Миний бие 1997-2012 онд

 Superunified theory of quantum fields and fundamental interactions буюу супернэгдлийн онолыг боловсруулан төгсгөж, онолын хангалттай дэлгэрэнгүйг саявтар англи, орос хэлээр www.superunified .org сайтад байрлуулав.

Нэгдсэн онолын үнэн зөв, баталгаатайд урьдаас эргэлзэх шаардлага огтхон ч үгүй. Орчлон Ертөнц өөрөө баталгаатай оршин буй үзэгдэл тул түүний математик онол нь баталгаагаа автоматаар агуулан буй юм.

Супернэгдлийн онол бол танин мэдэхүйн эцсийн үр дүн. Нэрт физикч С. Хокингийн хэлснээр, энэ онолыг олж нээх нь хүн төрөлхтөний туйлын зорилт мөн бөгөөд энэ онолд хүрэхгүй аваас дэлхий дахин энэ 21-р зуунд даяар сүйрлийг тойрч гарахад нэн хүндрэлтэй байх болно.

Үүнтэй холбогдуулан эн түрүүнд Үндсэн хуулиа эргээд нэг харцгаамаар юмшиг. Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Тавдугаар зүйлийн 5-д “Мал сүрэг бол үндэсний баялаг мөн бөгөөд төрийн хамгаалалтад байна” гэж заажээ. Энэ бол хэлбэрэлтгүй хэрэгжиж яваа заалт. Ямаа бүр толгой тоолон төсвийн мөнгө авсан.

Хонь болгонд компьютераас дутахгүй хэрэгсэл зүүж өгөх тухай ярьцгааж байсан, зүүсэн байх. Тэмээг ч төсвөөс татааслах тухай яриа байсан, тэгээ л биз. Адуу бол… Хээрийн өвс тоож идэхээ болиод супермаркетуудаас тэжээгдэх болсон. Үндсэн хууль маань хэрэгжих ёстой, хэрэгжиж байна, малын тухайд.

Нөгөөтэйгүүр мөнхүү Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Долдугаар зүйлийн 1-р заалт ёсоор бол “Монголын ард түмний… шинжлэх ухаан, оюуны өв төрийн хамгаалалтад байна” хэмээжүхүй.  Учир юун гэвээс, мөн зүйлийн 2-рт зааснаар “Иргэний туурвисан оюуны үнэт зүйл бол… Монгол Улсын үндэсний баялаг мөн” юм гэнэ.

Үндсэн хуулийн дээрхи гурван заалтыг харьцуулаад харвал, иргэн нь эс гэхэд түүнээс шинжлэх ухаанд олсон ололт нь үндэсний баялаг мөн, тиймээс төрийн хамгаалалтад байх учиргүй гэх газаргүй мэт ойлгогдмоор. Энэ тухайд Дээд шүүх чухам яаж тайбарласан юмуу, тайлбарлахыг төдийлэн мэдэхгүй байна.

Ямар боловч малын тоо толгойн болон хүний толгой тархины өгөөжийн зүйлийг ав адилхан үндэсний баялаг мөн гэж Монгол Улсын Үндсэн хуульд үзсэн мэт. Нэгд энэ.

Хоёрт, олон улсын тогтсон заншлаар “Шинжлэх ухаан” (Science, Wissenschaft, Наука)-д байгалийн шинжлэлийн салбаруудыг, бусдыг “Хүмүнлэгийн ухаан”(Humanities)-д хамаатуулан ойлгодог.

Шинжлэх ба хүмүнлэгийн ухааны үйлсэд оролцогсодыг нийтэд нь “Шинжлэх ухааны олон нийт” (Science community, Научная общественность) гэнэ. Монгол Улсын шинжлэх ухааны олон нийтэд дээр дурдсан сайтыг  зарлан мэдэгдэх завшаан тохиолдсон сацуу тэмдэглэх нь:

Нэгдсэн онол маань суурь шинжлэх ухааны эцсийн хувьсгал байх ёстой, байгаа ч юм. Энэ онолын нээлт, боловсруулалт бол хэдэн монголчууд бидний тухайд түүхэн гайхамшигт ололт ба ялалт. Учир нь ерөөс дэлхийн шинжлэх ухааны хувьд зүүд мөрөөдлийг нь биелүүлж, үлгэр домгийнх нь зорилтыг хэрэгжүүлж байгаа юм. Хүний соёл иргэншил цаашид амьдарч үлдэн өрнөн хөгжих ганц гарц боломж нь энэ онол.

Шинжлэх ухааны хувьсгалын эхний мөчид худлаа ухаантай царай эсгэх туйлын хялбархан. Харин ялигүй боловч үнэн ухаан зарах нь туйлын хэцүүг манай шинжлэх ухааны олон нийт түүхээс эрхбиш гадарлах байх. Үгүй байлаа ч ялигүй ухаан зарж хандах нь шинжлэх ухаанд худал үнэн хавьтан амьжиргаагаа залгуулж яваа та бүхний амин хувийн ашиг сонирхлын хэрэг шүү.

Шинжлэх ухааны түүхээс үзвэл, шинэ нээлт ололтод эхнээсээ зөв зүйтэй, шинжлэх ухаанч зарчмаар хандах нь үндэсний ба нийт хүн төрөлхтөний эрх ашгийн амин чухал асуудал болохыг тэмдэглье. Шинжлэх ухааны ололт, нээлтийн хувь заяаг тухайн үндэсний төр засгууд дэлхийн шинжлэх ухаан, соёл иргэншлийн өмнө хариуцдаг зүй жамтай юм.

Чухам тиймээс Монгол Улс сүрхий сайндаа шинжлэх ухааны өв сан, оюуны үнэт зүйлийн асуудлыг Үндсэн хуулиндаа тусгасан бус, олон улсын өмнө хүлээсэн хариуцлагаа хуульчилж байгаа юм. Өгүүлэн буй асуудалын эргэн тойрныг ШУА гэгч анхаарч зохицуулах, зохион байгуулах ёстой боловч “нүүдэлчид” гэхээс өөр үг хэл, үзэл бодол мэдэхгүй Ерөнхийлөгчтэй энэ байгууллагаас үхсэн үлийгээ хүлээх билээ дээ.

Гуравт. Монгол түмний зөн билигч хүлээлт биелэж, улс үндэстэн сэргэн мандахын бодит үндэслэл нь дэлхийн шинжлэх ухаанд зуун жил цөхөртлөө хүлээсэн эцсийн онол, туйлын мэдлэгийг та бид нээн олж, боловсруулсан явдал. Монгол хэлтэн угсаатны олон улсын рейтинг чинсаа дахин 1-рт бичигдэх үндэслэл нь Нэгдсэн онолын үндсэн математик постулатуудыг нээж, онолыг бүрэн боловсруулсан нь соёл иргэншлийн туйлын зорилтыг хэрэгжүүлсэн түүхэн аугаа ололт болно.

Гэтэл манай нийгмийн бодит ахуй нөхцөлд үндэстнээ үгүйсгэх үзэл төр засгийн түвшинд ч давамгайлж, шинжлэх ухаанч аяс хандлага, орчин цагийн сэтгэлгээний соёл илт дутагдаж байна. Чухам Монгол Улсын дотор манай судалгаа, түүний өрнөл, нэгэнт хүрсэн үр дүнг мухар сохороор улайран эсэргүүцэх, санаатайгаар хориг саад тавих, зориуд үл тоомсорлон хөсөрдүүлэх явдал илт ажиглагдсаар ирлээ.

Үүний цаана үндэсний эрхэм дээд эрх ашигт дайсагнасан дотоодын харш хүчин зохион байгуулалттай үйлчилж байхыг үгүйсгэмгүй байдалтай. Сүүлийн хэдэн зууны турш дахь үндэсний бууралт доройтлын шалтгаанаар удамшин угшсан үндэстнээ үгүйсгэх бурангуй мунхаг сэтгэлзүй оршин байна.

Монголын шинэ түүхэн өрнөл, ололт амжилт, дэлхий дахины ач холбогдолтой гавъяа оролцооноос бид өөрсдөө айж цочин эсэргүүцэн тэмцэх бус, харин урамшин зоригжиж эрчимжих ёстойсон. Гадаад талаас хэрхэн яаж хүлээж авах бол гэсэн асуулт олон нийтээс олонтаа гардаг. Энэ ч зүйн хэрэг. Хариулт нь дараахи болно.

Ер шинжлэх ухаанд эцсийн ганцхан асуудал үлдсэн, тэр нь нэгдсэн онолын асуудал. Үүнийг маш сайн ойлгох хэрэгтэй, ойлгохгүй байсан ч мэдээд авах шаардлагатай. Шинжлэх ухаанд ойлгохгүй байсан ч, зүгээр мэдээд ав гэсэн хатуу чанд зарчимтай. Их гүрнүүд байна. Үй олон суут судлаачид жагсаж байна. Хөрөнгийг тэрбум тэрбумаар нь цутгаж байна. Тэгсээр олон арван жил өнгөрлөө.

Дэлхийн шинжлэх ухаан цөхөрч гүйцсэн байна. Гэтэл хэн юм, юу юм бүү мэд, нэг монгол?! Энэ чинь тэдний хувьд ухаан нь балартаж, мэдрэл нь саажаад харваж хялайхдаа тулах сэтгэлзүйн асар аймшигтай цохилт. Түүхнээ ерөөс өрсөлдөөн л байна. Үнэмлэхүй өрсөлдөөн зөвхөн оюуны салбарт байна. Чухамхүү энэ өрсөлдөөнд эцсийн эцэст монгол угсаатан ялж байгаа юм.

Энэ чинь тэдэнд бүү хэл, бидэнд аймшигтай. Тиймээс тэд шок, нокдаунд орж үнэмлэхүй өрсөлдөөний тавцан дээр хэсэг хугацаанд тоолуулж хэвтэх хүндэтгэх шалтгаан бийг бид бодолцох ёстой. Гэтэл тоолж буй шүүгч нь шинжлэх ухаан гэдэг түгээмэл нийтлэг үзэгдэл. Тэр нь нокаут тоолуулаад талийваас соёл иргэншилд гарц үлдэхгүй юм. Соёл иргэншлийн аврал нь супернэгдлийн онол юм.

Иудей-Христийн шашныхан өглөө оройгүй залбирч хүлээгээд байдаг тэрхүү Аврал Messiah нь энэ онол шүү дээ. Иудей-Христийн шашны 2-р гол төлөөлөгчийн зөгнөснөөр, Аврал хэзээ ч Европоос ирэхгүй, Азиас ирнэ гэсэн нь учиртай байжээ.

Дөрөвт. Монголын уламжлалт ухамсар, ухагдахуунаар хэлбэл, Авралыг Дээр Тэнгэрээс илгээвэл илгээнэ, үгүй бол үгүй. Илгээе гэвэл хэзээ, хаана, хэрхэн ямар замаар илгээхээ Тэнгэр мэдэх ба мэдсэн хэрэг. Миний бие зөвхөн бичээч нь. Төгс математик баталгаа нотолгоотой, тэр бүхэн нь дэлхий нийтэд Интернет сүлжээгээр ил тод цацагдаж эхэлсэн зүйл ярьж байна шүү.

Энэ тухайд маш товч боловч тодруулж өгөх зүйл байна. Юув гэвэл, нэгдсэн онол маань шинжлэх ухаанч, рациональ танин мэдэхүйн эцсийн онол, туйлын синтез. Чухам энэ учраас ил ертөнцийн бүрэн төгс онол нь далд ертөнц, эзотерик оршихуйг илрүүлж байна. Шинжлэх ухаанч мэдлэг, боловсрол, сэтгэлзүйн үүднээс санамсаргүй хэрэг гэж харагдаж болох.

Гэвч чухам ийм юм танин мэдэхүйн эцсийн шатанд тохиолдож магад юмуу, ёстой нь ердөө л Курт Гёделийн математик-логикийн нэгэн теоремын мөрдөлгөө юм. Тиймээс шашин, шинжлэх ухаан гүн гүнзгий нэгдэлтэй болоод явчихваас айж гайхах шаардлагагүй, шинжлэх ухаанд аль 1934 онд батлагдсан нэгэн теоремын зайлшгүй мөрдөлгөө юм бизээ гээд айван тайван хүлээж авах хэрэгтэй болно.

Харин шинжлэх ухаан, шашнууд нэгдэхдээ даяар эрхшээх ямар далбаан дор? Ийм асуудал хүссэн хүсээгүй үүснэ. Уугуул язгуур үзэгдэл нь тэнгризм. Ертөнц, амьдрал, хүнийг Бурхан бүтээсэн гэвэл шашны шийд. Бурхан яаж бүтээв гэвэл ШУ-ы асуудал. Ньютоны уламжлалаар хэлбэл, бүхнийг бүтээгч ба захирагч ямар нэг Дээд Оюуны асуудал. Түүнийг юу гэж нэрлэх нь нэр томъёоны төдий зүйл.

Тэр Дээд оюун санааг монголчууд бид Тэнгэр хэмээх ёстойг уугуул уламжлал, утгазохиолд үндсэн хуульчлан заасан бий шүү дээ. Тавд. Шинжлэх ухааныг орчин үеийн утга чанараар нь Николай Коперник хэмээх польш хүн үүсгэсэн нь шинжлэх ухааны анхдугаар хувьсгал юм. Ерөнхийлөгч саяхан Польшид айлчилсан гэнэ. Махны жин татуулах гэсэн юм шиг жар далан бизнесмен ачиж явсан гэнэ.

Уг нь бол миний ганц ном барьж очоод танай анхны хувьсгалыг манайх эцсийн хувьсгалаар гүйцээх болчихжээ янз нь. Пан польшууд, их монголчууд ч агуу ард түмнүүд юмаа гэсэнсэн бол… Мань эр цаашаа Давосын чуулганд очсон гэнэ. Дугуй ширээнийх нь дунд миний номыг чулуудчихаад, энэ Давос гэж дэмий донгосч мунгинахаас өөр эдгүйгээс дэлхийн хэвлэл, мэдээллийн хэрэгслийн элэг доог болж гүйцлээ, одоо бүх асуудлын зарчмын шийд олдлоо, энэ байна, хувилж аваад тарцгаа, даруй түргэн судалцгаа, яах ийх шийдтэйгээ дараа жил уулзацгаая гэхсэн.

Монголын ард түмнийг бэлгэдэх эрх үүрэгтэй Ерөнхийлөгч маань энэ хэдхэн монголынхоо хэн нь юу хийгээд явааг анзаарч мэдэхээр үл барам, ач холбогдол өгч, ашиг хонжоог нь олж долж суух ёстой албан тушаалтан. Монгол хүнийг голж шилж, гадагшаа л гайхаж бишрэн горьдож явдаг Ерөнхийлөгч манай бэлгэдэл хараахан яавч биш.

Ерөөс Үндсэн хуулиар тунхагласан зорилт маань капитализм. Капитализм бол шинжлэх ухаан, үйлдвэрлэл. Орчин цагийн менежментын үндсэн хууль нь хөдөлмөрийн хуваарь. Мал өсгөж, шүлэг бичиж, зохиолын дуу аялж, шоу зохиож, морь уралдуулж, бөх барилдуулж, сая доллар цүнхэлж санжигнуулаад гүйж явах сэлт нь хөдөлмөрийн хуваарь.

Энэ хөдөлмөрийн хуваарь дотор хэн нэгэн юмуу, хэсэг бүлэг хүн шинжлэх ухаанаар оролдож судалж суух нь байх ёстой үзэгдэл, зайлшгүй үзэгдэл. Үүнийг урьдаас үгүйсгэх, эсэргүүцэх явдал хэрхэвч байж болохгүйг шинжлэх ухааны асуудлаархи олон улсын суурь баримт бичгүүдэд тов тодорхой заасан байдаг.

Хоцрогдсон буурай ядуу улсуудад шинжлэх ухааны судалгааг бараг гэмт хэрэг, судлаачийг гэмт хэрэгтэнд шууд тооцоод явчих хандлагатайг тэдгээр баримт бичгүүдэд ноцтой анхааруулсан юм шүү. Манай Ерөнхийлөгч гэхэд Эрдэнэ гэгч нэг аюултай залилан амьтан гараад ирлээ гэж бодоод явах.

Тиймээс дараагийн ээлжинд та бид орчин цагийн сэтгэлгээний соёл боловсролтой, орчин цагийн онцлог, суурь асуудлуудаар чиг баримжаатай, монгол үндэстний эрхэм зорилт, тэргүүлэх эрх ашгийн үүднээс зориг эрмэлзэлтэй хувь хүн Ерөнхийлөгч амин чухал шаардлага болохнээ. Нийгмийн эрэлт байваас хангалт яаж ийгээд боломжтой гэсэн номтой.  Тиймээс манай олон нийт нийгмийн тийм эрэлтийг бий болгох хэрэгтэй байна.

Зургаад. Оюу ба Тавантолгойн асуудлууд ерөнхийдөө замарсан байдалтай байна. Ингэх болуужин гэж урьд өмнө цөхөртлөө бичсэн тул энд орхие. Та бид бүхний толгой тархины асуудлыг замруулж хэрхэвч боломгүй. Ер нь бол уран сайхны соёл, оюун сэтгэлгээний соёл гэсэн хоёр соёл байна гээд энэ хоёр соёлын зохистой харьцааны тухай их анхаарч хэлэлцдэг юм.

Сайн дурын уран сайханчдынхаа хувьд гэвэл монголчууд та бид үнэхээрийн хосгүй нэгнүүд. Сайн согтсон үедээ би хүртэл дуулдаг мэт. Харин хосгүйнхээ улмаас өрөөсгөлдөж эхэллээ. Одоо оюун сэтгэлгээний соёлд анхаарч төвлөрөхгүй бол болохгүй болоод байна.

“Орчин цагийн соёлын үндсэн бүрэлдэхүүн хэсэг нь физикийн ухаан” гэсэн үгээр алдарт физикч, Нобелийн шагналт Ричард Фейнман жил тойрон уншсан олон боть лекцээ төгсгөсөн нь учиргүй биш юм шүү. Учир нь, хүн төрөлтний туйлын зорилт нь орчлон ертөнцөө танин мэдэх. Энэ ертөнцөө далд ертөнцтэй нь танин мэдэхгүйгээр урагш алхах орон зай ардчилал, зах зээлд байтугай, энэ ертөнцөд байхгүй юм.

Хүнийг мал болгож байна гэж Р. Чойном тухайн үедээ уурссан байдаг. Өнөөдөр манайд хүнээ малнаас дорд үзэх болов. Манайдаа тэргүүлэх нэг сонин намайг болон миний судалгаа, үр дүнг хар сохроор гоочилж суудаг. Гэтэл тэр сонин аймаг тус бүрийн наадамд дээгүүр давхидаг хэдэн адууны бүртгэл жагсаалтыг дэлгэрэнгүй намтартай нь нийтлэх ажилтай. Үндэсний ба нийгмийн үнэт зүйлсийг адуу тэргүүлэх боллоо.

Эцэст нь. Киад боржигин Есүхэйн Тэмүчин-Чингис хааныг хүрэл, шавар хөшөө болгож байна. Хаан өөрөө цорын ганц хөшөө чулуу босгохдоо өөртөө бус, монгол хүний хосгүй авъяас чадварт дуурсган зориулжээ. Энэ бол Чингисийн улстөрийн гэрээслэл юм.

Үндэсний эрхэм зорилт маань эцсийнхээ дүндээ капитализм буюу хөрөнгөтний ардчилал, авлига-арилжааны зах зээл хэрхэвч бус. Өнөөгийн Монгол Улсыг дэлхий дахинд Чингисийн Монголын цар түвшин, нэр нөлөөний хэмжээнд дахин сэргээн мандуулах явдал. Бодит үндэслэл нь шинжлэх ухааны эцсийн онолын нээлт. Төр засаг хүсэхгүй байж болно, мэдэх чадах цар түвшингүй ч биз.

“Алдаа бол гэмт хэрэг биш, түүнээс долоон дор” гэж Наполеон Бонапартын хэлснийг орчин үеийн удирдлага, менежментын ухаанд баримталдаг юм. Төр засгаас гадна түмэн олон бий. Түмэн олон түүхэн төөрөгтөө төөрөлдөж алдас хийхгүй байх гэсэн итгэл хадгалж үлдсү, би.

Бэсүд Ч. Эрдэнэ, судлаач