Буйр нуур нь зүүн Монгол-Өвөр Монголын зааг дээр орших цэнгэг уст нуур. Зэргэлдээ орших Хөлөн буюу Далай нууртай хамт Хөлөн-Буйрын экологийн бүс нутагт хамрагдана. Тус нуурыг 2004 он Замсарын конвенцид олон улсын ач холбогдол бүхий ус намгархаг газрын жагсаалтад бүртгэжээ.

Нуурын өмнөд эрэгт түрэлт давалгаанаас үүссэн 3-5 метр өндөр элсэн далан үргэлжилдэг ба завсарт нь жижиг нуур тогтож зарим нь үндсэн нууртайгаа холбогдон. Зүүн ба хойд эрэгт өндөр дэнж байрлах ба тэр хавьд Халх гол цутгаж Оршуун гол урсаж гардаг тул эргийн дагуу бургас, нишингэ шигүү ургана.

Буйр нуурын усны түвшин жилийн доторхи хэлбэлзэл, урсацаас шалтгаална. Илүүдэл усаа Оршуун голоор дамжуулан Хөлөн нуурт өгнө. Нуурын баруун өмнөд үзүүрээс Холбоо гэдэг бяцхан горхи урсаж Баян нуурт цутгадаг байсан боловч одоо зөвхөн хур тунадас элбэг жилд л урсацтай.

Буйр нуур маш цэнгэг устай нуурын тоонд ордог. Нуурын усанд гидрокарбонат, хлорид, натри, кальц зэрэг ион зонхилох тул гидрокарбонат-хлоридын ангид багтанна.

Ерэнтэйн Цэдэн- Иш. МАХЦ-ийн найм дугаар дивиийн 22 дугаар морьт хорооны домогт комиссар, Мана уулын төлөө үхэн хатан үзэлцэж, эх орноосоо урвасан нэр зүүн "Улаан аравтаар"шийтгүүлж явсан дайчин цэрэг. Нас сүүдэр 80 хүрсэн энэ хөгшинтэй загасны тухай хөөрөлдөв.

-Та залуудаа Шарилжийн голыг ч бил үү, Оршуун голыг ч бил үү боож Бойрын усыг нэмэх гээд чадаагүй гэдэг. Тэр ер нь ямар учиртай юм бэ?

За би эхнээсээ нь. 1939 онд эх орноосоо урвасан хэрэгт шийтгүүлээд олон ч газар хоригдож. юм юманд зарагдаж явлаа. Улаанбаатар хотын Махконсервийн комбинатын барилга дээр ажиллаж сүүлдээ бага ч үгүй албан тушаалд томилогдож явлаа. Суллагдаад тэндээ хэдэн жил ажиллаж байтал 1954 онд намайг Дорнод аймгийн Бойр нуурын загасны үйлдвэрийн анхны даргаар томилсон юм. Очоод загасны нөөцийг нь сонирхож үзлээ. Их хачин юм сонссон доо.

-Бойрын ус багассан хэрэг үү?

-Тийм ээ. Анхлан намайг очиход Бойр нуурын баруун өмнөд өнцөгт оршдог Баяннуур, Хавтгай ус, Булаг ус гэдэг гурван жижиг нуур гүехэн тул хавар эрт бүлээсдэг, тийм болохоор Бойр нуурын загас хавар цагт түрсээ шахахаар байгалиас зохицуулсан тэр үржлийн цөөрөм рүүгээ шилжин ирдэг байжээ. Тэр гурван жижиг нуураас бид ямар ч үед загас агнадаггүй байв. Гэтэл 50 иад оны сүүлчээр Бойр нуурын загасны нөөц багасаад явчих шиг санагдлаа. Нутгын ардад гайхан ярихаар "Аргагүй ээ, саяын үерээр Шарилжийн гол урсаж эхэлсэн" гэдэг юм байна.

-Юун үер байдаг билээ? Тэгээд ч Шарилжийн гол урсана гэдэг чинь юу гэсэн үг вэ?

Намайг очих үед Шарилжийн голоос /Халх голоос Их Баянхушууны ард салж Хятадын Далай нуур луу шууд урсдаг гол Ж.Н/ салбарласан хэсэг дээр усны урсгалд хайргатай элс түрэгдэн тогтсоноос Шарилжийн голын голдригоор хэдэн жил ч юм бүү мэд, ус урсахаа больж бургас нь хатаад нутгийн малчид түлээндээ ашигладаг байжээ. Би түүнийг нэг их сонирхоо ч үгүй юм. Тэгсэн чинь 1957 оны өвөл Нөмрөгийн ууланд цас их унаж хавар эрт хайлахад Халх гол үерлээд тэр хавиа сүйтгэдэг юм байна. Бүр хоёр талынхаа уулын хормойд хүрч хүн мал үерт хаагдаж сандарсан шүү. Халх гол угийн ширүүн урсгалтайг хэлэх үү, үерийн ус цовхчоод Шарилжийн голын босгыг сэтэлж хаяад урсгачихсан юм билээ. Үерийн ус татруут Бойрыг сэлбэдэг Халх голын усны хагас нь шууд Далай нуур луу явчихаар Бойрыг сэлбэх усны хэмжээ багасч гурван жижиг нуур нь ижил нуураасаа бараг тасрах шахсан.

-Одоо бол бүр тасарчихдаг болсон шүү дээ! Би нүдээрээ үзсэн.

-Тэгсэн гэнэлээ. Нимгэн, дулаан, ойрхон газар олж түрсээ хаядаг нь загасны ёс. Хэдэн жилийн миний ажиглалтаар Оршуун голын усны түвшин 20-30 см нэмэгдсэн, голдриг нь өргөссөн юм шүү. Ингээд л манай орны унаган загас Хятадын далай нуур луу явчихдаг болсон. Булуу цагаан, хэлтэг гээд ховор загаснууд хүртэл.

Дорнод аймгийн Халхгол сумын төвөес баруун хойш 65 км-т Буйр нуур бол манай орны хамгийн олон үйл загастай нуур юм. Буйр нуур нь тектоникийн гаралтай боловч эргийн хэв шинжийн байдлаар нь хээр талын нуурт хамааруулж болно. Хамгийн урт нь зүүн хойноос баруун урагш 40 километр, өргөн нь 21 кило^метр, эргийн шугамын урт 118 км, ус хураах сав газрын талбай 20200 хавтгай дөрвөлжин километр, 615 хавтгай дорвөлжин километр талбайтай манай орны 5 дахь том нуур юм. Нуурын усны гүний дундаж 6 метр бол хамгийн гүн хэсэгтээ 16 метр хүрдэг. Буйр нуур далайн түвшнээс дээш 583 метр өндөрт өргөгджээ.

Буйр нуурын тэгш талархаг газар байдаг тул эргийн шугам маш жигд булан тохой цөөтэй. Буйр нуурын үндсэн тэжээл нь гадаргын урсац (Халх голын ус) юм. Харин илүүдэл усаа Оршуун голоор дамжуулан Далай нуурт өгдөг. Халх голын Буйр нуурт цутгахад үүсэх садрааны адаг орчим нь намгархаг, зэгс, шагшуурга, бургасан шугуй ихтэй, усны шувууд олноороо бөөгнөрөн цуглаж үүрлэн, өндөглөдөг үзэсгэлэнтэй газар юм. Нуурын ус гүехэн учраас зуны урин цагт бараг ёроолоо хүртэл бүлээсэж өнгөндөө 2.2 градус хална. Буйр нууранд 6 овгийн 34 зүйл зүйл загас бүртгэгдээд байгаагийн 12 зүйл нь агнуурын ач холбогдолтой булуу цагаан, тул, зэвэг, хадран, улаан живэрт, цурхай, цулбуурт, хэлтэг бөгөөд эдгээрийн 54 хувийг булуу цагаан загас эзэлдэг. Мөн 49 зүйл хөвөгч замаг, 57 зүйл хөвөгч амьтан, дээд ургамал, 4 зүйл тана хясаа бүртгэгдээд байна.Буйр нуурын загасыг бүр XIX зууны үеэс ашиглаж ирсэн бөгөөд Буйр нуурын зүүн урд эрэг дээр 1930 оноос монгол загас агнуурын газар байгуулагдан ажиллаж байгаад 1954 оноос эхлэн загас агнуурын улсын үйлдвэр болгон өргөжүүлэн нэг га талбайгаас 6.5 кг загас ангаж байжээ.Тус нуураас жилдээ 300 тн загас олборлох нөөцтэй гэсэн тооцоо бий.Буйр нуур, түүний орчимд 16 багийн 45 овгийн 122 төрлийн 236 зүйл шувуу бүртгэснээс орших хэлбэрийн хувьд 37 зүйл суурин амьдралтай, 199 зүйл нүүдлийн шувууд байна. Нүүдпийн шувуудын 115 зүйл өндөглөдөг, 59 зүйл дайрч өнгөрдөг, 7 зүйл өвөл ирж өвөлждөг, 9 зүйл тохиолдын байдлаар хааяа тааралддаг ба 9 зүйл шувууны оршин амьдрах Буйр нууранд 20000 дээш усны шувууд байнга байдаг, ус намгийн шувууд ихтэй учраас Олон улсын ач холбогдол бүхий ус намгархаг газар, ялангуяа усны шувууд олноор амьдардаг орчны тухай Рамсарын конвенцийн хавсралт жагсаалтад 2004 онд бүртгэгджээ.

-Алсыг зорьсон алтан загасны гунигт түүх эхэлсэн нь энэ үү?
-Тийм ээ. Бойр нуурынх нь хажуу дор байдаг Баян нуур луу очих зам хаагдчихсан болохоор үр төлөө гаргах тааламжтай дулаан газрыг эрэх нь эх амьтны ёс. Тэгээд л алс холын/150км/ Далай нуур луу явах замыг сонгохоос өөр аргагүй боллоо биз. Далай нуурын ус Бойрынхоос хоёр дахин нимгэн болохоор эрт бүлээсдэг.

-Одоо Бойрын загасны нөөц их багассан уу?
-Одоо яасныг би мэдэхгүй. Элдвийн юм ярих юм билээ. Тэр бүхнийг тоочоод яахав. Намайг байх үед Бойр нуурт тул, зэвэг, цурхай, булуу цагаан, хэлтэг гээд 20 гаруй төрлийн сайн чанарын махтай загас байсан. Харин булуу цагаан, хэлтэг загас Бойр нуурын загасны 72 хувийг эзэлдэг гэж Анударийн Дашдорж нотолсон байх шүү.

-Уучлаарай энэ чинь юун хүн билээ?
-Монголын том биологич, профессор, загас судлаач. Амьд ахуйдаа ШУА-ийн Биологийн хүрээлэнд ажиллаж Бойрт ойр ойрхон очдог байсан юм.

-Бойрын загасны шинэ нүүдлийг тэр хүн мэддэг байсан уу?
Мэдэхээр барах уу даа. Гэхдээ Номхон далайн таван орны ус нуурын загасыг зөв зохистой ашиглах талаар байгуулсан гэрээ хэлэлцээрт баригдчихсан бололтой хүн байсан. Дараа нь эрдэмтэн Дулмаа гуай ч очдог байлаа. Дашдорж нь нөөцийн асуудлыг сонирхож байсан бол, Дулмаа голцуу л төлөвлөгөө хөөцөлдсөн хүн байсан.

-Бойрын загас цаашаагаа нүүдэллээд байна гэж та ер нь таамаглаад байсан уу, аль эсвэл тодорхой баримт байсан уу?
-Жил бүрийн тав дугаар сарын 15-аас долдугаар сарын нэгэн хүртэп Оршуун голыг Бойроос гарах хэсэгт очиж ажиглалт хийхэд булуу цагаан, хэлтэг хоёр сүрэг сүргээрээ гадагш гарч байхыг бишгүйдээ л нэг харсан. Хятадын далай түшиглэн загасны мах лаазлах үйлдвэр байгуулж болох нөөцтэйг Зөтлөлтийн биологич эрдэмтэн Никольский судлан тодорхойлж өгсөн юм. Ингээд хятадууд үйлдвэрээ барьсан. 50-иад оны сүүлийн Никольскийн нэг тайланд "Булуу цагаан, хэлтэг загас Бойроос Далай нуурт ирж түрсээ хаядаг боллоо"гэсэн байсан. Тэр тодорхойлолтын нэг хувь одоо биологийн хүрээлэнгийн архивт байх ёстой.

1958 онд манай улсын засгийн газрын хүсэлтээр хятадын биологич Зү Ши Пин тэргүүтэй хэсэг шинжээчид Бойрын загасны нөөцийг судлах, мөн жил бүрийн долдугаар сард нуурын ус яагаад ногоон болоод байгааг тодруулахаар ирсэн юм. Тэгэхэд нь би Бойрын ус багасснаас манай загас Далай нуур луу очиж түрсээ хаядаг болсон гэдгийг хэлэхэд тэрээр "Тийм байж болно. Жинхэнэ үнэнийг мэдэхийг хүсвэл чи надад найман мм-н мөнгөн утас 1 кг-ыг олж өг. Хоёулаа тэмдэг тавья " гэсэн. Тэр цагт манай хоёр улсын харилцаа дотно, хоёр үйлдвэр маань щев байлаа шүү дээ. Би ч уухайн тас, ХХҮЯ-ны тусламжаар хятадын Манжуур хотоос тэр хэмжээний шаваадсан мөнгөн утас авчирсан. Бид 2 Бойроос 1500 ширхэг булуу цагаан, хэлтэг загас барьж нурууных нь арын жижиг эвэр сэлүүрт мөнгөн гархи бэхлээд буцааж тавьсан. Ингээд хоёр үйлдвэр загас барихдаа уг тэмдгийг сайтар анхаарахаар болсон юм. Гэтэл бидний хийсэн мөнгөн гархитай загас 1958-1959 онд Бойр нуураас 3-хан баригдсан. Ойлгомжтой биз дээ бүгд тийшээ алга болсон гэсэн үг.

-Түрсээ хаячихаад буцаж ирдэггүй юм байхдаа?
-Тэр үед Далай нуурын загасны үйлдвэр дээр би хэд хэдэн удаа очсон юм. Оршуун голын цутгал дээр бат бөх төмөр сараалжин хаалттай, тэр нь хавар эрт, зундаа нээлттэй байдагсан. Далай нуур нимгэн учраас намар эрт, наймдугаар сард хөрч эхэлэхээр нөгөө хаалгаа чандлан хаачихаад Бойроос очсон загасыг үр төлийн нь хамт тэндээ хорьчихдогийг би өөрийн нүдээр харсан.

-Миний сонссон үнэн байна шүү.
-Энэ тухай, ер нь өөрийн бүх ашиглалтаа тэр үед ХХҮЯ- нд асуудал болгон тавьж, орлогч сайд байсан Найдансүрэнг Бойр нуурт очиход танилцуулаад үнэмшүүлж байлаа.

-Тэгээд Оршуун голыг боох асуудал боссон хэрэг үү?
-Ерөнхийдөө л тэгсэн гэсэн үг. Эрдэмтэн Дашдорж Монголын загаст нууруудын талаар гоц анхаардаг байсан болохоор түүнд итгэж бүгдийг яриад газар дээр нь үзүүлсэн. Миний зориглож хийсэн юм гэвэл хятадууд Оршууны цутгаланг бүхэлд нь захирч болдог юм бол, би эхийг нь жахан ч гэсэн захирчихъя. Бойроос гарах Оршууны гарцыг багасгахын тулд 40-50 машин чулуу эхэнд нь хийе, ингээд чулуунд цохих усны чимээ, харгиар тийшээ ирэх загасыг үргээж буцаая, ингэхлээр нэгд үржлийн нь төрөлхи цөөрөм усаар баяжина, хоёрт загасны хаврын нуудлийг ч бас багасгаж болно гэсэн бодол төрсөн.
Мөн Шарилжийн голын хайрган босгыг сэргээж Буйрыг сэлбэдэг Халх голын урсацыг нэмье гэж бодлоо. Энэ хоёрыг гүйцээчихвэл Бойрын усны түвшин нэмэгдэхгүйдээ хаачихав.

-Ёстой доо тэгээд яав?
-Халх голд тэр үед байгуулагдсан Хүчит даргатай ХАА-н эрдэм шинжилгээний станцын ажилтай танилцахаар Т. Рагчаа даргыг очиход нь шалаад суучихлаа. Эхний хувилбарыг ерөнхийдөө зөвшөөрөөгүй. Хүний нутгын зах руу орох ажил байсан болохоор тэр биз. Харин хоёрдахийг нь сүрхий дэмжиж хүлээж авсан. "Түр ажилд трактор аваад хэрэггүй,"ДТ 54" трактор нэгийг Хүчитийн станцид та нарын газрын хөрс түрэх ажилд зориулж өгье! Хэрэгтэй цагтаа Хүчитээс авч хэрэглэж бай!" гэсэн даалгавар өгсөн юм. Энэ тухай Хүчит одоо санаж байгаа биз. Засгийн газрын "Ургамлын тос" төслийн удирдагч болсон гэнэ лээ.

-Хүчит гуай Танд нэг бульдозерийн өртэй юм байна шүү дээ. За тэр ч яахав. Шарилжийн голоо тэгээд түрж эхэлсэн үү?
Үгүй дээ. Намайг 1960-аад оны эхээр Улаанбаатарын Талхны заводын даргаар авчраад тавьчихсан. Нийслэлд талх хүрэлцэхгүйд мөн л хөөцөлдөн явж Талхны шинэ завод бариулах болоод зураг төслийг хийлгэж барилгыг бариулж эхэллээ. Овоо л урамтай явж байлаа.Тэгсэн чинь дахиад ХХҮЯ-дуудлаа. Яваад очсон чинь "Чамайг буцаад Бойр нуурт ажиллуулахаар болсон. Бойр нуурын загасны үйлдвэр уначихаад байна" гэдэг юм байна. Юу гэхэв намаасаа 39 онд хусуулчихсан ч гэсэн, хэрэгтэй газар нь тэр юм байгаа биз дээ, буцаад л очлоо. Манайхны ажил муудсан ч биш, загас ховордсноос л ажил муудсан байсан. Гэсэн ч хэдэн жил нүдэлдэж байж овоо зүгшрүүлсэн дээ.

-1968 оны үед Дорнодын Махкомбинатад ирсэн нь загасандаа бүр урам хугарсан хэрэг үү? Таныг тэнд очсоныг би санаж байна.
Яалаа гэждээ. Шарилжийн голыг боогоод ч Бойрын загас аврагдахгүйг мэдсэн. Боох ажлыг эхэллээ гэхэд тэр үеийн улс төрийн нөхцөл байдал тийм ажлыг эхлэх аргагүй болгосон. Харин Монголын загасны нэн чухал төрөл болох булуу цагаан, хэлтэг хоёрыг Дорнодын Эрээнцавын Хөх нуурт нутагшуулах санаа сэдсэн. Зохих шугамаар шинжилгээний ажлыгхийсэн. Энэ бол ганцхан миний санаа байлаа. Тэгсэн чинь Дорнодын Махкомбинат загас бариулах захиалагчийн төлөвлөгөө авчраад тавьчихсан. Инженерээр нь анх Даваасүрэн хүү ирж байлаа. Яагаав УИХ- ын гишүүн байсан.

-Одоо Бойрын загасыг яахав?
Ерөнхий сайд М.Энхсайхан маань Халх голын хүн юм даа. Нэг юм санаж яваа байлгүй.

Ярилцсан сэтгүүлч Ж.НЭРГҮЙ /МОНГОЛЧУУД/

БОЙР НУУРЫН ЗАГАС ХОВОРДСОН ГУНИГТ ТҮҮХ
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (0)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео

“Дээлтэй Монгол” наадам энэ сарын 8-нд болно
10:33

Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газар, нийслэлийн Аялал жуулчлалын газар, Соёл, Спорт, Аялал жуулчлал,

»»

Дэлгүүрийн худалдагчийг зодсон эрэгтэйг 48 цаг саатуулжээ
09:06

Цагдаагийн байгууллагад энэ оны 06 дугаар сарын 27-ны өдрийн 22:40 цагт Дундговь аймгийн Сайнцагаан сумын 7-р багийн

»»

Нагоя башёд Монголын 20 бөх барилдана
08:45

Японы сумо бөхийн холбооноос ирэх сарын 13-нд эхлэх Нагоя башёгийн банцүкэг өчигдөр зарлаж манай улсаас 20 бөх дөрвөн зиндаанд зодоглох юм.

»»

Ой хээрийн хоёр түймрийг бүрэн унтраалаа
17:04

Өнөөдөр хоёр гал түймрийг бүрэн унтраасан талаар ОБЕГ-аас мэдээллээ.

»»

Өвөр Монголын цөлийг зассан туршлага
15:40

Энэ жил “Гурван умард” төсөл хэрэгжиж эхэлсний 47 жилийн ой тохиож байна. Хагас зуун жил үргэлжилсэн уйгагүй хөдөлмөрөөр Өвөр Монгол орон эх орныхоо хойд хилд нуршгүй ногоон хэрэм босгож, улс орны экологийн аюулгүй байдлыг үр ашигтайгаар баталгаажуулсан юм.

Харилцаа хамтын ажиллагаагаа гүнзгийрүүлж, Хятад Монголын найрамдлын түүхийг өгүүлнэ
15:39

6-р сарын 10-нд Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн Хүбэй муж, ӨМӨЗО дахь хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээний нээлтийн үеэр Бүх Хятадын Сэтгүүлчдийн Нийгэмлэг болон Монголын СНЭ-ыэ дарга нар захидал илгээж, хамтарсан сурвалжилга амжилттай эхэлсэнд баяр хүргэжээ.

Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийнхний хамтарсан сурвалжилга эхэллээ
15:38

Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдийн Хүбэй, ӨМӨЗО дахь "Боломжоо хуваалцан, хамтдаа хөгжье" хамтарсан сурвалжилгын үйл ажиллагаа ӨМӨЗО-ны Тунляо хотод 6-р сарын 10-ны үдээс хойш эхэллээ. Энэхүү арга хэмжээг БХСН, БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа ЭСЯ, Монголын СНЭ хамтран гүйцэтгэж, ӨМӨЗО-ны Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллин алба, Хүбэй мужийн Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба хамтран зохион байгуулж буй юм.

Шэнь Миньжуань:Хятад, Монголын хүмүүнлэгийн солилцооны агуулгыг баяжуулж, найрамдлыг бэхжүүлнэ
15:37

БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Шэнь Миньжуань Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээнд захидал илгээж, Бүх Хятадын сэтгүүлчдийн нийгэмлэг, БНХАУ-аас Монгол улсад суугаа Элчин Сайдын Яам, Монгол Улсын СНЭ, ӨМӨЗО-ны ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба, Хүбэй мужийн ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн албанаас хамтран зохион байгуулж буй Хятад, Монголын сэтгүүлчдийн Хүбэй, Өвөр Монгол дахь хамтарсан сурвалжилгын ажиллагаа эхэлсэнд баяр хүргэв.

Хятад улс сансар судлалын өдрөөрөө Хятад маягийн сансар судллын шинэ аяллаа эхлүүлэв
15:36

4-р сарын 24-ний өдөр бол Хятадын сансар судлалын арав дах өдөрлөг юм. Энэ өдөр мөн Хятад улсын анхны хиймэл дагуул "Дүнфанхүн-1"-ийг амжилттай хөөргөсний 55 жилийн ой юм. Энэ өдөр "Шэньжөү-20" нисэгчтэй сансрын хөлгийг хөөргөж, орчлон ертөнцийг судлах шинэ аяныг дахин эхлүүлсэн юм.

Өнөөдөр бид бүгдээрээ одон орон сонирхогчид болсон. 04-р сард бид сансрын нисгэгчиддээ хүндэтгэл үзүүлэх ёстой, уудам орчлонгийн нууцыг тайлж, сансрын нисгэгчдийн бичсэн хятад маягийн романтикийг мэдрэх ёстой.

Супер хиймэл оюун бүтээх лаборатори байгуулжээ
14:53

НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны долоодугаар сарын 1 /Bloomberg/. Өгөгдсөн даалгаврыг хүний түвшинд эсвэл бүр илүү сайн

»»

Баяр наадмын нээлтийн тасалбар 07 сарын 02 буюу маргааш 07 цагаас худалдаанд гарна
14:31

Баяр наадмын нээлтийн тасалбар 07 сарын 02 буюу маргааш 07 цагаас худалдаанд гарна

»»

Ерөнхий Сайд Г.Занданшатар: Засгийн газар үнэнч, ил тод, хариуцлагатай байх зарчмыг тууштай баримтлана. Хөрөнгө оруулагчдад ээлтэй бодлого хэрэгжүүлж, тэдний эрх ашгийг хамгаалж ажилллана
13:57

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар гадаад улсаас Монгол Улсад суугаа дипломат төлөөлөгчийн газар болон олон

»»

Ганцмод-Гашуунсухайт боомтын хил дамнасан төмөр замын шав тавилаа
12:55

Хятад, Монголын уламжлалт анагаах ухааны эмчийн ур чадварыг дээшлүүлэх сургалт болов
12:37

Эрч хүчтэй залуу насаа хайрлая
12:00

Найруулагч:	С.УРЬХАН
Эх сурвалж:	СОЛОНГО

Уламжлалт заслаар бяцхан охины ”Нойрмог”нүдийг сэргээлээ
11:50

Зохиогч:	Ц.Урантунгалаг,Б.Сурнаа
Найруулагч:	Б.СУРНАА
Эх сурвалж:	solongonews.mn

2025 онд ахмад настанд амралт, сувиллын үйлчилгээ үзүүлэх байгууллагын жагсаалт гарлаа
09:57

Ахмад настны тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.2-т заасан эрхийн бичгийн хөнгөлөлттэй үнээр ахмад настанд амралт,

»»

Дональд Трампын дэвшүүлсэн хуулийн төслийг Маск дахин шүүмжлэв
09:25

Зургадугаар сарын 28-ны өдөр Америкийн бизнес эрхлэгч Элон Маск АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трампын дэвшүүлсэн "том мөртөө

»»

Аутизмын хүрээний эмгэгийн оношилгоог эрт илрүүлж, эмчлэх боломж нээгдлээ
15:34

”Монгол Улсад эмчлэгдэх боломжгүй өвчлөлийг бууруулах” бодлогын хүрээнд СЭМҮТ-ийн нарийн мэргэжлийн хүүхдийн

»»

Баруун Европ даяар хэт халж байна
15:25

БЕРЛИН, 2025 оны зургаадугаар сарын 30 /DW/. Өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд Баруун Европын орнуудад агаарын хэм

»»

Blue Origin жуулчдыг сансарт аялуулжээ
12:44

НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны зургаадугаар сарын 30 /TASS/. Америкийн “Blue Origin” компани сансрын дэд тойрог замд

»»

Хөх хот Улаанбаатар чиглэлд шууд нислэг үйлдэнэ
10:25

Хөх хот Улаанбаатар чиглэлд шууд нислэг үйлдэнэ

»»

Улаанбурханы товлолт дархлаажуулалтад бүрэн хамрагдаагүй хүүхдүүдийн гэрт нь очиж вакцин хийнэ
09:49

Улаанбурханы нөхцөл байдалтай холбоотойгоор дархлаажуулалтыг эрчимжүүлэхээр болоод байна.

»»

"Багийн бага сургууль"-д хувийн хэвшлийнхэн хөрөнгө оруулна
09:24

Боловсролын яам, НҮБ-ын Хүүхдийн Сангийн хамтын ажиллагааны хүрээнд хэрэгжүүлэх “Багийн бага сургууль” санаачилга албан ёсоор эхэллээ.

»»

"Түймрээр эхээсээ өнчирсөн хоёр янзагыг хариуцлагатай айлд хүлээлгэн өгнө"
09:16

Сэлэнгэ аймгийн Алтанбулаг сумын ойн түймэрт өртөж, эхээсээ өнчирсөн 2 янзагыг өөрсдийн нутагт нь амьдардаг

»»

С.Молор-Эрдэнэ Монголчуудтай “таарсан” анхны философич гэж үү?
08:58

Олон нийтийн анхаарлын төвд байдаг хүмүүсийн нэг бол философич С.Молор-Эрдэнэ . Тэрээр “Монголчууд анх удаа л

»»

“GEM Mall”-д эхнэрээ хутгалж хөнөөсөн хэрэг гарлаа
08:07

Өнөөдөр Баянгол дүүргийн 6 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “GEM Mall” худалдааны төвд эмэгтэй хүнийг

»»

Дорнодын түймрийг унтрааж, Хөвсгөл, Сэлэнгэ, Булган аймагт гарсан 7 түймрийг цурамд оруулжээ
19:16

Дорнод аймгийн Баян-Уул сумын Өвөр эрээн багийн “Тарам” гэдэг газар өчигдөр буюу энэ сарын 26-нд гарсан ой,

»»

Ерөнхий Сайд Г.Занданшатар Хүнс, Хөдөө Аж Ахуй, Хөнгөн Үйлдвэрийн салбарын цаг үеийн ажлын талаар УИХ-д мэдээлэл хийлээ
19:14

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарын цаг үеийн

»»

Японд ажлаас үүдэлтэй сэтгэцийн өвчлөл дээд хэмжээнд хүрчээ
18:24

ТОКИО, 2025 оны зургаадугаар сарын 27 /NHK/. Японд ажилтай холбоотой сэтгэцийн эрүүл мэндийн асуудлаар

»»

Төр нийгмийн нэрт зүтгэлтэн Жамсрангийн Самбуугийн алдар гавьяаг мөнхжүүллээ
17:31

АРД ОЛОНДОО МОНГОЛ ТӨРИЙН МЭРГЭН ӨВӨӨ ХЭМЭЭН АЛДАРШСАН ТӨР, НИЙГМИЙН НЭРТ ЗҮТГЭЛТЭН

»»

Хятад-Төв Азийн олон улсын соёл аялал жуулчлалын анхны галт тэрэг Ши-Аниас аялж эхэллээ
16:23

Энэ онд Казахстаны "Хятадын аялал жуулчлалын жил" тохиож байна. Хятад, Казахстаны соёлын солилцоог дэмжиж, Хятад, Төв Азийн орнуудын дэд бүтцийн холболтыг гүнзгийрүүлэх зорилгоор өчигдөр Хятадын Ши-Ань хотоос Казахстаны Алматы хот чиглэлийн Хятад-Төв Азийн олон улсын соёл аялал жуулчлалын тусгай галт тэрэгний анхны галт тэрэг Ши Ань өртөөнөөс хөдөллөө. Тусгай галт тэрэг Шааньши, Ганьсу, Шиньжян зэрэг муж, өөртөө засах орныг дайран өнгөрч, Хоргос боомтоос хил гарч, 05-р сарын 31-нд Алматы хотод ирэх төлөвтэй байна.

»»

Долоодугаар сарын барилдааны хуваарь
16:03

Долоодугаар сарын 11-12-нд Ардын хувьсгалын 104 жилийн ой, Үндэсний Их баяр наадам хүчит 512 бөхийн брилдаан,

»»

НҮБ: Дэлхий даяар мансууруулах бодис хэрэглэгчдийн тоо нэмэгджээ
15:56

ВЕНА, 2025 оны зургаадугаар сарын 27 /DW/. Дэлхий дахинд тогтворгүй байдал нэмэгдэж буй энэ үед мансууруулах

»»

Хүний эрхийн дэд хороо: Гадаад улсад зорчиж буй, ажиллаж, амьдарч байгаа иргэдийн эрхийг хамгаалах чиглэлээр шийдвэр гаргав
13:48

БНСУ-д оршин суугаа иргэд болон хил, гааль дээрээс буцаагдаж байгаа, хүний эрхийн зөрчилд орж байгаа гэх мэдээллийн дагуу хэлэлцлээ.

»»

АНУ, Хятад улс худалдааны хэлэлцээр байгуулжээ
13:46

ВАШИНГТОН, 2025 оны зургаадугаар сарын 27 /TASS/. АНУ энэ сарын 25-нд БНХАУ-тай худалдааны шинэ

»»

Labubu хүүхэлдэй хэрхэн дэлхий нийтийг байлдан дагуулах болов?
11:43

Сүүлийн үед “Labubu” гэсэн нэрийг сонсоогүй хүн гэж бараг байхгүй болов уу. Гудамжинд зөрөөд өнгөрөх бараг хүн бүрийн

»»

Хуурамч зар байршуулан иргэдийг залилсан этгээдийг баривчилжээ
11:17

Мөрдөн байцаах албаны Залилах гэмт хэрэгтэй тэмцэх газар, Баянхонгор аймгийн цагдаагийн газрын алба хаагчид

»»

Х.Нямбаатар: Эвдэрсэн замыг гүйцэтгэгч байгууллагууд руу шаардлага хүргүүлэн өөрсдийн хөрөнгөөр нь засварлуулна
10:47

Дулааны шугам засах ажлын хүрээнд, нийслэлээс шинэчилсэн явган хүний болоод авто замуудыг хуулж, эргээд хучихдаа

»»

Өмнөговийн Гурвантэст үер бууж, 4 гэр, нэг машин усанд автжээ
10:25

Өмнөговь аймгийн Гурвантэс сумын Шугшаа, Мөргөцөг, Тост, Хөв, Мод үржүүлэг хорооллуудад 06.25-ны өдрийн 15:05-16-20

»»

Кенид улс даяар жагсаал болж, 16 хүн амь үрэгджээ
10:16

“Amnesty Kenya” байгууллага мэдэгдэл хийхдээ лхагва гарагт /2025.06.25/ улс даяар явагдсан засгийн газрыг эсэргүүцсэн

»»

Интерполын шугамаар эрэн сурвалжлагдаж иргэн “А”-г баривчилжээ
10:15

Мансууруулах бодис улсын хилээр хууль бусаар нэвтрүүлсэн гэх эрүүгийн хэрэгт Интерполын шугамаар олон улсын

»»

Төмөр замаар нүүрс тээвэрлэх урт хугацааны гэрээний "анхны тээвэр" хөдөллөө
10:05

“Монголын төмөр зам” ТӨХК болон “Чайна Энержи Коксжих нүүрс (Тяньжин)” ХХК хоорондын нүүрс тээвэрлэлтийн урт

»»

Д.Мөнх-Эрдэнэ, Ж.Энхжаргалан нарт оногдуулсан анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээлээ
08:43

Иргэн Д.Мөнх-Эрдэнэ, "Төв цэнгэлдэх хүрээлэн"-гийн гүйцэтгэх захирал Ж.Энхжаргалан нар нэг нэгэндээ салаавч гаргаж,

»»

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Рио Тинто” компанийн Зэсийн группийн захирал Кейти Жаксоныг хүлээн авч уулзав
15:31

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Рио Тинто” компанийн Зэсийн группийн захирал Кейти Жаксоныг хүлээн авч уулзлаа.

»»

Парист орсон хүчтэй аадар борооны улмаас RER галт тэрэгний буудал усанд автжээ
14:12

Парист орсон хүчтэй аадар борооны улмаас RER галт тэрэгний буудал усанд автжээ. Улсын хэмжээнд хэт халалтын улмаас аадар бороо үргэлжилж, сүүлийн өдрүүдэд агаарын хэм 40°C давжээ.

»»

Х.Нямбаатар: Олон жил гацсан, хогийн цэг болсон барилгуудыг буулгаж, чөлөөлнө
14:00

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Х.Нямбаатарын дөрөвдүгээр сарын 3-ны өдрийн дүүрэг,

»»

Ж.Чинбүрэн: Улаанбурхан өвчний халдвар ковидоос ноцтой
12:05

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар өчигдөр /2025.06.21/ ХӨСҮТ-д ажиллалаа. Энэ үеэр Эрүүл мэндийн сайд Ж.Чинбүрэн

»»

Хөрш улсын залуусыг гайхшируулсан аялал
11:49

Хятад, Монгол хоёр орон стратегийн хамтын ажиллагааны харилцаатай мөнхийн найрсаг хөршүүд. Бид хөрш оронтойгоо хамтран ажиллах нь гарцаагүй. Саяхан Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн Г.Очирбат БНХАУ-д айлчлах үеэрээ Монголын компаниуд Хятадад ирж хамтран ажиллах талаар яриа хэлэлцээ өрнүүлнэ гэдэгт итгэлтэй байгаагаа илэрхийлсэн юм.

»»

”Хятадтай танилцах аялал” олон улсын хэвлэл мэдээллийн солилцооны баг Улаанцав хотод айлчиллаа
11:41

Хятадын Кибер орон зайн удирдлагын сүлжээний харилцааны товчооноос удирдаж, Хятадын олон нийтийн дипломатын нийгэмлэг болон Глобал сүлжээнээс санаачлан, ӨМӨЗО-ны интернэт мэдээллийн албанаас зохион байгуулсан 2025 "Хятадтай танилцах аялал" олон улсын хэвлэл мэдээллийн солилцооны баг 05-р сарын 14-ны өдөр Улаанцав хотод айлчиллаа.

»»