оны хамгийн чухал үйл явдлын нэгд зүй ёсоор тооцогддог “Супер боул” энэ жил урьд урьдынхаас илүү дуулиан шуугианаар дүүрэн, олон ч онцлох юмтай, овоо ч хэдэн супер рекордтой, нэг ёсондоо “жинхэнэ Суперын Супер Супер Боул” боллоо.

“Супер боул”-ыг наадмын үндэсний бөхийн үзүүр түрүүний барилдаантай зүйрлэвэл их л сэтгэлд дөт төсөөлөгдөх байх монголчууд бидэнд. Манайхан айргаа ууж, махаа идсэн шиг үзүүр түрүүний бөхөө үздэг шиг америкчууд тахианы далавч, чипс идэж, шар айраг шимэн “Супер боул”-аа шимтэн сонирхдог билээ. Энэнээс илүү идэж, уудаг өдөр Америкчуудын хувьд зөвхөн Талархлын баярын өдөр байдаг ажээ. Найман настай балчраас наян настай хөгшид хүртэл “Супер боул”-аа догдлан хүлээдэг тийм л нэг баяр нь юм даа, Америкчуудын. За тэгээд манайхан нутгийн хүү, сумын бөх наадмын үзүүр түрүүнд хүрвэл яаж хөөрдөг билээ, мужийн нь, хотынх нь баг “Супер боул”-д шалгаран үлдвэл хичнээн хөл хөөрцөг болдгийг энэ жил улам сайн мэдлээ. Учир нь уугуул биш ч суугуул болоод нилээд хэдэн жил болсон Сан Франциско хотын “49-чүүд” ыг маань үндэсний хөлбөмбөгийн “үзүүр, түрүүнд” болохоор тэр.

Тоглолтын тухай товчхон

“Балтимор Рэйвенс”-“Сан Франциско 49 “ 34-31 ( 7-3, 14-3, 7-17, 6-8 )

Өнгөрсөн бүтэн сайнд болсон тоглолтыг дэлгэргүй бичиж цаг, цаас үрээд хэрэггүй байх гэж бодлоо. Тэртээ тэргүй сонирхдог нэг нь Америкт байтугай Монголд ч бөөнөөрөө цуглаад зорион байгуулалттай үзсэн байна лээ. Сонирхдоггүй нэгэнд бол хичнээн дэлгэрэнгүй бичээд ч ойлгогдохгүй тийм л спорт шүү дээ, энэ америк хөлбөмбөг. Тэгэхээр тун товч тоглолтын тухай өгүүлэх гэсний учир нь энэ.

Нээрээ л учраа бөхчүүдээ даваа болгонд орхисоор, зүүн барууны жигүүрээс засуулуудаа ханаруулан , гарч ирэх наадмын үзүүр түрүүний бөх шиг, Америкийн болон Үндэсний конференцээс шалгаран тодорсон “Сан Франциско 49 –чүүд” болон “Балтимор Рэйвенс” багууд энэ жилийн “Супер боул”-г булаацалдахаар Нью Орлеон хотноо Нэгдсэн Улсын баруун, зүүн эргээс хүрэлцэн ирсэн авай.

“Супер боул”-ын наадамд бол аль аль нь түрүүлээд үзчихсэн , цочоо нь гарсан багууд. Сан Францискогийн баг бол 80-90-ээд оны хамгийн шилдэг багийн нэг байсан бөгөөд 16, 19, 23, 24, 29 дэх “Супер боул”-ын аварга баг бол “Балтиморын хэрээнүүд” 35 дахь тэмцээний түрүү баг юм. Энд нэг зүйлийг тодруулахад “Супер боул”-ыг тэдэн оных гэж ярьдаггүй, ххарин тэд удаагийн гэдэг нь Америк хөлбөмбөгийн улирал хоёр он дамнан болдогоос тэр. Жишээ нь энэ жилийн 47 дахь удаагийн “Супер боул” 2013 оны хоёрдугаар сард болж буй ч 2012 оны улирлын аваргыг тодруулж буй.

Тэгэхээр тэд удаагийн Супер боулын тэмцээн гэвэл илүү тохиромжтой байдаг бөлгөө. Тэгэхдээ Супер боулын тооллыг зөвхөн ром тооллоор тэмдэглэдэг бас нэг уламжлалтай. Энэ санааг “Канзас сити шифс” багийн эзэн Ламар Хант анх тавдугаар тэмцээнийг хотдоо хүлээн авахдаа ашигласан гэдэг. Үүнээс хойш Ром тоолол Америкийн мэргэжлийн спортын өөр хаана ч хэрэглэгдэхгүй зөвхөн “Супер боул”-ын мэдлийнх болжээ. Ламар Хант “Супер боул” хэмээх нэрийг ч анх хайрласан ачтан ажээ.

“За тоглолтоосоо гарах нь” бүү хэл орох ч үгүй л хадуурчихлаа. Одоо ёстой товчхон ч гэсэн орноо.

Хэдийгээр урьд өмнөх үүх, түүхийг харсан уу, эсвэл улирлын тоглолтод илүү сайн тоглосныг бодолцсон уу “Сан Франциско 49-чүүдийг” аварга болно гэх хүн тун олон байлаа.

Гэсэн хэдий ч тоглолтын эхнээс л “Хэрээнүүд” илт давамгайлж эхэлсэн. “49-чүүд” эхний drive буюу давшилтынхаа 4 оролдлогоор ганц ярд ч урагшилж чадаагүй бол “Балтимор”-ын баг тун төвөггүй эхний давшилтаараа л эсрэг багийн иөгсгөлийн бүсэд хүрч тачдаун хийсэн . Лигийн хамгийн хүчирхэг хамгаалалттай гэгдэж байсан “49”-ийн хамгаалалт энэ өдөр юу болов оо гэмээр байв. Шинэхэн, залуухан квотербэк нь ч дамжуулалт хийх хүнээ олж ядан, бөмбөг хүлээн авагчид нь ч нээгдэж өгөхгүй , тун хэцүү байдалтай байлаа. Харин “хэрээнүүд” эсрэг багийн хамгаалалтыг торох юмгүй сэтлэн тоог бүүр эхний хоёр үед буюу тоглолтын эхний хагаст 21:6 –д хүргэв. Гуравдугаар үе эхлээд “Балтиморын” Жакоби Жонс 108 ярдын гайхамшигтай kick off return хийж тоог 28:6 болголоо. Түүний энэ тачдаун бол жинхэнэ “шедевр” байлаа. Хэлэх ч үг алга даа.

Ийм сонирхолгүй, хүч тэнцвэргүй тоглолт болох байсан юм уу гэж бодож байх зуур цэнгэлдэхийн ихэнх хэсгийн “тог” тасарч тоглолт тор завсарлахаас өөр аргагүй болов. 34 минут үргэлжилсэн “цахилгааны хязгаарлалт” яах ч учраа олохгүй байсан “Фори найнерз”-т тун ашигтай тусав.

“Тог тасарны” дараа “49” жинхэнэ тоглолтоо гаргаж эхэлсэн. Зөвхөн гуравдугаар үед тэд 17 оноо авч “Бадарчин баярлах болоогүй, Балтимор хожих болоогүй” гэдгийг харууллаа. Дөрөвдүгээр үеийн төгсгөлд тооны харьцаа бүүр 31:29 болж, дараа нь 34: 29 байх үед “давшилтыг” Сан Францискогийн баг хийж эхэлээ. Тоглолт дуусахад хоёрхон минут үлджээ. “49” эсрэг багийн төгсгөлийн шугаманд тун ойртож ирлээ. Хэрэв тачдаун л хийвэл хоэил тэдэнд ирж, “Фори найнерз” зургаа дахь удаагаа “Супер боул”-ын аварга болж , “Питтсбург стийлерз”-ийн амжилтад хүрнэ...

Гэвч дөрвөн удаагийн оролдлого бүтэлгүйтэж, “Балтиморын хэрээнүүд” хоёр дахиа “Супер боул”-н аварга боллоо. Хэрэв дахиад нэг “тог тасарсан” бол ч...

Гол баатрууд, онцлог

“Супер боул” болгон хэн нэгэн баатрыг төрүүлдэг билээ . Тэгвэл энэ жил нэг бус хэд хэдэн баатартай төрлөө. Тоглолтоос өмнө бүүр хоёр баатар тодорсон. Энэ бол “Фори найнерз”-ийн дасгалжуулагч Жим Харбо, “Рэйвенз”-ийн дасгалжуулагч Жон Харбо нар. Зулай зулайгаа гишгэн төрсөн , төрсөн ах дүү хоёр хамгийн алдартай тэмцээнд удирдсан багаа шалгаруулж хоорондоо аваргын төлөө халз үзмэн түүх өмнө нь ер байхгүй бөгөөд хожим бас гарна гэхэд их л эргэлзээтэй тун ховор, бахархмаар тохиолдол билээ. Хоорондоо ганц насны зөрүүтэй тэрсхэн хоёр “банди” Америк даяар анхаарлын төвд байж, энэ жилийн тэмцээний нэрийг “Харбо боул”, “Супер Харбоул”, “Ах дүү боул” хэмээн нэрийг өөрчлүүлж чадав.

Мэдээж багийнхаа ялалтад жинтэй хувь нэмэр оруулсан “Рэйвенс”-ийн QB , Эм-Ви-Пи гээр буюу шилдэг тоглогёоор шалгарсан Жо Флакко бас нэг баатар. Гэхдээ “Рэйвенс”-д түүнээс дутахгүй бас нэг баатар байсан нь 17 жил НФЛ-д тоглохдоо “Хэрээгээрээ л “ байсан Рэй Льюис. 2001 онд “Хэрээнүүд” 35 дахь Супер боулын аварга болоход шилдэг тоглогчоор шалгарч байсан 37 настай Льюис тэр үеийн бүрэлдэхүүнээс цор ганцаараа үлдсэн бөгөөд ийнхүү зодог тайлахдаа аваргын бөгжөө ихэрлүүлээд “домог” болон үлдлээ. 12 жилийн дараа дахин аварга болсон багийн ахлагч НФЛ-ын түүхэнд түүнээс өөр байхгүй билээ.

“Фори найнерз”-ийэ квотербэк Колин Кэпирнек аль ч талаараа бас л баатар. Сэлгээний тамирчнаас шилдгийн шилдэг болох тун дөхсөн энэ залуу тун өвөрмөц тоглолттой QB юмаа. Ихэнх квотербэк холын оновчтой дамжуулалт өгөхийг чухалчилдаг бол Колин бөмбөгөө дамжуулахаас илүү өөрөө барьж давшин тоглох арга барилыг чухалчлах юм билээ. Хурдан хөлөндөө ч найддаг биз. Тиймээс ч 15 ярдын тачдаун хийж “мэргэжил нэгтнүүдийнхээ” рекордыг эвдсэн. Гэвч бас Супер боулын тоглолтод дамжуулалтаа таслуулсан анхны “найнерз” QB болж Жо Монтана нарын ах нарынхаа нэр төрийг хугалав.

Эдэн дээр тоглолтын чимэг болсон Жэкоб Жонсыгнэмэхгүй бол бас алдаа болох байх.

Рекорд, рекорд, бас рекорд

Супер боулын салшгүй нэг хэсэг бол тоглолтын үеэр ТВ-ээр цацагддаг реклам. ЖИл бүр л үнэ нь өсч байдаг рекламын тариф энэ жил тэнгэрт гарч рекорд эвдлээ. 30 секунд рекламын үнэ нь 4 сая доллар хүрлээ. Гэхдээ Супер Боулыг энэ жил 108 сая хүн үзсэн, ялангуяа сүүлийн 6 минутын тоглолтыг 164 сая хүн үзсэн рекорд тооцоо гарч байхад энэ зэргийн “ногоон” цацах нь ашигтай л байдаг байх л даа.

108 ярд гүйж, тачдаун хийсэн Жонсын амжилт бас л нэг рекорд. Тоглолт 34 минут “тог “ тасарны “ачаар” 4 цаг, 14 минут үргэлжилснээр бас л хамгийн удаан үргэлжилсэн тоглолт болж рекордын жагсаалтад багтлаа. Тэгтэл тоглолт болсон “Мерседес Бенз Супер Доум” цэнгэлдэх хүрээлэн хүртэл хамгийн олон удаа Супер боул болсон цэнгэлдэхээр тодорч , бусдаас хоцорсонгүй ээ.

“Балтимор Рэйвенс” хоёр удаа аварга болохдоо хоюуланд нь адилхан 34 оноогоор хожсон сонин тохиолдол бас тохиов.

dayarmongol