22 жилийн хугацаанд хөлжиж, үндэсний хөрөнгөтнүүд төрж болдгийг тэд харуулж, бас уулга алдан зарласан шигээ улс орны хөгжилд юу ч хийгээгүйгээ “Нар” дуугаараа баталлаа. Тийм ээ, хувь хүн буюу цөөхүүлхэнээ хөлжиж, хөрөнгөжихөд хангалттай байсан 22 жил улс орондоо нар мандуулж яагаад болсонгүй вэ гэдгийг л “Нар” дууг бүтээсэн АН-ынхнаас асуумаар байгаа юм. Тэгээд сэтгэл зүрх гаргалгүй 22 жил болчихоод гэнэтхэн бас хожимдсон ч цөөхүүлээ хөлжсөнөө засч олууланг нь хөгжүүлье гэж бас боджээ хэмээн талархаж байлаа. Гэсэн ч хөлжих, хөгжих хоёр огт өөр утга санаа, үйл хэрэг гэдгийг би залуу хүнийхээ хувиар ойлгоно оо.

АН айхтар гавъяа байгуулж, энэ амлалтаа ирээдүйд биелүүлээд олууланг нь хөгжүүлсэн ч өнгөрсөн 22 жилд нар мандуулах завгүй цөөхүүлхэнээ хөлжсөн үнэнийг гаргаж ирнэ. Олох л болно. Бид олуулаа хөгжихийг хүсч байгаа ч гэсэн цөөхүүлээ хөлжсөн хүмүүсийг зүгээр орхихгүй, хариуцлага тооцох ёстой хойч үе. Чухамдаа олуулаа хөгжих нэрээр, амлалтаар цөөхүүлээ хөлжсөнөө АН-ынхан нууж чадахгүйг сануулмаар байна. Энэ увайгүйгээ нуух гэсэн оролдлогыг нь мэргэн сонгогч олон мэдэх учраас энэ сонголтоосоо л хариугаа өгч, хариуцлага тооцох дамжиггүй. Тийм ээ, энэ сонголтоосоо л “Та нар яагаад цөөхүүлээ хөлжсөн бэ?” хэмээн асууж, түүнд нь гомдсон болохоор итгэхгүй байгаагаа илэрхийлсэн хариугаа ард түмэн өгөхөд би итгэлтэй байна.

Тэгээд цөөхүүлхэнээ хөлжсөн АН-ынхны дарамтад монголчууд хэрхэн автсан тухай баримт өгүүлэх нь бас чухалтай. Сүүлийн арван өдөр “Алтан тариа” гурил үйлдвэрлэхээ больсон тухай мэдээлэл цацагдаж байна. Үнэхээр сонгогчид ч ам дамжуулан ярьж байна. “Алтан тариа” сүүлийн 10 хоног гурил үйлдвэрлээгүй гэсэн интернэт мэдээллийн дор “Гурилынхаа үнийг нэмэх болохоороо л “Алтан тариа” ингэж худалдаанд гаргахаа больж, үүдээ тас хаадаг шүү дээ...” гэсэн сэтгэгдэл олныг харлаа. Монгол хүний хүнсний хэрэглээний бараг 80 хувийг эзэлдэг үндэсний брэнд гурил гэгчийг үйлдвэрлэдэг энэ “Алтан тариа”-ны эзэд нь АН-ын хамаг хорыг зуурсан бохир наймаагаа нийтлэлч хэмээх ган үзэгтэй баатар нэрээр нуудаг Баабар тэргүүтэй Б.Цэнгүүн нарынх. Тэдэнд том толгойтой З.Энхболд бэлэг болгон хувьд нь өгсөн юм. Бэлэг авч, цөөхүүлээ хөлжигсдийн тоог Баабар, Цэнгүүн дуусгах биш эхлүүлнэ. АН-ын “автортой” бүхэнд тухайн үеийн ерөнхий сайд Ц.Элбэгдорж, Төрийн өмчийн хорооны дарга З.Энхболд нар өчнөөнийг бэлэглэсэн. Үүнийг л цөөхүүлээ хөлжих гэдэг юм шүү дээ.

Баабар бол ашигтай үед л АН-ын төлөө юм шиг дүр эсгэж, жүжиг тоглож үг дуугарна. Сая л гэхэд АН-ын сонгуулийн нээлтийн үеэр таван үг хэлхэж хэлсэн нь хараажаар хэн нэгэнд үзгээ худалдсан, хожоо харсан наймаа л байсан. Учир нь, төд удалгүй Э.Бат-Үүлтэй хэрхэн хэрүүл уруул хийснийгээ гавъяа байгуулсан мэт төвийн хэвлэлээр нүүр дүүрэн ярилцлага болгон гаргасан байхав дээ. Тулсан газар Баабарт АН ямар ч хамаагүй. Зүгээр хөлжсөн цөөнхийн нэг байхад л ашиглагдсан гүүр нь Баабарт АН байсан. Цэнгүүн бол АН-ын Үндэсний зөвлөлдөх хорооны гишүүн. Үнэхээр хөлжсөн цөөнхийн магнай, цээжинд биш гэхэд тэхий дундуур нь энэ хоёр өлхөн гүйнэ шүү. Ардчилсан хувьсгал гэж эхэлж байх үед өөртөө үйлчилдэг дэлгүүрээс махны нухаш хулгайлж баригдаж балагаа чирж явсан Баабар өнөөдөр бараг Оюу Толгойн пиар төлөвлөгөөний өмнөөс монголын бүх хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийг барьж идчих гээд их зан гарган суугаа.

Гол нь ийм Баабар мэтийг авдар дүүрэн алттай болгосон алтан шар зам болсон АН-ынхаа төлөө ч үнэнч байж чаддаггүй, үг үйлдэл бүрээ худалддаг хүн чанарын шаар шавхрууг цөөхүүлхэнээр нь угжиж, тэжээж, өсгөж бойжуулсан болохоор л АН-аас одоо хөгжлийн тухай горьдоод хэрэггүй. Харин энэ үгний ард цөөхүүлээ идсэн уусан, хөлжсөн ялынхаа хариуд эдлэх ёстой ял зэмээ нуух гэснийг нь илрүүлж, гаргах л ёстой. Дээр нь “Женко” Х.Баттулгын “Милл хаус” үйлдвэр Монголын гурилын зах зээлийн 24 хувь, “Алтан тариа” 40 хувийн гээд АН-ынхан л борчуудын боорцогны түүхий эдийн хувь заяаг барьж, базаж байна. Үлдсэн 40 хувийг ”Шударга ёс” эвслээс нэр дэвшигч Р.Ганбатын “Хангай миллс”, МАН-ын Ц.Баатарсайханы “Улаанбаатар гурил”-ын үйл ажиллагаа яг тэнцүү хуваадаг юм билээ. Ерөнхийдөө гурилын зах зээлийн тэн хагасаас илүү хувь АН-ынхны гар байна. Ядарсан ардынхаа нуруунд ачаа үүрүүлж цөөхүүлээ хөлжиж байгаа ардчилагчдын олуулаа хөгжье гэсэн нь ялаас мултрах арга заль болох нь улам тодорхой боллоо.

Гурилын дараа Улаанбаатарчуудын мөнхийн ярианы сэдэв хэрүүлийн алим болсон махны асуудал босч ирнэ. “Женко” Х.Баттулгын “Мах импекс”, АН-ын дарга Н.Алтанхуягийн “Мах экспорт”, ”Жаст”-ын Г.Батхүү нарын тааллаар Монголын махны зах зээл тодорхойлогдож байна. Мах, гурилын үнэ хөөрөгдөж өөрсдөө хөлжихийн хажуугаар Засгийн газрыг шахаанд оруулан мөнгө хүүдийлдэг хөлжсөн цөөнхийн дарангуйлалд Монгол Улс хэдийнэ орсон. Гэсэн ч Хөдөө аж ахуйн биржийн хууль хэрэгжсэнээр дундын зуучлагчгүйгээр шууд малчдын гар дээрээс иргэдэд хүрэх махны зах зээл ирэх намар гэхэд бүрэлдэн тогтоно. Улсын хэмжээний энэ сүлжээ үүсэхээс өмнө мөнгө хийхээр улайран, ард олноо мөлжиж байгаад өнөөх л махны зах зээлийг далдаас барьдаг цөөхөн хөрөнгөтөнд зэвүү дургүй хоёр зэрэг хүрээд байдаг юм.

Ингээд гурил, мах хоёр л байхад тансаг хэрэглээтэй болчих энгийнээс энгийн ард түмнээ үрчийлгээд халаасалчихсан байгаа АН-ын цөөхөн хөрөнгөтний бас нэг хэсэг нь нефьтийн салбарт бий. Мөнөөх л АН-ын Г.Батхүүгийн “Шунхлай”, Ганзоригийн “МТ”, МАН-ын Ж.Оюунгэрэл нарын хэдхэн хүнээс хамаардаг. Үгсэн нийлж, үндэслэлгүйгээр үнэ нэмсэн шатахуун импортлогчдыг Шударга өрсөлдөөнийг хянан зохицуулах газраас 10 тэрбумаар торгох шийдвэр гараад ч тэгэсхийгээд өнгөрсөн.

Ийм л бүхний нүднээ илхэн дарангуйлалдаа ард түмнийг атгаж, базах АН-ын цөөхөн хөрөнгөтөн 90-ээд онд бүгдээрээ солих конжомгүй, гартаа цүнхгүй baby байсан даа. Ардчилал ярьж улстөрд орж ирснээсээ хойшхи 22 жилд хөгжлийн тухай ярих зав чөлөөгүй хөлжихийн төлөө гутлаа элээсэн хөрөнгөтнүүд. Энэ сонгуулийн дүн тэднийг таалахгүй байж мэдэх учраас ч ашиг сонирхолынхоо төлөө өдгөө ч ухаан зулгагүй явахдаа зохиож гаргасан дууныхаа ч утгыг хянаж амжсангүй. 22 жилд өөрсдийнхөө юу ч хийгээгүйг хэлэхийн тулд ард түмнийг нэлэнхүйд нь “Нар” дуугаар дарамталж байгааг юм гэж ойлгох вэ. “Нар”-ыг сонсохоор айж байна. Н.Алтанхуяг, “Женко” Х.Баттулга, Баабар тэргүүтэй цөөн хөрөнгөтөнтэй энэ орны иргэд “Нар” дуунаас айж байна. Алга тэнийлгэж аварч тэтгэж угаасаа чадахгүй юм чинь айлгаж, ичээж, дарамжлахгүй амьдруулаад өгөөч ядаж.

С.Сарнай

sonin.mn

Олуулаа хөгжих сайхан ч цөөхүүлээ хөлжсөн АН-нхныг уучлахгүй
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (28)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Зочин
Монгол ардын нам мандан бадраг бүгдэнд нь амжилт хүсье та нар чаднааа

2012-06-22 | 14:25:51 | 202.55.184.173 |

Зочин
Монгол ардын нам мандан бадраг бүгдэнд нь амжилт хүсье та нар чаднааа

2012-06-22 | 14:25:32 | 202.55.184.173 |

Зочин
Монгол ардын нам мандан бадраг бүгдэнд нь амжилт хүсье та нар чаднааа

2012-06-22 | 14:25:11 | 202.55.184.173 |

Зочин
Монгол ардын нам мандан бадраг бүгдэнд нь амжилт хүсье та нар чаднааа

2012-06-22 | 14:24:56 | 202.55.184.173 |

Зочин
МАН-ийн нам мөрийн хөтөлбөрөө боловсруулахдаа 21 аймаг 21-ийн сум хөдөөгөөр яваж ард иргэдийнхээ санал бодлыг сонсож мөрийн хөтөлбөртэй санаа бодлыг нь тусгаж өгсөн байна. Хот хөдөөгийн ард иргэдэд хүрч чадсан сайн мөрийн хөтөлбөр байна. Монгол улсын иргэн та ч гэсэн МАН-ийн мөрийн хөтөлбөртэй нэг танилцаад үзээрэй. МАН-ийг дэмжиж байна

2012-06-22 | 14:24:20 | 202.55.184.173 |

Зочин
20 жилийн хугацаанд Ан-ийнхан өөрсдөө л хөлжиж, өөрсдөө л Монголын үнэтэй бүхнийг дээрэмдсэн туршлагаас нь харахад энэ бол үнэн шүү дээ. АН-ийхан Эх орондоо хөгжил авчирах биш өөрсийнөө амьдралд хөгжилөө бэлдээд миний монголын газар шороо тэр бүү хэл миний монголын оюунлаг залуусын оюун ухааныг мөлжин өөрсдөө л хөгжилрүү тэмүүлж ард түмэн биднээ мартдаг хүмүүс шүү дээ. Ард түмний хэрэг гарсан үед гараа өргөөд л Бид эх орондоо ардчиллыг авч ирж садсан одоо та нарыгаа хөгжилд хөтөлнө гэж худал хуурмаг амлат , хий хоосон инээдээрээ уран цэцэн үгээрээ урихдаал зайлуул ард түмэн болсон бид далалсан газар нь гарч ирээд далд ор гэхээр нь далд ордог утсан хүмүүс шиг байждээ Одоо ахиад энэ зүйлээ давтах гэж үү . ТА монгол хүн мөн л юм бол нэгийг бодох цаг иржээ.

2012-06-22 | 14:23:01 | 202.55.184.173 |

Зочин
. Ардчиллын залуус(тэд одоо ардчиллыг өмчлөгч цөөн тоотой олигархууд болсон)-т ард түмэн өгөөд үзсэн 1996-2000 онд 4 засгийн газар огцорч, улс орны хөгжил удааширч, эдийн засаг уруудан доройтсон гашуун түүхийг БҮҮ МАРТ, МАРТВАЛ УЛС ОРОН ХОХИРНО, АРД ТҮМЭН ХОХИРНО.

2012-06-22 | 14:21:03 | 202.55.184.173 |

Зочин
UUGAN NAM AVILGALD IDEGDEED DUUSLAA HOORHII. OLON JIL DANGAARAA TORIIG BARISAN NAM DOTROOSOO ILJIRDEG NI NIIGMIIN JAM ENE JAMAAS ARDIIN NAM YAJ MULTRAHAW DE ARDCHILSAN NAM ODOO TOR BARIH TSAG BOLSON BID ARDCHILSAN NAMAA DEMJIJ BN

2012-06-22 | 12:06:33 | 216.6.232.237 |

Зочин
IIM HUDLAA YUM BICHHEE BOLIMOOR YUM DA HICHNEEN JIL TORIIN ERHIIG BARIJ HAMAG YUMIIN SHULJ SHULJ IDSN MAH IIHAN TGD HOLJOOGUI YU TE ARD IRGED NI HONGIIHOO HOOLIIG YAAY GJ BAIHAD TED TENDEE TALH HED BDGIIGCH MEDKU ARD IRGEDEE YAJ AMIDARCH BGAGCH MDKU SONGUUL DOHHOOR HUDLAA NEG DOLDIGONSON AMITAD HEZEE NIIH ARD IRGEDEE TOOJ OORSDOO HOLJOOGUI BOLTSN BE AIN ENE JIL AH GARAAD UZEESEIL GJ BODOJ BNA SHUU

2012-06-22 | 11:46:28 | 124.158.124.156 |

Зочин
xаxа XАМГИЙН БАяН нь МАН_ХАН БИЗДЭЭ XАXАXА ялангуяа ЭНХБАяр ах маань

2012-06-22 | 11:38:33 | 124.158.124.156 |

Зочин
МАН, АН - ынхан ИХ БУТЭЭН БАЙГУУЛАЛТ НЭРИЙН ДООР ХУЖАА НАРААР МОНГОЛ УЛСЫГ ДУУРГЭЖ, МОНГОЛ УЛСЫН ТУСГААР ТОГТНОЛЫГ УГУЙ ХИЙХ ГЭЖ БАЙНА????? ХУЖААГИЙН ЭРЛИЙЗУУДЭЭР ДУУРСЭН ЭНЭ ХОЁР НАМ ЮУ Ч ХИЙХЭЭС БУЦАХАА БОЛЬСОН БАЙНА??? ЭНЭ СОНГУУЛИАР БУРМӨСӨН УГУЙ ХИЙЦГЭЭЕ??????

2012-06-22 | 11:33:36 | 124.158.73.17 |

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео