Өнгөрөгч өдрүүдэд өдөр нь сонгуулийн үйл ажиллагаатай, шөнө нь “EURO-2012” хөлбөмбөгийн тоглолттой зарим

нэгний хувьд тун завгүй долоо хоног байлаа. Болох ёстой зарим үйл явдал хойшиллоо. Жишээ нь Н.Энхбаярт холбогдох шүүх хурал дахин хойшилсон. Гэхдээ өмнөх шүүх хурлууд шиг олон хүн цуглуулсангүй. Шүүгдэгч ганцаараа очиод манай өмгөөлөгч сонгууль нэр дэвшиж байгаа. Тиймээс дахин шинэ өмгөөлөгч сонголоо. Миний өмгөөлөгчид хэрэгтэй танилцах боломж олгооч гэсэн байгаа юм. Хариуд нь Сүхбаатар дүүргийн шүүхээс сонгуулийн дараа болъё хэмээн шүүх хурлыг хойшлууллаа. Энэ мэтчилэн олон үйл явдал боллоо. Өнгөрч буй долоо хоногийн үйл явдлуудыг тоймлон хүргэе.

Энэ долоо хоногт хүнсний ногооны тариалалт дууслаа
ХХААХҮЯ-ны мэдээлснээр тариалалтын ажил дуусах шатандаа орсон байна. Тухайлбал, улаан буудайн болон төмсний тариалалт аль хэдийн дууссан. Энэ онд улсын хэмжээнд 304.6 мянган га талбайд улаан буудай, 15 мянган га-д төмс, найман мянган га-д хүнсний ногоо, мөн 18 мянган га-д тэжээлийн болон техникийн ургамал тариалах төлөвлөгөөгөө 100 хувь биелүүлж буй юм.

Энэ зуны цаг агаарын урьдчилсан төлвөөс харахад байгалийн араншингаас болж ургац алдахааргүй сайн мэдээтэй байгаа гэнэ. Ус, цаг уурын хүрээлэнгээс гаргасан мэдээгээр хур тунадасны хэмжээ олон жилийн дунджийнхтай адил байх юм байна. Харин төвийн бүсээр бага зэрэг халах магадлалтай гэнэ. Гэхдээ ургацад нэг их нөлөөлөхгүй аж. Салбарын яамнаас гар¬гасан урьдчилсан тооцоогоор ирэх намар 490 мянгаас доошгүй тонн үр тариа, 200 мянган тонн төмс, 110 мянган тонн хүнсний ногоо, 40 мянган тонн малын тэжээлийн болон тех¬никийн ургамал хураан авч, 330 мянган га-д чанар сайтай уринш боловсруулах төлөвлөгөөтэй байгаа гэнэ.

Туурайн төвөргөөн” эхэллээ
Монголын шинэ хөгжмийн ассоциацаас жил бүр зохион байгуулдаг “Туурайн төвөргөөн” наадам Монголын үндэсний музейд эхэллээ. Энэ удаагийн наадамд Герман, Америк, Австри, Бразил, Франц, Швейцарийн уран бүтээлчид оролцож байгаа юм. 1999 оноос хойш тасралтгүй зохион байгуулагдаж буй уг наадам ардын язгуур урлагийг сурталчлахын зэрэгцээ хөгжмийн шинэ урсгал, орчин үеийн хэв маягийг түгээн дэлгэрүүлэхэд оршдог. Наадмын цуврал тоглолтууд Улаанбаатар, Өвөрхангай, Дорноговь аймаг Данзанравжаагийн музей, Саранхөхөө театрийн туурь, Хамарын хийд, Эрдэнэ хамыбн хийд, Хөгнө Хан Уул, Өндөр гэгээн Занабазарын туурь зэрэг байгалийн үзэсгэлэнт, түүхийн дурсгал бүхий газруудад болох аж. Наадмын үеэр “Шилмэл загвар” агентлагийн загвар өмсөгчид үндэсний хувцасны загвар үзүүлж, эрийн гурван наадам, олон улсын бага хурал, сургалт зохион байгуулах юм байна.

“Инженерийн шийдэлтэй-ногоон хот”-ын эхлэл үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнгийн эхний ээлжийг нээлээ
Хорин хоёр төрлийн 94 мянга гаруй мод, буттай, зүлэг, цэцэгтэй, усан оргилуур, хүүхдийн тоглоомын тал байтай “Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн” эзгүй тал дээр амилан босож, нийслэлчүүдийн ая тухтай амьдрал, амралт зугаалгын бүс байгуулах төлөвлөгөө бодит ажил хэрэг болж байна.

ИТХ-ын төлөөлөгчид дэмжин шийдвэр гаргаж, хайрган хөрстэй, шарилж би түү ургасан талбайд 1.0 тэрбум төгрөгийн анхны хөрөнгө оруулалт хийж хотын хог хийсэн очдог, хоосон газар хайсан барилгынхны нүдэнд л өртөж байсан эзгүй газарт өдгөө цоо шинэ цэцэрлэгт хүрээлэн босож, ус оргилж, мод бут урган, цэцэглэж байна. Бүрэн ашиглалтад орох үедээ 1280 га талбайг хамрах энэ хүрээлэнгийн эх ний ээлжийн 55 га-д тохижилтын ажил хийснээр Улаанбаатар хотын нийт ногоон байгууламжийн 23 хувийг дангаар эзэлж байна гэсэн тооцоог өнгөрсөн хавар гаргажээ.

Орон гэргүй иргэдийг бичиг баримтжуулав
Сүхбаатар дүүргийн Цагдаагийн хэлтсээс тус дүүргийн нутаг дэвсгэрт тэнэмэл байдлаар амьдардаг болон архаг архичид, орон гэргүй хүмүүсийг цуглуулах ажлыг зохион байгууллаа. Тус ажлын хүрээнд нийт 127 хүнийг цуглуулж, бүртгэл судалгаанд хамруулж, зурагжуулж, гарын хээг санд оруулсан байна. Нийт 45 иргэн бичиг баримтгүй байсан аж.
Тэд бичиг баримтгүй учраас "Хүний хөгжил сан"-гаас олгодог 21 мянган төгрөгийг аваагүй байсан гэнэ. Иймээс тус дүүргийн Цагдаагийн хэлтсээс уг иргэдийг бичиг баримтжуулах саналаа Улсын бүртгэлийн ерөнхий газарт хүргүүлсэн байна.

''Ми-8''-ын хэргийг сэргээн шалгахаар болжээ
Сэлэнгэ аймгийн Мандал суманд 2007 оны зургадугаар сарын 14-нд гарсан ой хээрийн түймрийг унтраахаар явсан ОБЕГ-ын 15 албан хаагч “Ми-8” нисдэг тэрэгний ослоор зуурдаар амиа алдсан билээ. Албан үүргээ гүйцэтгэж яваад амь алдсан алба хаагчдын ар гэрийнхэн болон хамтран зүтгэгчид нь хүндэтгэл үзүүлж, хөшөөнд цэцэг өргөсөн юм. Харин энэ хэргийг сэргээн шалгах болсон талаар ар гэрийнхэнд нь холбогдох газруудаас нь дуулгасан байна.

''Петрочайна Дачин Тамсаг'' ХХК-д холбогдох шүүх хурал хойшлогдлоо
Монголын байгаль хамгаалах иргэний хөдөлгөөнүүдийн эвслийн нэхэмжлэлтэй Петрочайна Дачин Тамсаг /Монгол/ ХХК-д холбогдох хэргийг анхан шатны шүүхээс дөрөвдүгээр сарын 17-ны өдөр шийдвэрлэж тус компани нь Дорнод аймгийн Матад сумын Буян-Өндөр багийн нутагт газрын тосны үйл ажиллагаа явуулахдаа байгаль хамгаалах, нөхөн сэргээх үүргээ бүрэн биелүүлээгүйг тогтоож, байгаль орчинд учруулсан 1,356,622,460 төгрөгийг гаргуулж Матад сумын төсөвт олгохыг даалгасан. Хариуцагч тал шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрч давж заалдах шатны шүүхэд 15 нүүр бүхий хариу тайлбарыг гаргасан. Үүний дагуу Нийслэлийн шүүхээс тус гомдлыг шийдвэрлэх хурлыг товлон зарласан билээ.
Давж заалдах шатны хуралд хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч солигдсон тул хавтаст хэрэгтэй бүрэн танилцаж амжаагүй байгаа учраас хурлыг хойшлуулж өгөх хүсэлт тавьж дээрх хүсэлтийг Нийслэлийн шүүхээс хангаж “Петро Чайна Дачин Тамсаг /Монгол/” ХХК-тай холбоотой иргэний хэргийг долдугаар сарын 02-ны өдрийн эхний хурлаар хэлэлцэн шийдвэрлэхээр хойшлууллаа.

Автобус дөрвөн машиныг мөргөлөө
Баруун дөрвөн замын уулзварын зүүнээс баруун тийш явж байсан том оврын автобусны жолооч дүрэм зөрчин, дөрвөн суудлын автомашиныг мөргөжээ. “Шархад-III, IV хороолол” чиглэлийн автобусны жолооч улаан гэрлээр хурд хэтрүүлэн давхиснаар ийн осол гаргасан байна. Уг автобус уулзвараар нэвтрэхдээ зүүн хойд болон зүүн зүгээс уулзвараар нэвтэрч байсан дөрвөн автомашинтай мөргөлдсөнөөр их хэмжээний хохирол учруулжээ.

МИАТ-ын ажилтан олон тооны судар хилээр гаргахыг завдлаа
МИАТ-ын ажилтан Х гэгч өнгөрөгч долоо хоногт олон тооны судрыг улсын хилээр гаргахыг завдлаа. Гаальчид сонор сэрэмжтэй ажиллаж, түүх дурсгалаа гадагш гаргахаас сэргийлж чадсан байна.
Тэрээр БНХАУ-ын нийслэл Бээжин орохоор нислэгийн тийз захиалсан байж. Түүнийг нь шалгахад Монголын түүх соёлын үнэт зүйл болох олон тооны судар байсан ажээ. Иргэн Х-ийн хувьд ямар ч гаалийн мэдүүлэггүйгээр гадагш гаргах гэж байсан бөгөөд энэ нь хамгийн ноцтой зөрчил хэмээн Гаалийн газраас мэдээлж байсан юм.

ХДХВ-ын 110 дахь тохиолдол илэрчээ
Өнгөрсөн долоо хоногт нийслэлд 636 халдварт өвчин бүртгэгдсний 438 нь гахай хавдар, 68 нь салхин цэцэг байсан байна. Сүүлийн зургаан сарын байдлаар улсын хэмжээнд халдварт өвчний хам шинж, сэжигтэй тохиолдол нийт 149 байсан нь өмнөх оноос 86 тохиолдлоор буурчээ. Харин энэ долоо хоногт цочмог шарлалттай 40, цочмог халууралт, тууралттай 36, цочмог халууралт болон цэврүүт тууралттай 33 тохиолдол тус тус бүртгэгджээ.

Түүнчлэн ДОХ/БЗДХ-ын тандалтын албанд 551 хүн хандаж үйлчлүүлсэнээс БЗДХ-ын 60 өвчлөл илэрч эмчилгээ хяналтанд ороод байна. Мөн ХДХВ-ын халдварын 110 дахь тохиолдол илэрчээ. Ойрын үед гахай хавдар, гэдэсний халдвар, сүрьеэ, галзуу гэх мэт өвчний халдвар ихэсч байгаа тул сэрэмжтэй байхыг анхааруулж байна.

''Багш'' хөшөөнд цэцэг өргөлөө
МУБИС-ийн төгсөлтийн баяраар уг сургуулийн өмнөх талбайд байрлах "Багш" хөшөөнд цэцэг өргөх хүндэтгэлийн арга хэмжээ боллоо. Тус арга хэмжээг нээж ардын уран зохиолч Ш.Сүрэнжав "Төрийн түшээд, эмч, эрдэмтэн судлаачид, инженер технологич, сэтгүүлч, зураач гээд хэн бүхнийг эрдмийн дөрөөнд анх дөрөөлүүлсэн ачтан бол багш билээ. Багш та оньсыг нээгч түлхүүрийг атгасан шидтэн билээ. Олон хүнийг диваажинд хөтлөгч бурхан билээ" хэмээх шүлгийн мөрийг уншив.

"Багш" хөшөө үндсэн гурван хэсгээс бүтэх бөгөөд ертөнцийг харах цонх болох номон дээр Ардын уран зохиолч Ш.Сүрэнжавын "Багш" найраглалыг сийлсэн байдаг. Харин багш шавийн барилдлага, багшаа хүндэтгэн дээдлэхийн илэрхийлэл болгож нэг нь уншиж, нөгөө нь сонсч буй хоёр хүүхдийн баримлаас бүрддэг юм.

13 бугын хэрэгт хэд хэдэн хүнийг сэжигтнээр татаж, цагдан хорилоо
Дархан цаазтай Хустайн нуруунаас өнгөрсөн сарын сүүлчээр хулгайгаар 13 буга алагдсан хэрэг гарсан билээ. Тэдний дөрвөн согоо нь хээлтэй байсан аж. Хулгайн анчид бугын чив, засаа, сүүл, хэл, цусан эвэр, сав бүр цусыг нь юүлж авсан гэх мэдээлэл бий. Өнгөрсөн жилээс хойш Төв аймгийн Алтан-булаг, Аргалант сумын нутаг Хустайн нуруунаас 40 орчим буга алагдсан ч өнөөдрийг хүртэл хулгайн анчдыг илүүлэн тогтоож чадаагүй. Харин дээрх алагдсан бугануудын эд эрхтнийг худалдаж авсан ченжүүдийг цагдаагийн байгууллагаас олж тогтооң, саатуулаад байгаа аж.

Н.Энхбаярын шүүх хурлыг сонгуулийн дараа хийхээр хойшлууллаа
МАХН-ын дарга Н.Энхбаярын шүүх хурал Нийслэлийн Сүхбаатар дүүргийн шүүхэд энэ сарын 21-нд болох байсан ч шүүх хурлын товыг хойшлуулсан байна. Учир нь шүүгдэгч Н.Энхбаяр өмгөөлөгч Б.Оюунбилэгийг солих хүсэлтэй байгаагаа илэрхийлсэн байна. Б.Оюунбилэг УИХ-ын сонгуульд өрсөлдсөнтэй холбогдуулан ийм шийдвэрт хүрсэн бололтой. Түүнчлэн шинэ өмгөөлөгчдөө хавтаст хэрэгтэй танилцах хугацаа олгохын тулд шүүх хурлыг хойшлуулж өгөхийг хүсчээ. Хүсэлтийг дүүргийн шүүх хүлээн авч шүүх хурлыг УИХ-ын сонгуулийн санал авах өдрөөс хойш явуулахаар шийдвэрлэжээ.

Монголбанкны ажилчдын хэргийг Мөрдөн байцаалтад буцаалаа
Монголбанкнаас экспортолсон алтны сорьцыг өөрчлөх замаар өөрсдөдөө ашиг унагаж байсан Монголбанкны Валютын газрын Эрдэнэсангийн нягтлан бодогч С.Цагаанхүү болон алтны ченжүүд болох Б,Н,Ц нарт холбогдох хэргийн, мөрдөн байцаалтын ажиллагаа дуусч, прокурорын байгууллагад шилжүүлээд байсан. Харин прокурорын байгууллагаас хэргийг хянаж дуусаад, шүүхэд шилжүүлсэн ч хэргийн мөрдөн байцаалтын ажиллагаа дутуу хэмээн мөрдөн байцаалтад буцаасан байна. Тэднийг эрүүгийн хуулийн 148.3-т зааснаар буюу бусдын эд хөрөнгийг залилан мэхэлж авсан, зохион байгуулалттай бүлэг, гэмт бүлэглэн үйлдсэн, түүнчлэн энэ хэргийн улмаас онц их хэмжээний хохирол учирсан гэсэн үндэслэлээр буруутгаж байгаа билээ.

''Нарантуул''-ын уулзварыг нээлээ
Нийслэлд хийгдэж байгаа зарим зам засвар, тохижилтын ажлыг наадмаас өмнө дуусгах үүрэг даалгаврыг хотын удирдлагуудаас холбогдох хүмүүс өгсөн. Энэ дагуу зам засварын ажлууд явагдаж байгаа бөгөөд “Нарантуул” захын уулзварыг дөрвөн замын уулзвартай холбосон зам ашиглалтад орох юм байна. Үүнээс гадна Сүхбаатарын талбайн баруун талын хоёр километр авто замын засварын ажил эхэлжээ.“Наранбулаг Хан” ХХК-ийн хийж гүйцэтгэх энэхүү замын ажилд асфальт бетонон хучилт, гэрлэн дохио, борооны ус зайлуулах шугам,цахилгаан дулааны сүлжээ зэрэг иж бүрэн засвар шинэчлэл багтаж байгаа аж. Тус замын ажил энэ сарын 15-наас арваннэгдүгээр сарын 10 хүртэл явагдах юм байна.

Цахим гарын үсгийн сургалт эхэллээ
Татварын Ерөнхий газраас иргэдэд зориулсан цахим гарын үсгийн сургалтыг эхлүүллээ. Уг сургалт ирэх сарын 6-ыг хүртэл зохион байгуулагдах юм. Энэ жилээс Татварын Ерөнхий газрын системд тоон гарын үсэг нэвтрүүлэхээр ажиллаж эхэлсэнтэй холбоотойгоор татвар төлөгчдөд зориулан сургалт зохион байгуулж байгаа аж. Тоон гарын үсгэн системийг нэвтрүүлснээр татвар төлөгч заавал Татварын албанд ирэх шаардлагагүйгээр цаг хугацаа, зардал хэмнэн ажлаа амжуулах боломжийг олгож байгаа аж.

Заамарт 300 гаруй ''нинжа''-г албадан тараажээ
Төв аймгийн Заамарт олон мянган иргэн гар аргаар алт олборлох үйл ажиллагаа явуулдаг. Тэднийг саяхан цагдаагийн ажилтнууд хүчээр тараасан байна. Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газраас Заамар суманд олборлолт явуулж буй компани, гар аргаар олборлогчдод шалгалт явуулсан байна. Заамарт “Зэрэгцээ”, “Алтан Дорнод”, “Мон полимет” зэрэг компаниуд үйл ажиллагаа явуулдаг юм байна. Гар аргаар алт олборлогчид тус компаниудын эзэмшлийн газарт нууцаар алт олборлох, архидан согтуурах зэрэг зөрчил илэрсэнтэй холбогдуулан 300 гаруй иргэнийг цагдаагийн хүчээр тараасан байна.

Ганхуягийг ''Хэвлэлийн дайсан''-аар өргөмжлөх гэнэ
Баянзүрх дүүрэгт АН-аас нэр дэвшиж байгаа Даваажавын Ганхуяг мэдээллийн томоохон 14 сайтыг нэр төрд хандсан хэргээр шүүхэд гомдол мэдүүлсэн байна. Энэ талаар эсэргүүцэж сэтгүүлчид хэвлэлийн бага хурлыг энэ сарын 25-нд хийнэ.
Хуралд сэтгүүлчид, хэвлэл мэдээллийн байгууллагын ажилтнууд, төрийн бус байгууллагын төлөөлөл, мөн Д.Ганхуягийн сонгогчид оролцох юм байна. Сэтгүүлчид “Хэвлэлийн дайсан” өргөмжлөлөө баталаа хэмээн үзэж буй юм байна. Түүнийг “Хэвлэлийн дайсан”-аар тус хурлын үеэр өргөмжлөх гэнэ.

'Овоот толгой'' ордоос шивээ хүрэнгийн боомт хүрэх замын ажил эхэлжээ
"Овоот толгой" коксжих нүүрсний ордоос "Шивээ хүрэн"-гийн боомт хүртэлх хатуу хучилттай замын ажлыг "Саутгоби Ресорсез"-ийн Монгол дахь охин компани "Саутгоби Сэндс" компани эхлүүлсэн байна. Жилдээ 20 сая тонн хүртэлх ачаа тээвэрлэх боломжтой энэхүү хатуу хучилттай замыг тус компани 15 жил эзэмших концессийн эрхийг өнгөрсөн оны наймдугаар сард Төрийн өмчийн хорооноос авсан байна. Уг замыг байгуулснаар ачаа тээвэрлэлтийн хэмжээ нэмэгдээд зогсохгүй тээвэрлэлтийн аюулгүй байдал сайжирч, тоосжилт багасна гэж "Саутгоби Ресорсез" компанийн ерөнхийлөгч Александр Молиней хэлжээ. "Овоот толгой" нь Монгол Хятадын хилээс 40 гаруй км-ийн алсад оршдог хагас коксжих нүүрсний орд юм. Тус ордод одоогийн байдлаар 200 орчим сая тонн нүүрсний батлагдсан нөөцийг тогтоогоод байгаа ажээ.

Л.Тамир
Olloo.mn