Уул уурхай түшиглэсэн хөгжил гэхээсээ илүү уул уурхай дагасан луйвар газар авлаа. Олны нүдэнд ил болоогүй нь бүгд хэн нэгэн эрхмийн халаасанд орчихсон байхад олны бүү хэл дэлхийн анхааралд орчихсон орд газруудын ажил ч олигархи бүлэглэлийн гараар дамждаг нь нууц биш болжээ. Гэтэл олон жил үйл ажиллагаа явуулж байгаа зарим орд газруудыг хулгайн замаар авч, үйл ажиллагааг нь доголдуулж эхэлсэн нь хамгийн аюултай. Үүний нэг тод жишээ нь “Шивээ-Овоо”-гийн орд газар. Тус уурхайн талбайн 80 орчим хувийг улс төрийн, бизнесийн бүлэглэлийн гарт орсон гэдэг мэдээллийг тус нутгаас сонгогдсон УИХ-ын гишүүн олны өмнө дэлгэлээ.

Хууль ёсны дагуу үйл ажиллагаа явуулж байгаа уурхайн газрыг чухам хэн гэдэг нөхөр дээрэмддэг байна вэ гэж хэн ч сонирхоно. Эрхэм гишүүн маань “бүлэглэлийн” хэмээн тодотгосон нь бүр ч анхаарал татна. Тиймээс энэ талаар тодруулахаар албаны хүмүүсээс лавлахад тодорхой хариултыг өгөөгүй, тэр тусмаа утасны цаанаас ямар нэгэн хариулт өгөхгүй хэмээсэн нь зүй ёсны хэрэг биз ээ.
Уг нь “Шивээ-Овоо”-гийн уурхайг улсын төсвийн хөрөнгөөр иж бүрэн хайгуул хийж 1988 онд баталгаатай нөөц нь 2.1 тэрбум тонн, харин бололцоот нөөц нь 2.7 тэрбум тонн гэж тогтоосон байдаг.

Шивээ-Овоо нийтдээ 29500 га талбайд ажиллаж, нүүрс олборлох ёстой ч уурхайд байх ёстой лицензийн 80 гаруй хувь нь “Шинэ шивээ” гэдэг компанид 2004 оны есдүгээр сард хууль бусаар шилжсэн аж. Хууль бус үйл ажиллагаа явуулж байгаа “Шинэ шивээ” компанийн гүйцэтгэх захирлаар Шивээговь сумын Засаг дарга асан н.Од ажилладаг юм байна. Ингээд улсын төсвөөр хайгуул хийж нөөцийг тогтоогоод үйл ажиллагаа явуулж байгаа “Шивээ-Овоо” тойрсон газрын 80 хувийг авсан нөхөд нь МАН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга У.Хүрэлсүх, нарийн бичгийн дарга Я.Содбаатар нар гэдгийг ард олон ч хэлж байна, албаны эх сурвалж ч хэлж байгаа юм. “Шивээ-Овоо”-гийн асуудлыг босгоод байгаа эрхэм гишүүний хувьд “улс төр, бизнесийн бүлэглэл” хэмээн хэлээд байсан нь МАН бөгөөд намын дарга нар нь байжээ.

Тэгээд төрийн өмчид байдаг “Шивээ-Овоо” нь үйл ажиллагаа явуулах нэг ч га газаргүй болж, өөрт нь байгаа 91 га талбайнх нь нөөц дууссан, одоо яах вэ гэдэг асуудал тулгарангуут “Шивээ-Овоо”-г “Шинэ шивээ” рүүгээ лицензийг нь шилжүүлэх бэлтгэл ажил ч хийгдэж байгаа гэдгийг эх сурвалж хэллээ. Харин одоо “Шивээ-Овоо” нь Эрдэнэс МГЛ компанид байгаа 14 хувиас талбай түрээслэн ажиллаж байгаа гээд бод. “Шивээ-Овоо”-гийн асуудал дэгдэж, төрийн өмчит компанийн үйл ажиллагаа доголдоод ирэхээр энэ асуудал улам хурцдаж байгаа хэрэг. Тэгэхээр нь У.Хүрэлсүх, Я.Содбаатар нар “Шивээ-Овоо”-гийн ашиглалтын хугацаа дууссан, нөөцгүй болсон гэх мэт шалтгаар баримт үйлдэж, “Шинэ шивээ”-рүүгээ шилжүүлэх ажил эхэлж байгаа юм шиг байна лээ гэсэн. Тэд луйвраа энэ мэт аргаар дарах гэж оролдох нь мэдээжийн хэрэг.

Төвийн дулааны цахилгаан станцад багагүй нүүрс нийлүүлдэг “Шивээ-Овоо”-г доголдуулахгүй “Шинэ шивээ” рүү шилжүүлсэн ч тэр чинь төрийн өмчийнх биш, У.Хүрэлсүх, Я.Содбаатар нарын хувийнх гэдэгт хамаг учир бий. Нөгөө талаар “Шивээ-Овоо”-г түшиглэн хийгдэх нэг томоохон төсөл нурж байгаа гэх зэрэг сөрөг нөлөө зөндөө байгааг ч дуулгасан юм. Тэр нь Хятадтай хамтран цахилгаан станц барина гэсэн хэлэлцээр аль хэдийнэ хийгдээд эхэлчихсэн юм билээ. Тус төсөлд цахилгаан станц нь жилдээ 20-30 сая тонн нүүрс хэрэглэнэ гэж тусгасан. Мөн 30 жил ашиглах тухай ч гэрээнд дурьдахдаа 30 жилийн хугацаанд 800 гаруй сая тонн нүүрс хэрэглэнэ гэсэн тооцоог гаргасан нь бий. Гэтэл Эрдэнэс МГЛ компани буюу төрийн мэдэлд үлдсэн 4199 га талбайд ердөө 500 гаруй сая тонн нүүрсний нөөц үлдсэн гээд сөрөг зүйлүүд нь У.Хүрэлсүх нарын “хулгай”-гаар дамжин бий болжээ. Уг нь тухайн үед “Шивээ-Овоо”-гийн зүгээс энэ хууль бус байдалтай тэмцэн шүүхээр ч явсан гэдэг. Гэтэл яаж ч зарга хийгээд “Шинэ шивээ” компанийн талд шийдвэр нь гарчихдаг байсан тухай ярьж сууна. Мэдээж эрх баригч намын нөхдүүд юу гэж өөрсдийгөө яллах билээ дээ.

Харин энэ талаар УИХ-ын гишүүн Я.Батсуурь хэлэхдээ “хууль зөрчсөн байна гэдэг нь хоёр, гурван зүйлээр нотлогдож байгаа юм. Тухайлбал, 1997 оны арванхоёрдугаар сард Засгийн газар тогтоол гаргаж, төрийн мэдлийн уурхайнууд өөрийн эзэмшилд байгаа лицензийг бүрэн эзэмшиж болно гэж заасан байгаа. Гэтэл тэр тогтоолыг зөрчин “Шивээ-Овоо”-гийн ордын 80 гаруй хувийг нь “Шинэ шивээ” компани авч, холбогдох эрх мэдэл бүхий түшмэдэд олгосон байгаа. Эцэстээ үнэн илрэхээс хойш олгосон улсуудад нь хариуцлага тооцож уг ордыг төрийн мэдэлд авах ёстой. Ийм тохиолдол манайд анх удаа гарч байгаа юм биш. Тавантолгой, Эрдэнэт дээр гарсан. Одоо Багануур, Төмөртэйн ордуудад ч ийм асуудал байж л байна” хэмээсэн.

Мөн “Шинэ шивээ”-гийн хувьд АНУ-ын “Инвидити” компанитай хамтран ажиллаж нүүрснээс шингэн түлш үйлдвэрлэх нэг тэрбум ам.долларын төсөл хэрэгжүүлэхээр тохирч, сүүлдээ тус компанийг хулхидсан гэдэг мэдээллийг ч өгсөн юм. Тэгэхдээ гадаадын өөр компаниудад дахин ашиглалтын лицензээ зарсан учраас шингэн түлшний төсөл ч зогссон гэсэн мэдээлэл бий. Ийнхүү төрийн мэдэлд байдаг, үйл ажиллагаа явуулдаг компанийн газрын 80 хувийг хууль бус авчихаад байхад мэдээгүй царайлж суудаг аймгийн Засаг даргаас эхлээд сум орон нутгийн удирдлагууд ч үүнд ихээхэн хамаатай. Улс төр бизнесийн бүлэглэлүүд ийнхүү үйл ажиллагаа явуулж байгаа төрийнхөө орд газарт халдаж эхэлж байгаа нь үндэсний аюулгүй байдлын хэмжээнд яригдах асуудал юм.

Б.Ням

MMinfo.mn

“Шивээ-Овоо”-д У.Хүрэлсүх, Я.Содбаатар нар эзэн суужээ
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (40)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Зочин
ард тумэн босох цаг болсон луйвар хийсэн хүмүүсийг бууд

2011-11-21 | 17:43:02 | 182.160.1.7 |

Зочин
Алдарт залилагч АМАЛХААНИЙ ЭРДЭНЭ БАТ гэдэг нохор ч айхтар луйварчиндаа. хумуус мини болгоомжтой байгаарай. тсаана чини АМАЛХААНИЙ ЭРДЭНЭ БАТ ирлээ шуу ий ийийий хадний мангаа.

2011-11-20 | 21:57:27 | 182.160.39.37 |

Зочин
бууд

2011-11-20 | 17:26:58 | 182.160.49.214 |

Зочин
аа ядаг ум чадаж байгаа юманд арга алга би ч гэсэн байсан бол авчил орхино

2011-11-19 | 11:06:39 | 122.201.18.128 |

Зочин
Содбаатар бол МАК-ийн Нямтайширийн гар хөл болсон хүн дээ

2011-11-19 | 10:35:14 | 180.149.65.162 |

Зочин
мЭНГЭТ Я СОДБААТАРыг зайлуулцгаая чи өөдлөхгүй дээ танайхан ч өөдлөхгүй

2011-11-18 | 21:46:17 | 124.126.183.27 |

Зочин
мЭНГЭТ Я СОДБААТАРыг зайлуулцгаая чи өөдлөхгүй дээ танайхан ч өөдлөхгүй

2011-11-18 | 21:46:13 | 124.126.183.27 |

Зочин
мЭНГЭТ Я СОДБААТАРыг зайлуулцгаая чи өөдлөхгүй дээ танайхан ч өөдлөхгүй

2011-11-18 | 21:46:09 | 124.126.183.27 |

Зочин
мЭНГЭТ Я СОДБААТАРыг зайлуулцгаая чи өөдлөхгүй дээ танайхан ч өөдлөхгүй

2011-11-18 | 21:46:06 | 124.126.183.27 |

Зочин
мЭНГЭТ Я СОДБААТАРыг зайлуулцгаая чи өөдлөхгүй дээ танайхан ч өөдлөхгүй

2011-11-18 | 21:46:03 | 124.126.183.27 |

Зочин
Я Содбаатар гэдэг луйварчин МХЕГ ыг дампууруулаж луйварын газар болгосон үл бүтэх нөхөр байгаа юм шүү ийм хүмүүсийг манай нам албан тушаалд томилсон их алдаа болсон шүү нөхөдөө тэмцье

2011-11-18 | 21:41:54 | 124.126.183.27 |

Зочин
хурэлсүхээ чи ухвэл таарна. чоноо чоно гэх гэсэн чини чоно тэрнээс илуу байгали дэлхийдээ ээлтэй амитан юм.чоно чини байгалийн тэнтсвэрийг барих гэж муу,юмуу овчтэй зэрэг амитдийг тсааш ни харуулдаг юм.гэтэл энэ нохор чини буруу газар шороонд тоорч яваад мэндэлсэн цоовор чонийн удмийн цустай юм бна лээ.наадахийг чини халх чононууд зугээр л шудний чигчлуур болгоно доо.

2011-11-18 | 19:06:56 | 122.201.18.129 |

Зочин
Англиас оруулж ирсэн шивэр, хулмас арилгах бүтээгдэхүүн зарж байна. Ганц удаагийн худалдан авалтаар найдвартай арилах тул та яараарай. Шинэ оноо шивэр хулмасгүй угтаарай. Үнэ 70 мянга, Утас 88910270

2011-11-18 | 16:46:28 | 202.131.252.90 |

Зочин
Наад Шивээ Овоог чинь нөгөө алдарт залилагч Амалхааны Эрдэнэбат эзэмшдэг юм ш дээ. Ямар ч мэдээлэл байхгүй байж худлаа солирцгоох юм.

2011-11-18 | 16:34:02 | 202.179.8.28 |

Зочин
дугаар зарна 9910-абаа утас 99072199

2011-11-18 | 16:21:38 | 182.160.60.241 |

Зочин
даварцан гаруууд

2011-11-18 | 15:48:08 | 202.21.110.2 |

Зочин
ингэж хунийг худлаа гутгэж болохгуйшдээ. энэ чин шал худлаа мэдээлэл байна. энэ батсуур гэдэг чини оороо энэ шинэ шивээтэй холбоотой бух ажилийг ни хийж авсан хун. одоо тэр амэрикүүд хоронго оруулах гээд хаширийг жийж байгаа гэсэн. тэгэхээр хорсоод ийм юм бичээд байгаа юм.

2011-11-18 | 13:47:15 | 182.160.34.15 |

Зочин
Энэ хоёрын хэлсэн үг,хийсэн үйлдэлийнх нь төлөө насны нар нь жаргаж байгаа улс төрчид бүү хэл, амьдарлынх нь нар жаргаж буй хүмүүс ч дэмжихийн аргагүй юмаа.

2011-11-18 | 11:09:00 | 182.160.30.30 |

Зочин
Муусайн улаан луйварчдыг одоо илчлэх цаг нь боллоо шүү дээ. Содбаатар гэж ёстой ямарч боловсролгүй Хүрэлсүх 2 МАН-ы удирдлагад байна гэхээр намын чансаа өдрөөс өдөрт унаж байгаа байхгүй юу. . одоо болох хурлаараа өөрчлөх асуудлаа ярих нь зүйтэй. нэр солино гээд солиорч зүтгэсээр байгаад одоо ямар хэмжээнд намыг унагав.

2011-11-18 | 10:11:26 | 180.149.65.133 |

Зочин
за нэрийг ни соличиx шиг бололтой. барсболдийн нэр байx естой доо

2011-11-18 | 09:24:30 | 76.171.152.252 |

Зочин
МАН ард түмний өмчийг дээрэмддэгээ зогсоо

2011-11-18 | 09:22:52 | 202.170.82.5 |

Зочин
иргэн Шивээовоогийн уурхайн жижиг хувьцаа эзэмшигчид цулларч өмчийнхөө төлөө тэмцэх цаг болжээ.Хувьцаа эзэмшигчдийг зохион байгуулалтанд оруулан тэмцсэн хүн ирэх сонгуулд ялалт байгуулах байхаа.МАН бүр өнгөрчээ.

2011-11-18 | 09:17:04 | 182.160.30.30 |

Зочин
Ýíý ìóó õî¸ð íîâøèéã ÀÒÃ-ò ºã÷ óã ãàçðûí øèíý äàðãà íàðûí õèéõ àæëûí ýõëýë áîëãîâîë òààðíà. ßí îâîãòûí õ¿¿ Ñîäáààòàð ÷èíü Ìîí-ëàà ÕÕÊ-èé çàõèðàë Ýíõñàéõàíààñ 20000000 òºãðºãòýé òýíöýõ õýìæýýíèé äîëëàðûã ººðèéí àëáàí ºðººíäºº ãàðäàí àâñàí íºõºð ø¿¿ äýý.

2011-11-18 | 08:59:25 | 203.91.117.4 |

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео