Урлагийн охин тэнгэр Музагаар нэрийдсэн драмын урлагийн наадам 10 дахь хавартайгаа золголоо. Жил бүрийн дэлхийн театрын өдрийг тохиолдуулан болдог энэхүү наадам сайн, саар хүртэл олон зүйлийг дагуулсан. Гэхдээ энэ жилийн наадам өмнөх жилүүдийнхийг бодвол нэг л бүүдгэр, бүрсгэр, өнгө гэрэлгүй болчихов уу даа гэсэн сэтгэгдэл өөрийн эрхгүй төрөв. Зохион байгуулалт, шагнал авч байгаа жүжигчдийн тайзан дээрх “тэнэглэл”, утгагүй үйлдэл, оновчгүй үг нь үзэгчдэд үнэхээр таалагдсангүй. Үүнээс гадна “Ариун сүмийн алтан тайз” дээр бохь зажилчихсан хээвнэг гарч ирж байгаа нь нэгдүгээрт, их урлагаа доромжилсон, хоёрдугаарт, үзэгчдээ хүндлээгүй, гуравдугаарт, өөрийгөө “од” гэж бодсон нь “даанч дээ” гэмээр эмзэглэл төрүүлсэн юм. Уг нь “орос ах нар”-ын буянаар театрын соёл гээч юм манайд гайгүй эрт төлөвшсөн тухай урлагийн ланжгарууд бичиж, ярьж, дурсаж үлдээсэн нь бий. Жишээлбэл, Монгол Улсын төрийн шагналт зохиолч Д.Намдаг гуай “Шинэ цагийн шинэ театр” номдоо энэ тухай маш тодорхой дурдсан байдаг. Мөн Л.Ванган гуайн дурсамж, Э.Оюун гуайн яриа зэргээс театрын соёл, түүний гайхамшгийг мэдэж авч болно. Харин энэхүү соёл өнөөдөр байхгүй болжээ. Монголдоо л мэргэжлийн урлагийн томоохон наадамд тооцогддог “Гэгээн Муза”-г сонирхох гэж ирсэн үзэгчид гадуур хувцастай суучихсан, гар утсаараа чанга чанга ярьж байх нь үнэндээ таалагдсангүй. Үүнээс гадна шагнал авч байгаа уран бүтээлчдийн хэлж байгаа үг нь сунжруу, ямар ч логик авцалдаагүй байдаг нь нэгэнт хэвшил болсон мэт. Олон улсын нэр хүндтэй наадмуудыг үзэж байхад шагнал авч байгаа уран бүтээлчийн хэлж байгаа үг товч бөгөөд тодорхой, хүнд нэгийг бодуулж хоёрыг сануулсан үг байдаг юм билээ. Жишээ нь, Холливудын алдарт найруулагч Стивен Спилберг “Шиндлерийн бүртгэл” киногоороо “Оскар”-ын шагнал авахдаа хэлсэн үг нь одоо ч үнэ цэнээ алдаагүй л байна. Тэрбээр “Хүн төрөлхтний нууц түүхийг дэлгэж харуулсан бүтээлээрээ кино урлагийн дээд шагнал авсандаа баяртай байна. Энэ бол миний шагнал биш. Хүн төрөлхтөнд олгож буй Кино академийн шагнал юм. Надад энэ шагналыг авахад гол нөлөө үзүүлсэн түүхэн баатрууддаа хүндэтгэл үзүүлье. Та нар энэ түүхийг бүтээгээгүй бол дэлхийн кино урлагийн түүхэнд ийм гайхамшигт бүтээл төрөхгүй байх байлаа” хэмээн хэлж байв. Харин манай уран бүтээлчид арай ч дээ гэмээр ядуу, нэгэн хэвийн уйтгартай, тэрэндээ энэндээ, шүүгч нартаа баярлалаа гэсэн л үг хэлдэг. Дараа дараагийн “Гэгээн Муза” гардах уран бүтээлчид минь хэлэх үгээ эртнээс бэлтгэж, үзэгчдэд үнэлэгдэхүйц даацтай үг хэлээсэй гэж чин сэтгэлээсээ хүсч буйгаа энэ дашрамд дуулгая.

Аугаа "Гамлет"-ийг амилуулсан уран бүтээлчидэд халуун баяр хүргэе
Урлаг судлаач хийгээд үзэгчид энэ жилийн Гран-при шагналыг “Гамлет” жүжиг авна гэдэгт бат итгэсэн байв. Наадам болохоос хоёр долоо хоногийн өмнө л ийм шум тархсан гэхэд хилсдэхгүй. Драмын төрлийн шилдэг найруулагчийн шагналыг 33 жилийн дараа суут бүтээлийг тайзнаа амилуулсан Н.Наранбаатар авна гэдэгт эргэлзэх хүн байгаагүй. Товчоор хэлбэл, “Гамлет”-ыг амилуулсан уран бүтээлчид шагналын хур буулгана байх гэсэн үзэгчдийн хүлээлт талаар болов. “Шилдэг хөгжмийн зохиолч”, “Шилдэг эрэгтэй гол дүр” гэсэн хоёр номинацид ялалт байгуулж, хөгжмийн зохиолч С.Сансаргэрэлтэх, МУСТА, жүжигчин С.Болд-Эрдэнэ нар “Гэгээн Муза”-гийн эзэн болсон. Харин найруулагч Н.Наранбаатар “Шүүгчдийн нэрэмжит тусгай шагнал” авсан билээ. Зарим үзэгч эл байдалд тун дурамжхан байсан. Бүр “Н.Наранбаатарт өгсөн “Шүүгчдийн нэрэмжит шагнал” гээчийн учрыг ер ойлгосонгүй. Хэр баргийн хүний барьж авч зүрхэлдэггүй сонгодог жүжгийг мэргэжлийн өндөр төвшинд найруулсан байтал яагаад шилдгээр шалгаруулсангүй вэ. Уг нь би “Гамлет” жүжгийг Гран-при авчих байх гэж бодож байсан шүү” хэмээн ярьж байхтай ч таарав. Үнэхээр 33 жилийн дараа Монголын үзэгчидтэй “Гамлет”-ыг уулзуулсан авьяаслаг найруулагч Н.Наранбаатар, жүжгийг амилуулахад оролцсон бүхий л уран бүтээлчид чин сэтгэлээсээ халуун баяр хүргэе. Үүнээс гадна “Гэгээн Муза” наадамд хамгийн их илүүдсэн хүмүүсээр “Мөрөөдлийн театр”-ын гурав тодров. Бүр тодруулбал, Шагай, Эрхэмээ, Батаа гурав байлаа хэмээн үзэгчид хоорондоо шивэр хийж байсан. Ахмад уран бүтээлчдийн адис авдаг тайзан дээрээс “Ногоон дээлтэй ирсэн Ногоон дарь эх шиг Цэрэнсамбуу ахдаа мөргөе. Цагаан дарь эх шиг Сувд багшдаа мөргөе. Баяннамсрай бурхан шиг Найдандорж багшдаа мөргөе” гэсэн нь үзэгчдийн өндөр үнэлгээ аваад байсан нэр хүндийг нь унагаж орхив. Дээрээс нь “Тэр чинь би” жүжгийн дуугаа муухан ам барьж дуулсан нь бүр ч хачир нэмж орхисон. Үүнд нь эгдүүцсэн үзэгчид “Энэ гурав болиосой. Долигоноод байгаа нь ч мэдэгдэхгүй, даапаалаад байгаа нь ч мэдэгдэхгүй учир битүүлэг зүйл яриад байх юм. Нэг бол ирэх жилийн “Муза”-гаас бидэндээ хишиг хүртээгээрэй гээд шууд хэлчихгүй дээ. Овоо дориун залуус гэж бодсон чинь бас л хэлбэр хөөсөн нөхөд байх шив дээ” хэмээн халаглаж суусан. Юутай ч хүссэн болгон нь гараад байдаггүй алтан тайзан дээрх “Мөрөөдлийн театр”-ын гурвын тэнэглэл үзэгчдэд үнэхээр таалагдсангүй.

Шууд дамжуулсан телевизүүдэд талархана гэвч...
Энэ жилийн “Гэгээн Муза” наадмыг хоёр ч телевиз орон даяар шууд дамжуулсан. Монголын Үндэсний олон нийтийн телевизийн хоёрдугаар суваг, “SBN” телевиз шууд дамжуулсан нь сайшаалтай ч үзэгчдийг багагүй бухимдуулаад авсан. Ядаж л “SBN” телевизийн хөтлөгч нарын нэгэн хэвийн асуулт, чадваргүй яриа зэрэг нь үзэгчдийг сувгаа солиход хүргэж байв. Зарим үед бүр жүжигчдийнхээ нэр, гавьяа шагналыг нь андуурч, хольж хутган ярилцлага авч байгаа хүнээ эвгүй байдалд оруулж, түүнээсээ болж өөрөө давхар бантах юм. Бүхэл бүтэн 10 жилийн турш явагдаж ирсэн эл наадмыг, наадамд өрсөлдөж буй уран бүтээлчдийг ядаж таньдаг, мэддэг хүнээр хөтлүүлж болоогүй юм байх даа. Эс бөгөөс хөтлөгч нар нь идэвх, зүтгэл, чармайлт гарган наадам эхлэхээс өмнө амжиж судалж болно шүү дээ. “SBN” телевизийн нэг эрэгтэй хөтлөгч “нэг хүний жүжгийн төрөл”-д шилдэг зохиолч шагнал хүртсэн Д.Урианхай найрагчийг урихдаа дооглоод байгаа нь ч мэдэгдэхгүй, дооёолоод байгаа нь ч мэдэгдэхгүй учир битүүлэг байдлаар урьсан юм. Тэрбээр “Гаднаас нь харвал галав эртний, дотоод сэтгэлийг нь нээвэл орчин цагийн Урианхайтай ярилцаж байна” гэсэн нь үзэгчдийг багагүй бухимдуулаад авсан. Ямар сайндаа түүний эл тэнэглэлийг үзэж суусан нэг танил маань “Энэ шалдан банди юу хийж бүтээж гийгүүлсэн болоод Урианхай найрагчтай үеийн юм шиг харилцаад байгаа бол” гэж бухимдах вэ дээ. Энэ мэт “Гэгээн Муза”-г тойрсон элдэв яриа, цуурхал, таагүй сэтгэгдэл хөвөрсөөр л. Бүтэн 10 жил зохион байгуулагдсан наадам жил ирэх тусам чанаржих ёстой байтал улам дордсоор байгаа нь жинхэнэ эмгэнэл. Ирэх жилийн “Гэгээн Муза”-г арай шинэлэг, өөр хэв маягаар зохион байгуулахгүй бол үзэгчгүй болж мэднэ байх нь шүү, зохион байгуулагчид минь. Уг нь нэрнээсээ эхлээд л гэрэл гэгээ бэлэглэсэн сайхан наадам болох юм бол Монголын драмын урлаг жинхэнэ утгаараа хөгжих юм шиг санагдана. Мөн дээр өгүүлсэнчлэн, театрын соёлыг сэргээж үзэгчдэдээ сурталчлан таниулахгүй бол алтан үеийнхний минь үлдээсэн их соёлын үр устаж үгүй болоход ойрхон болжээ гэдгийг сануулах нь илүүц биз ээ. Эцэст нь драмын урлагт бүхий л амьдралаа зориулсан ахмад уран бүтээлчдэд, “Гэгээн Муза” авсан хийгээд атгаад алдсан хүмүүст сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе.

”Муза” Муу За болов
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (1)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Зочин
“SBN” телевизийн хөтлөгч нарын нэгэн хэвийн асуулт, чадваргүй яриа зэрэг нь үзэгчдийг сувгаа солиход хүргэж байв. Зарим үед бүр жүжигчдийнхээ нэр, гавьяа шагн********ыг нь андуурч, хольж ********н ярилц******** авч байгаа хүнээ эвгүй байд********д оруулж, түүнээсээ болж өөрөө давхар бантах юм.УНЭН УНЭН

2013-04-02 | 21:44:20 | 122.201.18.219 |

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео