2012-10-11УИХ-ын гишүүн Ё.Отгонбаяр Боловсрол соёл, шинжлэх ухааны сайдаар ажиллаж байх хугацаандаа олон улсын
байгууллагын Монголын боловсролын салбарт хийсэн судлагааны дүнг нууцалж, зогсоосон нь илрээд байна.
Олон улсын боловсролын үнэлгээний нийгэмлэг (IEA-International Association for the Evaluation of Educational Achievement, Netherlands, http://www.iea.nl) ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчдын сурлагын амжилтыг үнэлэх ТИМСС болон ПИРЛС харьцуулсан судалгааг зохион байгуулдаг аж. 1958 оноос хойш олон улсын боловсролын 30 гаруй томоохон судалгааг хэрэгжүүлсэн туршлагатай олон улсын байгуулага юм байна.
ТИМСС болон ПИРЛС харьцуулсан харьцуулсан судалгаанд нь АНУ, Англи, Герман гээд 60 гаруй орон хамрагдаад байгаа аж. \Ямар орнууд хамрагдсныг нийтлэлийн төгсгөлд бүрэн эхээр нь оруулав\
Энэ судлагаагаар тухайн орны боловсролын салбарын түвшин бусад орнуудтай харьцуулахад ямархуу яваа, ямар үнэлгээтэй байна, ерөнхий боловсролын сургуулиудын сурагчдын сурлагын чанар хэр байна гэдгийг нарийвчилж тогтоож гаргаж ирдэг гэсэн үг.
Тодруулж хэлбэл, судалгаанд оролцогч 60 гаруй оронтой Монгол орны сурагчдын сурлагын амжилтыг харицуулж, сургуулиудын орчны үнэлгээ болон статистик мэдээллүүдийг боловсруулж гаргана.
Энэ нь Монгол орны суурь боловсрол эзэмшиж буй сурагчдын математик, байгалийн ухаан болон унших чадварын амжилтын хандлагыг тодорхойлж чадахаас гадна сурлагын амжилтанд сөргөөр нөлөөлөх хүчин зүйлсийг ч тодорхойлж өгдөг байна.
Нэг ёсондоо хараат бус, хөндлөнгийн мэргэжлийн байгууллагаар судалгаа хийлгэж “дүн” тавиулж, цаашид боловсролын салбарт хэрэгжүүлэх бодлогоо тодорхойлоход чухал нөлөөтэй гэж ойлгож болох юм.
Ийм нүсэр судалгааг харж байгаад юун дээрээ алдаад байгаагаа мэдэж авч, цаашид анхаарахад тустай. Ер нь гадаадын орнуудад хараат бус хөндлөнгийн байгууллагаар бодиттой судалгаа хийлгэхийг чухалчилдаг нь оношийг зөв тогтоох гэсэн л хэрэг. Зөв оношилж байж сайжруулах, өөрчлөх аргаа зөв сонгож чадна шүү дээ. Тиймээс ч энэ олон орон өндөр төлбөр төлж судалгаа, үнэлгээ хийлгэж байгаа хэрэг.
Энэхүү судалгаанд манай орныг оролцуулах талаар Боловсрол соёл, Шинжлэх ухааны сайдтай Дэлхийн банкны зүгээс 2009 оны эхээр хэлэлцэн тохиролцож бэлтгэл ажлыг READ болон FTI төслийн хүрээнд эхлүүлжээ.
Энэ судалгааг хийх 1 сая ам.долларын зардлыг нь Дэлхийн банкнаас санхүүжүүлсэн байгаа юм.
Ингээд туршилт судалгааг 2009 оноос бэлтгэл ажлыг ханган 2010 оны 3-4 сард зохион байгуулж, 2010 оны 6-р сарын сүүлээр дуусгажээ. Нийтдээ 40 гаруй сургуулийн 83 бүлгийн сурагчдаас судалгааг авч мэргэжлийн бүрэлдэхүүнтэй багаар дүгнүүлж, дүнг компьютерт шивэн өгөгдөл болгон хувиргаж судалгааны өгөгдлийн санг бүрдүүлсэн байна.
Үүний дараа 2011 оны 3-4 сарын үед үндсэн судалгааг явуулахаар бэлджээ. Энэхүү үндсэн судалгаанд хот, хөдөө гэсэн нийтдээ 183 орчим сургуулийн 400 гаруй ангийн 15000 гаруй хүүхэд хамрагдаж, мөн 7500 гаруй эцэг эх, сурган хүмүүжүүлэгч, багш нар холбогдох асуулгад хамруулахаар төлөвлөсөн байжээ.
ПИРЛС дөрөвдүгээр ангийн сурагчдын унших чадварын түвшний судалгааг хийсэн бол ТИМСС нь дөрөв болон наймдугаар ангийн сурагчдын математик, байгалийн ухааны мэдлэгийн түвшний судалгааг хийсэн юм байна.
Урьдчилсан судалгааны дүнг дүгнэх явцад судалгааны багийнхан ерөнхийдөө сурлагын чанарт хангалтгүй гэсэн үнэлгээ өгчээ.
Дөрөвдүгээр ангийн сурагчдын хувьд бичгийн хэв муухай, алдаатай бичдэг, уншаад ойлгох чадвар сул байна. Хот, хөдөөгийн зарим сургуулийг харьцуулан нарийвчилсан судалгаа хийхэд хотын захын зарим сургууль хөдөөгийн сургуулиас муу. Хөдөөгийн сурагчдын үзүүлэлт хотынхоос доогуур боловч бичгийн хэв сайн, хариулах байдал чанартай байна. Сурагчдын унших, ойлгох чадвар муу байгаа нь, зөвхөн таамгаар сонгох, хариултыг хийж байгаа зэрэг нь анги ахих тусам сурлагын амжилтад сөргөөр нөлөөлж байна гэсэн дүгнэлтэд хүрчээ.
Судалгаанд оролцсон дөрөвдүгээр ангийн сурагчдын сурлагын чанарыг хангалтгүй гэж үзсэн бол наймдугаар ангийн сурагчдын тестийн дүнг маш муу гэж дүгнэсэн байх юм. Тухайлбал, Улаанбаатарын сургуулиудын математикийн дундаж дүн 28,3, байгалийн ухаан 33,6 гэсэн үнэлгээ авсан байхад Баян-Өлгий аймгийн сургуулиуд математик 14,9, байгалийн ухаан 17,0 гэсэн үнэлгээ авчээ.
Нэгтгээд улсын хэмжээнд дүгнэвэл манай улс 39,6 хувь буюу F дүн авчээ. F гэдэг чинь олон жил хэрэглэж ирсэн үнэлгээгээр муу гэсэн дүн шүү дээ. Сурагчдыг муу дүн авахаар анги улирааж, эцэг эхчүүд нь миний хүүхэд нойлын ногоон тэг, сурч чадахгүй юм байна л даа, цаашид яах уу гээд сандардаг. Тэгэхээр Монголын боловсролын салбар ийм үнэлгээ авч байна гэдэг нь “өвчилсөн”, эмчлэх эмчилгээ шаардлагатай болсны илрэл.
Аливаа өвчний оношийг нь мэдсэн ч эмчилгээ хийхгүй яваад байвал юунд хүргэдгийг хүмүүс мэднэ.
Боловсролын салбарт бодит үнэлгээ хийлгэж, “оношийг” зөв тогтоогоод цаашид хэрхэн хөгжүүлэх үү, сургалтын чанарыг яаж сайжруулах уу, олон улсын жишигт стандартад хэрхэн хүргэх вэ гэдгээ тодорхойлох учиртай.
Гэтэл ингэж бодит байдлыг судлагаа хийгээд гаргаад ирсэн нь БСШУ-ны экс сайд Ё.Отгонбаярт таалагдсангүй. 2011 онд үндсэн судалгааг хийж дуусгаад дүн цацагдахаар өөрийнх нь цаашдын улс төрийн карьерт муугаар нөлөөлнө, 2012 онд бусад улс орнуудтай харьцуулсан судалгаа хийгээд гаргаад ирэхээр Монгол сүүл мушгиж, шүүмжлэлийн бай болно, тэгэхээр 2008-2012 онд салбарыг толгойлсон сайд юу хийж байв, боловсролын салбар дампуурлын ирмэгт иржээ гэсэн дайралт ирнэ гэж тооцсон байхыг үгүйсгэх аргагүй.
Тиймээс тэрээр энэ судалгааны эхний урьдчилсан дүн гарангуут төслийг хэрэгжүүлэхийг зогсоосон байж таараа. Түүнээс биш Дэлхийн банкаас мөнгийг гаргаад боловсролын салбарт нь үнэлгээ хийгээд өгөх гэж байхад дургүйцэх ямар шалтгаан байх билээ дээ. Салбарын сайд нь төсөлд оролцохгүй гэчихээр судалгааг үргэлжлүүлэх аргагүй болжээ.
Хамгийн ноцтой нь олон улсын байгууллагын гаргасан нөгөө судалгааны дүнг ч олон нийтэд цацалгүй, холбогдох албаны хүмүүстэй “хуйвалдан ” нууцалсныг хууль хяналтын байгууллагын шалгаж үзэх биз ээ.
Өөрөө 2012 оны УИХ-ын сонгуульд Булганаас нэр дэвшин парламентын гишүүн болох хүсэлдээ хөтлөгдөн Монголын боловсролын салбар уналтад орж байгааг илчилсэн “онош”-ийг нууна гэдэг байж боломгүй хэрэг. Монголын мянга мянган хүүхдийн ирээдүйтэй холбоотой асуудалд дэндүү хувиа хичээжээ.
Олон улсын боловсролын үнэлгээний нийгэмлэг сайдын таалалд нийцүүлэн F үнэлгээг А буюу онц болгоод өөрчилбөл олон жилийн турш шударга, бодиттой судлагаа хийж олон улсад хүлээн зөвшөөрүүлсэн нэр хүнд, ёс зүйгээ алдана. Тиймээс тэд гоомой алхам хийхгүй. Тиймээс төслийг дуусгалгүй зогсоох нь экс сайдын ганц сонголт байжээ гэж дүгнэж болохоор байна.
Олон улсын боловсролын үнэлгээний нийгэмлэг ТИМСС болон ПИРЛС харьцуулсан харьцуулсан судалгааг хийхдээ олон байгууллагууд хамтарч ажилладаг юм байна.
Канадын Статистикийн Газар ( Statistics Canada, www.statcan.gc.ca) байгууллага нь судалгааны дүнг нэгтгэж статистик мэдээг , АНУ-ын Боловсролын Тестийн Төв (ETS, Educational Testing Service, www.ets.org) байгууллага нь судалгааны тестийг боловсруулдаг юм байна.
Харин Английн Боловсрол Судлалын Үндэсний Сан (NFER, National Foundation for Educational Research, England, www.nfer.ac.uk) байгууллага нь судалгааны дэвтрийн боловсруулалтыг хариуцаж ажилладаг аж.
АНУ-ын Бостон коллежийн ТИМСС & ПИРЛС Олон Улсын Судалгааны Төв (IEA-ISC, TIMSS& PIRLS International Study Center, Lynch School of Education, Boston College, http://timss.bc.edu) байгууллага нь судалгааны дэвтрийн боловсруулалт болон дүгнэх аргачлалыг хариуцна.
Герман улсын Хамбург хот дахь Мэдээлэл Боловсруулалт, Судалгааны Төв (IEA–DPC, Data Processing and Research Center, Hamburg, www.iea-dpc.de) байгууллага нь судалгаан дээр ашиглагдах өгөгдлийг хариуцаж ажилладаг юм байна.
Олон Улсын Боловсролын Үнэлгээний Нийгэмлэг (IEA) байгууллага нь ТИМСС-ПИРЛС 2011 Судалгааг ерөнхийлөн зохион байгуулдаг ажээ.
Судалгаанд оролцож буй орнууд:
| Armenia |
Korea, Rep. of |
Spain |
| Australia |
Kuwait |
Sweden |
| Austria |
Lebanon |
Syrian Arab Republic |
| Azerbaijan |
Libya |
Thailand |
| Bahrain |
Lithuania |
Tunisia |
| Belgium (Flemish) |
Macedonia |
Turkey |
| Botswana |
Malaysia |
Ukraine |
| Chile |
Malta |
United Arab Emirates |
| Chinese Taipei |
Mongolia |
United States |
| Czech Republic |
Morocco |
Yemen |
| Denmark |
The Netherlands |
Benchmarking Participants |
| England |
New Zealand |
Abu Dhabi, UAE |
| Finland |
Northern Ireland |
Alabama, USA |
| Georgia |
Norway |
Alberta, Canada |
| Germany |
Oman |
California, USA |
| Ghana |
Palestinian Nat’l Auth. |
Colorado, USA |
| Honduras |
Poland |
Connecticut, USA |
| Hong Kong SAR |
Portugal |
Dubai, UAE |
| Hungary |
Qatar |
Florida, USA |
| Indonesia |
Romania |
Indiana, USA |
| Iran, Islamic Rep. of |
Russian Federation |
Massachusetts, USA |
| Ireland |
Saudi Arabia |
Minnesota, USA |
| Israel |
Serbia |
North Carolina, USA |
| Italy |
Singapore |
Ontario, Canada |
| Japan |
Slovak Republic |
Quebec, Canada |
| Jordan |
Slovenia |
|
| Kazakhstan |
South Africa |
|
Х.Тэргэл www.times.mn
.jpg "Томруулж харах")
