нь нэг гэрт орж, хүүхэдтэй болчихоод эцэст нь орон байр ч үгүй, амьдралын эх үүсвэр ч үгүй учраас салж, хүүхэд енчрүүлдэг, эцэггүй хүүхдийн тоо, өрх толгойлсон эмэгтэйчүүдийн эгнээг өргөжүүлдэг сөрөг байдлыг дарах сайн талтай л даа. Гэвч сайныг дагаж явдаг саарыг бас тооцоолохгүй байж болохгуйг харуулах нэгэн баримт сөхье.

Их сургуулийг эдийн засагч мэргэжлээр төгссөн Тамжидмаа ангиасаа бараг ганцаархнаа гэрлэлгүй үлджээ. Улаан дипломтой төгссөн түүнийг үерхэе, ханилъя гэх залуу огт байгаагүй юу гэвэл тийм биш. Аль аятайхан, хамгийн сурлага, сахилга баттай нь түүний хойноос гүйдэг байсан ч Тамжидмаа "Би хүнтэй суух тухай бодох болоогүй. Тийм учраас миний найз энэ тухай надтай ярьсны хэрэггүй" гээд халгаадаггүй байжээ. 30 настай бүсгүй боловсрол, мэргэжлээ дээшлүүлж, хүссэн цэгтээ очсон байна. Хэдэн дүү нар нь ч бүгд хоолондоо хүрч хүний царай харахааргүй болжээ. Хүний л жам болохоор ганцаардаж, ханьтай болохсон гэх бодол ээрэх болсон байна. Тэгээд ч үеийнхэн нь "Ядаж хүүхэд гаргаач. Наадахь яс чинь бэхжээд хэцүүдлээ. Ингэж явсаар чиний ааш зан хувирч, зожгирч гүйцлээ. Одоо бушуухан хань ижилтэй бол" хэмээн зөвлөхөд Тамжидмаа өөрийн эрхгүй ганцаардаж, гажиг, зожиг болж буйгаа мэдрэх болсон байна.

Энэ л үед нь Тамжидмаад "Хоёулаа амьдралын тухай ярья" гэх санал тавьсан хүн нь Оргилболд ажээ. АНУ-д зургаан жил ажиллаж байгаад ирсэн түүний цэвэрч, нямбай, халамжтай, соёлтой зан чанар нь уулзсан өдрөөсөе л таалагдсан хэдий ч Тамжидмаа шууд сууж болохгүй гэсэн командыг өөртөө өгсөн байна. Түүний аяыг даган, ажил амьдралд нь тус дэм болон гүйх Оргилболдод "Хоёулаа эхний ээлжинд хамтран амьдрах гэрээ байгуулъя" гэдгээ Тамжидмаа хэлжээ. Америкт иймэрхүү маягаар амьдардаг гэр бүл олон байдаг учир залуу ч бүсгүйн саналыг дуртайяа хүлээн авсан байна. Хоёулаа өөрийн гэсэн байртай учраас нэгжил хэртэй бие биенийхээрээ орж, гарч байснаа "гэрээ"-нийхээ дагуу байрлал сайтай Оргилболдын байрыг түрээслээд Тамжидмаагийнд хамт амьдрах болжээ. Хоёр жилийн хугацаанд дундынхаа дансыг 20-иос доошгүй мянган доллартай болгох гэрээний дагуу тэд сар бүр ижил хэмжээний мөнгийг хоёр талаасаа тэр дансандаа хийж хуримтлуулдаг байжээ. Гэрээнд дундын дансанд ингэж мөнгө хуримтлуулахаас гадна Оргилболд компаниа өргөжүүлж, улсдаа дээгүүрт оруулах, Тамжидмаа докторын зэрэг хамгаалсан байх, баяр ёслол, амралт зугаалгыг адил тэнцүү хөрөнгө гарган тэмдэглэх, хэн нэгэндээ ямар ч дарамт учруулахгүй, хайр сэтгэлийн хувьд үнэнч байх гээд нэлээд чангахан дүрэм заалтууд оруулсан юм байна. Хамтран амьдрах хоёр жилийн хугацаанд Оргилболд Орос, Польш гээд гадаадын түншүүдтэй ойртож, худалдаа, арилжаагаа өргөтгөн бөөний худалдааны төвийг бүх дүүрэгт, тэр бүү хэл зарим томоохон аймгуудад хүртэл байршуулж, байгуулж амжсан байна.

Урьд нь хүнтэй сууж байгаагүй хэдий ч хайр халамжаар Тамжидмааг дутаагаагүй ажээ. Харин ч бүсгүйн сэтгэлд бүх талаар нийцэж, "Бушуухан гэрээгээ дуусгаад хосуудын журмаар амьдрах юмсан" гэх бодол Тамжидмааг эзэмдэх болжээ. Докторын зэргээ хамгаалахад хэдхэн сар дутуу байхад бүсгүйн бие чилээрхэж, нэг сар шахам эмчилгээ хийлгэн гэртээ суусан байна. Оргилболд хайртай бүсгүйгээ халамжлан гүйхийн зэрэгцээ эмчилгээнд нь анхаарал тавьж, эмчтэй нь уулзаж зөвлөгөө авна. Гэтэл нэг өдөр Оргилболдыг эмч Дангаагийн хэлсэн үг цохилтод оруулжээ. Итгэж чадахгүй байсан боловч эмчийн хэлсэн бүх шинж тэмдэг Тамжидмаад илэрч байсан тул мань эр яахаа мэдэхгүй эргэлзээнд орсон байна. "Ямар ч байсан дахин шинжилгээнд оруулъя" гэсэн хүсэлтийг бүсгуйд мэдэгдэлгүй уламжлаад танил тал, өөрийн боломжийг ашиглан Америкийн томоохон эмнэлэг рүү шинжилгээг явуулаад хариуг хүлээж байжээ. Тамжидмаагийн биед ноцтой өөрчлөлт, зовиур илрээгүй, нэмэгдээгүй хэдий ч "Эмчилгээний гам барь. Нэмэлт эмчилгээ шаардлагатай" гэсэн тул гэртээ сууж, өдрийг өнгөрүүлэхдээ эрдмийнхээ ажилд шамдаж байсан ажээ. Энэ үед бүсгүй Оргилболдыг илүүтэй ихээр үнэлж, түүнд сэтгэл алдарсан байж. Гэвч Оргилболдын учир битүүлэг байдал, хөндийрч эхэлсэн явдал нь Тамжидмааг шаналгаж, "Надтай гэрлэх дургүй байгаа юм байна" гэх бодлыг төрүүлэхэд хүрчээ.

Урьдын адил дотно сайхан байсан харилцаа нь хэвийн биш болсон нь илт мэдэгдэх тусам Тамжидмаа бухимдаж, хардах сэтгэл нь хөдлөн байж ядах болсон байна. Тиймээс Оргилболдын араас утасдаж, хэрүүл өдөн "Яагаад оройтов?" гээд эрүүдэж эхэлсэн төдийгүй урьд нь харж анзаарч байгаагүй хэрнээ түүний өө сэв, дутагдлыг хүртэл олж харан өөчилж, гоочлох болжээ. Оргилболдыг энэ үед шаналгаж байсан ганц юм нь Америкаас ирэх Тамжидмаагийн шинжилгээний хариу байжээ. Шинээр түнш болсон компаниас нь биечлэн ирж, ажил байдалтай танилцаад хамтран ажиллах гэрээнд гарын үсэг зурах урилга ирсэн тухайгаа Оргилболд хамтран амьдрах гэрээ нь хэдхэн хоногийн дараа дуусч, нэг гэр бүлийн хоёр болох бүсгүйдээ хэлэлгүйгээр "10 хоноод ирнэ" гэж хэлээд явсан байна. Тамжидмаа хугацаандаа ирээгүй Оргилболд руу и-мэйл бичиж, хэзээ ирэхийг нь асуусан боловч "Монгол руу буцах хугацаа тодорхойгүй байна. Чи биеэ бодож, эмчтэйгээ сайн ярилцаж, эмчилгээ ямар үр дүнд хүрэх талаар бодоорой" гэсэн хариу өгчээ.

Тамжидмаа түүнийг замаа буруулах гэж байгааг мэдэнгүүтээ компани дээр нь очиж, санхүүгийнх нь бүх бичиг баримтыг шалгахад гадаад дансныхаа бүх мөнгийг Америк руу гурван удаагийн гуйвуулгаар шилжүүлэн авсан байжээ. "Эндээс бараа татах гэсэн юм. Дундын дансныхаа өөрт оногдох хувиа авч хэрэглэмээр байна" гэсэн яриа нь Тамжидмаад бүх мөнгөө татан авч алга болох нь гэх хардлага төрүүлсэн тул "Чи яагаад гэнэт ийм юм ярих болов?" гэж асуухад Оргилболд хариу хэлээгүй байна. Тэгээд ч Тамжидмаа эмчтэйгээ уулзаад Оргилболд яагаад ингэж дайжих болсны учрыг олсон тул түүнд гомдож, "Эмчилгээ хөөцөлдөхийн оронд ийм зан гаргасан юм чинь түүнтэй хамтран амьдарсан цаг хугацааныхаа төлбөр болон эмчилгээнийхээ зардлыг тэрнээс авна. Миний өвчин юунаас үүдэлтэйг тэр өерөө мэдэж байгаа болохоор эмчилгээ хийлгэх үүрэгтэй гэдгээ ойлгож байгаа биз" гээд дундын дансандаа бүтэн хоёр жил шахмын хугацаанд төвлөрүүлсэн 26 мянган долларыг бүгдийг нь авч өөрийн төрсөн дүүгийнхээ данс руу шилжүүлсэн байна. Энэ тухайгаа Оргилболдод хэлээгүй бөгөөд утасны дугаар, и-мэйл хаягаа өөрчлөн түүнтэй огт холбоогүй болжээ.

Үнэн хэрэгдээрээ бол Оргалболд Тамжидмаад маш их хайртай бөгөөд "Энэ эмэгтэй үргүй юм байна. Бэлгийн замын хүчтэй үрэвслийн улмаас үр тогтох боломжгүй болжээ" гэсэн эмчийн ярианаас хойш хямарч өөрөө төлбөрийг нь төлж, Америкт шинжлүүлсэн боловч үргүй гэдэг нь тогтоогдсон тул яах учраа олохгүй байсан байна. Тэрбээр ганц дүүтэй тул цөөхүүлээ байх тийм сайхан биш гэдгийг биеэр мэдэрсэн болохоор хүүхдийн хүслэн болдог байжээ. Хамтран амьдрах хоёр жилийн хугацаа нь дуусах дөхөөд ирэнгүүт хүүхэдтэй болох мөрөөдөлдөө хөтлөгдөн Тамжидмаад санал тавьсан байна. Тамжидмаа ч дуртай зөвшөөрч байгаагаа хэлжээ.

Гэхдээ бүсгүй энэ хугацаанд ямар ч хамгаалалтгүйгээр бэлгийн харьцаанд орж байсан гэдгээ Оргилболдод хэлээгүй бөгөөд "Хоёулаа шинжилгээ өгье" гэх санал тавьсан нь түүнд өөрт нь цохилт болон буусан ажээ. Дундынхаа дансыг цөлмөөд явсан Танжидмаа-тай уулзах хүсэлт зөндөө тавиад хүлээж авахгүй болохоор нь Оргилболд цагдаад өргөдөл өгчихсөн байна. Ингээд Тамжидмаа гэмт хэрэгтэн болж, долоон жилийн хорих ял оноосныг биеэр эдэлж байгаа ажээ.

Оргилболдын зөвшөөрөлгүйгээр дансны мөнгийг бүгдийг авахдаа банкны ажилтанд хуурамч итгэмжлэх гаргуулж өгсөн. Уулзаж тайлбар сонсохыг хүссэн түүнээс зугтаасан нь Тамжидмаа гэх бүсгүйг гэм буруутайд тооцох үндэслэл болсон байна. "Гомдолгүй. Би өргөдлөө татаж авсан байтал яагаад энэ хүнийг яллаж, шийтгэх гээд байгаа юм бэ? Би өөрийнхөө бурууг, алдааг олж харахгүй зөвхөн түүнийг өвчтэй, үргүй мэтээр ойлгосноос энэ хүнийг ийм байдалд оруулсан. Эсвэл намайг шийтгэж энэ бүсгүйг цагаатгаж өгөөч". Оргалболд шүүх хурал дээр ингэж хэлсэн байна.

Гэвч Тамжидмааг залилан мэхэлсэн, хамтран амьдрах нэрээр Оргилболдоос 13 мянган долларыг шунахайн сэдлээр авч хувьдаа ашиглахыг зорьсон нь гэмт хэргийн бүрэлдэхүүнтэй гэж шүүх үзжээ. Шүүх, прокурорынхны шүүрч аваад ял оноож, хорьдгийн нэгээхэн тод жишээ нь энэ. Хоёр биедээ тунирхаж, үл ойлголцсон асуудал дундаас нэг нь мөнгийг авсан хэдий ч бүрэн бүтнээрээ байсаар атал хохирогч гэх залуу гомдолгүй гээд өөрийн бурууг хүлээсээр байтал заавал бүсгүйг ялласны учрыг хэн ч таашгүй.

Хууль, шүүхийнхний ажлынхаа үзүүлэлтийг ахиулдаг арга нь ердөө энэ ажээ. Үнэн хэрэг дээрээ Оргилболд гэх эр өөрөө Тамжидмаатай учрахдаа л бэлгийн замын халдварт өвчинтэй байсан гэнэ. Тэр хоёр унтсаныхаа дараа ижил шинж тэмдэг илрэнгүүт хамт эмчлүүлж эдгэрүүлжээ. Үүнээс үүдэн Тамжидмаа нь үргүйдлийн анхны цочрол авсан байсныг эмч нь Оргилболдод буруу ойлгуулсны учир нь бас л хайр сэтгэл, дурлал, шохоорхолтой холбоотой байсан гэдгийг тэр хоёрын хэн хэн нь хожуу ойлгосон байна. "Оргилболдоос зугтаасан нь миний хамгийн том алдаа. Ярилцсан бол мөнгийг нь авч өөр газар байршуулахгүй ойлголцох байжээ" гэдгээ Тамжидмаа хорих ял авсан хойноо л ойлгожээ.

ЭХ СУРВАЛЖ: МАШ НУУЦ