Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/sites/www.bolod.mn/function.php:1382) in /home/sites/www.bolod.mn/mainfile.php on line 301
Даалууны гуншинг зэрвэс ажиглахад
Mobile хувилбар
www.BOLOD.mn
Fact.mn | Miss.mn | Ord.mn | Choibalsan.mn |

Архив ангилал
ДЭЛГҮҮР ХУДАЛДААНЫ ТӨВ
» ДАА ХҮРЭЭ (93957)
» ДҮНЖИНГАРАВ ХТ (77241)
» Гранд плаза (72005)
» Боса (40857)
» БӨМБӨГӨР ХТ (71568)
» Замбала (56931)
» Метромолл (61510)
» Миний дэлгүүр (77085)
» Эвридэй (52869)
» Чансаа гутлын дэлгүүр (77709)
» Хар Хорин зах (60079)
» Хүчит Шонхор ХТ (70019)
» ТОСА ХТ (50678)
» Скай их дэлгүүр (46182)
» Сандэй плаза (63787)
» Нарантуул ОУХТ (72866)
» НАРАН ИХ ДЭЛГҮҮР (61051)
» НОМИН (67075)
» АЗ ХҮҮХДИЙН ИХ ДЭЛГҮҮР (52483)
» Оргил худалдааны төв (57059)
» Next Center (53333)
» E-mart (26704)
» БСБ (35027)
» БАРС ХТ (50466)
» UB MART (57459)
ДҮҮРЭГ ХОРОО
» Баянгол дүүргийн хүүхэд залуучуудын хөгжлийн газар (15935)
» БАГАНУУР (67574)
» ЧИНГЭЛТЭЙ (56797)
» ХАН УУЛ (66136)
» СҮХБААТАР (58131)
» НАЛАЙХ (59836)
» БАГАХАНГАЙ (49900)
» БАЯНГОЛ (64558)
» БАЯНЗҮРХ (74793)
» СОНГИНОХАЙРХАН (64496)
БАЙГУУЛЛАГА
» ГЛОБ ИНТЕРНЭШНЛ ТББ (49639)
» ГААЛЬ (72416)
» Барилгын хөгжлийн төв (3643)
» Засгийн газрын авто бааз ТӨҮГ (4027)
» ЗАМЫН ЦАГДАА (81907)
» ИНЕГ-МИАТ (88059)
» ММСУХ- Морин спорт (34104)
» Монголын Дарцын холбоо (48747)
» Монголын Залуучуудын Холбоо (82202)
» Монголын Үндэсний Бөхийн Холбоо (54387)
» МЭРГЭЖЛИЙН ХЯНАЛТ (79144)
» МСНЭ (46955)
» МОНГОЛЫН ЗОХИОЛЧДЫН ХОРОО (58228)
» МОНГОЛЫН ЦАХИЛГААН ХОЛБОО (57170)
» МОНГОЛЫН ХӨРӨНГИЙН БИРЖ (74614)
» МОНГОЛЫН САЙТЫН ХОЛБОО (68825)
» МОНГОЛЫН ОЮУТНЫ ХОЛБОО (58777)
» МОНГОЛ УЛСЫН ХҮҮХЭЛДЭЙН ТЕАТР (37936)
» МҮЭХ (54887)
» МҮХАҮТ (49681)
» МҮСХНХ (15647)
» МҮОНРТ (59367)
» Мэдээлэл технологи шуудан харилцаа холбооны газар (47934)
» ЭМНЕСТИ ИНТЕРНЭШНЛ ОУБ (33540)
» ШШГЕГ (52479)
» ШҮҮХ ПРОКУРОР (69837)
» Шударга өрсөлдөөн хэрэглэгчийн төлөө газар (73631)
» ЧИНГИС ХААНЫ ДЭЛХИЙН АКАДЕМИ (43489)
» Чөлөөт Бүс (51563)
» ЦЕГ (84942)
» Цахилгаан тээвэр (49334)
» ЦОГЦ ХАРИЛЦАА ТӨВ (57117)
» Цөмийн энергийн газар (51487)
» Хил хамгаалах ерөнхий газар (16361)
» Харилцаа Холбооны зохицуулах хороо (51215)
» ХХЕГ (46926)
» ХҮЧИРХИЙЛЛИЙН ЭСРЭГ ҮНДЭСНИЙ ТӨВ (52021)
» УБЦТС TЭЦ-4, 3 (70067)
» УМБГ (46888)
» Улсын мєрдєн байцаах газар (46417)
» УРЛАГ- УЛСЫН ДРАМЫН ЭРДМИЙН ТЕАТР (50758)
» УРЛАГ- УДБЭТ (48064)
» Ус сувгийн удирдах газар (15905)
» ТАГНУУЛ (82362)
» ТАТВАРЫН ЕРӨНХИЙ ГАЗАР (66601)
» ТӨМӨР ЗАМ (92313)
» Тээврийн төлөвлөлтийн хэлтэс (44836)
» Санхүүгийн зохицуулах хороо (16297)
» СОНГУУЛИЙН ЕРӨНХИЙ ХОРОО (55148)
» Сэргээн засалт, сургалт үйлдвэрлэлийн төв (29459)
» НИТХ (39078)
» Нийгмийн даатгал (50575)
» Нийслэлийн ЗДТГ (15986)
» Нийслэлийн газрын алба (19464)
» Нийслэлийн агаарын чанарын алба (46518)
» Нийслэлийн статистикийн газар (16841)
» НАББҮХ (44012)
» НҮБ (44901)
» Авлигатай Тэмцэх Газар (75828)
» Авто тээврийн газар (59033)
» ОБЕГ (61661)
» Оюуны өмчийн газар (13197)
» Үндэсний Дата Төв (42974)
» ҮТЕГ (44110)
» ҮНДЭСНИЙ НОМЫН САН (46903)
БАРИЛГА
» Гангар инвест (44900)
» ГАЗАР ХАШАА (73812)
» ГАНДИРС (32683)
» ГАНГАР ИНВЕСТ (50267)
» Барилгын материал (43239)
» БАЯСАХ ТРЕЙД (33643)
» БАРИЛГА-САЙН МЭДЭЭ (50889)
» БАРИЛГА-ҮНЭ ХАНШ (95626)
» БАРИЛГА (84305)
» ЖИГҮҮР ГРАНД (59734)
» ИХ ҮЙЛСИЙН ЭРЭЛД (32596)
» МУУ МЭДЭЭ (63615)
» ЭКО КОНСТРАКШН (55899)
» ШИНЭ БАЙР (72129)
» ЦАСТ ИМПЕКС (48421)
» УЛААНБААТАР ӨРГӨӨ (31267)
» Тахилт өндөр уул (44216)
» АЛТАЙ КОНСТРАКШН (58048)
» АВЗАГА ТРЕЙД (51739)
» Пума констракшн (46915)
БАРАА БҮТЭЭГДЭХҮҮН
» БҮТЭЭГДЭХҮҮН-АРХИ (72868)
» СЭЖИГТЭЙ БАРАА (69489)
БАНК САНХҮҮ
» ДААТГАЛ (44929)
» ГОЛОМТ (61960)
» ББСБ (46016)
» БАНК САНХҮҮ (73917)
» БАНК (50222)
» МУУ МЭДЭЭ (53689)
» МОНГОЛ ДААТГАЛ (44041)
» МОНГОЛ БАНК (78019)
» МОНГОЛ ШУУДАН (44312)
» ЭРЭЛ (44668)
» ЧИНГИС ХААН (43890)
» ХЗХ (47994)
» ХХБ (47564)
» ХАДГАЛАМЖ (51889)
» ХАС (48563)
» ХААН (62096)
» ХӨГЖЛИЙН БАНК (66944)
» УЛААНБААТАР БАНК (47775)
» ТРАНС (44124)
» ТӨРИЙН БАНК -ЗООС (62926)
» Тээвэр хөгжлийн банк (44949)
» САЙН МЭДЭЭ (47473)
» НАЙМАН ШАРГА (62537)
» АНОД (54553)
» ПРАЙМ ДААТГАЛ (29167)
» КАПИТРОН (43873)
» КАПИТАЛ (46384)
» ҮНДЭСНИЙ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ (44758)
» ҮНЭ ХАНШ (59923)
БААР РЕСТОРАН ЦАЙНЫ ГАЗАР
» Дреам (44194)
» БААР- ДОРГИО (54085)
» Бусад (46020)
» ЗОЧИД БУУДАЛ (58006)
» Жура ресторан (43478)
» МЕТРОПОЛИС (32988)
» ЧАПЛИН РЕСТОРАН (30620)
» Цайны газар- БЭЭЖИН НУГАС (31518)
» Цайны газар- ХААН БУУЗ (32100)
» СТЕЛЛА (38583)
» СТРИНГС КЛУБ (30014)
» СӨҮЛ РЕСТОРАН (43000)
» АМРИТА (31281)
» The Bull (38200)
» RIVER SOUND (39397)
» Loving hut (37416)
» HOLLYWOOD (39567)
» САУН МАССАЖ (51753)
» SS клуб (40710)
ЗӨВЛӨГӨӨ
» БИЗНЕС ТӨЛӨВЛӨГӨӨ (602813)
» ЗУРХАЙ (1188070)
» ЗАР (800001)
» ЗӨВЛӨГӨӨ (1392499)
» ИРГЭНИЙ ЭРХ (52500)
» МАРКЕТИНГ МЕНЕЖМЕНТ (65186)
» ХИЧЭЭЛ СУРГАЛТ (80766)
» ХУУЛЬ (764427)
» ХООЛНЫ ЖОР (240907)
» СЕКС ЗӨВЛӨГӨӨ (94881)
» СУРГАМЖ (45797)
» СОНЖОО (116896)
» Сэтгэл зүй (668490)
» РЕКЛАМ БАЙРЛУУЛАХ (31071)
» ПИ АР (63943)
» РЕКЛАМ (55605)
МЭДЭЭ МЭДЭЭЛЭЛ
» ЛАВЛАХ (49271)
» Дартс (40791)
» ГЭМТ ХЭРЭГ (221785)
» ГАДААД МЭДЭЭ (1511065)
» ВИДЕО МЭДЭЭ (958591)
» БИЗНЕС МЭДЭЭ (679833)
» Их хуралдай (62127)
» МЭДЭЭ МЭДЭЭЛЭЛ (419823)
» МЭДЭЭ АЙМААР (160644)
» МЭДЭЭ ҮНЭ ХАНШ (108385)
» ЦУНАМИ (40426)
» Цөмийн хаягдал (41492)
» ХҮНИЙ ХӨГЖИЛ САН (61571)
» ХҮНС (42919)
» ФАКС МЭДЭЭ (44368)
» ФОТО МЭДЭЭ (1087489)
» УРЛАГ (1246263)
» ТЕХНОЛОГИ (1046183)
» ТВ МЭДЭЭ (56157)
» ТАНИН МЭДЭХҮЙ (78094)
» ТОДРУУЛГА (65300)
» СЕКС (1169352)
» СЭРЭМЖЛҮҮЛЭГ (62248)
» СУДАЛГАА (657637)
» СОНИН ХАЧИН (302258)
» СПОРТ (1250560)
» СКАНДАЛ (57975)
» НИЙТЛЭЛ (212154)
» НОЦТОЙ МЭДЭЭ (410883)
» Өвөр Монголын мэдээ (47360)
» NEWS /Russia/ (46815)
» NEWS /English/ (43921)
» NEWS /China/ (54709)
ЯРИЛЦЛАГА
» БИЗНЕС (1045685)
» УЛС ТӨР (1049860)
» УРЛАГ (1044077)
» СПОРТ (1043777)
» НИЙГЭМ (1044463)
ЯАМ
» ГАДААД ХЭРГИЙН ЯАМ (54573)
» Барилга хот байгуулалтын яам (24658)
» БСШУЯ (76149)
» БАТЛАН ХАМГААЛАХ ЯАМ (57065)
» БОАЖЯ (46255)
» Зам, тээврийн хөгжлийн яам (40204)
» ЯАМ (41398)
» ЭМЯ (61147)
» ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ ЯАМ (40493)
» Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам (3455)
» ХХААХҮЯ (42213)
» ХҮНС, ХӨДӨӨ АЖ АХУЙ, ХӨНГӨН ҮЙЛДВЭРИЙН ЯАМ (37670)
» Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам (45029)
» Соёлын яам (2745)
» САНГИЙН ЯАМ (42643)
» ҮХЯ (29100)
» ХЗДХЯ (38224)
ЭРҮҮЛ МЭНД
» ЙОНСЕЙ эмнэлэг (47345)
» ГЯЛС ТӨВ (35551)
» ГАРЬД МАГНАЙ эмнэлэг (43093)
» МОНОС (46542)
» Мөнх-Үйлстэн (37147)
» ЯТТ 103 (41858)
» ЭМДЕГ (6029)
» ЭМИЙН САН (61394)
» ЭМНЭЛЭГ-АЧТАН (42101)
» ЭМНЭЛЭГ (73367)
» ЭМ БЭЛДМЭЛ (50248)
» ЭХ НЯЛХАС (49416)
» ЭРYYЛ МЭНД (125630)
» ЭРҮҮЛ МЭНД ЗӨВЛӨГӨӨ (152638)
» Шинжлэх ухаан (38215)
» Халдварт Өвчин Судлалын ҮТ (43308)
» ХАВДАР СУДЛАЛ (40990)
» УЛАМЖЛАЛТ АНАГААХ (35755)
» УЛААН ТУУЗ эмнэлэг (43537)
» СЭТГЭШГҮЙ эмнэлэг (39116)
» СОНГОДО эмнэлэг (47762)
» ЁН МЭЛМИЙ эмнэлэг (32963)
ШИНЭ НОМ
» ШИНЭ НОМ (870599)
» НОМ (50928)
Шинэ 8 ангилал
» Ярилцах цаг (6045)
» Энтертаймент (19155)
ШАР МЭДЭЭ
» ШАР МЭДЭЭ (1079791)
ХҮМҮҮС
» Д.Дагвадорж /сумоч/ (67700)
» Д.Сумьяабазар /бөх/ (51661)
» ГАДААД ХҮМҮҮС (74582)
» БОЛОД.М Утга зохиол (62557)
» БОЛОД.М Нийтлэл (57327)
» ИЛТГЭЛҮҮД (51000)
» ИРГЭДИЙН ЗАХИДАЛ (847000)
» ЯРИЛЦЛАГА (1163474)
» Ц.Мянганбаяр (52383)
» ХҮМҮҮС-ТҮҮХ НАМТАР (156713)
» ХҮМҮҮС (1083110)
» ХҮНИЙ АМЬДРАЛ (119287)
» ТӨРИЙН ХУТГУУР (72990)
» Тэр хэн бэ? нэвтрүүлэг (14349)
» СЭЖИГТЭЙ ХҮМҮҮС (111438)
» С.Жавхлан /дуучин/ (56001)
» ОДДЫН АМЬДРАЛ (1092849)
УЛС ТӨРЧ
» Лу.Болд (45996)
» Л.Гантөмөр /АН/ (44193)
» Л.Гансүх АН (43738)
» Л.Гүндалай АН (46783)
» Д.Лүндээжанцан /МАН/ (42672)
» Д.Дондог (38578)
» Д.Дорлигжав /АН/ (45059)
» Д.Дамба-Очир (42598)
» Д.Дэмбэрэл /МАН/ (47030)
» Д.Ганхуяг (43992)
» Д.Балдан-Очир (42908)
» Д.Батбаяр /АН/ сумоч (54404)
» Д.Бат-Эрдэнэ /Ажнай/ (42502)
» Д.Зоригт /МАН/ (50352)
» Д.Зоригт /АН/ (39889)
» Д.Загджав МАН (43541)
» Д.Идэвхтэн /МАН/ (40687)
» Д.Энхбат /Ногоон нам/ (49719)
» Д.Эрдэнэ-Бат /АН/ (41348)
» Д.Хаянхярваа (43458)
» Д.Тэрбишдагва (46599)
» Д.Нямхүү (41849)
» Д.Амарбаясгалан /МАН/ (37843)
» Д.Арвин (46062)
» Д.Одбаяр /МАН/ (43267)
» Д.Одхүү АН (42639)
» Д.Очирбат (43079)
» Д.Оюунхорол /МАН/ (44392)
» Г.Батхүү АН (49804)
» Г.БАЯРСАЙХАН (46703)
» Г.Занданшатар /МАН/ (45716)
» Г.Мөнхбаяр (44877)
» Г.Шийлэгдамба МАН (41938)
» Г.Уянга (46759)
» Бадмаанямбуу. Бат-Эрдэнэ /МАН/ (63223)
» Баабар (44151)
» Батж.Батбаяр /АН/ (46164)
» Б.Баттулга (37739)
» Б.Жаргалсайхан /БНН/ (55715)
» Б.Чойжилсүрэн (50417)
» Б.Наранхүү АН (39826)
» Б.Нямтайшир (42465)
» З.Энхболд (49074)
» З.Алтай (44064)
» Ж.Батзандан (44399)
» Ж.Батсуурь (44420)
» Ж.Бат-Эрдэнэ (43334)
» Ж.Мөнхбат /МАН/ (43678)
» Ж.Энхбаяр (46132)
» Ж.Цолмон /ЭМЯ/ (46305)
» Ж.Сүхбаатар /МАН/ (41375)
» М.Зоригт / ИЗН/ (45706)
» М.Энхболд МАН (47763)
» М.Энхсайхан (48265)
» М.Сономпил (37571)
» Я.Батсуурь (40137)
» Э.Батүүл (67557)
» Э.Мөнх-Очир (41812)
» Ш.Сайхансамбуу (52300)
» Ч.Хүрэлбаатар (43812)
» Ч.Улаан (46972)
» Ч.Сайханбилэг (48859)
» Ц.Даваасүрэн (45074)
» Ц.Дашдорж (41531)
» Ц.Батбаяр /МАН/ (47376)
» Ц.БАЯРСАЙХАН (41327)
» Ц.Жанлав МАН Дорнод (31437)
» Ц.Мөнх-Оргил /МАН/ (46617)
» Ц.Элбэгдорж АН (71295)
» Ц.Шинэбаяр (47054)
» Ц.Шаравдорж /МАН/ (42703)
» Ц.Цэнгэл (43136)
» Ц.Сэдванчиг (40616)
» Ц.Нямдорж МАН (55215)
» Ц. Оюунгэрэл (48870)
» Х.Болорчулуун (39450)
» Х.Бадамсүрэн (39744)
» Х.Баттулга АН (54334)
» Х.БАДАМСҮРЭН (39633)
» Х.Жекей (40835)
» Х.Тэмүүжин /АН/ (69684)
» Х.Наранхүү (41410)
» УЛС ТӨРЧ (68161)
» У.Барсболд /МАН/ (38899)
» У.Хүрэлсүх МАН (49316)
» Т.Ганди (48546)
» Т.Бадамжунай /МАН/ (46243)
» Т.Энхтайван (37477)
» Сү.Батболд (47349)
» Су.Батболд МАН (44043)
» С.Ламбаа /АН/ (43613)
» С.Дэмбэрэл /ТАНХИМ/ (43947)
» С.Ганбаатар (44671)
» С.Баяр МАН (58364)
» С.БАЯРЦОГТ /АН/ (55972)
» С.Бямбацогт (46350)
» С.Эрдэнэ АН (49319)
» С.Оюун (47747)
» Р.Гончигдорж (50122)
» Р.Содхүү (44292)
» Р.Раш (44017)
» Р.Амаржаргал /АН/ (49202)
» Н.Ганбямба (43685)
» Н.Болормаа (45333)
» Н.Батбаяр /АН/ фортуна (54163)
» Н.Баяртсайхан (39649)
» Н.Энхбаяр (76513)
» Н.ЭНХБОЛД (45399)
» Н.Удвал МАХН (44497)
» Н.Номтойбаяр МАН (55306)
» Н.Алтанхуяг АН (54270)
» А.Мөнхбат МЗХ (38457)
» А.Тлейхан (38998)
» Ё.ОТГОНБАЯР (50327)
» О.Магнай (43039)
» О.Чулуунбилэг /АН/ (35542)
» О.Чулуунбат (43815)
» П.Алтангэрэл АН (42302)
» Ө.Энхтүвшин МАН (43165)
» Ч.Ганхуяг (45271)
УЛС ТӨР
» ЕРӨНХИЙЛӨГЧ (73776)
» ЕРӨНХИЙ САЙД (69060)
» Гал үндэстэн (42824)
» БХЯ Цэрэг (40286)
» ЗАСГИЙН ГАЗАР (78081)
» ЗАСАГ ДАРГА (40023)
» ИРГЭНИЙ ХӨДӨЛГӨӨН (48051)
» МАХН /new/ (44111)
» МҮАН нам (36801)
» ЭЛЧИН (41081)
» УЛС ТӨР (1349733)
» УИХ-дарга (56707)
» УИХ (65624)
» Төлбөртэй (22040)
» Тєрийн ордон (42815)
» Нам- Монголын консерватив нам (26319)
» НАМЗХ /МАСЗХ/ (40270)
» НАМОХ /МАСОХ/ (37266)
» НАМ-ИРГЭНИЙ ЗОРИГ (41082)
» НАМ-НН (37215)
» НАМ- АРДЧИЛСАН НАМ (85380)
» НАМ - МАН (61967)
» НАМ (75725)
» ҮНДСЭН ХУУЛИЙН ЦЭС (40270)
» Өргөдлийн байнгын хороо (19668)
УУЛ УУРХАЙ
» ДАРХАНЫ ТӨМӨРЛӨГИЙН ҮЙЛДВЭР (43181)
» ДОРНОТ УРАНЫ ОРД (40218)
» ГАШУУН СУХАЙТ (38948)
» ГАЦУУРТ ХХК (47590)
» БАГАНУУР УУРХАЙ (46803)
» БАГАНУУР (40209)
» БОРОО ГОУЛД (48340)
» БОРОО ОРД (38786)
» БҮРЭН ХААН ОРД (28851)
» МАРДАЙ (44891)
» МАК /МОНГОЛ АЛТ/ (49541)
» МОНГОЛРОСЦВЕТМЕТ (42381)
» МОНГОЛ ГАЗАР (38964)
» МОНГОЛ 999 (37995)
» ЭМЭЭЛТ МАЙНЗ (30802)
» Энержи ресурс (43564)
» ЭРДЭНЭТ (70036)
» ЭРДЭНЭС МЖЛ (39130)
» ЭРДЭНЭС ТАВАНТОЛГОЙ (65591)
» ШИВЭЭ ОВОО ОРД (48570)
» Чалко (35771)
» ЦАЙРТ МИНЕРАЛ (30036)
» ЦАГААН СУВАРГА (41488)
» ХАН РЕСОРСЕЗ Инк (38363)
» ХӨШӨӨТИЙН УУРХАЙ (119198)
» УУЛ УУРХАЙ (98239)
» УРАН (42543)
» Тавантолгой Түлш ХХК (20930)
» Тавантолгой төмөр зам (15422)
» ТАВАНТОЛГОЙ (75406)
» ТӨМӨРТЭЙН ОВОО (41776)
» ТӨМӨРТЭЙН ОРД (43067)
» РИО ТИНТО (46275)
» НИНЖА (41868)
» Нийтлэлч Болормаа (22536)
» НАРИЙН СУХАЙТ (38877)
» АЙВЕНХОУ МАЙНЗ (38696)
» АЛТАНДОРНОД МОНГОЛ (54354)
» АДУУНЧУЛУУН ХК (38594)
» АЖНАЙ (43607)
» АШИГТ МАЛТМАЛ (43660)
» Арева “Кожеговь” (35437)
» ОЛОН ОВООТ (46134)
» ОЮУТОЛГОЙ (112422)
» ПЕТРО ЧАЙНА ДАЧИН ТАМСАГ (58957)
» ПОЛО РЕСОУРСЕС (28848)
УРАН ЗОХИОЛ
» ДУУНЫ ҮГ (81412)
» ЗҮЙР ЦЭЦЭН ҮГ (70239)
» ШИНЭ ДУУ (69060)
» ШҮЛЭГ (156764)
» ХАЙРЫН ЗАХИДАЛ (47827)
» ХYYХДИЙН ЗОХИОЛ (51176)
» УТГА ЗОХИОЛ (58440)
» ТЭМДЭГЛЭЛ (59647)
» ТҮҮХ (76692)
» АФОРИЗМ (99574)
» АРДЫН УРАН ЗОХИОЛ (51218)
» ОНИГОО (935269)
» ОНЬСОГО (57142)
» ӨГҮҮЛЛЭГ (1106198)
СОНГУУЛЬ
» СОНГУУЛЬ (87959)
НИЙГЭМ ЭДИЙН ЗАСАГ
» БАЙГАЛ ОРЧИН (102172)
» БАЯР НААДАМ (98391)
» ЭДИЙН ЗАСАГ-ДЭЛХИЙ (59761)
» ЭДИЙН ЗАСАГ (1228235)
» ШИНЖЛЭХ УХААН (53125)
» ШАШИН (1095996)
» ХУВЬЦАА (46556)
» УЛААНБААТАР ХОТ (126735)
» ТАТВАР (44128)
» НИЙГЭМ (1152399)
» ОЮУТАН (55477)
» ОРОН НУТАГ (80975)
АЙМАГ
» Дорноговь (55184)
» ДУНДГОВЬ (66976)
» ДАРХАН УУЛ (81201)
» ДОРНОД (70347)
» Говьсүмбэр (48738)
» ГОВЬ-АЛТАЙ (74551)
» Баян-Өлгий (60640)
» БУЛГАН (56471)
» БАЯНХОНГОР (70802)
» ЗАВХАН (60872)
» ЭРДЭНЭТ (50132)
» ХЭНТИЙ ӨНДӨРХААН (76062)
» ХОВД (65536)
» ХӨВСГӨЛ (80628)
» Увс (74939)
» ТӨВ (48684)
» СЭЛЭНГЭ (64307)
» АРХАНГАЙ (53911)
» ОРХОН (53277)
» ӨМНӨГОВЬ (67659)
» Өвөрхангай (61049)
» СҮХБААТАР (60211)
АГЕНТЛАГ
» Мал эмнэлгийн ерөнхий газар (3453)
КОМПАНИ
» Дацан трейд (44043)
» ДЭВШИЛ (29188)
» ДАШВААНЖИЛ (45834)
» ДОНШИН (42015)
» ГОВЬ (45658)
» ГОЁО (31449)
» Витафит (44036)
» Витсамо Фрутт Жүүс ХХК (49698)
» Вагнер Ази (48609)
» ВОЯАЖ (31207)
» БИШРЭЛТ (41978)
» БИТ ХЭВЛЭХ (28104)
» Боорчи (48996)
» БУЯН ХОЛДИНГ (33599)
» БАМБУУШ (29468)
» БYТЭЭГДЭХYYН-КОКА КОЛА (30272)
» Бөхбат (45654)
» БӨXӨГ (28431)
» Зиг Заг (29437)
» ЖЕМ (48163)
» ЖИ МОБАЙЛ (56136)
» Жигүүр гранд (61420)
» ЖУУЛЧИН (29216)
» ЖАСТ ОЙЛ ШТС (51671)
» ИММО ТРЕЙД ХХ (41472)
» Имарт (14454)
» Изинис Эйрвэйс (48427)
» Их-Өвөр (53967)
» МИГ даатгал (43267)
» Монгол газар (54661)
» Монгол Шилтгээн ХК (46203)
» Монгол тамхи СО ХХК (52273)
» Мон-ад (43476)
» Мон Эн Ко (63457)
» Макс групп (54839)
» МЦХ, МОНГОЛ ШУУДАН (45038)
» МАХ ИМПЕКС (52023)
» МАК (62038)
» МОБИКОМ (73370)
» МОНДАВС ХХК (34314)
» МОНГОЛ МАХ ЭКСПО (31713)
» МОНФРЭШ (49858)
» МОНСУДАР (28640)
» МОНРОУД (41437)
» МОННИС (47969)
» МОН УРАН (58959)
» Мөнхийн үсэг (42676)
» ЮНИТЕЛ (63907)
» ЭДМОН (31196)
» ЭРЭЛ ХХК (44420)
» ШУНХЛАЙ ШТС (48970)
» Хамо (39795)
» Хаан хүнс хк (46525)
» ХОС ГАРЬД ХХК (32320)
» Хүннү-Эйр (45479)
» УЛУСНЭТ (28786)
» УЛААНБААТАР ПРИНТ (30535)
» УРЛАХ ЭРДЭМ ХЭВЛЭХ (30443)
» ТЭСО (13528)
» ТАЛХ ЧИХЭР (53708)
» ТАВАН БОГД (42928)
» Тэнгэр даатгал (41367)
» Тэнүүн-Огоо (42957)
» СББ (44036)
» Синчи-Ойл (57419)
» Саун- ТҮНДЭМҮН (34769)
» СЭЖИГТЭЙ БАЙГУУЛЛАГА (67499)
» СОДМОНГОЛ ШТС (59257)
» СОЁМБО ХЭВЛЭХ (31619)
» СКАЙТЕЛ (47487)
» СҮҮ ХК (54165)
» НОМИН ХОЛДИНГ (51808)
» АЛЕЙСК ИМПЕКС- Алейка гурил (34029)
» АЛТАЙ КАШМЕР (34686)
» АЛТАН ТАРИА (53051)
» АДМОН (29792)
» Алко групп (42476)
» Алтай Констракшн (43485)
» Алтай хүдэр (44095)
» АЭРОМОНГОЛИА ХХК (44826)
» АТАР ӨРГӨӨ (53138)
» АСА групп (41992)
» АПУ (57200)
» ОБ КАПИТАЛ (29360)
» ПЕТРОВИС НИК ШТС- (67605)
» КОМПАНИУД (51426)
» UFC (58813)
» Prophecy resource (50481)
» ӨГӨӨЖ (44105)
» Ospring (29067)
» MАГНАЙ ТРЕЙД ШТС (52319)
» MILL HOUSE-АТАР ГУРИЛ (37726)
» MCS (70569)
BOLOD STUDIO
» Иргэний үг (3418)
» МАНАЙД ИРЭЭРЭЙ НЭВТРҮҮЛЭГ (6143)
» Хүүхдийн ертөнц (8038)
» Фото сурвалжлага (3568)
» Таны мэдлэгт | Animation (4124)
» Нийгмийн төрх - Хуулийн зөвлөгөө (3913)
» Нийгмийн төрх (3826)
» Асуудлыг тодруулъя (6501)
» Онцлох хүмүүс (3851)
» Оточ - Эмчийн зөвлөгөө подкаст (3074)
» Контентууд (4911)
» Petrichor /Гэгээлэг нийгмийн үнэр/ (5908)
» LIVE (8041)
» Expert podcast (3015)
» Bolod Studio | Ярилцлага (6970)
» Bolod Studio | Реклам (6869)
» Bolod Studio | Онцлох нийтлэл (3655)
» Bolod News (12128)
» 7 хоногийн тойм (13161)
» "Тэр хэн бэ?" ярилцлагын нэвтрүүлэг (6637)
» "Нутаг нэг" подкаст (5929)
   

Даалууны гуншинг зэрвэс ажиглахад

Даалууны гуншинг зэрвэс ажиглахад
2012-10-31

Лувсанжавын Чулуунбаатар

Монголчууд баялаг түүхт уламжлал, бахархам сайхан ёс заншилтай төдийгүй дорнын өндөр соёлыг бүтээн бий болгоход өөрийн хувь нэмрээ зохих ёсоор оруулсан, хүмүүн төрөлхтний оюун сэтгэлгээ, соёлын санд Монгол хэмээх давтагдашгүй өвөрмөц өнгийг дархлаан шингээж чадсан, тэр чанараараа бусдын соёлыг өөриймшүүлж чаддаг гайхамшигтай ард түмэн билээ.

 

Их эзэн Чингис хааны үеэс монголчуудад аян дайн, улс гэрээ тохинуулах их аяны хажуугаар зав чөлөөндөө сэтгэл санаагаа сэргээх биеийн алжаалаа тайлах янз бүрийн ардын тоглоом наадгайн зүйл тоглодог байсан бөгөөд эзлэгдсэн улс орон болон хөрш улс орны тоглоомыг өөрсдийн амьдралд бүтээлчээр авч амьджуулан хэрэглэдэг байсны нэг илрэл нь монголчуудын “Даалууны наадгай” хэмээн үзэж болох юм.

 

Гэвч одоог хүртэл шүлэглэлийн талаас нь, аман зохиолын талаас нь, үгийн утгын талаас нь судлаагүй байсан билээ. Үүний нэг жишээ бол 1967 онд хэвлүүлсэн Ш.Гаадамба, Д.Цэрэнсодном, нарын эмхтгэсэн “Монгол ардын аман зохиолын дээж бичиг”-т Сүхбаатар, Хэнтий аймгуудаас цуглуулсан гуншинг оруулж хувилбаруудад бараг ямарч тайлбар судалгаа хийлгүй оруулсаныг үзвэл социализмын үед мөрийтэй тоглоомд тооцогдож хаалттай тоглоомын нэг байсан болохоор үзэл сурталын улмаас огт судлаагүй орхисон бололтой байна. Ардчилсан хувьсгал ялж, зах зээлийн нийгэм хөгжиж, үзэл суртлын хатуу хүлээс алдарсан 2006 онд хэвлүүлсэн Д. Өрнөхдэлгэр “Элжгэн халхын аман билгийн дээж” номдоо Увс аймгийн Цагаанхайрхан, Өндөрхангай, Зүүнхангай сумдын нутгаар явахдаа цуглуулсан гуншинг, 2008 онд хэвлүүлсэн Г. Ловор, Г. Мэнд-Ооёо “Дарьганга аман зохиолд” -д Дарьганга нутагт хэлэгдэж буй гуншингуудыг ч бас тайлбар судалгаагүй оруулан хэвлэсэн байдаг.

Харин өнөө цаг үед 2011 онд Ц.Алтанцэцэг хэмээх МУИС-ийн магистрант “Тоглоомын аман зохиол, зан үйл, бэлгэдэл (даалуу тоглоомын жишээн дээр)” хэмээх магистрын ажил бичиж хамгаалсан нь судалгааны хоосон орон зайг нөхөж цаашид энэ талын судалгаа гарахын анхны шанг татсанаараа маш чухал ажил болж байна. Учир юун хэмээвэл даалууны гуншингийн зарим хэллэгийн талаарх өөрийн тайлбар хийсэн өгүүллээ биччихээд явж байхдаа энэ судлаачийн эрдэмийн ажлын удирдагчтай уулзаж санал солилцож, золоор энэ талаар дуулж бүтээлийг нь унших завшаан тохиосны учир, өөрийн хүч оюунаар олон газрын олон хувилбар буюу давхардаагүй тоогоор 350 орчим даалууны гуншинг уйгагүй цуглуулж ашигласныг үзсэний учир ийнхүү магтан байгаа юм. Энэ бүтээлд даалуу тоглоомын төрөл зүйл, тоглох журамыг нарийвчлан авч үзсэнээс гадна даалууны гуншин нь тоглоом наадмын аман зохиолын өвөрмөц төрөл зүйл болохыг судлаад даалуутай холбоотой ёс заншил, цээр, даалууны гуншин дахь бэлгэдэлт утгыг гарган үзүүлсэнээрээ өргөн хүрээтэй чамбай судалгааы эхэн болсон гэж үзэж болохоор байгаа юм. Даалуу тоглоом орж ирсэн он цагийг судлаач “... Манжийн засаглалын үед Монголд “Даалуу” хэмээх тоглоом өргөн нэвтэрсэн...” хэмээн үзсэн доктор Г. Нандинбилигийн саналыг “Даалуу Монгол газар нэвтэрсэн нь Чин гүрний сүүлч үе \19-р зууны эхэн\ байж магадгүй. Учир нь үүнээс өмнөх үед Манж нар Хятад хүмүүс, хятад худалдаачдыг Ар Монголд олноор нэвтрэхийг хориглож, тэр бүр зөвшөөрдөггүй байсан. Чин гүрний сүүлчийн хаадын үед Манжид хятад түшмэлийн бодлого газар авч Манжийн төр засаг сулрахын хамтаар Хятад иргэд Монгол руу худалдаа наймааны хэргээр олноор нэвтрэн орж ирэх болсон энэ үеэс Монголчуудын дунд даалуу дэлгэрч эхэлсэн байж магадгүй юм.” [1] хэмээн манж хэлэнд даалуу хэмээх үг байхгүй болон ийм тоглоом байхгүй зэрэг олон баримтыг харгуулан өөрийн дүгнэлтийг тодосгон гаргасан нь даалуу хэмээх тоглоом нэвтэрсэн он цагийг тодосгоход чухал зүйл болсон байна.

 

Даалууны наадгай нь орчлон ертөнцийн хувьсал, хорвоогийн өнгө аяс, амьдралын хэм хэмжээг уран яруу илэрхийлдгээрээ ард түмний билэг оюуны бас нэг онцгой бүтээл юм гэж хэлж болмоор байдаг. Монголчууд даалуугаар наадахдаа нутаг нутгийнхаа аж ахуй, зан заншилын өвөрмөц онцлогоос хамаарч өөр өөрийн гэсэн өнгө аястай хэл хэллэгийг тусгасан олон хувилбартай болгосон байдаг байна. Үүнээс үүдэн даалууны наадгайг газар зүйн байрлалын үүднээс баруун бүсийн, зүүн бүсийн, төвийн бүсийн, говийн бүсийн, Хөвсгөл орчмын бүсийн хэмээн таван бүсэд хуваан ангилж болно. Харин судлаач хүрээ хийдийн газар эхэлж дэлгэрээд аажимдаа хөдөөд дэлгэрсэн хэмээн үзсэн нь үнэний хувьтай байна.

 

Даалуу хэмээх энэ үг нь хятад хэлний  dā liu буюу “их зургаа”- мо.б.х –ээр /daluu/ [2]  хэмээх үг бөгөөд энэ тоглоомын нэрээс гадна 12 нүхтэй модыг бас нэрлэдэг байна. Даалууны гуншинд өөрсдийн нутаг усны нэр эсвэл алдартай,  даалуунд сайн,  сайн муугаар нэрд гарсан хүн байх жишээтэй. Тэрчлэн эрүүл мэндийн, ахуй амьдралын зөвлөгөө ч байдаг юм. Монголчуудын тоглоом наадмын дотор даалуун наадгай онцгой байр эзэлдэг. Даалуугаар дан, давхар жаалах, гэр барих, нүх шахах зэрэг олон төрлийн хэлбэр маягаар тоглодог байна. Голдуу дан давхар жаалж тоглох үедээ даалууны гуншинг хэлэх бөгөөд энэ нь тоглоомыг илүү их хөгжөөдөг байна. Даалуун наадгайн хамгийн өндөр тоотой мод буюу даалуу нь зургаан хар, зургаан улаан нүднээс бүрдсэн байдаг нь тус тоглоомыг даалуу буюу “их зургаа” гэж нэрлэх үндэс болсон байна. Монголчууд даалууны нэрийг монгол ахуйн үүднээс монголчилж нэрлэсэн байдаг боловч хятад нэрээр нь мөн адил нэрлэх нь элбэг тохиолддог.

 

Даалуу- их зургаа da- их,  liu-зургаа

Үүлүү- тав зургаа, wu- тав, liu-зургаа

Сийлүү-дөрөв зургаа, si- дөрөв, liu-зургаа

Хуньд- улаан газар, hong-улаан, di- газар

Чанс-  chang урт san- гурав

Ванд- bandeng- ширээ, вандан

Ёоз- yāo-нэг (бээжин аялгуу), zi- [3] үгийг нэршүүлэх дагавар гэх мэтчилэн нэрлэсэн байдаг.

 

Монгол ардын аман зохиолын ихэнх төрөл зүйл нь шүлэглэсэн хэлбэрээр уламжлан ирсэн байдаг бөгөөд  монгол аман шүлгийн нэг сонин хэлбэрийн нэг жишээ бол монголжуулсан даалууны гуншин болно. Даалууны гуншинд монгол шүлгийн тогтолцооны мөр, бадаг, холбоц , толгой холбох, сүүл холбох зэрэг олон шинж чанарууд хадгалагдаж байна. Одоогийн байдлаар олдоод байгаа даалууны гуншин дотор хоёрхон шадтай хос уянгаас эхлээд хорин хэдэн мөр бүхий гуншин ч байна.

 

Мөр нь шүлгийн хамгийн бага нэгж юм.  Харин хамгийн бага мөрөөс бүтсэн шүлэг нь хос уянга юм.  Энэ хос уянгын мөрүүд даалууны гуншинд нилээдгүй тааралддаг.

Жишээ нь:

Сийлүү нэртэй арав

Сэтгэл сайтай хүүхэн

 

Бадаг нь холбоцын нэгэн хэмнэлд захирагдсан тодорхой утга төгссөн хэд хэдэн шадын нийлбэрийг хэлдэг бол даалууны гуншинд мөн энэ хэлбэр байна.

Жишээ

Ёгзолдоржийн хөдөөнөөс

Ёнзон хамбын гадаанаас

Цайны сүүний гуйлгачин

Цалам барьсан дээрэмчин

Хон хэрээний нүд

Хоёр нүдний дуран

Хойт хотын данжаад

Хоёр нүхтэй ёоз

 

Зогсоц нь яруу найргийн зохиолд айзмын хэмнэл, утгын хэмнэл хоёрын төрөл заагийг тодотгохын тулд хэрэглэгддэг бол даалууны гуншинд мөн л энэ зогсоц хэрэглэгдэж байна. Хэмнэлийн зогсоц буюу ( ритмический ). Зогсоцыг мөр хоорондын ( мет стиховые ), үг хоорондын ( цезура ), үе хоорондын ( лейма ), холбоос зогсоц ( инверсивные ) гэж хуваадаг. Даалууны гуншинг дуудахад үг хоорондын зогсоц их хэрэглэгдэж байна.

 

Жишээ нь: Амбан хааны яран нүүрт гэх мэт. Тэрчлэн даалууны гуншингийн үг хэллэгүүд нь монгол ардын аман наадгай буюу хэл зүгшрүүлэх үг, жороо үг зэргийн нэгэн адилаар хурц тод үг хэллэгтэй байдаг нь хэл засах дасгал болохоос гадна, тухайн үед тоглогч сэтгэл хөдлөлөөрөө дамжуулан шүлэг, ерөөл мэт зохиож хэлдэг нь хурц тод сэтгэдэг болоход нөөлөөлдөг байсан нь дамжиггүй юм. Даалуучин хүний тоглолтын хамгийн чухал арга бол тоглолтоо нууж тоглох юм. Түүний зэрэгцээ хурдан түргэн эрэгцүүлэн бодох, хаана ямар мод байгааг тааварлан мэдэх, өрсөлдөгчдөө мод чихүүлж модыг бутраах, хожлыг алдагдуулан зэргээр шаламгай хурдан сэтгэн бодох, анализ оюун дүгнэлт хурдан хийдгээрээ зөв хурдан сэтгэх сэтгэхүйн дасгал,  анхаарлын дасгал, ой тогтоолтын дасгал зэрэг олон дасгалын цогц болдог байна. Жирийн тоглох үед гэр барьж тоглоход ч гэсэн мөн хэнд хэдэн цай байгаа, хэн хэн ямар ямар мод гартаа барьж байгааг санаж байх ёстой байдаг учраас даалуучид  юмуу даалуу тоглодог хүмүүс анхаарал, ой тогтоолт сайтай, хурдан түргэн сэтгэдэг хүмүүс байдаг.

 

Бүхэл даалууны нэрийг энэ үүднээс судлан тайлбарлах гэвэл их цаг, хөдөлмөр шаардах тул энэ удаагийн илтгэлд гуравхан модны гуншингийн талаар авч үзэхээр шийдсэн болно.

 

Сохор хоёр нүд буюу ёоз:

Ёозийг мод дагадаггүй

Ёнзон хамбыг чөтгөр дагадаггүй хэмээн гуншинг дуудсан байна. Сохор хоёр нүд гэсэн нь сохор нүдээр юу ч харж, мэдэрч болохгүйн нэгэн адил ёозоор ямар ч модыг идэж, дарж болохгүй хамгийн бага ашиггүй мод гэсэн утгаар ингэж нэрлэсэн байна. Гэвч “Аз байвал ёоз хүүгээр иднэ (цохино)” хэмээх өвөрмөц хэлц монгол хэлэнд бий. Зарим тохиолдолд гэр барьж тоглоход улаан цагаанаар дагнан тоглож байгаа үед хоёр ёоз буюу хос ёоз бас ус ч гэж нэрлэдэг энэ модоор  идэж гэр барих тохиолдол бий. Мөн жаран хардаа жаалах үед ийм боломж хааяа тохиолдохоос үүсч ийм хэллэг гарсан бололтой. Энэ нь одоо монгол хэлэнд хэвшээд утга шилжин азтай бол жаахан зүйлээр ч их хэргийг бүтээж болно гэсэн санаа илтгэдэг байна. Ёнзон хамбыг чөтгөр дагадаггүй хэмээсэн  нь Ёнзон гэдэг бол yongs ‘dzin хэмээх төвд үг бөгөөд монголоор бол мэргэн багштан гэсэн утгатай байна. Хамба хэмээх нь mkhan po хэмээх төвд үг бөгөөд монголоор сүм хийдийн хэргийг тэргүүлэн удирдах тушаалтныг хэлдэг байна. Тэгэхээр Мэргэн багш бөгөөд хамбын албыг хашиж байгаа лам хүн бол олон жил бурхны номонд суралцан эрдмийн өндөр зэрэгт хүрч, гэгээрлийн дээдийг олж доньд доголсон[4] хүн байх тул эрдэм ухаан, энергийг төгс жолоодогч байх тул чөтгөр шулам буюу муу сөрөг энергийг маш амархан даран сөнөөх чадалтай нэгэн байдаг тул ийнхүү чөтгөр дагадаггүй хэмээн хэлсэн хэрэг байна. Ховд аймгийн Мөнххайрхан сумын нутгаас 2010 онд мөн Ховдын Их Сургуулийн профессор, доктор Мөнгөнхүүгийн Ганболдын бичиж авсан ёозын гуншин дээрхээс өөр байна. Сохор хоёр хэмээн нэрлээд

 

Уулын өндөр модонд нь

Хөхөө шувуу донгодно

Улцгар хоёр нүдэнд нь

Гунигийн нулимс бөмбөрнө  хэмээсэн байна. Хөхөө шувуу донгодсон хаврын сүүл, зуны эхэн сарын найртай сайхан цаг улирал байвч улцгар хоёр нүд буюу сохор нүдэнд гунигийн нулимс бөмбөрч хорвоогийн энэ сайхныг харахгүй байгаагийн гуниг зовлон бол юу идэж чадахгүй энэ модны чадалтай нэгэн адил юм хэмээсэн давхар гүн ухааны санааг энэ гуншин буюу шүлгээр гаргасан байна. Ж.Бат-Ирээдүй, Ч.Арьяасүрэн нарын зохиосон  “Монгол ёс заншлын их тайлбар толь”-д төв халхад голдуу хэлэгддэг даалууны гуншинг оруулсан бөгөөд үүндээ ёозыг а, б хэмээсн хоёр хувилбараар оруулсан бөгөөд а хувилбарт:

 

Ёгзолдоржийн хөдөөнөөс

Ёнзон хамбын гадаанаас

Цайны сүүний гуйлгачин

Цалам барьсан дээрэмчин[5] хэмээсэн байна. Энд болохоор Ёгзолдорж хэмээх хүний суудаг хөдөө нутгаас  ирсэн, болсон муу юм, муу хүн, мөн Ёнзон хамбын орд өргөө, хүрээ хийд дотор халдаж чадахгүй учраас аливаа муу зүйл гаднаас нь бий болдог, гардаг бөгөөд цайны сүүний гуйлгачин бол ямар ч малгүй тарчиг хоосон болсон муу юм хийж магадгүй хийгээд цайны сүү гуйсан хүн шанага юмуу аяга барьж явдаг тул түүний амсар ёозын дуграг нүх мэт ёоз муутай харагдах хийгээд цааш цалам барьсан дээрэмчин гэсэн нь цалам буюу бугуйлын эргэлдэх дугуй хэлбэр бас л ёозын нүх маягийн хэлбэртэй байх хийгээд энэ нь явсаар амьдрахын тулд дээрэмчин болж ч магадгүй гэсэн утгыг агуулж байгаа бөгөөд энэ нь далд утгаараа энэ мод хамгийн доод зэргийн муу мод гэдгийг гуншингаараа илтгэн харуулж байгаа хэрэг юм. Дараагийн б хувилбарт:

 

Хон хэрээний нүд

Хоёр нүдний дуран

Хойт хотын данжаад хэмээх гуншинг оруулсан байна.

 

Ёозын хоёр нүх улаан байдаг нь хон хэрээний улаан нүдтэй төстэй харагдах бөгөөд хоёр нүдний дурантай ч адил харагдах тул дүрсээр нь ингэж нэрэлсэн болтой. Хойт хотын данжаад гэдэг нь насан өндөр болж юм үзэхээ байсан сохор шинжээр нь толгой холбон оруулжээ. Дээр дурдсан Ховд аймгийн ХИС-ийн профессор, д-р Мөнгөнхүүгийн Ганболд Ховд аймгийн Дуут сумын иргэн  Урианхай ястан, 73 настай, эрэгтэй Шурагийн Сүхээс 1995оны 07 сарын 02-нд Даалууны гуншинд чансыг ташуу буюу жирүү зургаа хэмээн нэрлээд:

 

Хаяа голын бургас

Ханан хээтэй чанс хэмээсэн байна. Энэ нь чансыг монгол гэрийн ханатай зүйрлэн хэлсэн бөгөөд хар модтой хангайгаас бусад нутагт ихэнхдээ бургасаар хана хийдгийг Хаяа голын бургас хэмээн харуулж чанс бол хана шиг хээтэй юм хэмээн ханан хээтэй чанс хэмээн зүйрлэсэн байна. Тэгвэл мөн аймгийн Мөнххайрхан сумын нутагаас 2010 онд мөн ХИС-ийн профессор, д-р Мөнгөнхүүгийн Ганболдын бичиж авсан чансын гуншинд ташуу зургаа хэмээн нэрлээд:

 

Чацга сайвар чонын гүйдэл

Чанасан будаа нохойн хоол

Чацуу нэртэй зөрүү зургаа хэмээсэн нь дээрхээс огт өөр байгаа бөгөөд ядарч сульдаж зугатаж яваа яваа чоно бол чацга цувуулж хоёр хөл нь жигд биш ташуу солбин явдгийг ажигласан монгол анч, малчны ухаан, мөн чоно цувран явахдаа яг бие биеийн араас цуварч дагадаггүй хойноос мөртөө жишүүлдэн дагах бөгөөд зогсоход энэ байдал их тод харагддаг бөгөөд чанасан будаа нохойн хоол гэсэн нь будаа чанаад нохойн идүүрт хийж өгөхөд нэгэн жигд тэгш харагдах байдал дүрсийг харуулан байгаа бөгөөд тийм болохоор зөрүү зургаа хэмээн нэрлэсэн байна. Тэгвэл төв халхын даалууны гуншинд чансыг:

Часаг сайвар чонын гүйдэл

Чанасан будаа нохойн хоол

Янаг хоолойн гуниг сэтгэл

Ясчин хятадын жирүү зургаа  хэмээсэн байна.  Эхний часаг сайвар чонын гүйдэл гэсний часаг хэмээх нь чацга хэмээсний буруу дуудсан, хэвшсэн хувилбар байж болох талтай байна. Тийм болохоор дээрх хоёр мөр нь үндсэндээ Ховд нутгийн хувилбартай ижил гэсэн үг юм. Харин янаг хоолойн гуниг сэтгэл хэмээсэн нь хайрын зовлонд унасан хүний дуу хоолой юмуу дуулах дуу дүрсээр үзүүлбэл чансны хэлбэр хэлбэр шиг зөрүү ташуу дүрсээр дүрслэгдэх талтай байж магадгүй юм. Ясчин хятадын зөрүү зургаа гэсэн нь оршуулгын ажил эрхэлдэг хүнийг ясчин гэх бөгөөд тэр хятад хүний шарил зөөдөг хайрцагны хэлбэр мөн тиймэрхүү ташуу харагддагаас ийн хэлсэн бололтой. Говь-Алтай аймгийн Төгрөг сумын харъяат Догмидын Санжжаваас бичиж авсан даалууны гуншинд дотроос ихэд анхаарал татсан нэгэн хувилбар байна. Үүнд:

 

1.      Алан тавын далан тав

2.      Аарцган махны тасархай тав

3.      Боовоо битгий барь

4.      Босоо битгий шээ

5.      Сууж шээ

6.      Сугсарч далд хий

Эхний хоёр чүү тавын монголчилсон нэрийг баталгаажуулсан мөр байна. 3-6 мөр нь бүхэлдээ эрүүл мэндийн зөвлөлгөө. Эрэгтэй хүн малчин, тариачин, дархан гээд ямар ч ажил хийж болох бөгөөд харин ажлынхаа үеэр гараа угаалгүйгээр бэлгэ эрхтэнээ барьснаас элдэв төрлийн микроп дамжиж үрэвсэхээс сэргийлсэн зөвлөлгөө байна.

 

Бүр эрт үеэс л эрчүүдийг төмсгөө халуун гараараа барих буюу халуун байлгахыг хориглодог байжээ. Ялангуяа эрэгтэй хүүхдүүдийг онгорхой өмдтэй явуулдаг байсан нь нөхөн үржихүйн талын ямар нэгэн асуудалгүй хүн болоход нь чухал ач холбогдолтой байсан юм. Тиймээс одоо үед эрэгтэй хүүхдийг ой өнгөртөл нь живхэвч хийдэг нь таарамж муутай зүйл болж таарч байна. Монголчуудын хүч чадал, эр бярын бэлгэдэл болсон хөх чоно л гэхэд ороо нь орохоос арван таван хоногийн өмнөөс мөсөн дээр төмсгөө жигнэдэгээс бэлтрэгэнүүд нь хамгийн сайн амьдрах чадвартай байдаг байна. Мөн сүүлийн мөрүүдэд гарч байгаа босоо битгий шээ гэсний учир нь уламжлал ёсоор бол монгол эрчүүд босоо шээдэггүй байжээ. Ялангуяа “Лам нар бие цэгц, эрүүл энх байхыг бүх талаар эрхэмлэнэ. Хурал хурахдаа жавдан дээр сууж, бас сууж шээнэ. Энэ нь түрүү булчирхай томрохоос сэргийлнэ. Хөгшчүүл шээс хаагдах өвчин туссан лам хүнийг сонсоогүй юм байна хэмээн ярилцдаг”[6] хэмээн академич Ж.Болдбаатар багш “Монголын бурхны шашны лам хуврага” номдоо бичсэн нь буй. Эрүүл мэндийн шинжлэх ухааны үүднээс босоо шээхэд давсаг болон түрүү булчирхайн булчингууд их хүчтэй ажилладгаас гадна давсганд шээс үлддэг байна. Харин сууж шээхэд булчингийн хүчдэл оролгүйгэээр шингэн аяндаа үлдэгдэлгүй урсан гардаг. Тиймээс түрүү булчирхайн үрэвсэл багатай байдаг байсан байна. Харин одоо босож шээдэг болсноос өвчлөл ихэсжээ. Ийм учраас л сууж шээ, сугсарч далд хий хэмээсэн эрүүл мэндийн чухал зөвөлгөө өгсөн байна. Энэтхэгийн алдарт иогч Шри Шри Анандамуртын өгсөн нийгмийн ёс журмын 40 зөвлөлгөөнийх нь дотор “Гэдэс давсагаа зогсоогоороо бүү юүл” [7] гэсэн зөвлөгөө байдаг байдаг. Тэгэхлээр энэ нь буддын соёлтой дорнын ард түмний түгээмэл ёс байсан бололтой.

 

Тийм болохоор зөвхөн даалууны гурван модны гуншинг зэрвэс ажиглан шинжихэд ийм зүйл харагдаж байгаа бөгөөд эдгээр гуншинд байгаа нутаг нутгийн онцлог, ажил мэргэжлийн онцлог, ямар хүн юу эрхэлж хийдэг, ард түмний аж байдлын онцлог, тухайн нутаг орны үгийн онцлог  гээд маш олон зүйлийг харж үзэж болох байна. Ийм болохоор даалууны гуншинг нарийвчлан судлах нь маш чухал юм.

 

Даалууны наадгай нь хэд хэдэн төрөлтэй бөгөөд эдгээр нь өөр өөрсдийн дүрэм журамтай байдаг. Гэр барьж тоглоход хорол хэмээх монгол тоглоомын адил эрэгтэй, эмэгтэй, хүүхэд зэрэг аль ч хүн орж болдог байхад нүх шахах болон дан, давхар жаалахад голдуу насанд хүрсэн эрэгтэйчүүд оролцон тоглодог байна. Ялангуяа дан, давхар жаалахад дан эрэгтэйчүүд оролцон тоглохоос гадна мөрийтэй ч бас тоглох бөгөөд дан жаалах гэдэг нь 7 халуун мод нэг талдаа нийлүүлж хожихыг, давхар нь жаран модондоо хоёр талдаа нийлүүлж хожихыг хэлдэг байна. Гэхдээ жаалж тоглоход олон цээрийн ёс буйг судлаач Ц.Алтанцэцэг  судалгаандаа гарган тавьжээ.

 

Даалуун наадгайг ажиглахад монгол ардын аман зохиолын төрөл зүйлүүдтэй адил төсөөтэй шинж чанартай бөгөөд тоглогчид өөрсөдөө оролцсон жүжиглэлийн хэлбэртэй байдаг. “Даалуу тоглоомын уран гуншин нь тухайн нөхцөл байдалд шууд бэлнээр холбон шүлэглэх аман шинж хийгээд дүрслэг яруу шинжээрээ аман зохиолын зүйл мөн болно”[8] хэмээн судлаач Ц.Алтанцэцэг дүгнэсэн нь даалууны гуншинг монгол ардын аман зохиолын нэгэн төрөл зүйл мөн болохыг гарцаагүй батлан харуулж байна. Энэхүү гайхамшигт биет бус соёлын цогц өв, оюун сэтгэлгээний увидаст түлхүүр, амархан алга болж болох аман соёлынх нь хувьд эмхэтгэн цуглуулж, тэдгээрийн нэгтгэн хэвлэж шинэ шинэ судалгаагаар баяжуулан гаргах нь судлаачдын үүрэг байна.

 

 

 

Summary

 

Poem of a traditional Mongolian game of dominoes is one of the branches of Mongolian oral folklore. Dominoes game came from China during at the end of XIX century and developed all over the Mongolia. First it spread in town and then to the countryside. Mongolians use its Chinese names and also they gave Mongolian names. Every names have got the own poem. Those poem shove some people names, local territory names and some advices. Also it shoves special and extraordinary thinking of Mongolian people.  Except to study dominoes poem we have to collect and publish it.

 

 

Ном зүй

 

1.     Ц.Алтанцэцэг  “Тоглоомын аман зохиол, зан үйл, бэлгэдэл (даалуу тоглоомын жишээн дээр)”, магистрийн ажил, Улаанбаатар, 2011 он

2.     Анандамитра Ачаръяа, “Ёога эрүүл мэнд”, Т.Цэцгээгийн орчуулга, УБ., 2011 он

3.     Н. Балжинням “Монгол хэлэн дэх гадаад үгийн толь” УБ 2008 он

4.     Ж.Бат-Ирээдүй, Ч.Арьяасүрэн, Монгол ёс заншлын их тайлбар толь, УБ., 1999 он

5.     Говь-Алтай аймгийн Төгрөг сумын харъяат Догмидын Санжжавын яриа

6.     Дундговь аймаг Эрдэнэдалай сум Эрэнцэндоржийн яриа

7.     Г. Ловор, Г. Мэнд-Ооёо “Дарьганга аман зохиолд” УБ., 2008 он

8.     Д. Өрнөхдэлгэр “Элжгэн халхын аман билгийн дээж” УБ., 2006 он

9.     Ховд аймгийн Мөнххайрхан сумын нутагаас бичиж авсан тэмдэглэл.

10.   Ховд аймгийн Дуут сум. Хөх бэлчир баг. Бөөрөг хавцлын бэлчир. Шурагийн Сүх.73 настай, эрэгтэй, Алтайн урианхайн Оорцог сум, Хорхон элкэн.

11.   http://baike.baidu.com/albums/4161372/4161372.html#0$bf48756334081b260c33fad0

 

 

Зүүлт:

 

[1] Ц.Алтанцэцэг  “Тоглоомын аман зохиол, зан үйл, бэлгэдэл (даалуу тоглоомын жишээн дээр)”, магистерийн ажил, Улаанбаатар, 2011 он, 6-7-р тал

[2] Н. Балжинням “Монгол хэлэн дэх гадаад үгийн толь” УБ, 2008 он, 73-р тал

[3] http://baike.baidu.com/albums/4161372/4161372.html#0$bf48756334081b260c33fad0

[4] Хоосон чанарын ухаанд гэгээрсэн

[5] Ж.Бат-Ирээдүй, Ч.Арьяасүрэн, Монгол ёс заншлын их тайлбар толь, УБ., 1999 он, 326-329-р тал

[6] Ж.Болдбаатар “Монголын бурхны шашны лам хуврага” , УБ, 2010, х 173

[7] Анандамитра Ачаръяа, “Ёога эрүүл мэнд”, Т.Цэцгээгийн орчуулга, УБ., 2011 он, 16-р тал

[8] [8] Ц.Алтанцэцэг  “Тоглоомын аман зохиол, зан үйл, бэлгэдэл (даалуу тоглоомын жишээн дээр)”, магистерийн ажил, Улаанбаатар, 2011 он,  47-р тал


Даалууны гуншинг зэрвэс ажиглахад
Bolod.mn


Сэтгэгдэл (0)


Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

   



15 настай дагавар охиноо зургаан жил хүчирхийлсэн байж болзошгүй хойд аавыг цагдан хорьжээ
18:18

Дагавар охиноо зургаан жил бэлгийн хүчирхийлэлд байлгасан байж болзошгүй аавыг цагдан хорьжээ.

15 настай дагавар охиноо зургаан жил хүчирхийлсэн байж болзошгүй хойд аавыг цагдан хорьжээ

Дагавар охиноо зургаан жил бэлгийн хүчирхийлэлд байлгасан байж болзошгүй аавыг цагдан хорьжээ.

»»
Ногоон Өвөр Монгол- 5
16:24

2023 оны 6-р сараас хойш Өвөр Монгол хоногт дунджаар 43000 мү/1га= 15мү/-д цөлжилтөөс урьдчилан сэргийлж, хяналт тавьж байгаа бөгөөд ногоон бүс нутгийг тэлэх ажил эрчимжсэн. Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ши Жиньпиний "Гурван умард" төслийн дагуу "Гурван умард" төслийг бүх талаар хэрэгжүүлж эхэллээ.

Ногоон Өвөр Монгол- 5

2023 оны 6-р сараас хойш Өвөр Монгол хоногт дунджаар 43000 мү/1га= 15мү/-д цөлжилтөөс урьдчилан сэргийлж, хяналт тавьж байгаа бөгөөд ногоон бүс нутгийг тэлэх ажил эрчимжсэн. Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ши Жиньпиний "Гурван умард" төслийн дагуу "Гурван умард" төслийг бүх талаар хэрэгжүүлж эхэллээ.

»»
Хүүхдийн паркт амьтны хүрээлэн ажиллаж байна
16:14

Хотын соёлыг төлөвшүүлэх хүрээнд амьтны хүрээлэн, музейн хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлж, нийслэлийн ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчдад амьтдыг таниулах үйл ажиллагааг зохион байгуулж байна. Ингэснээр хичээлийн явцад судалсан мэдлэгээ бататган, амьтны онцлог шинжийг ялгаж харах боломж бүрдэж байгаа бөгөөд цаашид уг хөтөлбөрийг жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулах юм.

Хүүхдийн паркт амьтны хүрээлэн ажиллаж байна

Хотын соёлыг төлөвшүүлэх хүрээнд амьтны хүрээлэн, музейн хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлж, нийслэлийн ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчдад амьтдыг таниулах үйл ажиллагааг зохион байгуулж байна. Ингэснээр хичээлийн явцад судалсан мэдлэгээ бататган, амьтны онцлог шинжийг ялгаж харах боломж бүрдэж байгаа бөгөөд цаашид уг хөтөлбөрийг жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулах юм.

»»
Халдлагаас хойш сураггүй бологсдын хэд нь амиа алдсан нь тодорхойгүй байна
15:57

Москвад болсон террорист халдлагад өртөж нас барсан хүний тоо 143 болсон талаар ОХУ-ын Онцгой байдлын яам энэ сарын 27-нд мэдэгджээ.

Халдлагаас хойш сураггүй бологсдын хэд нь амиа алдсан нь тодорхойгүй байна

Москвад болсон террорист халдлагад өртөж нас барсан хүний тоо 143 болсон талаар ОХУ-ын Онцгой байдлын яам энэ сарын 27-нд мэдэгджээ.

»»
НҮБ: Дэлхий даяар хоногт тэрбум хоол хаягдаж байна
13:45

НҮБ Хүнсний хог хаягдлын индексийн тайланг энэ долоо хоногт танилцууллаа. Үүгээр дэлхийн нийт хүн ам хэр хэмжээний хоол хүнсийг хог болгон хаяж, 

НҮБ: Дэлхий даяар хоногт тэрбум хоол хаягдаж байна

НҮБ Хүнсний хог хаягдлын индексийн тайланг энэ долоо хоногт танилцууллаа. Үүгээр дэлхийн нийт хүн ам хэр хэмжээний хоол хүнсийг хог болгон хаяж, 

»»
Үзэсгэлэнт Өвөр Монгол- 6
13:32

Нарийн сайхан зурж, уран сайхан бүтээсэн бас нэгэн нэрийн хуудас бол “Үлгэр жишээ ӨМӨЗО”-ы "Умардын соёл"-ыг бэхжүүлж, "Монгол морины зориг санаа"-г урагшлуулж, шинэ аян замд хөл тавих болно. Мөн өнгөт Өвөр Монголын "шинэ замыг нээж, дунд урсгалд орох" бодит үйл ажиллагаа, Өвөр Монголын "Хятадын хойд хэсгийн экологийн аюулгүй байдлын чухал халхавч" -ийг байгуулах  Хятадын үндэстнүүдийн хамтын ухамсарыг бий болгох явдал юм.

Үзэсгэлэнт Өвөр Монгол- 6

Нарийн сайхан зурж, уран сайхан бүтээсэн бас нэгэн нэрийн хуудас бол “Үлгэр жишээ ӨМӨЗО”-ы "Умардын соёл"-ыг бэхжүүлж, "Монгол морины зориг санаа"-г урагшлуулж, шинэ аян замд хөл тавих болно. Мөн өнгөт Өвөр Монголын "шинэ замыг нээж, дунд урсгалд орох" бодит үйл ажиллагаа, Өвөр Монголын "Хятадын хойд хэсгийн экологийн аюулгүй байдлын чухал халхавч" -ийг байгуулах  Хятадын үндэстнүүдийн хамтын ухамсарыг бий болгох явдал юм.

»»
Ж.Батзандан: Д.Мөнх-Эрдэнэтэй хамтарч "Бүх ард түмний хуралдай"-г зарлан хуралдуулна
13:32

Тэрбээр, "Намайг нүүрсний мафийн толгойлогч гэдэг хэрэг тохоод шоронд хорисон. Мөн кадитал банкны хэргээр шоронд хорисон. 

Ж.Батзандан: Д.Мөнх-Эрдэнэтэй хамтарч

Тэрбээр, "Намайг нүүрсний мафийн толгойлогч гэдэг хэрэг тохоод шоронд хорисон. Мөн кадитал банкны хэргээр шоронд хорисон. 

»»
“Мөнгөн мод 2023” наадмын шилдгүүд тодорлоо
13:04

15 дахь удаагийн “Мөнгөн мод” наадам өчигдөр амжилттай зохион байгуулагдаж, шилдгүүдээ тодрууллаа.

“Мөнгөн мод 2023” наадмын шилдгүүд тодорлоо

15 дахь удаагийн “Мөнгөн мод” наадам өчигдөр амжилттай зохион байгуулагдаж, шилдгүүдээ тодрууллаа.

»»
Өнөөдөр 16.00 цагт гамшгийн зарлан мэдээллийн дуут дохио дуугарна
12:24

Засгийн газраас жил бүрийн гуравдугаар сарын сүүлийн долоо хоногийн пүрэв гарагт 16:00 цагт улс орон даяар гамшгийн зарлан мэдээллийн дуут дохио дуугаргаж, дадлага сургууль зохион байгуулах журам гаргасан. 

Өнөөдөр 16.00 цагт гамшгийн зарлан мэдээллийн дуут дохио дуугарна

Засгийн газраас жил бүрийн гуравдугаар сарын сүүлийн долоо хоногийн пүрэв гарагт 16:00 цагт улс орон даяар гамшгийн зарлан мэдээллийн дуут дохио дуугаргаж, дадлага сургууль зохион байгуулах журам гаргасан. 

»»
Малдаа яваад сураггүй болсон 82 настай хоёр иргэнийг эрэн хайж байна
12:08

Өчигдөр шөнийн байдлаар Онцгой байдлын байгууллагад төөрсөн, сураггүй алга болсон гэх таван дуудлага, мэдээлэл бүртгэгджээ. 

Малдаа яваад сураггүй болсон 82 настай хоёр иргэнийг эрэн хайж байна

Өчигдөр шөнийн байдлаар Онцгой байдлын байгууллагад төөрсөн, сураггүй алга болсон гэх таван дуудлага, мэдээлэл бүртгэгджээ. 

»»
Төсвийн мөнгийг төлүүлье
12:07

Ковидын үед үнэд орж байсан 1 ширхэг нь 450 ам.долларын үнэтэй “Тоцилизумаб” гэх  тариа  Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн 

Төсвийн мөнгийг төлүүлье

Ковидын үед үнэд орж байсан 1 ширхэг нь 450 ам.долларын үнэтэй “Тоцилизумаб” гэх  тариа  Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн 

»»
Балтиморын гүүрнээс осолдсон хоёр хүний цогцсыг гарган авчээ
12:03

Мягмар гарагийн шөнө чингэлэг тээвэрлэгч хөлөг онгоцонд мөргүүлж нурсан Балтиморын гүүрнээс унаж осолдсон хүмүүсийг ирж хайх ажиллагаа үргэлжилж байна. 

Балтиморын гүүрнээс осолдсон хоёр хүний цогцсыг гарган авчээ

Мягмар гарагийн шөнө чингэлэг тээвэрлэгч хөлөг онгоцонд мөргүүлж нурсан Балтиморын гүүрнээс унаж осолдсон хүмүүсийг ирж хайх ажиллагаа үргэлжилж байна. 

»»
Импортын гурил, малын тэжээлийг татвараас чөлөөлөхийг дэмжлээ
12:00

УИХ-ын чуулганы хуралдаан эхэллээ. Хуралдаанаар Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцэв.

Импортын гурил, малын тэжээлийг татвараас чөлөөлөхийг дэмжлээ

УИХ-ын чуулганы хуралдаан эхэллээ. Хуралдаанаар Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцэв.

»»
Дэд ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшиж байсан Жо Либерман нас баржээ
11:53

АНУ-ын сенатч асан, дэд ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигч Жо Либерман 82 насандаа таалал төгсчээ. Шалтгаан нь биеийн байдал нь муудсанаас үүдсэн гэж гэр бүлээс нь мэдэгджээ.  

Дэд ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшиж байсан Жо Либерман нас баржээ

АНУ-ын сенатч асан, дэд ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигч Жо Либерман 82 насандаа таалал төгсчээ. Шалтгаан нь биеийн байдал нь муудсанаас үүдсэн гэж гэр бүлээс нь мэдэгджээ.  

»»
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргын тусгай элч Жан Тодт-той уулзлаа
10:53

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргын замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын асуудал хариуцсан тусгай элч Жан Тодт-ыг энэ сарын 27-ны өдөр хүлээн авч уулзлаа.

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргын тусгай элч Жан Тодт-той уулзлаа

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргын замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын асуудал хариуцсан тусгай элч Жан Тодт-ыг энэ сарын 27-ны өдөр хүлээн авч уулзлаа.

»»
Авто замд 27.5 тонн давс, 123.5 тонн бодис цацлаа
10:42

Нийслэлийн нийтийн эзэмшлийн авто зам, гудамж талбайн цас цэвэрлэгээнд Хот тохижилтын газар ОНӨААТҮГ, дүүргүүдийн тохижилт, үйлчилгээний компани болон гэрээт аж ахуй нэгж, байгууллагууд халтиргаа гулгаа үүсэхээс сэргийлэн ажиллаж байна.

Авто замд 27.5 тонн давс, 123.5 тонн бодис цацлаа

Нийслэлийн нийтийн эзэмшлийн авто зам, гудамж талбайн цас цэвэрлэгээнд Хот тохижилтын газар ОНӨААТҮГ, дүүргүүдийн тохижилт, үйлчилгээний компани болон гэрээт аж ахуй нэгж, байгууллагууд халтиргаа гулгаа үүсэхээс сэргийлэн ажиллаж байна.

»»
Энэтхэгийн сонгууль хамгийн өндөр өртөгтэй
10:38

Дэлхийн хамгийн олон хүн амтай Энэтхэг улс ирэх таван жилд улс орноо удирдах удирдагчдыг сонгохоор бэлтгэж байна. 

Энэтхэгийн сонгууль хамгийн өндөр өртөгтэй

Дэлхийн хамгийн олон хүн амтай Энэтхэг улс ирэх таван жилд улс орноо удирдах удирдагчдыг сонгохоор бэлтгэж байна. 

»»
Хөнгөлөлттэй үнээр хэвтэн эмчлүүлэх боломжтой 82 эмнэлгийн шинэчилсэн жагсаалт
10:38

ЭМД-аар хөнгөлөлттэй үнээр хэвтэн эмчлүүлэх боломжтой хувийн 82 эмнэлгийн шинэчилсэн жагсаалт, утасны дугаарыг танилцуулж байна.

Хөнгөлөлттэй үнээр хэвтэн эмчлүүлэх боломжтой 82 эмнэлгийн шинэчилсэн жагсаалт

ЭМД-аар хөнгөлөлттэй үнээр хэвтэн эмчлүүлэх боломжтой хувийн 82 эмнэлгийн шинэчилсэн жагсаалт, утасны дугаарыг танилцуулж байна.

»»
Эмээлтийн өмхий мах хадгалж байсан компанийнханд оноосон ялыг хэвээр үлдээлээ
10:29

Эмээлтэд өмхий мах хадгалж, борлуулахыг завдсан “Эм Ди Си Пи” ХХК болон тус компанид эрх бүхий албан тушаал хашиж 

Эмээлтийн өмхий мах хадгалж байсан компанийнханд оноосон ялыг хэвээр үлдээлээ

Эмээлтэд өмхий мах хадгалж, борлуулахыг завдсан “Эм Ди Си Пи” ХХК болон тус компанид эрх бүхий албан тушаал хашиж 

»»
БШУЯ: Уран зохиол, дуу хөгжим, технологийн хичээлийг ЕБС-ийн хичээлийн хөтөлбөрөөс хасна гэдэг нь худал
10:14

Ирэх хичээлийн жилээс эхлэн ЕБС-ийн сурагчдын 3-6 хичээлийг хасаж цөөлөхөөр болсон. 

БШУЯ: Уран зохиол, дуу хөгжим, технологийн хичээлийг ЕБС-ийн хичээлийн хөтөлбөрөөс хасна гэдэг нь худал

Ирэх хичээлийн жилээс эхлэн ЕБС-ийн сурагчдын 3-6 хичээлийг хасаж цөөлөхөөр болсон. 

»»
Нийслэлийн 976 барилгын 206 нь л газар хөдлөлтөд тэсвэртэй гэх дүгнэлт гарчээ
10:04

Газар хөдлөлтийн хүч, давтамж сүүлийн жилүүдэд Монгол Улсад төдийгүй дэлхий дахинаа нэмэгдэж байгаа талаар 

Нийслэлийн 976 барилгын 206 нь л газар хөдлөлтөд тэсвэртэй гэх дүгнэлт гарчээ

Газар хөдлөлтийн хүч, давтамж сүүлийн жилүүдэд Монгол Улсад төдийгүй дэлхий дахинаа нэмэгдэж байгаа талаар 

»»
Хүнсний ногооны дотоодын хангамж 2023 онд 85 хувьд хүрсэн
09:47

Монгол Улсын Их Хурлын Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хороо, Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам, Ургамал газар тариалангийн хүрээлэн, 

Хүнсний ногооны дотоодын хангамж 2023 онд 85 хувьд хүрсэн

Монгол Улсын Их Хурлын Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хороо, Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам, Ургамал газар тариалангийн хүрээлэн, 

»»
Ховд аймгийн жижиг дунд бизнес эрхлэгчдэд зориулсан “Бизнес төв” нээгдлээ
09:45

ХААН Банк жижиг дунд бизнес эрхлэгчдэд тусгайлан үйлчилгээ үзүүлдэг “Бизнес төв”-өө энэ сард баруун болон хангайн бүсийн 3 байршилд шинээр нээж буйн нэг нь Ховд аймаг дахь салбар юм.

Ховд аймгийн жижиг дунд бизнес эрхлэгчдэд зориулсан “Бизнес төв” нээгдлээ

ХААН Банк жижиг дунд бизнес эрхлэгчдэд тусгайлан үйлчилгээ үзүүлдэг “Бизнес төв”-өө энэ сард баруун болон хангайн бүсийн 3 байршилд шинээр нээж буйн нэг нь Ховд аймаг дахь салбар юм.

»»
Төрөөс элэгний Д вирусын халдвартай иргэдийн зардлыг даана
09:26

Гепатитийн D вирусийн  халдварын тархалт, эмчилгээ, оношилгооны өнөөгийн байдал, цаашид авах арга хэмжээний талаар Эрүүл мэндийн сайд С.Чинзориг танилцуулсан. 

Төрөөс элэгний Д вирусын халдвартай иргэдийн зардлыг даана

Гепатитийн D вирусийн  халдварын тархалт, эмчилгээ, оношилгооны өнөөгийн байдал, цаашид авах арга хэмжээний талаар Эрүүл мэндийн сайд С.Чинзориг танилцуулсан. 

»»
Яруу найрагч Шагдарын Дулмаа 90 насандаа таалал төгслөө
19:58

Монгол Улсын Ардын Уран зохиолч, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, зохиолч Шагдарын Дулмаа 90 насандаа таалал төгслөө. 
Гүн эмгэнэл илэрхийлье.

Яруу найрагч Шагдарын Дулмаа 90 насандаа таалал төгслөө

Монгол Улсын Ардын Уран зохиолч, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, зохиолч Шагдарын Дулмаа 90 насандаа таалал төгслөө. 
Гүн эмгэнэл илэрхийлье.

»»
И Монголиад дараах 7 үйлчилгээг нэвтрүүлэхэд БЭЛЭН БОЛЖЭЭ
19:57

Засгийн газрын хуралдаанаас гарсан шийдвэрийг танилцуулах үеэр эрүүл мэндийн үйлчилгээний цахимжилтын хүрээнд 

И Монголиад дараах 7 үйлчилгээг нэвтрүүлэхэд БЭЛЭН БОЛЖЭЭ

Засгийн газрын хуралдаанаас гарсан шийдвэрийг танилцуулах үеэр эрүүл мэндийн үйлчилгээний цахимжилтын хүрээнд 

»»
Өвчтэй хүүхдийн зураг ашиглан 10 дансаар залилах гэмт хэрэг үйлдсэн байж болзошгүй
19:44

Олон нийтийн цахим сүлжээнд хүнд өвчтэй хүүхэд, тэдний гэр бүлийн зураг, бичлэг, түүнчлэн гадаад улсын иргэдийн 

Өвчтэй хүүхдийн зураг ашиглан 10 дансаар залилах гэмт хэрэг үйлдсэн байж болзошгүй

Олон нийтийн цахим сүлжээнд хүнд өвчтэй хүүхэд, тэдний гэр бүлийн зураг, бичлэг, түүнчлэн гадаад улсын иргэдийн 

»»
Явган хүний зам хааж, барилгаа өргөтгөсөн компанид зам чөлөөлөх талаар мэдэгдэх хуудас хүргүүлжээ
19:06

“Тэнгис” кино театрын ойролцоо явган хүний зам хааж өргөтгөл  барьсан талаарх зураг цахим орчинд нийтлэгдэж, 

Явган хүний зам хааж, барилгаа өргөтгөсөн компанид зам чөлөөлөх талаар мэдэгдэх хуудас хүргүүлжээ

“Тэнгис” кино театрын ойролцоо явган хүний зам хааж өргөтгөл  барьсан талаарх зураг цахим орчинд нийтлэгдэж, 

»»
Дэлхийн хамгийн их агаарын бохирдолтой 100 хотын 99 Азийнх байна
19:05

2023 онд дэлхийн хамгийн их агаарын бохирдолтой 100 хотын нэгээс бусад нь Азид байсан тухай шинэ тайланд дурджээ. 

Дэлхийн хамгийн их агаарын бохирдолтой 100 хотын 99 Азийнх байна

2023 онд дэлхийн хамгийн их агаарын бохирдолтой 100 хотын нэгээс бусад нь Азид байсан тухай шинэ тайланд дурджээ. 

»»
Гүнтийн давааны хөдөлгөөнийг түр хязгаарлалаа
18:57

Чингэлтэй дүүргийн 19 дүгээр хороо, Гүнтийн давааны хөдөлгөөнийг түр хязгаарлалаа.

Гүнтийн давааны хөдөлгөөнийг түр хязгаарлалаа

Чингэлтэй дүүргийн 19 дүгээр хороо, Гүнтийн давааны хөдөлгөөнийг түр хязгаарлалаа.

»»
“АРД" КИНО ТЕАТР: Хэний өмч вэ?
17:54

Одоогоос гурван жилийн өмнө соёлын өв болсон "Ард" кино театрын барилгыг нураах гэж байгаа тухай яригдаж эхэлсэн.

“АРД

Одоогоос гурван жилийн өмнө соёлын өв болсон "Ард" кино театрын барилгыг нураах гэж байгаа тухай яригдаж эхэлсэн.

»»
Зовхины дээд, доод тал татах нь жаргал, зовлон дагуулдаг гэж үнэн үү?
17:06

Нүдний зовхи татах нь давтамжтай, өөрийн эрхгүй таталддаг зовхины булчингийн үйл ажиллагаа юм.

Зовхины дээд, доод тал татах нь жаргал, зовлон дагуулдаг гэж үнэн үү?

Нүдний зовхи татах нь давтамжтай, өөрийн эрхгүй таталддаг зовхины булчингийн үйл ажиллагаа юм.

»»
Гепатитын D вирусийн халдвартай 66 мянган хүн байна
16:14

Гепатитийн D вирусийн  халдварын тархалт, эмчилгээ, оношилгооны өнөөгийн байдал, цаашид авах арга хэмжээний талаар Эрүүл мэндийн сайд С.Чинзориг Засгийн газрын хуралдаан дээр танилцууллаа. 

Гепатитын D вирусийн халдвартай 66 мянган хүн байна

Гепатитийн D вирусийн  халдварын тархалт, эмчилгээ, оношилгооны өнөөгийн байдал, цаашид авах арга хэмжээний талаар Эрүүл мэндийн сайд С.Чинзориг Засгийн газрын хуралдаан дээр танилцууллаа. 

»»
Авто угаалгын газар үйлчлүүлэхээр очсон иргэн цахилгаанд цохиулж, амиа алджээ
15:07

Баянзүрх дүүргийн 19 дүгээр хороонд байрлах авто угаалгын газарт үйлчлүүлэхээр очсон иргэн цахилгаанд цохиулж нас барсан харамсалтай хэрэг бүртгэгджээ.

Авто угаалгын газар үйлчлүүлэхээр очсон иргэн цахилгаанд цохиулж, амиа алджээ

Баянзүрх дүүргийн 19 дүгээр хороонд байрлах авто угаалгын газарт үйлчлүүлэхээр очсон иргэн цахилгаанд цохиулж нас барсан харамсалтай хэрэг бүртгэгджээ.

»»
Хөгжлийн Банкны хэрэгт гэм буруутайд тооцогдсон шүүгдэгч нарын хэргийг хэрэгсэхгүй болгоогүй
14:56

Хөгжлийн Банкны гэх 80 хүн дөрвөн хуулийн этгээдэд холбогдох хэргийн талаарх шийдвэрийг нээлттэй байршуулах тул худал мэдээлэхгүй байхыг Нийслэлийн эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхээс анхаарууллаа. 

Хөгжлийн Банкны хэрэгт гэм буруутайд тооцогдсон шүүгдэгч нарын хэргийг хэрэгсэхгүй болгоогүй

Хөгжлийн Банкны гэх 80 хүн дөрвөн хуулийн этгээдэд холбогдох хэргийн талаарх шийдвэрийг нээлттэй байршуулах тул худал мэдээлэхгүй байхыг Нийслэлийн эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхээс анхаарууллаа. 

»»
Авто угаалгын газар үйлчлүүлэхээр очсон иргэн цахилгаанд цохиулж, амиа алджээ
14:32

Баянзүрх дүүргийн 19 дүгээр хороонд байрлах авто угаалгын газарт үйлчлүүлэхээр очсон иргэн цахилгаанд цохиулж нас барсан харамсалтай хэрэг бүртгэгджээ.

Авто угаалгын газар үйлчлүүлэхээр очсон иргэн цахилгаанд цохиулж, амиа алджээ

Баянзүрх дүүргийн 19 дүгээр хороонд байрлах авто угаалгын газарт үйлчлүүлэхээр очсон иргэн цахилгаанд цохиулж нас барсан харамсалтай хэрэг бүртгэгджээ.

»»
Үйлдвэрүүд үхсэн малын мах бэлтгэсэн нь тогтоогдоогүй. Эрүүл ахуйн шаардлага хангаагүй зөрчлийг илрүүлсэн
14:28

Энэ талаар Хүнс, Хөдөө Аж Ахуй, Хөнгөн Үйлдвэрийн Яамнаас тодруулахад "Үхсэн малын мах бэлтгэсэн гэдэг нь тогтоогдоогүй. Өөрөөр хэлбэл албан бус, ташаа мэдээлэл байна.

Үйлдвэрүүд үхсэн малын мах бэлтгэсэн нь тогтоогдоогүй. Эрүүл ахуйн шаардлага хангаагүй зөрчлийг илрүүлсэн

Энэ талаар Хүнс, Хөдөө Аж Ахуй, Хөнгөн Үйлдвэрийн Яамнаас тодруулахад "Үхсэн малын мах бэлтгэсэн гэдэг нь тогтоогдоогүй. Өөрөөр хэлбэл албан бус, ташаа мэдээлэл байна.

»»
Ч.Хүрэлбаатар: Би генийн шинжилгээгээ хийлгэчихсэн. Хариугаа удахгүй тавина
13:16

2024 оны эхний өдөр Эдийн засаг, хөгжлийн сайд Ч.Хүрэлбаатарыг "Хятад хүний удам" гэх утгатай мэдээлэл гарсан байдаг. 

Ч.Хүрэлбаатар: Би генийн шинжилгээгээ хийлгэчихсэн. Хариугаа удахгүй тавина

2024 оны эхний өдөр Эдийн засаг, хөгжлийн сайд Ч.Хүрэлбаатарыг "Хятад хүний удам" гэх утгатай мэдээлэл гарсан байдаг. 

»»
“Баавгай” нь ч байхгүй Баялгийн сангийн “арьсыг нь арав хуваана" гэнэ үү
13:14

Өнөөгийн эрх баригч гурван нам Монгол Улсыг Баялгийн сантай болгохоор гар барьсан. Хуулийг нь энэ хаврын чуулганаар 

“Баавгай” нь ч байхгүй Баялгийн сангийн “арьсыг нь арав хуваана

Өнөөгийн эрх баригч гурван нам Монгол Улсыг Баялгийн сантай болгохоор гар барьсан. Хуулийг нь энэ хаврын чуулганаар 

»»
Цаг агаарын нөхцөл байдлаас шалтгаалж МИАТ-ийн нислэгүүд хойшилжээ
10:29

Нийслэл хотод өнгөрсөн шөнөөс эхлэн цас орж буй. Үүний улмаас Чингис Хаан олон улсын нисэх буудал хүрэх хурдны 

Цаг агаарын нөхцөл байдлаас шалтгаалж МИАТ-ийн нислэгүүд хойшилжээ

Нийслэл хотод өнгөрсөн шөнөөс эхлэн цас орж буй. Үүний улмаас Чингис Хаан олон улсын нисэх буудал хүрэх хурдны 

»»
Хүүхдээ хайхрахгүй, дарамталсан бол эцэг, эх байх эрхийг 6 сараар ХАСНА
10:15

Гэр бүлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийн талаарх хэлэлцүүлгийг 2024 оны дөрөвдүгээр сарын 1-ний 

Хүүхдээ хайхрахгүй, дарамталсан бол эцэг, эх байх эрхийг 6 сараар ХАСНА

Гэр бүлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийн талаарх хэлэлцүүлгийг 2024 оны дөрөвдүгээр сарын 1-ний 

»»
Хөшигийн хөндийн хурдны замд 17 машин мөргөлдөж, замыг ХААЛАА
09:59

Өнөөдөр буюу 2024 оны гуравдугаар сарын 27-ны өглөө Хан-Уул дүүргийн 8 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр “Чингис хаан” олон улсын нисэх буудал хүртэлх тууш зам руу орох хэсэгт 17 хүртэлх 

Хөшигийн хөндийн хурдны замд 17 машин мөргөлдөж, замыг ХААЛАА

Өнөөдөр буюу 2024 оны гуравдугаар сарын 27-ны өглөө Хан-Уул дүүргийн 8 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр “Чингис хаан” олон улсын нисэх буудал хүртэлх тууш зам руу орох хэсэгт 17 хүртэлх 

»»
Чингэлэг ачсан хөлөг гүүр мөргөж, 6 хүн сураггүй боллоо
09:55

АНУ-ын Мэрилэнд муж дахь Балтимор хотын боомтын Фрэнсис Скотт Кей гүүрийг 5000 орчим чингэлэг ачсан ачааны хөлөг мөргөсөн осол гарчээ.

Чингэлэг ачсан хөлөг гүүр мөргөж, 6 хүн сураггүй боллоо

АНУ-ын Мэрилэнд муж дахь Балтимор хотын боомтын Фрэнсис Скотт Кей гүүрийг 5000 орчим чингэлэг ачсан ачааны хөлөг мөргөсөн осол гарчээ.

»»
Нисэх буудал хүрэх хурдны зам дээр осол гарсан тул ЗАМ ХААЛАА
09:52

Улаанбаатар хотод их хэмжээний цас орж, авто замын зорчих хэсэгт халтиргаа гулгаа үүссэний улмаас "Чингис Хаан" олон улсын нисэх буудал хүрэх хурдны зам дээр авто тээврийн осол гарсан 

Нисэх буудал хүрэх хурдны зам дээр осол гарсан тул ЗАМ ХААЛАА

Улаанбаатар хотод их хэмжээний цас орж, авто замын зорчих хэсэгт халтиргаа гулгаа үүссэний улмаас "Чингис Хаан" олон улсын нисэх буудал хүрэх хурдны зам дээр авто тээврийн осол гарсан 

»»
Засгийн газар хуралдаж байна
09:27

Засгийн газрын ээлжит хуралдаан болж байна. Өнөөдөр /2024.03.27 /-ийн хуралдаанаар 

Засгийн газар хуралдаж байна

Засгийн газрын ээлжит хуралдаан болж байна. Өнөөдөр /2024.03.27 /-ийн хуралдаанаар 

»»
"Бүх боомтыг авто замаар холбоно"
17:50

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Боомтын сэргэлт үндэсний форумд хэлсэн үгэндээ "“Шинэ сэргэлтийн бодлого”-оос амжилттай хэрэгжиж буй ажлуудын тэргүүн эгнээнд боомтын сэргэлттэй холбогдох ажлууд эрэмбэлэгдэж байна.  Боомтын сэргэлтийн ажил амжилттай, үр дүнтэй байгаа нь Монгол Улсын эдийн засгийн сэргэлтэд ч хувь нэмрээ оруулж байна" гэсэн юм. 

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Боомтын сэргэлт үндэсний форумд хэлсэн үгэндээ "“Шинэ сэргэлтийн бодлого”-оос амжилттай хэрэгжиж буй ажлуудын тэргүүн эгнээнд боомтын сэргэлттэй холбогдох ажлууд эрэмбэлэгдэж байна.  Боомтын сэргэлтийн ажил амжилттай, үр дүнтэй байгаа нь Монгол Улсын эдийн засгийн сэргэлтэд ч хувь нэмрээ оруулж байна" гэсэн юм. 

»»
Махны чиглэлийн 49 үйлдвэрийн үйл ажиллагаа эрхлэх дүгнэлтийг цуцаллаа
17:31

Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайдын баталсан 2023 оны А/253 дугаар тушаалын дагуу Салбарын улсын ерөнхий байцаагчийн 08-00-02/29 тоот төлөвлөгөөт бус хяналт шалгалт хийх удирдамжаар улсын хэмжээнд мал, төхөөрөх үйлдвэр, цех, дулааны аргаар мах боловсруулах үйлдвэрийн үйл ажиллагаанд хяналт шалгалтыг зохион байгуулжээ.

Махны чиглэлийн 49 үйлдвэрийн үйл ажиллагаа эрхлэх дүгнэлтийг цуцаллаа

Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайдын баталсан 2023 оны А/253 дугаар тушаалын дагуу Салбарын улсын ерөнхий байцаагчийн 08-00-02/29 тоот төлөвлөгөөт бус хяналт шалгалт хийх удирдамжаар улсын хэмжээнд мал, төхөөрөх үйлдвэр, цех, дулааны аргаар мах боловсруулах үйлдвэрийн үйл ажиллагаанд хяналт шалгалтыг зохион байгуулжээ.

»»
Газын хүн амын тал хувь нь өлсгөлөнгийн түвшинд хүрчээ
15:50

Газын хүн амын тал хувь нь  өлсгөлөнд нэрвэгдээд байгаа бөгөөд тавдугаар  сар гэхэд тус нутгийн хойд хэсэг тэр чигтээ 

Газын хүн амын тал хувь нь өлсгөлөнгийн түвшинд хүрчээ

Газын хүн амын тал хувь нь  өлсгөлөнд нэрвэгдээд байгаа бөгөөд тавдугаар  сар гэхэд тус нутгийн хойд хэсэг тэр чигтээ 

»»
Жолооч аккумулятороо янзлах хооронд бие засахаар буусан эмэгтэй хээр орхигджээ
15:44

Дорнод аймгийн Халхгол сумын нутаг Хорийн толгой хэмээх газарт гуравдугаар сарын 15-нд бие засахаар буусан 

Жолооч аккумулятороо янзлах хооронд бие засахаар буусан эмэгтэй хээр орхигджээ

Дорнод аймгийн Халхгол сумын нутаг Хорийн толгой хэмээх газарт гуравдугаар сарын 15-нд бие засахаар буусан 

»»
Харанга!!! Цаг агаарын гамшигт үзэгдлээс урьдчилан сэргийлэх мэдээ
15:39

Харанга!!! Цаг агаарын гамшигт үзэгдлээс урьдчилан сэргийлэх мэдээ: 27-ны өдөр Сүхбаатар аймгийн нутгаар хүчтэй 

Харанга!!! Цаг агаарын гамшигт үзэгдлээс урьдчилан сэргийлэх мэдээ

Харанга!!! Цаг агаарын гамшигт үзэгдлээс урьдчилан сэргийлэх мэдээ: 27-ны өдөр Сүхбаатар аймгийн нутгаар хүчтэй 

»»
Халдлагаас хойш сураггүй бологсдын хэд нь амиа алдсан нь тодорхойгүй байна
15:57

Москвад болсон террорист халдлагад өртөж нас барсан хүний тоо 143 болсон талаар ОХУ-ын Онцгой байдлын яам энэ сарын 27-нд мэдэгджээ.

Халдлагаас хойш сураггүй бологсдын хэд нь амиа алдсан нь тодорхойгүй байна

Москвад болсон террорист халдлагад өртөж нас барсан хүний тоо 143 болсон талаар ОХУ-ын Онцгой байдлын яам энэ сарын 27-нд мэдэгджээ.

»»
Балтиморын гүүрнээс осолдсон хоёр хүний цогцсыг гарган авчээ
12:03

Мягмар гарагийн шөнө чингэлэг тээвэрлэгч хөлөг онгоцонд мөргүүлж нурсан Балтиморын гүүрнээс унаж осолдсон хүмүүсийг ирж хайх ажиллагаа үргэлжилж байна. 

Балтиморын гүүрнээс осолдсон хоёр хүний цогцсыг гарган авчээ

Мягмар гарагийн шөнө чингэлэг тээвэрлэгч хөлөг онгоцонд мөргүүлж нурсан Балтиморын гүүрнээс унаж осолдсон хүмүүсийг ирж хайх ажиллагаа үргэлжилж байна. 

»»
Дэд ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшиж байсан Жо Либерман нас баржээ
11:53

АНУ-ын сенатч асан, дэд ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигч Жо Либерман 82 насандаа таалал төгсчээ. Шалтгаан нь биеийн байдал нь муудсанаас үүдсэн гэж гэр бүлээс нь мэдэгджээ.  

Дэд ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшиж байсан Жо Либерман нас баржээ

АНУ-ын сенатч асан, дэд ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигч Жо Либерман 82 насандаа таалал төгсчээ. Шалтгаан нь биеийн байдал нь муудсанаас үүдсэн гэж гэр бүлээс нь мэдэгджээ.  

»»
Энэтхэгийн сонгууль хамгийн өндөр өртөгтэй
10:38

Дэлхийн хамгийн олон хүн амтай Энэтхэг улс ирэх таван жилд улс орноо удирдах удирдагчдыг сонгохоор бэлтгэж байна. 

Энэтхэгийн сонгууль хамгийн өндөр өртөгтэй

Дэлхийн хамгийн олон хүн амтай Энэтхэг улс ирэх таван жилд улс орноо удирдах удирдагчдыг сонгохоор бэлтгэж байна. 

»»
Дэлхийн хамгийн их агаарын бохирдолтой 100 хотын 99 Азийнх байна
19:05

2023 онд дэлхийн хамгийн их агаарын бохирдолтой 100 хотын нэгээс бусад нь Азид байсан тухай шинэ тайланд дурджээ. 

Дэлхийн хамгийн их агаарын бохирдолтой 100 хотын 99 Азийнх байна

2023 онд дэлхийн хамгийн их агаарын бохирдолтой 100 хотын нэгээс бусад нь Азид байсан тухай шинэ тайланд дурджээ. 

»»
Балтиморын нурсан гүүрний орчимд аврах ажиллагаа үргэлжилж байна
10:33

Мягмар гарагийн шөнө АНУ-ын Мэрилэнд мужийн Балтимор хотод оршдог томоохон гүүрийг чингэлэг тээврийн хөлөг онгоц мөргөж, нураасан осол гарсан билээ.

Балтиморын нурсан гүүрний орчимд аврах ажиллагаа үргэлжилж байна

Мягмар гарагийн шөнө АНУ-ын Мэрилэнд мужийн Балтимор хотод оршдог томоохон гүүрийг чингэлэг тээврийн хөлөг онгоц мөргөж, нураасан осол гарсан билээ.

»»
Чингэлэг ачсан хөлөг гүүр мөргөж, 6 хүн сураггүй боллоо
09:55

АНУ-ын Мэрилэнд муж дахь Балтимор хотын боомтын Фрэнсис Скотт Кей гүүрийг 5000 орчим чингэлэг ачсан ачааны хөлөг мөргөсөн осол гарчээ.

Чингэлэг ачсан хөлөг гүүр мөргөж, 6 хүн сураггүй боллоо

АНУ-ын Мэрилэнд муж дахь Балтимор хотын боомтын Фрэнсис Скотт Кей гүүрийг 5000 орчим чингэлэг ачсан ачааны хөлөг мөргөсөн осол гарчээ.

»»
Газын хүн амын тал хувь нь өлсгөлөнгийн түвшинд хүрчээ
15:50

Газын хүн амын тал хувь нь  өлсгөлөнд нэрвэгдээд байгаа бөгөөд тавдугаар  сар гэхэд тус нутгийн хойд хэсэг тэр чигтээ 

Газын хүн амын тал хувь нь өлсгөлөнгийн түвшинд хүрчээ

Газын хүн амын тал хувь нь  өлсгөлөнд нэрвэгдээд байгаа бөгөөд тавдугаар  сар гэхэд тус нутгийн хойд хэсэг тэр чигтээ 

»»
АНУ түдгэлзсэнээр НҮБ-ын Аюулгүй Зөвлөл гал зогсоохыг уриалсан тогтоол баталлаа
09:25

Газын зурваст нэн даруй гал зогсоохыг уриалсан тогтоолыг НҮБ-ын Аюулгүйн Зөвлөл баталлаа.

АНУ түдгэлзсэнээр НҮБ-ын Аюулгүй Зөвлөл гал зогсоохыг уриалсан тогтоол баталлаа

Газын зурваст нэн даруй гал зогсоохыг уриалсан тогтоолыг НҮБ-ын Аюулгүйн Зөвлөл баталлаа.

»»
Украины далбаан дор Оросын эсрэг жагсаал зохион байгуулсан Монголын “идэвхтнүүд”-ийг ч терроризмыг дэмжигчид гэж тооцох нь зүйтэй гэв
08:45

ОХУ-аас Монгол улсад суух Онц бөгөөд бүрэн эрхэт Элчин сайд А.Н.Евсиков 2024 оны 3-р сарын 22-ны өдөр ОХУ-д болсон зэвсэгт халдлагатай холбоотойгоор өөрийн албан ёсны цахим хуудсаараа мэдэгдэл хийлээ.

Украины далбаан дор Оросын эсрэг жагсаал зохион байгуулсан Монголын “идэвхтнүүд”-ийг ч терроризмыг дэмжигчид гэж тооцох нь зүйтэй гэв

ОХУ-аас Монгол улсад суух Онц бөгөөд бүрэн эрхэт Элчин сайд А.Н.Евсиков 2024 оны 3-р сарын 22-ны өдөр ОХУ-д болсон зэвсэгт халдлагатай холбоотойгоор өөрийн албан ёсны цахим хуудсаараа мэдэгдэл хийлээ.

»»
ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин "цуст, зэрлэг террорист халдлага Украины оролцоотой" гэж мэдэгдлээ
16:08

Москвагийн ойролцоох Крокус Сити Холл концертын газар, худалдааны цогцолборт болсон аймшигт халдлагын улмаас олон 

ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин

Москвагийн ойролцоох Крокус Сити Холл концертын газар, худалдааны цогцолборт болсон аймшигт халдлагын улмаас олон 

»»
АНУ-ын шигшээ баг КОНКАКАФ-ийн цомыг гуравдахь удаагаа дараалан хүртлээ
14:53

Хойд ба Төв Америк, Карибын тэнгисийн улсуудын хөл бөмбөгийн холбооны /КОНКАКАФ/  Үндэстнүүдийн лигийн тэмцээний финалын тоглолтод АНУ-ын шигшээ баг Мексикийн багийг ялснаар аваргын цомыг хүртлээ.  

АНУ-ын шигшээ баг КОНКАКАФ-ийн цомыг гуравдахь удаагаа дараалан хүртлээ

Хойд ба Төв Америк, Карибын тэнгисийн улсуудын хөл бөмбөгийн холбооны /КОНКАКАФ/  Үндэстнүүдийн лигийн тэмцээний финалын тоглолтод АНУ-ын шигшээ баг Мексикийн багийг ялснаар аваргын цомыг хүртлээ.  

»»
"Исламын улс" бүлэглэлийн Москвад халдсан шалтгаан
13:44

ОХУ-ын нийслэл Москва хотноо орших "Крокус сити" концертын танхимд тоглолт үзэхээр цугласан олон мянган хүн зэвсэгт 

ОХУ-ын нийслэл Москва хотноо орших "Крокус сити" концертын танхимд тоглолт үзэхээр цугласан олон мянган хүн зэвсэгт 

»»
Ирланд улс түүхэн дэх хамгийн залуу Ерөнхий сайдыг томилжээ
11:44

Ирландын эрх баригч Fine Gael нам 37 настай Саймон Харрисыг шинэ Ерөнхий сайдаар томилсон нь  Ирландын түүхэн дэх хамгийн залуу Ерөнхий сайд асан Лео Варадкарыг залгамжыг үргэлжлүүллээ. 

Ирланд улс түүхэн дэх хамгийн залуу Ерөнхий сайдыг томилжээ

Ирландын эрх баригч Fine Gael нам 37 настай Саймон Харрисыг шинэ Ерөнхий сайдаар томилсон нь  Ирландын түүхэн дэх хамгийн залуу Ерөнхий сайд асан Лео Варадкарыг залгамжыг үргэлжлүүллээ. 

»»
Халдлагад буруутгагдаж буй дөрвөн этгээдийг цагдан хорьжээ
11:24

МОСКВА, 2024 оны гуравдугаар сарын 25. /TASS/. Москва хотын Басманный дүүргийн шүүх “Крокус”-т террорист 

Халдлагад буруутгагдаж буй дөрвөн этгээдийг цагдан хорьжээ

МОСКВА, 2024 оны гуравдугаар сарын 25. /TASS/. Москва хотын Басманный дүүргийн шүүх “Крокус”-т террорист 

»»
ОХУ-д ХАЛДЛАГА ҮЙЛДСЭН СЭЖИГТЭН: Нэр, овоггүй хүн над руу бичиж, мөнгө амласан
11:21

ОХУ-ын нийслэл Москва орчмын Красногорск хотын “Крокус сити холл”-д зэвсэгт этгээдүүд гал нээж, амиа алдсан хүний тоо 133 болж, 140 хүн шархадсан эмгэнэлт явдал болсон.

ОХУ-д ХАЛДЛАГА ҮЙЛДСЭН СЭЖИГТЭН: Нэр, овоггүй хүн над руу бичиж, мөнгө амласан

ОХУ-ын нийслэл Москва орчмын Красногорск хотын “Крокус сити холл”-д зэвсэгт этгээдүүд гал нээж, амиа алдсан хүний тоо 133 болж, 140 хүн шархадсан эмгэнэлт явдал болсон.

»»
Алан хядах ажиллагаа ба Орос
11:21

Москвагийн Красногорск хотын "Крокус сити холл" концертын танхимд 22-ны баасан гаригийн орой террорист халдлага болж,

Алан хядах ажиллагаа ба Орос

Москвагийн Красногорск хотын "Крокус сити холл" концертын танхимд 22-ны баасан гаригийн орой террорист халдлага болж,

»»
Москвагийн концертын танхимд халдлага үйлдсэний улмаас 60 гаруй хүн амиа алджээ
09:25

МОСКВА, 2024 оны гуравдугаар сарын 23 /BBC/. Баасан гаргийн орой ОХУ-ын Москва мужийн Красногорск хотын 

Москвагийн концертын танхимд халдлага үйлдсэний улмаас 60 гаруй хүн амиа алджээ

МОСКВА, 2024 оны гуравдугаар сарын 23 /BBC/. Баасан гаргийн орой ОХУ-ын Москва мужийн Красногорск хотын 

»»
Умард Солонгосын төв хэвлэл Ким Жон Уны охиныг анх удаа “их удирдагч” гэж нэрлэжээ
15:50

“Умард Солонгосын төв хэвлэл Ким Жон Уны охиныг анх удаагаа “их удирдагч” гэж нэрлэсэн нь түүний эцгийнхээ залгамжлагч 

Умард Солонгосын төв хэвлэл Ким Жон Уны охиныг анх удаа “их удирдагч” гэж нэрлэжээ

“Умард Солонгосын төв хэвлэл Ким Жон Уны охиныг анх удаагаа “их удирдагч” гэж нэрлэсэн нь түүний эцгийнхээ залгамжлагч 

»»
Хамасыг ялахын тулд Рафах руу дайрах хэрэггүй
14:31

АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Антони Блинкен Газын өмнөд хэсэгт орших Рафах хотод Израиль хуурай замын томоохон дайралт хийсэн нь "алдаа" бөгөөд ХАМАС бүлэглэлийг ялахад "шаардлагагүй" гэж мэдэгдэв. 

Хамасыг ялахын тулд Рафах руу дайрах хэрэггүй

АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Антони Блинкен Газын өмнөд хэсэгт орших Рафах хотод Израиль хуурай замын томоохон дайралт хийсэн нь "алдаа" бөгөөд ХАМАС бүлэглэлийг ялахад "шаардлагагүй" гэж мэдэгдэв. 

»»
Ахмадуудад туслах робот хүүг зохион бүтээжээ
14:45

Германий “Navel Robotics” гэх гарааны компани өндөр настнуудын асрамжийн газарт ашиглах зориулалттай робот үйлдвэрлэж эхэлжээ.

Ахмадуудад туслах робот хүүг зохион бүтээжээ

Германий “Navel Robotics” гэх гарааны компани өндөр настнуудын асрамжийн газарт ашиглах зориулалттай робот үйлдвэрлэж эхэлжээ.

»»
Газар тариалан, гурилын үйлдвэрлэл жилд 3-4% ашигтай. Харин уул уурхайн үйлдвэрлэл 40-50% ашигтай
20:57
Дубай хотод “нисдэг хүмүүс”-ийн анхны уралдаан зохион байгуулагджээ
14:35

Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын Дубай хотод өчигдөр анх удаагаа “нисдэг хүмүүс”-ийн уралдаан зохион байгуулагджээ.

Дубай хотод “нисдэг хүмүүс”-ийн анхны уралдаан зохион байгуулагджээ

Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын Дубай хотод өчигдөр анх удаагаа “нисдэг хүмүүс”-ийн уралдаан зохион байгуулагджээ.

»»
ОХУ-ын Алс Дорнодын Сахалин мужид их хэмжээний цас орсон байна
11:28

ОХУ-ын  Алс Дорнодын Сахалин мужид энэ сарын 24-ний өдрөөс эхлэн их хэмжээний цасан шуурга гурван өдөр үргэлжилж, урд өмнө нь болж байгаагүй байгалийн аюулт үзэгдэл тохиолоо. 

ОХУ-ын Алс Дорнодын Сахалин мужид их хэмжээний цас орсон байна

ОХУ-ын  Алс Дорнодын Сахалин мужид энэ сарын 24-ний өдрөөс эхлэн их хэмжээний цасан шуурга гурван өдөр үргэлжилж, урд өмнө нь болж байгаагүй байгалийн аюулт үзэгдэл тохиолоо. 

»»
Хятад-Монголын олон улсын худалдааны хот
17:13
“Алтан холбоо” 1 – Хилийн Эрээн боомт
17:02

“Алтан холбоо” нэвтрүүлгийн эхний дугаараар та бидний сайн мэдэх Эрээн – Замын-Үүд боомтыг танилцууллаа.

“Алтан холбоо” 1 – Хилийн Эрээн боомт

“Алтан холбоо” нэвтрүүлгийн эхний дугаараар та бидний сайн мэдэх Эрээн – Замын-Үүд боомтыг танилцууллаа.

»»
Орос үндэстний цорын ганц шян
16:30

“Шинэ зууны Хятадын зураглал·Хөлөнбуйр дахь аялал”

Орос үндэстний цорын ганц шян

“Шинэ зууны Хятадын зураглал·Хөлөнбуйр дахь аялал”

»»
Шинэ Барга зүүн хошууны Соёлын ордон
18:24

Шинэ зууны Хятадын зураглал·Хөлөнбуйр дахь аялал”

Шинэ Барга зүүн хошууны Соёлын ордон

Шинэ зууны Хятадын зураглал·Хөлөнбуйр дахь аялал”

»»
Мияа: Мөрөөдөл эхэлсэн газар
17:41

Гадаад хүмүүс Хятадад

Мияа: Мөрөөдөл эхэлсэн газар

Гадаад хүмүүс Хятадад

»»
Гацууртын Л.Чинбат гарал үүслийн бичиггүй 300 тооны адууг нь нутагтаа оруулахыг эсэргүүцсэн малчдыг машинаараа дайрав
11:38

Гацуурт компанийн ерөнхий захирал Л.Чинбат адууг нь албадан гаргах гэсэн Сэлэнгэ аймгийн Цагааннуур сумын малчдыг 

Гацууртын Л.Чинбат гарал үүслийн бичиггүй 300 тооны адууг нь нутагтаа оруулахыг эсэргүүцсэн малчдыг машинаараа дайрав

Гацуурт компанийн ерөнхий захирал Л.Чинбат адууг нь албадан гаргах гэсэн Сэлэнгэ аймгийн Цагааннуур сумын малчдыг 

»»
Нүдний хагалгаанд яаралтай орох шаардлагатай 5 хүүхэдтэй Д.Алтанчимэгт тусалцгаая
17:58

Нүдний хагалгаанд яаралтай орох шаардлагатай 5 хүүхэдтэй Д.Алтанчимэгт тусалцгаая Утас: 8071-6660 /шууд/ Хаан банк #5417007768

Нүдний хагалгаанд яаралтай орох шаардлагатай 5 хүүхэдтэй Д.Алтанчимэгт тусалцгаая

Нүдний хагалгаанд яаралтай орох шаардлагатай 5 хүүхэдтэй Д.Алтанчимэгт тусалцгаая Утас: 8071-6660 /шууд/ Хаан банк #5417007768

»»
“Tesla” компанийн салбарыг Монголд байгуулахыг хүсэв
10:08

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ өчигдөр АНУ-ын “Tesla”, “SpaceX” компанийн гүйцэтгэх захирал, “Twitter” компанийн 

“Tesla” компанийн салбарыг Монголд байгуулахыг хүсэв

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ өчигдөр АНУ-ын “Tesla”, “SpaceX” компанийн гүйцэтгэх захирал, “Twitter” компанийн 

»»
С.Ганбаатар: Надад гуравхан сар ерөнхийлөгч, ерөнхий сайдынхаа суудлыг өгчих. Би яаж энэ улсыг босгох вэ? гэдгийг харуулъя
10:51

УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатар сэтгүүлчдийн асуултанд хариуллаа.

С.Ганбаатар: Надад гуравхан сар ерөнхийлөгч, ерөнхий сайдынхаа суудлыг өгчих. Би яаж энэ улсыг босгох вэ? гэдгийг харуулъя

УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатар сэтгүүлчдийн асуултанд хариуллаа.

»»
Жолооч нар зогсоол дээр маргалдаж, санаатайгаар нэгнийхээ автомашиныг мөргөжээ
09:05

Нийслэлийн Баянгол дүүргийн 9 дүгээр хороонд байрлах орон сууцны гадна, хүүхдийн талбайн зогсоол дээр "Хүмүүс нэгнээ 

Жолооч нар зогсоол дээр маргалдаж, санаатайгаар нэгнийхээ автомашиныг мөргөжээ

Нийслэлийн Баянгол дүүргийн 9 дүгээр хороонд байрлах орон сууцны гадна, хүүхдийн талбайн зогсоол дээр "Хүмүүс нэгнээ 

»»
Л.Аззаяа: Бэлэг гээд өгсөн цагаан торонд мөнгө байгааг мэдээгүй. Харанхуй, хүйтэн байсан учраас гэртээ очоод задалсан
17:44

Хөгжлийн Банкны гэх хэргийн гэм буруугийн шүүх хуралдаан Улаанбаатар чуулгын байранд долоо дахь өдрөө үргэлжилж байна. 

Л.Аззаяа: Бэлэг гээд өгсөн цагаан торонд мөнгө байгааг мэдээгүй. Харанхуй, хүйтэн байсан учраас гэртээ очоод задалсан

Хөгжлийн Банкны гэх хэргийн гэм буруугийн шүүх хуралдаан Улаанбаатар чуулгын байранд долоо дахь өдрөө үргэлжилж байна. 

»»
Д.Сумъяабазар: С.Амарсайхантай ЗГ-ын хуралдааны үеэр муудсандаа уучлал гуйсан
10:55

Д.Сумъяабазар: С.Амарсайхантай ЗГ-ын хуралдааны үеэр муудсандаа уучлал гуйсан. 

Д.Сумъяабазар: С.Амарсайхантай ЗГ-ын хуралдааны үеэр муудсандаа уучлал гуйсан

Д.Сумъяабазар: С.Амарсайхантай ЗГ-ын хуралдааны үеэр муудсандаа уучлал гуйсан. 

»»
Ч.Хүрэлбаатар: Х.Баттулга арьс, ширний экспортыг зогсоосон нь маш буруу бодлого байсан
18:20
Монголбанкны Эрдэнэсийн сангаас түүх, соёлын үнэт зүйлс алдагдаагүй
09:58

УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн /2023.03.31/ хуралдаан эхэллээ. Хуралдаанаар Монголбанкнаас 2022 оны арванхоёрдугаар 

Монголбанкны Эрдэнэсийн сангаас түүх, соёлын үнэт зүйлс алдагдаагүй

УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн /2023.03.31/ хуралдаан эхэллээ. Хуралдаанаар Монголбанкнаас 2022 оны арванхоёрдугаар 

»»
Барилгын хөгжлийн төвийн хамт олон цусаа хандивлалаа
18:40

Барилгын хөгжлийн төвийн хамт олон өнөөдөр цус хандивлах ээлжит өдөрлөгөө зохион байгууллаа. Тус байгууллага нь цус сэлбэлт судлалын үндэсний төвтэй хамтран уг өдөрлөгийг 2018 оноос хойш жилд хоёр удаа зохион байгуулдаг юм байна.

Барилгын хөгжлийн төвийн хамт олон цусаа хандивлалаа

Барилгын хөгжлийн төвийн хамт олон өнөөдөр цус хандивлах ээлжит өдөрлөгөө зохион байгууллаа. Тус байгууллага нь цус сэлбэлт судлалын үндэсний төвтэй хамтран уг өдөрлөгийг 2018 оноос хойш жилд хоёр удаа зохион байгуулдаг юм байна.

»»
У.Равдан: Миний ээж хэзээ ч эх орноосоо урвах хүн биш!
16:56

Яруу найрагч Ц.Хуланг ТЕГ-аас саатуулж, улмаар нэг сар цагдан хорих шийдвэрийг шүүхээс гаргасан.

У.Равдан: Миний ээж хэзээ ч эх орноосоо урвах хүн биш!

Яруу найрагч Ц.Хуланг ТЕГ-аас саатуулж, улмаар нэг сар цагдан хорих шийдвэрийг шүүхээс гаргасан.

»»












bolod.mn logo
RSS Feeds | Холбоо барих | Маркетингийн алба |
Мэдээлэл хуулбарлах хориотой. © 2005-2024 Bolod Мэдээллийн сүлжээ сайт. Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан. Developed by: "Онлайн Хүрээ" ХХК