их сургуулиуд юм хийхгүй байгаа оюутнуудаа хөөж гаргахгүй байна. Хэтэрхий сургалтын төлбөртэй холбоотой асуудал уу?
Бум-Очир: Миний бодлоор 1990 оноос хойш ардчилал хийгдэж чадаагүй, хамгийн хоцрогдсон салбар бол БСШУ, бүхэл бүтэн яам, түүний ард байгаа олон байгууллагууд. Мөн хамгийн бага хөрөнгө оруулалт хийсэн салбар. Монгол Улс 20 жилийн дотор энэ салбартаа хэдэн төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийсэн юм? Туяа: Би нэрийг нь хэлэхгүй л дээ. Гэхдээ Монголын их сургуулиудын шинэчлэлтийг авч явж байгаа нэг багштай уулзаж ярилцаж байсан юм. Манай их сургуулиудын төсвийн 90 хэдэн хувь нь оюутны сургалтын төлбөрөөс гардаг. Үлдсэн 5-6 хувийг төрөөс гаргадаг. Тэр нь наад захын вакум цонх, жил болгон хийдэг урсгал зардлынхаа явцын дунд хүрэх ч үгүй дуусдаг гэсэн. Бум-Очир: Би энэ их сургуулийн байшин дотор нэлээд хэдэн жил амьдарсан хүний хувьд нэг юм хэлчихье. Тэр оюутны сургалтын төлбөрийн олсон мөнгөний 70-80 хувийг багш нарын цалинд өгөөд дуусдаг. Бид нар хаалга цонхоо ч засах мөнгөгүй үлддэг. Туул: Бодлого алга, лобби муу байна, их сургуулиуд өөрсдөө бас хангалттай ажиллахгүй байнаБум-Очир: Бид түрүүн ярьсан оюуны ядуурлын гол шалтгаан нь боловсролд төрийн бодлого дутагдсаных ш дээ. Бодлогогүй, хөрөнгө оруулалтгүй юм чинь яаж хөгжих юм бэ. Нөгөө оюуны ядууралгүй байдлыг хангаж байх ёстой БСШУ-ны байгууллагууд маань уналтад орчихонгуут нийгэм оюуны хувьд өлсөнө биз дээ, гачигдалд орно. Туул: Жишээ нь Сангийн яам, Гадаад худалдааны яам, Эрдэс баялгийн яам байнга л бид ийм юм хийлээ тийм юм хийлээ гээд мэдээллүүд цацах юм билээ, мэдээж тайлагнах юм уу ил тод байдлын үүднээс байж болох юм. Тэд хаанаасаа ч юм санхүүжүүлээд болоод байхад та хэд Монголын ирээдүйг авч явах гол салбар асуудлуудаа яагаад гаргаж ирж чадахгүй байна
Туяа: Тэр нь улстөрийн РR юм шиг санагддаг. Туул: Гэхдээ тэрэн дотор чинь хүн их юм сураад, мэдээлэл олж аваад байгаа байхгүй юу. Энэ яам ийм асуудалтай юм байна, ажил хийгээд байгаа юм байна гэх мэт. Зарим нь ч улс төрийн хувийн амбицийн төлөө мэдээлэл цацдагийг үгүйсгэхгүй. Гэтэл танай салбараас ингээд гарчих чадвартай хүн байвч нөгөө боломжтой, халаасандаа мөнгөтэй хүн ховор байдаг байх л даа.Бум-Очир: Үнэн үнэн. Энэ чинь боловсролын менежмэнт. Гэтэл манайд ийм нэр томъёо ч байдаггүй. Туул: Гэхдээ та нар шиг, бид нар шиг залуус, яг энэ салбарт ажиллаж байгаа хүмүүс хэдэн газартай уулзаад РR хийгээд, болохгүй юм байхгүй. Taнай “Бумaa загвар” жишээ нь байнга гарч байх ёстой байхгүй юу. “Бумаа загвар” брэнд болж чадвал нийгэмд өөрчлөлт гарна. Энэ хүчийг академич та нар мэдэрч байна уу?Бум-Очир: Боловсролд дутагдаж байгаа хамгийн том зүйл бол менежмент. Би ч өөрөө яг үнэндээ сайн менежер биш. Гэхдээ сүүлийн тав, зургаан жилийн дотор хамгийн их хөрөнгө оруулалт хийсэн, өөрчлөлт хийсэн хүний нөөцөө хамгийн их өөрчилсөн, хамгийн чадалтай боловсон хүчнээр зэвсэглэх гэж оролдсон тэнхимүүдийн нэг нь манайх гэж бодож байна. Өөрөөр хэлбэл бид зөвхөн сургуулиас өгдөг цалин харж суугаагүй. Туяа: Энэ яриаг жаахан эргүүлчихэж болно биз дээ. Монголд боловсролын салбарыг дэмждэг донор байгууллагууд, чадалтай хүмүүс нь буцаад нийгэмдээ юмаа өгье өө гэж би уриалмаар байна. Өнөөдөр Монголд монетон рультэй машин унаж байна. Тэгэхэд яагаад Монголын эрдэмтэн хүн гадны байгууллагын тусламжийг харж, судалгаа хийж, цалин авч амьдрах ёстой юм бэ. Манай Монголын мундаг бизнесменүүд яагаад боловсролын сан байгуулаад дэмжлэг үзүүлж болдоггүй юм бэ. Тэгээд улсынхаа мундаг бизнесменүүд, корпорациудтай уулзаад хөрөнгө босгож болно.
Бум-Очир: Кембрижийн их сургуульд гэхэд Антропологийн тэнхимд байгаа нэг профессоршипийн санхүүжилтийг ойлгодог газар нь Тетрапайкыг хийдэг компани байдаг. Тэр профессорын бүх судалгааг нь санхүүжүүлж байдаг. Энэ мэтчилэн дэлхийн том том сургуулиуд санхүүжүүлэгч ихтэй байдаг. Бидний хувьд бол Монголын нөхцөлд яадаг гэхээр голдуу гадны байгууллагууд, санхүүжүүлэгчдээс төсөл бичээд уралдана, авахдаа авна, авахгүйдээ авахгүй. Гэхдээ нэг үеэ бодвол манайхан мөнгөтэй нь мөнгөтэй болчихсон. Ийм байгууллагууд эргээд боловсролд хандсан санхүүжилт, менежментийг бий болгодог, оюутнуудад тэтгэлэг олгодог болох байх. Хүмүүс эхлээд баян болдог. Дараа нь Монголд маш их ажиглагдаж байгаа нэг зүйл гэвэл мөнгөтэй болсныхоо дараа ихэнх хүмүүс хүүхдүүдээ боловсролтой болгоё гэж бүгд ярьдаг. Гадагшаа чаддаггүй юм гэхэд Монголдоо сайн сургуульд сургаж байна. Өөрөөр хэлбэл монголчууд энэ оюуны хоосролд байгаа гэдгээ мэдэхгүй биш, мэдээд эхэлчихсэн, зарим нэг нь гарцаа олчихсон байгаа байхгүй юу. Тэгэхээр миний бодлоор бид 5-10 жилийн дараа энэ байдлаасаа гарчих болов уу гэж найдаж байна.
Туул: Би яг л нийгэмд юу болж байна, хараад дагахыг л боддог. Академик ч бас тэгж хараасай гэж би бодож байна. Хөрөнгөжих тал дээр бол манай компаниуд бүгдээрээ харьцангуй залуу ш дээ. Зах зээлийн нөхцлөөс болоод ч тэр юм уу хэт их мөнгө хийх боломжгүй, олон салбар луу орж байж нэг юмтай болдог. Нэг шинэ салбар луу эрсдэл ихтэй, хөрөнгө их зарна. Өнөөдөр мөнгө хөрөнгөтэй компаниуд олон харагдаж байгаа юм шиг боловч тэд үнэн чанартаа нэг мөнгөө аваад л нөгөө рүүгээ хийдэг, үүн дээрээ харамсалтай нь улстөртэйгээ хэт хутгалдсан, хэт хамааралтай санагддаг. Ингээд энд тэнд өгсөөр байтал юм үлддэггүй. Нийгэм нь ийм байхгүй юу. Гэхдээ нийгмийн алдааны хамгийн муу хүртээлийг шинжлэх ухаан авч болохгүй. Харин энэ дундаас шинжлэх ухаан өөрөө өөртөө support хийж гарч ирэх хэрэгтэй. Шийдвэр гаргагч, хэрэгжүүлэгч байгууллагуудыг хүлээгээд хэрэггүй.
Бум-Очир: Манайд нэг үеэ бодвол компаниудыг нийгэмд хөрөнгө оруулалт хийснээр нь татвараас чөлөөлдөг ч юм уу хардаг үнэлдэг болсон. Үүнийг дэмжиж тодруулж өгөх ёстой. Мөн Туяагийн хэлснээр энэ бүхнийг хийхийн тулд энэ сэдвээр хэлэлцүүлгүүд хийх хэрэгтэй. Өнөөдөр биш юм гэхэд маргааш үр дүн нь гарна. Туулын хэлдэг сургуулиа эхлээд брэнд болгох хэрэгтэй гэдэг ч яг үнэн. МУИС Монголд брэнд болоход маш ойрхон. Жаахан менежмент хийгээд өгвөл суурь нь байгаа. Xамгийн түрүүнд хүний нөөц буюу багш нараа маш чанаржуулах хэрэгтэй. Дээр нь чадалтай боловсон хүчнүүдийг шинээр авах хэрэгтэй. Кембрижид яадаг гэхээр тэнхмийн эрхлэгч нь өөрчлөгдлөө гэхэд бүх дэлхий даяар зар тараагаад дэлхийн мундаг антропологичдыг уриад шалгаруулж авдаг. Гэтэл манайд төгсөгчөө багшаар аваад ажиллуулчихна, энэ чинь яваандаа ялзрал болно. Төгсөгчөө битгий дэмж гэж байгаа үг биш. Гэхдээ 20 жил зөвхөн ийм байдлаар яваад гаднаас салхи оруулахгүй байна гэдэг бол ялзрал. Монголоосоо биш юм гэхэд гадаадад сургууль төгссөн хүмүүсээсээ менежмент хийгээд авч ажиллуулдаг байх хэрэгтэй. Гэхдээ гадаадад төгссөн хүн авчраад ажиллуулъя гэхээр орон тоо байдаггүй, хэнийгээ халах вэ, хоёрт нөгөө гадаадад сурсан хүмүүс чинь МУИС-д 500-600 мянган төгрөгийн цалин аваад ажиллана гэж бас байхгүй. Ингэнгүүт санхүүжилт муутай байгаа сургууль чинь өөрийнхөө хүний нөөцийг идэж эхэлнэ. Хүний нөөцөө хөгжүүлэх чадваргүй болоод ирэхээр брэнд болж чадахгүйд хүрнэ. Тэгэхээр хаа хаанаа шинэчлэл хэрэгтэй байгаа нь харагдаж байгаа байх. Туяа: Залуу хүний хувьд бид хоёртой илэн далангуй ярилцаж санаа бодлоо солилцож, олон зүйл дээр үндэс суурь, тайлбартайгаар мэдээлэл өгсөнд баярлалаа. Монгол залуучууд маань өөрөө өөртөө үнэнч байгаасай.
uptown
Сэтгэгдэл (0)
Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу. Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно
Г.Занданшатар: Мал аж ахуйд тулгамдаж буй асуудлыг хоршиж, нэгдэх арга замаар л шийдвэрлэж чадна 18:48 “Шинэ хоршоо” хөдөлгөөн арга хэмжээнд хот, хөдөөгийн 3100 гаруй малчид, хоршоологчид хөдөө аж ахуйн салбарт тулгамдаж буй асуудлын талаар ярилцаж, туршлагаа солилцож байна. Улсын Их Х урлын дарга Г.Занданшатар өнөөдөр /2024.04.26/ “Шинэ хоршоо” хөдөлгөөний нээлтэд оролцож үг хэллээ.
“Шинэ хоршоо” хөдөлгөөн арга хэмжээнд хот, хөдөөгийн 3100 гаруй малчид, хоршоологчид хөдөө аж ахуйн салбарт тулгамдаж буй асуудлын талаар ярилцаж, туршлагаа солилцож байна. Улсын Их Х урлын дарга Г.Занданшатар өнөөдөр /2024.04.26/ “Шинэ хоршоо” хөдөлгөөний нээлтэд оролцож үг хэллээ.
»»
Уур амьсгалын өөрчлөлтийг даван туулах болон жендэрийн мэдрэмжтэй бодлогоор дамжуулан хөдөөгийн охид, эмэгтэйчүүдийн жендэрийн тэгш байдлыг сайжруулах нь" төслийн нээлт боллоо 18:09 Монгол Улсын Засгийн газар, Жендэрийн Үндэсний хорооны Ажлын алба, Азийн Хөгжлийн банк хамтран хэрэгжүүлж буй “Уур амьсгалын өөрчлөлтийг даван туулах болон жендэрийн мэдрэмжтэй бодлогоор дамжуулан хөдөөгийн охид, эмэгтэйчүүдийн жендэрийн тэгш байдлыг сайжруулах нь” төслийн нээлт 2024 оны 4-р сарын 26-ны өдөр болж байна.
Монгол Улсын Засгийн газар, Жендэрийн Үндэсний хорооны Ажлын алба, Азийн Хөгжлийн банк хамтран хэрэгжүүлж буй “Уур амьсгалын өөрчлөлтийг даван туулах болон жендэрийн мэдрэмжтэй бодлогоор дамжуулан хөдөөгийн охид, эмэгтэйчүүдийн жендэрийн тэгш байдлыг сайжруулах нь” төслийн нээлт 2024 оны 4-р сарын 26-ны өдөр болж байна.
»»
Услалтын системийг шинэчлэн сайжруулах барилгын ажил Эрдэнэбүрэн дэд төслийн тендерийн урилга 17:46 Энэхүү тендер шалгаруулалтад зөвхөн дор дурдсан чадварын үндсэн шаардлагыг хангасан эрх бүхий тендерт оролцогч оролцоно.
Энэхүү тендер шалгаруулалтад зөвхөн дор дурдсан чадварын үндсэн шаардлагыг хангасан эрх бүхий тендерт оролцогч оролцоно.
»»
Шинэ зуун Энтертайнментын 25 жилийн ойд зориулсан" БҮХ ОДДЫН НЭГДСЭН ШОУ" тоглолт болно 17:14 Шинэ зуун Энтертайнментын 25 жилийн ойд зориулсан БҮХ ОДДЫН НЭГДСЭН ШОУ тоглолт 2024 оны 5-р сарын 5-нд UB Palace-ийн концертын их танхимд болно.
Шинэ зуун Энтертайнментын 25 жилийн ойд зориулсан БҮХ ОДДЫН НЭГДСЭН ШОУ тоглолт 2024 оны 5-р сарын 5-нд UB Palace-ийн концертын их танхимд болно.
»»
Ботаникийн эцсээс Улиастайн гүүр хүртэлх авто замыг хааж, хэсэгчилсэн засвар, шинэчлэлт хийнэ 16:57 Баянзүрх дүүргийн 10 дугаар хороо, Амгалангийн авто замын хэсэгчилсэн засвар, шинэчлэлтийн ажлын нэгдүгээр хэсэг /Ботаникийн эцсээс Төмөр Замын гарам/
Баянзүрх дүүргийн 10 дугаар хороо, Амгалангийн авто замын хэсэгчилсэн засвар, шинэчлэлтийн ажлын нэгдүгээр хэсэг /Ботаникийн эцсээс Төмөр Замын гарам/
»»
Тендерийн урилга 16:55 Дэлгэрэнгүй мэдээлэл авах болон тендерийн баримт бичигтэй танилцах сонирхолтой эрх бүхий тендерт оролцогч нь дараах хаягаар хандана:
Дэлгэрэнгүй мэдээлэл авах болон тендерийн баримт бичигтэй танилцах сонирхолтой эрх бүхий тендерт оролцогч нь дараах хаягаар хандана:
»»
Автомашины нүүрсэн яндан хилээр гаргахыг хориглолоо 16:09 УИХ-ын гишүүн Г.Тэмүүлэн нарын өргөн мэдүүлсэн Улсын хилээр нэвтрүүлэхийг хориглох, тарифын бус бусад
УИХ-ын гишүүн Г.Тэмүүлэн нарын өргөн мэдүүлсэн Улсын хилээр нэвтрүүлэхийг хориглох, тарифын бус бусад
»»
Оршин суугаа хаягаасаа өөр газар ажилладаг сонгогчдын асуудлыг хуулиар зохицуулах шаардлагатай гэв 16:04 Сонгуулийн ерөнхий хороо байнга оршин суугаа хаягаасаа өөр газар ажилладаг иргэдийн сонгох эрхийг хангах чиглэлээр Ажлын хэсэг байгуулж Хүний эрхийн үндэсний комисстой хамтран ажиллаж байгаа юм.
Сонгуулийн ерөнхий хороо байнга оршин суугаа хаягаасаа өөр газар ажилладаг иргэдийн сонгох эрхийг хангах чиглэлээр Ажлын хэсэг байгуулж Хүний эрхийн үндэсний комисстой хамтран ажиллаж байгаа юм.
»»
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэд ИБУИНХУ-ын гадаад хэрэг, хамтын нөхөрлөл, хөгжлийн сайд Дэвид Камерон бараалхав 15:45 Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэд манай улсад албан ёсны айлчлал хийж буй Их Британи, Умард Ирландын Нэгдсэн Хаант Улсын Гадаад хэрэг, хамтын нөхөрлөл, хөгжлийн сайд Дэвид Камерон бараалхав.
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэд манай улсад албан ёсны айлчлал хийж буй Их Британи, Умард Ирландын Нэгдсэн Хаант Улсын Гадаад хэрэг, хамтын нөхөрлөл, хөгжлийн сайд Дэвид Камерон бараалхав.
»»
ХХААХҮЯ: Худалдан авалтын мэргэжилтэнг ажилд урьж байна 13:37 Төслийн хүрээнд Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамнаас дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлэх мэргэшсэн бараа, бүтээгдэхүүн худалдан авах мэргэжилтэн шалгаруулж авна.
Төслийн хүрээнд Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамнаас дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлэх мэргэшсэн бараа, бүтээгдэхүүн худалдан авах мэргэжилтэн шалгаруулж авна.
»»
Хэвлэл мэдээллийн байгууллагын удирдлага, сэтгүүлчид Онцгой байдлын байгууллагын үйл ажиллагаатай танилцлаа 12:32 Онцгой байдлын байгууллагын 20 жилийн ойг тохиолдуулан албаны үйл ажиллагаа, алба хаагчдын ажил, мэргэжлийн онцлогийг таниулах арга хэмжээг хэвлэл мэдээллийн байгууллагын ажилтнуудыг оролцуулан зохион байгууллаа.
Онцгой байдлын байгууллагын 20 жилийн ойг тохиолдуулан албаны үйл ажиллагаа, алба хаагчдын ажил, мэргэжлийн онцлогийг таниулах арга хэмжээг хэвлэл мэдээллийн байгууллагын ажилтнуудыг оролцуулан зохион байгууллаа.
»»
Авто замын нүхэн эвдрэл засварлах ажил үргэлжилж байна 12:17 2024 онд нийслэлийн замын сангийн хөрөнгөөр нийт 17 байршилд хотын гол болон туслах гудамж, замуудын шинэчлэлтийн ажлыг хийнэ.
2024 онд нийслэлийн замын сангийн хөрөнгөөр нийт 17 байршилд хотын гол болон туслах гудамж, замуудын шинэчлэлтийн ажлыг хийнэ.
»»
Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамнаас зөвлөх үйлчилгээний тухай зарлал 12:03 Уг төслийн гол зорилго нь ногоочдын орлогыг нэмэгдүүлэх, газар тариалан эрхлэхэд нь дэмжлэг үзүүлэх юм.
Уг төслийн гол зорилго нь ногоочдын орлогыг нэмэгдүүлэх, газар тариалан эрхлэхэд нь дэмжлэг үзүүлэх юм.
»»
БНХАУ-д суух элчин сайд Т.Бадралыг эгүүлэн татаж, УИХ-ын гишүүн Н.Энхболдыг томилох асуудлыг хэлэлцэнэ 11:59 УИХ-ын хаврын ээлжит чуулганы хуралдаан Төрийн ордонд эхэллээ.
УИХ-ын хаврын ээлжит чуулганы хуралдаан Төрийн ордонд эхэллээ.
»»
Бөжүн 26-6 газрын тосны ордын өрөмдлөг эхэлжээ 11:49 Бөхай тэнгисийн газрын тосны орд болох Бөжүн 26-6 газрын тосны ордын эхний шатны төслийн ажлыг эхлүүлж, дэлхийн хамгийн том метаморф нефтийн ордыг ашиглах гараа тавигджээ.
Бөхай тэнгисийн газрын тосны орд болох Бөжүн 26-6 газрын тосны ордын эхний шатны төслийн ажлыг эхлүүлж, дэлхийн хамгийн том метаморф нефтийн ордыг ашиглах гараа тавигджээ.
»»
НӨАТ-ын буцаан олголтыг энэ 7 хоногтоо багтааж шилжүүлнэ гэв 11:47 Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын буцаан олголт улирал улирлаар нь иргэдийн дансанд шилжүүлдэг.
Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын буцаан олголт улирал улирлаар нь иргэдийн дансанд шилжүүлдэг.
»»
Элсэлтийн шалгалтын бүртгэл өнөөдөр дуусна 11:40 Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2024 оны хоёрдугаар сарын 16-ны өдрийн А/66 дугаар тушаалаар батлагдсан
Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2024 оны хоёрдугаар сарын 16-ны өдрийн А/66 дугаар тушаалаар батлагдсан
»»
Казакстан гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх хуулиа чангатгав 11:27 Казакстаны эдийн засгийн сайд асан Куандык Бишимбаев эхнэр 31 настай Салтанат Нукеновын амь насыг онц хэрцгийгээр
Казакстаны эдийн засгийн сайд асан Куандык Бишимбаев эхнэр 31 настай Салтанат Нукеновын амь насыг онц хэрцгийгээр
»»
“Монгол Улсын шүүх эрх мэдлийн хөгжлийн бодлого батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг батлав 11:06 Улсын Их Хурлын 2024 оны хаврын ээлжит чуулганы өнөөдрийн /2024.04.25/ үдээс хойших нэгдсэн хуралдаанаар арван асуудал хэлэлцэн шийдвэрлэв.
Улсын Их Хурлын 2024 оны хаврын ээлжит чуулганы өнөөдрийн /2024.04.25/ үдээс хойших нэгдсэн хуралдаанаар арван асуудал хэлэлцэн шийдвэрлэв.
»»
IDU: Монголын ардчилал нэн эгзэгтэй “саарал” түвшинд байна 11:05 Азийн цээжинд ардчиллын баян бүрд болж олон улсад жишиг болж байсан Монгол Улсад ардчилал тогтвортой бэхжиж
Азийн цээжинд ардчиллын баян бүрд болж олон улсад жишиг болж байсан Монгол Улсад ардчилал тогтвортой бэхжиж
»»
Энэтхэг: Сонгогчдыг татахын тулд үнэгүй шар айргаар үйлчилж байна 10:03 Хүн төрөлхтөний хамгийн том сонгууль буюу Энэтхэгийн парламентын сонгууль энэ сарын 19-нд эхэлсэн.
Хүн төрөлхтөний хамгийн том сонгууль буюу Энэтхэгийн парламентын сонгууль энэ сарын 19-нд эхэлсэн.
»»
Вьетнамын шингэн хүнсний томоохон бизнесмэн $40 саяын луйврын хэргээр найман жилийн хорих ял сонсов 09:45 Вьетнамын шүүх өчигдөр шингэн хүнсний томоохон компанийн эзнийг $40 саяын луйврын хэрэгт буруутгаж, найман жилийн хорих ял оноожээ.
Вьетнамын шүүх өчигдөр шингэн хүнсний томоохон компанийн эзнийг $40 саяын луйврын хэрэгт буруутгаж, найман жилийн хорих ял оноожээ.
»»
Услалтын системийг шинэчлэн сайжруулах барилгын ажил Эрдэнэбүрэн дэд төслийн тендерийн урилга 22:54 Энэхүү тендер шалгаруулалтад зөвхөн дор дурдсан чадварын үндсэн шаардлагыг хангасан эрх бүхий тендерт оролцогч оролцоно.
Энэхүү тендер шалгаруулалтад зөвхөн дор дурдсан чадварын үндсэн шаардлагыг хангасан эрх бүхий тендерт оролцогч оролцоно.
»»
ПАРИС 2024: Сена мөрний ус цэвэршүүлэх байгууламжийг ашиглалтад оруулжээ 22:52 Францын Ерөнхийлөгч Эммануэль Макрон олимпоос өмнө Сена мөрний ус цэвэршүүлэх байгууламжийг ашиглалтад оруулах үүрэг өгсөн билээ.
Францын Ерөнхийлөгч Эммануэль Макрон олимпоос өмнө Сена мөрний ус цэвэршүүлэх байгууламжийг ашиглалтад оруулах үүрэг өгсөн билээ.
»»
Тендерийн урилга 22:33 Дэлгэрэнгүй мэдээлэл авах болон тендерийн баримт бичигтэй танилцах сонирхолтой эрх бүхий тендерт оролцогч нь дараах хаягаар хандана:
Дэлгэрэнгүй мэдээлэл авах болон тендерийн баримт бичигтэй танилцах сонирхолтой эрх бүхий тендерт оролцогч нь дараах хаягаар хандана:
»»
ХХААХҮЯ: Худалдан авалтын мэргэжилтэнг ажилд урьж байна 21:29 Төслийн хүрээнд Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамнаас дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлэх мэргэшсэн бараа, бүтээгдэхүүн худалдан авах мэргэжилтэн шалгаруулж авна.
Төслийн хүрээнд Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамнаас дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлэх мэргэшсэн бараа, бүтээгдэхүүн худалдан авах мэргэжилтэн шалгаруулж авна.
»»
Б.Оргил-Эрдэнэ: Согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ ёс зүйгүй үйлдэл гаргасандаа уучлалт хүсч байна 17:13 Өчигдөр олон нийтийн сүлжээнд "Ice Top" хамтлагийн гишүүн Б.Оргил-Эрдэнэ Макаод зүй бус авирлаж буй бичлэг цацагдсан.
Өчигдөр олон нийтийн сүлжээнд "Ice Top" хамтлагийн гишүүн Б.Оргил-Эрдэнэ Макаод зүй бус авирлаж буй бичлэг цацагдсан.
»»
"Цэцэг" хамтлаг 40-н жилийн дараа дахин тайзнаа 16:59 "Найзуудаа найзуудаа ирээрэй"
"Найзуудаа найзуудаа ирээрэй"
»»
Ерөнхийлөгч асан Ц.Элбэгдоржийг яллагдагчаар татах санал хүргүүлсэн гэв 16:22 Цагдаагийн байгууллагаас өнөөдөр “Ачит Ихт” ХХК-тай холбоотой хэргийн мөрдөн шалгах ажиллагааны явцын талаар мэдээлэл хийлээ.
Цагдаагийн байгууллагаас өнөөдөр “Ачит Ихт” ХХК-тай холбоотой хэргийн мөрдөн шалгах ажиллагааны явцын талаар мэдээлэл хийлээ.
»»
Жо Байден TikTok-ийг АНУ-д хориглож магадгүй хуульд гарын үсэг зурлаа 14:52 АНУ-ын төлөөлөгчдийн танхим бямба гарагт /2024.04.20/ дөрвөн хуулийн төсөл бүхий багцыг дэмжсэн. Эхний гурван төсөл нь Украин, Израил, Энэтхэг-Номхон далай дахь АНУ-ын холбоотнуудад цэргийн тусламж илгээх тухай байсан юм.
АНУ-ын төлөөлөгчдийн танхим бямба гарагт /2024.04.20/ дөрвөн хуулийн төсөл бүхий багцыг дэмжсэн. Эхний гурван төсөл нь Украин, Израил, Энэтхэг-Номхон далай дахь АНУ-ын холбоотнуудад цэргийн тусламж илгээх тухай байсан юм.
»»
Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамнаас зөвлөх үйлчилгээний тухай зарлал 14:21 Уг төслийн гол зорилго нь ногоочдын орлогыг нэмэгдүүлэх, газар тариалан эрхлэхэд нь дэмжлэг үзүүлэх юм.
Уг төслийн гол зорилго нь ногоочдын орлогыг нэмэгдүүлэх, газар тариалан эрхлэхэд нь дэмжлэг үзүүлэх юм.
»»
Д.Трамп: Жо Байден еврейчүүдийг ч, палестинчуудыг ч үзэн яддаг 14:10 АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Доналд Трамп “Ерөнхийлөгч Жо Байден еврейн ард түмнийг ч, Палестины ард түмнийг ч үзэн яддаг” гэж сошиал хуудсандаа бичжээ.
АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Доналд Трамп “Ерөнхийлөгч Жо Байден еврейн ард түмнийг ч, Палестины ард түмнийг ч үзэн яддаг” гэж сошиал хуудсандаа бичжээ.
»»
Түрээсийн орон сууцны оршин суугчийг сонгон шалгаруулах журмын санал боловсруулав 14:00 НЗДТГ болон БНСУ-ын Экспорт-Импортын банк хамтран хэрэгжүүлж буй “Баянголын ам түрээсийн орон сууцны хороолол барих төсөл”-ийн хэрэгжүүлэгч талууд уулзалт зохион байгууллаа.
НЗДТГ болон БНСУ-ын Экспорт-Импортын банк хамтран хэрэгжүүлж буй “Баянголын ам түрээсийн орон сууцны хороолол барих төсөл”-ийн хэрэгжүүлэгч талууд уулзалт зохион байгууллаа.
»»
ХХААХҮЯ: Зөвлөх үйлчилгээний ажлын зар 13:54 Зөвлөх үйлчилгээний нэр: Барилгын ажлын хяналтын баг
Зөвлөх үйлчилгээний нэр: Барилгын ажлын хяналтын баг
»»
Бизнест тань давуу тал нэмэх ногоон зээл 13:17 Аливаа улс орны хөгжил, хүн ардын ахуй амьдралд барилгын салбар чухал үүрэг гүйцэтгэдэг билээ. Дэлхийн дулаарал, уур амьсгалын өөрчлөлттэй нүүр тулж буй энэ цаг
Аливаа улс орны хөгжил, хүн ардын ахуй амьдралд барилгын салбар чухал үүрэг гүйцэтгэдэг билээ. Дэлхийн дулаарал, уур амьсгалын өөрчлөлттэй нүүр тулж буй энэ цаг
»»
НҮБ-ын найм дахь Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Бан Ги Мүн Монголд хүрэлцэн ирээд байна 12:34 Дэлхийн 11 улс орны 300 гаруй зочид төлөөлөгч оролцож буй “Алтай дамнасан тогтвортой байдлын яриа хэлэлцээ” сэдэвт олон улсын чуулга уулзалт өнөөдөр Улаанбаатар хотноо эхэлсэн.
Дэлхийн 11 улс орны 300 гаруй зочид төлөөлөгч оролцож буй “Алтай дамнасан тогтвортой байдлын яриа хэлэлцээ” сэдэвт олон улсын чуулга уулзалт өнөөдөр Улаанбаатар хотноо эхэлсэн.
»»
Хоёр дахь удаагийн “Алтай дамнасан тогтвортой байдлын яриа хэлэлцээ” олон улсын чуулга уулзалт эхэллээ 11:58 Монгол Улсын Их Хурал, Америкийн Нэгдсэн Улсын Стэнфордын Их сургууль, Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын “Бан Ги Мүн” сан хамтран зохион байгуулж буй “Алтай дамнасан
Монгол Улсын Их Хурал, Америкийн Нэгдсэн Улсын Стэнфордын Их сургууль, Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын “Бан Ги Мүн” сан хамтран зохион байгуулж буй “Алтай дамнасан
»»
Монгол Улсад бэлэн гоймон үйлдвэрлэх зөвшөөрөлтэй 90 аж ахуйн нэгж 17 улсаас бэлэн гоймон импортолдог 11:51 Нийслэлийн прокурорын газраас Нийслэлийн эрүүл мэндийн газартай хамтран Сүхбаатар, Хан-Уул, Баянгол, Баянзүрх,
Нийслэлийн прокурорын газраас Нийслэлийн эрүүл мэндийн газартай хамтран Сүхбаатар, Хан-Уул, Баянгол, Баянзүрх,
»»
СЭРЭМЖЛҮҮЛЭГ: 12 настай хүү угаартаж нас барсан ба ээж нь ухаан ороогүй байна 11:37 2024 оны дөрөвдүгээр сарын 21-ний өдрийн 10:25 цагт Сонгинохайрхан дүүргийн 41 дүгээр хороо буюу Баруун салаанд
2024 оны дөрөвдүгээр сарын 21-ний өдрийн 10:25 цагт Сонгинохайрхан дүүргийн 41 дүгээр хороо буюу Баруун салаанд
»»
Одон орончид Дэлхийн вангийн гадаргуу дээрх асар том "зүрхний" нууцыг тайлжээ 11:22 Швейцарийн одон орончид Берны их сургууль болон Үндэсний одон орон судлалын PlanetS төвийн эрдэмтдийн хамт
Швейцарийн одон орончид Берны их сургууль болон Үндэсний одон орон судлалын PlanetS төвийн эрдэмтдийн хамт
»»
АН-аас Х.Баттулгыг хөөхийг шаардаж, зарим нь иргэдийн 1072 хувьцааг хуурч авсандаа уучлалт гуй гэв 11:19 АН-ынхан хэд хэдэн фракц болж эвлэлдэн нэгдэж чаддаггүй. Тэгвэл өнөөдөр тус намын зарим гишүүд намаасаа гарч буйгаа илэрхийлэв.
АН-ынхан хэд хэдэн фракц болж эвлэлдэн нэгдэж чаддаггүй. Тэгвэл өнөөдөр тус намын зарим гишүүд намаасаа гарч буйгаа илэрхийлэв.
»»
Төв аймагт 11 настай хүү айлын морь хөлсөлж унахдаа чирэгдэж, амь насаа алджээ 11:02 Төв аймгийн Борнуур суманд өчигдөр /2024.04.25/ 11 настай хүү айлын морь гуйж, хөлсөлж унажээ. Улмаар мориноос унаж, чирэгдсэн байдалтай амь насаа алдсан байна.
Төв аймгийн Борнуур суманд өчигдөр /2024.04.25/ 11 настай хүү айлын морь гуйж, хөлсөлж унажээ. Улмаар мориноос унаж, чирэгдсэн байдалтай амь насаа алдсан байна.
»»
ХҮН намаас татгалзаж буй гишүүдийн цуваа үргэлжлэв 10:42 Сонгууль-2024 болоход хоёр сарын хугацаа үлдээд буй билээ. Тэгвэл улс төрчдийн дунд сонгуулийн халуухан тулаантай
Сонгууль-2024 болоход хоёр сарын хугацаа үлдээд буй билээ. Тэгвэл улс төрчдийн дунд сонгуулийн халуухан тулаантай
»»
ҮАГ-т бие даан нэр дэвшигч 77 иргэн мөрийн хөтөлбөрөө хянуулахаар ирүүллээ 10:09 Үндэсний аудитын газар энэ сарын 22, 23, 24-ний өдрүүдэд УИХ-ын сонгуульд оролцох бие даан нэр дэвшигч 77 иргэний мөрийн хөтөлбөрийг хүлээн авлаа.
Үндэсний аудитын газар энэ сарын 22, 23, 24-ний өдрүүдэд УИХ-ын сонгуульд оролцох бие даан нэр дэвшигч 77 иргэний мөрийн хөтөлбөрийг хүлээн авлаа.
»»
Хятадууд 2030 он гэхэд саран дээр хөл тавина гэжээ 10:09 Өчигдөр бую дөрөвдүгээр сарын 24-ний өглөөний 9 цагт Хятад Улсын Жючуаний хиймэл дагуул хөөргөх төвд болсон
Өчигдөр бую дөрөвдүгээр сарын 24-ний өглөөний 9 цагт Хятад Улсын Жючуаний хиймэл дагуул хөөргөх төвд болсон
»»
“Алтай дамнасан тогтвортой байдлын яриа хэлэлцээ” олон улсын чуулга уулзалт эхэллээ 10:07 “Алтай дамнасан тогтвортой байдлын яриа хэлэлцээ” олон улсын чуулга уулзалт Төрийн ордонд эхэллээ.
“Алтай дамнасан тогтвортой байдлын яриа хэлэлцээ” олон улсын чуулга уулзалт Төрийн ордонд эхэллээ.
»»
Сонсголонгийн гүүрний нэг талын зорчих хэсгийг хаана 09:49 Хан-Уул дүүргийн 8, 9-р хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах Сонсголонгийн гүүрний зорчих хэсгийн зүүн талын /хойш/ чиглэлийн эгнээг хаахаар болжээ.
Хан-Уул дүүргийн 8, 9-р хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах Сонсголонгийн гүүрний зорчих хэсгийн зүүн талын /хойш/ чиглэлийн эгнээг хаахаар болжээ.
»»
БНСУ-ын Кореа Их сургуультай ухаалаг хотуудын мэргэжлийн чадавхыг бэхжүүлэхээр хамтарна 09:43 Нийслэлийн Засаг даргын Эдийн засаг, дэд бүтцийн асуудал хариуцсан нэгдүгээр орлогч П.Сайнзориг болон БНСУ-ын Кореа Их сургуулийн Хот судлалын тэнхимийн декан Др. Жусок О нар хамтран ажиллах санамж бичиг байгууллаа.
Нийслэлийн Засаг даргын Эдийн засаг, дэд бүтцийн асуудал хариуцсан нэгдүгээр орлогч П.Сайнзориг болон БНСУ-ын Кореа Их сургуулийн Хот судлалын тэнхимийн декан Др. Жусок О нар хамтран ажиллах санамж бичиг байгууллаа.
»»
МЕТА компанийн төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзав 09:41 Сонгуулийн ерөнхий хорооны дарга П.Дэлгэрнаран, нарийн бичгийн дарга Д.Даваа-Очир болон холбогдох албан тушаалтнууд МЕТА компанийн Төв Азийн орнууд, Монгол,
Сонгуулийн ерөнхий хорооны дарга П.Дэлгэрнаран, нарийн бичгийн дарга Д.Даваа-Очир болон холбогдох албан тушаалтнууд МЕТА компанийн Төв Азийн орнууд, Монгол,
»»
К.Токаев Их Британийн Гадаад хэргийн сайд Д.Камеронтой уулзжээ 09:40 Казахстаны Ерөнхийлөгч Касым-Жомарт Токаев тус улсад албан ёсны айлчлал хийж буй Их Британи, Умард Ирландын Нэгдсэн Вант Улсын Гадаад хэрэг,
Казахстаны Ерөнхийлөгч Касым-Жомарт Токаев тус улсад албан ёсны айлчлал хийж буй Их Британи, Умард Ирландын Нэгдсэн Вант Улсын Гадаад хэрэг,
»»
Бөжүн 26-6 газрын тосны ордын өрөмдлөг эхэлжээ 11:49 Бөхай тэнгисийн газрын тосны орд болох Бөжүн 26-6 газрын тосны ордын эхний шатны төслийн ажлыг эхлүүлж, дэлхийн хамгийн том метаморф нефтийн ордыг ашиглах гараа тавигджээ.
Бөхай тэнгисийн газрын тосны орд болох Бөжүн 26-6 газрын тосны ордын эхний шатны төслийн ажлыг эхлүүлж, дэлхийн хамгийн том метаморф нефтийн ордыг ашиглах гараа тавигджээ.
»»
Казакстан гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх хуулиа чангатгав 11:27 Казакстаны эдийн засгийн сайд асан Куандык Бишимбаев эхнэр 31 настай Салтанат Нукеновын амь насыг онц хэрцгийгээр
Казакстаны эдийн засгийн сайд асан Куандык Бишимбаев эхнэр 31 настай Салтанат Нукеновын амь насыг онц хэрцгийгээр
»»
Жо Байден TikTok-ийг АНУ-д хориглож магадгүй хуульд гарын үсэг зурлаа 14:52 АНУ-ын төлөөлөгчдийн танхим бямба гарагт /2024.04.20/ дөрвөн хуулийн төсөл бүхий багцыг дэмжсэн. Эхний гурван төсөл нь Украин, Израил, Энэтхэг-Номхон далай дахь АНУ-ын холбоотнуудад цэргийн тусламж илгээх тухай байсан юм.
АНУ-ын төлөөлөгчдийн танхим бямба гарагт /2024.04.20/ дөрвөн хуулийн төсөл бүхий багцыг дэмжсэн. Эхний гурван төсөл нь Украин, Израил, Энэтхэг-Номхон далай дахь АНУ-ын холбоотнуудад цэргийн тусламж илгээх тухай байсан юм.
»»
Д.Трамп: Жо Байден еврейчүүдийг ч, палестинчуудыг ч үзэн яддаг 14:10 АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Доналд Трамп “Ерөнхийлөгч Жо Байден еврейн ард түмнийг ч, Палестины ард түмнийг ч үзэн яддаг” гэж сошиал хуудсандаа бичжээ.
АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Доналд Трамп “Ерөнхийлөгч Жо Байден еврейн ард түмнийг ч, Палестины ард түмнийг ч үзэн яддаг” гэж сошиал хуудсандаа бичжээ.
»»
НҮБ-ын найм дахь Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Бан Ги Мүн Монголд хүрэлцэн ирээд байна 12:34 Дэлхийн 11 улс орны 300 гаруй зочид төлөөлөгч оролцож буй “Алтай дамнасан тогтвортой байдлын яриа хэлэлцээ” сэдэвт олон улсын чуулга уулзалт өнөөдөр Улаанбаатар хотноо эхэлсэн.
Дэлхийн 11 улс орны 300 гаруй зочид төлөөлөгч оролцож буй “Алтай дамнасан тогтвортой байдлын яриа хэлэлцээ” сэдэвт олон улсын чуулга уулзалт өнөөдөр Улаанбаатар хотноо эхэлсэн.
»»
Хятадууд 2030 он гэхэд саран дээр хөл тавина гэжээ 10:09 Өчигдөр бую дөрөвдүгээр сарын 24-ний өглөөний 9 цагт Хятад Улсын Жючуаний хиймэл дагуул хөөргөх төвд болсон
Өчигдөр бую дөрөвдүгээр сарын 24-ний өглөөний 9 цагт Хятад Улсын Жючуаний хиймэл дагуул хөөргөх төвд болсон
»»
БНСУ-ын Кореа Их сургуультай ухаалаг хотуудын мэргэжлийн чадавхыг бэхжүүлэхээр хамтарна 09:43 Нийслэлийн Засаг даргын Эдийн засаг, дэд бүтцийн асуудал хариуцсан нэгдүгээр орлогч П.Сайнзориг болон БНСУ-ын Кореа Их сургуулийн Хот судлалын тэнхимийн декан Др. Жусок О нар хамтран ажиллах санамж бичиг байгууллаа.
Нийслэлийн Засаг даргын Эдийн засаг, дэд бүтцийн асуудал хариуцсан нэгдүгээр орлогч П.Сайнзориг болон БНСУ-ын Кореа Их сургуулийн Хот судлалын тэнхимийн декан Др. Жусок О нар хамтран ажиллах санамж бичиг байгууллаа.
»»
К.Токаев Их Британийн Гадаад хэргийн сайд Д.Камеронтой уулзжээ 09:40 Казахстаны Ерөнхийлөгч Касым-Жомарт Токаев тус улсад албан ёсны айлчлал хийж буй Их Британи, Умард Ирландын Нэгдсэн Вант Улсын Гадаад хэрэг,
Казахстаны Ерөнхийлөгч Касым-Жомарт Токаев тус улсад албан ёсны айлчлал хийж буй Их Британи, Умард Ирландын Нэгдсэн Вант Улсын Гадаад хэрэг,
»»
Фүкүшима цахилгаан станцын далайд цутгаж буй усыг шинжилж эхэллээ 11:40 Олон улсын атомын энергийн агентлаг мягмар гарагаас эхлэн Фүкүшима цахилгаан станцын Номхон далайд гаргаж буй усны цацраг идэвхийн хэмжээг шинжилж эхэллээ.
Олон улсын атомын энергийн агентлаг мягмар гарагаас эхлэн Фүкүшима цахилгаан станцын Номхон далайд гаргаж буй усны цацраг идэвхийн хэмжээг шинжилж эхэллээ.
»»
Сонгуулийг луйвардсан гэж Дональд Трампыг буруутгажээ 15:11 ВАШИНГТОН, 2024 оны дөрөвдүгээр сарын 23 /AP/. Дональд Трамп порно жүжигчин Сторми Дэниэлст дуугүй
ВАШИНГТОН, 2024 оны дөрөвдүгээр сарын 23 /AP/. Дональд Трамп порно жүжигчин Сторми Дэниэлст дуугүй
»»
Тайваньд нэг хоногт 200 гаруй удаа газар хөдөлжээ 13:44
БНХАУ-д болсон үерийн улмаас дөрвөн хүн энджээ 10:06 БНХАУ-ын хамгийн их хүн амтай мужуудын нэг болох Гуандунд хүчтэй аадар бороо орсны улмаас үер болж, дөрвөн хүн амь үрэгджээ. Одоогийн байдлаар тус мужийн 110 мянга гаруй хүнийг яаралтай нүүлгэн шилжүүлээд байна.
БНХАУ-ын хамгийн их хүн амтай мужуудын нэг болох Гуандунд хүчтэй аадар бороо орсны улмаас үер болж, дөрвөн хүн амь үрэгджээ. Одоогийн байдлаар тус мужийн 110 мянга гаруй хүнийг яаралтай нүүлгэн шилжүүлээд байна.
»»
“Tesla”-ийн борлуулалт буурч, цахилгаан автомашинаа 2,000 ам.доллароор хямдруулав 18:01 “Magnificent 7” гэгддэг хамгийн том технологийн долоон компаниас “Microsoft”, “Meta platforms”, “Alphabet”, болон “Tesla”
“Magnificent 7” гэгддэг хамгийн том технологийн долоон компаниас “Microsoft”, “Meta platforms”, “Alphabet”, болон “Tesla”
»»
Франц “хязгааргүй” эрчим хүч үйлдвэрлэх чадамжтай цөмийн реактор бүтээж эхэлжээ 17:30 Парис хотын Елисей ордонд 2006 онд болсон нартай ижил хязгааргүй эрчим хүч гаргаж авах цөмийн реакторын төсөл
Парис хотын Елисей ордонд 2006 онд болсон нартай ижил хязгааргүй эрчим хүч гаргаж авах цөмийн реакторын төсөл
»»
АНУ-ын онцгой байдлын алба гал руу аврагчдаа явуулах биш, дрон нисгэн унтрааж байна 12:26 Аль ч улсад онцгой байдлын алба хаагчдыг хамгийн эрсдэлтэй ажил эрхэлдэгт тооцдог. Хаана ямар гамшиг, аюулт үзэгдэл
Аль ч улсад онцгой байдлын алба хаагчдыг хамгийн эрсдэлтэй ажил эрхэлдэгт тооцдог. Хаана ямар гамшиг, аюулт үзэгдэл
»»
Газын зурваст амиа алдсан хүний тоо 34049 болжээ 11:55 Палестины яаралтай тусламжийнхан хамгийн сүүлд Хан-Юнис дэх эмнэлгийн цогцолборт болсон
Палестины яаралтай тусламжийнхан хамгийн сүүлд Хан-Юнис дэх эмнэлгийн цогцолборт болсон
»»
Казахстанд үерийн улмаас 634 цооногийн олборлолтыг түр зогсоожээ 14:07 Казахстаны хоёр бүс нутагт газрын тос олборлодог компаниуд үерийн гамшгийн улмаас 634 цооногийн ажиллагааг түр зогсоожээ. Тус улсын Эрчим хүчний яам мэдээлснээр,
Казахстаны хоёр бүс нутагт газрын тос олборлодог компаниуд үерийн гамшгийн улмаас 634 цооногийн ажиллагааг түр зогсоожээ. Тус улсын Эрчим хүчний яам мэдээлснээр,
»»
Японд газар хөдлөлтийн улмаас 9 хүн гэмтжээ 13:52 Япон Улсын баруун өмнөд хэсэгт хүчтэй газар хөдлөлт болж, есөн хүн хөнгөн гэмтэн, усны хоолойн шугам сүлжээ эвдэрч, хөрсний гулгалт үүссэн байна.
Япон Улсын баруун өмнөд хэсэгт хүчтэй газар хөдлөлт болж, есөн хүн хөнгөн гэмтэн, усны хоолойн шугам сүлжээ эвдэрч, хөрсний гулгалт үүссэн байна.
»»
Казахстан улсад гэр бүлийн хүчирхийллийн улмаас жилд 80 гаруй эмэгтэй амиа алддаг 10:46 Эхнэрээ найман цагийн турш зэрлэг балмадаар зодож хөнөөсөн Казахстан улсын Эдийн засгийн сайд асан Куандык Бишимбаевыг
Эхнэрээ найман цагийн турш зэрлэг балмадаар зодож хөнөөсөн Казахстан улсын Эдийн засгийн сайд асан Куандык Бишимбаевыг
»»
“Их-7” сайдууд Ойрхи Дорнодын асуудлаар хуралдаж байна 08:27 “Их-7” бүлгийн гадаад хэргийн сайд нар Иранаас Израиль руу хийсэн томоохон дайралтад ямар хариу өгөх талаар хэлэлцэж байна. Японы Гадаад хэргийн сайд Камикава Йоко "Их 7"-ын хурлын үеэр Иран,
“Их-7” бүлгийн гадаад хэргийн сайд нар Иранаас Израиль руу хийсэн томоохон дайралтад ямар хариу өгөх талаар хэлэлцэж байна. Японы Гадаад хэргийн сайд Камикава Йоко "Их 7"-ын хурлын үеэр Иран,
»»
Ахмадуудад туслах робот хүүг зохион бүтээжээ 14:45 Германий “Navel Robotics” гэх гарааны компани өндөр настнуудын асрамжийн газарт ашиглах зориулалттай робот үйлдвэрлэж эхэлжээ.
Германий “Navel Robotics” гэх гарааны компани өндөр настнуудын асрамжийн газарт ашиглах зориулалттай робот үйлдвэрлэж эхэлжээ.
»»
Газар тариалан, гурилын үйлдвэрлэл жилд 3-4% ашигтай. Харин уул уурхайн үйлдвэрлэл 40-50% ашигтай 20:57
Дубай хотод “нисдэг хүмүүс”-ийн анхны уралдаан зохион байгуулагджээ 14:35 Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын Дубай хотод өчигдөр анх удаагаа “нисдэг хүмүүс”-ийн уралдаан зохион байгуулагджээ.
Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын Дубай хотод өчигдөр анх удаагаа “нисдэг хүмүүс”-ийн уралдаан зохион байгуулагджээ.
»»
ОХУ-ын Алс Дорнодын Сахалин мужид их хэмжээний цас орсон байна 11:28 ОХУ-ын Алс Дорнодын Сахалин мужид энэ сарын 24-ний өдрөөс эхлэн их хэмжээний цасан шуурга гурван өдөр үргэлжилж, урд өмнө нь болж байгаагүй байгалийн аюулт үзэгдэл тохиолоо.
ОХУ-ын Алс Дорнодын Сахалин мужид энэ сарын 24-ний өдрөөс эхлэн их хэмжээний цасан шуурга гурван өдөр үргэлжилж, урд өмнө нь болж байгаагүй байгалийн аюулт үзэгдэл тохиолоо.
»»
Хятад-Монголын олон улсын худалдааны хот 17:13
“Алтан холбоо” 1 – Хилийн Эрээн боомт 17:02 “Алтан холбоо” нэвтрүүлгийн эхний дугаараар та бидний сайн мэдэх Эрээн – Замын-Үүд боомтыг танилцууллаа.
“Алтан холбоо” нэвтрүүлгийн эхний дугаараар та бидний сайн мэдэх Эрээн – Замын-Үүд боомтыг танилцууллаа.
»»
Орос үндэстний цорын ганц шян 16:30 “Шинэ зууны Хятадын зураглал·Хөлөнбуйр дахь аялал”
“Шинэ зууны Хятадын зураглал·Хөлөнбуйр дахь аялал”
»»
Шинэ Барга зүүн хошууны Соёлын ордон 18:24 Шинэ зууны Хятадын зураглал·Хөлөнбуйр дахь аялал”
Шинэ зууны Хятадын зураглал·Хөлөнбуйр дахь аялал”
»»
Мияа: Мөрөөдөл эхэлсэн газар 17:41 Гадаад хүмүүс Хятадад
Гацууртын Л.Чинбат гарал үүслийн бичиггүй 300 тооны адууг нь нутагтаа оруулахыг эсэргүүцсэн малчдыг машинаараа дайрав 11:38 Гацуурт компанийн ерөнхий захирал Л.Чинбат адууг нь албадан гаргах гэсэн Сэлэнгэ аймгийн Цагааннуур сумын малчдыг
Гацуурт компанийн ерөнхий захирал Л.Чинбат адууг нь албадан гаргах гэсэн Сэлэнгэ аймгийн Цагааннуур сумын малчдыг
»»
Нүдний хагалгаанд яаралтай орох шаардлагатай 5 хүүхэдтэй Д.Алтанчимэгт тусалцгаая 17:58 Нүдний хагалгаанд яаралтай орох шаардлагатай 5 хүүхэдтэй Д.Алтанчимэгт тусалцгаая Утас: 8071-6660 /шууд/ Хаан банк #5417007768
Нүдний хагалгаанд яаралтай орох шаардлагатай 5 хүүхэдтэй Д.Алтанчимэгт тусалцгаая Утас: 8071-6660 /шууд/ Хаан банк #5417007768
»»
“Tesla” компанийн салбарыг Монголд байгуулахыг хүсэв 10:08 Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ өчигдөр АНУ-ын “Tesla”, “SpaceX” компанийн гүйцэтгэх захирал, “Twitter” компанийн
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ өчигдөр АНУ-ын “Tesla”, “SpaceX” компанийн гүйцэтгэх захирал, “Twitter” компанийн
»»
С.Ганбаатар: Надад гуравхан сар ерөнхийлөгч, ерөнхий сайдынхаа суудлыг өгчих. Би яаж энэ улсыг босгох вэ? гэдгийг харуулъя 10:51 УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатар сэтгүүлчдийн асуултанд хариуллаа.
УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатар сэтгүүлчдийн асуултанд хариуллаа.
»»
Жолооч нар зогсоол дээр маргалдаж, санаатайгаар нэгнийхээ автомашиныг мөргөжээ 09:05 Нийслэлийн Баянгол дүүргийн 9 дүгээр хороонд байрлах орон сууцны гадна, хүүхдийн талбайн зогсоол дээр "Хүмүүс нэгнээ
Нийслэлийн Баянгол дүүргийн 9 дүгээр хороонд байрлах орон сууцны гадна, хүүхдийн талбайн зогсоол дээр "Хүмүүс нэгнээ
»»
Л.Аззаяа: Бэлэг гээд өгсөн цагаан торонд мөнгө байгааг мэдээгүй. Харанхуй, хүйтэн байсан учраас гэртээ очоод задалсан 17:44 Хөгжлийн Банкны гэх хэргийн гэм буруугийн шүүх хуралдаан Улаанбаатар чуулгын байранд долоо дахь өдрөө үргэлжилж байна.
Хөгжлийн Банкны гэх хэргийн гэм буруугийн шүүх хуралдаан Улаанбаатар чуулгын байранд долоо дахь өдрөө үргэлжилж байна.
»»
Д.Сумъяабазар: С.Амарсайхантай ЗГ-ын хуралдааны үеэр муудсандаа уучлал гуйсан 10:55 Д.Сумъяабазар: С.Амарсайхантай ЗГ-ын хуралдааны үеэр муудсандаа уучлал гуйсан.
Д.Сумъяабазар: С.Амарсайхантай ЗГ-ын хуралдааны үеэр муудсандаа уучлал гуйсан.
»»
Ч.Хүрэлбаатар: Х.Баттулга арьс, ширний экспортыг зогсоосон нь маш буруу бодлого байсан 18:20
Монголбанкны Эрдэнэсийн сангаас түүх, соёлын үнэт зүйлс алдагдаагүй 09:58 УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн /2023.03.31/ хуралдаан эхэллээ. Хуралдаанаар Монголбанкнаас 2022 оны арванхоёрдугаар
УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн /2023.03.31/ хуралдаан эхэллээ. Хуралдаанаар Монголбанкнаас 2022 оны арванхоёрдугаар
»»
Барилгын хөгжлийн төвийн хамт олон цусаа хандивлалаа 18:40 Барилгын хөгжлийн төвийн хамт олон өнөөдөр цус хандивлах ээлжит өдөрлөгөө зохион байгууллаа. Тус байгууллага нь цус сэлбэлт судлалын үндэсний төвтэй хамтран уг өдөрлөгийг 2018 оноос хойш жилд хоёр удаа зохион байгуулдаг юм байна.
Барилгын хөгжлийн төвийн хамт олон өнөөдөр цус хандивлах ээлжит өдөрлөгөө зохион байгууллаа. Тус байгууллага нь цус сэлбэлт судлалын үндэсний төвтэй хамтран уг өдөрлөгийг 2018 оноос хойш жилд хоёр удаа зохион байгуулдаг юм байна.
»»
У.Равдан: Миний ээж хэзээ ч эх орноосоо урвах хүн биш! 16:56 Яруу найрагч Ц.Хуланг ТЕГ-аас саатуулж, улмаар нэг сар цагдан хорих шийдвэрийг шүүхээс гаргасан.
Яруу найрагч Ц.Хуланг ТЕГ-аас саатуулж, улмаар нэг сар цагдан хорих шийдвэрийг шүүхээс гаргасан.
»»