бишгүй шуугилаа. Багш нар цалингаа голон ажил хаялаа гэж сонссоноос биш ЕБС-ийн сурагчид хичээлдээ суухаас татгалзсан тохиолдол өмнө нь гарч байгаагүй билээ. Хичээлийн шинэ жил эхлэв үү үгүй юу гэгээн хүсэл мөрөөдлөөр жигүүрлэж, анги танхимаа санасан бяцхан хүүхдүүд хичээлээ хаясан нь эрхгүй хэн хүний анхаарлыг татав. Болсон процессыг эргэн сануулбал, өнгөрсөн даваа гаригийн 13:40 минутанд 2а ангийг дааж авсан шинэхэн багш хичээлээ эхлэх гэсэн боловч ангид нэг ч сурагч байгаагүйд сургуулийн багш нар сандралдан хайж дэмий л захирлынхаа өрөө рүү гүйлдэцгээж байсан юм. Харин ангийн гадаа сурагчдын эцэг эхчүүд “хэрүүлч, хэл амтай нэгнээс болж ингэж хүүхдүүдээ хохироож байх ч гэж дээ” хэмээн бухимдацгаан зогсоно. Энэ үйл явдал Баянгол дүүргийн 40 дүгээр сургуулийн гадаа өрнөв. Сурагчдын хичээлээ хаях болсон шалтгаан нь нэг жил гаруйн хугацаанд хичээл зааж, сурагчдын хайр хүндэтгэлийг хүлээсэн багшийг нь ажлаас нь чөлөөлсөн явдал байв. Харин багшийг ажлаас нь халах болсон шалтгаан нь нэг сурагчийн ээж ангийн багштай ам муруйснаас үүдсэн гэв.

Б.Оюунцэцэг багш авиа таниулах хичээлийн эхэнд сурагчдаасаа даалгавраа хийсэн эсэхийг нь асуусан бөгөөд даалгавраа хийгээгүй ирсэн хүүхдийг зэмлэсэн байна. Багш даалгавраа хийгээгүй бол хийсэн гэж худал хэлж болохгүй. Хуурсаар хуурсаар худалч, хумсалсаар хумсалсаар хулгайч гэж үг бий. Худлаа хэлсэн, хулгай хийсэн хүн шоронд ордог юм хэмээн шавьдаа хэлснээр ийнхүү хэрүүлийн алим ургажээ. Зарга үүсгэгч охины ээж хүүхдийнхээ цүнхэнд дуу хураагуур хийж явуулан багшийн хэлсэн ярьсныг бичээрэй хэмээн охиндоо захисны дагуу охин багшийн хэлснийг нэг нэгэнгүй бичиж авчээ.

Багшийн хэлсэн үг сурагчийн гэхээсээ илүүтэйгээр эхийн сэтгэлийг тавгүйтүүлсэн аж. Зургаан настай хүүхдийн сэтгэхүйд худалч, хулгайч, шорон гэх үг нь хүнд цохилт болно гэж үзсэн ээж дүүргийн мэргэжлийн хяналтаас эхлээд Боловсролын яам хүртэл дуу хоолойгоо хүргэж болох бүх газарт хандан багшийг ажлаас нь халахыг хүсч сэтгэл санааны дарамт, хүүхдийн хичээлийн хоцрогдол гээд нөхөн төлбөр хүртэл гаргуулж авчээ. Багшийг алдаа гаргасан хэмээн сургуулийн захиргаанаас эхний ээлжинд 30 мянган төгрөгөөр торгох, цалингийн 20 хувиар гурван cap хүртэл хугацаанд торгох, охины сэтгэл санааг тавгүйтүүлсэн хэмээн 500 мянган төгрөг ээжид нь өгөх, багшид ёс зүйн хорооноос хатуу сануулга өгөх гэх мэт 11 удаа шийтгэл оногдуулсан байна. Дээрх үйл явдал 1а ангийг хичээлээ эхлээд 10 ч хоноогүй байхад болсон байна. Сурагчдын эцэг эх Б.Оюунцэцэг багшийг сургууль дүүрэгтээ хамгийн чадварлаг, сайн багш гэдгийг нь судалж мэдсэний учир эцэг эхчүүд хүүхдүүддээ хичээл заалгахыг хүссэний үндсэн дээр тэрээр тус ангийг нэг жилийн хугацаанд дааж багшилсан байна.

Гэтэл зургаан настнууд дөнгөж хичээлээ эхлээд удаагүй байхад, ийн хэрүүлийн алим өнхөрч жил гаруйн хугацаанд үргэлжилжээ. Ангийн бүх сурагчдын эцэг эх бус зөвхөн нэг л сурагчийн ээж ийн гомдол мэдүүлсэн учраас сургуулийн удирдлага олон жилийн туршлагатай сайн багшаа халахыг хүсээгүйн улмаас сургуулийн зүгээс багшид авч болох бүхий л шийтгэлийг оногдуулж, багш ч сурагчаас албан ёсоор уучлалт гуйсан ч гомдол гаргасан ээж тайтгараагүй аж. Ангийн нэг сурагчийн ээжийн өнхрүүлсэн хэрүүлийн алим тасралгүй нэг жил өнхөрсөн нь энэ. Үлдсэн 28 сурагчийн эцэг эхийн төлөөлөл анхнаасаа сонгосон багшаа солихыг хүсээгүй учраас багшийг эргэж иртэл хүүхдээ хичээлд нь явуулахгүй. Энэ нь ч угаасаа хүүхдүүдийн маань хүсэл гэдгийг хэлсээр шинэ долоо хоногийн эхний өдөр хоосон ангийн гадаа төрүүлэв.

Эцэг эхчүүд, “Есдүгээр сарын есний өдөр бүх орон даяар Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд, Боловсролын сайд нар үг хэлэхдээ "Бидэнд чадвартай боловсон хүчин хэрэгтэй байна. Бүх салбарын тэргүүлэгч сэхээтнүүд чадварлаг монгол хүүхдүүд байх хэрэгтэй байна. Ингэхийн тулд чадварлаг, мэргэжилдээ эзэн болсон багш нар хэрэгтэй байна гэж байсан. Тэгвэл бид чадвартай багш нараар хүүхдүүддээ хичээл заалгамаар байна. Тэр зам руу чинь явах гэтэл ингээд хаачихлаа. Боловсролын салбар тэргүүний багш нараа золиосолж хамт олны хайр хүндэтгэлийг хүлээсэн багшид хатуу хандаж байгаад харамсаж байна” гэв. Б.Оюунцэцэг багш олон жил боловсролын салбарт ажиллахдаа шилдэг төгсөгчдийг төгсгөж байсан туршлагатай нэгэн. Тиймээс нэг жилийн хугацаанд хичээлээ заалгасан багшийг нь хөөж явуулаад огт танихгүй багшаар хичээл заалгах нь сурагчдын хичээл сурлаганд нөлөөлөөд зогсохгүй бага насны хүүхдүүдийг багшаа хүндлэх хүндлэлийг үгүй болгоно гэж эцэг, эхчүүд үзсэн юм. Тиймээс БСШУ-ны яаманд өргөдөл бичиж хүргүүлсний эцэст өчигдрөөс эхлэн багшийг ажилд нь эргүүлэн томилж хичээл хэвийн үргэлжлэх болсон байна.

Нэг үе боловсролын салбарт цус сэлбэж байна хэмээн шинэ залуу багш нарыг ихээр авч ажиллуулснаар залуу насны ааг омгоо барьж дийлэхгүй багш нар сурагчдаа гар хүрэх тохиолдол үе үехэн дуулддаг байсан. Гэтэл өнөөдөр тэр цаг ард хоцорч багш сурагчдаа хатуухан ганц үг хэлэхэд л хууль дүрэм ярин багшийг ажлаас нь чөлөөлөх хэмжээнд арга хэмжээ авдаг болсныг энэ үйл явц харуулж байх шиг. Үнэндээ ардын хүүхдийг олон жил хүмүүжүүлсэн хашир туршлагатай багш сурагчдыг яаж хүмүүжүүлэх, юу хэлэхээ мэдэж байсан учраас энэ үгийг хэлснээ мэднэ. Гэтэл хэн нэгэн сурагчийн хурц хэлтэй, нөлөө бүхий ээж хүрч ирээд сурагчдын өмнө багшийг загнаж зандраад байвал долоон настай хүүхдийн сэтгэхүйд ямар ойлголт суух вэ? Багшаасаа айж, багшийнхаа үгийг сонсож хүмүүждэг хүүхдийн сэтгэхүйд сайнаар нөлөөлөх зүйл биш гэдэг нь тодорхой. Хэл ам гарган хаалга өшигчин орж ирээд багшийг заамдах дээрээ тулдаг эцэг, эх цөөнгүй байдаг гэнэ. Багшид шаардлага тавих нь зүйн хэрэг. Гэхдээ өөрийнхөө хүүхдийн асуудлыг юман чинээ бодолгүй миний хүүхэд бурхан, харин багш нь буг гэж шүлсээ үсчүүлэх нь эцэг эхчүүдийн ёс зүйд ч бас хяналт тавих хэрэгтэйг илтгэх шиг боллоо. Тухайлбал хичээлээ хийхийн оронд PC тоглоомонд донтох сурагчид багш шаардлага тавих нь зүйн хэрэг. Дунд ангийн улаан шугамаар жагсаагаад тэнцээгүй бол ангиас хасах нь уламжлал болсон зүйл. Гэтэл миний хүүхдийг ад үзлээ, чамд миний хүүхдийг элдвээр хэлэх, сургуулиас хасах эрх байхгүй хэмээн хаалга өшиглөн багш нарыг элдвээр доромжлох асуудал жилээс жилд байгаа нь боловсролын салбарынхны зүрхэнд шар ус хуруулсаар байгааг нийслэлийн Боловсролын газрын мэргэжилтэн нуугаагүй.

Нийгэм өөрөө стресстэй байгаа. Харин нийгмээс авсан стресс нь хүү, охиных нь сурлагад хүндээр бууснаар тухайн эцэг, эх стрессээ сургуулийн удирдлага, багш нарт гаргах байдал сүүлийн жилүүдэд тасрахаа больжээ. Багш алдаа гаргасан тохиолдолд багшийн ёс зүйн дүрмээр багшид хариуцлага тооцно. Үүн шиг амархан юм байхгүй. Харин өчүүхэн үл ойлголцол нийгмээс авсан стрессээ барьж дийлэлгүй боловсролын салбарынхны үүдийг өшигчдөг эцэг эхчүүдэд хариуцлага тооцох тогтолцоо ч бас хэрэгтэйг энэ үйл явдал харууллаа.

С.Мөнх-Од

Эх сурвалж: "Улаанбаатар таймс"