дахь далайн эргийн амралтын газар руу яваад сураггүй алга болжээ. Гэрийнхэн нь түүний барааг 13 жил хараагүй боловч уйгагүй эрж хайсны хүчинд хүнээ олсон байна. Өнгөрсөн гуравдугаар сард тэдэнд нэг үл таних хүн Үэльсийн төв хот Кардиффын ойролцоо адууны жүчээг зааж өгсөн бөгөөд тэнд тавьсан дотроо хоёр дүүжин ортой чингэлэгт Д.Сайместерийн байхыг олжээ. Хэдийнэ 43 нас хүрсэн ДСайместер хир даг болсон уранхай хувцастай, хэд хэдэн шүд нь булгарсан байв.

Цагдаагийнхан энэ хэргийн мөрөөр "Operation Imperial" нэртэй томоохон ажиллагааг орон даяар явуулснаар Д.Сайместерийн байснаас холгүй газарт англи, польш хоёр эр, хүн байхын аргагүй нөхцөлд амь хоргодож байсныг олжээ. Улмаар энэ хэрэгт сэжиглэн гурван эрэгтэй хүн, 42 настай нэг эмэгтэйг баривчилсан бөгөөд бусдыг боолчлох зорилгоор эрх чөлөөг нь хаан боогдуулсан, албадан хөдөлмөр хийлгэх зорилгоор үгсэн хуйвалдсан хэрэгт шалгаж байгаа аж. Их Британийн Дотоод хэргийн яамны төлөөлөгчийн мэдэгдсэнээр эдгээр хэрэг нь онцгой ховор тохиолдол ч биш, улс орны хэмжээнд боолчлолын цар хүрээ ямар байгааг харуулсан "аймшигтай баримт" ажээ. Өнгөрсөн долоо хоногт нийтлэгдсэн "Global Slavery Index" хэмээх тайланг үзвэл улсын хэмжээгээр 4000 гаруй хүн боолчлолын нөхцөлд байгаа бөгөөд тэднийг аврах, бусдыг тэдэн шиг болгуулахгүйн тулд яаралтай арга хэмжээ авах шаардlагатай байгаа аж.

Боолчлол, хүний наймааны хохирогч нь гол төлөв бэлгийн мөлжлөгийн золиос болсон эмэгтэйчүүд байдаг боловч Их Британийн хувьд эрэгтэйчүүд, эмэгтэйчүүдийн тоо бараг тэнцдэг болохыг статистик харуулж байна. 2012 онд тус улсад илэрсэн хүний наймааны хэргийн 2255 хохирогчийн 40 хувь нь эрэгтэйчүүд байжээ. Гэмт этгээдүүд тэднийг бэлгийн хувьд мөлжихөөс гадна албадан хөдөлмөр хийлгэж орлого олох, ахуйн хүрээнд боолчлох болон эд эрхтнийг нь авч наймаалахад ашигладаг гэнэ. Өнгөрсөн онд Их Британид бусдын хүчинд автан албадан хөдөлмөр эрхэлж байсан 507 хохирогчийн 87 хувь нь эрэгтэйчүүд байжээ.

Боолчлолын гэмт хэргийн бүртгэгдсэн тохиолдол нэмэгдэж, хохирогчдын тоо өссөний улмаас цагдаагийнхны энэ чиглэл дэх үйл ажиллагаа мэдэгдэхүйц идэвхжсэн тул сүулийн үед Их Британийн иргэд эрэгтэйчүүдийг боолчилсон тухай мэдээг ойр ойрхон сонсох болсон байна. Асуудал ийм хэмжээнд хүрсэн тул Лондонд төвтэй олон улсын "Авралын арми" (The Salvation Army) буяны байгууллага Их Британи дахь эрэгтэйчүүдийн боолчлол, хүний наймааны асуудлаар судалгаа хийжээ. Өнгөрсөн оны ес болон аравдугаар сард хийсэн уг судалгааны дүнг үзвэл, тус улсад боолчлолын золиос болсон эрэгтэйчүүдийн 83 хувь нь Зүүн Европын орнуудаас гаралтай бол 86 хувь нь хөдөлмөрийн, 23 хувь нь бэлгийн хувьд мөлжлөгдөж байсан байна. Бусдын эрхэнд байсан тэдгээр хүмүүст нийтлэг нэг шинж байсан нь "эмзэг дорой зан" хэмээн судалгааны тайланд тэмдэглэжээ. "Их Британийн иргэдийн хувьд хүний наймааны хохирогчдын дийлэнх нь сэтгэлзүйн төрөлхийн тодорхой онцлогтойгоос гадна, сургуульд сурлагаар хоцрогдож байсан, эсвэл архи, хар тамхинаас хамааралтай хүмүүс байлаа. Зүүн Европоос ирж суурынсан хүмүүсийн тухайд, тэдний олонх нь Их Британид амьдралаа дээшлүүлэх гэж ирээд тулгарсан нөхцөл байдал нь хүсч хүлээснээс нь огт ондоо байснаас үүдсэн сэтгэцийн хямралтай. Дээр нь хэлний бэрхшээл, соёлын ялгаанаас болж бодит байдлыг хэрхэн зөв зүйтэй үнэлж дүгнэх, учирсан бэрхшээлийг яаж даван туулахаа мэддэггүй нь тэднийг улам аймхай, сул дорой, бусдын нөлөөнд автамтгай болгодог" гэж "Авралын арми" байгууллагын судалгааны газрын дарга Гэйл Манро ярьсан байна.

Д.Сайместерийн нэгэн адилаар боолчлогдож байсан 27 настай Марк Овендэр суллагдсан хойноо TIME сэтгүүлд ярилцлага өгчээ. Ирландаас жуулчлалаар явсан нэг гэр бүлийн хоёр түүнийг Английн өмнөд нутаг дахь төрсөн хотоос нь холгүй газар байр, ажил олж өгье гэсэн гэнэ. Энэ нь 2009 оны есдүгээр сар байсан бөгөөд ажилгүй, буяны газраар хооллож явсан тэрбээр энэ саналыг дуртай хүлээж авсан боловч хэрэг явдал бодсоноор нь болсонгүй. Сайхь хоёр анх уулзсанаасаа хойш 2010 оны дөрөвдүгээр сар хүртэл М.Овендэрийг Их Британи болон Нидерланд, Швед улсаар дагуулж явсан бөгөөд нэг бол өчүүхэн бага хөлсөөр, эсвэл огт үнэ хөлсгүйгээр зам тавих ажил хийлгэж байжээ. Аав ээж, ах дүү, найз нөхөдгүй М.Овендэр нэг л мэдэхэд эздээсээ бүрэн хараат болж хувирсан байв. "Энэ хугацаанд би хармаандаа мөнгөтэй байж үзээгүй. Гэрээсээ хэдэн зуун км хол яваа хүн өөртөө ийм юм тохиолдсон гэж бусдад яривал итгэх хүн олдохгүй гэж боддог байсан. Тэр хоёр бусад ажилчдыг янз бүрээр зоддог, цохидог байсан боловч надад бол гар хүрч байгаагүй ээ. Гэхдээ бусдыг тэгж байхыг нь харахаар өөрөө тэгүүлэх вий гэж айгаад хэлсэн бүгдийг нь үг дуугүй биелүүлдэг болдог юм билээ" хэмээн тэрбээр ярьсан байна.

2010 оны дөрөвдүгээр сард М.Овендэр Шведэд байхдаа цагдаагийнханд хандсанаар нэг юм суллагджээ. Эрх чөлөөгөө олсон хойноо тэрбээр хүнд урьдынх шигээ итгэдэг болох гэж тун удсан тухайгаа Т1МЕ сэтгүүлд ярьсан бий. Тэгсээр амьдрал нь зөв замдаа орсон М.Овендэр одоо боолчлолтой тэмцдэг Их Британийн хэд хэдэн буяны байгууллагатай хамран ажиллаж байна. Түүнийг харгислаж байсан этгээдүүдийг Шведэд баривчилж байцаасан боловч эцсийн дүндээ хуулийн зохих заалтын дагуу буруугүй гэж үзэн суллажээ. Тэд Их Британид буцан ирж, М.Овендэрийн хэлснээр "Хаана зогссон, тэндээсээ дахин эхэлсэн" боловч 2011 онд бусдыг боолчлох зорилгоор үгсэн хуйвалдсан хэргээр гэр бүлийнхээ бас хэд хэдэн гишүүний хамтаар баривчлагдсан юм. Тэдний тавыг буруутай гэж үзэн шүүхээр шийтгэсэн бөгөөд дээд тал нь зургаан жилийн ял авчээ. Энэ удаад шударга ёс ийнхүү ялсан хэдий ч хүний наймаа эрхлэгчдэд оноож буй ял хэтэрхий хөнгөн, тэдний зарим нь бүр ял завшсаар яваа нь баримт юм. Боолчлолд өртсөн эрэгтэйчүүд, хөвгүүдийн асуудлаар ажилладаг Тара Топтигардены хэлснээр "Хуний наймаачдын олдог ашиг туйлын өндөр, тулгардаг эрсдэл нь маш бага" байдаг байна. Гэхдээ тэдэнтэй хийж буй тэмцэлд ахиц гарсаар байгаа юм. 2011-2012 онд Их Британид бусдыг боолчлох зорилгоор эрх чөлөөг нь хаан боогдуулсан хэрэгт 15 этгээдэд ял оноосон бөгөөд Засгийн газар энэ талаарх хууль тогтоомжийг үндсээр нь өөрчлөхөөр зэхэж байна. Гэсэн хэдий боловч Д.Сайместер, М.Овендэр нар шиг аврагдаж чадалгүй, боолчлолын хохирогч болж явсаар хувь заяа нь түүгээрээ дуусч буй үй олон хүн бий юм. Үндэсний статистик тоо баримтад хүний наймааны илэрсэн хэргийн хохирогчид л орж байгаа болохоос биш, хөөрхийлэлтэй байдалд байгаа нь бидний хараанаас гадуур өнгөрч буй өч төчнөөн хүн бий нь мэдээж" хэмээн Т.Топтигарден хэлжээ.

Олон улсын хэмжээнд авч үзвэл хүний наймаа олон улсын зохион байгуулалттай гэмт хэргүүдээс орлого ашгаараа хар тамхи, зэвсгийн наймааны дараа гуравдугаарт ордог бөгөөд гэмт этгээдүүд энэ бизнесээр жилдээ хэдэн тэрбум долларын ашиг олдог. Олон улсын хөдөлмөрийн байгууллагын мэдээгээр 2012 оны зургадугаар сарын байдлаар дэлхий дахинд 20.9 сая хүн албадан хөдөлмөр, бэлгийн мөлжлөгийн золиос болжээ. НҮБ-ын тайланд дурьдсаныг үзвэл хүний наймааны хохирогчдын 25 хувийг эрэгтэйчүүд, хөвгүүд эзэлж байна. Гэвч гэмт этгээдүүд хийсэн хэргийнхээ ул мөрийг сайтар нууж чаддаг тул албан ёсны эдгээр тоо нь уг тайланд зориуд тэмдэглэжээ.

Б.Амгалан