Mobile хувилбар
www.BOLOD.mn
Fact.mn | Miss.mn | Ord.mn | Choibalsan.mn |

Архив ангилал
ДЭЛГҮҮР ХУДАЛДААНЫ ТӨВ
» ДАА ХҮРЭЭ (123829)
» ДҮНЖИНГАРАВ ХТ (106825)
» Гранд плаза (99905)
» Боса (68827)
» БӨМБӨГӨР ХТ (96715)
» Замбала (82717)
» Метромолл (86115)
» Миний дэлгүүр (100117)
» Эвридэй (75681)
» Чансаа гутлын дэлгүүр (97179)
» Хар Хорин зах (80393)
» Хүчит Шонхор ХТ (87359)
» ТОСА ХТ (69998)
» Скай их дэлгүүр (63456)
» Сандэй плаза (80127)
» Нарантуул ОУХТ (89236)
» НАРАН ИХ ДЭЛГҮҮР (74651)
» НОМИН (83289)
» АЗ ХҮҮХДИЙН ИХ ДЭЛГҮҮР (65345)
» Оргил худалдааны төв (71141)
» Next Center (151745)
» E-mart (40588)
» БСБ (47535)
» БАРС ХТ (63005)
» UB MART (68526)
ДҮҮРЭГ ХОРОО
» Баянгол дүүргийн хүүхэд залуучуудын хөгжлийн газар (29004)
» БАГАНУУР (86060)
» ЧИНГЭЛТЭЙ (67596)
» ХАН УУЛ (79119)
» СҮХБААТАР (69982)
» НАЛАЙХ (70237)
» БАГАХАНГАЙ (61751)
» БАЯНГОЛ (75871)
» БАЯНЗҮРХ (87063)
» СОНГИНОХАЙРХАН (75048)
БАЙГУУЛЛАГА
» ГЛОБ ИНТЕРНЭШНЛ ТББ (60353)
» ГААЛЬ (87696)
» Барилгын хөгжлийн төв (16067)
» Засгийн газрын авто бааз ТӨҮГ (14913)
» ЗАМЫН ЦАГДАА (94614)
» ИНЕГ-МИАТ (99471)
» ММСУХ- Морин спорт (44685)
» Монголын Дарцын холбоо (59304)
» Монголын Залуучуудын Холбоо (92350)
» Монголын Үндэсний Бөхийн Холбоо (64597)
» МЭРГЭЖЛИЙН ХЯНАЛТ (90707)
» МСНЭ (57940)
» МОНГОЛЫН ЗОХИОЛЧДЫН ХОРОО (68733)
» МОНГОЛЫН ЦАХИЛГААН ХОЛБОО (69673)
» МОНГОЛЫН ХӨРӨНГИЙН БИРЖ (85322)
» МОНГОЛЫН САЙТЫН ХОЛБОО (80314)
» МОНГОЛЫН ОЮУТНЫ ХОЛБОО (69800)
» МОНГОЛ УЛСЫН ХҮҮХЭЛДЭЙН ТЕАТР (48323)
» МҮЭХ (66952)
» МҮХАҮТ (59359)
» МҮСХНХ (26545)
» МҮОНРТ (68832)
» Мэдээлэл технологи шуудан харилцаа холбооны газар (56615)
» ЭМНЕСТИ ИНТЕРНЭШНЛ ОУБ (43967)
» ШШГЕГ (63329)
» ШҮҮХ ПРОКУРОР (81163)
» Шударга өрсөлдөөн хэрэглэгчийн төлөө газар (83947)
» ЧИНГИС ХААНЫ ДЭЛХИЙН АКАДЕМИ (53052)
» Чөлөөт Бүс (60829)
» ЦЕГ (95294)
» Цахилгаан тээвэр (59541)
» ЦОГЦ ХАРИЛЦАА ТӨВ (66595)
» Цөмийн энергийн газар (63162)
» Хил хамгаалах ерөнхий газар (26762)
» Харилцаа Холбооны зохицуулах хороо (60495)
» ХХЕГ (56418)
» ХҮЧИРХИЙЛЛИЙН ЭСРЭГ ҮНДЭСНИЙ ТӨВ (60784)
» УБЦТС TЭЦ-4, 3 (81035)
» УМБГ (58860)
» Улсын мєрдєн байцаах газар (56682)
» УРЛАГ- УЛСЫН ДРАМЫН ЭРДМИЙН ТЕАТР (59587)
» УРЛАГ- УДБЭТ (58207)
» Ус сувгийн удирдах газар (25206)
» ТАГНУУЛ (94340)
» ТАТВАРЫН ЕРӨНХИЙ ГАЗАР (76341)
» ТӨМӨР ЗАМ (104115)
» Тээврийн төлөвлөлтийн хэлтэс (54722)
» Санхүүгийн зохицуулах хороо (26700)
» СОНГУУЛИЙН ЕРӨНХИЙ ХОРОО (63779)
» Сэргээн засалт, сургалт үйлдвэрлэлийн төв (37933)
» НИТХ (48570)
» Нийгмийн даатгал (59960)
» Нийслэлийн ЗДТГ (25084)
» Нийслэлийн газрын алба (27608)
» Нийслэлийн агаарын чанарын алба (53895)
» Нийслэлийн статистикийн газар (24611)
» НАББҮХ (53152)
» НҮБ (54313)
» Авлигатай Тэмцэх Газар (87194)
» Авто тээврийн газар (68532)
» ОБЕГ (71215)
» Оюуны өмчийн газар (22294)
» Үндэсний Дата Төв (51149)
» ҮТЕГ (53321)
» ҮНДЭСНИЙ НОМЫН САН (54976)
БАРИЛГА
» Гангар инвест (53466)
» ГАЗАР ХАШАА (81615)
» ГАНДИРС (40592)
» ГАНГАР ИНВЕСТ (59407)
» Барилгын материал (52137)
» БАЯСАХ ТРЕЙД (41672)
» БАРИЛГА-САЙН МЭДЭЭ (60121)
» БАРИЛГА-ҮНЭ ХАНШ (108629)
» БАРИЛГА (94739)
» ЖИГҮҮР ГРАНД (68713)
» ИХ ҮЙЛСИЙН ЭРЭЛД (40909)
» МУУ МЭДЭЭ (72437)
» ЭКО КОНСТРАКШН (63245)
» ШИНЭ БАЙР (78650)
» ЦАСТ ИМПЕКС (56903)
» УЛААНБААТАР ӨРГӨӨ (38889)
» Тахилт өндөр уул (52918)
» АЛТАЙ КОНСТРАКШН (66069)
» АВЗАГА ТРЕЙД (59299)
» Пума констракшн (55514)
БАРАА БҮТЭЭГДЭХҮҮН
» БҮТЭЭГДЭХҮҮН-АРХИ (83345)
» СЭЖИГТЭЙ БАРАА (76436)
БАНК САНХҮҮ
» ДААТГАЛ (53367)
» ГОЛОМТ (71510)
» ББСБ (53173)
» БАНК САНХҮҮ (82376)
» БАНК (59574)
» МУУ МЭДЭЭ (62776)
» МОНГОЛ ДААТГАЛ (51490)
» МОНГОЛ БАНК (88088)
» МОНГОЛ ШУУДАН (52038)
» ЭРЭЛ (53793)
» ЧИНГИС ХААН (51693)
» ХЗХ (56397)
» ХХБ (57240)
» ХАДГАЛАМЖ (58766)
» ХАС (55387)
» ХААН (71085)
» ХӨГЖЛИЙН БАНК (75039)
» УЛААНБААТАР БАНК (57141)
» ТРАНС (52595)
» ТӨРИЙН БАНК -ЗООС (73377)
» Тээвэр хөгжлийн банк (52653)
» САЙН МЭДЭЭ (54916)
» НАЙМАН ШАРГА (69076)
» АНОД (63922)
» ПРАЙМ ДААТГАЛ (37280)
» КАПИТРОН (52372)
» КАПИТАЛ (54864)
» ҮНДЭСНИЙ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ (53712)
» ҮНЭ ХАНШ (69522)
БААР РЕСТОРАН ЦАЙНЫ ГАЗАР
» Дреам (52838)
» БААР- ДОРГИО (65141)
» Бусад (54565)
» ЗОЧИД БУУДАЛ (65323)
» Жура ресторан (50610)
» МЕТРОПОЛИС (42894)
» ЧАПЛИН РЕСТОРАН (38452)
» Цайны газар- БЭЭЖИН НУГАС (38190)
» Цайны газар- ХААН БУУЗ (38771)
» СТЕЛЛА (46491)
» СТРИНГС КЛУБ (38262)
» СӨҮЛ РЕСТОРАН (50549)
» АМРИТА (40321)
» The Bull (46347)
» RIVER SOUND (48449)
» Loving hut (45795)
» HOLLYWOOD (48387)
» САУН МАССАЖ (59662)
» SS клуб (50332)
ЗӨВЛӨГӨӨ
» БИЗНЕС ТӨЛӨВЛӨГӨӨ (612957)
» ЗУРХАЙ (1231821)
» ЗАР (838150)
» ЗӨВЛӨГӨӨ (1485474)
» ИРГЭНИЙ ЭРХ (60511)
» МАРКЕТИНГ МЕНЕЖМЕНТ (81208)
» ХИЧЭЭЛ СУРГАЛТ (88417)
» ХУУЛЬ (804849)
» ХООЛНЫ ЖОР (253016)
» СЕКС ЗӨВЛӨГӨӨ (108530)
» СУРГАМЖ (55575)
» СОНЖОО (126036)
» Сэтгэл зүй (703980)
» РЕКЛАМ БАЙРЛУУЛАХ (39056)
» ПИ АР (70930)
» РЕКЛАМ (65077)
МЭДЭЭ МЭДЭЭЛЭЛ
» ЛАВЛАХ (60879)
» Дартс (48710)
» ГЭМТ ХЭРЭГ (237016)
» ГАДААД МЭДЭЭ (1779412)
» ВИДЕО МЭДЭЭ (1004901)
» БИЗНЕС МЭДЭЭ (690217)
» Их хуралдай (69219)
» МЭДЭЭ МЭДЭЭЛЭЛ (537277)
» МЭДЭЭ АЙМААР (169975)
» МЭДЭЭ ҮНЭ ХАНШ (116177)
» ЦУНАМИ (48359)
» Цөмийн хаягдал (48777)
» ХҮНИЙ ХӨГЖИЛ САН (69990)
» ХҮНС (50472)
» ФАКС МЭДЭЭ (52980)
» ФОТО МЭДЭЭ (1136027)
» УРЛАГ (1394297)
» ТЕХНОЛОГИ (1127501)
» ТВ МЭДЭЭ (64804)
» ТАНИН МЭДЭХҮЙ (91468)
» ТОДРУУЛГА (78320)
» СЕКС (1198658)
» СЭРЭМЖЛҮҮЛЭГ (72168)
» СУДАЛГАА (691703)
» СОНИН ХАЧИН (317634)
» СПОРТ (1404410)
» СКАНДАЛ (74671)
» НИЙТЛЭЛ (264794)
» НОЦТОЙ МЭДЭЭ (430586)
» Өвөр Монголын мэдээ (56527)
» NEWS /Russia/ (54919)
» NEWS /English/ (52295)
» NEWS /China/ (67379)
ЯРИЛЦЛАГА
» БИЗНЕС (1055961)
» УЛС ТӨР (1060934)
» УРЛАГ (1052138)
» СПОРТ (1054161)
» НИЙГЭМ (1057695)
ЯАМ
» ГАДААД ХЭРГИЙН ЯАМ (62745)
» Барилга хот байгуулалтын яам (32386)
» БСШУЯ (89145)
» БАТЛАН ХАМГААЛАХ ЯАМ (65601)
» БОАЖЯ (54535)
» Зам, тээврийн хөгжлийн яам (49931)
» ЯАМ (50684)
» ЭМЯ (71856)
» ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ ЯАМ (49280)
» Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам (11614)
» ХХААХҮЯ (50232)
» ХҮНС, ХӨДӨӨ АЖ АХУЙ, ХӨНГӨН ҮЙЛДВЭРИЙН ЯАМ (45621)
» Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам (53177)
» УУЯ (36448)
» Соёлын яам (11240)
» САНГИЙН ЯАМ (47479)
» ХЗДХЯ (44880)
ЭРҮҮЛ МЭНД
» ЙОНСЕЙ эмнэлэг (55671)
» ГЯЛС ТӨВ (43001)
» ГАРЬД МАГНАЙ эмнэлэг (50028)
» МОНОС (54167)
» Мөнх-Үйлстэн (45486)
» ЯТТ 103 (49190)
» ЭМДЕГ (13555)
» ЭМИЙН САН (68365)
» ЭМНЭЛЭГ-АЧТАН (49647)
» ЭМНЭЛЭГ (82369)
» ЭМ БЭЛДМЭЛ (61956)
» ЭХ НЯЛХАС (56215)
» ЭРYYЛ МЭНД (136110)
» ЭРҮҮЛ МЭНД ЗӨВЛӨГӨӨ (164614)
» Шинжлэх ухаан (47071)
» Халдварт Өвчин Судлалын ҮТ (51200)
» ХАВДАР СУДЛАЛ (50208)
» УЛАМЖЛАЛТ АНАГААХ (44011)
» УЛААН ТУУЗ эмнэлэг (50647)
» СЭТГЭШГҮЙ эмнэлэг (46133)
» СОНГОДО эмнэлэг (55027)
» ЁН МЭЛМИЙ эмнэлэг (40641)
ШИНЭ НОМ
» ШИНЭ НОМ (906034)
» НОМ (63034)
Шинэ 8 ангилал
» Ярилцах цаг (14343)
» Энтертаймент (82509)
ШАР МЭДЭЭ
» ШАР МЭДЭЭ (1159451)
ХҮМҮҮС
» Д.Дагвадорж /сумоч/ (77128)
» Д.Сумьяабазар /бөх/ (59859)
» ГАДААД ХҮМҮҮС (86398)
» БОЛОД.М Утга зохиол (67871)
» БОЛОД.М Нийтлэл (67527)
» ИЛТГЭЛҮҮД (58741)
» ИРГЭДИЙН ЗАХИДАЛ (882808)
» ЯРИЛЦЛАГА (1302736)
» Ц.Мянганбаяр (61805)
» ХҮМҮҮС-ТҮҮХ НАМТАР (171769)
» ХҮМҮҮС (1194694)
» ХҮНИЙ АМЬДРАЛ (125074)
» ТӨРИЙН ХУТГУУР (83463)
» Тэр хэн бэ? нэвтрүүлэг (22478)
» СЭЖИГТЭЙ ХҮМҮҮС (117000)
» С.Жавхлан /дуучин/ (64477)
» ОДДЫН АМЬДРАЛ (1141982)
УЛС ТӨРЧ
» Лу.Болд (52407)
» Л.Гантөмөр /АН/ (51819)
» Л.Гансүх АН (51343)
» Л.Гүндалай АН (53987)
» Д.Лүндээжанцан /МАН/ (49661)
» Д.Дондог (46648)
» Д.Дорлигжав /АН/ (51280)
» Д.Дамба-Очир (49789)
» Д.Дэмбэрэл /МАН/ (54672)
» Д.Ганхуяг (51004)
» Д.Балдан-Очир (51126)
» Д.Батбаяр /АН/ сумоч (62060)
» Д.Бат-Эрдэнэ /Ажнай/ (50215)
» Д.Зоригт /МАН/ (58378)
» Д.Зоригт /АН/ (46949)
» Д.Загджав МАН (50185)
» Д.Идэвхтэн /МАН/ (47234)
» Д.Энхбат /Ногоон нам/ (57932)
» Д.Эрдэнэ-Бат /АН/ (48320)
» Д.Хаянхярваа (51640)
» Д.Тэрбишдагва (54242)
» Д.Нямхүү (49778)
» Д.Амарбаясгалан /МАН/ (44401)
» Д.Арвин (50755)
» Д.Одбаяр /МАН/ (47541)
» Д.Одхүү АН (48321)
» Д.Очирбат (49545)
» Д.Оюунхорол /МАН/ (50907)
» Г.Батхүү АН (56566)
» Г.БАЯРСАЙХАН (52683)
» Г.Занданшатар /МАН/ (52008)
» Г.Мөнхбаяр (52060)
» Г.Шийлэгдамба МАН (48410)
» Г.Уянга (54553)
» Бадмаанямбуу. Бат-Эрдэнэ /МАН/ (69983)
» Баабар (50931)
» Батж.Батбаяр /АН/ (53890)
» Б.Баттулга (45169)
» Б.Жаргалсайхан /БНН/ (63713)
» Б.Чойжилсүрэн (59584)
» Б.Наранхүү АН (46987)
» Б.Нямтайшир (49574)
» З.Энхболд (56571)
» З.Алтай (53235)
» Ж.Батзандан (52325)
» Ж.Батсуурь (50483)
» Ж.Бат-Эрдэнэ (49662)
» Ж.Мөнхбат /МАН/ (51351)
» Ж.Энхбаяр (55804)
» Ж.Цолмон /ЭМЯ/ (54572)
» Ж.Сүхбаатар /МАН/ (48992)
» М.Зоригт / ИЗН/ (52454)
» М.Энхболд МАН (55321)
» М.Энхсайхан (54415)
» М.Сономпил (44899)
» Я.Батсуурь (46455)
» Э.Батүүл (76811)
» Э.Мөнх-Очир (48677)
» Ш.Сайхансамбуу (58737)
» Ч.Хүрэлбаатар (50872)
» Ч.Улаан (53484)
» Ч.Сайханбилэг (56142)
» Ц.Даваасүрэн (51086)
» Ц.Дашдорж (48540)
» Ц.Батбаяр /МАН/ (53173)
» Ц.БАЯРСАЙХАН (48640)
» Ц.Жанлав МАН Дорнод (38352)
» Ц.Мөнх-Оргил /МАН/ (53155)
» Ц.Элбэгдорж АН (79548)
» Ц.Шинэбаяр (51739)
» Ц.Шаравдорж /МАН/ (46830)
» Ц.Цэнгэл (49542)
» Ц.Сэдванчиг (47932)
» Ц.Нямдорж МАН (63016)
» Ц. Оюунгэрэл (61125)
» Х.Болорчулуун (46185)
» Х.Бадамсүрэн (46208)
» Х.Баттулга АН (62672)
» Х.БАДАМСҮРЭН (46305)
» Х.Жекей (47755)
» Х.Тэмүүжин /АН/ (79873)
» Х.Наранхүү (49720)
» УЛС ТӨРЧ (76202)
» У.Барсболд /МАН/ (47289)
» У.Хүрэлсүх МАН (53676)
» Т.Ганди (57486)
» Т.Бадамжунай /МАН/ (53391)
» Т.Энхтайван (44399)
» Сү.Батболд (56356)
» Су.Батболд МАН (52316)
» С.Ламбаа /АН/ (52338)
» С.Дэмбэрэл /ТАНХИМ/ (50801)
» С.Ганбаатар (52891)
» С.Баяр МАН (66917)
» С.БАЯРЦОГТ /АН/ (63464)
» С.Бямбацогт (55126)
» С.Эрдэнэ АН (57671)
» С.Оюун (53367)
» Р.Гончигдорж (56487)
» Р.Содхүү (51748)
» Р.Раш (51559)
» Р.Амаржаргал /АН/ (55458)
» Н.Ганбямба (50371)
» Н.Болормаа (51641)
» Н.Батбаяр /АН/ фортуна (61966)
» Н.Баяртсайхан (46165)
» Н.Энхбаяр (86547)
» Н.ЭНХБОЛД (52076)
» Н.Удвал МАХН (51353)
» Н.Номтойбаяр МАН (61780)
» Н.Алтанхуяг АН (63595)
» А.Мөнхбат МЗХ (45999)
» А.Тлейхан (45607)
» Ё.ОТГОНБАЯР (58479)
» О.Магнай (51004)
» О.Чулуунбилэг /АН/ (43446)
» О.Чулуунбат (50480)
» П.Алтангэрэл АН (50976)
» Ө.Энхтүвшин МАН (50220)
» Ч.Ганхуяг (52875)
УЛС ТӨР
» ЕРӨНХИЙЛӨГЧ (83290)
» ЕРӨНХИЙ САЙД (77922)
» Гал үндэстэн (47593)
» БХЯ Цэрэг (46514)
» ЗАСГИЙН ГАЗАР (86627)
» ЗАСАГ ДАРГА (46811)
» ИРГЭНИЙ ХӨДӨЛГӨӨН (54516)
» МАХН /new/ (52478)
» МҮАН нам (44583)
» ЭЛЧИН (49346)
» УЛС ТӨР (1597093)
» УИХ-дарга (64749)
» УИХ (74281)
» Төлбөртэй (29350)
» Тєрийн ордон (49293)
» Нам- Монголын консерватив нам (32927)
» НАМЗХ /МАСЗХ/ (46681)
» НАМОХ /МАСОХ/ (44452)
» НАМ-ИРГЭНИЙ ЗОРИГ (48245)
» НАМ-НН (44769)
» НАМ- АРДЧИЛСАН НАМ (94614)
» НАМ - МАН (68604)
» НАМ (84058)
» ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЦЭС (46338)
» Өргөдлийн байнгын хороо (28794)
УУЛ УУРХАЙ
» ДАРХАНЫ ТӨМӨРЛӨГИЙН ҮЙЛДВЭР (50453)
» ДОРНОТ УРАНЫ ОРД (47038)
» ГАШУУН СУХАЙТ (44463)
» ГАЦУУРТ ХХК (53424)
» БАГАНУУР УУРХАЙ (53465)
» БАГАНУУР (46916)
» БОРОО ГОУЛД (55842)
» БОРОО ОРД (45074)
» БҮРЭН ХААН ОРД (35909)
» МАРДАЙ (53082)
» МАК /МОНГОЛ АЛТ/ (56328)
» МОНГОЛРОСЦВЕТМЕТ (49002)
» МОНГОЛ ГАЗАР (45512)
» МОНГОЛ 999 (44909)
» ЭМЭЭЛТ МАЙНЗ (38085)
» Энержи ресурс (49904)
» ЭРДЭНЭТ (77528)
» ЭРДЭНЭС МЖЛ (45795)
» ЭРДЭНЭС ТАВАНТОЛГОЙ (73406)
» ШИВЭЭ ОВОО ОРД (54560)
» Чалко (43120)
» ЦАЙРТ МИНЕРАЛ (35849)
» ЦАГААН СУВАРГА (45236)
» ХАН РЕСОРСЕЗ Инк (46570)
» ХӨШӨӨТИЙН УУРХАЙ (127999)
» УУЛ УУРХАЙ (107738)
» УРАН (49395)
» Тавантолгой Түлш ХХК (26950)
» Тавантолгой төмөр зам (22606)
» ТАВАНТОЛГОЙ (85188)
» ТӨМӨРТЭЙН ОВОО (50213)
» ТӨМӨРТЭЙН ОРД (50226)
» РИО ТИНТО (54038)
» НИНЖА (49758)
» Нийтлэлч Болормаа (30333)
» НАРИЙН СУХАЙТ (42660)
» АЙВЕНХОУ МАЙНЗ (45558)
» АЛТАНДОРНОД МОНГОЛ (66380)
» АДУУНЧУЛУУН ХК (45274)
» АЖНАЙ (50086)
» АШИГТ МАЛТМАЛ (50113)
» Арева “Кожеговь” (42879)
» ОЛОН ОВООТ (51654)
» ОЮУТОЛГОЙ (122447)
» ПЕТРО ЧАЙНА ДАЧИН ТАМСАГ (66581)
» ПОЛО РЕСОУРСЕС (33019)
УРАН ЗОХИОЛ
» ДУУНЫ ҮГ (90373)
» ЗҮЙР ЦЭЦЭН ҮГ (79849)
» ШИНЭ ДУУ (75619)
» ШҮЛЭГ (166707)
» ХАЙРЫН ЗАХИДАЛ (56317)
» ХYYХДИЙН ЗОХИОЛ (59102)
» УТГА ЗОХИОЛ (68764)
» ТЭМДЭГЛЭЛ (66635)
» ТҮҮХ (85713)
» АФОРИЗМ (116588)
» АРДЫН УРАН ЗОХИОЛ (60843)
» ОНИГОО (980515)
» ОНЬСОГО (63603)
» ӨГҮҮЛЛЭГ (1150337)
СОНГУУЛЬ
» СОНГУУЛЬ (97620)
НИЙГЭМ ЭДИЙН ЗАСАГ
» БАЙГАЛ ОРЧИН (110395)
» БАЯР НААДАМ (107333)
» ЭДИЙН ЗАСАГ-ДЭЛХИЙ (65966)
» ЭДИЙН ЗАСАГ (1453234)
» ШИНЖЛЭХ УХААН (61419)
» ШАШИН (1184844)
» ХУВЬЦАА (52968)
» УЛААНБААТАР ХОТ (137407)
» ТАТВАР (51549)
» НИЙГЭМ (1409240)
» ОЮУТАН (68991)
» ОРОН НУТАГ (86675)
АЙМАГ
» Дорноговь (62364)
» ДУНДГОВЬ (74492)
» ДАРХАН УУЛ (93187)
» ДОРНОД (78217)
» Говьсүмбэр (53640)
» ГОВЬ-АЛТАЙ (83515)
» Баян-Өлгий (68269)
» БУЛГАН (72193)
» БАЯНХОНГОР (83684)
» ЗАВХАН (68473)
» ЭРДЭНЭТ (57366)
» ХЭНТИЙ ӨНДӨРХААН (82830)
» ХОВД (73059)
» ХӨВСГӨЛ (88856)
» Увс (82320)
» ТӨВ (56409)
» СЭЛЭНГЭ (71066)
» АРХАНГАЙ (61867)
» ОРХОН (61749)
» ӨМНӨГОВЬ (83786)
» Өвөрхангай (69948)
» СҮХБААТАР (67490)
АГЕНТЛАГ
» Мал эмнэлгийн ерөнхий газар (10927)
КОМПАНИ
» Дацан трейд (51830)
» ДЭВШИЛ (35984)
» ДАШВААНЖИЛ (52474)
» ДОНШИН (49013)
» ГОВЬ (53004)
» ГОЁО (39965)
» Витафит (52147)
» Витсамо Фрутт Жүүс ХХК (57314)
» Вагнер Ази (55450)
» ВОЯАЖ (38739)
» БИШРЭЛТ (49111)
» БИТ ХЭВЛЭХ (35195)
» Боорчи (56594)
» БУЯН ХОЛДИНГ (39707)
» БАМБУУШ (36087)
» БYТЭЭГДЭХYYН-КОКА КОЛА (36606)
» Бөхбат (52837)
» БӨXӨГ (34900)
» Зиг Заг (36890)
» ЖЕМ (55464)
» ЖИ МОБАЙЛ (63736)
» Жигүүр гранд (71589)
» ЖУУЛЧИН (35809)
» ЖАСТ ОЙЛ ШТС (58604)
» ИММО ТРЕЙД ХХ (48951)
» Имарт (20640)
» Изинис Эйрвэйс (54434)
» Их-Өвөр (61428)
» МИГ даатгал (49032)
» Монгол газар (61463)
» Монгол Шилтгээн ХК (52598)
» Монгол тамхи СО ХХК (59132)
» Мон-ад (51044)
» Мон Эн Ко (70218)
» Макс групп (62665)
» МЦХ, МОНГОЛ ШУУДАН (51187)
» МАХ ИМПЕКС (59253)
» МАК (68626)
» МОБИКОМ (82203)
» МОНДАВС ХХК (41270)
» МОНГОЛ МАХ ЭКСПО (37543)
» МОНФРЭШ (55257)
» МОНСУДАР (34516)
» МОНРОУД (48609)
» МОННИС (54439)
» МОН УРАН (66688)
» Мөнхийн үсэг (50124)
» ЮНИТЕЛ (75545)
» ЭДМОН (38916)
» ЭРЭЛ ХХК (51380)
» ШУНХЛАЙ ШТС (55778)
» Хамо (47638)
» Хаан хүнс хк (52476)
» ХОС ГАРЬД ХХК (39206)
» Хүннү-Эйр (51749)
» УЛУСНЭТ (35675)
» УЛААНБААТАР ПРИНТ (34383)
» УРЛАХ ЭРДЭМ ХЭВЛЭХ (35992)
» ТЭСО (19424)
» ТАЛХ ЧИХЭР (59862)
» ТАВАН БОГД (50090)
» Тэнгэр даатгал (48674)
» Тэнүүн-Огоо (49961)
» СББ (50812)
» Синчи-Ойл (63130)
» Саун- ТҮНДЭМҮН (40840)
» СЭЖИГТЭЙ БАЙГУУЛЛАГА (77374)
» СОДМОНГОЛ ШТС (67459)
» СОЁМБО ХЭВЛЭХ (38075)
» СКАЙТЕЛ (54498)
» СҮҮ ХК (61066)
» НОМИН ХОЛДИНГ (57956)
» АЛЕЙСК ИМПЕКС- Алейка гурил (40617)
» АЛТАЙ КАШМЕР (41851)
» АЛТАН ТАРИА (60208)
» АДМОН (35930)
» Алко групп (49232)
» Алтай Констракшн (50579)
» Алтай хүдэр (50842)
» АЭРОМОНГОЛИА ХХК (52341)
» АТАР ӨРГӨӨ (59608)
» АСА групп (48311)
» АПУ (63808)
» ОБ КАПИТАЛ (35964)
» ПЕТРОВИС НИК ШТС- (73517)
» КОМПАНИУД (58486)
» UFC (67853)
» Prophecy resource (58593)
» ӨГӨӨЖ (51870)
» Ospring (36756)
» MАГНАЙ ТРЕЙД ШТС (59376)
» MILL HOUSE-АТАР ГУРИЛ (43397)
» MCS (82301)
BOLOD STUDIO
» Иргэний үг (10744)
» МАНАЙД ИРЭЭРЭЙ НЭВТРҮҮЛЭГ (13664)
» Хүүхдийн ертөнц (16328)
» Фото сурвалжлага (10924)
» Таны мэдлэгт | Animation (13281)
» Нийгмийн төрх - Хуулийн зөвлөгөө (12685)
» Нийгмийн төрх (11767)
» Асуудлыг тодруулъя (14125)
» Онцлох хүмүүс (11175)
» Оточ - Эмчийн зөвлөгөө подкаст (10599)
» Контентууд (11992)
» Petrichor /Гэгээлэг нийгмийн үнэр/ (12883)
» LIVE (16149)
» Expert podcast (11906)
» Bolod Studio | Ярилцлага (13722)
» Bolod Studio | Реклам (13191)
» Bolod Studio | Онцлох нийтлэл (12134)
» Bolod News (19917)
» 7 хоногийн тойм (18670)
» "Тэр хэн бэ?" ярилцлагын нэвтрүүлэг (14590)
» "Нутаг нэг" подкаст (12922)
   

П. МАРШИЙН “МОРИН ХУУР БА МОНГОЛ ДАХЬ УЛАМЖЛАЛЫН КОСМОПОЛИТ ҮЗЛИЙН СЭРГЭЛТ” НОМЫН ТУХАЙД

П. МАРШИЙН “МОРИН ХУУР БА МОНГОЛ ДАХЬ УЛАМЖЛАЛЫН КОСМОПОЛИТ ҮЗЛИЙН СЭРГЭЛТ” НОМЫН ТУХАЙД
2012-05-03

(Шүүмж)


2009 оны гуравдугаар сарын сүүлээр Чикаго хотын төвд орших Шератон буудлын хурлын цогцолборт Ази Судлалын Холбооны (The Association for Asian Studies, AAS) ээлжит эрдэм судлалын их хурал болсон юм.

Нүсэр оролцогчтой, энэхүү том хурлын монгол судлалын дэд хуралдааныг хариуцан зохион байгуулсан Монгол Нийгэмлэг  (The Mongolia Society, Inc.) нь АНУ – ын Индиана муж улсын Блумингтон (Bloomington) хот дахь Индианы Их Сургууль (Indian University) дээр байрладаг, америк оронд монгол судлалыг дэмждэг ашиг болон улс төрөөс ангид, олон нийтийн үүсгэл, санаачилгын байгууллага юм.

 

Энэхүү нийгэмлэгийн үйл ажиллагаа нь англи хэлээр монгол судлалыг олон түмэнд түгээн, дэлгэрүүлэх үйлсэд тод үүрэг гүйцэтгэсээр ирсэн нь маргамгүй. Тус нийгэмлэгийг барууны жишгээр боловсрол эзэмшсэн, монгол угсааны анхны эрдэмтэн болох Цахарын Тайвс хошууны язгууртны гэр бүлээс гаралтай, Жонн Хангин Гомбожав (Hangin Gombojav 1921 - 1989) БНМАУ  НҮБ – д гишүүнээр элссэн түүхэн онтой давхцуулан, 1961 онд үндэслэсэн ба өдгөө түүний үйл хэргийг залгуулан, хатагтай Сюзи Дрост (Susie Drost) тус байгууллагын өдөр тутмын ажлыг нь гуч гаруй жил хөтлөн явуулж буй аж.

 

Социализмын хаалттай ган  хөшиг монгол, америк хоёр орныг халхалж байсан үнэн шастир буй ч тэртээ далаад оны үеээс манай бичгийн нэрт эрдэмтэн Ц. Дамдинсүрэн (1908 - 1986), Х. Пэрлээ (1911 - 1982), Ж. Төмөрцэрэн (1929 - 2001) нарын бүтээл Монгол Нийгэмлэгээс эрхлэн гаргадаг, эдүгээ ч америкт цорын ганц монгол судлалд зориулагдсан эрдэм шинжилгээний “Монголын судлал” (Mongolian Studies) сэтгүүлд өөрийн байраа эзэлж байжээ.

 

Индианы Их Сургууль (ИИС) болон Монгол Нийгэмлэг нь хоёр орны монгол судлалын хамтын ажиллагааны нэгэн том лаборатори байж ирсэн бөгөөд монголоос багш (Ц. Ишдорж, Б. Хүрэлбат, Д. Цэрэнпил, Л. Цэрэнчунт г.м.) болон эрдэмтэд (Ц. Баатар, М. Саруул - Эрдэнэ, Л. Эрдэнэчимэг, П. Дэлгэржаргал г.м.) солилцох хөтөлбөр цөөнгүйг хэрэгжүүлж иржээ.

Энэхүү бичвэрийн эхэнд дурьдсан Чикаго хотод болсон тус нийгэмлэгийн хурлын завсар зайгаар, “Морин хуур ба монгол дахь уламжлалын космополит үзлийн сэргэлт” (The Horse-head Fiddle and the Cosmopolitan Reimagination of Tradition in Mongolia) номын зохиогч, Калифорнийн Их Сургуулийн доцент , эрдэмтэн, мэргэжил нэгт эрхэм анд Петер Марш (Peter K. Marsh) монгол ёсоор дөнгөж худалдаанд гараад буй (2009) өөрийн туурвисан шинэхэн номоо гарын үсэг зуран, дурсгах завшаан үүнийг чадан ядан бичигчид тохиосон билээ. Өмнөхөн нь уг номыг Barnes & Nobles номын төрөлжсөн сүлжээ - дэлгүүрийн цахим худалдаагаар захиалан авч, гол агуулгатай нь танилцсан байсан тул хурлын завсарлагаанаар номын зохиогчтой үдийн зоог барих агшинд, түүний шинэ бүтээлийнх нь тухайд санал солилцох боломж гарсан юм.

Энэ ном нь хөх хавтастай, судалгааны ном гэхэд төдий зузаангүй, 176 нүүр хуудастай. Оршил болон нийт зургаан бүлэг хэсэгтэй. Аман сурвалж мэдээлэгчдийн огноо, ишлэл, номзүй болон нэрийн жагсаалтын хавсралттай. Мөн ном дотор ихэвчлэн хорьдугаар зууны монголын хөгжмийн соёлд хамаатах19 хар, цагаан гэрэл зураг багтааж.

Номын үндсэн бүлэг хэсгүүдийн нэрийг дурьдвал, “Хувьсгалаас өмнөх монголын нийгэм дэхь хоёр чавхдаст хуурын уламжлал” (Two-Stringed Fiddle Traditions in Pre-Revolutionary Mongolian Society), “Хөгжмийн Үндэсний Соёлоо цогцлоосон нь” (Building a National Music Culture), “Зөвлөлт маягийн модернизм ба космополит үндсэрхэг үзэл”(Soviet Modernism and Cosmopolitan Nationalism), “Н. Жанцанноров ба монголын хөгжмийн үндсэрхэг үзлийн өнгөлөн далдлалт”(N. Jantsannorow and the Reshaping of Mongolian Musical Nationalism), “Ардын язгуур урлагийн сэргэн мандал ба морин хуурын сэргэлт” (The Folk “Revival” and the Reimagination of the Horse-head Fiddle), “Албан бус хөгжмийн түүхийн үргэлжлэл” (The Persistence of Alternative Music Histories) зэрэг болно.

Энэхүү номыг өргөн утгаар ерөнхийлөн авч үзвэл, америкийн монгол судлалын ухаан дахь монголчуудын хөгжмийн соёлын тухай мэдлэгийн сүүлийн ололт, энэ цаг үе хүртэлх монгол хөгжмийн тухай англи хэл, соёлт  ертөнц дэхь шинжлэх ухааны “сүүлийн үг” (последнее слово в науке) хэмээн үзэж болох талтай. Учир нь номын зохиогч хөгжимчин, угсаатны хөгжмийн судлагчийн үндсэн мэргэжилтэйн гадна америк дахь монгол судлалын цөм болох ИИС – ийн Төв Евразын Судлалын салбарын монгол судлалын тэнхимд монгол хэл, бичиг болон бусад судлагдхууныг ном дүрмээр нь үзсэн нэгэн. Тэгээд ч энэхүү салбарын профессор, мажар гаралт, өдгөө дэлхийд монгол судлалын “сүүлчийн могикан” (The Last of the Mohicans) гэгдэх, номч мэргэн Бямбын Ринчин (1905 - 1977) гуайн хүргэн, арав гаруй хэлээр бүтээлээ туурвидаг, “Алтан гадас” одонт Хар Дорж буюу Коро Дъёрдь (Kara, György(i) 1935) багшийн удирдлаган дор туурвисан, шинжлэх ухааны эрдмийн зэрэг (Ph.D.) горилсон бүтээлийнх нь нэгээхэн хэсэг нь энэхүү ном юм.

П. Марш уг судалгааныхаа бүтээлийн гол сэдэв болгон, морин хуур хөгжмийн зэмсгийг сонгосон ба энэхүү түлхүүрээр түлхүүрдэн, монголын эзэнт гүрний үеээс авахуулаад, тун саяханыг хүртэлх монгол түмний тахилга - шүтээн болсон энэхүү зэмсгийн үүсэл, түүх хийгээд хувьсал, хөгжлийн учир шалтгааны холбоосыг нь шинжээч - эрдэмтэн хүний нүдээр өөрийнхөөрөө тайлан онгойлгож, зураглажээ. Нэг талаар энэхүү бүтээл нь монголчуудын хөгжмийн товч түүх мэт болох ч уг номыг хэвлэсэн хэвлэлийн газар нь (Routledge) “Монгол – Хөгжим - XX зуун – түүх ба шүүмжлэл ” гэж тодотгсон байх. Энэ нь ч аргагүй юм. Зохиогч номынхоо дийлэнх хэсгийг 1921 оны Ардын хувьсгалаас хойшхи монголын хөгжмийн соёлд зориулж.

Ямартай ч монголын хөгжмийн соёлын сэдвийг тусгайлан хөндсөн, англи хэл дээр тэр бүр элбэг бус таарах нэгэн цогц бүтээл нь энэхүү ном болно. Түүнчилэн, шинэ зуун дөнгөж гараад (2001) хэвлэгдсэн орчим цагийн монголын ардын хөгжмийн язгуур урлагийн уламжлалын тухайд өгүүлэх Английн Кэмбрижийн Их Сургуулийн Нийгмийн хүн судлал ба Хөгжмийн тэнхимийн эрдэмтэн Кэрол Пэггийн (Carole Pegg) “Монголын хөгжим, бүжиг ба аман зохиол” (Mongolian Music, Dance & Oral Narrative) ном бол англи хэл дээр гарсан маш дэлгэр мэдээлэлтэй, нухац далайцтай, чамбай гаргалгаатай, шинэлэг бүтээл яахын аргагүй мөн билээ.

Петер Маршын энд дурьдан буй номонд туссан бүхий л утга, учир зүйг бүгдийг нь тоочин, нэгэн бичвэрт илтгэн илэрхийлэх боломжгүй авч, монгол уншигчийн сонирхол татаж мэдэх цөөн ойлголтод дулдуйдан, зохиогчийн үзэл санааг илтгэхийг зорьё.

Аргасун хуурчийн тухай: Зохиогч монгол судлалын эртний сонгодог бичмэл эх сурвалжуудыг шүүрдэн үзэх явцдаа, “...монголын нууц товчоонд чавхдаст нумт хөгжмийн аль нэгэн зэмсгийн талаар дурьдсан болон хөгжимдөж байгаа талаар өгүүлсэн зүйл байхгүй...” (х.17) хэмээжээ.

Энэхүү үзэл санаагаа бататгах үүднээс номынхоо тавдугаар бүлэгт Аргасун хуурчийн домгийг тусгайлан сэдэв болгон авч үзэхдээ, “...Ц. Дамдинсүрэн гуайн “Монгол уран зохиолын дээж зуун билэг оршвой” (1959) номонд орсон Аргасун хуурчийн домог нь уйгаржин монгол бичгийн хуучин хэлнээс шинэ цагийн хэлбэрт (орчин цагийн монгол яриа бичгийн хэлний аяст зохируулан, эмхтэгчийн Б. Б ) оруулан үйлдсэн хөрвүүлэг...XVII зууны (гүүш буюу хааны түүх зохиогч – төрийн бичээч Б. Б) Лувсанданзангийн “Алтан товч” – ийн жинхэнэ эхэд түшиглээгүй...харин Германы эрдэмтэн И. Шмидтын 1829 онд хуулж бичсэн гар бичмэлд тулгуурласан тул монгол бичгийг гараар хуулан бичих явцад хуур (quyur), хуурч болон хорч, хоор гэх зэрэг дуудлага ойролцоо үгийн ялгааг тэр бүр анзааралгүй хольж, хутган алдаа мадагтай бичсэн байж болох ...(тул баттай нотолгоо болохгүй гэх аястай Б. Б) гэхчилэн өгүүлж байна (х. 128 – 129).

1971 онд манай монгол бичгийн хоёр их аварга Ц. Дамдинсүрэн, Ш Гаадамба (1924 - 1993) нарын хооронд өрнөсөн, үеийн үед домог, үлгэр болон хэлэгдэх “хуурч” болон “хорч” хэмээх үгсийг тойрсон оюун сорилын алдарт мэтгэлцээн, тэмцэлдээний тухайд ч энэхүү номын зохиогч өөрийн саналыг өгүүлэхээ умартсангүй. Аргасун хэмээх Чингис хааны дотнын шадар хүн мал болтлоо согтсон үедээ Их Засаг хуулиар хүрэх хориотой байсан алтан хуурнаас бус алтан хор буюу алтан сумнаас болж Чингис хаанд толгойгоо алдах дөхсөн гэх Ш. Гаадамба эрдэмтний гаргалгыг энэхүү номын зохиогч П. Марш тандахдаа, “...хуур болон хор хэмээх үг нь босоо бичгээр нэг болон хос “у” - тай бичигддэгээрээ цэвэр ялгаатай...гэсэн ч дундад эртний гар бичмэлүүдэд хоорондоо хольж хутгалдаж болох талтай...гэсэн байлаа ч хуур болон хор хэмээх  нь  өөр утгатай үгс...” (х. 129) гээд “...Гаадамба хорч гэх жишээгээ Юань улсын түүхээс ишэлсэн нь Монгол хааны ордонд албан ёсны хорчтой болсон байсан үе...” (x. 129) гээд өөрийн багш түүхч, хэл шинжээч Хар Доржийнхоо саналыг дагаж өгүүлэн, “...хорч хэмээх үг нь Монголын эзэнт гүрний үед (арван хоёроос арван гуравдугаар зуунд) орж ирсэн...ба...цэрэг эсвэл засаг захиргааны нэгжийг анх заадаг байгаад энэхэн үест энэ үг бас эрхэлсэн ажил үүргийг илтгэх болсон...тэрхүү  нэгж бүлгийн нэр нь цаашдаа нийгмийн давхаргын зэрэг зиндаа, овог бүлэглэлийг нэрлэх болсоныг Өвөр Монголын зүүн хэсэгт орших Хорчин түмний нэрнээс мэдэж болно. Арван дөрөвдүгээр зууны үеээс энэхүү үг хэрэглээнээс гарсан. Энэ үеээс хойш уг үг болон үгийн утга нь мартагдахад хүрч, Хорчин түмэн ч өөрийн угсаатны нэрийн утга гарвалыг мартжээ...” (x. 129 - 130) хэмээсэн байх.

П Марш “...Аргасун хуурчийн домгийг монголын их мэргэд мэтгэлцэн, алдаршуулсан нь Д. Нансалмаа, Ж. Энэбиш нарын зэрэг судлагчид даруй шүүрэн авч, монголын түүхэнд байсан үнэхээрийн аугаа их хуурч хэмээн /цоллон/ өгүүлэх болсон нь цаашдаа ард олонд дэлгэрэн тархаж, улмаар монгол хүмүүсийн үндэсний домогт онцгой байр суурь эзлэх болжээ...” (x. 130) хэмээн өгүүлжээ.

Морин хуурын үүсэл, нэрийн гарвалын тухай: Номын зохиогч П. Марш морин хуурын үүслийн тухай асуудлыг эхлэн хөндөхдөө Ардын Дуу Бүжгийн Чуулгын (өдгөө ҮДБЭЧ) даргаар олон жил ажиллаж байсан Д. Батцэнгэл гуайн тэртээ 1978 онд Японы Токио хотод болсон Азийн хөгжмийн судлалын нэгэн хурал дээр тавьсан “Уртын дуу, хөөмий ба морин хуур” гэсэн англи хэлээр хэвлэгдсэн нэгэн илтгэлийг дурьджээ.

Энэ илтгэлд шанага (айрагны утгуур, бүлүүр Б. Б) гэх монгол гал тогооны нэгэн хэрэгслийн нэрээр нэрлэж  байсан “шанаган хуур” - ын нэрийг латинаар галиглахдаа shanagai xuur хэмээн андуу галигласныг анзаараад, цааш асуудлаа хөвүүлэн, хөгжим судлаач Д. Нансалмаа, Ж. Энэбиш нарын морин хуурын үүслийн тухай бүтээлүүдэд өөрийн хариугаа барьжээ. Тэгээд шанаган хуураас морин хуур үүссэн гэх онолыг анх  түүхч Г. Бадрах 1937 онд гаргаж тавьсаныг өгүүлээд, Ж. Бадраа гуайн цааш хөгжүүлэн олон төрөл, ангилалаар баяжуулсан хувь нэмрийг ч бас дурьдаж.

Номын зохиогч морин хуурын гарал үүслийн  тухайд өөрийн дүгнэлтээ ийн өгүүлнэ. “...Харамсалтай нь Бадрах ч тэр Бадраа ч мөн адил хуурын гарлыг айрагны утгуур - шанагнаас үүдэлтэй хэмээх онолыг түүхэн эх бүтээлүүддээ дурьдсан. Шанаган хэлбэртэй шанаган хуурыг эрт үед хэрэглэж байсан хэмээн өгүүлсэнийг нь үнэхээрийн шанагнаас үүдэлтэй гэдгийг нь нотлох боломжгүй. Тэдний айрагны утгуураас үүссэн гэх нотолгоог батлахад маш хүнд. Шанаган хэлбэртэй чавхдаст хөгжмийн зэмсэг нь мянган жил биш юм аа гэхэд олон зууны туршид Төв Азийн нийгэмд суурьшсаар ирсэн нүүдэлчдэд дэлгэрмэл бөгөөд тэдгээр нь “хул” (аяга, тагш Б. Б) хэлбэртэй  ба “лийр” (жимс Б. Б) хэлбэртэй гэсэн өөр зүйрлэл нэртэй байдаг ...” (x. 126) гэжээ. Үүнээ нотлон, энэхүү бичвэрийн эзэнд хичээл зааж байсан, Зөвлөлтийн Дундад Азийн хөгжмийн соёлын сэдвийг голлон судалсан, шинжлэх ухааны доктор, хатагтай Тамара Семеновна Вызго (1906 - 1998) агсан болон М. Слобины ном бүтээлээр гул барьжээ.

Морин хуурын нэрийн гарвалыг хэл шинжлэлийн аргаар монгол судлагч нарын дундаас анхлан мөшгисөн, манай нэрт ардын урлаг судлаач Ж. Бадраа (1926 - 1993) гуайн “Xiongnu khonghou” (Хүннү буюу Сүннү хун хуур буюу кун-хэү Б. Б) – г монгол үг бөгөөд  “кун гэдэг нь  хун шувууны хун, хэү гэдэг нь хуур, өөрөөр хэлбэл “хун толгойтой хуур” гэсэн үг юм ” гэсэн нотолгооны тухайд уг номын зохиогчийн саналыг толилуулбал, “...Хун хуур хэмээх үгийг монголынх хэмээсэн Бадраагийн санал нь цэвэр хийсвэрлэл юм. Хүннүгийн хун (kong) гэдэг үгийг кө-хө (kö-khö) язгуураас үүдэлтэй хуур (khugur) гэсэн монгол үгтэй хамаатуулсан Бадраагийн санаа нь монголын хэлшинжлэл болон үгийн гаралзүйн онолын эндүүрэл юм (x. 128) ...”  гээд Бадраагийн энэ саналыг нь тухайн үед түүхч (Монгол Нирун Улсын түүхийг нээгч Б. Б) Г. Сүхбаатар бүтээлдээ дурьдан, дэмжиж байсныг номынх нэр, хуудсыг нь заан тэмдэглэжээ.

Н. Жанцанноров гуайн тухай: П. Марш номынхоо дөрөвдүгээр бүлгээ (x. 100 - 120) бүхэлд нь Зөвлөлтийн нөлөөлөлд өсч бойжсон, монголчуудын хэв шинжит, космополит үндсэрхэг үзэлтнүүдийн  шинэ үеийн нэгэн тод төлөөлөл болох хөгжмийн зохиолч, хөгжим судлаач, улс төрч Н. Жанцанноровын (1949) үзэл санаа, ажил үйлсийн замналд зориулжээ.

Тэрээр уг бүлгийн эхэнд Н. Жанцанноровын товчхон намтрын зүйлсээс нь дурьдаад (ийн дурьдахдаа номын зохиогч түүнийг Хөгжим Бүжгийн Коллежийг 1971 онд төгссөн гэж андуу мэдээлсэн. XX зууны монголын хөгжмийн зохиомж, хөгжмийн ухааны сэтгэлгээний “багшийн сургууль”, “хөгжим бүжиг” хэмээх хоёр үндсэн дэг сургуулийн эхнийхэд нь хамаатах оройлогчдын нэгэн нь яахын аргагүй Н. Жанцанноров мөн билээ Б. Б) /x. 101/, цааш 32 – хон наснаасаа эхлэн МАХН – ын Төв Хорооны Үзэл Суртлын хэлтэс, Соёлын яам, Монголын Хөгжмийн Зохиолчдын Холбоонд удирдах ажил хийж байсан урлагийн талаарх бодлогыг нь тус номын бүлгийн гол баатартай 1999 онд Улаанбаатар хотод удаа дараа ярилцсан баримтандаа голлон тулгуурлаж, эл номын зохиогч, энэ бие хүний монголын хөгжмийн урлагийн хөгжилд оруулсан бодлогын чанартай нэмэр тусыг илтгэн, харуулахыг зорьжээ. Ингэхдээ Н. Жанцанноровын ярьсан зүйлийг баталгаажуулах үүднээс түүхч Ж. Болдбаатарын (академич Б. Б) энэ бүлэгт дурьдан буй өгүүлэгчийн тухай туурвисан нэгэн бичвэрыг үе үе дурьдана.

Америкийн эрдэмтэн П. Марш тус номынхоо энэхүү бүлгийг “Дуу хоолойгоо олсон түүний эхний тогтоол шийдвэрүүд” (The early desides-finding his voice ), “Хөгжмийн зохиомжийн чиг баримжааг өөрчилсөн нь” (Reorienting musical composition), “Азийн” шинэ маягийн хөгжмийн зохиомжийг хөгжүүлсэн нь” (Developing a modern ‘asian’ style of composition),” Морин хуурын үүдэл дэхь “хятадуудын” үүрэг“ (The role of the “chinese” in the emergence of the), “Морин хуурын анхдугаар наадам” (The first horse-head fiddle naadam) хэмээн таван дэд хэсэг болгон Н. Жанцанноровын тухайд тун нухацтай авч үзжээ.

“Москвагийн намар” хөгжмийн наадмын дууриалаар 1982 онд Н. Жанцанноровын анхлан санаачилсан, монголын хөгжмийн зохиолчдын шинэ бүтээлийн “Алтан намар” хөгжмийн наадам болон 1989 онд энэхүү наадмын хүрээнд зохион байгуулсан “Морин хуурын наадам” зэрэг манай хөгжмийн амьдралын ойрхи цагийн түүхэнд тодрон харагдах төсөл – ажлуудыг нь ном зохиогч тун нямбай, дэс дараатай, үнэн баримт түшин дэлгэрэнгүйгээр, учир зүйн маргаан үгүй холбоостойгоор өгүүлнэ.

XX зууны монголын хөгжмийн зохиомжийн шинэ арга барилыг хөгжмийн зохиолч З. Хангалын 1972 онд оюутан ахуй цагтаа туурвисан “чавдаст хөгжмийн дөрвөл” бүтээл эхлүүлсэн гэж үзэх Н. Жанцанноровын энэхүү номонд өгүүлж буй яриаг номын зохиогч бүтээлдээ оруулсан нь түүхийн үнэнд дөхүү, нийцтэй байна.

Англи, америк, франц зэрэг оронд хэвшин, дэлгэрсэн угсаатны /хөгжмийн/ судлал шинжлэлийн салбарт, тухайн судлан буй объектынхоо тухайд эхний баримт мэдээ цуглуулах үүднээс хийн гүйцэтгэдэг анхдагч үндсэн аргын нэг нь тухайн нэгэн угсаатны, тухайн мэдлэгийг тээгч шилмэл төлөөллийн аман мэдээ буюу яриа болдог. Энэхүү арга зүй нь “нүд чих хоёрын хооронд дөрвөн хуруу зай бий” хэмээн эртнээс ярьж ирсэн монголчуудын хувьд түүхийн үнэнийг зөвхөн аман ярианд тулгуурлан тогтоох орлдлого нь эргэлзээтэйн дээр үндэстний сэтгэлзүйн өвөрмөц онцлогоос хамааралтайгаар таарч, тохирохгүй байж мэдэх юм. Тэр тусмаа орчим цагийн монгол нийгэмд “үг худал, баримт үнэн” гэх хандлага нийгмийн ахуйн сэтгэлзүйн хүрээнд хэвшин, элбэгшсэн энэ цаг үест бүүр ч ихээр эргэлзээ төрүүлж мэдэх юм.

Монгол хөгжмийг судалсан монгол судлаачдын бүтээлийн тухайд: Номын зохиогч монгол эрдэмтдийн морин хуур хөгжмийн зэмсэгийг тойрсон шинжлэл судлалын зарим бүтээлд өөрийн үнэлэлт дүгнэлтээ өгч байна.

Морин хуур хөгжмийн зэмсэгийн асуудлыг шинжлэл судлалын бүтээлдээ олонтой тусган илэрхийлсэн манай үндэсний мэргэжлийн хөгжим судлагч (манай урлагийн түүхнээ өөрийн эх орондоо урлагийн дээд сургууль байгуулах гэсэн анхны оролдлого хэмээн бичигдэх Багшийн Дээд Сургуульд ганцхан төгсөлтөөр 1970 – д оны эхэн хагаст явуулсан сургалтаар хөгжим судлаачийн мэргэжил эзэмшсэн нэгэн) нарын анхдагчдын нэг, эрдэмтэн, морин хуурч хөгжимчин Ж. Энэбишийн бүтээл туурвилын агуулгын хандлагыг П. Марш өөрийн номондоо олонтой нягтлан дурьдах аж (x. 3, 26, 28 – 29, 34, 35, 45, 66, 69, 94, 125, 130 ). Энэ нь ч аргагүй хэрэг. Номын зохиогч энэхүү бүтээл дээрээ ажиллах явцдаа, цөөнгүй жилийг Улаанбаатар хотод өнгөрүүлсэн ба Ж. Энэбиш гуайг өөрийн “монгол багш” – аа хэмээн үздэгт юм.

Өөр нэгэн үндэсний хөгжим судлаач эрдэмтэн, эмэгтэй Л. Эрдэнэчимэгийн бүтээл туурвилын тухайд номын зохиогч бас өгүүлж байна. Уг номын V бүлгийн “Арга - билэг” (Arga-bileg) хэмээн нэр хайрласан дэд хэсэгтээ номын зохиогч “...Монголын эрдэмтэд болон сэхээтнүүдийн дэлгэрүүлсэн морин хуурын тухайд хэлэгдэх өөр нэгэн хүчтэй санаа бол монголын гүн ухааны арга - билэг онол юм...” (x. 130) гэж дурьдаад...энэхүү онолыг Хятадын ян – иг болон Бурханы шашны пражна ба упаяа (prajna and upaya) зэрэгтэй ойролцоо онол гэж тэмдэглээд...1990 оны эхээр нэрт сэтгүүлч – орчуулагч Г. Аким “Ил товчоо” сонинд бичсэн томоохон нийтлэлээрээ энэхүү онолыг анх үндэслэсэн гээд...энэ цаг үест...тухайлан 1993 онд хөгжим судлаач Л. Эрдэнэчимэгийн бичсэн “Морин хуурын авиаг арга билгийн онолын үүднээс судлах нь” диссертац...хэт хүнд онолын гаргалгаатай...гээд “...түүний арга - билэгийн тухай санаа морин хуурын тухайд төдий л өрнүүн маргаан, мэтгэлцээн өрнүүлэхээргүй авч, монгол эрдэмтэн ийм сэдвээр бүтээл туурвисан гэдэг нь зарим монголчуудын хувьд бахархал юм даа...” (x. 132 - 133) хэмээн номын туурьвилч өгүүлжээ.

Монгол хөгжим болон морин хуурын асуудлыг хөндсөн цөөнгүй эрдэмтдийн (Д. Оюунцэцэг, М. Озила, М. Каратигина, Е. Васильченко, И. Кульганек г.м) орос хэл дээр туурвисан, Оросын монгол судлалын сүүл үеийн даацтай бүтээлийн үзэл санаа энэхүү номонд огт тусгагдаагүй байна.

П. Маршын “Морин хуур ба монгол уламжлал дахь космополит үзлийн сэргэлт” номыг чадан ядан уншиж, зарим утга явдлыг нь махран тайлахуйд, Сээм авгын зөвлөгөө ба монгол төвч үзлийн сүүдэр гэх гарчигтай дүгнэлт хиймээр санагдлаа.

Уг номын бичлэгт үзэл суртлын хүйтэн дайны үед үүссэн социализм тийш өнгийн харах барууны сэтгэлгээний аяс багагүй таарна. Магадгүй англи хэлт уншигчийн сэтгэлзүй нь постсоциалист өнөөгийн нийгмийг бодит байдлаар нь хүлээн авах мэдээллийн үнэмшилтэй болж хараахан амжаагүй байж болох. Цаг хугацааны түүхэн боломж ч бас бага юм.

Манай нийгмийн эрдэм судлалын салбарт гадаад эрдэмтдийн бүтээлийг хүлээн авахдаа, эсвэл шууд “сохроор шүтэх” эс бол “үг сөггүй үгүйсгэх” хоёр туйл хандлага хэвшмэл тохиолддог. Үүний ойрхоны жишээ нь дөнгөж ардчилсан хувьсгал гарангуут манай нийгэмд маш хүчтэй өрнөж байсан “гумилевизм” – ын үзэл санаа юм. Зөвлөлтийн түүх – угсаатны судлалын эрдэмтэн Лев Николаевич Гумилевын (1912 - 1992) угсаатны түүхэн хөгжлийн зүй тогтол, байгаль хийгээд угсаатан хоорондын харилцан хамаарлын тухай пассионарын онол - таамаглалыг туйлын үнэн зөв хэмээн лүндэн лугаа хүлээн авч, түгэн дэлгэрүүлэхэд хүчин зүтгэж байсан цөөнгүй монгол эрдэмтдийн бүтээлийг өргөн олон мартаагүй байх. Марксын диалектик материализмын онолыг өнөө тэр чигт нь тас хар өнгөөр будсан бидний хандлага энэ асуудлын нөгөө тууль нь болох жишээ юм.

Монголын түүх болон нийгмийн шинжлэлийн салбар дахь “монгол төвч үзэл” бол туйлын муйхар хандлага мөнөөс мөн юм. Ертөнцийн үүдлийн бараг бүхий л зүйлийг өөрийн үндэстэнд хүчээр хамаатуулах гэсэн мулгууд оролдлого нь эрүүл ухаантай хүний наргиа болохоос өөр үр дүн авчирахгүй билээ. Мөнх тэнгэрийн үзэл буюу тэнгэризм гэх мэт соёлт ертөнцөд хүлээн зөвшөөрөгдөх боломжгүй, шашин номын алин болох нь үл мэдэгдэх абсолют хандлага нь манай шинжлэх ухаан дахь сэтгэлгээний гажиг яахын аргагүй мөн биз хэмээн ухаарна.

Америкийн эрдэмтэн Петер Маршын өгүүлэн буй номонд зөвхөн манай эрдэмтэд төдийгүй засаг төр баригч, улс төрийн хүрээний эрх мэдэлтнүүд ч анзаармаар ниргэлтэт санаа байгаа юм.

Энэ бол Чингис хааны үед тухайлан морин хуурыг тахин шүтэж, төр улсын ёслолын албан дэгт багтааж байсныг батлах түүхэн нотолгоот баримт дэлхийн монгол судлалд байхгүй гэх маягийн утгатай санаа юм. Номын зохиогч өөрийн бүтээлдээ Төв Цэнгэлдэх Хүрээлэнд болдог өнөөгийн монгол баяр наадмын ажиллагааны дэг ёсыг санамсаргүй ч зураглан хэлээгүй байх.

Ер нь гадны оюун санааны зөвлөхтэй байх монголчуудын заншил Чингис хаанаас үйдэлтэй байж мэдэх. Уйгурын Тата – Тунга, Төвдийн Пагваас өгсүүлээд, энэхүү сэдвийг тусгайлан судалбал лавтайяа Орос ахын дараагаар Сээм Авга хүртэл үргэлжлэх нь дамжиггүй.

Энэхүү номон дахь гүн ухааны хийгээд улс төрийн өнгө аястай цөөнгүй бодрол, гаргалгуудыг нь бусад судлагч нар үгээ хэлэх биз хэмээн түр орхиод, ямартай ч энэхүү бүтээл ном монгол хөгжмийн соёлын судлалын сэтгэлгээг дэлхийн тавцанд ахиулсан, морин хуур хэмээх ойлголтыг нэгэн цуваанд иж бүрдлээр нь илэрхийлэн гаргасан тулхтай бүтээл хэмээн дүгнэж буйгаар энэхүү номын товч шүүмжээ өндөрлөе.

“Шүүмж” хэмээх нь үзэл суртлын чанд тандалттай байх үед монгол хэлэнд тогтсон бичгийн арга, маягийн нэгэн хэлбэр нэр томьёо боловч, алив нэг бүтээгч хүний оюун ухаанаар босгон үүтгээд, базаж баглан, цэгцлэн баринтгалсан туурвилыг үг сөггүй цавчин, үгүйсгэхэд чиглэх бус харин “үнэн’ хэмээгч шинжлэх ухааны голч луужин болсон,  хүмүүн төрөлхийтний таних мэдэхүйн зөв зам дахь мэтгэлцэн, ном хаялцах соёлжин, боловсорсон нийгмийн харилцааны нэг хэлбэр хэмээн ухаарна.

Номын адистэт бат орших болтугай ! Ном дор мөргөмү !

Б. Батжаргал (Чикаго хот)

2009 оны хаврын дунд сар


П. МАРШИЙН “МОРИН ХУУР БА МОНГОЛ ДАХЬ УЛАМЖЛАЛЫН КОСМОПОЛИТ ҮЗЛИЙН СЭРГЭЛТ” НОМЫН ТУХАЙД
Bolod.mn


Сэтгэгдэл (0)


Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

   



МАН-ын бүлэг хуралдав: Ерөнхий сайд АН, ХҮН-ыг Засгийн газраас гаргах санал дэвшүүлжээ
18:15

Өнөөдөр буюу 2025 оны  тавдугаар сарын 19-нд Монгол Ардын Намын УИХ дахь бүлгийн хуралдаан болж, Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ оролцсон талаар эх сурвалжууд мэдээллээ. Хурлын үеэр Ерөнхий сайд АН, ХҮН-тай цаашид хамтрах эсэх асуудлыг хэлэлцэх шаардлагатайг онцолж, Засгийн газрын бүрэлдэхүүнд өөрчлөлт оруулах саналаа намынхаа Үндсэн болон Бага хуралд танилцуулахаа илэрхийлсэн байна.

МАН-ын бүлэг хуралдав: Ерөнхий сайд АН, ХҮН-ыг Засгийн газраас гаргах санал дэвшүүлжээ

Өнөөдөр буюу 2025 оны  тавдугаар сарын 19-нд Монгол Ардын Намын УИХ дахь бүлгийн хуралдаан болж, Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ оролцсон талаар эх сурвалжууд мэдээллээ. Хурлын үеэр Ерөнхий сайд АН, ХҮН-тай цаашид хамтрах эсэх асуудлыг хэлэлцэх шаардлагатайг онцолж, Засгийн газрын бүрэлдэхүүнд өөрчлөлт оруулах саналаа намынхаа Үндсэн болон Бага хуралд танилцуулахаа илэрхийлсэн байна.

»»
Урт цагаан цэцэрлэгт хүрээлэнгийн далд зогсоол болон тохижилтын ажил 95 хувьтай үргэлжилж байна
17:46

Урт цагааны цэцэрлэгт хүрээлэнг ирэх долоодугаар сард ашиглалтад оруулна. Тус цэцэрлэгт хүрээлэнгийн гадна тохижилтын ажил үргэлжилж байгаа бөгөөд өнөөдрийн байдлаар 95 хувьтай үргэлжилж байна. Энэ талаар “Бодь Пропертийз” XXК-ийн төслийн менежер В.Энхтөрөөс тодрууллаа.

Урт цагаан цэцэрлэгт хүрээлэнгийн далд зогсоол болон тохижилтын ажил 95 хувьтай үргэлжилж байна

Урт цагааны цэцэрлэгт хүрээлэнг ирэх долоодугаар сард ашиглалтад оруулна. Тус цэцэрлэгт хүрээлэнгийн гадна тохижилтын ажил үргэлжилж байгаа бөгөөд өнөөдрийн байдлаар 95 хувьтай үргэлжилж байна. Энэ талаар “Бодь Пропертийз” XXК-ийн төслийн менежер В.Энхтөрөөс тодрууллаа.

»»
“Улаанбаатар марафон 2025”-ын бүртгэл маргааш дуусна
17:41

Энэ сарын 24-ний Бямба гарагт болох “Улаанбаатар марафон 2025” олон улсын гүйлтийн бүртгэл маргааш дуусна. Өнөөдрийн байдлаар 17,744 хүн гүйхээр бүртгүүлээд байна.“Улаанбаатар Марафон 2025”-ын хамгийн бага зай болох 1.5 км-т гэр бүлээрээ болон тэргэнцэртэй, хараагүй иргэд гүйх боломжтой. Энэ төрөлд нийт 2951 хүн гүйхээр бүртгүүлжээ. Эрүүл мэндийн гүйлт болох 5 км-т хамгийн олон буюу 10 мянга гаруй иргэн гүйхээр бүртгүүлсэн бол 10 км-ийн зайд 2369 хүн бүртгүүлсэн байна.

“Улаанбаатар марафон 2025”-ын бүртгэл маргааш дуусна

Энэ сарын 24-ний Бямба гарагт болох “Улаанбаатар марафон 2025” олон улсын гүйлтийн бүртгэл маргааш дуусна. Өнөөдрийн байдлаар 17,744 хүн гүйхээр бүртгүүлээд байна.“Улаанбаатар Марафон 2025”-ын хамгийн бага зай болох 1.5 км-т гэр бүлээрээ болон тэргэнцэртэй, хараагүй иргэд гүйх боломжтой. Энэ төрөлд нийт 2951 хүн гүйхээр бүртгүүлжээ. Эрүүл мэндийн гүйлт болох 5 км-т хамгийн олон буюу 10 мянга гаруй иргэн гүйхээр бүртгүүлсэн бол 10 км-ийн зайд 2369 хүн бүртгүүлсэн байна.

»»
"СҮҮ" хөтөлбөр дархан уул аймагт хэрэгжиж эхэллээ
17:34

Хөтөлбөрийн хүрээнд аймгийн төрийн өмчийн 15 ерөнхий боловсролын сургуулийн 6–12 дугаар ангийн 12,440 сурагч хамрагдаж байна.

Хөтөлбөрийн хүрээнд аймгийн төрийн өмчийн 15 ерөнхий боловсролын сургуулийн 6–12 дугаар ангийн 12,440 сурагч хамрагдаж байна.

»»
Хятадын хоёр иргэнээс мөнгө дээрэмдсэн дөрвөн хүнийг иргэний хэргийн шүүхэд шилжүүлжээ
17:08

БНХАУ-ын иргэд 2024 оны арванхоёрдугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Хөшигийн хөндий орчимд нэгнээ буудаж, амь насыг нь хөнөөсөн хэрэг гарсан.

Хятадын хоёр иргэнээс мөнгө дээрэмдсэн дөрвөн хүнийг иргэний хэргийн шүүхэд шилжүүлжээ

БНХАУ-ын иргэд 2024 оны арванхоёрдугаар сарын 04-05-нд шилжих шөнө Хөшигийн хөндий орчимд нэгнээ буудаж, амь насыг нь хөнөөсөн хэрэг гарсан.

»»
Эрүүл мэндийн даатгалын санд учирсан хохирлыг төлүүлхээр шүүхээр шийдвэрлүүлжээ
16:43

Эрүүл мэндийн даатгалын санд учирсан 230.3 сая төгрөгийн хохирлыг гэм буруутай этгээдээр нөхөн төлүүлэхээр шийдвэрлүүлсэн. 

Эрүүл мэндийн даатгалын санд учирсан хохирлыг төлүүлхээр шүүхээр шийдвэрлүүлжээ

Эрүүл мэндийн даатгалын санд учирсан 230.3 сая төгрөгийн хохирлыг гэм буруутай этгээдээр нөхөн төлүүлэхээр шийдвэрлүүлсэн. 

»»
"Улаанбаатар марафон 2025”-ын бүртгэл маргааш дуусна
16:29

Өнөөдрийн байдлаар 17,744 хүн гүйхээр бүртгүүлээд байна 

Өнөөдрийн байдлаар 17,744 хүн гүйхээр бүртгүүлээд байна 

»»
Монгол, Оросын хамтарсан археологийн экспедицийн малтлага эхэллээ
16:15

Монгол, Оросын хамтарсан археологийн экспедицийн малтлага, хайгуулын ажил тавдугаар сарын 17-ны өдөр албан ёсоор эхэллээ.

Монгол, Оросын хамтарсан археологийн экспедицийн малтлага эхэллээ

Монгол, Оросын хамтарсан археологийн экспедицийн малтлага, хайгуулын ажил тавдугаар сарын 17-ны өдөр албан ёсоор эхэллээ.

»»
2025 оны байдлаар виз, визийн зөвшөөрөл олголт 98.1 хувьтай байна
16:06

2025 оны эхний дөрвөн сарын байдлаар нийт 25582 виз, визийн зөвшөөрлийн хүсэлт хүлээн авснаас 25094 иргэнд виз, визийн зөвшөөрөл олгосон.

2025 оны байдлаар виз, визийн зөвшөөрөл олголт 98.1 хувьтай байна

2025 оны эхний дөрвөн сарын байдлаар нийт 25582 виз, визийн зөвшөөрлийн хүсэлт хүлээн авснаас 25094 иргэнд виз, визийн зөвшөөрөл олгосон.

»»
Ч.Ариунзул Эверестийн оргилд гарчээ
15:47

Уулын спортын улсын хэмжээний мастер Ч.Ариунзул 8848 метрийн өндөрт оршдог Эверест уулын оргилд 2025 оны 05 сарын 19-ний өдөр 6:45 цаг гарсан байна.

Ч.Ариунзул Эверестийн оргилд гарчээ

Уулын спортын улсын хэмжээний мастер Ч.Ариунзул 8848 метрийн өндөрт оршдог Эверест уулын оргилд 2025 оны 05 сарын 19-ний өдөр 6:45 цаг гарсан байна.

»»
Өргөгч төхөөрөмжийн тороос тасарснаас барилгын талбайд эрдэнэт хүний амь эрсэджээ
15:27

Өнгөрөгч бямба гарагт буюу 5 дугаар сарын 17-ны өдөр барилгын ажил хийж байсан гурван хүн амиа алдсан талаар, цагдаагийн байгууллагаас мэдээлэл өглөө.

Өргөгч төхөөрөмжийн тороос тасарснаас барилгын талбайд эрдэнэт хүний амь эрсэджээ

Өнгөрөгч бямба гарагт буюу 5 дугаар сарын 17-ны өдөр барилгын ажил хийж байсан гурван хүн амиа алдсан талаар, цагдаагийн байгууллагаас мэдээлэл өглөө.

»»
Гал түймрийн тархалтыг зогсоож, бүрэн унтраахаар ажиллаж байна
15:09

Сонгинохайрхан дүүргийн 32 дугаар хорооны “Баянгол” дэлгүүрийн урд трансформатор шатаж байна гэсэн дуудлага өнөөдөр 13:51 цагт ирсэн

Гал түймрийн тархалтыг зогсоож, бүрэн унтраахаар ажиллаж байна

Сонгинохайрхан дүүргийн 32 дугаар хорооны “Баянгол” дэлгүүрийн урд трансформатор шатаж байна гэсэн дуудлага өнөөдөр 13:51 цагт ирсэн

»»
“Боловсролын өдөрлөг 2025” төв талбайд болж байна
14:40

Мэргэжлээ зөв сонгох боломжийг олгох “3L” буюу “Боловсролын өдөрлөг 2025”-ыг өнөөдөр эхлүүллээ

“Боловсролын өдөрлөг 2025”  төв талбайд болж байна

Мэргэжлээ зөв сонгох боломжийг олгох “3L” буюу “Боловсролын өдөрлөг 2025”-ыг өнөөдөр эхлүүллээ

»»
"Хуулийн дагуу шалгаад, нотлогдвол хариуцлага тооцох боломжтой"
14:14

Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд О.Алтангэрэл өнөөдөр /2025.05.19/цаг үеийн асуудлаар сэтгүүлчдэд мэдээлэл өглөө.


Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд О.Алтангэрэл өнөөдөр /2025.05.19/цаг үеийн асуудлаар сэтгүүлчдэд мэдээлэл өглөө.


»»
Гэр бүлээс гадуурх харилцаанаасаа болж эхнэрээ үхэлд хүргэсэн гэгдээд байгаа Элчин сайд А.Төмөр гэж хэн бэ?
13:11

Тайландын хаант Улсад суугаа Монгол Улсын Элчин сайд А.Төмөрийн гэргий Л.Орхон өндрөөс унаж нас барсан хэрэг тавдугаар сарын 9-ний өглөө үүрээр гарсан.

Гэр бүлээс гадуурх харилцаанаасаа болж эхнэрээ үхэлд хүргэсэн гэгдээд байгаа Элчин сайд А.Төмөр гэж хэн бэ?

Тайландын хаант Улсад суугаа Монгол Улсын Элчин сайд А.Төмөрийн гэргий Л.Орхон өндрөөс унаж нас барсан хэрэг тавдугаар сарын 9-ний өглөө үүрээр гарсан.

»»
Жо Байден түрүү булчирхайн хорт хавдар тусжээ
10:53

АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Жо Байден түрүү булчирхайн хорт хавдартай гэж оношлогджээ.

Жо Байден түрүү булчирхайн хорт хавдар тусжээ

АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Жо Байден түрүү булчирхайн хорт хавдартай гэж оношлогджээ.

»»
Энэ сарын 19, 20, 21-нд “Боловсролын өдөрлөг 2025” арга хэмжээ болно
10:43

Мэргэжлээ зөв сонгох боломжийг олгох “3L” буюу “Боловсролын өдөрлөг 2025” арга хэмжээг энэ сарын 19, 20, 21-нд Сүхбаатарын талбайд зохион байгуулна. Өдөрлөгт төрийн өмчийн болон хувийн хэвшлийн их, дээд сургууль, сургалтын төвүүдийн төлөөлөл хүрэлцэн ирж, залууст мэргэжлээ хэрхэн зөв сонгох, гадаад, дотоодын сургуулийн тэтгэлэгт хөтөлбөрт хэрхэн хамрагдах, өөрийн хүсэлд тулгуурлан мэргэжлээ зөв сонгохын давуу тал, зөвлөгөө, оношлогоог үнэгүй өгөх юм. 

Энэ сарын 19, 20, 21-нд “Боловсролын өдөрлөг 2025” арга хэмжээ болно

Мэргэжлээ зөв сонгох боломжийг олгох “3L” буюу “Боловсролын өдөрлөг 2025” арга хэмжээг энэ сарын 19, 20, 21-нд Сүхбаатарын талбайд зохион байгуулна. Өдөрлөгт төрийн өмчийн болон хувийн хэвшлийн их, дээд сургууль, сургалтын төвүүдийн төлөөлөл хүрэлцэн ирж, залууст мэргэжлээ хэрхэн зөв сонгох, гадаад, дотоодын сургуулийн тэтгэлэгт хөтөлбөрт хэрхэн хамрагдах, өөрийн хүсэлд тулгуурлан мэргэжлээ зөв сонгохын давуу тал, зөвлөгөө, оношлогоог үнэгүй өгөх юм. 

»»
"Итгэмжлэгдсэн лаборатори байгуулах хүртэл ураны төслийг зогсоолоо"
10:36

Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга Н.Учрал өнөөдөр /2025.05.19/ олон улсын итгэмжлэгдсэн лаборатори байгуулах хүртэл ураны төслийг зогсоож байгаагаа мэдэгдлээ. Тодруулбал, тэрбээр цахим хуудастаа, Монгол-Францын Засгийн газар хоорондын комиссын хуралдаан 11 жилийн дараа Парис хотод амжилттай болж өнгөрлөө. Энэ онд хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 60 жилийн ой тохиож байна.

Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга Н.Учрал өнөөдөр /2025.05.19/ олон улсын итгэмжлэгдсэн лаборатори байгуулах хүртэл ураны төслийг зогсоож байгаагаа мэдэгдлээ. Тодруулбал, тэрбээр цахим хуудастаа, Монгол-Францын Засгийн газар хоорондын комиссын хуралдаан 11 жилийн дараа Парис хотод амжилттай болж өнгөрлөө. Энэ онд хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 60 жилийн ой тохиож байна.

»»
Орчлон хорооллын зүүн талын хашааг буулгаж, явган хүний зам барилаа
10:06

СХД-ийн 27 дугаар хороо, Орчлон хорооллын зүүн талын хашааг буулгаж, явган хүний зам барьж ашиглалтад орууллаа. 

Орчлон хорооллын зүүн талын хашааг буулгаж, явган хүний зам барилаа

СХД-ийн 27 дугаар хороо, Орчлон хорооллын зүүн талын хашааг буулгаж, явган хүний зам барьж ашиглалтад орууллаа. 

»»
РОДРИГО ДУТЕРТЕГ ШОРОНД ТАНГАРГА ӨРГӨХ ҮҮ?
10:02

Филиппиний Ерөнхийлөгч асан Родриго Дутертег төрөлх хот болох Давао хотын захирагчаар илт давуу санал авч сонголоо. Гэвч шинээр сонгогдсон захирагч одоогоор олон улсын эрүүгийн хэргийн шүүх болох Гаага дахь шоронд хоригдож, хүн төрөлхтний эсрэг гэмт хэрэгт бууртгагдаад байгаа.

РОДРИГО ДУТЕРТЕГ ШОРОНД ТАНГАРГА ӨРГӨХ ҮҮ?

Филиппиний Ерөнхийлөгч асан Родриго Дутертег төрөлх хот болох Давао хотын захирагчаар илт давуу санал авч сонголоо. Гэвч шинээр сонгогдсон захирагч одоогоор олон улсын эрүүгийн хэргийн шүүх болох Гаага дахь шоронд хоригдож, хүн төрөлхтний эсрэг гэмт хэрэгт бууртгагдаад байгаа.

»»
ЭВЕРЕСТИЙН ОРГИЛД АМЖИЛТТАЙ ГАРЛАА
09:33

Цэнхэр гарагийн хамгийн өндөр цэгт тооцогдох далайн төвшнөөс дээш 8848 метрийн өндөрт орших Эверест ууланд Монголын уулчин, ОУХМ А.Баттогтох, Б.Батхишиг нар өнгөрсөн долоо хоногт авиралтаа эхлүүлж, өнөөдөр оргилд амжилттай гарчээ. Тэд Эверестийн оргилд мөрөө үлдээсэн Монголын 15, 16 дахь уулчин болж байна.

ЭВЕРЕСТИЙН ОРГИЛД АМЖИЛТТАЙ ГАРЛАА

Цэнхэр гарагийн хамгийн өндөр цэгт тооцогдох далайн төвшнөөс дээш 8848 метрийн өндөрт орших Эверест ууланд Монголын уулчин, ОУХМ А.Баттогтох, Б.Батхишиг нар өнгөрсөн долоо хоногт авиралтаа эхлүүлж, өнөөдөр оргилд амжилттай гарчээ. Тэд Эверестийн оргилд мөрөө үлдээсэн Монголын 15, 16 дахь уулчин болж байна.

»»
LA 2028: Олимп үзэгчдэд агаарын таксигаар үйлчилнэ
09:26

Лос Анжелес 2028 олимпийн наадмын үеэр хотын түгжрэлээс зайлсхийхийн тулд үзэгчдэд агаарын таксигаар үйлчлэх болжээ. Тус хотод гурав дахь удаагаа зохион байгуулагдаж буй зуны олимпийг төлөвлөх үүрэгтэй "LA28" хороо олимп болон паралимпийн наадмын үеэр агаарын такси үйлчилгээг нэвтрүүлэхээр "Archer Aviation"-тэй хамтран ажиллаж байгаагаа зарлав.

LA 2028: Олимп үзэгчдэд агаарын таксигаар үйлчилнэ

Лос Анжелес 2028 олимпийн наадмын үеэр хотын түгжрэлээс зайлсхийхийн тулд үзэгчдэд агаарын таксигаар үйлчлэх болжээ. Тус хотод гурав дахь удаагаа зохион байгуулагдаж буй зуны олимпийг төлөвлөх үүрэгтэй "LA28" хороо олимп болон паралимпийн наадмын үеэр агаарын такси үйлчилгээг нэвтрүүлэхээр "Archer Aviation"-тэй хамтран ажиллаж байгаагаа зарлав.

»»
Нийтийн тээврийн давхар карт уншигч нь давхар зардал уу?
09:21

Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар өнгөрсөн Баасан гаригт БНСУ-ын “T-Money” корпорацитай хэлэлцээр хийж, нийслэл “Улаанбаатар смарт карт” ХХК-ийн 55 хувийг шилжүүлэн авч, нийтдээ 79 хувийн хувьцаа эзэмшигч болсон талаар мэдээллэв. Энэ нь онолын хувьд нийтийн тээврийн орлого, системийн хяналт нийслэлийн мэдэлд бүрэн орж байна гэсэн сайн мэдээ.

Нийтийн тээврийн давхар карт уншигч нь давхар зардал уу?

Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар өнгөрсөн Баасан гаригт БНСУ-ын “T-Money” корпорацитай хэлэлцээр хийж, нийслэл “Улаанбаатар смарт карт” ХХК-ийн 55 хувийг шилжүүлэн авч, нийтдээ 79 хувийн хувьцаа эзэмшигч болсон талаар мэдээллэв. Энэ нь онолын хувьд нийтийн тээврийн орлого, системийн хяналт нийслэлийн мэдэлд бүрэн орж байна гэсэн сайн мэдээ.

»»
Байден түрүү булчирхайн хорт хавдраар оношлогджээ
09:16

АНУ-ын ерөнхийлөгч асан Жо Байден түрүү булчирхайн хорт хавдрын хүнд хэлбэрээр оношлогдсоныг Ням гаригт мэдээллээ. Хорт хавдар түүний ясанд үсэрхийлсэн бөгөөд энэ нь илүү хүнд, түрэмгий хэлбэр юм. Өдгөө 82 настай Байден болон түүний гэр бүлийнхэн эмч нартай эмчилгээний сонголтуудыг судалж байна.

Байден түрүү булчирхайн хорт хавдраар оношлогджээ

АНУ-ын ерөнхийлөгч асан Жо Байден түрүү булчирхайн хорт хавдрын хүнд хэлбэрээр оношлогдсоныг Ням гаригт мэдээллээ. Хорт хавдар түүний ясанд үсэрхийлсэн бөгөөд энэ нь илүү хүнд, түрэмгий хэлбэр юм. Өдгөө 82 настай Байден болон түүний гэр бүлийнхэн эмч нартай эмчилгээний сонголтуудыг судалж байна.

»»
АНУ-ын төсвийн алдагдлын улмаас зээлжих зэрэглэл буурлаа
09:09

АНУ-ын томоохон үнэлгээний агентлаг "Moody’s" тус улсын зээлжих зэрэглэлийг бууруулжээ. Энэ нь төсвийн алдагдлыг нэмэгдүүлж магадгүй. "Moody’s Ratings" Баасан гаригт АНУ-ын зээлжих зэрэглэлийг "Aaa"-аас "Aa1" болгон нэг шатаар бууруулсан байна. 

АНУ-ын төсвийн алдагдлын улмаас зээлжих зэрэглэл буурлаа

АНУ-ын томоохон үнэлгээний агентлаг "Moody’s" тус улсын зээлжих зэрэглэлийг бууруулжээ. Энэ нь төсвийн алдагдлыг нэмэгдүүлж магадгүй. "Moody’s Ratings" Баасан гаригт АНУ-ын зээлжих зэрэглэлийг "Aaa"-аас "Aa1" болгон нэг шатаар бууруулсан байна. 

»»
Японд галт уул дэлбэрч, 30 гаруй нислэг цуцлагдсан байна
09:04

Японы Кагошима мужийн Сакуражима галт уул тавдугаар сарын 15-аас 16-ны өдрийг хүртэл хэд хэдэн удаа дэлбэрч, үнс нь 3 мянган метр дээш өндөрт цацагджээ. Улмаар Кагошимагийн нисэх онгоцны буудлын 30 гаруй нислэг тухайн өдрүүдэд цуцлагдахаас өөр аргагүйд хүрсэн байна.

Японд галт уул дэлбэрч, 30 гаруй нислэг цуцлагдсан байна

Японы Кагошима мужийн Сакуражима галт уул тавдугаар сарын 15-аас 16-ны өдрийг хүртэл хэд хэдэн удаа дэлбэрч, үнс нь 3 мянган метр дээш өндөрт цацагджээ. Улмаар Кагошимагийн нисэх онгоцны буудлын 30 гаруй нислэг тухайн өдрүүдэд цуцлагдахаас өөр аргагүйд хүрсэн байна.

»»
"Nissan Motors" компани оффис ажилчдаа эрт тэтгэвэрт гарахыг уриалж байна
09:02

"Nissan Motors" компани Япон дахь оффисын ажилчдадаа эрт тэтгэвэрт гарахыг санал болгож байна. Энэхүү алхам нь ажиллах хүчээ 20 мянгаар бууруулах төлөвлөгөөний нэг хэсэн юм

"Nissan Motors" компани Япон дахь оффисын ажилчдадаа эрт тэтгэвэрт гарахыг санал болгож байна. Энэхүү алхам нь ажиллах хүчээ 20 мянгаар бууруулах төлөвлөгөөний нэг хэсэн юм

»»
Модигийн шинэ маневр буюу эргэн ирсэн кастын тогтолцоо
08:59

Энэтхэгийн сая сая хүний өдөр тутмын амьдралын ихэнх хэсэг нь олон мянган жилийн настай хатуу кастын тогтолцоонд захирагддаг. Угтаа бол тус улсын засгийн газар 1950 онд шинэ Үндсэн хуулиа батлахдаа кастын ялгаварлалыг хууль ёсоор хориглосон. Дэлхийн хамгийн олон хүн амтай улсад нийгмийн шатлал байхгүй гэж эрх баригчид нь ч нотолсоор ирсэн билээ.

Модигийн шинэ маневр буюу эргэн ирсэн кастын тогтолцоо

Энэтхэгийн сая сая хүний өдөр тутмын амьдралын ихэнх хэсэг нь олон мянган жилийн настай хатуу кастын тогтолцоонд захирагддаг. Угтаа бол тус улсын засгийн газар 1950 онд шинэ Үндсэн хуулиа батлахдаа кастын ялгаварлалыг хууль ёсоор хориглосон. Дэлхийн хамгийн олон хүн амтай улсад нийгмийн шатлал байхгүй гэж эрх баригчид нь ч нотолсоор ирсэн билээ.

»»
ПСЖ vs Интер: Аваргуудын лигийн шигшээ тоглолтод хэн ялах вэ?
08:56

"Бидэнд Пари Сен-Жермен/ПСЖ/ шиг төсөв байхгүй" хэмээн Интерийн дасгалжуулагч Симоне Инзаги зөвөөр хэлсэн. 1xBet-ийн албан ёсны түнш ПСЖ нь солилцоо наймаанд асар их мөнгө зарцуулсаар байна. Луис Энрикегийн удирдлага дор багийн эзэд шинэ тоглогчдод ойролцоогоор 700 сая еврогийн хөрөнгө оруулалт хийжээ. Гэсэн хэдий ч испани мэргэжилтэн ирснээр клубын бодлого өөрчлөгдсөн. Сүүлийн хоёр жилд тэд од тоглогчдыг биш, харин хичээнгүй, амбицтай залуу тамирчдыг авч, дасгалжуулагчийн зааврыг ягштал биелүүлж буй баг бүрдүүлсэн.

ПСЖ vs Интер: Аваргуудын лигийн шигшээ тоглолтод хэн ялах вэ?

"Бидэнд Пари Сен-Жермен/ПСЖ/ шиг төсөв байхгүй" хэмээн Интерийн дасгалжуулагч Симоне Инзаги зөвөөр хэлсэн. 1xBet-ийн албан ёсны түнш ПСЖ нь солилцоо наймаанд асар их мөнгө зарцуулсаар байна. Луис Энрикегийн удирдлага дор багийн эзэд шинэ тоглогчдод ойролцоогоор 700 сая еврогийн хөрөнгө оруулалт хийжээ. Гэсэн хэдий ч испани мэргэжилтэн ирснээр клубын бодлого өөрчлөгдсөн. Сүүлийн хоёр жилд тэд од тоглогчдыг биш, харин хичээнгүй, амбицтай залуу тамирчдыг авч, дасгалжуулагчийн зааврыг ягштал биелүүлж буй баг бүрдүүлсэн.

»»
Леонардо ДиКаприо: Роберт Де Ниро миний амьдралыг өөрчилсөн
08:50

78 дахь удаагийн Каннын кино наадам нээлтээ хийлээ. Нээлтийн ёслолын үеэр Леонардо ДиКаприо алдарт жүжигчин 

Леонардо ДиКаприо: Роберт Де Ниро миний амьдралыг өөрчилсөн

78 дахь удаагийн Каннын кино наадам нээлтээ хийлээ. Нээлтийн ёслолын үеэр Леонардо ДиКаприо алдарт жүжигчин 

»»
Хятад, Монголын Ганцмод-Гашуунсухайт боомтын хил дамнасан төмөр замын шавыг тавилаа
23:58

Хятад, Монголын эрчим хүчний хамтын ажиллагааны чухал суваг болох Хятад, Монголын Ганцмод-Гашуунсухайт боомтын хил дамнасан төмөр замын бүтээн байгуулалтын нээлтийн ёслол өнөөдөр буюу 05-р сарын 14-ний өдөр ӨМӨЗО-ны Баяннуур хотын Урадын дунд хошуун дахь Ганцмод боомтод болов.

Хятад, Монголын Ганцмод-Гашуунсухайт боомтын хил дамнасан төмөр замын шавыг тавилаа

Хятад, Монголын эрчим хүчний хамтын ажиллагааны чухал суваг болох Хятад, Монголын Ганцмод-Гашуунсухайт боомтын хил дамнасан төмөр замын бүтээн байгуулалтын нээлтийн ёслол өнөөдөр буюу 05-р сарын 14-ний өдөр ӨМӨЗО-ны Баяннуур хотын Урадын дунд хошуун дахь Ганцмод боомтод болов.

»»
Гадаадын сэтгүүлчдийг гайхшируулсан Или орчин үеийн ухаалаг эрүүл мэндийн төв
23:54

"Хятадтай танилцах аялал" олон улсын хэвлэл мэдээллийн солилцооны төслийн Өвөр Монгол дахь аяллын сэтгүүлчид 05-р сарын 12-ны өдөр Или орчин үеийн ухаалаг эрүүл мэндийн төвтэй танилцав.

Гадаадын сэтгүүлчдийг гайхшируулсан Или орчин үеийн ухаалаг эрүүл мэндийн төв

"Хятадтай танилцах аялал" олон улсын хэвлэл мэдээллийн солилцооны төслийн Өвөр Монгол дахь аяллын сэтгүүлчид 05-р сарын 12-ны өдөр Или орчин үеийн ухаалаг эрүүл мэндийн төвтэй танилцав.

»»
”Хятадтай танилцах аялал” -ын Өвөр Монгол дахь аялал нээлтээ хийв
23:51

Хятадын Кибер орон зайн удирдлагын сүлжээний харилцааны товчооноос удирдаж, Хятадын олон нийтийн дипломатын нийгэмлэг болон Глобал сүлжээнээс санаачлан, ӨМӨЗО-ны интернэт мэдээллийн албанаас зохион байгуулсан 2025 оны "Хятадтай танилцах аялал" олон улсын хэвлэл мэдээллийн солилцооны төслийн Өвөр Монгол дахь аялал 05-р сарын 12-ны өдөр нээлтээ хийлээ. Тус аялал 05-р сарын 12-ноос 16-ны өдрүүдэд Өвөр Монголд таван хоногийн хугацаатай үргэлжлэх болно.  

”Хятадтай танилцах аялал” -ын Өвөр Монгол дахь аялал нээлтээ хийв

Хятадын Кибер орон зайн удирдлагын сүлжээний харилцааны товчооноос удирдаж, Хятадын олон нийтийн дипломатын нийгэмлэг болон Глобал сүлжээнээс санаачлан, ӨМӨЗО-ны интернэт мэдээллийн албанаас зохион байгуулсан 2025 оны "Хятадтай танилцах аялал" олон улсын хэвлэл мэдээллийн солилцооны төслийн Өвөр Монгол дахь аялал 05-р сарын 12-ны өдөр нээлтээ хийлээ. Тус аялал 05-р сарын 12-ноос 16-ны өдрүүдэд Өвөр Монголд таван хоногийн хугацаатай үргэлжлэх болно.  

»»
”AI эмчилгээ” биднээс хэр хол байна вэ
23:47

"AI+ эм  эмнэлэг" гэхээр таны санаанд юу орж ирдэг вэ? 

Сүүлийн жилүүдэд хиймэл оюун ухааны технологийг өвчтөний шинж тэмдгүүдэд дүн шинжилгээ хийх, өвчтөний өвчний түүхийг ашиглан өвчнийг эрт оношлоход өргөн хэрэглэж байна.

2025 онд AI загваруудыг шинэчилснээр эмнэлгийн дүрслэл, ухаалаг эмчилгээ, өвчтөний тусламж үйлчилгээ зэрэг илүү нарийн төвөгтэй хувилбаруудад AI бодит үйлчилгээ үзүүлж байна.

Одоогийн байдлаар оношилгоо, эмчилгээнд AI хэр их тэсвэр тэвчээртэй ажиллах бол? Технологи хурдацтай хөгжиж байгаа энэ үед хүмүүс хэрхэн өөрийн байр сууриа олох вэ? Бид AI-тэй хэрхэн илүү сайн ажиллах вэ?

”AI эмчилгээ” биднээс хэр хол байна вэ

"AI+ эм  эмнэлэг" гэхээр таны санаанд юу орж ирдэг вэ? 

Сүүлийн жилүүдэд хиймэл оюун ухааны технологийг өвчтөний шинж тэмдгүүдэд дүн шинжилгээ хийх, өвчтөний өвчний түүхийг ашиглан өвчнийг эрт оношлоход өргөн хэрэглэж байна.

2025 онд AI загваруудыг шинэчилснээр эмнэлгийн дүрслэл, ухаалаг эмчилгээ, өвчтөний тусламж үйлчилгээ зэрэг илүү нарийн төвөгтэй хувилбаруудад AI бодит үйлчилгээ үзүүлж байна.

Одоогийн байдлаар оношилгоо, эмчилгээнд AI хэр их тэсвэр тэвчээртэй ажиллах бол? Технологи хурдацтай хөгжиж байгаа энэ үед хүмүүс хэрхэн өөрийн байр сууриа олох вэ? Бид AI-тэй хэрхэн илүү сайн ажиллах вэ?

»»
Өвөр Монголоос сансрын нисэгч төрлөө
23:42

Өвөр Монголын анхны сансрын нисэгч Ван Же

Өвөр Монголоос сансрын нисэгч төрлөө

Өвөр Монголын анхны сансрын нисэгч Ван Же

»»
”Шэньжөү-20”-ын түүхэн цуурай!
23:39

"Шэньжөү-19" нисэгчтэй сансрын хөлөг 04-р сарын 30-ны өглөөний 04:00 цагт Хятадын сансрын станцын цогцолбороос амжилттай гарч, эх дэлхий рүү буцах аяндаа гарлаа. 30-ны өглөө үүрээр шууд нэвтрүүлгийн бичлэгт "Шэньжөү-20" хөлгийн сансрын нисэгчид өглөөний цайгаа ууж, ажилдаа анхаарлаа хандуулан, дэлгэц дээр "Шэньжөү-19" хөлгийн багийнхны эх орондоо буцаж буй явцыг үзнэ. Тэдний ажил, амьдрал завгүй мөртлөө эмх цэгцтэй байсан бөгөөд тайван, итгэлтэй харагдаж байв.

Хятадын гадаад дахь агуулах гадаадын хэрэглэгчдэд түргэн шуурхай үйлчилж байна
23:37

Хил дамнасан цахим худалдааны хөгжлийг дэмжих, хил дамнасан буухиа ложистикийн системийг сайжруулах, гадаадад агуулах барих ажлыг эрчимжүүлэх зэрэг саналыг 2025 оны Засгийн газрын ажлын тайланд дэвшүүлсэн. Хилийн чанад дахь агуулахууд нь хил дамнасан цахим худалдаа, шинэ төрлийн гадаад худалдааны дэд бүтцийн чухал зангилаа юм. Өнөөдөр хилийн чанад дахь агуулах олширч байгаа нь Хятадын бараа бүтээгдэхүүнийг гадаадад түргэн гаргахад тус дэм болж, гадаадын хэрэглэгчдэд бараа бүтээгдэхүүн хүлээн авахад таатай нөхцөлөөр хангаж байна.

Хятадын гадаад дахь агуулах гадаадын хэрэглэгчдэд түргэн шуурхай үйлчилж байна

Хил дамнасан цахим худалдааны хөгжлийг дэмжих, хил дамнасан буухиа ложистикийн системийг сайжруулах, гадаадад агуулах барих ажлыг эрчимжүүлэх зэрэг саналыг 2025 оны Засгийн газрын ажлын тайланд дэвшүүлсэн. Хилийн чанад дахь агуулахууд нь хил дамнасан цахим худалдаа, шинэ төрлийн гадаад худалдааны дэд бүтцийн чухал зангилаа юм. Өнөөдөр хилийн чанад дахь агуулах олширч байгаа нь Хятадын бараа бүтээгдэхүүнийг гадаадад түргэн гаргахад тус дэм болж, гадаадын хэрэглэгчдэд бараа бүтээгдэхүүн хүлээн авахад таатай нөхцөлөөр хангаж байна.

»»
1970-2025, ”Дүнфанхун-1”-ээс ”Шэньжөү 20” хүртэл
23:30

Хятадын анхны хиймэл дагуул ”Дүнфанхун-1”-ийг амжилттай хөөргөсний 55 жилийн ой тохиож байна

1970-2025, ”Дүнфанхун-1”-ээс ”Шэньжөү 20” хүртэл

Хятадын анхны хиймэл дагуул ”Дүнфанхун-1”-ийг амжилттай хөөргөсний 55 жилийн ой тохиож байна

»»
Өнөөдөр Хятадын сансар судлалын гурван том баярт үйл явдал давхацаж байна
23:28

2025 оны 4-р сарын 24-ны өдөр нь Хятадын арав дахь сансрын өдөр юм. Мөн Хятадын анхны хиймэл дагуул "Дүн Фанхун-1"-ийг амжилттай хөөргөсний 55 жилийн ой тохиож байна. Дүн Фанхун-1 хиймэл дагуулыг ӨМӨЗО-ны Эзнээ хошуун дахь Дүн Фэн дагуул хөөргөх төвөөс хөөргөж байсан билээ.

Өнөөдөр Хятадын сансар судлалын гурван том баярт үйл явдал давхацаж байна

2025 оны 4-р сарын 24-ны өдөр нь Хятадын арав дахь сансрын өдөр юм. Мөн Хятадын анхны хиймэл дагуул "Дүн Фанхун-1"-ийг амжилттай хөөргөсний 55 жилийн ой тохиож байна. Дүн Фанхун-1 хиймэл дагуулыг ӨМӨЗО-ны Эзнээ хошуун дахь Дүн Фэн дагуул хөөргөх төвөөс хөөргөж байсан билээ.

»»
ӨМӨЗО-ны анхны сансрын нисгэгч Ван Же ”Шэньжөү 20”хөлгийн гишүүнээр ажллана
23:25

"Шэньжөү 20" нисэгчтэй сансрын нислэгийн хэвлэлийн бага хурал 04-р сарын 23-нд Жючуаний хиймэл дагуул хөөргөх төвийн ВэньТяньгэ танхимд болов.Уг хурлаар нислэгийн багийн бүрэлдэхүүнийг танилцуулсан бөгөөд багийн ахлагчаар Чэнь Дүн, гишүүнээр Чэнь Жүнрүй, Ван Же нар ажиллах болно.

ӨМӨЗО-ны анхны сансрын нисгэгч Ван Же ”Шэньжөү 20”хөлгийн гишүүнээр ажллана

"Шэньжөү 20" нисэгчтэй сансрын нислэгийн хэвлэлийн бага хурал 04-р сарын 23-нд Жючуаний хиймэл дагуул хөөргөх төвийн ВэньТяньгэ танхимд болов.Уг хурлаар нислэгийн багийн бүрэлдэхүүнийг танилцуулсан бөгөөд багийн ахлагчаар Чэнь Дүн, гишүүнээр Чэнь Жүнрүй, Ван Же нар ажиллах болно.

»»
“Хятадын онцлогт орчин үеийн шинэчлэлтэй танилцъя” - 4
23:21

“Хятадын онцлогт орчин үеийн шинэчлэлтэй танилцъя” - 3
23:18

“Хятадын онцлогт орчин үеийн шинэчлэлтэй танилцъя” - 2
23:15

“Хятадын онцлогт орчин үеийн шинэчлэлтэй танилцъя” - 1
23:12

Энхбай экологийн музей
23:07

Энхбай экологийн үзүүлбэрийн төв
23:04

Б.Мөнгөнзул Ази тивийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс мөнгөн медаль хүртлээ
10:04

АНЭУ-ын Аль-Айн хотод болж буй шатрын насанд хүрэгчдийн Ази тивийн аварга шалгаруулах тэмцээнд Монгол Улсын 

Б.Мөнгөнзул Ази тивийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс мөнгөн медаль хүртлээ

АНЭУ-ын Аль-Айн хотод болж буй шатрын насанд хүрэгчдийн Ази тивийн аварга шалгаруулах тэмцээнд Монгол Улсын 

»»
Мичиган мужид хүчтэй хуй салхи, мөндөртэй шуурганы аюул тулгарч байна
17:38

2025 оны 5-р сарын 15-ны оройноос эхлэн Мичиган мужид цаг агаар эрс өөрчлөгдөж, хүчтэй хуй салхи, мөндөр, салхи шуургатай нөхцөл байдал үүсэх төлөвтэй байна.

Мичиган мужид хүчтэй хуй салхи, мөндөртэй шуурганы аюул тулгарч байна

2025 оны 5-р сарын 15-ны оройноос эхлэн Мичиган мужид цаг агаар эрс өөрчлөгдөж, хүчтэй хуй салхи, мөндөр, салхи шуургатай нөхцөл байдал үүсэх төлөвтэй байна.

»»
Б.БАТГЭРЭЛ: Б.БААСАНХҮҮ, Г.БОЛОР-ОЧИР НАР ДАШТ-Д ОРОЛЦОХГҮЙ
17:32

Монголын жүдо бөхийн холбооны ерөнхий нарийн бичгийн дарга Б.Батгэрэлээс тодрууллаа.

Б.БАТГЭРЭЛ: Б.БААСАНХҮҮ, Г.БОЛОР-ОЧИР НАР ДАШТ-Д ОРОЛЦОХГҮЙ

Монголын жүдо бөхийн холбооны ерөнхий нарийн бичгийн дарга Б.Батгэрэлээс тодрууллаа.

»»
Ч.ЛОДОЙСАМБУУ: MCS, ЗГ ХООРОНДОО БАЙЛДААГҮЙ. ТОХИРОЛЦОЖ БАЙГАА ЮМ
17:27

УИХ-ын гишүүн Ч.Лодойсамбуугаас тодрууллаа.

Ч.ЛОДОЙСАМБУУ: MCS, ЗГ ХООРОНДОО БАЙЛДААГҮЙ. ТОХИРОЛЦОЖ БАЙГАА ЮМ

УИХ-ын гишүүн Ч.Лодойсамбуугаас тодрууллаа.

»»
Жо Байден түрүү булчирхайн хорт хавдар тусжээ
10:53

АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Жо Байден түрүү булчирхайн хорт хавдартай гэж оношлогджээ.

Жо Байден түрүү булчирхайн хорт хавдар тусжээ

АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Жо Байден түрүү булчирхайн хорт хавдартай гэж оношлогджээ.

»»
РОДРИГО ДУТЕРТЕГ ШОРОНД ТАНГАРГА ӨРГӨХ ҮҮ?
10:02

Филиппиний Ерөнхийлөгч асан Родриго Дутертег төрөлх хот болох Давао хотын захирагчаар илт давуу санал авч сонголоо. Гэвч шинээр сонгогдсон захирагч одоогоор олон улсын эрүүгийн хэргийн шүүх болох Гаага дахь шоронд хоригдож, хүн төрөлхтний эсрэг гэмт хэрэгт бууртгагдаад байгаа.

РОДРИГО ДУТЕРТЕГ ШОРОНД ТАНГАРГА ӨРГӨХ ҮҮ?

Филиппиний Ерөнхийлөгч асан Родриго Дутертег төрөлх хот болох Давао хотын захирагчаар илт давуу санал авч сонголоо. Гэвч шинээр сонгогдсон захирагч одоогоор олон улсын эрүүгийн хэргийн шүүх болох Гаага дахь шоронд хоригдож, хүн төрөлхтний эсрэг гэмт хэрэгт бууртгагдаад байгаа.

»»
Трамп, Путин нар утсаар ярихын өмнө ОХУ дроны хамгийн том довтолгоог Украинд хийлээ
09:29

ОХУ дайн эхэлснээс хойш дрон буюу нисгэгчгүй онгоцны хамгийн том довтолгоог нутаг дэвсгэрт явуулсан гэж Украины талаас мэдэгдэв.

Трамп, Путин нар утсаар ярихын өмнө ОХУ дроны хамгийн том довтолгоог Украинд хийлээ

ОХУ дайн эхэлснээс хойш дрон буюу нисгэгчгүй онгоцны хамгийн том довтолгоог нутаг дэвсгэрт явуулсан гэж Украины талаас мэдэгдэв.

»»
LA 2028: Олимп үзэгчдэд агаарын таксигаар үйлчилнэ
09:26

Лос Анжелес 2028 олимпийн наадмын үеэр хотын түгжрэлээс зайлсхийхийн тулд үзэгчдэд агаарын таксигаар үйлчлэх болжээ. Тус хотод гурав дахь удаагаа зохион байгуулагдаж буй зуны олимпийг төлөвлөх үүрэгтэй "LA28" хороо олимп болон паралимпийн наадмын үеэр агаарын такси үйлчилгээг нэвтрүүлэхээр "Archer Aviation"-тэй хамтран ажиллаж байгаагаа зарлав.

LA 2028: Олимп үзэгчдэд агаарын таксигаар үйлчилнэ

Лос Анжелес 2028 олимпийн наадмын үеэр хотын түгжрэлээс зайлсхийхийн тулд үзэгчдэд агаарын таксигаар үйлчлэх болжээ. Тус хотод гурав дахь удаагаа зохион байгуулагдаж буй зуны олимпийг төлөвлөх үүрэгтэй "LA28" хороо олимп болон паралимпийн наадмын үеэр агаарын такси үйлчилгээг нэвтрүүлэхээр "Archer Aviation"-тэй хамтран ажиллаж байгаагаа зарлав.

»»
Байден түрүү булчирхайн хорт хавдраар оношлогджээ
09:16

АНУ-ын ерөнхийлөгч асан Жо Байден түрүү булчирхайн хорт хавдрын хүнд хэлбэрээр оношлогдсоныг Ням гаригт мэдээллээ. Хорт хавдар түүний ясанд үсэрхийлсэн бөгөөд энэ нь илүү хүнд, түрэмгий хэлбэр юм. Өдгөө 82 настай Байден болон түүний гэр бүлийнхэн эмч нартай эмчилгээний сонголтуудыг судалж байна.

Байден түрүү булчирхайн хорт хавдраар оношлогджээ

АНУ-ын ерөнхийлөгч асан Жо Байден түрүү булчирхайн хорт хавдрын хүнд хэлбэрээр оношлогдсоныг Ням гаригт мэдээллээ. Хорт хавдар түүний ясанд үсэрхийлсэн бөгөөд энэ нь илүү хүнд, түрэмгий хэлбэр юм. Өдгөө 82 настай Байден болон түүний гэр бүлийнхэн эмч нартай эмчилгээний сонголтуудыг судалж байна.

»»
АНУ-ын төсвийн алдагдлын улмаас зээлжих зэрэглэл буурлаа
09:09

АНУ-ын томоохон үнэлгээний агентлаг "Moody’s" тус улсын зээлжих зэрэглэлийг бууруулжээ. Энэ нь төсвийн алдагдлыг нэмэгдүүлж магадгүй. "Moody’s Ratings" Баасан гаригт АНУ-ын зээлжих зэрэглэлийг "Aaa"-аас "Aa1" болгон нэг шатаар бууруулсан байна. 

АНУ-ын төсвийн алдагдлын улмаас зээлжих зэрэглэл буурлаа

АНУ-ын томоохон үнэлгээний агентлаг "Moody’s" тус улсын зээлжих зэрэглэлийг бууруулжээ. Энэ нь төсвийн алдагдлыг нэмэгдүүлж магадгүй. "Moody’s Ratings" Баасан гаригт АНУ-ын зээлжих зэрэглэлийг "Aaa"-аас "Aa1" болгон нэг шатаар бууруулсан байна. 

»»
Японд галт уул дэлбэрч, 30 гаруй нислэг цуцлагдсан байна
09:04

Японы Кагошима мужийн Сакуражима галт уул тавдугаар сарын 15-аас 16-ны өдрийг хүртэл хэд хэдэн удаа дэлбэрч, үнс нь 3 мянган метр дээш өндөрт цацагджээ. Улмаар Кагошимагийн нисэх онгоцны буудлын 30 гаруй нислэг тухайн өдрүүдэд цуцлагдахаас өөр аргагүйд хүрсэн байна.

Японд галт уул дэлбэрч, 30 гаруй нислэг цуцлагдсан байна

Японы Кагошима мужийн Сакуражима галт уул тавдугаар сарын 15-аас 16-ны өдрийг хүртэл хэд хэдэн удаа дэлбэрч, үнс нь 3 мянган метр дээш өндөрт цацагджээ. Улмаар Кагошимагийн нисэх онгоцны буудлын 30 гаруй нислэг тухайн өдрүүдэд цуцлагдахаас өөр аргагүйд хүрсэн байна.

»»
"Nissan Motors" компани оффис ажилчдаа эрт тэтгэвэрт гарахыг уриалж байна
09:02

"Nissan Motors" компани Япон дахь оффисын ажилчдадаа эрт тэтгэвэрт гарахыг санал болгож байна. Энэхүү алхам нь ажиллах хүчээ 20 мянгаар бууруулах төлөвлөгөөний нэг хэсэн юм

"Nissan Motors" компани Япон дахь оффисын ажилчдадаа эрт тэтгэвэрт гарахыг санал болгож байна. Энэхүү алхам нь ажиллах хүчээ 20 мянгаар бууруулах төлөвлөгөөний нэг хэсэн юм

»»
Модигийн шинэ маневр буюу эргэн ирсэн кастын тогтолцоо
08:59

Энэтхэгийн сая сая хүний өдөр тутмын амьдралын ихэнх хэсэг нь олон мянган жилийн настай хатуу кастын тогтолцоонд захирагддаг. Угтаа бол тус улсын засгийн газар 1950 онд шинэ Үндсэн хуулиа батлахдаа кастын ялгаварлалыг хууль ёсоор хориглосон. Дэлхийн хамгийн олон хүн амтай улсад нийгмийн шатлал байхгүй гэж эрх баригчид нь ч нотолсоор ирсэн билээ.

Модигийн шинэ маневр буюу эргэн ирсэн кастын тогтолцоо

Энэтхэгийн сая сая хүний өдөр тутмын амьдралын ихэнх хэсэг нь олон мянган жилийн настай хатуу кастын тогтолцоонд захирагддаг. Угтаа бол тус улсын засгийн газар 1950 онд шинэ Үндсэн хуулиа батлахдаа кастын ялгаварлалыг хууль ёсоор хориглосон. Дэлхийн хамгийн олон хүн амтай улсад нийгмийн шатлал байхгүй гэж эрх баригчид нь ч нотолсоор ирсэн билээ.

»»
АНУ БНХАУ-д ногдуулах гаалийн нэмэлт татвартаа өөрчлөлт оруулжээ
09:53

5-р сарын 12-нд АНУ-аас гаргасан “Гаалийн харилцан тэгш татварын хувь хэмжээг өөрчлөн тохируулж БНХАУ-тай хийсэн 

АНУ БНХАУ-д ногдуулах гаалийн нэмэлт татвартаа өөрчлөлт оруулжээ

5-р сарын 12-нд АНУ-аас гаргасан “Гаалийн харилцан тэгш татварын хувь хэмжээг өөрчлөн тохируулж БНХАУ-тай хийсэн 

»»
Мичиган мужид хүчтэй хуй салхи, мөндөртэй шуурганы аюул тулгарч байна
17:38

2025 оны 5-р сарын 15-ны оройноос эхлэн Мичиган мужид цаг агаар эрс өөрчлөгдөж, хүчтэй хуй салхи, мөндөр, салхи шуургатай нөхцөл байдал үүсэх төлөвтэй байна.

Мичиган мужид хүчтэй хуй салхи, мөндөртэй шуурганы аюул тулгарч байна

2025 оны 5-р сарын 15-ны оройноос эхлэн Мичиган мужид цаг агаар эрс өөрчлөгдөж, хүчтэй хуй салхи, мөндөр, салхи шуургатай нөхцөл байдал үүсэх төлөвтэй байна.

»»
"MrBeast"-ын дархан эрх олны дургүйцлийг төрүүлэв
16:20

Дэлхий дахинд "MrBeast" нэрээрээ танигдсан влоггер Жимми Доналдсон Мексик дахь археологийн дурсгалт газруудаар аялснаар ээлжит шуугианаа тариад байна.

"YouTube"-ийн хаан титмийн эзэн тэрбээр тавдугаар сарын 10-ны өдөр Мексикийн Юкатан хотын археологийн чухал дурсгал болох Чичен Ицагаар аялсан бичлэгээ нийтэлжээ. Тэр дундаа орчин үеийн дэлхийн долоон гайхамшгийн нэг Кукулкан сүм буюу Эль Кастиллогоор аялсан байв. Мөн Кампече муж дахь Калакмул болон Юкатан дахь Баламканчегийн археологийн дурсгалт газруудаар зочилжээ.

Тавдугаар сарын 14-ний Лхагва гаригийн үдээс хойш нийтлэгдсэн бичлэгийг 55 сая гаруй хүн үзжээ.

Дэлхий дахинд "MrBeast" нэрээрээ танигдсан влоггер Жимми Доналдсон Мексик дахь археологийн дурсгалт газруудаар аялснаар ээлжит шуугианаа тариад байна.

"YouTube"-ийн хаан титмийн эзэн тэрбээр тавдугаар сарын 10-ны өдөр Мексикийн Юкатан хотын археологийн чухал дурсгал болох Чичен Ицагаар аялсан бичлэгээ нийтэлжээ. Тэр дундаа орчин үеийн дэлхийн долоон гайхамшгийн нэг Кукулкан сүм буюу Эль Кастиллогоор аялсан байв. Мөн Кампече муж дахь Калакмул болон Юкатан дахь Баламканчегийн археологийн дурсгалт газруудаар зочилжээ.

Тавдугаар сарын 14-ний Лхагва гаригийн үдээс хойш нийтлэгдсэн бичлэгийг 55 сая гаруй хүн үзжээ.

»»
Ли Жэ Мён санал асуулгын дүнгээр тэргүүлсээр байна
16:04

СӨҮЛ, 2025 оны тавдугаар сарын 15 /Yonhap/. Өмнөд Солонгосын ерөнхийлөгчийн сонгуульд Ардчилсан намаас /АН/ 

Ли Жэ Мён санал асуулгын дүнгээр тэргүүлсээр байна

СӨҮЛ, 2025 оны тавдугаар сарын 15 /Yonhap/. Өмнөд Солонгосын ерөнхийлөгчийн сонгуульд Ардчилсан намаас /АН/ 

»»
Католик сүмийн тэргүүнээр Роберт Превост сонго
09:51

Ромын пап Францис дөрөвдүгээр сарын 21-ний өдөр 88 насандаа таалал төгссөн билээ. Түүний залгамжлагчийг сонгох санал хураалт тавдугаар сарын 7-нд эхэлж, улмаар тавдугаар сарын 9-ний өдөр АНУ, Перугийн давхар иргэншилтэй Роберт Превостыг дэлхий дахинаа Ромын пап лам XIV Лео хэмээн тунхагласан. Ромын 267 дахь папаар тодроод буй Роберт Превостыг Ньюс агентлаг энэ удаагийн ХҮМҮҮС буландаа онцолж байна.

Католик сүмийн тэргүүнээр Роберт Превост сонго

Ромын пап Францис дөрөвдүгээр сарын 21-ний өдөр 88 насандаа таалал төгссөн билээ. Түүний залгамжлагчийг сонгох санал хураалт тавдугаар сарын 7-нд эхэлж, улмаар тавдугаар сарын 9-ний өдөр АНУ, Перугийн давхар иргэншилтэй Роберт Превостыг дэлхий дахинаа Ромын пап лам XIV Лео хэмээн тунхагласан. Ромын 267 дахь папаар тодроод буй Роберт Превостыг Ньюс агентлаг энэ удаагийн ХҮМҮҮС буландаа онцолж байна.

»»
ТРАМП ЗЭВСЭГ ХУДАЛДААЛНА
17:23

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп Саудын Арабтай түүхэн хэмжээний хөрөнгө оруулалтын хэлэлцээр байгуулжээ. Уг хэлэлцээрт АНУ-д үйлдвэрлэсэн зэвсгийн хамгийн том борлуулалт багтсан гэж мэдээлж байна.

Трамп мягмар гарагт (Саудын Арабын нийслэл) Рияад хотод уг улсын хунтайж Мохаммед бин Салмантай уулзалт хийжээ.

Тэрээр уулзалтын үеэр:

“Манай сөнөөгч онгоцууд, пуужин, Патриот систем зэрэг хамгийн шилдэг тоног төхөөрөмжтэй. Түүнээс гадна та бүхэн маш олон төрлийн бүтээгдэхүүн худалдан авч байгаа, би үүнд талархаж байна” хэмээн онцолсон байна.

ТРАМП ЗЭВСЭГ ХУДАЛДААЛНА

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп Саудын Арабтай түүхэн хэмжээний хөрөнгө оруулалтын хэлэлцээр байгуулжээ. Уг хэлэлцээрт АНУ-д үйлдвэрлэсэн зэвсгийн хамгийн том борлуулалт багтсан гэж мэдээлж байна.

Трамп мягмар гарагт (Саудын Арабын нийслэл) Рияад хотод уг улсын хунтайж Мохаммед бин Салмантай уулзалт хийжээ.

Тэрээр уулзалтын үеэр:

“Манай сөнөөгч онгоцууд, пуужин, Патриот систем зэрэг хамгийн шилдэг тоног төхөөрөмжтэй. Түүнээс гадна та бүхэн маш олон төрлийн бүтээгдэхүүн худалдан авч байгаа, би үүнд талархаж байна” хэмээн онцолсон байна.

»»
ЭРХ МЭДЭЛ БА ТАНСАГЛАЛ ДЭЛХИЙД...
17:13

Төрийн өндөр албан тушаалтнуудын гэр бүлийн гишүүдийн тансаг хэрэглээ дэлхий даяар олон нийтийн шүүмжлэл дагуулж, зарим тохиолдолд улс төрийн замналын төгсгөл, хууль эрх зүйн хариуцлагаар үргэлжилдэг. Доорх тохиолдлууд нь “хувийн амьдрал” гэх халхавчийн цаана нийтийн итгэл, төрийн ёс зүйн асуудал хэр гүн гүнзгий байдгийг харуулна.

ЭРХ МЭДЭЛ БА ТАНСАГЛАЛ ДЭЛХИЙД...

Төрийн өндөр албан тушаалтнуудын гэр бүлийн гишүүдийн тансаг хэрэглээ дэлхий даяар олон нийтийн шүүмжлэл дагуулж, зарим тохиолдолд улс төрийн замналын төгсгөл, хууль эрх зүйн хариуцлагаар үргэлжилдэг. Доорх тохиолдлууд нь “хувийн амьдрал” гэх халхавчийн цаана нийтийн итгэл, төрийн ёс зүйн асуудал хэр гүн гүнзгий байдгийг харуулна.

»»
Пэйтон: 2004 онд Коби асуудалгүй байсан бол бид Буллсын рекордыг эвдэх байсан
17:02

NBA-ийн түүхэнд аварга авах гэж супер багууд бүрэлдсэн ч бүтэлгүйтсэн тохиолдол олон байдаг. Тэдний нэг нь яахын аргагүй 2004 оны Лос Анжелес Лэйкерс. Коби, Шактай гурав дараалан аварга аваад удаагүй байсан тэд дахин аваргын төлөө дайрахаар Карл Малоне, Гэри Пэйтон гэх үеэ өнгөрөөсөн ч мөчөөгөө өгөхөөргүй, туршлагатай оддыг эгнээндээ элсүүлсэн түүхтэй.

Пэйтон: 2004 онд Коби асуудалгүй байсан бол бид Буллсын рекордыг эвдэх байсан

NBA-ийн түүхэнд аварга авах гэж супер багууд бүрэлдсэн ч бүтэлгүйтсэн тохиолдол олон байдаг. Тэдний нэг нь яахын аргагүй 2004 оны Лос Анжелес Лэйкерс. Коби, Шактай гурав дараалан аварга аваад удаагүй байсан тэд дахин аваргын төлөө дайрахаар Карл Малоне, Гэри Пэйтон гэх үеэ өнгөрөөсөн ч мөчөөгөө өгөхөөргүй, туршлагатай оддыг эгнээндээ элсүүлсэн түүхтэй.

»»
Дэлхийн хамгийн "ядуу" ерөнхийлөгч таалал төгсжээ
16:55

Уругвайн ерөнхийлөгч асан Хосе Мухика буюу олноо "Пепе" нэрээр танигдсан эрхэм 89 насандаа таалал төгслөө. Ахмад партизан тэрээр 2010-2015 онд Уругвайн ерөнхийлөгчөөр ажиллажээ. Даруухан амьдралын хэв маягаас нь улбаалаад түүнийг дэлхийн хамгийн "ядуу" ерөнхийлөгч хэмээн нэрийддэг байв.

 

Дэлхийн хамгийн

Уругвайн ерөнхийлөгч асан Хосе Мухика буюу олноо "Пепе" нэрээр танигдсан эрхэм 89 насандаа таалал төгслөө. Ахмад партизан тэрээр 2010-2015 онд Уругвайн ерөнхийлөгчөөр ажиллажээ. Даруухан амьдралын хэв маягаас нь улбаалаад түүнийг дэлхийн хамгийн "ядуу" ерөнхийлөгч хэмээн нэрийддэг байв.

 

»»
БНСУ-ын хил дээр эрхээ зөрчүүлсэн Монгол иргэд хариуцлага нэхэв
15:21

БНСУ –руу зорчсон хуулийн зөрчилгүй Монгол Улсын иргэдийг хил дээрээс шалтгаан нөхцөлгүй буцаасан бөгөөд энэ үедээ хүний эрхийг зөрчсөн үйлдлүүдийг тухайн улсын төрийн албан хаагч гаргасан тул энэ асуудалд хариуцлага тооцохыг хэсэг иргэд хүсэж, өнөөдөр БНСУ-аас Монгол Улсад суугаа Элчин сайдын яамны гадаа мэдээлэл хийлээ.

БНСУ-ын хил дээр эрхээ зөрчүүлсэн Монгол иргэд хариуцлага нэхэв

БНСУ –руу зорчсон хуулийн зөрчилгүй Монгол Улсын иргэдийг хил дээрээс шалтгаан нөхцөлгүй буцаасан бөгөөд энэ үедээ хүний эрхийг зөрчсөн үйлдлүүдийг тухайн улсын төрийн албан хаагч гаргасан тул энэ асуудалд хариуцлага тооцохыг хэсэг иргэд хүсэж, өнөөдөр БНСУ-аас Монгол Улсад суугаа Элчин сайдын яамны гадаа мэдээлэл хийлээ.

»»
Япон: Хүүхэд төрүүлэхтэй холбоотой зардлыг төр даана
14:51

Японы Эрүүл мэнд, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам хүүхэд төрүүлэх зардлыг үнэ төлбөргүй болгох тогтолцоог тусгайлан боловсруулж байна. Жирэмсэн болон хөхүүл эхчүүдийг дэмжих тухай мэргэжилтнүүдийн хэлэлцүүлэг өнөөдөр болно. Энэ үеэр яамнаас өнөөдрийг хүртэлх явцыг танилцуулах юм.

Япон: Хүүхэд төрүүлэхтэй холбоотой зардлыг төр даана

Японы Эрүүл мэнд, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам хүүхэд төрүүлэх зардлыг үнэ төлбөргүй болгох тогтолцоог тусгайлан боловсруулж байна. Жирэмсэн болон хөхүүл эхчүүдийг дэмжих тухай мэргэжилтнүүдийн хэлэлцүүлэг өнөөдөр болно. Энэ үеэр яамнаас өнөөдрийг хүртэлх явцыг танилцуулах юм.

»»
Д.Амарбаясгалан: УИХ-ын гишүүд хэт ЭМЗЭГ байгаад хэрэггүй. Гүтгэх, доромжлуулах олон нөхцөл байдлыг улстөрч хүн туулаад явдаг
14:42

Д.Амарбаясгалан: УИХ-ын гишүүд хэт ЭМЗЭГ байгаад хэрэггүй. Гүтгэх, доромжлуулах олон нөхцөл байдлыг улстөрч хүн туулаад явдаг

Д.Амарбаясгалан: УИХ-ын гишүүд хэт ЭМЗЭГ байгаад хэрэггүй. Гүтгэх, доромжлуулах олон нөхцөл байдлыг улстөрч хүн туулаад явдаг

Д.Амарбаясгалан: УИХ-ын гишүүд хэт ЭМЗЭГ байгаад хэрэггүй. Гүтгэх, доромжлуулах олон нөхцөл байдлыг улстөрч хүн туулаад явдаг

»»
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Боловсролын чанар, хүртээмжийн асуудлыг төвлөрлийг сааруулах, нийслэл Улаанбаатар хотын түгжрэлийг бууруулах бодлоготой уялдуулж шийдвэрлэнэ
18:07

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Боловсролын чанар, хүртээмжийн асуудлыг төвлөрлийг сааруулах, нийслэл 

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Боловсролын чанар, хүртээмжийн асуудлыг төвлөрлийг сааруулах, нийслэл Улаанбаатар хотын түгжрэлийг бууруулах бодлоготой уялдуулж шийдвэрлэнэ

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Боловсролын чанар, хүртээмжийн асуудлыг төвлөрлийг сааруулах, нийслэл 

»»
ХЗДХ-ийн сайд О.Алтангэрэл: Ухаа Худагийн ордын төрийн эзэмшлийн хувь хэмжээг тогтоох тогтоолын төслийг УИХ-д өргөн мэдүүлнэ
12:07

Монгол Улсын Засгийн газраас стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын орд гэж УИХ-аас тогтоосон Ухаа Худагийн 

ХЗДХ-ийн сайд О.Алтангэрэл: Ухаа Худагийн ордын төрийн эзэмшлийн хувь хэмжээг тогтоох тогтоолын төслийг УИХ-д өргөн мэдүүлнэ

Монгол Улсын Засгийн газраас стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын орд гэж УИХ-аас тогтоосон Ухаа Худагийн 

»»
Батзандан яаж ажиллах ёстойг Учрал санууллаа
14:24
Нүүрсний үнэ унаж байгаатай холбоотойгоор төсөвт тодотгол хийх үү гэдэг асуудал үүссэн
18:27

Нүүрсний үнэ унаж байгаатай холбоотойгоор төсөвт тодотгол хийх үү гэдэг асуудал үүссэн. Харин энэ талаар Сангийн сайд

Нүүрсний үнэ унаж байгаатай холбоотойгоор төсөвт тодотгол хийх үү гэдэг асуудал үүссэн

Нүүрсний үнэ унаж байгаатай холбоотойгоор төсөвт тодотгол хийх үү гэдэг асуудал үүссэн. Харин энэ талаар Сангийн сайд

»»
Сар шинийн амралтыг 7-10 хоног болгож сунгахыг та дэмжих үү?
21:13
Б.Жаргалсайхан: Монголчууд юм үзээгүй зангаасаа болж дээр доороо хэрэлдэж алалцдаг учраас улс хөгжихгүй байна
11:50
ВИДЕО: БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Юн Сок Ёол баривчлагдахаасаа өмнө богино хэмжээний ганцаарчилсан мэдэгдэл хийжээ
17:15

Онц байдал тогтоосонтой нь холбогдуулан БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Юн Сок Ёолийг баривчлах тушаал гаргаж өнөөдөр өглөө 

ВИДЕО: БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Юн Сок Ёол баривчлагдахаасаа өмнө богино хэмжээний ганцаарчилсан мэдэгдэл хийжээ

Онц байдал тогтоосонтой нь холбогдуулан БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Юн Сок Ёолийг баривчлах тушаал гаргаж өнөөдөр өглөө 

»»
Хамтарсан Засгийн газрын 2024-2028 онд хэрэгжүүлэх 14 мега төслийг танилцуулж байна - Төсөл-8 Гангийн үйлдвэр
11:33
150 мВт хүчин чадалтай станц эрчим хүчээ нийлүүлж эхэллээ
18:43
СТАНДАРТ бидний амьд явах баталгаа
18:22
Эрчим хүчний салбарт хөрөнгө оруулж байгаа хувийн хэвшлийнхэндээ баярлалаа
13:48

Эрчим хүчний салбарт хөрөнгө оруулж байгаа хувийн хэвшлийнхэндээ баярлалаа. Хамтдаа зүтгэж, эрчээ алдсан ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ салбарыг сэргээцгээе!

#GoMongolia

Эрчим хүчний салбарт хөрөнгө оруулж байгаа хувийн хэвшлийнхэндээ баярлалаа

Эрчим хүчний салбарт хөрөнгө оруулж байгаа хувийн хэвшлийнхэндээ баярлалаа. Хамтдаа зүтгэж, эрчээ алдсан ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ салбарыг сэргээцгээе!

#GoMongolia

»»
Х.Нямбаатар: “Сэлбэ дэд төв” дээр газар чөлөөлөлт 2200 айлаас 1500 айлтай гэрээ хийгээд байна
10:57

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Х.Нямбаатар: “Сэлбэ дэд төв” дээр газар чөлөөлөлт 2200 айлаас 

Х.Нямбаатар: “Сэлбэ дэд төв” дээр газар чөлөөлөлт 2200 айлаас 1500 айлтай гэрээ хийгээд байна

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Х.Нямбаатар: “Сэлбэ дэд төв” дээр газар чөлөөлөлт 2200 айлаас 

»»
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Улаанбаатар хотын бүтээн байгуулалтын талаар сэтгүүлчдийн асуултад хариуллаа
17:57

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Хамтарсан Засгийн газар Бүсчилсэн хөгжлийн бодлого бүхий үйл ажиллагааны хөтөлбөр хэрэгжүүлнэ. 

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Улаанбаатар хотын бүтээн байгуулалтын талаар сэтгүүлчдийн асуултад хариуллаа

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Хамтарсан Засгийн газар Бүсчилсэн хөгжлийн бодлого бүхий үйл ажиллагааны хөтөлбөр хэрэгжүүлнэ. 

»»
Хамтарсан Засгийн газар 2024-2028 онд 14 мега төсөл хэрэгжүүлнэ
23:25

Төсөл-1

Хамтарсан Засгийн газар 2024-2028 онд 14 мега төсөл хэрэгжүүлнэ

Төсөл-1

»»
Элон Маск хиймэл оюун ухаан ашиглан дэлхийн удирдагчдын загварын шоу хийжээ
22:02

Элон Маск дэлхийн улс төрийн удирдагчид болон технологийн аваргуудыг хиймэл оюун ухаанаар бүтээгдсэн виртуал 

Элон Маск хиймэл оюун ухаан ашиглан дэлхийн удирдагчдын загварын шоу хийжээ

Элон Маск дэлхийн улс төрийн удирдагчид болон технологийн аваргуудыг хиймэл оюун ухаанаар бүтээгдсэн виртуал 

»»
Авлигачид ялах уу, ард түмэн ялах уу?
20:36
Ахмадуудад туслах робот хүүг зохион бүтээжээ
14:45

Германий “Navel Robotics” гэх гарааны компани өндөр настнуудын асрамжийн газарт ашиглах зориулалттай робот үйлдвэрлэж эхэлжээ.

Ахмадуудад туслах робот хүүг зохион бүтээжээ

Германий “Navel Robotics” гэх гарааны компани өндөр настнуудын асрамжийн газарт ашиглах зориулалттай робот үйлдвэрлэж эхэлжээ.

»»
Газар тариалан, гурилын үйлдвэрлэл жилд 3-4% ашигтай. Харин уул уурхайн үйлдвэрлэл 40-50% ашигтай
20:57
Дубай хотод “нисдэг хүмүүс”-ийн анхны уралдаан зохион байгуулагджээ
14:35

Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын Дубай хотод өчигдөр анх удаагаа “нисдэг хүмүүс”-ийн уралдаан зохион байгуулагджээ.

Дубай хотод “нисдэг хүмүүс”-ийн анхны уралдаан зохион байгуулагджээ

Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын Дубай хотод өчигдөр анх удаагаа “нисдэг хүмүүс”-ийн уралдаан зохион байгуулагджээ.

»»












bolod.mn logo
RSS Feeds | Холбоо барих | Маркетингийн алба |
Мэдээлэл хуулбарлах хориотой. © 2005-2024 Bolod Мэдээллийн сүлжээ сайт. Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан. Developed by: "Онлайн Хүрээ" ХХК