Тэд хов хоосон орон зайг өөрсдийн шүлсээр хэрэн сүлжсээр маш гоёмсог, уран нэхээс бүхий тороо бий болгодог. Хамгийн гол нь энэхүү тор нь тэдний оршин амьдрах, өл хоолоо залгуулах хэрэгсэл нь болж өгдөг. Энэ тороор тэд өчүүхэн муу ялаа шумуул мэтийг баглан авч залгина. Тэгвэл энэ зүйрлэлээр Монголын нийгэмд ч аалзны тор бий юу. Албан тушаалтнуудын сүлжээ холбоо, ашиг сонирхлын хэлхээ, олзны төлөөх хуйвалдаан нэгэнт түмний мэддэг сэдэв болсон. Үүнийг бүгд л аалзны тор хэмээн нэрлэж байна. Тэгвэл түүнийг нэхэгч аалзны төрөл зүйлийн бүхэл бүтэн омог Монголд “амьдарч” байгаа гэсэн үг. Энэ омгийн толгойлогч тэгвэл хэн байж болох вэ...

МАН-ын хамгийн нөлөө бүхий чинээлэг эрхмүүдийн тоонд Шадар сайд М.Энхболд багтдаг. Түүнийг баян, хөрөнгөтэй гэж цөм ярьдаг ч чухам яг ямар ямар хөрөнгөтэй вэ гэдэгт тэр бүрчлэн хариулж эс төвдөнө. Түүний хөрөнгө далд, бас эх ундаргагүй мэтээр арвижиж байдаг. Хотын мэр байхдаа газрын наймаа, лицензийн арилжаа, тендерийн луйвраар маш их хөрөнгөжсөн. Жинхэнэ төрөөс төрсөн тэрбумтан. Өөрөө баяжаад зогсохгүй, олон хамтрагчаа мөнгөний эх үүсвэртэй залгуулсан. Тэд нь өдгөө “Хотын фракц” гэгчийг бүрдүүлээд, бизнес уул уурхайн салбарт давуу эрхтэйгээр монополь тогтоон ажиллаж, Монголын баялгийг цөлмөж байна. Төрийн өмчийг хоёр ангилдаг. Төрийн өөрийн өмч, төрийн нийтийн өмч гэж. Засгийн газрын ордон, энэ барилга байшин бол төрийн өөрийнх нь өмч. Харин газар, газрын баялаг бол төрийн нийтийн өмч. Гэтэл үүнийг хэдхэн тооны албан тушаалтан зарж үрж ашиг олж чадсан нь харуусалтай.

Хотын газрыг үнэ хүргэн зарж, идэж ууж дууссан М.Энхболд өдгөө хөдөө нутгууд, цаашлаад уул уурхайн газрууд руу шунан дайрч хамсаатан, бүлэглэлийнхээ гишүүдийг төрийн албаны нүх сүв болгонд чихэж байгаа билээ. “Хотын фракц” гэх цэвэрхэн нэртэй бохир бүлэглэлийг тэр дангаараа атгадаг. МАН-ын Бага хурлыг, Нийслэлийг тэр чигээр нь атгаж байдаг Шадар сайдыг газрын наймааны хэрэгт холбогдуулж, бас Улаанбаатар хотын банк, Улаанбаатар сан, Нийслэлийн томоохон өмч хувьчлалын асуудалд буруутай хэмээн Н.Болормаа хатагтай зарлаж байсан ч нотлож чадсан нь үгүй. Хариуд нь Н.Болормаа хатагтай улс төрөөс арчигдан замхарчээ. Мөн тэр үед Үйлдвэр, худалдааны сайд асан Б.Жаргалсайхан “Таныг газрын наймааг цэцэглүүлсэн, авлигын загалмайлсан эцэг гэдэг. Энэ үнэн үү” гэж асуусан. Тэгэхэд М.Энхболд “Б.Жаргалсайхан гишүүний асуултад хариулъя. Таныг ингэж бодож яваад харамсаж байна” гэж хариулсан юм. Хариуд нь “хэрүүлч” Жагаа юу ч хэлээгүй юм даг. Энэ бол “хүчирхэг” хүний товч хариулт. Эелдгээр л хариулсан болохоос бус шууд сүрдүүлэг. Ийм хариулт өгч байгаа асуудлын гогцоо болсон нөхрийг хэн ч, яаж ч чаддаггүй. Түүний ажиллагаа, арга мэх нь мафиас ялгагдах аргагүй. Монголын мафийн эцэг хэмээн адилтгахаас аргагүй олон үйл явдал түүнд хамаатдаг. Олигархи гээч цол хэргэм бол түүнд энүүхэнд. М.Энхболд бол тодорсон олигархи мөн. М.Энхболдын хүмүүсийг дийлж хэн ч газар авч чадахгүйгээс гадна бизнесийн бүлэглэл нь өдгөө асар өргөн сүлжээг хамарсан. Тэдний сүлжээнд багтах тоотой хэдэн компани л өнөөдөр дуртай газраа барилга барьж байна. Хэдхэн жилийн өмнө М.Энхболдын жолооч байсан залуу өдгөө Монголын толгой баячуудын тоонд багтан баярхаж суугааг Монголын ард түмэн мэднэ. “Мон Уран”-ы Б.Наранхүү ч М.Энхболдын халааснаас төрсөн бизнесийн хүүхэлдэй. Тэгвэл тэдний “Загалмайлсан эцэг” М.Энхболд тэднээс ядуу, буурай гэж үү. Мэдээж үгүй. Тэрбээр улс төрийн давуу байдал, эрх мэдлээ ашиглаж, бизнесийн хүүхэлдэйнүүддээ мөнгө хүүдийлэх боломжийг нээж өгдөг. “Хадгаламж” банк, “Зоос” банк, “Анод” банк, Дүнжингарав худалдааны төв, жижиг Таван толгойн эзэмшлүүд, томоохон зочид буудлын барилгууд, хотын төвийн ашигтай байрлал бүхий газрууд гээд М.Энхболдын урт гарын үзүүрээр хийгдсэн ажлууд Монголын хамгийн олз ашиг ихтэй үүр уурхайнуудыг онилж байна.

М.Энхболд төрийг мөнгө олох хэрэгслээ болгон ашиглаад зогсохгүй төрийн бүхий л хүрээнд өөрсдийн хүмүүсээ шургуулж дөнгөжээ. Ингэснээр тэд төрийн бодлого тодорхойлсон хэмжээнд хүртлээ томров. Тэр ч байтугай өөрсдийн булхай, луйврыг илчлэхгүйн тулд хууль хяналтын байгууллагын удирдах албанд ч өөрсдийн хүнийг зүтгүүлсээр иржээ. Үүний жишээ нь М.Энхболдын фракц Авилгатай тэмцэх газрын даргад өөрийн хүнийг тавьсан нь юм. Ингэснээр түүний болоод тойрон хүрээлэгчдэд нь холбогдох эдийн засгийн томоохон хэргүүд илчлэгдэх нь бүү хэл, сөхөх хөндөх тухай ч ярихааргүй болсон юм. Өдгөөгийн МАН-ын дарга, Ерөнхий сайд Сү.Батболдын гаргуун хийж буй албан тушаалын наймааг М.Энхболд анхлан эхлүүлсэн байдаг. Тэрбээр Ерөнхий сайдаар томилогдож, танхимаа бүрдүүлэхдээ мөнгө төлсөн улстөрчдөд сайдын суудал тарааж эхэлжээ. Зарим хүн 400 сая төгрөгөөр сайд болсон нь тухайн үедээ шуугиан тарьж байлаа. Албан тушаалын энэ мэт авилга хээл хахуулийг М.Энхболд болон түүний баг эрчимтэйгээр дэлгэрүүлсэн юм. УИХ-ын индэр дээрээс “Би авлигатай тэмцэж байгаа” хэмээн хоолой зангируулан хэлж байсан М.Энхболд өөрөө албан тушаалыг авилга хээл хахуулиар худалдан түгээж байжээ. Өдгөө “М.Энхболдын хүн” гэх ганцхан тодорхойлолттой төрийн албан тушаалтан бүх л шатанд томилогдон ажиллаж байна. Тэдэнд нэг л нийтлэг хэв шинж бий. Тэр нь мөнгөлөг, хөрөнгөлөг байдал. Гэнэт баяжсан, эсвэл төрөөс төрсөн тэрбумтнуудын удам залгасан шинэхэн “Цээж баячууд”. Улс төрийн бүхий л хүрээний томилгоонд М.Энхболд нөлөөгөө хэрэгжүүлж, худалдаж авах, сүрдүүлэх, дарамтлах, арга заль хэрэглэх гэх мэт зохион байгуулалттай бүлэглэлийн бүхий л арга мэхүүдээр дамжуулан санасан зорьсноо гүйцэлдүүлсээр.

Түүний улс төрийн бүлэглэлээс илүүтэй бизнесийн бүлэглэлийг энд чухалчилж буй учраас зарим баримтыг өгүүлье. “Төр зуун хувь эзэмших Таван толгойн хөрөнгө оруулагч Монголын компаниуд өөрсдөө байна” гэсэн эх оронч уриалгаар нэгдэж бий болсон “Монгол 999” консерциумд үзүүлсэн М.Энхболдын нөлөө түүнийг хэр зэрэг далайцтай хөдөлдөг болохыг нотолж буй юм. Тавантолгойн ордын нэг хэсгийг эзэмшиж, Хятад түншийнхээ хамтаар Монголын нүүрсийг хямд үнээр хилийн чанад руу зөөвөрлөж буй “Ажнай” группын Ерөнхийлөгч Д.Бат-Эрдэнэ Төлөөлөн удирдах зөвлөлийнх нь дарга хийж байгаа. Санаачлагчдыг нь түлхэн унагаж, өөрсдийн багийг оруулах ажлыг далдаас гардан гүйцэтгэсэн гол хүн нь Шадар сайд М.Энхболд ажээ. Ингэхдээ “МАКС” группын ерөнхийлөгч Д.Ганбаатар болон Д.Бат-Эрдэнэ нарыг Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн гишүүн болгохыг чухалчилжээ. Учир юун гэвэл нэгэн цагт газрын зөвшөөрөлд гарын үсэг зурдаг байсан хотын дарга асан хийгээд Улаанбаатар хотын хамгийн ашигтай газрыг өөрийн болгосон “МАКС” групп болон “Ажнай” корпорацийн эздийн хооронд эртний ашиг сонирхлын хэлхээ холбоо бий болжээ. Тиймээс ч тэд ээлжит байгаараа “Монгол-999”-ээр дамжуулан Тавантолгойг онилсон нь тэр. Төлөөлөн удирдах зөвлөлийг бүрдүүлэхдээ гишүүдийнх нь саналыг худалдаж авах, дарамтлах, эзэрхийлж, түрэмгийлэх гээд л олон арга үйлчилсэн гэдэг.

Газрын наймаанаас илүүтэй Тавантолгойн ордын 4.6 миллиард нүүрс юу юунаас илүү их ашиг өгөх нь гэсэн тооцоо М.Энхболдын бүлэглэлийн сэтгэлийг татжээ. “Эм-Си-Эс”, “Голомт” банк, “Эрэл”, “Нарантрейд”, “Хаан”банк тэргүүтэй үндэсний хүчирхэг группын удирдлагууд “Тавантолгойн орд газрыг бид зургаан хэсэг болгож ашигламаар байна” гэж тухайн үед мэдэгдсэн. Ингэхдээ “Монгол-999”-өөс ангид санал гэдгийг нь ойлгуулж байж билээ. Тэгэхээр “Монгол-999” бол Монголын бизнес эрхлэгчдийн эв нэгдэл бус, хэсэг бүлгийн бүр тодруулбал, М.Энхболд тэргүүтэй олигархиудын эрх ашгийн илэрхийлэл, төлөөлөл болж таарч буй.

Энэ баримт нь М.Энхболд улс орны хувь заяатай холбоотой асуудлыг бүлэглэлээрээ дамжуулан хэрэгжүүлэх хэмжээнд хүртлээ томрон занхайсныг илтгэж байна. Насаараа төрийн албанд зүтгэсэн гэх сайхан нэрэнд дуртай М.Энхболд өдгөөгийн эд хөрөнгөө хэрхэн бий болгосныг ард түмэн асуух цаг болжээ. Цалингаараа, эсвэл зээлээр бий болгосон гэсэн цэцэн хариултад хууртаад өнгөрч болохгүй болтлоо байдал даамжраад байна. Тэрбээр ММСУХ-ны ерөнхийлөгчийн алба эрхэлдэг. Асар их мөнгө, бооцоо, наймаа эргэлдэж байдаг хурдан мориор бэл бэнчингээ гайхуулдаг. Тэр байтугай, М.Энхболд аймгийнхаа сум бүрийн уяачдын холбоонд нэгдүгээр үеийн эрлийз үрээ бэлэглэсэн цуутай баян хүн гэж шагшралдан гайхацгааж байсан. Тус бүр нь 100 мянган ам.доллар хол давах үнэ бүхий 10 гаруй үрээг бэлэг болгон тарааж буй хүнийг баян гэхгүй юу гэх вэ. Гадаадын шударга шүүхтэй оронд бол М.Энхболд аль хэдийнэ торны цаана эрүүдэгдээд сууж байхсан. Сарын нэг сая ч хүрэхгүй цалинтай хүн ямар арга замаар ингэж хөлжсөнөө зайлшгүй тайлбарлах үүрэгтэй, эх үүсвэрээ дэлгэж чадахгүй бол ял эдэлдэг хуультай, гадаадад. Харин Монголд бол улам л таргалаад, албан тушаал ахиад, баялгийг хугацаагүйгээр зайдлан эзэмшихээр санаархаж болдог аж. Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг дахь Өндөр дов гэдэг газар М.Энхболд өөрийн жуулчны баазыг байгуулах гэж байгаа аж. 160 хүний суудалтай, тансаг зэрэглэлийн зочид буудал, мөн тансаг зэрэглэлийн жуулчны бааз байгуулах гэнэ. Төв аймагт удахгүй шинэ онгоцны буудал баригдана. Орчин үеийн стандартад тохирсон, иргэдийн ташаалд нийцсэн уг нисэх онгоцны буудал Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутаг Хөшигтийн хөндийд сүндэрлэх юм. Онгоцны буудлыг дагасан хурдны зам тавигдана. Гадаад дотоодын аялагчид, жуулчдын хөл хөдөлгөөн үл тасрах энэ газарт Шадар сайд шинэ жуулчны бааз, тансаг зэрэглэлийн зоогийн газар байгуулах гэж байгааг сонссон хүмүүс сайдын “Алсын хараа”-г гайхаж буй. Тэгвэл энэ мөнгө хаанаас угшилтай, хэний ямар өнгө зүстэй мөнгө вэ гэдэгт хэн ч анхаарал хандуулахгүй байна. Гэвч хүний хөрөнгө мөнгө эзнээ илчлэх баримт болдог сонин ерөөл тавилан бас бий. М.Энхболд Монголын улс төр, бизнесийн хүрээнд өөрийн бүлэглэлийг бий болгож, аалз мэт хэрэн торлогджээ. Зүйрлэлээр бол аалзны тор гэж буй аваас эцэг аалз гэж байх учиртай.

Д.ДАМДИНЖАВ

ЭХ СУРВАЛЖ: “Зууны мэдээ” сонин

Эцэг аалз
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (21)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Зочин
Жинхэнэ төрөөс төрсөн тэрбумтан ,,,,,Эхнэр Туяацэцэг ШУТИС-ын багш сүүлийн 10 жилд сарын 250-600 мянган төгрөгийн цалинтай,өөрөө сүүлийн 10 жилд 300мянгаас 1сая төгрөгийн цалинтай 2 хүүхэдтэй 4 ам бүлтэй айл атал лав л хотын төвд 3-5 байртай шинээр баригдсан элдэв обектод ,нэр нь хавчуулагдсан ёстай л нэг лусын хаан газрын эзэн шиг байх юм жинхэнэ авилгач,

2012-03-28 | 10:09:09 | 202.179.20.220 |

Зочин
үнэн байхаа төрийн нэр барьсан мафи гэдэг нь л юм байхдаа ээ базарваань БОЛОРМАА энхболдыг шүүмжлээд амьдарлаараа тоглуулсан гэж ярьсан байна лээ АЙМШИГТАЙ

2012-03-28 | 09:25:54 | 202.131.249.154 |

Зочин
энэ хулгайчийг хэдэн үеэр нь хараал иднээ санаа бүү зов

2012-03-27 | 21:14:17 | 203.91.117.4 |

Зочин
Энэ хэдэн луйварчид шорондоо явбал сайн цаг ирсний шинж болохоор болов уу даа...муу бухэн хэзээ нэгэн цагт шийтгэгдэх хуультай гэдгийг бугд ойлгох цаг ирсэн шуу...энэнд юунд атаархах бэ дээ эд нар бидэнд атаархах байхдаа...

2012-03-27 | 18:30:59 | 217.118.79.19 |

Зочин
хэн итгэхэв дээ сонин юм бичих юм даа атаарахсан хумсууд л бичиж бгаа бх даа хоорхий ингэлээ гээд юу хожих билээ дээ амжилт гишуундээ

2012-03-27 | 15:47:53 | 202.179.20.231 |

Зочин
энэ хүний газрын авилгал байрны үнэд шингэсэн байдаг тэрийг худалдан авагч төлж байгаа

2012-03-27 | 15:39:53 | 203.91.117.4 |

Зочин
Энэ юу хийдэг хүн бэ таньдаг ч хүн шиг таньдаггүй ч хүн шиг. Яагаад ингэтлэээ баяжчихсан юм болоо.Шалгадаг газар гэж байна уу. Айгаад шалгаж чадахгүй л байх л даа. Шалгавал ч аалзны тор хөвөрнө дөө. мөн ч урт тор байгаа даа.

2012-03-27 | 15:10:20 | 49.156.1.6 |

Зочин
Энхболдыг авилагатай тэмцэх газарт огч шалгуулна гэсэн ш дээ

2012-03-27 | 15:04:42 | 202.21.113.138 |

Зочин
Энхболдыг авилагатай тэмцэх газарт огч шалгуулна гэсэн ш дээ

2012-03-27 | 15:04:40 | 202.21.113.138 |

Зочин
Энхболдыг авилагатай тэмцэх газарт огч шалгуулна гэсэн ш дээ

2012-03-27 | 15:04:36 | 202.21.113.138 |

Зочин
ЭНЭ ААЛНИЙ ААБИЙГ УЛС ТОРООС ЗАЙЛУУЛ ТОБ АЙМАГЦХУУДАА

2012-03-27 | 14:28:36 | 202.179.1.80 |

Зочин
ҮНЭН ҮНЭН ЮУ ҮНЭН ТЭР ҮНЭН ЭНХБОЛДОД БИ Л ЛАВ АТААРХАХГҮЙ ТЭР ИХ НҮГЛИЙГ ЯАЖ ДААНА ВЭ ХӨӨРХИЙ

2012-03-27 | 14:22:08 | 202.170.82.48 |

Зочин
наад новшиг сайн шалгад шоронд хийгэд хурунгийн хурах хэрэгтэй хогинн новш байгамда

2012-03-27 | 14:15:53 | 124.158.68.128 |

Зочин
ßã ¿íýí áè÷ñýí áàéíà ø¿¿ . Ìîíãîëûí ýíý ààëçíûòîì òîðíîîñ ñàëæ àðä ò¿ìýí ìèíü ñàéõàí àìüäðàõ áîëîîñîé

2012-03-27 | 12:16:51 | 202.179.20.144 |

Зочин
АА яай алаад өгсөн бн. АЙМАА. ХЭЛЖЭЭ?,,,,

2012-03-27 | 12:09:30 | 122.201.18.129 |

Зочин
АА яай алаад өгсөн бн. АЙМАА. ХЭЛЖЭЭ?,,,,

2012-03-27 | 12:09:27 | 122.201.18.134 |

Зочин
АА яай алаад өгсөн бн. АЙМАА. ХЭЛЖЭЭ?,,,,

2012-03-27 | 12:09:23 | 122.201.18.140 |

Зочин
Идэж ханадаггүй махан толгойт уучлаарай махан толгойт гэснийг Муу муухайг бүхнийг бодоод ингээд биччихлээ.Жинхэнэ төрөөс төрсөн тэрбумтан, Манайхан яагаад их хуралд сонгоод байдаг юм бэ.Сайн хахуульддаг болохоор тэр байх.Энэ хүн Монголд гавьяа байгуулаагүй гай тарьж л байгаа байх. Зөвтгөж бичсэн энэ хүнээс нилээн юм хүртэж дээ Дээлийг нь нөмрүүлэх ёстой хүний нэг яах ч аргагүй мөн шүү

2012-03-27 | 11:55:06 | 124.158.107.40 |

Зочин
жинхэнэ тороос торсон тэрбүмтэн

2012-03-27 | 11:30:17 | 122.201.18.138 |

Зочин
hen negnii yavuulaga bhaa songuuli dohoj bgaa bolohoor iim bolchimgui teneg zuiliig bichij l bdag hen itgehev dee hamgiin hamgiin uls torch shuu dee hen ch yu gej bsan ih hurald garah ni tov todorhoi shuu dee eniig bichsen bichuulsen 2 teneg yum daa kkk saidad amjilt ta shuu songogch

2012-03-27 | 11:20:02 | 202.179.20.207 |

Зочин
Эцэг аалз мөн л дөө. Аалз, аалзандаа баригдна даа

2012-03-27 | 11:10:01 | 202.131.234.18 |

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео