"НА ЗАХИРАГЧ" БУЮУ ХУРАНДАА М.НАМСРАЙ

2014-02-06

Хурандаа М.Намсрай хэдэн сурвалжлагчаа ер суулгахгүй. "Өрөөнөөсөө ямар мэдээлэл олохов" гадуур гар л гэнэ. Ангийн унаанд суугаад сурвалжлага хийсэн сурвалжлагчийг хөхүүлэн дэмжинэ. Өөрөө бичээд суухгүй. Сурвалжлагчийн бичсэнийг тун нямбай, мэдрэмжтэй засварлана. Бас их уншдаг хүн байлаа

Льеов хотын ЦУТДС-ийн төв байрны гол хаалганы хүндэтгэлийн самбарт тус сургуулийн үе, үеийн алтан медальтай төгсөгчдийн нэр сийлээстэй байдаг юм. Тэдний дунд "Намсрай Мишигийн" гэсэн нэр байх. Орост цэргийн дээд сургууль алтан медальтай төгсөх нь ховорхон тохиолдол. Алтан медальтай гэдгийн ард төрөлхийн сэргэлэн, ой сайтай, сурах чадвартай гээд олон зан чанарууд, уйгагүй хөдөлмөр байдаг юм. Наяад оны Львовын цэргийн дээд сургуулийн сонсогчид цөөн хэдэн алтан медальт төгсөгчдөөрөө бахархдаг байлаа.
1991 оны гуравдугаар сард Зэвсэп хүчний 70 жилийн ойд зориулсан дуу, өгүүллэг, шүлгийн уралдааныг Цэргийн чуулгын байранд дүгнэж байхад өндөр нуруутай, бор нүдний шилтэй цэмцгэр дэд хурандаа их л мэдрэмжтэй хандаж байсан юм, Мэдрэмжтэй гэж миний тодотгосон учир нь би энэ уралдаанд шүлгээ сойж, хэн юу хэлэхнэв гэж анхаарал хандуулсан хэрэг л дээ. Уралдаан дүгнэх комиссын нарийн бичгийн даргаар ажилласан тэр дэд хурандаа Львовын сонсогчдын бахархалуудын нэг, алтан медальт төгсөгч М.Намсрай байсан юм. Зүүнбаянд ангийн улс төрийн орлогчоор ажилласан, улс төр, соёлын ажилд гаршсан тэрбээр 1990-ээд оны үед ЗХЖШ-ын Сургалт, соёл хүмүүжлийн газрын ахлах мэргэжилтнээр ажиллаж байв. Сонинд нийтлэх мэдээ, материал авах, шалгалтын комисст хамт орох зэргээр энэ эрхэмтэй ойртон нөхөрлөж арваад оныг хамт ажиллаж үдсэн хүний хувьд энэ хөрөг тэмдэглэлийг зориглон тэрлэв.
Москвад Цэрэг улс төрийн академийг мөн алтан медальтай төгссөн хурандаа М.Намсрай орос хэлний. өндөр мэдлэгтэй, бичгийн боловсрол сайтай, сэргэлэн цовоо, цайлган эр явлаа. Түүний дээд өвөг нь гэрийн боловсролтой тайж удамтай, дараа үе нь гучаад онд сайд ч явсан, дөчөөд онд шатрыг анх дэлгэрүүлсэн гээд бичвэл их шашдир түүх хөврөх буй за.
2003 оны 10 дугаар сард хурандаа М.Намсрай "Соёмбо" сонины эрхлэгчээр томилогдов. Өмнө нь "Цэргийн шинэчлэл" сэтгүүлийн нарийн бичгийн даргаар ажиллаж, редакцийн "гал тогоонд" гар дүрсэн юм болохоор сонины эрхлэгчийн ажилд мань эр түүртэлгүй дассан даа. Бүр 70-аад оноос хойш эд аж ахуйн талаар хангалт хийгдээгүй, аль жар, далаад оны оросын шар шүүгээ сандалтайгаа л байв даа, манай редакц. Хурандаа М.Намсрай хөөцөлдөж байгаад сонины бүх эд, хэрэгслийг шинэчилсэн дээ. Одоо ч хэвээрээ л байна. Тэгтэл нэг том асуудал болдог юм. Цэргийн хэвлэх үйлдвэр төрийн өмчийн барилга ажээ. Хэвлэх үйлдвэр татан буугдаж, сонины редакц байргүй болов оо. М.Намсрайхурандааяам.тамгааряваадлбайлаа. Офицеруудын ордонд байр олчихжээ. Засвар хийлгээд шинэ байранд орно л гэсэн. Сонины хэд ч яахав, хуучин байрныхаа хонгил хавьцаа л ажиллах, 2006 оны зун, наадмын өмнөхөн нүүдэл хийсэн юм. Цэргийн сонины редакц 3 удаа буурь сэлгэсний сүүлчийнхийг хурандаа М.Намсрай хийлгэжээ. Хотын төвөөс нүүж БХЯ, ЗХЖШ-т ойртсон нь хурал зөвлөгөөн, мэдээллийг цаг алдалгүй авахад эергээр нөлөөлсөн иь ч бий.
Хурандаа М.Намсрай хэдэн сурвалжлагчаа ер суулгахгүй. "Өрөөнөөсөө ямар мэдээлэл олохов" гадуур гар.л гэнэ. Ангийн унаанд суугаад сурвалжлага хийсэн сурвалжлагчийг хөхиүлэн дэмжинэ. Өөрөө бичээд суухгүй. Сурвалжлагчийн бичсэнийг тун нямбай, мэдрэмжтэй засварлана. Бас их уншдаг хүн байлаа. "Тэнд тэгж бичсэн байна, чи харав уу?" гээд хөөрхөн ичээнэ. Орос хэлнээс мэргэжлийн буюу соёлын ажлын талаар нэлээдгүй орчуулга хийсэн хүн. Уран бүтээлч чанар, сэтгэлгээ дутсан байх, бичсэн орчуулснаа нэгтгэж, эмхэлж цэгцэлсэн нь үгүй дээ. Хуучин бичгээр хөөрхөн бичээд түгдрэлгүй уншчихна. Цаг үе нь таарсан болоод тэр биз, англи хэлний курст сууж, өөртөө зөв сурчихсан явсан хүн шүү. Нэг зүйл орхигдсон байна. 1990 оны армийн аварга багаар БХЯ, ЗХЖШ-ын баг шалгарахад мань эр холбон тоглож байсан юм. Гар бөмбөгийг ер нь боломжийн түвшинд тоглочихно. Ерээд оны үеэр БХЯ, ЗХЖШ-т Намсрай нэртэй офицер 3 байлаа. На захирагч гэдэг нь М.Намсрай хурандаа. Ер нь албархуу, хариуцлагатай хүний дүртэй учраас нөгөө хоёр Намсрайгаас нь ялгах гэж На захирагч гэхгүй юу.
Хурандаа М.Намсрайг "Соёмбо" сонины эрхлэгчээр ажиллах хугацаанд сонины эх бэлтгэх техник хэрэгсэл шинэчлэгдэж, сурвалжлагчдаас гадаадад хэлний чиглэлээр суралцаж, редакцийн бүрэлдэхүүн чадваржин, хөгжиж бэхжсэн он жилүүд байлаа. Хурандаа М.Намсрай "Соёмбо" сонины 164 дугаарт хэвлэх эрх олгон гарын үсгээ зурсан нь архивын он дарааллын хуудсанд эзнээ төлөөлөн дурайж байна.
Хугацаат цэргийн албанд татагдсан байлдагчаас хурандаа хүртэлх замыг туулж, цэргийн сонины 23 дахь эрхлэгчийн албыг хашиж явсан, Зэвсэгт хүчний сурган бэлтгэсэн шилдэг офицер, тэргүүлэх сэхээтнүүдийн нэг хурандаа М.Намсрай агсан ажил албандаа хоёргүй сэтгэлээр зүтгэж өөрийгөө гэх завдалгүй явсаар ертөнцийн мөнх бусыг үзүүлсэн нь харамсалтай санагддаг ч хяслант хорвоог яанам билээ.