-Яахав зүгээр суухгүй л байна. Сая л гэхэд парламентад суудалгүй улс төрийн намууд, хөдөлгөөнийхөн Сонгуулийн хуультай холбоотой саналаа өглөө. Биднийхээ дуу хоолойг наад хуулиндаа тусгаж өгөөч гээд. Тэд чинь парламентад суудалгүй болохоор шууд саналаа оруулж болохгүй. Тэгээд хөөрхий "ганц бие хүнээр" дайж байгаа нь энэ бололтой. Гэхдээ яах вэ сонин, сонин заалтууд байна лээ. Ер нь үүнийг нь манай ажлын хэсэг, байнгын хороод авч хэлэлцэх ёстой. Бид эрх барьж байна. Бид л асуудлыг шийднэ гэж хандаж болохгүй. Тэгэхгүй бол энэ нөхдүүд чинь ирэх сонгуулийн дараа шударга бус болсон, бидний саналыг аваагүй, луйвар булхай орсон гээд л түмэн юм ярьж хүмүүсийн толгойг эргүүлбэл яана. Тэгээд айхтар жагсаал цуглаан нь дахиад давтагдвал яах юм. Зарим хөдөлгөөний удирдагчид эхнээсээ 2012 онд хувьсгал гарна шүү гээд л хэвлэлээр ярьж, бичиж байна. Яриад байгаа хувьсгал нь тайван замаар өрнөвөл сайн. Гэхдээ хүч хэрэглэхийг үгүйсгэх аргагүй. Уг нь хүмүүс тэгж их бужигдамааргүй байгаа юм, энэ нийгэмд. Тиймээс бужигнуулахгүйн тулд гадна талд зогсоо энэ хүмүүсийнхээ санаа оноог аваад, болохыг нь хуулиндаа тусгах нь зүй. Тэгээд дараа нь "Хөөе найзаа чиний хэдэн саналыг би хуулинд оруулсан шүү. Аятайхан юм байна лээ" гээд явж байвал зүгээр шүү дээ. Тэгэхгүй нэг л их бие биенийгээ үзэн ядсан нөхдүүд байх юм. Ингэж үзэн ядсан байдлаар дотроо хагаралдаад сайн үр дагавар гарахгүй.

-Өнөөдөр өрнөж буй улс төрийг хараад ямар дүгнэлт хийж байна вэ?

-Одоо Сонгуулийн тухай хууль гэж сонин юм гарах гээд байна. Би бол яах вэ. Явдгаараа явж л таарна. Харин энэ намуудад олон зүйл өрнөж магадгүй. Парламентад байгаа хоёр хүчнээс сонгуульд шаансгүй болчихсон гэдэг юм уу. Нам нь гаргахгүй, намынхаа бодлого, удирдлагын эсрэг цор цор гэдэг хүмүүс мөн хэцүү байна. Миний бодлоор энэ хүмүүс хоорондоо ярьж байгаад шинэ улс төрийн хүчин гаргах магадлал бас өндөр байна шүү. Нэг үгээр хэлэхэд одоогийн 76 дотроос улс төрийн шинэ хүчин мэндлэх гээд байна. Учир нь Сонгуулийн хууль нь "холимог" болоод ирлээ шүү дээ. Тэгэхээр хэнийгээ мажоритароор дэвшүүлэх вэ. Хэн нь пропорциональ руу орох вэ гэдэг дээр наад хэд чинь тулалдана. Бас үүнээс өөрийг бодож яваа нэг хэсэг байх шиг. Би ч цор цор гээд намынхаа даргын уурыг хүргэдэг юм. Тэгэхээр хэдүүлээ өөр нам болж сонгуульд оролцвол яасан юм гээд цаагуур чинь ярьж эхлээд байна. Эрх барьж буй хоёр намын 76 гишүүн дотор шүү дээ. Хэрвээ ингэвэл сүрхий асуудал босч мэдэхээр шүү. Одоо парламентад сууж байгаа нам дотроос дахиад нэг нам гарвал илүү их хүчтэй, ажиллана.

-Та Ерөнхий сайдыг огцруулахтай холбоотойгоор нэгдсэн хэдэн гишүүнийг яриад байна уу?

-Би тэгж бодож байгаа. Тэгээд ч нам, намын дарга, бодлого дагаад савлаж явснаас өөрсдөө салаад юм хийчихье гэж бодож байгаа хүмүүс байгаа байх. Тэгээсэй ч гэж хүсч байна даа.

-Ерөнхий сайдыг огцруулах нь зөв үү?

-Ямар хэрэгтэй гэж. Улс төрийн тоглоом л гэж харж байна. Одоо байгаа Засгийн газрыг танхимаар нь огцрууллаа гэхэд арынх нь команд хэн байх юм. Засагт орчих өнгөтэй, өөдтэй хүн байгаа юм уу, цаана чинь.

-Шинэ Засгийн газар байгуулбал орсон хэдэн нөхдийн толгойны эргүү гаралгүй, хэдэн бичиг цаасаа ч үдэж амжаагүй байхад дараагийн сонгууль болно. Үүнд ард нийт хохирч үлдэнэ биз дээ.

-МАХН-ын дарга Н.Энхбаяр нарын саналыг та хүлээж авсан Харин эдгээр саналыг иь хуулинд тусгах боломж, хугацаа байгаа юм уу?

-Энэ чинь шинэ хууль биш. Одоо хэлэлцэгдэж байгаа хуулин дотор л тодорхой хэдэн саналыг тусгаач гэсэн байна лээ. Тиймээс ажлын хэсгийн ахлагч, Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны дарга нарт албан бичиг хийж хүргүүлсэн. Ажлын хэсэг дээрээ хэлэлцээч, болж өгвөл бүлгүүд анхаараач тэгээд авах заалтуудыг нь ав гэж.

-Сонгуулийн тухай хуулийг яриад байна. Ингэхэд таны зүгээс энэ хуулийн талаар ямар байр суурьтай байгаа вэ?

-Би мулгуу хүн болоод ч тэр үү. Надтай ижил эргүүтсэн хүмүүс энэ 76 дотор олон байна. Одоо хүртэл хуулийнхаа учрыг сайн олохгүй л явна даа. 28 нь тэгээд яахын л гэх юм. 48 нь дүүрч тойрогтоо бие дааж үзэх гээд байгаа бололтой. Ойлгохгүй байна. Юун цонхны цаана байгаа сонгогчид жирийн иргэд битгий хэл хуулиа хийж байгаа бид нар асуудлаа ойлгохгүй байна. Гишүүд нь ойлгохгүй байхад ард нийт тэрийг нь ойлгоод саналаа өгнө гэдэг их хэцүү. Уг нь Сонгуулийн хууль гэдэг хаа хаанаа хамгийн ойлгомжтой энгийн болж байж зөв, шударга боллоо гэж дүгнэгдэнэ. Ойлгомжгүй хууль хийчихээд тэрийгээ гишүүн бүр өөр өөрөөр тайлбарлаад байх юм.

-Пропорциональ 28 дээр нам дотор ширүүхэн тэмцэл өрнөх байх даа?

-Тэр 28 дотор чинь хэн нь орох юм бэ гэдэг л гол асуудал. Үгүй мөн алаан болно байх аа, тэнд. УИХ-д олон жил суугаад шаансгүй болчихсон, нам дотроо нөлөө бүхий, бас болоогүй хор найруулчихдаг, лобби хийдэг атаман, өвгөн бүргэдүүд л тэр дунд цохиж орох байх. Харин жижиг загас, жараахайнуудыг баяртай найзаа чамд нас байна, зүс байна. Чи дараа бол. Муу хөгшин ах нь тэтгэвэрт гарах гэж байгаа юм чинь дахиад дөрвөн жил энд суугаадахъя гэнэ биз. Энэ чинь тэгээд шударга сонгууль мөн үү. Зөв сонгууль уу. Ард иргэд нь сонгоогүй байдаг. Энэ нөхөр болсоон гээд сонгогчид тэтгэвэрт нь суулгачихаад байхад ах гарахгүй ээ гэж гэдийгээд таягаа тулчихсан улс төрд алхаад байдаг. Тэгэхээр үүнийг юу гэж үзэхэв.

-Сонгуулийн хуулинд хариуцлагын асуудал орж ирсэн байна лээ. Тухайлбал сонгууль будлиантуулсан гишүүнийг сая хүрэхгүй төгрөгөөр харин сэтгүүлчийг арван сая төгрөгөөр торгоно гэж?

-Сэтгүүлч нар чинь будлиан хийдэг хүмүүс биш шүү дээ, хөөрхий. Хэн будлиан хийдэг юм. Хэн завааруулж, бие биенээ эрлийз хурлийз, гахай нохойгоор нь дуудаж хэлдэг билээ. Улстөрчид өөрсдөө шүү дээ. Сонгуулийн үеэр гардаг тэр нэвтрүүлгүүдийг тэд өөрсдөө хийдэг юм. Харин сониноос зайг нь, телевизээс цагийг нь аваад л явдаг байхгүй юу. Тэр нөхдүүд бие биенээ доромжилж цацсан материалыг яагаад бидэнд тохож хариуцлага хүлээлгэнэ гэж. Тэр нөхдүүд л өөрсдөө хариуцлагаа хүлээх хэрэгтэй. Одоо хэлэлцэх гэж байгаа Засгийн газраас санаачилсан Хэвлэлийн эрх чөлөөний тухай хууль дотор энэ заалт бас явж байна лээ. Хууль санаачлагчид нь би хэлсэн. Энэ заалтаа өөрчил, хүний өмнөөс сэтгүүлч, хэвлэлийн байгууллага хариуцлага хүлээнэ гэж юу байдаг юм гэж. Хуучин хуулийн заалтаар бол энэ асуудлаас болж сэтгүүлчид шоронд суухаар заасан байгаа шүү дээ. Хүний хэлсэн үгнээс болж сэтгүүлч, хэвлэлийнхэн яагаад шоронд суух гэж. Тэгээд нэрийг нь Хэвлэлийн эрх чөлөөний тухай хууль гээд биччихсэн байгаа юм даа. Энэ бол шал утгагүй зүйл. Гэхдээ бас нэг гарц байгааг харах хэрэгтэй. Ерөнхийлөгчийн санаачилсан Хэвлэлийн эх чөлөөний тухай хууль УИХ-д орж ирээд батлагдвал болохоор байна. Уг заалт нь ....тухайн мэдээ мэдээлэл, нийтлэлийг бэлтгэсэн хуулийн этгээдэд хариуцлага хүлээлгэнэ гэсэн байгаа.

Тэгэхээр сонгуулийн үеийн хэвлэлийн бага хурлыг бид хийдэггүй. Нэр дэвшигчид өөрсдийнхөө PR бэлтгэгч дээр хийлгээд мөнгөө төлж гаргадаг. Тэгэхээр асуудал босвол бид хийгээгүй ээ, найз нараа. Бэлтгэсэн материалыг нь л гаргасан. Тэр хүн нь тэнд байгаа гээд бариад өгчихвөл болно.

-Сонгууль ойртсоор л байна. Та ямар бодол тээж явна вэ?

-Янз бүрийн л зүйл бодож сууна. Бие дааж гарна гэхээр долоон хувийн босго тогтоосон учир барахгүй асуудал боллоо. Ер нь бие дааж гараад ч үр дүн муутай л байдаг юм байна. Тэгэхээр санаа, сэтгэл нийлсэн наймаас доошгүй хүнтэй баг болоод УИХ-д орчихвол бас ч цор цор хийгээд байх боломж бүрдэх нь. Тиймээс найз нарыг л олж цуглуулна даа.

-Хамгийн ойрын найз нарын чинь намыг Дээд шүүх бүртгэсэнгүй?

-Уг нь ИЗНН гээд гарчихлаа. Үүнийг яагаад бүртгэхгүй байгаа юм. Тэгэхээр ИЗНН-ынхан гарах гарцаа хайх хэрэгтэй болсон. Шүүх маапаан, будлиантай байгаа юм бол хаячихаад тоглоомоо үргэлжлүүлэх л хэрэгтэй. Хоёр намын гишүүд нь нэгдээд шинэ нэр гарсан юм чинь түүгээрээ л яв. Ногоон нам гэж тусдаа байна биз.

-ИЗНН-ыг бүртгэхгүй байгаагаас үүдэн та Н.Энхбаярыг түших гээд байна уу?

-Би Н.Энхбаяр даргатай сүжрээд найзлаад байдаг хүн биш. Хуучин МАХН-ыг бол бүр дэмждэггүй хүн. Н.Энхбаяр дарга надад сайн үйл хийгээгүй ч гай болоогүй. Тэгээд ч хамаатан садан нь биш. Тийшээ гүйх ямар шаардлага байгаа юм. Энэ хүнтэй намайг хардаад байх шиг, сүүлийн үед. Тэр Сонгуулийн тухай хуульд оруулах санал гэдэг чинь арван хэдэн нам, хөдөлгөөний боловсруулсан зүйл. Үүнийх нь гүүр л болж байгаа юм. Түүнээс биш Н.Энхбаяр тэр саналыг ганцаараа оруулж ирээгүй ш дээ. Саналыг нь хүргэдэг гүүр нь би мөн гэвэл мөн. Мөн л байх ёстой, иргэдээс гарч ирсэн болохоороо тэр. Парламентын гаднах намууд иргэдийн л нэг хэсэг. Яагаад би тэдэнд үйлчилж, дуу хоолойг нь парламентад хүргэж болохгүй гэж.

-Тэгэхээр таны бүрдүүлэх гээд байгаа баг чинь ИЗНН-ыг түшиглэж босно гэсэн үг үү?

-ИЗНН гэдэг баараггүй. Би МАН, АН руу орохгүй. Тэгэхээр ганцхан гарц байгаа биз. Тэгээд ч ИЗНН-ынхан нам бус олон хүнийг татах байх гэж бодож байна.

-Аль өнгөтэй, өөдтэй идэж уугаагүй, нэр цэвэр хүмүүс энэ нам руу орж ирнэ байх. Тэр хүмүүстэй л нийлж баг болно. Ний нуугүй хэлэхэд ийм байна. Өөр гарц надад байхгүй.

-Тэгээд хүмүүс цуглуулж амжих уу. Ер нь ИЗНН-ыг олонд танигдсан хүнгүй гэцгээдэг?

-Эхнээсээ орж байна. С.Дэмбэрэл сая орлоо. Одоо МҮЭ-ийн С.Ганбаатар орж ирэх байх. Цаашдаа хүмүүс орно доо.

-Үйлдвэрчний эвлэлийн С.Ганбаатар нэр дэвшихгүй гэдгээ нэгэнт мэдэгдчихсэн шүү дээ?

-Тухайн цаг, нөхцөл байдлаасаа болж хүний үзэл, бодол өөрчлөгдөж болно биз дээ. Саяхан нэг уулзаад ийм гарц байна. Чи нэгдээч гэхэд "Юун сайн юм. Тэгье" гэж хэлж байна лээ.

-Парламентад суудалгүй намууд хоёр газар бөөгнөрч байна. Ирэх сонгуульд дөрвөн том хүчин өрсөлдөх нь ээ?

-Ингэхгүй бол жижиг намууд хэн ч биш болно. Ер нь тэр Н.Энхбаяр УИХ-д ороод ирэг л дээ. Тийм ч адгийн, муу шаар биш ш дээ. М.Энхсайхан, Б.Жаргалсайхан нар энд ирээд ярьдаг юм аа яриад байж байг. Өнөөдөр олон хүний үзэл санаа, олон ургальч үзэл нэгдэж байж төрөөс гарсан бодлого үр дүнд хүрнэ. Тэгэхгүй улиг болсон хоёр нам асуудлыг ярилцаж, хэлэлцэлгүй, хаалганы цаана тохироод байвал манай улс хөгжихгүй.

Л.МӨНХТӨР

3.Алтай: Шаансгүй болсон УИХ-ын гишүүд нэгдэж нам байгуулна гэцгээж байна
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (2)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Зочин
ЗӨВ ЗӨВ ТАНД АМЖИЛТ ХҮСЬЕ, ЭНЭ ЭРХ БАРИГЧ НЭРТЭЙ ИДЭЖ УУХ ЭРХ МЭДЭЛИЙН ТӨЛӨӨ УЛАЙРСАН 2 НАМЫГ ЯЛЖ ГАРАХ ШИНЭ ШУДАРГА ЗАЛУУС, АРД ИРГЭДЭЭ ЭН ТҮРҮҮНД БОДДОГ МОНГОЛОО ХӨГЖҮҮЛЭХ ХҮМҮҮС ГАРЧ ИРЭХ ХЭРЭГТЭЙ БАЙНА, ХАРИН ТЭР МАХН БОЛ МАН-ЫН БАС НЭГ Л ХЭСЭГ ШҮҮ ДЭЭ, МОНГОЛД КОММУНИСТУУД ОГТ ХЭРЭГ АЛГА, ДЭЭХНЭ ҮЕИЙН УЛААН КОММУНИСТУУД БОЛ ЭРХ БИШ ИЧИХ НҮҮРТЭЙ АРД ИРГЭДЭЭ ГЭСЭН ЖААХАН Ч ГЭСЭН СЭТГЭЛ БАЙСАН ЮМ ДАГ УУ ДАА, ОДООНЫ ЭНЭ ХӨГШИН ЗАЛУУ УЛААН КОММУНИСТУУД БОЛ ОГТ ХЭРЭГ АЛГА ДАА.

2011-11-28 | 17:50:38 | 202.131.252.90 |

Зочин
Congyyli doxoj ALTAI xeld orob Ta ooroo shaansgyi boluu Ene xeden jild Mongol-n ard tymend xeregtei yu xelj yarilaa yu ch ygyi l bx Gishyynii terbymaacaa neg ycan orgilyyr l barican bx

2011-11-15 | 19:20:22 | 182.160.31.46 |

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео