BOLOD.MN - Мэдээллийн нэгдсэн сан


» Үндсэн сайт / Desktop хувилбар /
Сүүлийн үеийн 100 мэдээ

Тэмцэл дүнгээ өгч, том хулгай зогсов уу?!

Хэдэн “тоо” олж харлаа. Эхнийх нь ҮСХ-ны мэдээлэл л дээ. Тэд Монгол Улсын 2022 оны нийгэм, эдийн засгийн байдлыг нэмж, хасаад“хариу” гаргажээ. 


Нэгдүгээрт, ДНБ туршилт тооцоогоор 4.5 хувиар өсжээ. Үүнд хөдөө аж ахуйн салбарын 1.6, уул уурхай, олборлолтын салбарын -0.9, аж үйлдвэр, барилгын салбарын 0.3, үйлчилгээний салбарын 2.3, бүтээгдэхүүний цэвэр татварын 1.3 нэгж хувийн өсөлт нөлөөлжээ. 
 
Хоёрдугаарт, инфляц 13.2 хувь болж, өмнөх оны мөн үеэс 0.6 нэгж хувиар буурчээ. Энэ нь хүнсний бараа, ундаа, усны үнийн 31.1 хувийн өсөлтөөс шалтгаалсан байна. Мөн талх, гурил, будааны үнэ жилийн 34.2 хувиар өсөж, инфляцад 2.4 нэгж хувиар нөлөөлжээ. 
 
Гуравдугаарт, улсын төсвийн тэнцэл 979.3 тэрбум төгрөг, төлбөрийн тэнцэл 1.2 тэрбум ам. долларын алдагдалтай гарчээ. 
 
Дөрөвдүгээрт, аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 25.7 хувиар өсжээ. Ингэхэд уул уурхайн олборлолт 3.7 их наяд төгрөг буюу 28.8, боловсруулах үйлдвэрлэл 922.3 тэрбум төгрөг буюу 22.3 хувиар өссөн нь голлон нөлөөлжээ. 
 
Тавдугаарт, мөнгөний нийлүүлэлт 29.7 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 6.4 хувиар өсжээ. Ингэхэд валютын харилцах 2.1 дахин, валютын хадгаламж 23.6 хувиар өссөн нь нөлөөлжээ. 
 
Зургадугаарт, нийт зээлийн өрийн үлдэгдэл 22.2 их наяд төгрөг болж, өмнөх оныхоос 6.5 хувиар өсөв. Үүний 53 хувь нь иргэд, 45.6 хувь нь хувийн байгууллага, 0.7 хувь нь санхүүгийн болон бусад байгууллага, 0.7 хувь нь төрийн байгууллагынх байна. 
 
Долдугаарт, төгрөгийн ам. доллартай харьцах сарын дундаж ханш 2022 оны арванхоёрдугаар сард 3431.29 төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 20.4 хувиар, өмнөх сараас 0.7 хувиар, БНХАУ-ын юанийнх 491.66 төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 44.28 төгрөгөөр, өмнөх сараас 17.14 төгрөгөөр суларчээ. ОХУ-ын рублийнх 52.35 төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 13.73 төгрөгөөр суларч, өмнөх сараас 3.54 төгрөгөөр чангарсан байна.
 
Наймдугаарт, гадаад худалдааны тэнцэл 3.8 тэрбум ам.долларын ашигтай гарч, өмнөх оныхоос 1.4 тэрбум ам.доллар буюу 60.1 хувиар өсжээ. Үүнд нүүрсний биет хэмжээ 15.7 сая тонн буюу 3.7 тэрбум, алтны биет хэмжээ 2.5 тонн буюу 122.9 сая ам. доллароор өссөн нь голлон нөлөөлжээ. Мөн импорт 8.7 тэрбум ам. долларт хүрч, 1.9 тэрбум ам.доллароор өссөн байна. Үүнд дизелийн түлшний импорт 369.6 сая ам. доллар, автобензиний импорт 170.2 сая ам. доллар, суудлын автомашины импорт 191.1 сая ам. доллароор өссөн нь голлон нөлөөлсөн байна.
 
Есдүгээрт, 71.1 сая толгой малтай болж, өмнөх оны мөн үеэс 5.6 хувиар өсжээ.Үүнээс хонь 1.7 сая, үхэр 500 мянга, адуу 500 мянга, ямаа 1.1 сая, тэмээ 16.4 мянгаар тус тус өссөн байна. 
 
Аравдугаарт, улсын хэмжээнд бүх төрлийн тээврээр 60.8 сая тонн ачаа тээвэрлэсэн нь өмнөх оны мөн үеэс 11.5 сая тонноор өсжээ. Дагаад тээврийн орлого 47.6 хувиар өссөн байна. Үүнд авто тээврээр тээсэн ачаа 84.1 хувиар өсөж 33 сая тонн болсон нь голлож нөлөөлжээ. Бас агаарын тээврээр тээсэн ачаа 12.9 мянган тонн болж, өмнөх оныхоос 2.0 дахин өссөн байна. Харин төмрийн хүдэр, нефт, нефтийн бүтээгдэхүүн, жонш, жоншны баяжмалын тээвэрлэлт буурснаар өмнөх оныхоос 3.6 сая тонноор хасагдаж, 27.7 сая тонн ачаа тээвэрлэжээ. 
 
Арваннэгдүгээрт, бүртгэгдсэн гэмт хэрэг 35.3 мянга болж, өмнөх оны мөн үеэс 9.9 мянга буюу 39 хувиар өссөн байна. Үүнээс өмчлөх эрхийн эсрэг гэмт хэрэг 7.9 мянга буюу 57.7 хувиар, хүний эрүүл мэндийн халдашгүй байдлын эсрэг гэмт хэрэг 1.7 мянга буюу 22.1 хувиар, хөдөлгөөний аюулгүй байдал, тээврийн хэрэгслийн ашиглалтын журмын эсрэг гэмт хэрэг 305 буюу 33.3 хувиар, хүний бэлгийн эрх чөлөө, халдашгүй байдлын эсрэг гэмт хэрэг 138 буюу 25.6 хувиар өсжээ. 2022 оны Монголын сайн, муу “тоо”-нууд энэ байна. 
 
 
Үүнээс гадна АТГ-ын мэдээлэл бас байна. Хийсэн ажлынх нь мэдээ учраас тэндээс улс төр ханхлахгүй. Тэнд анхаарал татсан хэдэн “тоо” байгаа юм. Тус газрынхан “...1806 үйлдэлтэй, 1184 холбогдогчтой 1520 хэрэгт хэрэг бүртгэлт, мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулсан. Энэ өмнөх оноос 16.3 хувиар өссөн үзүүлэлт болсон. Мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулсан хэргийн шийдвэрлэлт 52.2 хувьтай байна. 2021 онд 160 хэрэг шүүхээр шийдвэрлэгдэж байсан. 2022 онд 188 хэрэг шүүхээр шийдвэрлэгдсэн. 
 
Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол 2021 онд 1.002.100.805.191 төгрөг байсан. 2022 онд 5.024.895.829.317 төгрөг болсон. АТГ-ынхан мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад 2.374.934.309.243 төгрөгийн хохирлыг нөхөн төлүүлсэн. Энэ нь нийт учирсан хохирлын 47.3 хувийг мөрдөн байцаалтын шатанд нөхөн төлүүлсэн гэсэн. Түүнээс гадна 518.039.332.298 төгрөгийн эд хөрөнгө, бэлэн мөнгийг битүүмжлэн хамгаалаад байна.
 
Хахуулийн 18.874.521.566 төгрөгийн үнэ бүхий бэлэн мөнгө, эд хөрөнгийг хураан авсан. Гадаад улс орнуудаас нийт 12.2 сая ам.долларын өртөг бүхий хөрөнгийг буцаан авах үндэслэлийг тогтоож, шүүхийн шийдвэрээр улсын орлого болгосон” гэв.  Үүнийг тоочсоны учир нь ҮСХ, АТГ хоёрын мэдээлэл нэг зүйлийг хоёр талаас нь гаргаж иржээ. Өөрөөр хэлбэл, ҮСХ-ноос өнгөрсөн онд ДНБ өсөлттэй, инфляц бага ч гэсэн буужээ. Аж үйлдвэрийн салбар, тэр дундаа уул уурхайн олборлолт нэмэгдсэн байна. Мөнгөний нийлүүлэлт, валютын гүйлгээ, хадгаламж нэмэгдэж, Монголбанк дахь нөөц нэмэгдсэн. Гадаад худалдааны тэнцэл ашигтай гарсан. Ачаа тээвэр, түүний орлого ч өссөн. Иймэрхүү дүн мэдээ гаргасан. Харин АТГ-аас нөхөн төлүүлсэн төлбөр, битүүмжилсэн хөрөнгийн хэмжээ, тэр байтугай шүүхээр шийдүүлсэн хэрэг нь нэмэгдсэнийг мэдээлжээ. Тодруулбал, эдгээр үр дүн нь шударга ёсны төлөөх тэмцэл, түүнтэй холбоотойгоор том хулгайнууд зогссонтой холбоотой байж мэдэх юм. “...Мэдэх юм” ч гэж дээ, өнгөрсөн онд л гэхэд Хөгжлийн банк, нүүрсний хулгай гэсэн хоёр том гэмт үйлдлийг шалгасан. Эдгээр нь “...Зайлшгүй шаардлагатай” гэдгийг Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ УИХ-ын чуулган дээр хүртэл хэлсэн байна лээ.
 
Тэрбээр 2022 оны арванхоёрдугаар сарын 15-нд “... Монгол Улсын эдийн засаг 1992 оноос хойш 17 дахин тэлсэн ч иргэдийн амьдралын чанарт дорвитой өөрчлөлт гарсангүй ээ. Нэг үгээр хэлбэл, Монгол Улсын баялаг хэсэг бүлэг хэдхэн хүний гарт шударга бусаар төвлөрч, уул уурхайн баялаг иргэдийн амьдралд бодит орлого болж чадсангүй. Засгийн газрын уул уурхайн далд эдийн засгийг ил болгохын төлөөх тэмцэл ч үүнтэй л холбоотой” гэсэн байна.
 
Ер нь бол энэ хүрээнд Хөгжлийн банкны нэг их наяд төгрөгийн “зээл”-ийг буцааж төлүүлсэн. Монгол Улс дефолтоос гарч, зээлжих зэрэглэлээ хадгалж үлдсэн. Засгийн газар 2022 оны аравдугаар сарын 26-нд “Эрдэнэс Тавантолгой" ХК-д онцгой дэглэм тогтоосон.  Түүнээс хойш тус компанийн санхүүгийн үзүүлэлт сайжирсан. Нүүрс ачилтын хэмжээ оны эхний арван сарын дунджаар 600 мянга тонн байсан бол онцгой дэглэм тогтоосноос хойш дөрөв дахин нэмэгдсэн. Сард 2.5 сая тонн нүүрс ачдаг болсон. Нэг үгээр хэлбэл, өнгөрсөн хоёр сар гаруйн хугацаанд 5.5 сая тонн нүүрс уурхайн амнаас ачуулж, 4.1 сая тонн нүүрс экспортолжээ. Түүнчлэн борлуулалтын орлогыг 500 сая ам.доллараар нэмэгдүүлж, 2022 оны нийт борлуулалтыг 1.1 тэрбум ам.долларт хүргэжээ. Бас мөн оны сүүлийн улиралд Монголбанкинд 416.6 сая ам.доллар төвлөрүүлсэн. Өөрөөр хэлбэл, тэмцэл дүнгээ өгч, том хулгай зогссон байх магадлал өндөр байгаа юм.  
 
 
Б.Дамдин-Очир
Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин

Тэмцэл дүнгээ өгч, том хулгай зогсов уу?!
Бусад мэдээ ▼

1
04-01
BOLOD ДОЛОО ХОНОГИЙН ТОЙМ: Петрочайн Дачин тамсаг ХХК-ийн шалгаж ажлын хэсгийг УИХ-аас томиллоо

2
03-31
Хотын даргыг огцруулахаар иргэд МАН-ын байранд ЖАГСАЖ БАЙНА

3
03-31
ХХААХҮЯ: Нөөцийн мах бэлтгэл, худалдаанд хяналт тавин ажиллаж байна

4
03-31
Амины дэнстэй барилгын чанар

5
03-31
БНСУ-д ажиллахаар бүртгүүлсэн иргэдээс авах солонгос хэлний шалгалт ХУВААРЬ

6
03-31
Хятадын ойн нөөц хурдацтай нэмэгдэж байна

7
03-31
СУМЪЯА-гаа босгоцгооё...

8
03-31
Гурван настай хүү өнөөдөр тархины ХАГАЛГААНД ОРНО

9
03-31
Циркээ ашиглалтад оруулж өгөөч, хотын дарга Д.Сумъяабазар аа

10
03-31
Мэнэнгийн тал төрөөс аврал эрж байна

11
03-31
"Оюу толгой" төслийн гүйцэтгэгч "Worley engineering" компанийн Mонгол ажилчид өнөө өглөөнөөс ажил хаялт зарлажээ

12
03-31
УЕП Б.Жаргалсайхан: Гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлээгүй тохиолдолд, мөрдөгч тэдэнд нэгжлэг хийсэн ч хууль зөрчсөн болно

13
03-31
Согтуурсан үедээ хоёр настай охиныг хүчиндсэн этгээдэд бүх насаар нь хорих ял оногдууллаа

14
03-31
Алтай хотхон, Хөсөг трейдийн уулзварт өөрчлөлт оруулах туршилтыг өнөөдрөөс түр зогсоож байна

15
03-31
“Буянт малчин таны хишиг арвижиг” хадгаламжийн урамшуулалт аян зарлалаа

16
03-31
Тангарагтны шүүх Д.Трампад албан ёсоор эрүүгийн хэрэг үүсгэх шийдвэр гаргажээ

17
03-31
Б.Дэлгэрсайхан: Бүх юм зогсонги, ААН-үүд чинь дампуурлаа

18
03-31
Байгалийн цогцолборт газарт өмчлөх хэлбэрээр 1582 байршилд газар олгожээ

19
03-31
Хүнсний ногоо тариалах хөтөлбөр хэрэгжүүлнэ

20
03-31
Тэртээд ёлтойх шударга ёс

21
03-31
Монголыг цөлмөж буй төрийн өмч: "Тавантолгой түлш" ХХК

22
03-31
Илчлээд гаргаад ирсэн У.Хүрэлсүх, Л.Оюун-Эрдэнэ нарт биш эрээ цээргүй гударсан өмнөх хулгайчуудад бухимдаж байгаа...

23
03-31
Монголчууд ХОЁР ТЭРБУМ МОД-оо алдахад хүрснийг батлах 5 БАРИМТ

24
03-31
Цасан болон шороон шуурга шуурч, эрс хүйтрэхийг анхааруулж байна

25
03-31
С.Эрдэнэ: АН-ын хамгийн том маргаан болоод байсан тамганы асуудалд шүүх цэг тавьсан

26
03-31
ХХАА-н үйлдвэрлэл эрхлэгчдэд 982 тэрбум төгрөгийн зээл олгоно

27
03-31
Нарнаас 33 тэрбум дахин их масстай хар нүх илрүүлжээ

28
03-31
Хил давуулан нуусан авлигын мөнгийг илрүүлэхэд олон улс хамтран ажиллана

29
03-31
"Нүүрснийхэн"-ий хоёрыг явуулж, нэгийг үлдээв

30
03-31
Шахмал түлшний цавуулганд химийн орц хийснээр нарийн тоосонцор ялгардаг уу?

31
03-31
Боомтод түшиглэсэн худалдааны хот Увсын Улаангом

32
03-30
”Бүс ба зам”-ын хөгжлийн боломжуудыг хуваалцана

33
03-30
“Номин”-гийн "ТБД андууд"-ын салбарт гал гарч хоёр орчим тэрбум төгрөгийн бараа материал утаа, тортог болжээ

34
03-30
Хотын дарга Д.Сумъяабазараа “ЭРДЭНЭТ“, “ЭРДЭНЭС ТАВАНТОЛГОЙ“ ХК-иас авсан 80 тэрбум төгрөгөө хэзээ төлөх вэ...

35
03-30
"Тариалангийн сэргэлт-2023" үндэсний чуулган болно

36
03-30
ГССҮТ-ийн эмч нар бүрэн тасарсан мөчийг эргүүлэн залгах 200 дахь мэс заслаа амжилттай хийжээ

37
03-30
Шар усны үерээс сэргийлэх ажилд 960 кг давс ашиглажээ

38
03-30
Элчин сайд нар Итгэмжлэх жуух бичгээ өргөн барив

39
03-30
Хуулийн төслүүдийг эцэслэн баталж, УИХ-ын гишүүний бүрэн эрхийн асуудлыг хаалттай хэлэлцэж байна

40
03-30
Богдхан төмөр замын чигийн дагуух 496 га зурвас газрыг тусгай хэрэгцээнд авна

41
03-30
Азийн ДНБ энэ онд 4.5 хувиар өснө гэж таамаглаж байна

42
03-30
Шанхайн олон улсын завины үзэсгэлэн эхэллээ

43
03-30
Л.Амар: Иргэд хадгаламжаа долларт хөрвүүлчихээр банкуудын гадаад эх үүсвэр татах боломжийг хязгаарлаж байна

44
03-30
Голомт банк “Алтны Форум 2023” арга хэмжээг амжилттай зохион байгууллаа

45
03-30
С.Давааням: Бидэнд хүн төвтэй төлөвлөлт хэрэгтэй

46
03-30
Бо-Аогийн Азийн чуулга уулзалт эхэллээ

47
03-30
Шүүх: С.Эрдэнийн тамга биш АН-ын тамга

48
03-30
"Гурван настай хүүг зодсон гэх Э-г цагдан хорьж, яллагдагчаар татах саналыг прокурорын байгууллагад хүргүүлж байгаа"

49
03-30
Г.Өнөрбаяр: Тэтгэврийн насыг сонголттой, даатгуулагч нас барвал өвлөгддөг болно

50
03-30
Цас орж, эрс хүйтрэхийг онцгойлон анхааруулж байна

51
03-30
Энэ жилдээ цаг урагшлуулахгүй байхаар болов

52
03-30
Ерөнхий сайд "авлига хороолол"-ыг шалгах үүрэг өгчээ

53
03-30
Н.Алтанхуяг: Гурван гишүүний асуудлыг НЭЭЛТТЭЙ ярих хэрэгтэй

54
03-30
Автомашины үнэ тэнгэрт хадаж, худалдан авалт буурчээ

55
03-30
Ц.Хулан: Улстөрчдөд эх орноо гэсэн сэтгэлтэй бүсгүйн амь хэрэгтэй бол амиа өгөхөд ч бэлэн

56
03-30
Б.Ариунболд: Манай компани сэг зэмийг бүрэн цуглуулж дууссаны дараа устгах зөвшөөрлөө авах төлөвлөгөөтэй байсан

57
03-30
3x3 сагсан бөмбөгчид ААШТ-д өрсөлдөнө

58
03-30
Олон улсын эмч нарын өдөр тохиож байна

59
03-30
Дэлхийн эмч нарын өдөр өнөөдөр тохиож байна

60
03-30
Б.Сандуйжав: Хэдэн их наядын хохиролтой нүүрсний хэргийг яриагүй гаалийнхан иргэдийнхээ өвчиндөө хэрэглэх эм бэлдмэлийг хориглохоо зарлаж сууна

61
03-30
МАН-ЫН БҮЛЭГ: УИХ-ын гишүүдийн бүрэн эрхийг түдгэлзүүлье гэдэгт нэгдсэн

62
03-30
Т.Аюурсайхан: Шийдвэрүүдэд хүндэтгэлтэй хандана. Үнэн нь тогтоогдоно гэж бодож байна

63
03-30
АН-ын тамганы маргаантай холбоотой шүүхийн тайлбар

64
03-30
Сум дундын ойн ангийн сурагчид хаягдал модоор бүтээл хийжээ

65
03-30
Австралийн компани арслан зааны ДНХ-ээс мах ургуулжээ

66
03-30
Хэмнэлтээ хэвлэлээс эхэлдэг ардчилсан парламент

67
03-30
Төрийн тэргүүнүүд ардчиллын төлөө чуулж байна

68
03-30
ХНХЯ 110 үйлчилгээг цахимжуулжээ

69
03-30
Нөөцийн мах бэлтгэл, худалдаанд хяналт тавин ажиллаж байна

70
03-30
Э.Макроны нэр хүндийн үзүүлэлт 2018 оноос хойших хамгийн доод түвшинд хүрчээ

71
03-30
Увс аймгийн Бөхмөрөн суманд 4.3 магнитудын хүчтэй газар хөдөлжээ

72
03-30
Эрх баригчид парламентын засаглалаа хамгаалах шийдвэр гаргалаа

73
03-30
Төрийн бодлого үгүйлэгдсэн театрын арын алба

74
03-29
О.Мөнхжин, Б.Гантиг нарыг суллав

75
03-29
Д.Бат-Эрдэнэ: УИХ-д төлөөлөлгүй болбол өмнөговьчууд л хохирно. Гишүүнээс түдгэлзэхгүйгээр мөрдөн байцаалтад оролцох нь зөв

76
03-29
УИХ-ын Халдашгүй байдлын дэд хороо нэр бүхий гишүүдийн бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэхийг дэмжжээ

77
03-29
Б.Жаргалсайхан: УИХ-ын гурван гишүүн дээр үзлэг нэгжлэг хийх зайлшгүй шаардлага гарч ирж байна

78
03-29
“Хүүхдийн төмөр зам” ирэх сарын 3-наас тогтмол галт тэрэг аялуулж эхэлнэ

79
03-29
Өнөөдрөөс Механик тээврийн сургууль болон Хөсөг трейдийн уулзварын хөдөлгөөнд өөрчлөлт орлоо

80
03-29
Мексикийн Сьюдад-Хуарес хот дахь Цагаачдын төвд гал гарсны улмаас 39 хүн амиа алджээ

81
03-29
ТЦА С.Баасанжав: Төрийн гурван өндөрлөгт хуулийн дагуу хамгаалалт, зохицуулалт хийдэг. Бусдаар ямар ч дарга, сайд дур мэдэн зам татах эрхгүй

82
03-29
Оюутнуудаас гаргасан зарим санал, хүсэлтийг шийдвэрлэлээ

83
03-29
ЗГ: Жагсаалтаар нэр дэвшигчдийн 50 хувь нь эмэгтэй байх саналыг өглөө

84
03-29
Монголын ирээдүйг марихуанаар төгсгөж мэдэх ноцтой мэдэгдлийг эсэргүүцэхийн учир

85
03-29
Түгжрэлийг муйхарлаж бус инженерчилж шийднэ

86
03-29
Ё.Баатарбилэг гишүүн ₮939 саяын авлига авсан нь тогтоогджээ

87
03-29
Лу.Гантөмөрийн улс төрийн анхны шийдвэр: ... АН “Ажнай”-г хамгаална

88
03-29
С.Амарсайханы 1302 мКв ХАУС

89
03-29
Их Британийн хаан III Чарльз анхны гадаад айлчлалаа Германд хийх гэж байна

90
03-29
“Эрдэнэс Тавантолгой” компанид БЭТ томилоод ч байдал дээрдсэнгүй

91
03-29
УИХ-ын дарга асан З.Энхболдод хилийн хориг тавих прокурорын саналыг шүүх хүлээн авахаас татгалзжээ

92
03-29
Сайд бодлогын хүүг тогтоож, Төв банк Засгийн газрын кассын машин болох уу

93
03-29
“Мөнгөн мод” наадмын шилдэг уран бүтээлчид

94
03-29
Ш.Энхийн-Од NBA-д нэрээ өгчээ

95
03-29
Шар усны үерийн эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авч байна

96
03-29
МҮОХ-ны Ерөнхийлөгч Б.Баттүшиг БНХАУ-ын Элчин сайдтай уулзалт хийв

97
03-29
Амины дэнстэй барилгын чанар

98
03-29
Тагнуулын хэргээр Хятадад баривчлагдсан Япон иргэнийг суллахыг шаардлаа

99
03-29
Нүдний доод зовхи яагаад хавагнадаг вэ

100
03-29
Ардчиллын зарчмуудыг монополчлох гэсэн АНУ оролдлогын тухай