харилцааны соёл гэж онцолж байна. Тэгээд харилцааны соёл заах шахуу юм болжээ. Тэр харилцааны соёл ч яамай вайна гээд хэлчий. Тэрнээс хэцүү зүйл олон байгаа санагдаад л байгаамдаа. Над мэтийн нийтийн тээврээр /заримдаа нийтийн тээвэр биш нийтийн ачигч машин гэвэл болно/ байнгын үйлчлүүлэгчид зовлонг нь мэднэ дөө. Архичин, гуйлгачин, араатан соёотон, халаасны хулгайч, хараалын урлагчин, үүргийн худалдаачин гээд түмэн амьтаны дунд өмхий самхай үнэр танар, хөлс, хулмас, дуугүй мөртөө чанартай унгас үнэрлэн чихцэлдэнхэн, шахцалданхан явдагсан. Явдагсан ч гэждээ явжил байна. За тэгээд санаанд орж байгаагаас нь эхлээд бичье.

Халаасны хулгайн хамгийн их сэргэн мандалтын обьект нь мэдээж нийтийн тээвэр.

Учир нь тэнд л учраа мэдэлгүй самгардан үймсэн олон байгаа. Гар утас, хэтэвчээ суйлуулсан хүн ойр тойронд чинь хэд байгааг асуугаарай. Нийтийн тээвэрт сууж үзсэн толгойтой бүр нэг юм хэлнэ дээ. Зарим нь бүр давтан алдсан тохиолдол захаас аваал зөндөө. Би л гэхэд 2 ч гар утсаараа нийтийн тээвэрт өргөл өгсөн. Оюутан дүү нарын олон ганган утаснууд тэнд сураггүй алга болдог гэжугаа. Одоо энэ 9 сард оюутнууд минь их л баяр хөөртэйгээр цуглацгаана. Харин халаасны хулгайч нар минь их л баяр хөөртэйгээр халаасалцгаана. Болгоомжтой л байх хэрэгтэй шүү дүү нар минь. Халаасны хулгайч нар олон мэхтэй. Мөргөх, суйлах, мөлхөх, сугалах, хальтирах, хажуулдах, этэх энтр гээд үндэсний болоод олон улсын чанартай ч байж мэдмээр мааш олон мэхтэй.

Халаасны хулгайн хажуугаар хариулт мөнгөө авалгүй буусан тохиолдол бас гарзад орох л байх. Баян ч юм шиг байсан ганц бүхэл мөнгөө өгөөд барааг нь харалгүй алдах нь бий шүү. Гэхдээ энэ ч яахав өөрийн буруугаасаа болж алдаж байгаа гарз юм даа. Санаатай санаагүй янз бүрийн л байдлаар кондукторууд маань хариултыг нь өгөлгүй буулгачих үзэгдэл мэр сэр. Дээр нь хариултаа ч авахаа мартаад хам хум гарахын түүс болдгоосоо л болсон хэрэг.

Кондукторуудын ажил бол үнэхээр хэцүү.

Хэцүү ажилтай болоод ч тэр үү өөрсдөө ч хэцүү улс. Үрчлийтлээ мишээдэг хөөрхөн кондуктор тун цөөхөндөө. Савалгаатай унаан дээр салгалж явж байхад “хурдан мөнгөө өг” гээл түндэгнүүлчихнэ. Нийслэлийнхээ бэлгэ тэмдэг хангарьдын зогсолтоор зогсож байгаал /яагаав нөгөө караэтегийнх шиг зогсолт байдаг даа/ мөнгөө гаргаж өгөхгүй бол түшиг тулгуур болчхоор юу ч байхгүй бүгд эзэнтэй. Эртээд нэг удаа төлбөрөө төлөх гэж хармаагаа ухаж, ухантах зуур автобус цочмог тоормослож золтой л нэг эмэгтэйг барьж аваад уначихаагүй. Нөгөө ойн гүнд явахад олон янзын чимээ бий гэдэг шиг л автобус дотор явахад аягүй олон үймээн бий. Үүргийн худалдаа хүртэл тэр зуур явагдана. Самар бохь аваарай, ганц зоонтог авчаач ч гэх шиг. Барьцан явж байхад бараа шахах гээд хажуугаар нь.

За тэгээд нөгөө огцом тоормос жийдэг нөхрийн талаар бас хэлэх үг байнаа.

Нийтийн тээврээр суугаад явж байгаагаа мартаад нийтийн жагсаалд яваа юм шиг л урагшлаад өг, яваач гээл өнөөх жолооч зандарна шдээ. Зарим жолооч нь бүр микрофоны ардаас хипоопоор үглэж өгнө дөө. Хэн нь жолоо бариад байгаам бүү мэд. Өөрөө олигтой урагшлахгүйм байж л төлбөрөө төлөөд орж ирсэн зорчигчдоо л явуулчих гээд байгаам. Эрт үед тэнгис далайд том усан онгоцыг баахан боолууд сэлүүрдэж, хэн нэг захирагч нь муухай орилон тушаах мэт дүр зургийг санагдуулмаар энтр. За тэгээд мань хэд чинь юу юугүй бурханыхаа орон луу залрахаар бой тийш ачигдах мал адил л ачигдаж ачигдаж, чихэлдэн байж арайхийн нэг юм явна даа. Одоо бараг автобусанд сууна гэж ярихаа хүмүүс болино байхдоо. Автобус руу орлоо, ачигдлаа гэж яривал яаг оносон.

Там там гэж там хаанаас байхав тамтаггүй явбал там чинь тэр гэдэг ч тамын зам дээр тамын жолоочоор удирдуулан явах нэг там байна таминь.

Автобусны зарим жолооч орж гардаг өвчтэй байдгиймуу олон цагаар ажиллаад ядраад байдгиймуу яадгийн гээнэт хаазлаал тэгснээ цочмог тоормозлоол. Хүний өөрийнгүй эд эрхтэний байршил солигдмоор. Зарим нэгэнд нь энэ таалагддаг байж болох юм. Ялангуяа дажгүй охины хажууд зогсоо залуугийн хувьд. За тэгээд жолооч зандруу, сандруу, цочмог. Дээрээс нь нэмээд чихгүй. Нэг жолооч кабин дотроо утаа баагиулаад тэнд суусан бүгдийн тархи толгойг боопирлоод байхаар нь тэсэлгүй “Байчихээч” гээд хэлээдэхсэн бүр сонсголгүй шүү. Бүгд л “Болчхээч, заваа юм” гээд ч нэмэргүй. Тэгсэн мөртөө аягүй шооч оо. Автобусанд орохын даваан дээр хаалгаа онгорхой хаазлана гэж байгаа. Намайг багад манай нэг алаг морь мордох мордохгүйн зааг дээр л авч давхидаг зантай байж билээ. Тэгээд голын сайр луу хөтөлж очоод жолоо цулбуураа чангаан байж огцом морддог байлаа даа. Тэрэн шиг мань жолооч толиндоо анаж анаж байгаад л орохын даваан дээр огцом хаазлачихаж байгаам. Зайлуул уйддаг байх л даа. Өдөржин машин дотор жолоо барихаас өөр хийх юмгүй. Аан тийм бас хөөрхөн оосортой хүүхэлдэйнүүд зарим нь өлгөцөн харагддагийн ш дээ. Мань мэт ч яахав тэгж байгаад явуут дунд нь суугаад сурцан. Хөгжлийн бэрхшээлтэй болоод настай хүмүүст л хэцүү. Бас дээр нь тэд нарыг суулгалгүй зугтаах энүүхэнд. Учир нь тэд үнэгүй зорчигчид.

Өвлийн автобус.

Өвлийн улиралд автобус хүлээнэ гэдэг хөлдөж мэдэх зовлон. Багтаад орчих гэж байдгаа шахуулах зовлон. Ороод суунаа гэдэг ойчиж унамаар зовлон. Халаалт нь хангалтгүй тул хайрч бээрэх зовлон. Тэгээд бас хаа яваагаа мэдэх гэдэг бүр харалган харанхуй зовлон. Зөн совиндоо л найдана шдээ. Кондуктор тэр бүр хэлж өгөхдөө эелдэг байхгүй. Бурхан багш дээрээс энэ олон зовлонг харж байдаг байгаа даа. Сүүлийн үед зарим автобус цантуулдаггүй юм наагаад байдаг болсон. Гэхдээ үзэмж муутай лдаа.

Зорилго нэгт ахан дүүс.

Автобусны зогсоол дээр чиглэлийнхээ автобусыг ирэхнүү яахнуу гэж хүлээсэн зорилго нэгт ахан дүүс минь автобусныхаа барааг харуут л магнай тэнийж, баярын оч бадруулан гүйлдэнэ. Харин тэр хайр бадруулсан автобусны хагас нь ханцуй дотроо тохиролцоод өртөөн дээрээ зогсолгүй өнгөрөөд явчих нь энүүхэн. Хэчнээн удаан хүлээж байж орсон автобус дотроо тийм ч гэрэл гэгээтэй байх нь ховор. Сандал суудал нь бохир заваан, хог новшиндоо дарагдсан. Урагдсан эвдэрсэн эд зүйлс, зарим нь хүн тээвэр гэхээргүй хог новш эд бараа тээвэрлэсэн байна. Хүүхэдтэйгээ бол автобусанд суултгүй. Нарийн микроскопоор харвал бараг л бактерийн зоо паркад ороод ирцэн мэт харагдах байхдаа. Ажилдаа аятайхан индүүдлэгтэй хувцастай орноо л гэж гоонж. Базаад хаяцан 00ийн цаас шиг юм л навсайгаад орж байгаа харагддаг. Толинд харсийн. За тэр гуталны хоншоор бол бүр аймаар. Гэгээтэй бас ШУ-нч талаасаа бол тэндээс зүсэн зүйлийн анги давхрагын амьтадын ул мөрийг харж болохоор. Уул нь цэвэрлэдэг л байх. Гэхдээ хангалттай биш.

Архичид бол автобусны султан.

Тэд орж ирээл дуртай суудалдаа суугаал дуртай чиглэл рүүгээ үнэгүй зорчино. Хөөрхий кондуктор арга хэмжээ авах гэж оролдсон л байх. Бодвол тэгээд бүтэлгүйтсэн юм байлгүй. Тэдэнд эрх чөлөөг нь өгчээ. Хаяа халаасны мөнгөгүй болчоод халамцуу царайлаад орж үздэг юм билүү ч гэж бодоод байгаа. Хэхэ. Оюутан байхдаа ч олон арга хэрэглэдэг байж дээ. За тэр ч яахав. Бохир завааны тухай яриснаас дээр нэг. Хаха дандаа дээр нэг удаа гээл. Яахав байнга суудаг болохоор элдэв явдал зөндөө л байна. Лагераас автобусаар хот руу явж байтал нэг согтуу нөхөр султан лугаа жаргал цацруулан орж ирмэгц л сандал суудал хүмүүс бэлдэж өгч байна. Нөхөр султан үнэгүй унаандаа суумагцаа нүдний хороо гаргаж алжаалаа тайлав. Хэдэн буудал явж эцэст нь буухдаа хөнгөн бие засцан босдог байгаа. Үнэр танар гэж өгүүлэх ч юм биш. Тэр бүх хугацаанд хамт явсандаа одоо ч гол харлаад байгаам. Цаашаа юу болсныг яриад ч хэрэггүй. Заваарсийн ү...

Зорчигч бидэнд зовлон олон.

Наад зах нь иймэрхүү байна. Нийслэл хот зам жимээ аятайхан засаад нийтийн тээвэртээ шинэчлэлт хийхгүй бол үнэхээр л нэг горьгүй нь. Энд санаанд орсон саар зүйлсээ л саваагүй биччихлээ. Мэдээж сайхан ааш зантай, үйлчилгээ сайн автобуснууд байдаг л даа. Тэрнээс нийтийн тээврийнхний мууг үзэх гэсэн юм биш лдээ. Миний бодлоор хотын замд аятайхан автобус хэдийг оруулаад ирж болно шдээ. Карт уншуулж ороод суудлаараа суугаад, кондукторгүй, орох гарах тусдаа хаалгатай цэвэр цэмцгэр, үнэгүй зорчигч, үүргийн худалдаагүй бол хэдэн цаас илүү байсан ч хүмүүс сууна даа. За тэгээд мэдээж энэ чиглэлийнхээ автобусны бохир заваанаасаа салж архичин танхайчдад үнэгүй үйлчидэгээ зогсоогоод аятайхан харьцаатай болчвол л алийн болгон таксидаад таван цаасаа үрээд байхав дээ. Харьцааны соёлоос түрүүлээд харах асуудал зөндөө байгаам шүү. Бичээд байсан чинь арай л их юм болчиж. за одоо яахав яахав.

Зорчигч dezinda.