Энэ нь ч зөв зүйтэй алхам боллоо гэж ард түмэн үнэлж байгаа. Үнэхээр цагдаагийн томоохон албан тушаалтнууд бохир мөнгө "угаадаггүй" байсан бол Х.Тэмүүжин сайдад заналхийлсэн захидал, сүрдүүлэг явуулахгүй л байсан. Нарийн шалгалтаар 10 гаруй цагдаагийн хурандаа нарын хөрөнгө орлогын мэдүүлгээс "но" илэрч ихэнх нь ажлаасаа халагдаж, зарим нь УЕП-ын дэргэдэх "Мөрдөн байцаах алба"-ны үүд сахиж, шүүхийн сандалд суугаад байгаа. Үүний цаана хөрөнгө мөнгө завшсан, хууль бус үйлдэл хийсэн олон хурандаа нар нуугдаж байгаа. Тэдний гол эрхэлдэг бизнес гоу вэ. Баар цэнгээний газар ажиллуулахаас гадна саун массаж, янхнуудын үүр уурхай болсон зочид буудлын ард хууль хяналтынхан байдаг тухай эх сурвалжууд баталдаг.

Наад захын энгийн жишээ дурьдахад одоогоос хэдэн жилийн өмнө үйл ажиллагаагаа чөлөөтэй явуулж байсан Сүхбаатар дүүргийн нутаг дэвсгэрт байрлах "Заан" баарыг дурьдаж болно. Тус баарны эзэн нь УМБГ-т томоохон алба хашдаг нэг эрхэм байжээ. СБД-ийн Цагдаагийн хэлтсийн ОНХА-ны хошууч Б.Женисгүль "Заан" баарнаас 30 гаруй янхан "чихдээд" хуулийн хариуцлага хүлээлгэж шударга ажилласныхаа төлөө ажлаасаа хэдэн сар халагдаж байсан түүхтэй. Одоогийн байдлаар янхнууд шужигнатал борлогддог ХХААЯ-ны ард байдаг "City" зочид буудлын ард Баянзүрх дүүргийн цагдаагийн хэлтсийн нэгэн хурандаа бий гэдэг. Энэ мэт цагдаагийн хурандаа нарын бас нэгэн гол бизнес нь зочид буудал, "motel'-ууд аж. Тэнд аллага хүчирхийлэл, янхандалт, хүний наймаа, хар тамхичид, хулгай дээрэм, танхайн хэргүүд өдөр алгасахгүй гарсаар байна. Зөвхөн өнгөрсөн зургаан сарын дотор зочид буудалд гарсан хэргүүдийг дор өгүүлье.

Өнгөрсөн оны наймдугаар сард Сонгинохайрхан дүүргийн нутаг дэвсгэрт 14 настай охиныг 10 гаруй хоног зочид буудалд хүчээр биеийг нь үнэлүүлсэн хэрэг гарсан нь нийгмийг цочроогоод байна. Хохирогч охины ар гэрийнхэн цагдаад мэдэгдсэнээр охиныг эрэн сурвалжилсны үр дүнд хоёр хоногийн өмнө олсон. Тодруулбал, охин "сургуульдаа явна" гэж гараад хагас сар гаруй алга болжээ. Охины мэдүүлж буйгаар нэгэн зочид буудалд хүчээр биеийг нь үнэлүүлж байжээ. Ер нь, ийм төрлийн гэмт хэрэг сүүлийн үед хэд, хэд гарсан.

Өөрөөр хэлбэл, охидыг хулгайлж, дэн буудлуудад хорин, биеийг нь хүчээр үнэлүүлж ашиг олдог, нүгэлт "бизнесмэн"-үүд олширч байгаа тод жишээ энэ юм. Урьд өмнө энэхүү буудалд бас л хүн амины хэрэг гарч хохирогчийн ар гэрийнхэн цагдаад хандаж байсан авч талийгаачийг амиа хорлосон гэсэн шүүх эмнэлгийн дүгнэлт гарчээ. Хэл ам хийсний хүчинд тус буудал хоёр сар гаруй хаагдсан авч нэг л өдөр хаалгаа нээж, архидалт, биеэ үнэлэгчдийн цуглардаг газар хэвээрээ үлджээ. Ойролцоохь орон сууцны иргэд удаа дараа цагдаагийн байгууллагад хандсан авч цаадуул нь тоодоггүй. Нэг удаа дүүргийн мэргэжлийн хяналтаас байцаагч ирж тус буудлыг лацдаж, үйл ажиллагаа явуулах эрхийг нь хаасан авч долоо хоногийн дараа ахин үүд хаалгаа нээсэн нь гайхалтай. Өнгөрсөн 12 сарын 1-нд Баянгол дүүргийн 14 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэр, "Мегdу буудалд угтагч ажилтай 24 настай О гэх эмэгтэй амиа алдсан байна.

Буудлын эзэн "Өглөө биднийг очиход танихгүй болтлоо зодуулчихсан байсан. Гай таарч тэр өдөр камер эвдэрчихсэн" хэмээн хээв нэг хэлээд инээж байх юм. Түүнийг боомилж биш зүсч тамлан хөнөөх явцад тэрбээр нэлээд тэмцэлдэн орилж байсан авч буудлынхан огт тоолгүй өнгөрсөн ажээ. Нийслэлийн хаана л бол хаана харагддаг дэн буудлуудад энэ бусармаг үзэгдэл бугшсан гэхэд хилсдэхгүй биз. Хамгийн хямд ор, ямбий ширээ, сандал, хир даг болсон углааш төдийхнөөр өрөөнийх нь тавилга дуусдаг эдгээр "оромж"-уудад Монголын шинэ төрлийн рецедивүүд үүрлэн, бохир ажлаа хийдэг байна. Энд биеэ үнэлэлтээс гадна, хар тамхи наймаалдаг бүлгүүд ч орогнодог аж. Хүний наймааг таслан зогсооё гэж яриад байгаа хэрнээ захын буудлын ресепшн "Хүүхэн захиалах уу, хоол захиалах уу?" гэж үйлчлүүлэгч залуусаасаа өөрсдөө асуудаг.

Утсаар холбогдоход хэдхэн хормын дараа богино банзал, урт түрийтэй гутал, хүйсээ ил гаргасан майк өмссөн биеэ үнэлэгчид ороод ирдэг. Зарим зочид буудлын нэг өрөөг биеэ үнэлэгчид ззэгнэж ирсэн гийчдийн өмнө эгнэж зогсоод өөрсдийгөө борлуулдаг. Чухамхүү янхан, садар самууныг илт сурталчилсан зочид буудлыг цагдаа мэдсэн хэрнээ халдаж чадаггүй гэнэ. Мөн Баянгол дүүргийн III хороололд үйл ажиллагаа явуулдаг "Санни" зочид буудалд байрлаж байсан БНХАУ-ын иргэдийг цагдаа нар дээрэмдсэн хэрэг гарч байсан юм. Тус буудалд асар их мөнгөтэй хятадууд байрлаж байсныг хэний мэдээллээр цагдаа нар мэдэж, хэрэгт оролцож дээрэм хийсэн нь гайхалтай.

Цагдаагийн ажилтан 18 настай охин Энхсаранг зэрлэгээр хүчирхийлсэн хэрэг одоогоос хоёр жилийн өмнө гарч байжээ. Хэргийг Улсын ерөнхий прокурорын газрын дэргэдэх Мөрдөн байцаах албанд шалгаж цагдаа Х.Бат-Очирт 5 жилийн хорих ял оноосон юм. Архи хэтрүүлсэн Х.Бат-Очир хохирогч охиныг Төмөрзамын цагдаагийн хэлтсийн хажуугийн зочид буудалд хүч хэрэглэн оруулаад хоёр хөлийг скочдож байгаад зэрлэгээр хүчиндэж, улмаар биед нь байсан эд зүйлсийг дээрэмдсэн байдаг. Зочид буудлын эзэд цагдааг дагуулж орсон охиныг хүчиндэж, зодож байгааг мэдсэн хэрнээ цагдаад дуудлага өгөхөөс эмээсэн гэнэ. Тэрхүү зэрлэг садист цагдаа нь Төмөрзамын цагдаагийн хэлтэст ажилладаг ахлах ахлах цолтой нэгэн байжээ. Цагдаагийнхан, мэргэжлийн байгууллагынхантай хамтран дэн буудлуудад шалгалт хийхэд зарим газарт биеэ үнэлдэг охид, бүсгүйчүүдийг манай үйлчилгээний ажилтнууд хэмээн хаацайлж өнгөрдөг. "Биеэ үнэлэгч" нэртэй арга хэмжээ үе үе зохиодог цагдаагийнхан зочид буудлуудыг шалгаж, янхнуудыг бариад дүүргийн цагдаагийн хэлтэст тушаадаг. Хэдэн зуугаараа баригдсан янхнуудыг жижүүрийн цагдаа "Аль буудлаас баривчлагдаж ирсэн?" хэмээн асуугаад цагдаагийн томоохон тушаалтны эрхэлдэг буудлаас ирсэн бол тэр шөнөө гаргаад явуулчихдаг.

Дээр дурьдсан "Заан" нэртэй янхны газраас баривчлагдаж ирсэн хүүхнүүдийг СБД-ийн цагдаагийн түр саатуулах байранд хэдэн минут байлгаж байгаад гаргачихдаг байсан гэдэг. Харин тэдэнтэй адилхан гудамж талбай, өөр буудлаас баривчлагдсан хүүхнүүд маргааш нь 72 цаг саатуулагдаад захиргааны хуулийн дагуу 111-т нэг сар хүртэл хоригдож байжээ. Иймээс биеэ үнэлдэг охид хүүхнүүд "Заан" баарны харъяалалд орохын тулд хүний наймаачдад ихээхэн хэмжээний мөнгө төлж байсан гэсэн яриа ч бий. Цагдаагийн эрх мэдэлтнүүд юугаа байгуулж, ямар бизнес эрхлэх нь хувь хүний хэрэг. Нийгмийн хэв журмын төлөө тангараг өргөсөн цагдаагийнхан ийм бузар бизнес эрхлэх нь хуулинд хэр нийцэх вэ. Жирийн нэг хөдөөний иргэнийг хонуулдаггүй мөртлеө шөнийн эрвээхэйнүүдийг шавуулж бизнесээ хөгжүүлж байгаа буудлын эздийг юу гэж ойлгох вэ. Цаагуураа садар самууныг газар авахуулж буй эдгээр газруудыг цэщлэхгүй бол Монгол орон дэн буудал, "дэнгийн эрвээхэй"-гээр дүүрэх нь ээ.

Олны чихэнд хүрсэн "Хангай" зочид буудлын жишээн дээр аваад үзэхэд бага насны ганц охиныг дагуулсан дөрвөн эрэгтэй "Өрөө авъя" гэхэд тус буудлын угтагч бичиг баримтыг нь ч шалгахгүй оруулж байсан. Өнөө хэд нь өрөөндөө газ үнэртэж байгаад дэлбэрч амь насаа алдах шахсан удаатай. Баянзүрх дүүргийн 18 дугаар хороонд байрлах "ТР" зочид буудалд Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат 20 настай Мөнхжаргал согтуурсан үедээ бусадтай бүлэглэн 17 настай Дашмааг тус буудал руу чирэн орж зодоод хүчиндсэн байна. Дашмаа "ТF" зочид буудлын ресепшн руу тусламж гуйсан боловч "Бусдын хэрэг бидэнд хамаагүй. Тэгээд миний утасны нэгж Дууссан болохоор цагдаа дуудаж чадахгүй нь" хэмээн доогложээ.

Яг энэ өдөр Чингэлтэй дүүргийн хоёрдугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах "Хараа" зочид буудалд Задьхүү гэгч согтууруулах ундаа хэтрүүлэн хэрэглэсэн үедээ 22 настай Халиуныг нойлын өрөөнөөс гарч ирэхэд хутга тулгаад хүчиндсэн байна. Мөн 15 настай охиныг Сүхбаатар дүүрэгт байрлах нэгэн зочид буудалд хүчирхийлсэн хэрэг гарсан гээд ийм төрлийн гэмт хэргийг дурьдаад байвал дуусахгүи.

Зөвхөн энэ оны эхний есөн сарын байдлаар зочид буудалд 227 гэмт хэрэг гарсан байна. Энэ бол бага тоо биш. Үүний тодорхой хувийг бага насны охидыг зочид буудалд авч орж, хүчирхийлсэн хэрэг эзэлж байгаа. Яг нарийн тоог албаныхан нууцалж байгаа нь ч бас хачирхалтай. Хэрэв зочид буудлууд насанд хүрээгүй хүүхдийг оруулахгүй байх журмыг мөрддөг бол 14 настай охин гаж нэгний хүслийн золиос болохгүй л байсан болов уу. Зочид буудлууд бага ч атугай журмаа мөрдөхөд энэ төрлийн гэмт хэрэг тодорхой хувиар буурна. Үндсэндээ дэн буудлууд архидалт, садар самууны үүр уурхай болж байгаа учир нэг л хэрэг гарвал үйл ажиллагааг нь зогсоодог, хаадаг болох хэрэгтэй байна.

Дээрх асуудлын талаар мэргэжлийн хүмүүс "Бид буудлуудад оруулж байгаа хүмүүсээ бүртгэж бай гэж шаарддаг. Тэр хүн насанд хүрсэн байна уу, согтууруулах ундаа авч явна уу гэдгийг хянах ёстой. Гэхдээ хүмүүсийг мөнгөө төлөөд орж байхад нь нэгжээд, шалгаад байх нь хэцүү хэмээн ажилчид ярьж байна. Буудалд садар самуун, янхандалт байнга явагдахаас гадна хар тамхины наймаа, мансуурагчид үйлчлүүлдэг ажээ. Oны босгон дээр дүүргийн IV "Этүгэн" зочид мансуурсан байх магадлалтай дөрвөн залуу өрөөндөө зодоон хийжээ. Тиймээс буудлын ажилчид цагдаа дуудаж шалгуулахад залуус мансуурлын дээд түвшин буюу "намираа"-ндаа орчихсон байжээ. Энэ мэт гэмт хэргийн үүр уурхай болсон дэн буудлуудыг дэглэх чадал байна уу?

Тэмдэглэсэн М.Шүхэрт

ЭХ СУРВАЛЖ: ОДОО ЦАГ

Цагдаагийн хурандаа нарын гол бизнес нь Hotel, Motel нэртэй янханы газрууд байдаг
Tweet
Bolod.mn