Архив ангилал

буудсан хэрэг гарсан. Улмаар буудуулсан хоёр хүний нэг нь эмнэлэгт хүргэгдэн, хагалгаанд орсон ч шархаа даалгүй нас барсан билээ. Уг хэргийг үйлдсэн А.Бат-Ялалт тэр даруйдаа баригдсан. УМБГ-ын Онц хүнд гэмт хэрэг мөрдөх хэлтэс түүний хэргийг шалгаж байгаа.

Тэрбээр их хэмжээний зээлтэй байсан учраас урьдаас төлөвлөн тус банкинд дээрэм хийх зорилгоор очсон хэмээн мэдүүлээд байгаа юм. Түүнчлэн “мөнгө дээрэмдэх зорилготой байсан. Хүн алъя гэж бодоогүй” гэсэн тайлбарыг өгөөд байгаа талаар албаны эх сурвалж хэлж байгаа. Гэмт этгээд тус банкинд орохдоо “Би сэтгүүлч байна. Даргаас чинь тодруулга авах гэсэн юм” хэмээн дотогш нэвтэрсэн байдаг.

Улмаар банкны захиралд буу тулган санаагаа гүйцэлдүүлэх гэж байтал захирлын нөхөр орж ирэн, эхнэрийнхээ урдуур орж буудуулсан билээ. Хэдий хэрэг хийсэн этгээд шунахайн сэдэлтээр ийнхүү хүний аминд хүрсэн нь харамсалтай боловч эл хэргээс сэргийлж болох байлаа. Өөрөөр хэлбэл, нэг хүний алтан амь эрсдэж, гэм зэмгүй нэгэн гэгээн цагаан өдрөөр буудуулан шархадсан хэрэгт тус банкийг буруутгах хангалттай шалтгаан бий юм.

Учир нь сэтгүүлч бидэнд Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт ямар ч байгууллагаас Ялалт шиг шууд л тодруулга авна, асуух зүйл байна гээд орчихдог гэвэл эндүүрэл. Учир нь бид редакциас өөрийн харьяаллын сурвалжлагчид тусгайлан олгосон ажлын үнэмлэхээр аливаа нэг албан байгууллагад нэвтэрдэг билээ. Гэтэл гэгээн цагаан өдрөөр хүний аминд хүрсэн этгээд ямар ч үнэмлэх, зохих бичиг баримт гэж юу ч шалгуулаагүй дотогш нэвтэрсэн нь анхаарал татаж байгаа юм.

Үгүй ядаж иргэний үнэмлэхээ ч шалгуулаагүй юм билээ. Тэгэхээр гэмт хэрэгтний замыг засч өгсөн ХААН банк болон түхайн өдөр гарч байсан хамгаалагчид хариуцлага тооцох эрхзүйн үндэслэл үүсчихэж байгаа хэрэг. Гэмт хэрэг үйлдэгдэх нөхцөл бүрдүүлсэн, түүнд зуучилсан гэсэн үндэслэлээр хэрэг үүсгэж ч болох. Сэтгүүлч бид дурын газартаа, ямар ч бичиг баримтгүй нэвтэрч чаддаггүй атал яагаад энгийн иргэн зүв зүгээр банкны захирлын өрөөнд яваад орчихсон нь өврөө асуудал биш гэж үү.

Гэгээн цагаан өдрөөр буун дуу гарч, нэг хүн шархдаж, нөгөө нь алтан амиа алдсан нь нийгмийг цочролд оруулсан онц ноцтойд тооцргдох гэмт хэрэг. Гэтэл аливаа нэг атгаг санаатны толгойд сэтгүүлчийн нэрийг барьж, юу ч хийж болох юм гэсэн санаа төрж байгааг үгүйсгэх аргагүй шүү дээ. Нөгөөтэйгүүр нийгмийг, цаашлаад ард иргэдийг тэнцвэртэй мэдээ мэдээллээр хангах үүрэг хүлээсэн үзэг нэгтнүүдийн маань нэр төрд халдсан хэрэг юм.

Сэтгүүлч хүн л гэхээрээ дурын газартаа салхи татуулан орж, хэнээс ч юу ч асууж шалгааж явдаг юм шиг сэтгэгдлийг төрүүлэхгүй гэх газаргүй. Хамгийн гол нь гэмт хэрэгтнээс шаардлагатай бичиг баримтыг нь шалгаж, харуул хамгаалалтаа чангатгасан бол эл айшигт хэрэг гарахгүй сайх нөхцөл бүрдэх байв. Зөвхөн ХААН банк бус банк санхүүгийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа аль ч газарт ихээхэн хэмжээний мөнгө эргэлдэж байдаг учраас байнгын харуул хамгаалалтдаа анхаарал тавьж байх учиртай баймаар.

Гэтэл элдэв башир арга хэрэглэн захирлынх нь өрөөнд нэвтэрч байгаа хүнийг шалгах нь бүү хэл харуул хамгаалалтын ажилтан нь хэрэг гарах үед зориулалтын багаж хэрэгсэлгүй байсан нь ил болсон. Тухайн өдөр жижүүрт гарч байсан хамгаапагчийн ярьснаар хэрэг гарахаас өмнөх өдрүүдэд тус банкны хамгаалагч нарт гавнаас өөр зүйл байгаагүй юм билээ.

Гэмт этгээд захирлын нөхрийг буудаж гэмтээснийхээ дараа гадагш гарч зугтахдаа дахин гал нээсэн байдаг. Тухайн үед хамгаапагч нар араас нь хөөсөн ч тэдэнд хүний өөдөөс гар далайх ганц ч зүйл байсангүй. Гэтэл манай улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа банк бүр ийм хайхрамжгүй байдалтай байна уу гэвэл бас үгүй. Аль ч банкны үүдээр ороход хамгаалагч нар хараагаа үл салгана. Харин тэдний биед хамгаалалтын багаж хэрэгсэл цөм бүрэн.

Буу болон гав, гинж, бороохой гээд халдлагаас хамгаалах хэрэгслүүд бүгд байх аж. Монгол Улсад банк, санхүүгийн үйлчилгээ эрхэлдэг аж ахуйн нэгжийн томоохонд ХААН банк зүй ёсоор тооцогдоно. Гэтэл харуул хамгаалалтын ажилчдаа ойр зуурын шаардлагатай багаж хэрэгслээр хангах санхүүгийн бололцоогүй гэвэл ёстой инээдэм болох биз ээ.

ХААН банкныхан гэнэт ухаан орсон мэт хэрэг гарсны дараа хамгаалчдыг бүрэн тоноглож, шаардлагатай буу, бороохой, гав гинж зэргийг тавьж өгсөн байх юм. Бидний монголчууд бороо асгарахаас өмнө түлээгээ хучдаг. Харин шалба норсных нь дараа борооноос халхалдаггүй. Гэтэл ХААН банкныхан эсрэгээрээ. Бороо хэдийнэ ороод нэвт норгочихсоны дараа сая нэг ухаан орж, орсон борооны хойноос давхар давхар цув нөмөрч байгаа нь хэтэрхий хуумгай зан биш гэж үү.

Тэр бүү хэл хэрэг гарсан салбарын ажилтнууддаа ямар ч мэдээлэл гадагш гаргахгүй байх тал дээр сайтар анхааруулсан байгаа юм. Мэдээлэл гадагш алдах нь бүү хэл нэр зүсийг нь ч хараагүй этгээдэд захирлынхаа өрөөний хаалгыг цэлийтэл нээгээд өгчихөж байгаа улс чинь дахин хэн нэгний гэмт үйлдлийг өөгшүүлэхгүй гэх батапгаа алга юм шиг санагдаж байгааг нуух юун.

Тэр бүү хэл тухайн хэрэг гарсан өдөр өөрийнх нь салбар тооцооны төвд хэрэг гарсныг ихээхэн нууцалж, гадуур гарч байгаа мэдээллийг гаргуулахгүй байхаар үүрэгдэж байсан удаа бий. Ийм асуудалд анхаарал хандуулж, байгууллагын нэр хүндийн төлөө иргэн Та бидний мэдээлэл олж авах эрхийг хаан боомилж байна.

Тэгсэн атлаа өөрсдийн үүрэг хариуцлагаа ухамсарлаж, хэрэг түвэг гарахаас өмнө ийн аашилдаг шигээ зан гаргасан бол өнөөдөр нэгэн айл эзгүйрч, гурвын гурван хүүхэд өнчирч, нэгэн сайхан эмэгтэй элгээ тэврэн хоцрохгүй байлаа. Хатуухан хэлэхэд халдлага үйлдэн, хүний аминд хүрсэн А.Бат-Ялалттай бас нийгмийг цочроосон хэрэг үйлдэгдэх нөхцөлийг бэлхнээ бүрдүүлсэн ХААН банктай хариуцлагыг ярьж болох талтай.

Гэхдээ энэ нь хэрэгтнийг өөгшүүлж, хэргээс мултлах гэсэн далд санаа бус нийгмийн, нийтийн өмнө хариуцлага хүлээн, олон нийтэд үйлчилж байгаа аль ч байгуулага, аж ахуйн нэгж, иргэн Та гэмт этгээдийг халдлага болон хэрэг үйлдэх нөхцөлөөр битгий хангаач ээ л гэсэн санаа юм. Усан бороо хэзээ асгарахыг тааж мэддэггүй шиг хүний амьдрал гэнэтийн явлаар дүүрэн.

Тиймээс бороо хэдийд ч орж болно гэсэн бодлоор үргэлж цуваа дэргэдээ авч явах хэрэгтэй бус уу.

М.Өнөржаргал
Эх сурвалж: “Unen.mn”

Өнгөрсөн борооны хойноос цув нөмөрсөн “ХААН” банк хариуцлага үүрэлцэх ёсгүй гэж үү
Tweet
Bolod.mn