Тухайлбал, Ирландын эдийн засагчдын чуулганы үеэр эдийн засагч Жесон Гуннарсон “Дэлхийн эдийн засаг 2012 он гэхэд хямралд өртөнө” хэмээн таамаглал дэвшүүлсэн байна. Мөн зарим эдийн засагчид одоо дэлхийд эдийн засгийн хямрал үүсвэл эргээд хэвийн байдалдаа ороход их хугацаа шаардагдана гэдгийг онцолж байгаа. Мөн дэлхийн эдийн засгийн голлох үйлдвэр болох зэс, алтны уурхайн нөөц эрчимтэй багассан. Үүнээс шалтгаалж байгалийн гаралтай бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл зогсонги болж байгаа тул эдийн засгийг хамгаалах бодлогыг хэрэгжүүлэх хэрэгтэй гэж үзэж байгаа аж. Ямартай ч хямралаас зугтааж чадахгүй. Тиймээс сэргийлэх арга хэмжээг авч улс бүр өөрийн хямралын санг бий болгох хэрэгтэй гэдгийг эдийн засагчид зөвлөж байгаа гэнэ. Энэхүү санд иргэн бүхэн cap болгон цалингийнхаа нэг хувийг, компани ашгийнхаа 1.5 хувиар хуримтлал бий болговол хямралыг хялбархан давна гэжээ. Үүнийг олон улс оронд хэрэгжүүлсан байна.
Манай Улс эдийн засгийн хувьд хоёр том гүрэнтэй холбоотой байдаг нь хямралд өртөхөд хялбар байгаа аж. Учир нь эдгээр улсын эдийн засгийн өөрчлөлт манайд нөлөөлж байгаа юм. Тухайлбал, Евро бүсийн хямрал Хятадын эдийн засагт сөргөөр нөлөөлж байгаа. Ингэснээр Хятад руу гаргадаг зэс, нүүрс, төмрийн хүдэр зэрэг уул уурхайн бүтээгдэхүүний экспортыг бууруулж, үнэ хямдарсанаар Монгол Улсад орж ирэх орлого багасч байгаа юм. Тиймээс эдийн засагч, эрдэмтэн судлаачид “Эдийн засгийн хямралд Монгол бэлэн үү? сэдэвт уулзалт, хэлэлцүүлгийг хийсэн. Хэлэлцүүлгээр хямрал монголын эдийн засагт хэрхэн нөлөөлөх, ямар үр дагавар гарахыг урьдчилан тооцоолж, сэргийлснээр ямар арга хэмжээ авах талаар ярилцсан юм. Тиймээс манай улсад нөлөөлж эхэлсэн эдийн засгийн хямралд хэрхэн бэлдэх талаар эдийн засагч, эрдэмтэн, мэргэжилтнүүдын санал бодлыг сонслоо.

Хамаарал багатай, биеэ даасан хөгжилтэй байвал хямралаас сэргийлж чадна
Үндэсний хөгжлийн хүрээлэнгийн захирал, доктор, профессор С.Будням:

-Хямрал дэлхий дээр нэлээд хүчтэй яригдаж байна. Тиймээс ч эрсдэлд бэлэн үү гэж тухайн үед ярихаасаа илүүтэй хэзээд бэлэн байж чаддаг, дасан зохицож, бага хор хохиролтой давах талаар ярьж байгаа. Уг нь ийм л байх хэрэгтэй. Гол нь хамаарал багатай биеэ даасан хөгжилтэй орон байх нь чухал. Тэгэхээр шинжлэх ухаан аливаа асуудлаар олон төрлийн хувилбар боловсруулж, төр засаг эрдэмтдийн боловсруулсан хувилбаруудаас оновчтойг нь сонгож авах чадвартай байх хэрэгтэй. Хямралын эсрэг улс бүр өөрийн хөтөлбөрөө бэлдсэн байгаа. Манай улсын өнөөгийн эдийн засаг хямралд маш хялбар өртөх хандлагатай байна. Яагаад гэвэл бид байгалийн баялгаа зарж олсон орлогоо эдийн засгаа тэтгэдэг бүтэцтэй байгаа учраас хямрал манай хажуугааар өнгөрнө гэсэн ойлголт байхгүй. Харин ч хямралыг хохирол багатайгаар давна гэдэг асуудал одоогийн нөхцөлд хүнд тусна. 2008 оны хямралаас жишээ авч өнгөрсөн дөрвөн жилд дараачийн хямралын тухай бодож хөтөлбөр гаргасан бол одоо ирэх хямрал асуудал болохгүй байсан. Манай улс хямралд бэлтгэлгүй байна. Тиймээс манайд хямрал ямар байхыг өнөөгийн засаг барьж байгаа түшээдийн эдийн засгийн мэдлэг, урьдчилан сэргийлж чадахаас бүрэн хамаарна. Хэрэв үүнд бэлтгэл, мэдлэг муутай хандвал 2008 оныхоос ч гүнзгий унах болно.

Хямрал Монголд яаж нөлөөлөх, ямар арга хэмжээ авахыг тодорхой болгомоор байна
МАН-ын Эдийн засгийн бодлого, байнгын хорооны дарга Б.Очбадрах:

-Хямралын асуудал Монголд төдийгүй дэлхий нийтэд тулгамдаад байна. 2008, 2009 оноос эхэлсэн эдийн засгийн хямрал нэг үе намдсан ч дахиад сэргэж байх шиг байна. Одоо Европ маш хүнд байдалд орж байна. Энэ нөхцөл байдал азийн орнуудад ялангуяа Хятадад нөлөөлж эхэлсэн. Манай улс Хятадтай эдийн засгийн хувьд нэлээд холбоотой байдаг болохоор Монголд яаж нөлөөлөх, хямралын эсрэг Монголын бодлого ямар байгааг тодруулах хэрэгтэй. Бид энэ зунжин, намаржингаа улстөржиж нэлээд цаг алдсан. Одоо төвхнөж байх шиг байна. Саяхан Засгийн газрын хөтөлбөр батлагдаж, төсвийн тодотгол хийлээ. Энэ нөхцөл байдлууд бүгдээрээ эдийн засгийн хямралын эсрэг чиглэсэн байх ёстой. Ер нь манай улс эдийн засгийн хямралд дорвитой бэлдэж байгаа нь харагдахгүй байна. Бусад улс орнууд тусгай хөтөлбөртэй байдаг. Эдийн засгийн болзошгүй хямралын эсрэг Засгийн газрын, үндэстний хөтөлбөр хэрэгжүүлдэг. Харин манайд алга. Тиймээс энэ тал дээр анхаарах хэрэгтэй байна.

Бензин, шатахууны хэрэглээг дотоодын үйлдвэрлэлээр хангах нь чухал
Монгол Улсын ШУ-ны гавъяат зүтгэлтэн, академич Т.Намжим:

-Хямрал болбол хэрэглээ буурдаг. Түүнийгээ дагаад үйлдвэрлэл буурна. Ингэхээр ажилгүйдэл нэмэгдэж, хүмүүс цалин хөлсгүй болж, амьжиргаа нь доошилдог. Улс орны экспорт, импортын хэмжээ буурна. Тиймээс хүнсний бүтээгдэхүүний хангамжийг дотоодын үйлдвэрлэлээрээ шийдсэн улс орон эдийн засгийн хямрал бага тохиолддог. Манай орны хувьд мах, гурил, хүнсний ногоогоороо дотоодын хэрэгцээгээ хангаж чадвал хямралын бас нэг хүндрэлийг даван туулж чадна. Мөн санхүүгийн хуримтлалтай байх хэрэгтэй. Тэгж байж боловсрол, эрүүл мэндийн зэрэг төрийн байгууллагын цалин хөлсийг тавих чадвартай байна. Өнөөдөр ийм нөхцөл бүрдээгүй байна. Одоогоор хямрал болоогүй, Хятадын эдийн засгийн өсөлт саарахад л манай нүүрсний экспорт 30, 40 хувиар буурч байна. Хилийн боомтууд дээр нүүрс хуримтлагдчихсан байгаа. Ингэж экспортын хэмжээ буурвал импортоор авдаг бараа таваарын хэмжээ хомсдоно. Тиймээс бензин, шатахууны хэрэглээг дотоодын үйлдвэрлэлээр хангах нь чухал байна. Энэ бол эдийн засгийн хямралыг даван туулахад нөлөөлөх гол зүйл болно. Ер нь хямрал хэзээ ч болж магадгүй учраас бодит эдийн засгийн хөгжлийг бий болгож, гол гол үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх хэрэгтэй.

Бэлэн мөнгөний тараалтаа зогсоох хэрэгтэй
Сангийн дэд сайд асан Ч.Ганхуяг:

-АНУ, Хятадын зах зээлийн үр дүнг харвал хямрал ерөнхийдөө гайгүй байх боломж байна. Гол нь монголчууд өөрсдөө дараа оныхоо төсвийг бэлдэхдээ тогтворжуулалтын сангаа арвижуулан баяжуулах тал дээр арга хэмжээ авах хэрэгтэй байна. Төсөв дээрээ бодлоготой алхам хийж, бэлэн мөнгө тараах ажлаа бүрмөсөн зогсоох хэрэгтэй. Бид бэлэн мөнгө өгөөд ямар ч үр дүнд хүрдэггүй гэдгийг сүүлийн арваад жил харсан. Эхлээд хүүхдэд өгч байсан мөнгийг бүх ард түмэнд өгч хавтгайруулсан. Тиймээс үүнийг цаашид болимоор байна. Мөн эдийн засгийн бүтээмж, өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлэх тал дээр ямар нэг ахиц гаргадаггүй, ажил бүтээлийн шинэчлэл хийх, инноваци гаргах, шинэ технологийг бүрэлдүүлэх сэдэл өгч чадахгүй байгаа. Тиймээс эвслийн Засгийн газар энэ тал дээр анхаарах хэрэгтэй.