ШИНЭ ҮЕИЙНХЭН
2012-05-08 Баярсайханы Халиунаа
"Монголчууд Америкт" цуврал ярилцлага-29Нэг. Намтрын товчоон -1993 онд Дорнод аймгийн Чойбалсан хотод төрсөн -Солонгос улсад бага дунд сургууль -2003 оноос АНУ-д ирж дунд болон ахлах сургуульд суралцсан -2012 онд UCLA \University of California, Los Angeles\ -д элсэн орж байгаа :2005 онд АНУ-ын Ерөнхийлэгч Ж. Бушийн нэрэмжит шагнал :2008 онд California Junior Scholarship Federation Honor Award :2009 онд Лос-Анжелос хотын "Шилдэг монгол сурагч" шагнал :2011 онд МЗХ-ны "Тэргүүний сурагч" алтан медаль
Хоёр. Харьд өнгөрүүлсэн хүүхэд нас -Г.Галбадрах: Хаана төрж хаана өсөв? -Б.Халиунаа: Би 1993 онд Дорнод аймгийн Чойбалсан хотод төрсөн гэдэг. Намайг төрсний дараа аав ээж 2 минь Солонгос Улсад ажиллахаар явж би эмээтэйгээ өссөн.Эмээ минь надад их тусалж, нөлөөлж байв. Намайг монголоор сайн ярьж сурахад эмээ л их тусалсан даа. 2 жилийн дараа Солонгост аав ээж дээрээ очиж, тэндээ 3 жил хамтдаа амьдарцгаалаа.Тэнд цэцэрлэгт явлаа. Би ганцаараа монгол, тэгээд ч солонгос хэл мэдэхгүй. Сайн санахгүй ч нэг л мэдэхэд солонгосоор ярьдаг болсон байсан. Сургуульд орох болсон чинь би үеийнхнээсээ 1 насаар эгч. Багш нар нь намайг 2-р ангид тест өгөхийг зөвлөлөө. Тестээ өгөөд 1-р ангийг алгасаж 2-р ангидаа орсон ч хэдэн сар хичээлдээ суугаад Монгол руугаа буцах болсон.-Г.Галбадрах: Аав ээж 2 тань Монголдоо буцах болсон хэрэг байх? -Б.Халиунаа: Тийм ээ. Монголдоо ирээд хэдэн сар болсон л доо. Тэгээд гэнэт Америк явах болоод дахиад л нүүж байгаа юм. Монголдоо ирээд Солонгост дасчихсан байсан болохоор аав ээж 2-оосоо "Эмээгээ аваад Солонгост буцаж очьё" гэж гуйдаг байсан гэсэн.-Г.Галбадрах:Америкт ирээд? -Б.Халиунаа: Анх бид Лос-Анжелост буугаад Солонгос таунд очсон юм билээ. Кинонд харж байснаар Америкийг нэг их өндөр өндөр барилгуудтайгаар төсөөлж байсан чинь Солонгос таунд ирээд их л гайхаж байгаа юм. Солонгос таунд бүх л газрууд нь солонгос хаягтай, яг л Солонгост байгаа юм шиг л санагдаж байв. Тэгээд л амьдрал эхэлсэн. Нэг байр хөлсөлж, юу байхгүй болохоор бүгдээрээ газарт унтацгаана.Аав ээж 2 минь ажил хайж, яваандаа жаахан учраа олж байгаа юм. Тэр үед Иракийн дайн эхэлж байсныг сайн санаж байна. Тэгсээр 4 сард сургуульдаа орлоо. 3 дахь удаагаа 3-р ангид орж байгаа юм. Англи хэл мэдэхгүй болохоор бүх зүйл шинээр эхэлж байлаа.-Г.Галбадрах: Англи хэлийг хэр хурдан сурав даа? -Б.Халиунаа: Манай ангид нэг солонгос охин байсан юм. Түүнтэй анх солонгосоор яриад найзаллаа. 2 сар болж байхад дахиад нэг солонгос хүүхэд нэмэгдэж ирснээр 3 -уулаа болоод найзалсан. Би математикийн хичээлдээ сайн хэрнээ англи хэлэндээ тааруухан. Англи хэлийг сайн сурахыг хичээж байсан ч 4-р ангидаа арай гайгүй болж 5-р ангидаа нилээд сайжирсан. Солонгос хүүхдүүдтэй найзалж байсан ч бид хоорондоо битүүхэндээ өрсөлдөцгөөнө. Найз минь аль нэгэн хичээлдээ сайн үнэлэгдэж урамшуулал авахад нь түүнээс давахын тулд хичээлдээ улам л чармайна. Гэхдээ бие биедээ тусалдаг сайн найзууд хэвээрээ. Энэ нууцхан өрсөлдөөн намайг их ч хөгжүүлсэн. Бас солонгос хүүхдүүдтэй найзлахаар солонгос хэлэндээ ч их сайн болж байгаа юм. 7-р ангидаа ороод америк хүүхдүүдтэй найзалж, америкийн амьдралд дасч эхлэв. Гурав: Америкийн дунд болон ахлах сургууль -Г.Галбадрах: Чи түрүүн Америкийн дунд сургуулийн урамшууллын тухай дурдлаа шүү дээ. Тийн урамшууллын талаар ярьж өгөөч. -Б.Халиунаа: Америкийн дунд сургуульд хүүхдүүдийг сайн чаддаг зүйлээр нь их урамшуулдаг юм. Олон ч янзын шагнал урамшуулал өгнө. Сар болгон л сайн хичээсэн хүүхдүүдэд урам өгдөг. Энэ нь шагнал гэхээсээ "чи үүнийг сайн хийж чадаж байна" гэсэн утгатай урамшуулал юм. Жишээ нь аль нэгэн хичээлд үнэхээр сайн хичээсэн бол урамшуулал өгнө. "Сарын шилдэг хүүхэд", "Сард хичээлээ таслаагүй хүүхэд", "Математикийн хичээлд сайн сурсан хүүхэд" гэхчилэн. Ийм урамшуулал авсан хүүхэд дараагийн сард улиралд улам л их хичээж байгаа юм. Америкийн сургуульд хичээл таслахгүй байхыг ихэд онцлон хүндэтгэж үздэг. \Тэрээр надад хавтас дүүрэн өөрөө авсан урамшууллын шагналуудаа үзүүлэв\ Дунд болон ахлах сургуульд амжилттай сайн суралцсан хүүхдүүдэд тусгай тэмдэг бүхий шагналыг бүх хүүхдүүдийн өмнө хүндэтгэлтэйгээр гардуулан өгнө. 2005 онд АНУ-ын Ерөнхийлэгч Ж.Буш болон эхнэрийнх нь гарын үсэгтэй шагналыг авахдаа би их ч баярлаж урам орсон. Яг үүн шиг Монгол Улсын Ерөнхийлэгчийн гарын үсэгтэй шагналыг Монголын дунд, ахлах сургуулийн хүүхдүүдэд өгдөг бол тэд их баярлана даа гэж тэр үед бодож байсан. \ Ерөнхийлэгчийн гарын үсэгтэй шагнал нь President s Educatoin Awards Program гэсэн толгойтой бас тэмдэгтэй байв\ Бас тэр жил Лос-Анжелосийн Монголчуудын Холбооноос зарласан зургийн уралдаанд оролцож шагнал авсан л даа. Би тийм сайн зурж чаддагүй ч миний гаргасан санааг "их сайн болж" гэж үнэлж байсан. Тэгэхэд надад алив зүйлд "санаа их чухал юм" гэсэн ойлголт үлдсэн.-Г.Галбадрах:Америкийн дунд сургуулиудад тухайн хичээлийн агуулгыг эзэмшүүлдэг онцлог нь юу байна? -Б.Халиунаа: Монголд бүх хүүхдүүд сайн ч муу ч сурсан нэг ангидаа хамт л яваад байдаг. Америкт бол тухайн программыг сайн эзэмшсэн нь цаашаа ахиад л яваад байна. Хэрэв программаа эзэмшиж чадаагүй бол түүнийг заавал эзэмшсэний дараа л дараагийн программ руу ордог. Гэхдээ тэр хүүхдэд тэр программыг эзэмших бүх л боломжийг олгодог. Энэ зарчмаараа хүүхдүүд анги ахих тусмаа чадвараараа ялгарч эхэлдэг. Нэг ёсондоо сайн сурах чадвартай хүүхдүүдэд улам ч шахаж, илүү боломж олгоод, сурч чадахгүй хүүхдэд тодорхой түвшинд сурах боломж олгож байгаа юм шиг гэх үү дээ.-Г.Галбадрах: Тэгэхээр ахлах сургуульд бүр илүү шаардлага тавигддаг гэсэн үг байх. -Б.Халиунаа: Ахлах сургуульд ороход эхний өдрөөс л "Чи ирээдүйд хэн болохоо одоо л бодож эхлэ" гэдэг. Тэгэхээр тэр цагаас ирээдүйнхээ тухай бодож өмнөө зорилго тавьж эхэлнэ гэсэн үг. Зорилготой болчих юм бол боломжууд илүү олдоод байна. Хичээлээ сайн хийгээд л байх юм бол боломжууд олддог. Хичээлээ хийхгүй байх юм бол боломжууд улам л багасна.-Г.Галбадрах:Чамайг " их хичээж байж дээ" гэж бодогдож байна? -Б.Халиунаа: Анх дасахад их хэцүү байсан. "Би чадахгүй юм байна" гэж бодож шантрах үе байсан. Аав ээж 2 минь их зүйлийг хэлж өгдөг байлаа. Аймаар их ч үглэдэг байсан \инээв\. Заримдаа ч залхмаар шүү дээ. Тэр үед стресстээд л , уурлаад л. Дараа нь эргээд бодож байхад миний төлөө санаа зовж, надад хэрэгтэй зүйлийг л хэлж байсныг ойлгож байлаа. Намайг 8-р ангид орж байхад миний дүү төрсөн юм. Их хол зөрөөтэй төрсөн ч дүүдээ л анхаарлаа хандуулах болсон. Дүүгээ харж байхдаа "Тэлмэн намайг л харж өснө шүү дээ" гэж бодоод хичээлээ их сайн хийнэ. Дүүтэй болсон минь надад бас сайнаар нөлөөлсөн шүү. Одоо ч дүүдээ бүх талаар л үлгэр жишээ байхыг хичээж байгаа.-Г.Галбадрах: Яг л чамтай адилаар Америкийн дунд, ахлах сургуульд суралцаж байгаа олон монгол хүүхдүүд бий. -Б.Халиунаа: Монгол хүүхдийн сэтгэхүй их мундаг. Гэхдээ үүнийгээ сайн ашигладаггүй тал бий. Зарим монгол хүүхдүүд их залхуугаасаа болоод өөртөө байгаа боломжоо ашиглаж чадахгүй алдаад байгаа юм шиг санагддаг. Нөгөө талаас монгол хүүхдүүд ямар нэгэн зүйлийн тухай муугаар эхэлж бодоод байх шиг. Ямар нэгэн хүүхэдтэй найзалсан ч, хамтраад юм хийсэн ч "энэ бүтэхгүй байхаа" гэж эхлээд бодож хайнга хандах нь зөндөө. Гэтэл Америк хүүхдүүд хичээлдээ тийм ч сайн биш байсан ч алив зүйлийг дандаа өөдрөг сайхнаар хардаг, бас аль болохоор болгож бүтээхийг хичээдэг. Энэ нь багаасаа өссөн орчноосоо ч болдог байх.-Г.Галбадрах: Тийм тал байж магадгүй. Тэгэхээр гэр бүлийн орчин болон аав ээжийн хандлагаас хамаарч байж болох юм. -Б.Халиунаа: Манай монголчуудын хувьд аав ээж нь ажил хийгээд амьдралынхаа төлөө явж байгаа болохоор хүүхдүүддээ анхаарал тавих нь бага. Тэгээд ч англи хэл сайн мэдэхгүй болохоор сургууль дээр нь очиж уулздаггүй, хичээлийг давтуулж тусалж чаддаггүй. Зөвхөн хүссэн мөнгийг нь өгөөд байхад сайн болохгүй л дээ. Америкийн ахлах сургуулиудад муу нөлөө зөндөө бий. Ахлах ангид орохоороо хүүхдүүд өөрийгөө олж мэдрэх гэж юм юмыг сонирхдог. Гэтэл ахлах сургуулийн хүүхдүүд ихэвчлэн групп группээрээ бие биедээ сайн муугаар нөлөөлөх тохиолдол элбэг. Хар тамхи хүртэл хэрэглэдэг тохиолдол зөндөө. Заримдаа бие засах газраас гарч яваа зарим хүүхдүүдийн хажуугаар зөрөөд өнгөрөхөд л эвгүй муухай үнэр нь анзаардагддаг. Гэтэл тийм юм сонирхоод, өөрийгөө татаж авч чадахгүйгээр муу зуршилд орж болно шүү дээ. Эцэг эхчүүд нь өөрийнхөө хүүхдүүдийг "ухаантай" гэж боддог. Харин ийм насан дээрээ л хүүхдүүд хожим хэн болох нь мэдрэгддэг юм даа. Зөвхөн хүссэн мөнгөө аваад л байвал аав ээжтэйгээ ойлголцохгүй л дээ. Дөрөв. "Монгол клуб"-ийн тухай -Г.Галбадрах: Тийм ээ, энэ талаар чамтай санал нийлж байна. Бид болохоор "монгол хүүхдүүд мундаг гэж бодож, мундаг байгаасай" гэж хүсдэг. Монгол гэдгээрээ бахархах бахархал бас хэрэгтэй мэт. -Б.Халиунаа: Намайг 9-р ангид ороход хүүхдүүд надаас "чи солонгос уу?" гэж асуулаа. "Үгүй ээ би монгол" гэсэн чинь тэд гайхаад л "Монгол гэж хаана, ямар улс байдаг юм бэ?" гэж сонирхон асуугаад байсан. Тэгэхэд л би "эд нар яагаад Монголыг мэдэхгүй байгаа юм бол?" гэж гайхсан. Яг үнэндээ залуус "Чингис" гэхээр мэдээд "Монгол" гэхээр мэддэггүй юм билээ. Тэгээд хамт суралцдаг монгол хүүхдүүдтэйгээ нийлээд сургууль дээрээ "Монгол клуб " гэж нээлээ. Сургуулиуд дээр тийм клубууд зөндөө байдаг юм. Цайны цагийн 30 минутад хүүхдүүдэд Монголоо сурталчилна. Эхлээд хүүхдүүд цуглуулаад Монголын тухай танилцуулж, тэдний сонирхсон асуултуудад хариулж байсан. Дараа нь цамц, футболк дээр уйгаржин монгол бичгээр "Монгол" гэж бичүүлээд тараасан. Хэрдээ л хичээж ажиллаж байв. Бид 2 жилийн хугацаанд 60 гаруй үйл ажиллагаа явуулсан.-Г.Галбадрах:Мэдээж энэ клубийг байгуулахдаа тодорхой зорилго тавьсан байх? -Б.Халиунаа: "Бид монгол хүүхдүүд мөн үү?" гэж асуувал найз нар минь " Мөн, чи ямар тэнэг юм асуугаад байгаа юм бэ?" гэж бодож болох л доо. Гэхдээ надад "Монгол хүүхэд" гэдгээс өөр хариултгүй болчих вий" гэдэг айдас байдаг. Өөрөөр хэлбэл бид "Монгол" гэх үнэт зүйл \values\сээсээ өөрсдөө мэдэхгүй салж байгаа юм биш байгаа. ..."Миний аав ээж, өвөө эмээ тэдэн онд тэндээс нүүж ирсэн юм гэнэ билээ"гээд ярьж байдаг жишээ, Америкт суралцаж байгаа хүүхдүүдийн дунд зөндөө байдаг. Тэгэхээр шинэ үеийхэн \second generation\ бидний хувьд Монгол орныхоо түүх соёл, уламжлалаа хадгалж үлдэх нь чухал юм. Хүссэн хүсээгүй бид гадны улсад өсч торниж байгаа. Тэгээд л энэ клубийг ажиллуулж эхэлсэн. Клубийг ажиллуулахын тулд бид өөрсдөө Монголынхоо тухай маш их зүйлийг уншиж судлах хэрэгтэй байлаа. Нөгөө талаар бид Монголынхоо төлөө энэ газарт сэтгэлээрээ нэгдэж чадсан.-Г.Галбадрах: Энэ бол сайхан санаачлага байна. -Б.Халиунаа: Эхэндээ 20 шахам монгол хүүхдүүд энэ ажлыг эхэлсэн. 7 хоног бүрийн 4 дэх өдөр цайны цагийн 30 минутын хугацаанд. Бага хугацаанд олон ч ажлыг амжуулдаг болгож биднийг сургасан. Харамсалтай нь монгол хүүхдүүд маань аажим аажмаар цөөрсөөр сүүлдээ 5-уулаа үлдсэн дээ. Зарим хүүхдүүдэд маань энэ хугацаанд Монголоо сурталчилж байснаас өөр хүүхдүүдтэй хамтдаа хоолоо идэж байсан нь дээр гэж санагдсан байж магадгүй. Гэтэл биднийг сонирхдог бусад орны хүүхдүүд цөөрөөгүй. Энэ жил би сургуулиа төгсөж байгаа болохоор өөр хүүхдүүдэд клубийнхээ ажлыг санал болгож байгаа. Уг нь монгол хүүхдүүд суралцдаг бүх л сургуулиудад ийм клубтэй болчихвол, тэгээд үүнийг нь тэр хотод байгаа Монголчуудын Холбоо болон бусад байгууллагууд дэмждэг болчихвол сайхан л даа. Энэ жил сургуулиудад элсэх өргөдөлдөө энэ тухайгаа бичсэн нь надад бас сайнаар нөлөөлсөн байж магадгүй. Тав.Өөдрөг ирээдүй-Г.Галбадрах: Чиний яриаг сонсож суухад өөртөө итгэлтэй байдал мэдрэгдэж байна. -Б.Халиунаа: Хүн болгон анхнаасаа мундаг байдаггүй л дээ. Өөрөө өөрийгөө л ялэх хэрэгтэй. Жишээ нь: Биеийн тамирын хичээл дээр сургуулийн талбайг 4 удаа тойрч барианд хүрэх ёстой. Үүнийг бид байнга хийдэг ч миний хувьд барианд орох нь гол зорилго. Бусад хүүхдүүд " ингэж биеэ зовоож яанаа, алхаад л хүрч болно шүү дээ" гэж хэлж байсан ч би гүйх л ёстой. Энэ бол миний хувьд аливаад хандах хандлага минь болдог. Бид бие хүн болж төлөвших шилжилтийг туулж байгаа өсвөр насныхан. Энэ нь магадгүй, насан туршдаа бусдад үнэлүүлэх зан суртахуун минь энэ мөчид тогтох болно гэсэн үг. Мэдээж бидний хэн нь ч азгүй, ааш араншин муутай, амжилтад хүрч чадаагүй нэгэн болохыг хүсэхгүй. Тэгвэл бид өөртөө эерэг чиг хандлагыг аливаа үйл үйлдэл бүхэндээ сонгосноор амжилтад хүрнэ.-Г.Галбадрах: Зорилго нь тодорхой болох юм бол хүмүүс маш олон оролдлгыг хийж чаддаг. -Б.Халиунаа: "Үүнийг хийгээд үзье, бүтэхгүй байсан ч би алдахгүй" гэж өөртөө хэлдэг. Хэрэв бүтвэл сайн. Бүтэхгүй байхад энэ нь туршлага болж үлдэнэ. Харин дараагийн удаад би арай өөрөөр хандана. Хүн ер нь өөрөө л хичээгээд байх юм бол ажил үйлс аяндаа л бүтээд байдаг. Би энэ жил сургуулиа төгсөхөөс өмнө 7 сургуулд өргөдлөө өгсөн. Эхний сургуульдаа өргөдлөө өгөхдөө, "бүтвэл сайн, бүтэхгүй байсан ч би алдахгүй" гэж бодсон. Гэтэл эднээс -University of California Los Angeles (UCLA) -University of California San Diego (UCSD) -University of California Santa Barbara (UCSB) -California State University Nortridge (CSUN) 4 сургууль зөвшөөрсөн хариу ирүүлсэн. Тэгээд би эндээс UCLA -г сонгосон л доо.-Г.Галбадрах: Энэ сонголтод тань юу нөлөөлсөн гэж? -Б.Халиунаа: UCLA бол АНУ-ын тэргүүлэх сургуулийн нэг төдийгүй, Калифорнь муждаа эхний 2-т ордог, энэ чиглэлээрээ дэлхийд эхний 25-д багтдаг юм билээ. Энэ жил энэ сургуульд элсэхээр 90 гаруй мянган сурагчид хандсанаас 10 орчим хувь нь суралцах боломжтой болсон гэсэн.-Г.Галбадрах: Цаашид ямар мэргэжлээр суралцах бодолтой байгаа вэ? -Б.Халиунаа: Би олон улсын харилцааны чиглэлээр суралцаж, тэр дундаа дипломатч болох сонирхолтой. Би солонгос англиар ярьдаг, бас хятад хэлийг сонирхож байгаа. Өөр ч олон хэлийг сурах хүсэлтэй. Монгол орон минь газар нутаг их томтой. Ихэнх нь ашиглагдахгүй байгаа. Магадгүй ирээдүйд энэ чиглэлээр гадаадын олон улс орнууд сонирхох байх. Тэгэхээр бид өөрсдөө гадаад харилцааны чиглэлээр сайн мэргэжилтэн болох хэрэгтэй байна. Ер нь дэлхий ертөнц хил хязгааргүй, нээлттэй болж байгаа нөхцөлд гадны улс орнуудтай харилцах харилцаа их чухал. Бид одооноос л Монгол орныхоо ирээдүйн талаар бодож байх хэрэгтэй болно. Миний дараагийн мөрөөдөл болон алхам минь Stanford-ын Их сургууль байх болно.-Г.Галбадрах: Баяр хүргэе, өөдрөг сайхан хүсэл мөрөөдөл, зорилго байна. Дипломатч болох хүнд маш олон чадварууд хэрэгтэй. Түүнээс гадна хувийн үзэл бодол, итгэл үнэмшил, соёл болон хөгжил ч их чухал байх. -Б.Халиунаа: Тэгэлгүй яахав, өөрийгөө бэлтгэнээ. Би 10-р ангид байхаасаа ажил хийж эхэлсэн. Солонгос ресторанд кассчин. 7 хоногт 10 цаг ажилладаг юм. Мөнгөндөө гол нь биш, хүмүүстэй харилцаж сурахад их хэрэг болж байгаа. Харин авч буй цалингаараа өөрийнхөө ойр зуурын хэрэгцээг хангачихна. Ингэж ажиллахдаа мөнгөний үнэ цэнийг л их сайн мэддэг болж байна. Хүмүүс хэрхэн ажиллаж, амжиргааны өртгөө олж, яаж зарцуулдагийг анзаарч байгаа. Би ер нь азтай. Дандаа л сайн хүмүүстэй тааралддаг юм. Тэгж уулзаж найзалсан хүмүүстэйгээ одоо хүртэл холбоотой байдаг. Заримдаа янз бүрийн хүмүүстэй тааралддаг. Хэрвээ надад таалагдахгүй бол зай бариад л холдчихдог. Заавал муудалцах хэрэггүй юм шиг билээ. Солонгосчуудын ахмад хүмүүсээ их хүндэлдэг, дүү нараа сайн асардаг заншил нь надад их таалагддаг юм. Монголчууд ч бас тийм заншилтай байсан, харин одоо жаахан алдагдаад байгаа юм шиг санагдаад байдаг юм.-Г.Галбадрах: Гэхдээ энэ нь залуус та нараас их шалтгаална шүү дээ. Гэр бүлийнхнээ танилцуулаач. -Б.Халиунаа: Манай ам бүл 4, аав ээж дүүгийын хамт амьдардаг.Аавыг минь Гомбын Баярсайхан, ээжийг минь Батцэрэнгийн Энхжаргал, дүүг минь Тэлмэн гэдэг.Миний дүү одоо дөнгөж 4 настай.-Г.Галбадрах: Энэ жил ахлах сургуулиа амжилттай төгсөж, АНУ-ын нэр хүндтэй сургуульд элсэж байгаад тань баяр хүргэе. Уулзаж чин сэтгэлээсээ илэн далангүй ярилцсанд баярлалаа. Цаашдын хичээл сурлагад тань амжилт хүсч, өөдрөг хүсэл мөрөөдөл тань сэтгэлчлэн бүтэх болтугай гэж ерөөе. -Б.Халиунаа: Танд ч бас их баярлалаа. Бид АНУ-ын соёл боловсрол, хуулийн орчны хүрээнд өсөн торниж байгаа "шинэ үеийнхэн". Аав ээж нарын минь хөлс, хөдөлмөр энэ цаг мөчид биднийг хүргэж ирлээ. Цаашдаа "Монгол" хэмээх эрхэм нэрийг хадгалан хамгаалж явах нь бид бүхний хичээл, хөдөлмөр зүтгэлээс хамаарах ёстойг ухаарах хэрэгтэй болж байна. Бид дор бүрнээ хичээх болноо. ...Лос-Анжелост би тэдний гэрт зочлон очиж Б.Халиунаатай уулзаж ярилцсан юм. Б.Халиунаагийн хэлсэнчлэн өдгөө гадаадын олон улс орнуудад төрж өсч, суралцаж байгаа монгол хүүхдүүд бол "шинэ үеийнхэн". Өсч хүмүүжиж байгаа орчноосоо хамаараад тэдний сэтгэхүй болон төлөвшил нь огт өөр байгаа. Энэ бол анхаарч судлах ёстой шинэ үзэгдэл. Бас бидний санааг зовоосон асуудал. Миний мэдэхийн АНУ-д ажилаж амьдарч байгаа аав ээжүүдийн олон хүүхдүүд мундаг сайн яваа. Бас болохгүй бүтэхгүй, санаа зовоон шаналгаж байгаа хүүхдүүд ч бий. Б.Халиунаа бол тэдний л нэг. Хамгийн мундаг нь ч биш ч тэдний нэгэн төлөөлөл. Тийм болохоор би уулзаж ярилцахыг хүссэн хэрэг. Эндээс бид олж харах зүйлээ олж харах, анзаарах цаг болж байна. Ажил амьдралын ачаа болон амжиргааны өртгөө залгуулах гэж үүртэж яваа олон монгол эцэг эхчүүд өөрсдийнхөө жаргалын төлөө бус, үр хүүхдийнхээ сайхан ирээдүйн төлөө л зүтгэж байгаа. Харин үүнийг ойлгож талархаж байгаа, эс ойлгож тэнэглэж байгаа нь хэд болохыг бид мэдэхгүй. Харин тэдэнд олон олон сайн "үлгэр жишээ" хэрэгтэй байгааг бид сайн мэдэж байгаа. Тийм болохоор ийм монгол хүүхдүүдийг сурвалжлан олж тэдний тухай бусдад сайн жишээ болгон, байгаа олон боломжуудыг мэдрүүлэх хэрэгтэй байна. Үүний төлөө энэ олон мэдээллийн сувгууд ажиллаж байвал сайн сан. Үр хүүхдээ "эрхэм баян" гэж үзэж, "номонд мэргэн, нойронд сэргэг" байхыг сургаж, "эдээр биеэ чимэхээр эрдмээр биеэ чимэх"-ийг захидаг Монгол үндэстэн бидний үнэт чанаруудын нэг нь энэ. МОНГОЛЫН САРУУЛ УХААНТ ҮРС ОЛОН БОЛТУГАЙ.Харнууд овгийн Гомбосүрэнгийн Галбадрах e-mail: gala_mn@yahoo.com Энэ и-мэйл хаягийг спамнаас хамгаалж байгаа бөгөөд үзэхийн тулд JavaScript идэвхтэй байх хэрэгтэй. 2012-05-06
Сэтгэгдэл (0)
Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу. Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно
Туркэд онгоц осолдож, зорчиж явсан бүх цэрэг амиа алджээ 14:24 Туркийн Агаарын хүчний “Lockheed C-130 Hercules” загварын цэргийн тээврийн онгоц Гүржийн зүүн хэсэгт, Kakheti мужийн Sighnaghi нутгийн орчимд осолдож, онгоцонд байсан 20 цэрэг бүгд амиа алдсан гэж Туркийн Батлан хамгаалах яам мэдээллээ.
Туркийн Агаарын хүчний “Lockheed C-130 Hercules” загварын цэргийн тээврийн онгоц Гүржийн зүүн хэсэгт, Kakheti мужийн Sighnaghi нутгийн орчимд осолдож, онгоцонд байсан 20 цэрэг бүгд амиа алдсан гэж Туркийн Батлан хамгаалах яам мэдээллээ.
»»
"Долоогийн бүлэг"-ийн Гадаад хэргийн сайд нарын уулзалт эхэлжээ 12:08 ОТТАВА, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 13 /NHK/. “Долоогийн бүлэг”-ийн /G7/ орнуудын Гадаад хэргийн сайд нарын
ОТТАВА, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 13 /NHK/. “Долоогийн бүлэг”-ийн /G7/ орнуудын Гадаад хэргийн сайд нарын
»»
Squid Game киноны жүжигчин О Ён Суг бэлгийн хүчирхийллийн гэмт хэргээс цагаатгажээ 09:55 Өмнөд Солонгосын алдартай олон ангит УСК-уудын нэг болох Squid Game буюу Арваалжин тоглоомын дүрээр дэлхий дахинд
Өмнөд Солонгосын алдартай олон ангит УСК-уудын нэг болох Squid Game буюу Арваалжин тоглоомын дүрээр дэлхий дахинд
»»
Ц.Оюунгэрэл: Харанхуй шийдвэрийн харгайгаар Улаанбаатар усгүй болох эрсдэл ойрхон байна 09:53 Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнд, ундны усны эх үүсвэр дээр газар олгосон Нийслэлийн захирагчийн санаачилга,
Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнд, ундны усны эх үүсвэр дээр газар олгосон Нийслэлийн захирагчийн санаачилга,
»»
Улаанбаатар хотод багавтар үүлтэй, цас орохгүй 09:51 Баруун аймгуудын нутгаар үүлшинэ, бусад нутгаар багавтар үүлтэй. Монгол-Алтайн уулархаг нутгаар цас орж, цасан шуурга шуурна.
Баруун аймгуудын нутгаар үүлшинэ, бусад нутгаар багавтар үүлтэй. Монгол-Алтайн уулархаг нутгаар цас орж, цасан шуурга шуурна.
»»
ОХУ-ын засгийн газар анх удаагаа юанийн бонд гаргахаар болжээ 09:46 Ирэх сард ОХУ-ын засгийн газар анх удаагаа зах зээлд юанийн бонд гаргахаар болсныг тус улсын сангийн яам Лхагва гарагт мэдээлжээ.
Ирэх сард ОХУ-ын засгийн газар анх удаагаа зах зээлд юанийн бонд гаргахаар болсныг тус улсын сангийн яам Лхагва гарагт мэдээлжээ.
»»
Туулын хурдны замын далангийн хөрс хуулалтыг хийж, түр зам тавьж байна 09:42 Нийслэлийн зүүн зах буюу Улаанбаатар-Налайх чиглэлийн авто замаас баруун аймгууд руу салдаг аюулгүйн тойрог хүртэл үргэлжлэх Туулын хурдны зам төслийн ажил үргэлжилж байна.
Нийслэлийн зүүн зах буюу Улаанбаатар-Налайх чиглэлийн авто замаас баруун аймгууд руу салдаг аюулгүйн тойрог хүртэл үргэлжлэх Туулын хурдны зам төслийн ажил үргэлжилж байна.
»»
2026 оны Монгол улсын нэгдсэн төсөв батлагдлаа 09:38 2026 онд боловсролын салбарын төсөв 5.38 их наяд төгрөгт хүрч, өмнөх оноос 598.4 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэхээр батлагдлаа.
2026 онд боловсролын салбарын төсөв 5.38 их наяд төгрөгт хүрч, өмнөх оноос 598.4 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэхээр батлагдлаа.
»»
Сербийн Ерөнхийлөгч Вучич: Европ Оростой хийх дайнд бэлдэж байна 18:44 Сербийн Ерөнхийлөгч Александр Вучич Европын орнууд Оростой хийж болзошгүй цэргийн мөргөлдөөнд бэлдэж байгааг анхааруулжээ.
Сербийн Ерөнхийлөгч Александр Вучич Европын орнууд Оростой хийж болзошгүй цэргийн мөргөлдөөнд бэлдэж байгааг анхааруулжээ.
»»
Ч.Ундрам МҮСХ болон МҮБХ-ны удирдлагууд тэргүүн Ц.Магалжав, гүйцэтгэх захирал И.Доржсамбуу, МҮСХ-ны ажлын албаны дарга М.Ариунболд нарыг хүлээн авч уулзлаа 17:54 Монгол Улсын УИХ-ын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын яамны сайд Ч.Ундрам
Монгол Улсын УИХ-ын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын яамны сайд Ч.Ундрам
»»
Жилийн эцсийн бэлэн байдлын үзлэг, шалгалтыг зохион байгуулж байна 17:46 Онцгой байдлын ерөнхий газраас төв, орон нутгийн Онцгой байдлын газар, хэлтэс, анги, байгууллагуудын 2025 онд
Онцгой байдлын ерөнхий газраас төв, орон нутгийн Онцгой байдлын газар, хэлтэс, анги, байгууллагуудын 2025 онд
»»
Бараа материал нийлүүлэх үнийн санал авах урилга 16:03 Улаанбаатар хотын нийтийн төв номын сангийн гадна цахилгаан дамжуулах шугам сүлжээний ажилд ашиглагдах 0.4 кВ-ын цахилгаан дамжуулах кабель болон бусад шаардлагатай материал нийлүүлэх аж ахуйн нэгжүүд үнийн санал болон холбогдох материалыг ирүүлэхийг урьж байна.
Улаанбаатар хотын нийтийн төв номын сангийн гадна цахилгаан дамжуулах шугам сүлжээний ажилд ашиглагдах 0.4 кВ-ын цахилгаан дамжуулах кабель болон бусад шаардлагатай материал нийлүүлэх аж ахуйн нэгжүүд үнийн санал болон холбогдох материалыг ирүүлэхийг урьж байна.
»»
#ТОМИЛОЛТ: МОНГОЛ УЛСЫН ТАЙЛАНГ ОНЦЛОВ 15:51 Минамата Конвенцын Талуудын VI бага хурал (COP-6) 2025 оны 11 сарын 3-7-ны өдрүүдэд Швейцарийн Холбооны Улсын Женев хотод болж байна.
Минамата Конвенцын Талуудын VI бага хурал (COP-6) 2025 оны 11 сарын 3-7-ны өдрүүдэд Швейцарийн Холбооны Улсын Женев хотод болж байна.
»»
Улсын байцаагчийг чадавхжуулах практик сургалт зохион байгууллаа 15:39 Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн яамны Байгаль орчны улсын хяналтын газар, Төв аймгийн Байгаль орчны газар хамтран Улсын байцаагчийг чадавхжуулах практик сургалтыг 2025 оны 11 дүгээр сарын 06-ны өдөр Төв аймагт зохион байгууллаа.
Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн яамны Байгаль орчны улсын хяналтын газар, Төв аймгийн Байгаль орчны газар хамтран Улсын байцаагчийг чадавхжуулах практик сургалтыг 2025 оны 11 дүгээр сарын 06-ны өдөр Төв аймагт зохион байгууллаа.
»»
“Шүд угаалтын аварга” шалгаруулах тэмцээн болж байна 15:28 Дорнод аймгийн 2025 оны “Хөгжлийн жилийн төлөвлөгөө” болон аймгийн Засаг даргын 2025 оны А/40 дүгээр захирамжийн хүрээнд хэрэгжиж буй “Эрүүл шүд” төслийн үйл ажиллагааны нэг хэсэг болгон “Шүд угаалтын аварга” шалгаруулах тэмцээнийг зохион байгуулж байна.
Дорнод аймгийн 2025 оны “Хөгжлийн жилийн төлөвлөгөө” болон аймгийн Засаг даргын 2025 оны А/40 дүгээр захирамжийн хүрээнд хэрэгжиж буй “Эрүүл шүд” төслийн үйл ажиллагааны нэг хэсэг болгон “Шүд угаалтын аварга” шалгаруулах тэмцээнийг зохион байгуулж байна.
»»
Х.Нямбаатар: Энэ өвөл дүүжин замын тээврийн ажил зогсохгүй үргэлжилж, 2026 оны арваннэгдүгээр сард зорчигчдоо тээвэрлэнэ 15:13 Нийслэлийн баруун болон урд бүсийн замын ачаалал, түгжрэлийг бууруулах зорилгоор Яармаг–Хархорин чиглэлд дүүжин замын тээвэр төслийг хэрэгжүүлж буй.
Нийслэлийн баруун болон урд бүсийн замын ачаалал, түгжрэлийг бууруулах зорилгоор Яармаг–Хархорин чиглэлд дүүжин замын тээвэр төслийг хэрэгжүүлж буй.
»»
Хүннү хотын төлөвлөлтийг боловсруулах олон улсын сонгон шалгаруулалтын бүтээлийн үзэсгэлэнг дэлгэлээ 14:06 Хүннү хотын төлөвлөлтийн үзэл баримтлал боловсруулах олон улсын нээлттэй сонгон шалгаруулалтад 21 улсын 43 мэргэжлийн баг бүртгүүлж, хоёрдугаар шатанд 24 баг шалгарсан байна.
Хүннү хотын төлөвлөлтийн үзэл баримтлал боловсруулах олон улсын нээлттэй сонгон шалгаруулалтад 21 улсын 43 мэргэжлийн баг бүртгүүлж, хоёрдугаар шатанд 24 баг шалгарсан байна.
»»
#COP17 Бага хурлыг зохион байгуулах үндэсний хорооны ажлын албаныхныг хүлээн авч уулзлаа 13:55 Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн сайд, COP17 бага хурлыг зохион байгуулах Үндэсний хорооны дарга Б.Батбаатар, БОУАӨЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Ш.Батбаяр, яамны холбогдох газрын дарга нар өнөөдөр НҮБ-ын Цөлжилттэй тэмцэх конвенцын талуудын 17 дугаар бага хурлыг зохион байгуулах Үндэсний хорооны ажлын албаныхныг бүрэн бүрэлдэхүүнээр хүлээн авч, уулзлаа.
Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн сайд, COP17 бага хурлыг зохион байгуулах Үндэсний хорооны дарга Б.Батбаатар, БОУАӨЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Ш.Батбаяр, яамны холбогдох газрын дарга нар өнөөдөр НҮБ-ын Цөлжилттэй тэмцэх конвенцын талуудын 17 дугаар бага хурлыг зохион байгуулах Үндэсний хорооны ажлын албаныхныг бүрэн бүрэлдэхүүнээр хүлээн авч, уулзлаа.
»»
"Хөрөнгийн зах зээл ба 1072 хувьцаа" нээлттэй өдөрлөгийг зохион байгуулна 13:01 Санхүүгийн зохицуулах хороо, "Монголын хөрөнгийн бирж" ХК-аас иргэд олон нийтийн санхүүгийн мэдлэг тэр дундаа хөрөнгө оруулалт, хөрөнгийн зах зээлийн мэдлэг мэдээллийг нэмэгдүүлэх зорилгоор хөдөө орон нутгуудад "Хөрөнгийн зах зээл ба 1072 хувьцаа" сэдвийн хүрээнд нээлттэй өдөрлөг зохион байгуулж байна.
Санхүүгийн зохицуулах хороо, "Монголын хөрөнгийн бирж" ХК-аас иргэд олон нийтийн санхүүгийн мэдлэг тэр дундаа хөрөнгө оруулалт, хөрөнгийн зах зээлийн мэдлэг мэдээллийг нэмэгдүүлэх зорилгоор хөдөө орон нутгуудад "Хөрөнгийн зах зээл ба 1072 хувьцаа" сэдвийн хүрээнд нээлттэй өдөрлөг зохион байгуулж байна.
»»
Хятадын нүүрсхүчлийн хийн ялгаруулалт 18 сар дараалан буурчээ 11:57 Судалгааны дүнгээр дэлхийн хамгийн том нүүрстөрөгч ялгаруулагч Хятад улс сүүлийн 18 сарын хугацаанд нүүрсхүчлийн
Судалгааны дүнгээр дэлхийн хамгийн том нүүрстөрөгч ялгаруулагч Хятад улс сүүлийн 18 сарын хугацаанд нүүрсхүчлийн
»»
Хандаа бол багийг нэгтгэж, дотоод уур амьсгалыг гэрэлтүүлж явдаг манай багийн амин сүнс… 11:07 Төслийн удирдагч Э.Боргил : “За нэг зүйл хэлэхгүй бол болохгүй нь…
Төслийн удирдагч Э.Боргил : “За нэг зүйл хэлэхгүй бол болохгүй нь…
»»
ХХОАТ-аас чөлөөлөгдөхийн тулд гурван хүүхэдтэй байх шалгууртай 11:03 Монгол Улсын Засгийн газар “Монгол Улсыг 2026–2030 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэл”-ийн төслийг УИХ-д өргөн мэдүүлж,
Монгол Улсын Засгийн газар “Монгол Улсыг 2026–2030 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэл”-ийн төслийг УИХ-д өргөн мэдүүлж,
»»
Ахмад жүдочид дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс 13 медаль хүртлээ 10:57 Францын Парис хотод болсон жүдо бөхийн мастерсын дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнд манай ахмад жүдочид
Францын Парис хотод болсон жүдо бөхийн мастерсын дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнд манай ахмад жүдочид
»»
Сычуань мужид хэдхэн сарын өмнө ашиглалтад орсон гүүр нуржээ 10:44 Хятадын баруун өмнөд хэсгийн Сычуань мужид хэдхэн сарын өмнө ашиглалтад орсон 758 метр урт Хунчи гүүр нуржээ.
Хятадын баруун өмнөд хэсгийн Сычуань мужид хэдхэн сарын өмнө ашиглалтад орсон 758 метр урт Хунчи гүүр нуржээ.
»»
Х.Булгантуяа чөлөөлөгдөж, УИХ-ын дэд даргаар Ж.Бат-Эрдэнийг томилно 10:13 Өнөөдрийн чуулганаар,
Юн Сог Ёльд нэмэлт ял тулгалаа 10:13 Өмнөд Солонгосын Ерөнхийлөгч асан Юн Сог Ёльд тусгай зөвлөх багаас нэмэлт ял тулгажээ. Учир нь түүнийг өнгөрсөн онд
Өмнөд Солонгосын Ерөнхийлөгч асан Юн Сог Ёльд тусгай зөвлөх багаас нэмэлт ял тулгажээ. Учир нь түүнийг өнгөрсөн онд
»»
“Оюутолгой” компанийн гүйцэтгэх удирдлагаар Монгол хүн томилох санал тавилаа 09:43 Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар мягмар гарагт “Рио Тинто” компанийн Зэсийн группийн захирал
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар мягмар гарагт “Рио Тинто” компанийн Зэсийн группийн захирал
»»
Хотжилттой холбоотойгоор нойрны төрөл бүрийн эмгэг оношлогдох болжээ 09:42 Нойр судлалын олон улсын анхдугаар хурал Улаанбаатар хотноо өчигдөр, өнөөдөр болж байна. АШУҮИС-ийн Анагаах
Нойр судлалын олон улсын анхдугаар хурал Улаанбаатар хотноо өчигдөр, өнөөдөр болж байна. АШУҮИС-ийн Анагаах
»»
Дэлхийгээс тойрог зам хүртэл квант холбоо үүсгэж болохыг нотолжээ 09:40 СИДНЕЙ, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 11 /new-science/. Гэрлийн квант цацрагийг дэлхийгээс тойрог зам руу
СИДНЕЙ, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 11 /new-science/. Гэрлийн квант цацрагийг дэлхийгээс тойрог зам руу
»»
Хан-Уул дүүргийн менежерийн шуурхай зөвлөгөөн зохион байгуулагдлаа 17:47 Шуурхай зөвлөгөөнд Засаг даргын Тамгын газар, Засаг даргын дэргэдэх хэлтэс, албад, Орон нутгийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газрууд, 25 хорооны Засаг дарга нар оролцож дараах чиглэлийн асуудлыг авч хэлэлцлээ. Үүнд:
Шуурхай зөвлөгөөнд Засаг даргын Тамгын газар, Засаг даргын дэргэдэх хэлтэс, албад, Орон нутгийн өмчит аж ахуйн тооцоот үйлдвэрийн газрууд, 25 хорооны Засаг дарга нар оролцож дараах чиглэлийн асуудлыг авч хэлэлцлээ. Үүнд:
»»
Барилгын машин ашиглалтын нэг цагийн үнэ шинэчлэгдэн батлагдлаа 16:49 Хот байгуулалт, барилга, орон сууцжуулалтын сайдын 2025 оны 06 дугаар сарын 06-ны өдрийн 138 дугаар тушаалаар Барилга байгууламжийн төсвийн тооцоо хийхэд хэрэглэгдэх “Барилгын машин ашиглалтын нэг машин цагийн үнэ тодорхойлох аргачлал” /БД 81-111-25/ барилгын дүрмийг нэгдүгээр, “Барилгын машин ашиглалтын нэг машин цагийн үнэ” /БД 81-112-25/ барилгын дүрмийг хоёрдугаар хавсралтаар тус тус шинэчлэн баталлаа.
Хот байгуулалт, барилга, орон сууцжуулалтын сайдын 2025 оны 06 дугаар сарын 06-ны өдрийн 138 дугаар тушаалаар Барилга байгууламжийн төсвийн тооцоо хийхэд хэрэглэгдэх “Барилгын машин ашиглалтын нэг машин цагийн үнэ тодорхойлох аргачлал” /БД 81-111-25/ барилгын дүрмийг нэгдүгээр, “Барилгын машин ашиглалтын нэг машин цагийн үнэ” /БД 81-112-25/ барилгын дүрмийг хоёрдугаар хавсралтаар тус тус шинэчлэн баталлаа.
»»
Нийслэлийн иргэд эзэмшиж буй газраа өмчлөх хүсэлтээ арванхоёрдугаар сарын 1-нээс цахимаар илгээх боломжтой 15:25 Нийслэлийн иргэд эзэмшиж буй газраа өмчлөх хүсэлтээ арванхоёрдугаар сарын 1-ний өдрөөс эхлэн цахимаар илгээх боломжтой болжээ.
Нийслэлийн иргэд эзэмшиж буй газраа өмчлөх хүсэлтээ арванхоёрдугаар сарын 1-ний өдрөөс эхлэн цахимаар илгээх боломжтой болжээ.
»»
“Түүхээс ирээдүй рүү” олон улсын энхийн хэлэлцүүлэг болов 15:00 Дэлхийн II дайны ялалтын 80 жилийн ой ба Халхголын дайны 86 жилийн ойг тохиолдуулан зохион байгуулсан “Түүхээс
Дэлхийн II дайны ялалтын 80 жилийн ой ба Халхголын дайны 86 жилийн ойг тохиолдуулан зохион байгуулсан “Түүхээс
»»
Алтны үнэ дахин 4 мянгаас давжээ 12:13 ЛОНДОН, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 11 /Reuters/. Даваа гарагт 2-оос дээш хувиар өссөн алтны үнэ сүүлийн хоёр долоо
ЛОНДОН, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 11 /Reuters/. Даваа гарагт 2-оос дээш хувиар өссөн алтны үнэ сүүлийн хоёр долоо
»»
Делид авто машин дэлбэрчээ 12:05 ШИНЭ ДЕЛИ, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 11 /CNN/. Энэтхэгийн Дели хотын “Улаан цайз” хэмээх түүхэн дурсгалт газар
ШИНЭ ДЕЛИ, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 11 /CNN/. Энэтхэгийн Дели хотын “Улаан цайз” хэмээх түүхэн дурсгалт газар
»»
Байрны гадна асаалттай орхисон автомашинаа хулгайд алджээ 11:00 Цагдаагийн байгууллагад тээврийн хэрэгсэл хулгайлах гэмт хэрэг энэ онд 201 бүртгэгдсэн.
Цагдаагийн байгууллагад тээврийн хэрэгсэл хулгайлах гэмт хэрэг энэ онд 201 бүртгэгдсэн.
»»
Улсын дугааргүй хөдөлгөөнд оролцвол 25 мянгаар торгоно 10:39 Тээврийн хэрэгслийн улсын дугааргүй замын хөдөлгөөнд оролцсон зөрчлүүдийг телекамерын ухаалаг системийн тусламжтайгаар илрүүлж, зөрчлийг арилгуулж байна.
Тээврийн хэрэгслийн улсын дугааргүй замын хөдөлгөөнд оролцсон зөрчлүүдийг телекамерын ухаалаг системийн тусламжтайгаар илрүүлж, зөрчлийг арилгуулж байна.
»»
Ирэх таван жилд Монгол улсын батлан хамгаалах салбар нийт 1.1 их наядын зэвсэглэл, техникийн шинэчлэлийг хийнэ 10:09 Монгол Улсыг 2026-2030 онд хөгжүүлэх таван жилийн үндсэн ч иглэлийг “ШИНЭ ИТГЭЛ- ЭРС ШИНЭТГЭЛ” нэрийн дор
Монгол Улсыг 2026-2030 онд хөгжүүлэх таван жилийн үндсэн ч иглэлийг “ШИНЭ ИТГЭЛ- ЭРС ШИНЭТГЭЛ” нэрийн дор
»»
БОУАӨ-ийн сайд Б.Батбаатарыг шалгуулахаар АТГ-д ханджээ 10:06 -ын гишүүн, БОУАӨ-ийн сайд, ИЗНН-ын дарга Батын Батбаатарыг тус намын Тэргүүн дэд дарга С.Батбаатар АТГ-д
-ын гишүүн, БОУАӨ-ийн сайд, ИЗНН-ын дарга Батын Батбаатарыг тус намын Тэргүүн дэд дарга С.Батбаатар АТГ-д
»»
Сонгон шалгаруулалтад хамрагдан дотоодын цэргийн байгууллагад ажиллахыг урьж байна 10:04 Дотоодын цэргийн байгууллагын офицер, ахлагч албан тушаалын сул орон тоог нөхөх, нөөц бүрдүүлэх зорилгоор бүрэн
Дотоодын цэргийн байгууллагын офицер, ахлагч албан тушаалын сул орон тоог нөхөх, нөөц бүрдүүлэх зорилгоор бүрэн
»»
Шинэ гар утасны хайрцагт өөр зүйл хийж ладцан барьцаалан зээлдүүлэх газруудыг залилж байжээ 09:54 “Шинээрээ, лацыг нь ч хөндөөгүй хайрцаг савтайгаа байгаа гар утсаа барьцаанд тавих гэсэн юм, задалж болохгүй шүү” гэж итгүүлэн бусдыг залилжээ.
“Шинээрээ, лацыг нь ч хөндөөгүй хайрцаг савтайгаа байгаа гар утсаа барьцаанд тавих гэсэн юм, задалж болохгүй шүү” гэж итгүүлэн бусдыг залилжээ.
»»
Алба хаагчид 4137 хүний амь нас, 405.8 тэрбум төгрөгийн өмч хөрөнгийг авран хамгааллаа 09:37 Улсын хэмжээнд он гарсаар арван сарын байдлаар 4601 удаагийн гамшиг, аюулт үзэгдэл, ослын дуудлага, мэдээлэл бүртгэгдлээ.
Улсын хэмжээнд он гарсаар арван сарын байдлаар 4601 удаагийн гамшиг, аюулт үзэгдэл, ослын дуудлага, мэдээлэл бүртгэгдлээ.
»»
Австралид хавдрыг “хөлдөөж” эмчлэх шинэ технологи нэвтэрлээ 16:40 Австралийн Сидней хотын Ливерпүүл эмнэлэг MRI-гаар чиглүүлдэг криоаблаци нэртэй шинэ төхөөрөмжийг ашиглаж эхэллээ.
Австралийн Сидней хотын Ливерпүүл эмнэлэг MRI-гаар чиглүүлдэг криоаблаци нэртэй шинэ төхөөрөмжийг ашиглаж эхэллээ.
»»
Л.Туруунаа пара жүдогийн Азийн аварга болжээ 16:04 Казахстаны Астана хотод болсон пара жүдогийн Азийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс манай жүдочид алт, мөнгө, хоёр хүрэл медаль хүртжээ.
Казахстаны Астана хотод болсон пара жүдогийн Азийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс манай жүдочид алт, мөнгө, хоёр хүрэл медаль хүртжээ.
»»
АТГ: Төрд учруулсан их хэмжээний хохирлыг 12 жилийн дараа нөхөн төлүүллээ 15:33 Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Т.Жамбалцэрэнгээс талархал илэрхийлсэн
Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Т.Жамбалцэрэнгээс талархал илэрхийлсэн
»»
Леонел Галлин: Улаанбаатар хотод аюулгүй, найдвартай дүүжин замын тээврийн системийг барихаар зорьж байна 15:07 БНФУ-ын “Пома групп”-ийн Олон улсын төслүүдийг хариуцсан захирал Леонел Галлин Монгол Улсад хүрэлцэн ирж,
БНФУ-ын “Пома групп”-ийн Олон улсын төслүүдийг хариуцсан захирал Леонел Галлин Монгол Улсад хүрэлцэн ирж,
»»
Израил улс Ливаны өмнөд бүсэд агаарын цохилт өглөө 12:56 Израилын зэвсэгт хүчин өнгөрсөн пүрэв гарагт Ливаны өмнөд хэсэгт агаарын хүчтэй цохилт өгчээ.
Израилын зэвсэгт хүчин өнгөрсөн пүрэв гарагт Ливаны өмнөд хэсэгт агаарын хүчтэй цохилт өгчээ.
»»
“Фунг-Вонг” супер хар салхи Филиппинийг дайрч, хоёр хүн амиа алдав 12:50 Энэ жилийн хамгийн хүчтэй хар салхинуудын нэг болох супер ангиллын “Фунг-Вонг” нь ням гарагт Филиппиний хойд
Энэ жилийн хамгийн хүчтэй хар салхинуудын нэг болох супер ангиллын “Фунг-Вонг” нь ням гарагт Филиппиний хойд
»»
Японы Ерөнхий сайд өөрийн болон бусад сайд нарын цалинг бууруулна гэж ээ 11:04 Япон улс саяхан анх удаа эмэгтэй ерөнхий сайдтай болсон. Либерал Ардчилсан нам Ишин намтай хамтран засгийн газар
Япон улс саяхан анх удаа эмэгтэй ерөнхий сайдтай болсон. Либерал Ардчилсан нам Ишин намтай хамтран засгийн газар
»»
Японд хүчтэй газар хөдөлж болзошгүйг анхааруулжээ 10:57 ТОКИО, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 10 /TASS/ . Японд ойрын долоо хоногуудад дахин хүчтэй газар хөдөлж
ТОКИО, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 10 /TASS/ . Японд ойрын долоо хоногуудад дахин хүчтэй газар хөдөлж
»»
"Долоогийн бүлэг"-ийн Гадаад хэргийн сайд нарын уулзалт эхэлжээ 12:08 ОТТАВА, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 13 /NHK/. “Долоогийн бүлэг”-ийн /G7/ орнуудын Гадаад хэргийн сайд нарын
ОТТАВА, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 13 /NHK/. “Долоогийн бүлэг”-ийн /G7/ орнуудын Гадаад хэргийн сайд нарын
»»
Оросын хатуу байр суурины улмаас Украин хэлэлцээгээ зогсоосон гэв 11:57 Украины Гадаад хэргийн дэд сайд Сергей Кислица мэдэгдэхдээ, 2025 онд Оростой хийсэн энхийн хэлэлцээ бараг ямар ч үр дүнд хүрэлгүй зогссон гэжээ.
Украины Гадаад хэргийн дэд сайд Сергей Кислица мэдэгдэхдээ, 2025 онд Оростой хийсэн энхийн хэлэлцээ бараг ямар ч үр дүнд хүрэлгүй зогссон гэжээ.
»»
Пакистаны нийслэлд амиа золиослогч этгээд халдлага үйлджээ 19:00 ИСЛАМАБАД, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 12 /AP/. Мягмар гарагт Пакистаны нийслэл Исламабад хотод амиа
ИСЛАМАБАД, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 12 /AP/. Мягмар гарагт Пакистаны нийслэл Исламабад хотод амиа
»»
Сербийн Ерөнхийлөгч Вучич: Европ Оростой хийх дайнд бэлдэж байна 18:44 Сербийн Ерөнхийлөгч Александр Вучич Европын орнууд Оростой хийж болзошгүй цэргийн мөргөлдөөнд бэлдэж байгааг анхааруулжээ.
Сербийн Ерөнхийлөгч Александр Вучич Европын орнууд Оростой хийж болзошгүй цэргийн мөргөлдөөнд бэлдэж байгааг анхааруулжээ.
»»
Хятадын нүүрсхүчлийн хийн ялгаруулалт 18 сар дараалан буурчээ 11:57 Судалгааны дүнгээр дэлхийн хамгийн том нүүрстөрөгч ялгаруулагч Хятад улс сүүлийн 18 сарын хугацаанд нүүрсхүчлийн
Судалгааны дүнгээр дэлхийн хамгийн том нүүрстөрөгч ялгаруулагч Хятад улс сүүлийн 18 сарын хугацаанд нүүрсхүчлийн
»»
Сычуань мужид хэдхэн сарын өмнө ашиглалтад орсон гүүр нуржээ 10:44 Хятадын баруун өмнөд хэсгийн Сычуань мужид хэдхэн сарын өмнө ашиглалтад орсон 758 метр урт Хунчи гүүр нуржээ.
Хятадын баруун өмнөд хэсгийн Сычуань мужид хэдхэн сарын өмнө ашиглалтад орсон 758 метр урт Хунчи гүүр нуржээ.
»»
Юн Сог Ёльд нэмэлт ял тулгалаа 10:13 Өмнөд Солонгосын Ерөнхийлөгч асан Юн Сог Ёльд тусгай зөвлөх багаас нэмэлт ял тулгажээ. Учир нь түүнийг өнгөрсөн онд
Өмнөд Солонгосын Ерөнхийлөгч асан Юн Сог Ёльд тусгай зөвлөх багаас нэмэлт ял тулгажээ. Учир нь түүнийг өнгөрсөн онд
»»
Энэ бол дэлхийн дроны анхдугаар дайн! 10:05 Зөвлөлт Украинд цэргийн дээд сургуульд суралцан төгсгөж зэвсэгт хүчиндээ зүтгэж явсан олон арван офицерын нэгийн
Зөвлөлт Украинд цэргийн дээд сургуульд суралцан төгсгөж зэвсэгт хүчиндээ зүтгэж явсан олон арван офицерын нэгийн
»»
Делид авто машин дэлбэрчээ 12:05 ШИНЭ ДЕЛИ, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 11 /CNN/. Энэтхэгийн Дели хотын “Улаан цайз” хэмээх түүхэн дурсгалт газар
ШИНЭ ДЕЛИ, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 11 /CNN/. Энэтхэгийн Дели хотын “Улаан цайз” хэмээх түүхэн дурсгалт газар
»»
Трамп Украйны мөргөлдөөнийг “дэлхийн гуравдугаар дайн” болохоос сэргийлсэн гэжээ 11:43 АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Дональд Трамп Украйны мөргөлдөөн хэрэв өөрийг нь Ерөнхийлөгч байгаагүй бол дэлхин
АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Дональд Трамп Украйны мөргөлдөөн хэрэв өөрийг нь Ерөнхийлөгч байгаагүй бол дэлхин
»»
Израил улс Ливаны өмнөд бүсэд агаарын цохилт өглөө 12:56 Израилын зэвсэгт хүчин өнгөрсөн пүрэв гарагт Ливаны өмнөд хэсэгт агаарын хүчтэй цохилт өгчээ.
Израилын зэвсэгт хүчин өнгөрсөн пүрэв гарагт Ливаны өмнөд хэсэгт агаарын хүчтэй цохилт өгчээ.
»»
Зеленский баруунаас санхүүгийн дэмжлэг авахын тулд “жүжгийн эффект” ашиглаж байна гэв 12:54 ОХУ-ын Гадаад хэргийн яамны Киевийн дайны гэмт хэрэг хариуцсан онц бүрэн эрхт төлөөлөгч Родион Мирошник Украины
ОХУ-ын Гадаад хэргийн яамны Киевийн дайны гэмт хэрэг хариуцсан онц бүрэн эрхт төлөөлөгч Родион Мирошник Украины
»»
“Фунг-Вонг” супер хар салхи Филиппинийг дайрч, хоёр хүн амиа алдав 12:50 Энэ жилийн хамгийн хүчтэй хар салхинуудын нэг болох супер ангиллын “Фунг-Вонг” нь ням гарагт Филиппиний хойд
Энэ жилийн хамгийн хүчтэй хар салхинуудын нэг болох супер ангиллын “Фунг-Вонг” нь ням гарагт Филиппиний хойд
»»
Японы Ерөнхий сайд өөрийн болон бусад сайд нарын цалинг бууруулна гэж ээ 11:04 Япон улс саяхан анх удаа эмэгтэй ерөнхий сайдтай болсон. Либерал Ардчилсан нам Ишин намтай хамтран засгийн газар
Япон улс саяхан анх удаа эмэгтэй ерөнхий сайдтай болсон. Либерал Ардчилсан нам Ишин намтай хамтран засгийн газар
»»
Японд хүчтэй газар хөдөлж болзошгүйг анхааруулжээ 10:57 ТОКИО, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 10 /TASS/ . Японд ойрын долоо хоногуудад дахин хүчтэй газар хөдөлж
ТОКИО, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 10 /TASS/ . Японд ойрын долоо хоногуудад дахин хүчтэй газар хөдөлж
»»
Трамп Украины мөргөлдөөнийг зогсоох асуудалд ахиц гарч байгаа гэв 16:46 АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп Украины мөргөлдөөнийг шийдвэрлэх оролдлогод ахиц гарч байгааг тэмдэглэжээ.
АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп Украины мөргөлдөөнийг шийдвэрлэх оролдлогод ахиц гарч байгааг тэмдэглэжээ.
»»
Сирийн Ерөнхийлөгчид тавьсан хоригоо НҮБ цуцалжээ 15:38 ВАШИНГТОН, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 7 /BBC/. Сирийн Ерөнхийлөгч Ахмед аль-Шараад тавьсан хориг
ВАШИНГТОН, 2025 оны арваннэгдүгээр сарын 7 /BBC/. Сирийн Ерөнхийлөгч Ахмед аль-Шараад тавьсан хориг
»»
Филиппинд “Калмаеги” хар салхины улмаас амиа алдсан хүний тоо 200-д хүрчээ 12:22 Өнгөрөгч Баасан гарагт Филиппиний төв хэсгийг дайран өнгөрсөн “Калмаеги” хар салхины нөлөөгөөр үүссэн үер, байгалийн
Өнгөрөгч Баасан гарагт Филиппиний төв хэсгийг дайран өнгөрсөн “Калмаеги” хар салхины нөлөөгөөр үүссэн үер, байгалийн
»»
Трамп: АНУ дэлхий дээрх хамгийн хүчирхэг цөмийн улс 12:04 АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп АНУ дэлхий дээрх “хамгийн их цөмийн хүчтэй” гэдгийг мэдэгдэж, Орос болон Хятадаас давсан гэжээ.
АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп АНУ дэлхий дээрх “хамгийн их цөмийн хүчтэй” гэдгийг мэдэгдэж, Орос болон Хятадаас давсан гэжээ.
»»
Медведев: АНУ-ын үйлдэл Оросыг цөмийн туршилтын бэлтгэлийн талаар бодоход хүргэлээ 10:24 ОХУ-ын Аюулгүйн зөвлөлийн дэд дарга Дмитрий Медведевийн хэлснээр, АНУ-ын үйл ажиллагааны хариуд Москва цөмийн
ОХУ-ын Аюулгүйн зөвлөлийн дэд дарга Дмитрий Медведевийн хэлснээр, АНУ-ын үйл ажиллагааны хариуд Москва цөмийн
»»
Д.Амарбаясгалан: УИХ-ын гишүүд хэт ЭМЗЭГ байгаад хэрэггүй. Гүтгэх, доромжлуулах олон нөхцөл байдлыг улстөрч хүн туулаад явдаг 14:42 Д.Амарбаясгалан: УИХ-ын гишүүд хэт ЭМЗЭГ байгаад хэрэггүй. Гүтгэх, доромжлуулах олон нөхцөл байдлыг улстөрч хүн туулаад явдаг
Д.Амарбаясгалан: УИХ-ын гишүүд хэт ЭМЗЭГ байгаад хэрэггүй. Гүтгэх, доромжлуулах олон нөхцөл байдлыг улстөрч хүн туулаад явдаг
»»
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Боловсролын чанар, хүртээмжийн асуудлыг төвлөрлийг сааруулах, нийслэл Улаанбаатар хотын түгжрэлийг бууруулах бодлоготой уялдуулж шийдвэрлэнэ 18:07 Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Боловсролын чанар, хүртээмжийн асуудлыг төвлөрлийг сааруулах, нийслэл
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Боловсролын чанар, хүртээмжийн асуудлыг төвлөрлийг сааруулах, нийслэл
»»
ХЗДХ-ийн сайд О.Алтангэрэл: Ухаа Худагийн ордын төрийн эзэмшлийн хувь хэмжээг тогтоох тогтоолын төслийг УИХ-д өргөн мэдүүлнэ 12:07 Монгол Улсын Засгийн газраас стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын орд гэж УИХ-аас тогтоосон Ухаа Худагийн
Монгол Улсын Засгийн газраас стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын орд гэж УИХ-аас тогтоосон Ухаа Худагийн
»»
Батзандан яаж ажиллах ёстойг Учрал санууллаа 14:24
Нүүрсний үнэ унаж байгаатай холбоотойгоор төсөвт тодотгол хийх үү гэдэг асуудал үүссэн 18:27 Нүүрсний үнэ унаж байгаатай холбоотойгоор төсөвт тодотгол хийх үү гэдэг асуудал үүссэн. Харин энэ талаар Сангийн сайд
Нүүрсний үнэ унаж байгаатай холбоотойгоор төсөвт тодотгол хийх үү гэдэг асуудал үүссэн. Харин энэ талаар Сангийн сайд
»»
Сар шинийн амралтыг 7-10 хоног болгож сунгахыг та дэмжих үү? 21:13
Б.Жаргалсайхан: Монголчууд юм үзээгүй зангаасаа болж дээр доороо хэрэлдэж алалцдаг учраас улс хөгжихгүй байна 11:50
ВИДЕО: БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Юн Сок Ёол баривчлагдахаасаа өмнө богино хэмжээний ганцаарчилсан мэдэгдэл хийжээ 17:15 Онц байдал тогтоосонтой нь холбогдуулан БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Юн Сок Ёолийг баривчлах тушаал гаргаж өнөөдөр өглөө
Онц байдал тогтоосонтой нь холбогдуулан БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Юн Сок Ёолийг баривчлах тушаал гаргаж өнөөдөр өглөө
»»
Хамтарсан Засгийн газрын 2024-2028 онд хэрэгжүүлэх 14 мега төслийг танилцуулж байна - Төсөл-8 Гангийн үйлдвэр 11:33
150 мВт хүчин чадалтай станц эрчим хүчээ нийлүүлж эхэллээ 18:43
СТАНДАРТ бидний амьд явах баталгаа 18:22
Эрчим хүчний салбарт хөрөнгө оруулж байгаа хувийн хэвшлийнхэндээ баярлалаа 13:48 Эрчим хүчний салбарт хөрөнгө оруулж байгаа хувийн хэвшлийнхэндээ баярлалаа. Хамтдаа зүтгэж, эрчээ алдсан ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ салбарыг сэргээцгээе!
#GoMongolia
Эрчим хүчний салбарт хөрөнгө оруулж байгаа хувийн хэвшлийнхэндээ баярлалаа. Хамтдаа зүтгэж, эрчээ алдсан ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ салбарыг сэргээцгээе!
#GoMongolia
»»
Х.Нямбаатар: “Сэлбэ дэд төв” дээр газар чөлөөлөлт 2200 айлаас 1500 айлтай гэрээ хийгээд байна 10:57 Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Х.Нямбаатар: “Сэлбэ дэд төв” дээр газар чөлөөлөлт 2200 айлаас
Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Х.Нямбаатар: “Сэлбэ дэд төв” дээр газар чөлөөлөлт 2200 айлаас
»»
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Улаанбаатар хотын бүтээн байгуулалтын талаар сэтгүүлчдийн асуултад хариуллаа 17:57 Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Хамтарсан Засгийн газар Бүсчилсэн хөгжлийн бодлого бүхий үйл ажиллагааны хөтөлбөр хэрэгжүүлнэ.
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Хамтарсан Засгийн газар Бүсчилсэн хөгжлийн бодлого бүхий үйл ажиллагааны хөтөлбөр хэрэгжүүлнэ.
»»
Хамтарсан Засгийн газар 2024-2028 онд 14 мега төсөл хэрэгжүүлнэ 23:25 Төсөл-1
Элон Маск хиймэл оюун ухаан ашиглан дэлхийн удирдагчдын загварын шоу хийжээ 22:02 Элон Маск дэлхийн улс төрийн удирдагчид болон технологийн аваргуудыг хиймэл оюун ухаанаар бүтээгдсэн виртуал
Элон Маск дэлхийн улс төрийн удирдагчид болон технологийн аваргуудыг хиймэл оюун ухаанаар бүтээгдсэн виртуал
»»
Авлигачид ялах уу, ард түмэн ялах уу? 20:36
Ахмадуудад туслах робот хүүг зохион бүтээжээ 14:45 Германий “Navel Robotics” гэх гарааны компани өндөр настнуудын асрамжийн газарт ашиглах зориулалттай робот үйлдвэрлэж эхэлжээ.
Германий “Navel Robotics” гэх гарааны компани өндөр настнуудын асрамжийн газарт ашиглах зориулалттай робот үйлдвэрлэж эхэлжээ.
»»
Газар тариалан, гурилын үйлдвэрлэл жилд 3-4% ашигтай. Харин уул уурхайн үйлдвэрлэл 40-50% ашигтай 20:57
Дубай хотод “нисдэг хүмүүс”-ийн анхны уралдаан зохион байгуулагджээ 14:35 Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын Дубай хотод өчигдөр анх удаагаа “нисдэг хүмүүс”-ийн уралдаан зохион байгуулагджээ.
Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын Дубай хотод өчигдөр анх удаагаа “нисдэг хүмүүс”-ийн уралдаан зохион байгуулагджээ.
»»